Тесты по татарскому языку по теме "Морфология"
методическая разработка (6 класс) на тему

Исем темасына биремнәр

Тест

1 Исем нәрсәне белдерә?

1. Предметның исәбен
2. Предметның билгесен
3. Эш яки хәлнең билгесен
4. Предмет исемен hәм затын

2 Исем нинди сорауларга җавап бирә.

1. Кайда?, кайчан?, Ничек?
2. Кем ?, нәрсә? ни?
3. Нинди кайсы, кайдагы?
4. Нишли, нишләгән, нишләр.

3 Исем нәрсәләр белән төрләнә.

1. Зат-сан белән, өч заманда килә
2. Берни белән дә төрләнми
3. Бары тик килеш белән
4. Тартым, килеш, сан белән

4 Кызым, синең эшең бик күп.

1. Ия, тәмамлык
2. Эндәш сүз, ия
3. Ия, аергыч
4. Эндәш сүз, аергыч

5 Икесе дә -безнең өчен

Иң кирәкле затлы тел.( бу җөмләдә исемнинди җөмлә кисәге була)

1. Ия
2. хәбәр
3. тәмамлык
4. аергыч

6 Ясалышы ягыннан болар нинди исемнәр. Басма, башкала

1. ясалма, саф кушма
2. сафкушма
3. ясалма
4. тамыр hәм ясалма

7 Кайсы сүз төркемендә ясалышы ягыннан барлык сүз төрләре дә очрый

1. Фигыльдә
2. сыйфатта
3. рәвештә
4. исемдә.

Сыйфат темасына биремнәр.

Тест

1Сыйфат  нәрсәне белдерә?

1. Предметның исәбен
2. Предметның билгесен
3. Эш яки хәлнең билгесен
4. Предмет исемен hәм затын

2 Исем нинди сорауларга җавап бирә.

1. Кайда?, кайчан?, Ничек?
2. Кем ?, нәрсә? ни?
3. Нинди, кайсы, кайдагы?
4. Нишли, нишләгән, нишләр.

3 Сыйфатларны тап

1. Иркенчәк, үткен
2. Язучы, киләчәк
3. Үткәр ,язган
4. Укучы, тырышкан

4 Ясалышы ягыннан болар нинди сыйфатлар

1 Аксыл сары                     2 кара коңгырт

1. Саф кушма
2. ясалма
3. тезмә
4. парлы

5  Түбәндәге мисалда калын хәрефләр белән бирелгән сыйфатлар нинди җөмлә кисәге  була.

- И, Куян, куркан Куян. йомшак Куян,

Моңланасың нинди хәсрәт, кайгыдан.

1. аергычлар
2. аергыч, хәбәр
3. ия, аергыч
4. тәмамлык аергыч

6 Ясалышы ягыннан болар нинди   сыйфатлар. Җилбәзәк, җилкуар

5. ясалма, сафкушма
6. сафкушма
7. ясалма
8. тамыр hәм ясалма

7 Монда нинди сыйфатлар

Ялгыз-- күмәк, батыр- куркак

1. синоним сыйфатлар.
2. омоним сыйфатлар.
3. антоним сыйфатлар.

8 Синоним парын табыгыз Пөхтә

1. ыспай, чиста
2. чиста, саф
3. көяз, купшы
4. чиста, шапшак

9 Сыйфатларның үзләренә генә хас нинди грамматик категориясе бар.

1. килеш белән төрләнми
2. тартым белән төрләнми
3. сыйфатланмышы урынында исем кебек төрләнү.
4. сыйфат дәрәҗәсе

10 Артыклык дәрәҗәсен ясаучы нинди кисәкләр сызыкча аша ясала.

1. Сыйфатның беренче иҗеге белән бернинди уртаклыгы булмаган
2. Сыйфатның беренче иҗеге белән бернинди уртаклыгы булган
3. Чалт, чатнама, тома, шыр, иң
4. Ямь, кып, ап, шыр, тома.

