татар теленнән Р.З.Хәйдәрова дәреслеге буенча эш программалары
рабочая программа (8 класс) по теме

Хадиуллина Аниса Рашитовна

Р.З.Хәйдәрова дәреслеге буенча эш программалары

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл 4_klass_tat.t.2012.docx68.89 КБ
Файл 4_klass_uku.2012.docx52.33 КБ
Файл 7klass_dbiyat_2012.docx42.64 КБ
Файл 7klass_tat_2012.docx45.73 КБ
Файл 8_klass_tat.t._2012.docx50.67 КБ
Файл 8kldbiyat_2012.docx59.6 КБ
Файл 9_b_tat.tele_.docx58.66 КБ
Файл 9b_d.docx57.18 КБ
Файл 11_klass_tat.t2012_2.docx31.66 КБ
Файл 11_edebiyat_2012.docx48.99 КБ

Предварительный просмотр:

02-31                                                                                                             Татарстан Республикасы

Алабуга муниципаль районы

«2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”

гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе

“КАРАЛДЫ”                                                                       “КИЛЕШЕНДЕ”                                                          “РАСЛЫЙМ”

Татар теле һәм әдәбияты                                                ТР АМР”2 нче                                                       ТР АМР “2нче

                метод.берләшмәсе                                                           урта гомуми белем                                                урта гомуми белем

     җитәкчесе                                                                         мәктәбе"ГБМБУ                                                    мәктәбе”ГБМБУ

______________________                                               _____________________                                      ______________________

К.Г.Абдуллина                                                                  А.М.Сахабиева                                                     С.М.Немтырев

1нче номерлы протокол                                                 1нче номерлы протокол                                        98 нче номерлы приказ

27 нче август,2012 нче ел                                              28 нче август,2012 нче ел                                     29 нчы август,2012 нче ел

Татар теленнән эш программасы ,4 а сыйныфы

Төзүче Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

икенче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Алабуга 2012

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

ЭШ ПРОГРАММАСЫ ТҮБӘНДӘГЕ ДОКУМЕНТЛАРГА НИГЕЗЛӘНЕП ТӨЗЕЛДЕ

Стандарт: “Рус телле укучыларга татар теле укытуның дәүләт стандарты” – Казан, 2008. – 3-6 битләр.

Программа: “Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010. – 26-31 битләр.

Дәреслек Хәйдәрова Р.З. Татар теле : Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт. 4 нче с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова. 2010 ел

“Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар теле укыту программасы”: 1-4 сыйныфлар (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) / Төз. Р.З. Хәйдәрова, Н.Г. Галиева, Ә.Г. Әхәтова. – Казан: Мәгариф, 2009. – 36-46 битләр.  Бу ТР АМР ”2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе” ГБМБУ боерыгы белән № 98 нче беркетмәгә 29.08.2012 елдан эш планына нигезләнеп төзелде.

Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укытуның төп максаты

гамәли максат

- укучыларга татар теленең фонетик, лексик, грамматик нигезләре буенча гамәли белем бирү;

- балаларда телдән һәм язма сөйләм күнекмәләре булдыру;сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча күнекмәләр формалаштыру;

гомуми белем бирү

- акыл эшчәнлеген активлаштыру, логик фикерләү сәләтен үстерү, сөйләм культурасын үстерү.

тәрбияви максат

- балаларның рухи дөньясын баету, төрле милләт вәкилләре арасында телләрне өйрәнү аша бер-берсенә ихтирам һәм дуслык хисе тәрбияләү.

-  укучыларның иҗади активлыгын арттыру, аларда татар телен өйрәнүгә омтылыш һәм кызыксыну тәрбияләү.

БУРЫЧЛАРЫ:

Төп максатка ирешү өчен, аерым бурычларны хәл итү сорала.

  1. татар сөйләмен тыңлап аңларга;
  2. диалогик, монологик формада аралашырга;
  3. текстларны сәнгатьле итеп  аңлап укырга;
  4. татар теленең фонетик,лексик,грамматик нигезләрен гамәли үзләштереп, сөйләм гә чыгу бурычлары куела.

