рабочая программа по литературному чтению 10 класс.(Русская группа)
рабочая программа (10 класс) на тему

 Әдәби укудан

эш программасы

10 нчы сыйныф

“Татарстан Республикасы

Яңа Чишмә муниципаль районы

Кызыл Октябрь урта гомуми белем мәктәбе”

гомуми белем муниципаль

бюджет учреждениесе 

Төзүче:

Татар теле һәм әдәбият укытучысы

Мотыгуллина Лилия Нургали кызы

                                                                       Педагогик киңәшмә

                                                                             утырышында каралган

                                                                 беркетмә № ___

                                                                                 “__” __________2012 ел

2012 – 2013 нче уку елы

                                                                         Аңлатма язуы

  Татар теленә өйрәтүнең төп максаты – гамәли максат: телне аралашу чарасы буларак үзләштерү өчен, укучыларга гаилә-көнкүрешкә, уку хезмәтенә бәйле сөйләм ситуацияләре кысаларында белем бирү һәм күнекмәләрен үстерү. Гомуми белем бирү максаты укучыларның акыл эшчәнлеген активлаштыру, логик фикерләү сәләтен камилләштерү, сөйләм культурасын үстерүдән гыйбарәт. Тәрбияви максат балаларның рухи дөньяларын баету, аларны татар халкының мәдәнияте һәм сәнгате белән таныштыру, төрле милләт вәкилләре арасында дуслык һәм хөрмәт хисе тәрбияләүгә юнәлтелә.

Уку елы дәвамында формалаштырырга тиешле белем һәм күнекмәләр.

     Курс телдән һәм язмача аралашу темаларына бүлеп өйрәнелә.Программада сөйләмнең орфоэпик, интонацион, орфографик ягын, лексик ягын, грамматик ягын үзләштерүгә таләпләр куелган. Сөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр төгәл һәм ачык билгеләнгән. 10 нчы класста грамматик материал элек өйрәнелгәннәрне кабатлауга корылган, ләкин тулыландырыла, кызыклы мәгълүматлар белән баетыла. Татар теленә өйрәткәндә предметара бәйләнеш әһәмиятле урын тота: геграфия, тарих. рус теле һәм башка фәннәрне кулланып укыту дәресне эчтәлекле һәм мавыктыргыч итеп оештырырга мөмкинлек бирә

1. татар әдәбияты әсәрләре аша укучыларда  татар халкының тарихына, рухи казанышларына, тормыш-яшәеш үзенчәлекләренә уңай караш формалаштыру;
2. укучыларның телдән һәм язмача аралашу күнекмәләрен һәм осталыкларын камилләштерү, фикер эшчәнлекләрен үстерү;
3. гомумкешелек әхлакый сыйфатлар тәрбияли алырдай әсәрләр аша укучыларның дөняга карашын формалаштыру, аларда уңай сыйфатлар тәрбияләү;
4. танылган язучы һәм шагыйрләрнең иҗаты, тормыш юлы турында сөйләргә өйрәтү;
5. укылган текстка карата үз мөнәсәбәтеңне белдерергә өйрәтү.

     Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә:

“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын  укыту программасы (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)” 1-11 нче сыйныфлар, К.С.Фәтхуллова, Ф.Х.Җәүһәрова, Казан, “ Мәгариф” нәшрияты, 2010ел

     Таләп ителгән нәтиҗәләргә ирешү өчен кулланыла торган педагогик технологияләр:

Укыту процессын коммуникатив методика кулланып, инновацион технологиягә таянып эшлим (эшемдә компьютер, проектор, интерактив такта, магнитофон кулланам).

     Эш программасына кертелгән үзгәрешләр:

Программада аралашу өчен унбер тема бирелгән, ә без укый торган дәреслектә алты гына тема. Шуңа кайбер темаларны берләштереп укытам. Программадагы “Россиядә татар телен укыту”, “Татарстан Республикасының Милли китапханәсе” темалары дәреслектәге “Белем һәм тормыш”; “Халыкка багышланган гомер” – “Беркем дә, бернәрсә дә онытылмый” темасы эченә кертеп өйрәнелә.Программадагы “Татарстан Республикасының халыкара мөнәсәбәтләре”, “Чит илләрдәге татарлар”,”Татар әдипләре иҗатыннан”, “Татар матбугаты”, “Эш кәгазьләре” темалары төшереп калдырыла.Дәреслектә “Иң зур байлык – күңел байлыгы”, “Зарарлы гадәтләрдән сакланыгыз”, “Дустың булмаса эзлә, тапсаң – сакла”, “Саф хисләр - беренче хисләр” темасы каралган. Бу темалар укучыларга бик якын, шуңа алар буенча аралашу күпкә отышлырак.Шушы тематикага бирелгән әдәби әсәрләр буенча сөйләшүләр оештырыла, лексикасы актив сөйләмгә кертелә. Дәреслектә бик күп татар язучыларының һәм шагыйрьләренең биографиясе һәм әсәрләреннән өзекләр бирелгән. Укучылар И.Юзеевның, М.Мәһдиевның, Г.Әпсәләмовның, Г.Ахуновның, Ризаэддин Фәхреддинның, К.Насыйриның, Ф Әмирханның, Г.Камалның, Ф.Хөснинең,Һ.Такташның, Г.Сабитовның,Ә.Еникинең биографиясе Һәм әсәрләреннән өзекләр белән таныша алалар.М.Хөсәеннең,  Р.Вәлиевның, Х.Шабановның,З.Туфайлованың, А.Гыймадиевның, В.Казыйхановның иҗаты белән танышу өчен әсәрләрдән өзекләр бирелгән. Моннан тыш әдәбият дәресендә  танылган татар галиме Роальд Сәгъдиевның биографиясе үтелә, “Тугрылыклы дуслык” мәсәле тәкъдим ителә.

