Гаилә белән эшчәнлек
консультация (10 класс) на тему

Слайд 1

Балагыз- яшүсмер!

Слайд 2

Үсеш баскычлары 1. Бәбәй чор- 0- 1,5 яшь 2. Иртә балачак- 1,5- 3 яшь 3. Мәктәпкәчә чор- 3-7 яшь 4. Кече(башлангыч) мәктәп чоры- 7-11яшь 5. Яшүсмер чор- 11-16 яшь 6. Яшьлек- 16 яшьтән соң

Слайд 3

Яшүсмер чак кеше гомерендә аерым урын алып тора. Бу чор каршылыклы булуы, физиологик һәм психик үсештә зур үзгәрешләргә китерүе белән характерлы. Яшүсмер чак- тәрбиягә иң кыен бирелә торган вакыт. Шунлыктан без, әти-әниләр, бу чорга хас үзенчәлекләрне яхшы белергә тиеш.

Слайд 4

Бу чорда сөякләр нык үсә, мускулларның үсү темпы алардан калыша. Ә кан тамырлары үсеше йөрәк үсешеннән күпкә калыша, нәтиҗәдә баш миенең кан белән тәэмин ителүе кими. Баланың хәтере начарая, игътибары кими, уку материалын үзләштерү сәләте түбәнәя. Шушы факторларга бәйле рәвештә яшүсмерләрдә кызып китү, уйламыйча сүз әйтеп ташлау кебек сыйфатлар күренә башлый.

Слайд 5

Йөрәкнең күләме зураю аның ныграк тибә башлавына китерә. Ә кан юллары, күкрәк читлеге җитәрлек күләмдә үсмәгән була, нәтиҗәдә балаларда кан басымы күтәрелә, йөрәк кага, баш әйләнә, тиз ару һәм хәл бетү күзәтелә. Болар барысы бергә нерв системасын какшата.

Слайд 6

Психологик үзенчәлекләр 1.Мин- зур!!! Үзен зур итеп хис итә, зурлар кебек яшәргә тели, әмма ничек яшисен белми. 2. Мин- мөстәкыйль!!! Әти-әнидән, гаиләдән читләшә башлый; дусларга тартыла. 3. Әйдәп баручы эшчәнлеге- аралашу. 4. Аның өчен иң мөһиме- дуслар фикере. Дуслар сүзе дөрес, ә әти-әни бернәрсә белми…

Слайд 7

5. Мин яратам!!! Беренче тапкыр гыйшык кичерүче бала газаплана, үз эченә бикләнә, яисә, киресенчә, “очып йөри” башлый. 6. Һәрбер тыелган җимеш татлы!!! Шушы яшендә балалар үзе өчен тыелган бөтен әйберләрне эшләп карарга омтыла.

Слайд 8

Мәктәп Бала ӘтиӘәә әти-әни

Слайд 9

Бала ак кәгаз ь кебек, аңа төрле нәрсә язарга мөмкин. Шуңа күрә яхшы тәрбияне дә, яман юлга алып бара торган бозык тәрбияне дә кабул итәргә мөмкин. Р. Фәхреддин .

Слайд 10

Яшүсмернең үсеше ул – үз – үзен өйрәнә, үзендә булган сыйфатларны күрә башлавы шәхес буларак үсеш юлы

Слайд 11

Баланың үсешендә яшүсмер чоры түбәндәге атамаларда чагыла - «күчеш» - «сыгылмалы» - «авыр» - «каршылыклы»

Слайд 12

Үзгәртеп кору нәтиҗәсендә бар юнәлешләрдә дә үзгәрешләр бара: организмда, үзаңда, өлкәннәр һәм иптәшләр белән аралашканда, кызыксынуларда, укуда һәм танып белү эшчәнлегендә , баланың тәртибенә, эшчәнлегенә һәм мөнәсәбәтләренә шарт буларак, мораль һәм этик нормалар эчтәлегендә .

Слайд 13

Үзгәртеп кору яшүсмернең эчке халәтенә, кәефенә йогынты ясый һәм бу еш кына аның тотрыксызлыгына, кызып китүчәнлегенә сәбәп була . Яшүсмер чоры каршылыклы һәм авыр санала. Чөнки үзгәрешләр, кайвакыт, сүз тыңламау, каршы килү, дорфа эндәшү, үз эченә бикләнү формасында бара.

Слайд 14

Өлкәннәрнең яшүсмерләргә баласытып каравы, гадәттә, конфликтка китерүче төп сәбәп булып тора. Шулай ук конфликт өчен сәбәп булып, яшүсмерләр белән өлкәннәрнең мөстәкыйль лек һәм холык турында карашлары чагышмавы да тора .

Слайд 15

Баланың шәхес буларак үсешендә үз яшь тәшләре белән мөнәсәбәте дә зур рол ь уйный Яшүсмерне еш кына төрле һәм башка капма – каршы караштагы балалар җәлеп итә. Яшүсмер еш кына үзенә сөйкемле булган яшь тәшенең карашларына җиңел бирелә. Өлкәннәргә, бигрәк тә ата –аналарга, бу чорда баласының кемнәр белән аралашуын белү, аны начар йогынтыдан саклап калу мөһим. Яшьтәшләренең яшүсмергә карата хөрмәте һәм аны танулары балада аларның уйларына һәм билгеләренә карата сизгерлек уята. Яшүсмернең иптәшләре белән үзара мөнәсәбәтләре арасына керү , гадәттә, тискәре йогынты бирә. Яшүсмернең үзара мөнәсәбәтләрен үзгәрткәндә сак, түзем һәм сабыр булырга кирәк.