УКУ ЕЛЫ ДӘВАМЫНДА ФОРМАЛАШТЫРЫРГА ТИЕШЛЕ БЕЛЕМ ҺӘМ КҮНЕКМӘЛӘР

Грамматик минимум

  1. Берлек hәм күплек сандагы уртаклык hәм ялгызлык исемнәрен тартым hәм килеш белән төрләндереп, сөйләмдә куллану күнекмәләрен системалаштыру.
  2. Тамыр, ясалма, кушма исемнәрне грамматик бәйләнгешкә дөрес кертү.
  3. Лексик темага караган сыйфатларны сөйләмдә урынлы куллануга ирешү.
  4. Фигыльнең өйрәнелгән заман формаларын аңлап аера белү.
  5. Саннарныңөйрәнелгәнтөркемчәләрен белү.
  6. Затhәм күрсәтүалмашлыкларыкилешбеләнтөрләндереп, дөрескуллану.
  7. Өйрәнелгәнбәйлекләрнекабатлауhәмкадәр, соңбәйлекләренгамәлиүзләштерү.
  8. Татар җөмләсендәсөйләм предметы hәмсөйләм яңалыгыныңурынынгамәлибелү.
  9. Татар hәм рус телләрендәсүз тәртибенеңүзенчәлекләренаераhәмаңлыйбелү.

Орфоэпик hәм орфографик минимум

  1. Авазларның, сүзләрнең интонацион калыпларының әйтелешен кабатлау.
  2. Сүзләрне иҗекләргә бүлү.
  3. Басымның үзенчәлеклеочракларынгамәлибелү.
  4. Сингармонизм законыныңасылынбелү.
  5. Хәрефләрнең, сүзләрнең, җөмләләрнеңколлиграфикдөреситепязабелү.
  6. Исемнәрнеңкилешкушымчаларын, фигыльләрнеңбарлык-юклык, зат-сан, заманкушымчаларындөресялгапязу.
  7. Әйтелешебеләнязылышыарасындааермабулгансүзләрне дөрес әйтә hәмязабелү.

Сөйләм эшчәнлеге төрләренә таләпләр

  1. Сүзләрне, җөмләләрне диктор яки укытучы артыннан дөрес кабатлап тәрҗемә итә белү.
  2. 2 минутлык текстны тыңлап эчтәлеген укытучының сораулары буенча эзлекле hәм сәнгатьле итеп татарча сөйләү.
  3. Дәрестә катнашучыларының җанлы сөйләмен тыңлап аңлый белү hәм аралаша алу.
  4. Төрле типтагы сөрау hәм җавап репликаларын кулланып, көндәлек тормыш белән бәйле ситуацияләргә диалоглар төзү.
  5. Татар сөйләм әтикасына караган танышу, исәнләшү, саубуллашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, котлау сүзләрен урынлы куллана белү.
  6. Укылган яки тыңланган текстның эчтәлеге буенча сөйләшү үткәрү.
  7. Тасвирлау hәм хикәяләү әлементларын кертеп, лексик тема буенча эзлекле сөйли белү.
  8. Укылган яки тыңланган текстның эчтәлеген аңлап, үз фикереңне әйтә белү.
  9. Хикәяләү hәм тасвирлау әлементларының үз эченә алган җөмләле текстларны тулысынча тыңлап hәм тиешле интонация белән уку.
  10. Укылган тексттагы яңа сүзләрнең мәгънәләрен сүзлектән таба белү.
  11. Укылган текстның эчтәлеген эзлекле итеп сөйләү.
  12. Текстны карап чыгып, төп мәгълүматны аерып әйтә белү.
  13. Укучыларның гаилә көнкүрешенә, уку хезмәтенә бәйле темаларга сочинение язу.
  14. Сюжетлы рәсемнәр яки укылган текст буенча сорауларга язмача җавап бирү.
  15. Төшереп калдырган хәрефләрне, сүзләрне куеп күчереп язу.
  16. Актив үзләштерелгән сүзләрне яттан яза белү, сүзлек диктанты язу.

4 НЧЕ СЫЙНЫФНЫ ТӘМАМЛАГАНДА УКУЧЫЛАРНЫҢ  ГРАММАТИК МИНИМУМЫ:

1. Башында, уртасында, ахырында бәйлек сүзләрен сөйләмдә куллану.

2. Лексик темаларга караган сыйфатларны артыклык, чагыштыру дәрәҗәләрендә кулланырга өйрәтү.

3. Боерык фигыльнең барлык, юклык формалары.

4. Кушма, парлы исемнәрне, мәгънәләрен аңлап, дөрес кулланырга ирешү.

