Татарстан Республикасы Әтнә муниципаль районының гомумбелем бирүче Олы Мәңгәр урта мәктәбе “ Алтын бишлек” Физика фәне буенча класстан тыш чара: Укытучы: 1 нче кв. категорияле укытучы
методическая разработка по физике на тему

Хуснутдинов Раиль

Татарстан Республикасы Әтнә  муниципаль районының гомумбелем бирүче Олы Мәңгәр урта мәктәбе

 

 

 

 

 

 

 

 

“ Алтын бишлек”

Физика фәне буенча класстан тыш чара:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                           Укытучы: 1 нче кв. категорияле   укытучы                                                 

                                        Хөснетдинов Р. Г.   

 

 

                                                                

                                                             

 

 

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл altyn_bishlek.docx35.29 КБ

Предварительный просмотр:

Татарстан Республикасы Әтнә  муниципаль районының гомумбелем бирүче Олы Мәңгәр урта мәктәбе

 

“ Алтын бишлек”

Физика фәне буенча класстан тыш чара:

                           Укытучы: 1 нче кв. категорияле   укытучы                                                  

                                        Хөснетдинов Р. Г.    

                                                                 

                                                             

2011ел.

1.Тур. “Ныклы сүзтезмә”.

Бу турда физикада киң кулланыла торган сүзтезмәләрнең беренче өлеше әйтелә,икенче өлешен командалар үзләре әйтә.Һәр дөрес җавап өчен 1 балл куела.Һәр сорауга 5 секунд вакыт бирелә.Мәсәлән, механик(хәрәкәт).

I нче командага сораулар.

II нче командага сораулар.

1.Материаль (нокта)

2.Тигезтизләнешле(хәрәкәт)

3.Эластик(деформация)

4.Кузгалмас (блок)

5.Файдалы эш(коэффициенты)

6. Импульс(саклану законы)

7. Инерциаль(исәп системасы)

8.Кристаллик( җисемнәр)

9.Математик(маятник)

10. Үз (ешлыгы)

11.Дулкын(ешлыгы,периоды,амплитудасы)

12.Тоташкан (савытлар)

13.Гидравлик(пресс)

14.Архимед(көче)

15.Атом (төше)

1.Тигез(хәрәкәт)

2.Ирекле(төшү)

3.Пластик (деформация)

4.Күчмә(блок)

5.Уртача(тизлек)

6.Энергия (саклану законы)

7.Тирбәнү(периоды,ешлыгы)

8.Атмосфера(басымы)

9.Реактив(хәрәкәт)

10.Пружиналы (маятник)

11.Матдәнең агрегат(халәте)

12.Барометр(анероид)

13.Һава(шары)

14.Эчке янулы(двигатель)

15.Радиоактив (нурлар)

2.Тур. “Кем(нәрсә) беренче”.

 Бу турда ике галимнең фамилиясе  әйтелә шуларның кайсысы  бу дөньяда алданрак яшәгәнен әйтергә яки ике физик прибор әйтелсә бу приборларның кайсысы алданрак уйлап табылганын белергә кирәк булачак.

I нче командага сораулар.

II  нче командага сораулар.

1. Аристотель – Галилей

2. Зенон - Галилей

3. Архимед – Гук

4. Резерфорд - Максвелл

5. Дирижабль – һава шары

6.  электромагнит - компас

7. Терекөмешле  барометр – барометр-анероид

8. Блок– Күтәрү  краны

9. микроскоп - телескоп

10. Артезиан коесы  –  су торбасы

1. Торричелли  –  Ньютон

2. Галилей - Ньютон

3. Пароход –  су асты көймәсе

4. Кулон - Гильберт

5. Ампер - Вольта

6. Декарт - Юнг

7. дизель - карбюратор

8. термос - термометр

9. радиоалгыч – электродвигатель

10. станция «Мир» - станция «Салют»

3.Тур. “Галимнәр һәм бөек  ачышлар”.