Тагын укучыларны таныштыру максатыннан инфармацион текстлар урнаштырылган: Казан Дәүләт университеты, Татарлар кайларда яши, Киенә белү, Дус була белү серләре.Сәламәтлек турында укучыларга иң кирәкле темалар сайланган: “Тәмәке тартуның зарары”, “Аракы кешене нишләтә?” “Ак үлем”нән саклан”.

     УМК: 1) Дәреслек:Р.З.Хәйдарова ,Р.Л.Малафеева  “Татар теле 10 нчы сыйныф” Казан, 2009 ел,

                                                     Программаның эчтәлеге

.

                                 Сөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр         

Тыңлап аңлау  

Җанлы сөйләмне тыңлап аңлап, сөйләшүдә катнаша алу; тыңланган мәгълүматны аңлатып бирә алу, сорауларга җавап бирә алу.

Диалогик сөйләм

Аралашканда төрле репликалардан (сораштыру, кабатлап сорау, тәкъдим итү, риза булу) урынлы файдалана алу;

аралашу барышында фикерне төгәл җиткерә алу;

киңәйтелгән репликаларны кулланып, сөйләшү үткәрә алу;

укылган текстларның эчтәлеге буенча бәхәсләрдә катнашканда, оппонентларның фикерен исәпкә алып, үз карашларыңны раслый һәм дәлилли алу;

әдәби әсәрләрнең эчтәлеге буенча әңгәмә кора алу.

Монологик сөйләм

Төрле җөмлә калыпларын кулланып, мөһим вакыйгалар, дөнья яңалыклары турында хәбәр итә алу һәм аларга карата үз мөнәсәбәтеңне һәм фикерләреңне белдерә алу;

кирәкле темага телдән бәйләнешле текст төзи алу, сөйләмне эзлекле һәм аңлаешлы итеп оештыра белү;

татар классик әдипләренең тормышы һәм иҗаты турында сөйли алу;

әдәби әсәрләрдә күтәрелгән проблемаларны аңлый һәм аларга карата үз фикерләреңне дәлилләп әйтә белү;

әсәрдәге геройларны характерлап, алар турында фикер әйтә белү.

Уку

Тексттан кирәкле мәгълүматны таба алу һәм аның эчтәлеген телдән яки язмача белдерә алу;

текст белән мөстәкыйль эшләү күнекмәләренә ия булу;

шигъри текстларны яттан сөйли белү;

әдәби текстның төрен һәм жанрын билгели белү;

аерым автор һәм аның әсәрләре, татар әдәбияты турында кирәкле мәгълүматны белешмә әдәбият, Интернет аша таба белү.

Язу һәм язма сөйләм

Аралашу ситуацияләренә карата фикерләрне язмача белдерә алу; укылган текстның планын төзи алу;

өйрәнелгән әсәр эчтәлегенә нигезләнеп, сочинение яза алу; тәкъдим ителгән темага реферат яза ал

                                                            Календарь-тематик планы 

План түбәндәге программага нигезләнеп төзелде: “Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) 1-11 нче сыйныфлар, К.С.Фәтхуллова, Ф.Х.Җәүһәрова, Казан, “ Мәгариф” нәшрияты, 2010ел

                Гомуми махсус белем һәм күнекмәләр үзләштерүне тәэмин итү

1. Тыңлап аңлау.Җанлы сөйләмнең төп фикерен билгели, мөһим мәгълүматны сайлый белү күнекмәләрен ныгыту; үзләштерелгән мәгълүмат белән яңа тыңлаганын  чагыштыра һәм бәяли белергә өйрәтү.

2. Диалогик сөйләм. Аралашканда, орфоэпик, лексик-грамматик нормаларны саклап, сораулар бирә һәм җавап кайтара алу осталыгын камилләштерү. Сөйләм яңалыгын дөрес җиткерүгә, үз фикереңне дәлилли белергә ирешү.