5. Биредә, тегендә, монда, анда рәвешләрен сөйләмдә куллануны ныгыту.

6. Актив үзләштерелгән исемнәрнең тартым белән төрләнешен гамәли белүне ныгыту.

7. Фигыльнең өйрәнелгән заман формаларын аңлап аера белү һәм дөрес белдерү өчен кирәкле формаларны сайлап кулланырга күнектерү.

8. Саннарның өйрәнелгән төркемчәләрен гамәли белүне ныгыту.

9. Зат алмашлыкларын килешләр белән төрләндереп, дөрес куллануга ирешү.

      Берлек һәм күплек сандагы уртаклык һәм ялгызлык исемнәрен, тартым һәм килеш белән төрләндереп, сөйләмдә куллану күнекмәләрен системалаштыру.

4 нче сыйныфны тәмамлаганда укучыларның орфоэпик һәм орфографик минимумы:

1. Сузык һәм тартык авазлар. Татар теленең үзенчәлекле авазларын кабатлап тору.

2. Сүзләрнең иҗекләргә бүленешен истә тотып, сөйләм оештыра белү.

3. Сүзләрнең басымын билгеләү. Басымның гамәли очракларын белү.

4. Сингармонизм законының асылын гамәли белү.

5. Хәрефләрне, сүзләрне, җөмләләрне каллиграфик дөрес итеп яза белүне камилләштерү.

6. Сүзләрнең грамматик мәгънәләрен үзгәртә торган мөнәсәбәт белдерүче кушымчаларны (исемнәрдә - күплек сан, килеш; фигыльләрдә - юклык, заман, зат-сан) дөрес билгеләү күнекмәләрен булдыру.

7. Җөмлә ахырында нокта, сорау яки өндәү билгеләрен куеп, язу күнекмәләрен гомумиләштерү.

8. Орфоэпик һәм орфографик яктан сөйләмне оештыру эшен тирәнәйтү.

ПРОГРАММАНЫҢ ЭЧТӘЛЕГЕ

               Бүлекләр, темалар

Сәгать саны

Темага караган төп төшенчәләр

1

 Яңа уку елы котлы булсын

15

Татар теленең хәреф-аваз системасы. Ничә? Ничәнче?сорауларына җавап бирү

2

Көзге табигать

11

Үткән заман хикәя фигыль

3

Без кошларга ярдәм итәбез

12

Исемнәрнең тартым белән төрләнеше

4

Хайваннар дөньясында

10

.Сыйфат дәрәҗәләре. Билгесез үткән заман хикәя фигыль.

5

Кышкы уеннар

8

Сүзләрнең антоним парлары

6

Минем дусларым

18

Фиг.-нең заман формалары

7

Яз килә

13

Сүзтезмәләрнең антоним парлары. Инфинитив.

8

Дүрт аяклы дусларыбыз

8

Исемнәрнең килеш, зат белән төрләнешен кабатлау.

9

Татарстан  республикасы.

7

Килеш кушымчаларын кабатлау.

10

Чәчәкле җәй,ямьле җәй.

3

1-4 нче сыйныфларда үткәннәрне кабатлау

УКЫТУ-ТЕМАТИК ПЛАНЛАШТЫРУ

Предмет –татар теле

Сыйныф 4-а

Укытучы Һадиуллина Әнисә Рашит  кызы

Барлыгы-105;         атнага-3 сәгать.

Тема

Дәрес тибы

Сәг. са-ны

Уку эшчәнлегенең

төрләре

Лексика

Үткәрү вакыты

План

буенча

Факт

Мәктәп-белем йорты

(15 сәг.)

1

Белем  бәйрәме.

д/ м сөйләм

1

Балаларны укуга өндәү.

Д/м сөйләү.

Белем бәйрәме,яңа уку елы, чәчәк бәйләме, тапшыра, бәйрәмчә

3.09

3.09

2

Уку-язу әсбаплары.

ГКК

1

 Уку-язу әсбапларының барлыгы, юклыгы турында хәбәр итә белү, аларны сорап ала белү.

Букчадагы уку-язу әсбапларының исемнәрен әйтү.

Көндәлек, шакмаклы, буйлы дәфтәрләр

4.09

4.09

3

Сузык авазлар.

ГКК

1

Татар телендәге сузык авазларның санын, әйтелешен  истә калдыра белү.