Сан темасына биремнәр

Тест №1

1Сан   нәрсәне белдерә?

1. Предметның исәбен
2. Предметның билгесен
3. Эш яки хәлнең билгесен
4. Предмет исемен hәм затын

2 Бу мисалда саннар җөмләнең нинди кисәге булып килә.

Икесенә бер зур гына капчык тегеп,

Китте болар кырга таба сәфәр чыгып

1. Ия, аергыч
2. ике аергыч
3. тәмамлык белән хәл
4. тәмамлык, аергыч

3 Ясалышы ягыннан болар нинди саннар. Җиде- сигез, илле- алтмыш, бер- ике.

1. тамыр
2. саф кушма
3. парлы
4. тезмә

4 Сан төркемчәсе буларак, болар нинди саннар.

унике, егерме сигез, ярты, биш йөз

1. төп
2. тәртип
3. җыю
4. күләм- чама

5 Бу саннар нинди орфографик принципка нигезләнеп языла

Унөч, унбиш, уналты

1. фонетик
2. тарихи- традицион
3. график
4. морфологик

6 Бу җөмләнең иясен табыгыз

Ак күлмәкле ике укучы килеп керде.

1. ике укучы
2. укучы
3. ак күлмәкле укучы
4. күлмәкле ике укучы

Тест №2

 1.Сан нәрсәне белдерә?

   1)предметны;

   2) предметның билгесен;

   3) предметның микъдарын, исәбен.

 2.Түбәндәге саннар кайсы сүз төркемен ачыклыйлар?

    Бер бүлмә,икенче сыйныф,җиде-сигез сугышчы.

      1)сыйфатны;

      2)фигыльне;

      3)исемне;

      4)рәвешне.

3.Сан нинди сорауларга җавап бирә?

      1) Нишли? Нишләми? Нишләсә?

      2) Нинди? Кайсы?

      3) Кем? Нәрсә?

      4) Ничә? Күпме? Ничәнче? Ничәләп? Ничәчәр? Ничәү?

 4.Тәртип саны кушымчасы (-нчы, -нче) кайсы саннар һәм цифрлар янында языла?

      1) рим цифрлары янында;

      2) гарәп цифрлары янында;

      3) берсе янында да язылмый.

 5.Санның ничә төркемчәсе бар?

        1) өч;

        2)дүрт;

        3)биш;

        4)алты.

 6.Бу саннар нинди төркемчәгә карый?

    Ун көн, йөз ел,чирек ипи,җитмеш капчык.

         1)төп сан;

         2)тәртип саны;

         3)бүлем саны;

         4)чама саны;

         5)җыю саны.

7.Төп санга –ар, -әр, -шар, -шәр кушымчалары кушылса, кайсы сан төркемчәсе ясала?

          1) тәртип саны;

          2) бүлем саны;

          3) чама саны;

          4) җыю саны.

 8. Төп санга –лап, -ләп, -ларча, -ләрчә кушымчалары кушылса, кайсы сан төркемчәсе ясала?

          1) тәртип саны;

          2) бүлем саны;

          3) чама саны.

 9.”Сигезәү”, “тугызау” дип җыю саны ясау дөресме ?

1) дөрес;

2) дөрес түгел.

10.Кайсы сан төркемчәсенең махсус төркемчәсе юк ?

           1) төп санның;

           2) тәртип саны;

           3) бүлем саны;

           4) чама саны;

           5) җыю саны.

11.Ясалышы ягыннан болар нинди саннар ?

       Ике йөз, йөз егерме биш, мең бер йөз.

            1)тамыр;

            2)саф кушма;

            3)парлы;

            4)тезмә.

12.Ясалышы ягыннан болар нинди саннар?

     Өчәр-дүртәр, унар-унбишәр, биш-алты.

           1) тамыр;

           2) кушма;

           3) парлы;

           4) тезмә.