3. Монологик сөйләм. Төрле җөмлә калыпларын кулланып, вакыйгалар, фактлар турында хәбәр итә, үз мөнәсәбәтләрен белдерә, сөйләмне аңлаешлы итеп оештыра белү.

4.   Уку. Тексттан кирәкле мәгълүматны таба алу һәм аның эчтәлеген телдән яки язмача яктырта белү, текст белән мөстәкыйль эшләү һәм аны анализлау күнекмәләренә ия булу.

 5. Язу һәм язма сөйләм. Өйрәнелгән темага сочинение, текстка аннотация язу; язма формада аралашу тәгъбирләрен үзләштерү.        

                                            Татар әдәбиятыннан практик эшләр

Үзләштерү дәрәҗәсенә контроль

1. Мәхмүт Хөсәен “ Китап”   шигырен ятлау                             сентябрь

2. Илдар Юзеев  “ Мин телим дусларга”    шигырен  ятлау         октябрь

3. Һади Такташ   “Мокамай”   поэмасыннан өзек ятлау               ноябрь

4. БСҮ. “ Чын матурлык нәрсәдә?”  диалог                                   декабрь

5.“ Шагыйрьнең каһарманлыгы”, “ Батырлык”, “ Бәхилләшү” әсәрләре буенча тест   апрель

6. “ Беренче хисләр”     сочинение                                                  январь

7. Кәрим Тинчуринның иҗаты буенча монолог                         февраль

8. “ Яраткан әдәби әсәрем”      сочинение                                     апрель

9. БСҮ. Г.Камал иҗаты буенча   диалог                                      май

10. БСҮ. К.Тинчурин иҗаты буенча монолог                              май

11. Г.Әпсәләмов “Батырлык” тыңлап аңлау                                май                     

 Әдәбияттан тест

                                                “Агыйдел”әсәре буенча:

 1.Зояга нинди холык сыйфаты хас?

а) әдәпле                                    ә) алдынгы карашлы комсомолка              б) үзсүзле                                   в) җаваплы

2.Артыкбикә залга килгәч,  ...

 а) Галиябану ролен беренче тапкыр уйный         б) залны җыры белән үзенә тиз каратты

 ә) Галиябануны элек уйнаганга, тиз ризалаша      в) тамашачыга ул ошамады

     3.Концертны алып барды:

 а) Зоя                                         ә) Артыкбикә           б) Гаяз                                        в) Ильяс

4. Зояның киеме егетләргә ошамады, чөнки  ...

  а) кием Зояга килешми                               б) кием бик очсызлы

  ә) бу авыл кызы киеме түгел                      в) егетләр моданы аңламый

   “ Беренче театр” пьесасы буенча:

1. Гафифә -  Хәмзә байның

а) асравы ( служанка)                                ә) кызы            б) килене ( сноха)                                  в) хатыны

2.Вәли кая барырга җыена?

            а) кинога                                          ә) театрга              б) кибеткә                                в) кунакка

3.Гафифәнең характеры:

 а) аралашучан                        ә) шаян        б) өйдә утырырга ярата                в) кунакка йөрергә ярата

4.Гафифә өчен театрга бару –

 а) сәнгатьне ярату                                ә) гаилә белән ял итү          б) дусларын күрү                в) үзен күрсәтү

 “ Хәят” әсәре буенча:

1. Хәяткә ничә яшь?

                                                            а) 16                        ә) 15                              б) 17                        в) 20

2.Хәятнең дус кызы –            а) Газизә                ә) Гыймадова                б) Биби                в) Лиза        

3.Лиза кайдан килде?

                                                             а) Казаннан        ә) дачадан                    б) урманнан                в) кунактан                

      4. Лиза Хәятне кая чакырды?

                                                            а) авылга                ә) театрга                    б) дачага                 в) шәһәргә

     5. Хәятнең характеры нинди?

                                                          а) ягымлы                 ә) әдәпсез                б) аралашучан түгел        в) гел урамда йөрергә ярата

     6. Хәят нинди күлмәк киде?

                                                          а) ак                        ә) ал                               б) сары                в) кара

     7. Хәятнең әти-әнисе:

                                                а) заманча карашлы           ә) кызларына бөтен нәрсәне рөхсәт итәләр

                                               б) иске карашлы                     в) кызларына рус телен белү кирәкми диләр

Укыту чаралары һәм әдәбият

Татар теле һәм татар әдәбиятыннан белем һәм күнекмәләрне бәяләү  нормалары

1. Язма эшләрне тикшерү һәм бәяләү:

а) сүзлек диктанты 28-33 сүздән тора.

   Пөхтә, төгәл һәм орфографик хатасыз язылган эшкә “5” ле куела.