Берлек сан тартым кушымчаларын искә алу, ныгыту. Транскрипция язу.

Белдерә, хатасыз, сузыбрак, калын

6.09

6.09

4

Тартык авазлар.

ГКК

1

Татар телендәге тартык авазларның санын, әйтелешен  истә калдыра белү.

Үткән заман хикәя фигыльне кабатлау, кушымчалар ялганышын өйрәнү.

Көймә, куаклар, кала

10.09

10.09

5

[к], [къ] авазы, к хәрефе.

ГКФ

1

К, г хәрефләрнең икешәр аваз белдерүен, транскрипция яза белү

Таблица белән, сүзлек белән эшләү.

Аваз, хәреф

11.09

11.09

6

О, ы, э хәрефләре.

ГКФ

1

 О, ы, э хәрефләрнең татар телендә икешәр аваз белдерүен, аларны сүзләрдә дөрес укый

Күнегүләр эшләү, сүзлек белән файдалану

Иҗек, ботак, аңа, таң

13.09

13.09

7

О, ө хәрефләре.

ГКФ

1

О, ө хәрефләре татар сүзләренең беренче иҗегендә генә язылуы турында истә калдыру.

Таблица белән, сүзлек белән эшләү

Иҗек, ботак, аңа, таң

17.09

17.09

8

Диктант.Иң күңелле көн.

Тикшерү

1

Мөстәкыйль эшли белү.

Белемнәрне тикшерү.

18.09

18.09

9

Сорау алмашлыклары.

Хаталар өстендә эш.

ГКК

1

Сорау алмашлыкларының кушымчаларын искә төшерү, аларны сөйләмдә куллана белү.

Таблица белән, сүзлек белән эшләү

Тор, уйна, кайт, яшә, кит, кил, куй, кер, башлан,җыел, яңгыра, бүләк ит.

20.09

20.09

10

Саннар.

ГКФ

ГКК

1

Сөйләмдә микъдар һәм җыю саннарын куллану, аларның язылышы, ясалышын күзәтү.

Парларда эшләү, дәреслек, сүзлек белән эш.

Ничә?, ничәнче?, ничәү?, кушарга, алырга, мәсьәлә, тапкырларга, бүләргә, мисал.

24.09

24.09

11

Сәгать ничә?

ГКК

Д/м сөйләм

1

Сәгать ничә? Сәгать ничәдә? конструкцияләрен кулланып, көндәлек режим турында хикәя төзи белү.

Сәгать белән файдаланып эшләү, диалог төзү.

Сәгать ничә?

Сәгать ничәдә?

Сәгать алты,

Сәгать алтыда,

Сәгать алтынчыяртыда

25.09

25.09

12

Чөнки, шуңа күрә  теркәгечләре.

ГКК

1

Чөнки, ләкин теркәгечләрен сөйләмдә куллана белү.

Күнегүләр эшләү.

Чөнки, шуңа күрә, хата, хаталы, хатасыз

27.09

27.09

13

Сыйфатлар.

ГКК

1

Сыйфатларны кулланып, җөмләләр төзи белү.

Таблица, сүзлек, дәреслек белән эш.

Кәефсез, бугай, үкенде, гаеп, гаепләде, кебек, бит, турында, ярамый, эшләргә кирәк, укырга кирәк

1.10

1.10

14

Үзеңне тикшер!

ГКК

1

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү.

Балаларның алган белемнәрен күзәтү, ныгыту, бәяләү

2.10

2.10

15

Контроль эш. Мәктәптә.

Тикшерү

1

Мөстәкыйль эшли белү.

Белемнәрне тикшерү, бәяләү.

4.10

4.10

Көзге табигать.

(11 сәг.)

16

Хаталар өстендә эш.

“Көзге табигать” темасына лексик минимум.

ЛГКК

1

Рәсем буенча көз билгеләрен әйтә белү.

Җибәрелгән хаталарны төзәтә белү.

Контроль эштә җибәрелгән хаталарны күзәтү һәт төзәтү.

Сүзлек белән эшләү.

Чишмә, һава турында, кыска вакытлы яңгыр, җил төньяктан, җил көньяктан, көндезге температура, явымсыз, болытлы.

8.10

8.10

17

Үткән заман хикәя фигыль.

ГКФ

ГКК

1

Үткән заман хикәя фигыльнең ясалышын камилләштерү.