Рәвеш темасына биремнәр

        Тест

1 Рәвеш нинди сүз төркеме

1. Предметның  билгесен белдерүче
2. Предметның   эшен яки хәрәкәтен белдерә
3. Предметның   исәбен яки санын белдерә
4. Эш яки хәлнең , яисә билгенең билгесен белдергән сүз

2 Рәвеш нәрсә белән төрләнә

1. зат белән
2. берни белән дә төрләнми
3. сан белән
4. тартым белән

3 Рәвеш күбрәк җөмләнең  кайсы кисәге була

1. хәл
2. аергыч
3. тәмамлык
4. хәбәр

4 Хәлдән тыш, рәвеш тагын нинди җөмлә кисәге була

1. ия, тәмамлык
2. ия, хәбәр
3. хәбәр, аергыч
4. тәмамлык хәбәр

5 Кайсы сүз төркеме хәл ролендә еш килә яки рәвеш үзе кайсы сү төркеме урынында була ала.

1. исем
2. фигыль
3. сыйфат
4. алмашлык

6 Рәвешнең сорауларын күрсәтегез

1. кайда, кайчан, ничек, никадәр, күпме
2. нишли, нишләгән, нишләп, нишләү
3. күпме, ничә, ничәләп, ничәнче
4. нинди кайсы

7 Ясалышы ягыннан болар нинди рәвешләр юри, шунлыктан

1. вакыт
2. охшату- чагыштыру
3. саф
4. сәбәп- максат

8 Рәвешләрне аерып күрсәтегез

1. укый-укый, бериш, шундый
2. килә- китә, шактый, җәен, берьюлы
3. җәй, берьюлы, килә-китә, шундый
4. шундый, шактый, укый- укый, бериш

Фигыль буенча биремнәр

Тест №1

1 Затланышлы фигыльләрне билгеләгез

1. Сыйфат фигыль,  хәл фигыль, исем фигыль,
2. Исем фигыль, инфинитив, шарт  фигыль,
3. Хикәя фигыль, исем фигыль, хәл фигыль,
4. боерык фигыль, хикәя фигыль, шарт фигыль,

2 Болар нинди фигыльләрТырышса, кайгырса да

1. Хикәя фигыль,
2. Шарт фигыль,
3. Боерык фигыль,
4. Билгесез үткән заман хикәя фигыльләр.

3 Фигыльләрне табыгыз . Ул нинди фигыль? Җөмләнең кайсы кисәге була.

hич күләгә төшермә син җаныңдагы

Туган илең, Туган җирең яктысына

1. Шарт фигыль, хәл
2. Хәзерге заман хикәя фигыль, хәбәр
3. боерык фигыль, хәбәр
4. үткән заман хикәя фигыль, хәбәр.

4 Монда кайсы сүзләр борык фигыльләр.

җырлый, тырышса,укы, төзе, язар,уйнаса, яшәсен, шаярыр, шаярсы, уйнаган, омтылса да.

1. укы , төзе, яшәсен, шаярсын
2. җырлый, язар, шаярыр, уйнаган
3. тырышса, уйнаса, омтылса, да
4. уйнаган, уйнаса, җырлый, укы.

5 Монда нинди фигыльләр.

тырышты, эшләгән, күрдек, барганбыз

1. Үткән заман хикәя фигыль
2. Киләчәк заман хикәя фигыль
3. Хәзерге заман хикәя фигыль
4. Шарт фигыльләр

6 Бу нинди фигыль Хөрмәт итәчәк.

1. Билгесез к.з. хик ф., 3 зат берлектә барлыкта
2. Билгеле үт .з. хик ф., 3 зат берлектә барлыкта
3. Билгеле  к.з. хик ф., 3 зат берлектә барлыкта
4. Билгесез үт .з. хик ф., 3 зат берлектә барлыкта

7 Өзектән фигыльләрне тап

Аh итәр әле сабантуй,

Котлар аны киләчәк

1. Киләчәк, аh итәр
2. аh итәр, киләчәк
3. аh итәр, котлар, киләчәк
4. киләчәк, котлар

8 Затланышлы фигыльләрнең кайсысы өч заманда да була

1. шарт фигыль, боерык фигыль
2. борык фигыль, хикәя фигыль
3. боерык фигыль
4. хикәя фигыль

9 Күп нокталар урынына нинди фигыль куяр идегез.