   Пөхтә, төгәл язылган, әмма 1-3 төзәтүе яки 1-2 орфографик хатасы булган эшкә “4”ле куела.

   Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4-5 төзәтүе яки 3-5 орфографик хатасы булган эшкә “3”ле куела.

   Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 6 яки артыграк орфографик хатасы булган эшкә “2”ле куела.

ә) диктант уку елы башында 95-105 сүздән, уку елы ахырында 105-115 сүздән тора.

   Пөхтә һәм төгәл язылган, 1орфографик, 1 пунктуацион хатасы булган диктантка “5”ле куела.

   Пөхтә һәм төгәл язылган, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион хатасы булган диктантка “4”ле куела.

   Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4-6 орфографик, 6 пунктуацион хатасы булган диктантка “3”ле куела.

   Пөхтә  язылмаган, 7 дән артык орфографик, 7 дән артык пунктуацион хатасы булган диктантка “2”ле куела.

б) изложение уку елы башында 150-160 сүздән, уку елы ахырында 165-175 сүздән тора.

  Тыңланган текстның эчтәлеге тулы, эзлекле һәм дөрес язылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 1 грамматик хатасы булган эшкә “5”ле куела.  

  Тыңланган текстның эчтәлеге  эзлекле һәм дөрес язылган, ләкин1-2 эчтәлек ялгышы җибәрелгән, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион яки 2-3 грамматик хатасы булган эшкә “4”ле куела.

  Тыңланган текстның эчтәлеге өлешчә  эзлекле  дөрес язылган, , 4-5 орфографик, 4 пунктуацион яки 4-5 грамматик хатасы булган эшкә “3”ле куела.

  Тыңланган текстның эчтәлеге бөтенләй  ачылмаган , эзлекле язылмаган, 6 дан артык орфографик, 5 тән артык пунктуацион яки 6 дан артык грамматик хатасы булган эшкә “2”ле куела.

в) сочинение укучыларның тормыштагы күзәтүләреннән алган тәэсирләрен язмада грамоталы һәм эзлекле бирә белү, әдәби әсәрнең эчтәлеген үз сүзләре белән образлы телдә бәйләнешле итеп яза алу мөмкинлеген тикшерү максатыннан яздырыла.

  Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы ачылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 2 грамматик хатасы булган эшкә “5” ле куела.

 Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган, ләкин 2-3 эчтәлек ялгышы,  2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион  хатасы булган эшкә “4” ле куела.

  Тәкъдим ителгән темага өлешчә эзлекле язылган, эчтәлеге тулысынча ачылмаган,  4-5 орфографик, 4-5 пунктуацион һәм җөмлә төзелешендә  хаталары булган эшкә “3” ле куела.

    Тәкъдим ителгән темага  эзлекле язылмаган, эчтәлеге  ачылмаган,  6 дан артык орфографик, 6 дан артык пунктуацион һәм грамматик  хаталары булган эшкә “2” ле куела.

         Тикшерү характерындагы язма эшләрнең саны:

Сүзлек диктанты – 2

Диктант – 2

Изложение – 2

Сочинение – 1

2. Телдән җавап бирүне тикшерү :        

а) тыңлап аңлау – 4минут

ә) диалогик сөйләм – 14 әр реплика

б) монологик сөйләм – 16 фраза

                     Тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга язмача җавап бирүне бәяләү.

   Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән  барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, 1 орфографик хатасы яки эчтәлеккә бәйле 1 хатасы булган эшкә “5” ле куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән  барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, әмма 2-3  орфографик, 3 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 2-3 хатасы булган эшкә “4” ле куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеген өлешчә аңлап, тәкъдим ителгән   сорауларга төгәл дөрес җавап бирелмәгән,  5  орфо график, 5 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 4-5 хатасы булган эшкә “3” ле куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеге буенча  тәкъдим ителгән   сорауларга  бирелгән җавапларның яртысы дөрес булмаса,  6  орфо график, 6 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 5 тән артык хатасы булган эшкә “2” ле куела.

                   Диалогик сөйләмне бәяләү.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге  ягыннан эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә, “5” ле куела.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3 хата җибәреп,  эчтәлеге  ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, “4” ле куела.

   Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып сөйләм төзегендә, “3” ле куела.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча диалог төзи алмаганда, “2” ле куела.

                 Монологик сөйләмне бәяләү.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле булган монологик сөйләм өчен “5” ле куела.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелгән, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки җөмлә  төзелешендә 2-3 хатасы булган монологик сөйләм өчен “4” ле куела.

  Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелмәгән,  сүзләрнең әйтелешендә,   җөмлә  төзелешендә 4-7 хатасы булган монологик сөйләм өчен “3” ле куела.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән темага монолог төзи алмаганда, “2” ле куела.  Уку тизлеге – минутына 90-95 сүз