Бу турда галимнәрнең  кайсы  өлкәдә нинди ачышлар ясаганын яки кайсы  өлкәдә зур уңышларга ирешкәнен белергә кирәк .  Иң беренче бу галимнең фамилиясе яки ачышлары укыла һәм тест формасында 4 төрле җавап тәкъдим ителә, шулардан дөрес җавапны сайлап алырга кирәк.

I нче командага сораулар.

II  нче командага сораулар.

  1. “Физика” сүзен фәнгә беренче булып кем керткән?
  • Ломоносов М. В.
  • Галилей,
  • Демокрит ,  
  • Аристотель
  1. Беренче тапкыр бөтендөня тартылу көчен кем ача ?
  • Ломоносов М. В.
  • Галилей
  • Демокрит 
  • Ньютон
  1. Инглиз галиме Роберт Гук нәрсәне өйрәнә?
  • Эластиклык көчен
  • сыеклыкларда һәм газларда басымны
  • молекулаларны
  • төрекөмешле барометрны
  1. Һава шарын кем ача?
  • Монгольфье
  • Фултон
  • Архимед
  • Галилей
  1. Королёв С. П. – нинди өлкәдә уңыш казанган?
  • Термометр  төзүдә
  • Космик ракета төзүдә
  • Дизель  двигателе төзүдә
  • Паровоз  төзүдә
  1. Атом төшенең уңай корылмага ия булуын беренче тапкыр кем билгели?
  • Эрнест Резерфорд  
  • Майкл  Фарадей
  • Джеймс  Максвелл
  • Александро Вольта
  1. Майкл Фарадей нәрсәне  уйлап таба?
  • Энергия
  • Ток чыганагы
  • Фотоаппарат
  • Электромагнитик кыр
  1. Галәмнең беренче гелиоцентрик картинасын кем тәкдим итә?
  • Коперник
  • Ньютон
  • Аристотель
  • Декарт

  1. “Атом” сүзен фәнгә беренче булып кем керткән?
  • Ломоносов М. В.
  •  Галилей,
  • Демокрит 
  • Ньютон)
  1. Инерция күренешен кем ача?
  • Ломоносов М. В.
  •  Галилей
  •  Демокрит
  •  Ньютон
  1. Италия галиме  Эванджелиста Торричелли нәрсәне ачкан?
  • Кыздырма кыллы электр лампасы
  • һава шары
  • терекөмешле барометр
  • термометр
  1. Механиканың  алтын кагыйдәсен кем ачкан?
  • Монгольфье
  • Галилей
  • Ньютон
  • Герон Александрийский
  1.  Җисемнәрнең хәрәкәт законнарын өйрәнүгә кайсы галим зур өлеш керткән?
  • Ньютон
  • Галилей
  • Циолковский К. Э.
  • Томас  Юнг
  1.  Джеймс Уатт нәрсә уйлап таба?
  • Карбюратор
  • Пар машинасы
  • Дизель
  • Термометр
  1.  Генрих Герц нәрсә ачкан?
  • Электр кыры
  • Магнит кыры
  • Электромагнитик кыр
  • Электормагнитик дулкын
  1. М.А. Ампер  нәрсә ача?
  • Электр двигателе
  • Электромагнит
  • Токларның үзара тәэсире
  • Термометр

4.Тур. “Артык сүзне тап.”

I нче командага сораулар.

II нче командага сораулар.

I

1. Ом

2. Вольта

3. Ампер

4. Галилей 

II

1.  ток зурлыгы

2. реостат

3.  көчәнеш

4. каршылык

III

1. электр тогының химик тәэсире

2. электр тогының җылылык тәэсире

3. электр тогының магнитик тәэсире

4. кыздырма кыллы лампа

IV

1. аккумулятор

2. гальваник элемент

3.  яшен үткәргеч

4. кояш батареясы

V

1. телевизор экраны

2. свеча

3. яшен

4. кыздырма кыллы лампа

VI

1. фотоаппарат

2. линза

3. призма

4. көзге

VII

1. авырлык көче

2. динамометр

3. авырлык

4. җисемнең массасы

I

1. Галилей

2. Ньютон

3. Кавендиш

4. Ампер 

II

1. вольтметр

2. амперметр

3. реостат

4. ток зурлыгы

III

1. үткәргеч

2. предохранитель

3. кыздырма кыллы лампа

4. көчәнеш

IV

1. нейтрон

2. протон

3.  бакыр

4. электрон

V

1. ай

2.  йолдызлар

3. яшен

4.  телевизор экраны

VI

1. перископ

2. күзлек

3. ерактан күрүчәнлек

4. якыннан күрүчәнлек

VII

1. магнит кыры

2. гравитация

3.  Ампер көче

4.  Лоренц көче

5.Тур. “Приборларны  таны”

I нче командага сораулар.