Су буена …… әллә нишлим-

кайтам кебек мин үткәнемә.

Чишмәләрең суын ……,

Куәт иңә бөтен тәнемә

1.  эчсәм, күрсәм,
2. кайтсам, эчсәм
3. кайтсам , юнәлсәм
4. эчсәм, татысам

Тест №2

1 Фигыль нигездә нинди җөмләкисәге була

1. Хәбәр
2. Теләсә кайсы кисәк
3. Хәл hәм аергыч
4. Ия белән хәбәр

2 Барлык фигыльләрдә дә була торган  билгеләрне әйтегез

1. Өч заманда төрләнү
2. Зат белән төрләнү
3. Сан белән төрләнү
4. Барлык hәм юклык

3 Кайсы фигыльләр өч заманда да килә?

1. Хикәя hәм сыйфат фигыльләр
2. Барлык фигыльләр дә
3. Шарт, исем, сыйфат фигыльләр
4. Инфинитив, боерык hәм хикәя фигыльләр

4 Кайсы фигыльләр  сан белән төрләнми

1. Исем фигыльләр
2. Хәл фигыль белән инфинитив
3. Хәл hәм  шарт фигыльләр
4. Боерык фигыль белән инфинитив

5 Бу җөмләдә нинди фигыльләр бар?

Без яшәгән авыл борыла- борыла аккан Агыйдел буена урнашкан.

1. Өч сыйфат hәм бер хәл фигыль
2. Өч хикәя hәм бер хәл фигыль
3. Ике хикәя, берәр сыйфат hәм хәл фигыль
4. Ике сыйфат, берәр хикәя hәм хәл фигыль

6 Төзелеше ( ясалышы)  ягыннан болар нинди фигыльләр

саубуллашу, бүләк итте, җилли

1. Тамыр, парлы, кыскартылма
2. Кушма, тезмә, ясалма
3. Ясалма, кыскартылма, тезмә
4. Кушма, парлы, тамыр

7 Болар нинди фигыльләр

Өлгерә-җитешә,йөгергән- чапкан

1. Омонимнар
2. Антонимнар
3. Синонимнар
4. Пралы фигыльләр

8 Кайчан сыйфат фигыль җөмләнең теләсә кайсы кисәге була

1. Сыйфатланмышы белән килгәндә
2. Сыйфатланмышы урынында килгәндә
3. Үткән заманда булганда
4. Киләчәк заманда булганда

9 Болар нинди фигыльләр

Төйи—бушата, мактый- хурлый

1. Омонимнар
2. Антонимнар
3. Синонимнар
4. Пралы фигыльләр

10 Бу фигыльләр кайсы төркемчәгә карый?

1. Хәл фигыль
2. Шарт фигыль
3. Хикәя фигыль
4. Инфинитив

11Фигыльнең башлангыч формасы дип нәрсәгә әйтәләр

1. Боерык фигыль
2. 2 зат хәзерге заман хикәя фигыльнең берлеге
3. Фигыльнең тамыр, ясалма, яки тезмә нигезе
4. Тамыр яки ясалма боерык фигыльнең 2 зат берлеге

12 Фигыль төркемчәләре ничек ясала

1. Исемгә төр ясагыч кушымчалар кушылып
2. фигыльнең башлангыч формасына төр ясаучы кушымчалар ялганып
3. сыйфатка төр ясагыч кушымчалар кушылып
4. Фигыльгә төр ясагыч кушымчалар кушылып

Фигыль темасын гомумиләштереп кабатлау буенча тест

1.  Укырга, язарга, сөйләргә фигыльләренең төркемчәсен күрсәтегез.

а) хәл фигыль;

ә) исем фигыль;

б) инфинитив;

в) хикәя фигыль.