Үткән заман хикәя фигылең зат- сан кушымчасы белән сөйләмдә куллану.

Саргайды, көннәр суынды, тынды, җитте, башланды

9.10

9.10

18

Хәзерге заман хикәя фигыль.

ГКФ

ГКК

1

Хәзерге заман хикәя фигыльнең ясалышын камилләштерү.

Таблица, дәреслек, сүзлек белән эш.

Исә, коелалар, китә, башлана, тына, ява, оча.

11.10

11.10

19

Кисәкчәләр.

ГКК

д/м сөйл.

1

 Сөйләмдә кисәкчәләрне куллана белү.

Күнегүләр эшләү, диалоглар төзү.

Бары тик, бик, иң

15.10

15.10

20

Җөмләдә сүз тәртибе.

ГКК

1

 Җөмләдәге сүз тәртибен искә төшерү, җөмләләр төзи белү.

Җөмләләр төзү.

Туган ил, туган як, туган җир

16.10

16.10

21

“Көзге урман” текстындагы лексик - грамматик минимум

ЛГКК

1

Агач исемнәрен искә төшерү, җөмләләрне җәенкеләндереп яза белү.

Сүзлек белән эш.

Ситуатив күнегүләр эшләү.

Гөлҗимеш куагы, нарат, чыршы

18.10

18.10

22

“Дару үләннәре” текстындагы лексик-грамматик минимум

ЛГКК

1

Дару үләннәре исемнәрен сөйләмдә куллана белү.

Сүзлек, дәреслек белән эш

Бака яфрагы, үги ана яфрагы, мәтрүшкә, гөлҗимеш, кычыткан, даруханә, агулы, дару

22.10

22.10

23

Сорау алмашлыклары.

(Кемне?Нәрсәне?)

ГКК

1

Төшем килеш кушымчаларын дөрес куллануга ирешү.

Күнегүләр эшләү.

Кемне, нәрсәне

23.10

23.10

24

Үзеңне тикшер!

ГКК

1

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү.

Балаларның алган белемнәрен күзәтү, ныгыту.

25.10

25.10

25

Диктант. Татар теленнән диктантлар: 1-4 с.

өчен.- Казан

Тикшерү

1

Мөстәкыйль эшли белү.

Белемнәрне тикшерү, бәяләү.

29.10

29.10

26

Хаталар өстендә эш.

Күнегүләр эшләү.

ГКК

1

Җибәрелгән хаталарны төзәтә белү.

Контроль эштә җибәрелгән хаталарны күзәтү һәт төзәтү.

30.10

30.10

Без кошларга ярдәм итәбез.

(12 сәг.)

27

“Без кошларга ярдәм итәбез” темасына лексик минимум.

ЛГКК

д/м сөйләм

1

Тема буенча лексик минимум белән танышу, бездә кышлый торган кошларны белү.

Дәреслек, сүзлек белән эш. Монологик сөйләмне үстерү

Карлыгач, сандугач, күке, чыпчык, песнәк, күгәрчен, карга, торна, аккош, кыр казлары, тукран, кыр үрдәкләре, акчарлаклар

1.11

1.11

28

Алфавит.

ГКК

1

Сүзләрне алфавит тәртибендә урнаштыры белү.

Күнегүләр эшләү. Алфавит белән эш.

Ашый, ашатам, эчә, эчертәм

29

Сорау алмашлыклары.

(Нәрсә?Нәрсәне?

Нәрсәнең?)

ГКК

1

Баш,төшем һәм иялек  килеш кушымчаларын дөрес куллануга ирешү.

Сорау алмашлыкларны истә калдыру.

Ул, аны, аның

30

Хәзерге һәм үткән заман хикәя фигыль.

ГКК

1

Фигыльләрнең барлык һәм юклык формасын ясый белү.

Күнегүләр эшләү.

Бара,бармый, барды, бармады

31

Бәйлекләр.

ГКК

1

Бәйлекләрне сөйләмдә куллана белү.

Бәйлекләрне таный белү.

Сөйләмдә куллану.

Өстендә, астында, канат, муен, уйнарга ярата

32

Эш башлауны белдерү.

ГКФ

1

Эш башлауны белдерүче конструкцияләрне сөйләмдә куллана белү.

Күнегүләр эшләү.

Дәреслек, таблица белән эш.

Сәламәт, җилкә, шартлады, шаярырга, юкка чыкты, курыкты

33

Исемнәрнең тартым белән төрләнеше.