II нче командага сораулар.

1. Температура үлчәү приборы.(Термометр)

2. Җылы яки салкын азыкны саклау приборы.(Термос)

3. Һаваның дымлылыгын үлчәү приборы.(Гигрометр яисә психрометр)

4. Җисемнәрнең электрлануын билгеләүче прибор.(Электроскоп)

5. Электр көчәнешен үлчәү приборы. (Вольтметр)

6. Электр тогының башкарган эшен үлчәү приборы. ( Электр счетчигы)

7. Электр чылбырында электр  тогын барлыкка китерүче җайланма.(Ток чыганаклары)

8. Химик ток чганагы.(Аккумулятор)

9. Җирнең магнит кырын билгеләү приборы.(Компас)

10. Электр энергиясен механик энергиягә әйләндерү җайланмасы.(Электр двигателе)

1. Сыеклыкларда җылылык алмашын тикшерү приборы.(Градусник)

2. Һаваның аз гына җылынуын да исәпкә алучы прибор.(Термометр)

3. Пешкәктән башка гына газның двигатель валын әйләндерүче җайланма,  җылылык двигателе. (Пар трубинасы)

4.Ток зурлыгын үлчәү приборы.(Амперметр)

5. Электр каршылыгын үлчәү приборы.(Омметр)

6.Электр тогының егәрлеген үлчәү приборы.(Вольтметр)

7. Электр чылбырында токны өзүче җайланма. (Ачкыч)

8.Төп элементы булып вольфрам кыл торган  электр җайланмасы.(Лампочка)

9. Корыч кендекле кәтүк.(Электромагнит)

10. Ике ягы да сферик өслек белән чикләнгән үтәкүренмәле  җисем.(Линза)

6.Тур. “ Син – миңа ,мин – сиңа.”

Бу турда һәр команда каршы як командага  алдан әзерләнгән ике сорау бирә.Каршы як команда бу сорауга җавап биргән очракта 2 шәр балл бирелә.

7.Тур. “Мәсьәләләр”

 Бу турда һәр командага конвертка салып мәсьәлә бирелә. Мәсьәләне чишкән командаларга 2 шәр балл бирелә.Командалар мәсьәлә чишкән вакытта “болельщиклар” ярышы уздырыла.Дөрес җавап  бирүчеләргә бүләк бирелә.

Болельщикларга сораулар.

  1. Матдә микъдарын үлчәү берәмлеге (моль)
  2. Температура үзгәрми торган процесс (изотермик)
  3. Эбонит таякны ышку юлы белән уңай корылмалы да, тискәре корылмалы да итеп корып буламы?(була)
  4. Спортчыларга кайда уңышка ирешү җайлырак: экватордамы, әллә югарырак киңлекләрдәме? (экваторда, чөнки барлык җисемнәр дә экваторда җиңелрәк)
  5. Кар, су, пар молекулалары бер-берсеннән нәрсә белән аерыла? (аерылмый, матдәдә молекуляр көчләр һәм хәрәкәт төрлечә була)
  6. Космик корабльләр һәм ясалма иярченнәр җибәрү өчен файдаланыла торган техник корылма (ракета)
  7. Пыяланың катылыгы инструментлар ясый торган корыч шикелле үк. Шулай да аннан кискеч инструментлар ясамыйлар. Ни өчен? (пыяла уалучан, пластик деформацияләр барлыкка килгәнче ватылырга мөмкин)
  8. Авырлык югалту халәтендә чәйнекне кыйгайткач су агып чыгармы?(юк).
  9. Ни өчен тәрәзәләр тышкы яктан караңгы булып күренәләр? (Кояш нурлары тәрәзә пыяласы аша үтеп керәләр, ләкин эчтә йотылалар).
  10. Боз ярдәмендә ут кабызып буламы? (Була, бозны лупа урынына файдаланып).