2. Җөмләдә аерып бирелгән фигыльләрнең төркемчәсен дөрес билгеләгез.

Иң элек уйла, аннан соң эшлә.

а) боерык фигыль;

ә) шарт фигыль;

б) фигыль;

в) хәл фигыль.

3. Затланышлы фигыльләр - ...

а) хәл, боерык, сыйфат фигыльләр;

ә) хикәя, боерык, шарт фигыльләр;

б) исем,  хикәя, хәл фигыльләр;

в) инфинитив, сыйфат, шарт фигыльләр.

4. Татар телендә ничә фигыль юнәлеше бар?

а) 4;

ә) 5;

б) 6;

в) 3.

5. Шарт фигыль - ...

а) боеру яисә эш кушуны,өндәүне белдерә;

ә) төп фигыльдән аңлашылган эш яки хәлгә өстәмә эшне белдерә;

б) икенче бер фигыльдән аңлашылган эш яки хәлнең үтәлү – үтәлмәвенә шарт булган эш, хәлне белдерә ;

в) эш, хәл, хәрәкәтнең булу – булмавын хикәяләү, хәбәр итү рәвешендә белдерә.

6. Аерып бирелгән фигыльнең төркемчәсен билгеләгез.

Туган телен яратмаган кеше

Башкаларның телен яратмый.

а) исем фигыль;

ә) сыйфат фигыль;

б) хикәя фигыль;

в) шарт фигыль.

7. Ясалма фигыльләрне билгеләгез.

а) сана, уйла, шатлан;

ә) язган, яса, сөйлә;

б) менгән, саубуллаш, эшлә;

в) кочакларга, килгән, укы.

8. Фигыль ясагыч кушымчаларны күрсәтегез.

а) –чы/-че; -лык/-лек; -даш/-дәш;

ә) –ла/-лә; -лан/-лән; -ар/-әр; -а/ -ә;

б) –лы/-ле; -сыз/-сез; -гы/-ге;

в) –ча/-чә; -дай/-дәй.

9. Үткән заман сыйфат фигыльне табыгыз.

а) калган (эш);

ә) киләсе (кунак);

б) елмаеп (килү);

в) укыгач (сөйләячәк).

10. Фигыльнең заманын һәм төркемчәсен ачыклагыз.

Яхшылык ташны да эретә.

а) хәзерге заман хикәя фигыль;

ә) киләчәк заман хикәя фигыль;

б) үткән заман сыйфат фигыль;

в) үткән заман хикәя фигыль.

11. Бизәлү фигыленең юнәлешен дөрес билгеләгез.

а) кайтым юнәлешендә;

ә) уртаклык юнәлешендә;

б) төшем юнәлешендә;

в) йөкләтү юнәлешендә.

12. Фигыльгә туры килгән билгеләмәне күрсәт:

а) предметны белдерә;

ә) предметның эшен, хәрәкәтен белдерә;

б) предметның билгесен белдерә;

в) эшнең, хәрәкәтнең билгесен белдерә.

13. Баруы, эшләмәве, килүе исем фигыльләре нәрсә белән төрләнгән?

а) зат – сан белән;

ә) килеш белән;

б) тартым белән;

в) төрләнмәгән.

14. Мәгънәле кисәкләргә дөрес бүленгән фигыльләрне күрсәтегез.

а) кар-лан-ган, баш-ла-н-ды, күр-сә-т-егез;

ә) бар-ды-к, яз-арга, и-шет-мәсен-нәр;

б) шат-ла-н-ган-нар, кил-сен-нәр, бил-ге-лә-гез;

в) сан-а-гыз, яз-ыл-ачак, кадак-ла-мас-ка.

15. Барыйк, укысын, килегез фигыльләре кайсы төркемчәгә керә?

а) хикәя фигыль;

ә) инфинитив;

б) боерык фигыль;

в) шарт фигыль.

16. Фигыльләр нәрсәләр белән төрләнә?