ГКК

1

Актив үзләштерелгән исемнәрнең тартым белән төрләнешен аңлый белү.

Исемнәрне тартым белән төрләндерү. Күнегүләр эшләү.

Кошчык, җилкә

34

Исемнәргә кушымчаларның ялгану тәртибе.

ГКФ

1

Исемнәргә кушымчаларның ялгану тәртибен белү.

Күнегүләр эшләү.

Кайвакыт, бервакыт, инде

35

Чөнки, шуңа күрә теркәгечләре

ГКК

1

Чөнки, шуңа күрә теркәгечләрен сөйләмдә куллана белү.

Теркәгечләрне таный белү.

Җөмләләр төзү.

Чөнки, шуңа күрә

36

Үзеңне тикшер!

ГКК

1

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү.

Балаларның алган белемнәрен күзәтү, ныгыту, бәяләү

37

Контроль эш.

Без кошларга ярдәм итәбез.

Тикшерү

1

Мөстәкыйль эшли белү.

Белемнәрне тикшерү, бәяләү.

38

Хаталар өстендә эш.

Күнегүләр эшләү.

ГКК

1

Җибәрелгән хаталарны төзәтә белү.

Контроль эштә җибәрелгән хаталарны күзәтү һәт төзәтү.

39

Хайваннар дөньясында.

Хайваннар дөньясында.

(10 сәг.)

40

“Хайваннар дөньясында” темасына лексик минимум.

ЛГКК

д/м сөйләм

2

Тема буенча лексик минимум белән танышу.

Сүзлек, дәреслек белән эш.

Монологик сөйләү.

Кәҗә, сарык, сыер, төлке, куян, бүре, керпе, арыслан, фил, дөя, аю, ташбака җитез, юлбарыс, леопард, ат.

41

Билгесез үткән заман хикәя фигыль

ГКФ

1

Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең ясалышын белү.

Таблица белән эшләү.

Ситуатив күнегүләр башкару.

Ярыш, ярыша, ярышта катнаша, ярышырга тели, йоклый, бервакыт, уяна

42

Сыйфат дәрәҗәләре.

ГКФ

ГКК

1

Сыйфат дәрәҗәләрен сөйләмдә куллана белү.

Күнегүләр эшләү.

Таблица белән эш итү.

Чикләвек, туган, урлый икән, оялган, кызгылт

43

Сорау кисәкчәләре.

ГКК

1

Сорау кисәкчәләрен сорау җөмләләр төзүдә куллана белү.

Кисәкчәләрне кулланып җөмләләр төзү

44

Фигыльнең заман формаларын кабатлау.

ГКК

1

Фигыльнең заман формаларын камилләштерү.

Күнегүләр эшләү.

Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр, хикәя төзү

Кер, күр, кара, ди

45

Күрсәтү алмашлыклары.

ГКК

1

Күрсәтү алмашлыкларын сөйләмдә куллана белү.

Күрсәтү алмашлыкларны кертеп җөмләләр төзү.

Анда, монда

46

Үзеңне тикшер!

ГКК

1

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү.

Балаларның алган белемнәрен күзәтү, ныгыту, бәяләү

47

Диктант.

Тикшерү

1

Мөстәкыйль эшли белү.

Белемнәрне тикшерү, бәяләү.

48

Хаталар өстендә эш.

Күнегүләр эшләү.

ГКК

1

Җибәрелгән хаталарны төзәтә белү.

Контроль эштә җибәрелгән хаталарны күзәтү һәт төзәтү.

3-чирек

Кышкы уеннар.

(8 сәг.)

49

“Кышкы уеннар” темасына лексик минимум.

ЛГКК

1

Тема буенча лексик минимум белән танышу.

Монологик сөйләү.

Ап-ак, кыскара, боз каплый, тун, эшли белә

50

Сүзлек диктанты

1

51

Кебек, шикелле бәйлекләре.

ГКК

1

Кебек, шикелле бәйлекләрен сөйләмдә куллана белү.

Күнегүләр эшләү. Бәйлекләрне таный белү.

Кебек, шикелле

52

Антоним сыйфатлар.

ГКК

1

Антоним сыйфатларны хикәя төзүдә куллана белү.

Антоним сүзләрне таба белү.

Батыр, ярдәмчел, эшчән, әдәпле, игътибарлы, юмарт

53

Сыйфатларны җөмләдә куллану.