Слайд 16

Күчеш чорының иң и ң мөһим мәс ь әләсе булып, малайлар белән кызлар арасындагы мөнәсәбәт тора. Яшүсмерләрдә бер – берсенә карата кызыксыну , бер – берсенә ошыйсы килү теләге туа; ә моның белән бәйле рәвештә үзләренең тышкы кыяфәтләренә карата кызыксыну арта: кызларда матур булу теләге, малайларда ярдәм итү, яклау, иң яхшы булу теләге туа. Яшүсмер чорында туган беренче мәхәббәт балага үзен яхшы якка үзгәртүгә яисә киресенчә тискәре үзгәрешләр барлыкка китерүгә сәбәп була ала.

Слайд 18

аралашу,аңлашу түземлелек ышаныч кайгыртучанлык үзен ничек бар, шулай кабул итүләрен Яшүсмер тормышының авыр чорында өлкәннәрдән, әти – әнисеннән нәрсә көтә? ярату ярдәм

Слайд 19

Сөйләшкәндә тавыш күтәрмәгез , тыныч , сабыр булырга тырышыгыз .Үз хисләрегезгә хуҗа булы -гыз , балагызны кимсетмәгез, кимсетү онытылмый . Әгәр балагыз сезнең белән сөйләшергә теләк белдерсә ,аны тыныч кына игътибар бе лән тыңлагыз ,тавыш күтәрмәгез . Гаиләдә балаларны аермагыз : берсен икенчесеннән яки калганнарыннан өстен куймагыз . Гаиләдәге мөһим мәс ь әләләрдән баланы читтә калдырмагыз, бергәләп уртаклашыгыз . Ул үзе белән якыннарының исәпләшүен даими тойсын . Яшүсмерләр белән аралашуда 7 киңәш

Слайд 20

Яшүсмернең сезнең һәр киңәшегезне яки теләгегезне бер каршылыксыз үтәмәвенә әзер торыгыз , өметегез акланмауны авыр кичерүегез бар. Аңлашылмаучылык вакытында бала ,уйламыйча , дөреслеккә туры килмәгән сүзләр әйтергә мөмкин (мин сине яратмыйм, син иң начары ,күралмыйм һ.б.). Алдан нәтиҗә ясарга ашыкмагыз, төшенкелеккә бирелмәгез, чөнки бу сүзләр хисләр йогынтысында гына әйтелә. Истә тотыгыз! Кимчелексез кеше булмый, һәркем хата ясарга мөмкин. Ләкин үз-үзеңне гаепләп кенә торырга ярамый. Кыюсызлык кирәкле вакытта дөрес нәтиҗә кабул итәргә комачаулый.

Слайд 21

Вакытында чарасын күреп, балага яхшы тәрбия бирү, аны яман юллардан саклау – ата–ананың баласына бирә ала торган бүләкләрнең иң кыйммәтлесе. Р. Фәхреддин.

Слайд 22

Уңышлар телибез!

Слайд 1

Бала хокуклары турындагы конвенция 1989 елны ң 20 ноябре-Берләшкән Милләтләр Оешмасының (БМО) Бала хокуклары турындагы Конвециясен кабул иткән көн.

Слайд 3

“ Бала хокуклары турында конвенция ” проектын 1979 нчы елда БМО ның кеше хокуклары буенча комиссиясе эшли. Аны Польша Югары суды рәисе , профессор, юрист Адам Лопатка җитәкли. 1989 нчы елның 20 нче ноябрендә “Бала хокуклары турында конвенция ” кабул ителә. Бары 1990 нчы елда гына әлеге проект нигезендә “ Бала хокуклары н яклау буенча конвеция “ үз көченә керә . 1993 нче елда әлеге конвенциягә 132 ил , ягъни җир шарының 90% халкы кушылып тавыш бирә. Бу илләр арасында Россия дә бар. Бала хокуклары турындагы бу конвенция халыкара документ булып санала. Конвенциядә барлыгы 54 статья . 54 статья буенча 18 яше тулмаган бала 46 хокукка ия. Аларның барысын да санап чыгу мөмкин түгел, ләкин безнең тормышыбызда иң кирәклеләрен белү зарур.

Слайд 4

- Гаиләдәге хокуклар. -Гомум гражданлык һәм сәяси хокуклар. -Белемгә хокук. -Иҗтимагый хокуклар. -Торакка хокук. -Хезмәткә хокук. Хокуклары

Слайд 8

Гаиләдә яшәргә һәм тәрбияләнергә

Слайд 10

Әти-әниләр һәм баш- ка туганнар белән аралашырга

Слайд 12

Ял итәргә хокуклы

Слайд 14

Белем алырга хокук- лы

Слайд 16

Конвенцияне белмәү - үз хокукларыңны яклый алмау дигән сүз. 18 яше тулмаган һәрбер бала конвенцияне яхшы белергә һәм аны урынлы кулланырга өйрәнергә тиеш. Шунысы әһәмиятле: хокукларымны яклыйм дип, без бурычларыбыз турында да онытырга тиеш түгел.

Слайд 17

Ү зеңдә түбәндәге сыйфатларны булдырырга тырыш: -куп укы, -музыка тыңларга өйрән, -шигырьләр, хикәяләр яз,спорт белән шөгыльлән, -компьютер белән дус бул, -театрларга ,концертларга йөр, -техниканы бел,транспорт чараларын йөртергә өйрән, -кызыклы сөйләүче була бел, -башкаларны тыңларга өйрән, -үзеңә кызыклы булган шөгыльдә югары нәтиҗәлә р гә ирешергә тырыш, -тискәре күренешләргә: алкоголь ,наркомания, эшсезлеккә каршы тора бел!