а) заман белән;

ә) килеш белән;

б) барлык-юклык белән;

в) барлык-юклык, заман, зат-сан, юнәлеш белән.

17. Аерып бирелгән фигыльнең төркемчәсен билгеләгез.

Ачтан үлсәң дә, ата-анаңны ташлама.

а) шарт фигыль;

ә) хикәя фигыль;

б) кире шарт фигыль;

в) инфинитив.

18. Аерып бирелгән фигыль нинди җөмлә кисәге булып килгән?

Тырышса, ул теләсә нинди мәсьәләне дә чишә.

а) тәмамлык;

ә) шарт хәле;

б) максат хәле;

в) хәбәр.

19. Билгеләмәне дәвам итегез. Кайтым юнәлеше - ...

а) эшне үтәүченең үзе башкарганын белдерә;

ә) эшкә берничә үтәүче катнашуын белдерә;

б) эшнең үтәүчегә кайтуын белдерә;

в) эшнең логик объект тарафыннан үтәлүен белдерә.

20. Төшем юнәлеше кушымчаларын билгеләгез.

а) –н, -ын/-ен;

ә) –ыл/-ел, -л;

б) –ш, -ыш/-еш;

в) –дер/-дыр, -тыр/-тер; -т; -ер/-ыр; -р; -кыр/-кер.

21. Ярдәмче фигыльләрне күрсәтегез.

а) кил, бит, инде, барса;

ә) иде, икән, имеш, бул, кыл;

б) бар, юк, мөмкин, ярый, тиеш;

в) тиккә, укый, язып, җибәрү.

22. Кайсы төркемдәге фигыль формасын юклыкка куеп булмый?

а) укыгач (сөйләрмен);

ә) яратырга (тиеш);

б) мин әйткән (сүз);

в) язасы (хатлар).

23. Кайсы раслау дөрес?

а) татар телендә сыйфат фигыль генә заман белән төрләнә ;

ә) татар телендә барлык фигыльләр дә заман белән төрләнә;

б) татар телендә сыйфат һәм хикәя фигыль генә заман белән төрләнә;

в) татар телендә затланышлы фигыльләр заман белән төрләнә.

24. Хәл фигыльнең I төре боерык фигыль кушымчаларын билгеләгез.

а) –гач/-гәч; -кач/-кәч;

ә) –п; -ып/-еп;

б) –ганчы/-гәнче; -канчы/-кәнче;

в) –а, -ә, -ый;

25. Хәл фигыльнең IV төрен билгеләгез.

а) көлә-көлә, елмая-елмая, сөйли-сөйли;

ә) кайткач, килгәч, укыгач;

б) күргәнче, укыганчы, кайтканчы;

в) тырышып, карап, күзәтеп.

26. Аерып бирелгән фигыль нинди җөмлә кисәге?

Тәрбияле бала үзенә әзерләгән чәйне әдәпле генә утырып эчәр, икмәкне дә кадерләп кенә ашар.

а) хәбәр;

ә) аергыч;

б) тәмамлык;

в) хәл.

27. Ялгыш билгеләнгән фигыльне күрсәтегез.

а) кайтуын – исем фигыль;

ә) яратырга – боерык фигыль;

б) тырышкач – хәл фигыль;

в) икән – ярдәмче фигыль.

28. Нинди фигыль –ырга/-ергә; -рга/-ргә; -арга/-әргә кушымчалары ярдәмендә ясала?

а) инфинитив;

ә) исем фигыль;

б) сыйфат фигыль;

в) шарт фигыль.

29. Саубуллашу, күзаллау, ассызыклау, буйсыну төзелеше буенча нинди фигыльләр?

а) ясалма фигыль;

ә) тамыр фигыль;

б) кушма фигыль;

в) тезмә фигыль.

30. Исемләшкән сыйфат фигыльне билгеләгез.

Тырышкан табар, ташка кадак кагар.

а) тырышкан;

ә) табар;

б) кагар.