8.Тур. “Капитаннар ярышы”

Бу турда һәр дөрес җавп өчен капитаннарга 1 балл бирелә.Вакыт чикләнгән. Җавап 2 -3 секундтан артмаска тиеш.

I нче командага сораулар.

II нче командага сораулар.

1.Көч үлчәү приборы( динамометр).

2.Бер җисем икенче җисем өстеннән хәрәкәт иткәндә барлыкка килгән көч(ышкылу көче.)

3. Ток зурлыгы үлчәү берәмлеге(Ампер).

4.Сыеклыкка батырылган җисемгә тәэсир итә торган көч(Архимед көче).

5.Җирнең җисемнәрне үзенә тарту көче(авырлык көче).

6.СИ системасында масса үлчәү берәмлеге(кг).

7.Хәрәкәт итүче җисем нинди энергиягә ия ?( кинетик).

8.СИ системасында басым үлчәү берәмлеге( Паскаль)

9.Ике төрле матдә молекулаларының бер-берсе белән аралашуы(диффузия).

10.Җисемгә башка җисемнәр тәэсир итмәгәндә үзенең тизлеген саклау күренеше( инерция).

1.Атмосфера басымын үлчәү приборы ( барометр)

2.Электр корылмасы үлчәү берәмлеге. ( Кулон)

3.Матдә эри торган  температура(эррү температурасы).

4. Җисемнең формасын һәм күләмен саклау үзлеге (Каты халәте).

5.Сыеклыкларда яки газларда эчке энергиянең агым буйлап күчерелүе      ( конвекция)

6.Үтелгән юлның вакытка чагыштырмасына тигез булган физик зурлык(тизлек).

7.Вакыт узу белән җисемнең башка җисемнәргә карата торышын үзгәртү күренеше(механик хәрәкәт).

8.СИ системасында механик эшнең үлчәү берәмлеге(джоуль).

9.Электр каршылыгы үлчәү берәмлеге (Ом).

10.Җисем массасының күләменә чагыштырмасы(тыгызлык).

9.Тур.Музыкаль  тәнәфес.

10.Тур.Йомгаклау.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

4 класс. Контроль эш. Татарстан Республикасы.

4 нче сыйныфның рус төркеме өчен "Татарстан Республикасы" темасына  контроль эш, 2 вариантта төзелде....

Татарстан Республикасы Балтач муниципаль районы Субаш төп гомуми белем мәктәбе. Бәяләмә

Балтач муниципаль районы Субаш төп гомуми белем мәктәбенең татар теле һәм әдәбияты укытучысы Васильева Гөлназ Фазиловнага бәяләмә....

Татарстан Республикасы Чүпрәле муниципаль районы Татар Бизнәсе авылында 1941 – 1945 нче елларда Бөек Ватан сугышында Ватаныбыз азатлыгы өчен көрәшкән авылдашларыбыз исемлеге язылган истәлек һәйкәлен ачу тантанасы эшкәртмәсе

Сценарий митинга, посвящённого открытию памятника участникам Великой Отечественной войны деревни Татарская Бездна в рамках социального проекта "Родная деревня  - татарская Бездна"....

“Татарстан Республикасы” бүлеге буенча мөстәкыйль эш.

ldquo;Татарстан Республикасы” бүлеге буенча мөстәкыйль эш....

"Татарстан Республикасы буйлап сәяхәт" темасы буенча 5 нче сыйныфының татар төркемендә үткәрелгән дәрес планы

Тема: Татарстан Республикасы буйлап сәяхәт5 нче сыйныфының татар төркемендә үткәрелгән дәрес планы....

"Татарстан Республикасы буйлап сәяхәт" темасы буенча презентация

quot;Татарстан Республикасы буйлап сәяхәт" темасы буенча дәрес презентациясе....