ГКК

1

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү.

54

Үзеңне тикшер

ГКК

1

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү.

Балаларның алган белемнәрен күзәтү, ныгыту, бәяләү

55

Контроль эш.

Кышкы уеннар.

Тикшерү

1

Мөстәкыйль эшли белү.

Белемнәрне тикшерү, бәяләү.

56

Хаталар өстендә эш.

Күнегүләр эшләү.

ГКК

1

Җибәрелгән хаталарны төзәтә белү.

Контроль эштә җибәрелгән хаталарны күзәтү һәт төзәтү.

Минем дусларым.

(18 сәг.)

57

Фигыльнең теләк формасы.

ГКК

1

Инфинитив + телим конструкциясен сөйләмдә куллана белү

Күнегүләр эшләү.

Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр, хикәя төзү

Моң, телим, сөйләргә телим, эшләргә телим

2

58

”Минем дустым”.Хикәя

ГКК

1

Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр, хикәя төзү

59

Бәйләнешле сөйләм үстерү ”Минем дустым”

д/м сөйләм

1

“Минем дустым” хикәясен төзеп монологик сөйли  белү.

Монологик сөйләү

Күршеләр, тагын да ныграк, бию түгәрәге, заманча

60

Сан.

ГКК

1

61

Җыю саннары.

ГКФ

1

Җыю саннарны сөйләмдә куллана белү.

Күнегүләр эшләү.

Биш малай, өч дус, алар бишәү, без өчәү

62

Сүзлек диктанты.

ГКК

1

63

Исем ясаучы –чы/

-че кушымчалары.

ГКК

1

Сүз ясагыч кушымчаларның ялгау тәртибен белү.

Яңа исемнәр ясау.

Бакчачы, тимерче

64

Мөстәкыйль эш.

ГКК

1

65

Эш башлануны белдерү.

ГКК

1

Эш башлануын белдерүче конструкциясен сөйләмдә куллана белү.

Күнегүләр эшләү.

Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр, хикәя төзү

Уйный башлады, эшли башлады, кебек, гел, бик, күбәләкләр

66

Хикәя фигыль заманнары.

ГКК

1

Хикәя фигыльнең өйрәнелгән заман формаларын аңлап аера белү.

Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр,

Яктырды, булмас инде, беркем дә

67

Хәзерге заман хикәя фигыль.

ГКК

1

Хикәя төзү

68

Киләчәк заман хикәя фигыль.

ГКК

1

Киләчәк заман хикәя фигыльнең ясалышын, аның зат-сан белән төрләнешен белү.

Күнегүләр эшләү.

Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр, хикәя төзү

Сорар, бирер

69

Үткән заман хикәя фигыль.

ГКК

1

70

Билгесезлек алмашлыклары.

ГКК

1

Билгесезлек алмашлыкларны сөйләмдә куллана белү.

Билгесезлек алмашлыкларын җөмләләр төзүдә куллану.

Нәрсәдер, нидер, кемдер

71

Алмашлыкларны кабатлау.

ГКК

1

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү.

72

Үзеңне тикшер!

ГКК

1

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү.

Балаларның алган белемнәрен күзәтү, ныгыту, бәяләү

73

Диктант.

Тикшерү

1

Мөстәкыйль эшли белү.

Белемнәрне тикшерү, бәяләү.

74

Хаталар өстендә эш.

Күнегүләр эшләү.

ГКК

1

Җибәрелгән хаталарны төзәтә белү.

Контроль эштә җибәрелгән хаталарны күзәтү һәт төзәтү.

Яз килә!(13 сәг.)

75

“Яз килә” темасына лексик минимум.

ЛГКК

1

Тема буенча лексик минимум белән танышу.

Яз темасына хикәя төзү.

Гөрләшеп, сайрашып, тышта, түбәдә, көй

76

Инфинитив + ярый, ярамый конструкцияләре.

ГКФ

1

Инфинитив + ярый, ярамый конструкцияләрен сөйләмдә куллана белү.

Күнегүләр эшләү.

Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр, хикәя төзү

Укырга ярый, үсәргә ярамый

77

Антонимнар.

ГКК

1

Сүзләрнең антонимнарын табып сөйләмдә куллана  белү

Антоним сүзләрне таба белү.

Каен яфрагы, каен бөресе, буш

78

Билгесез үткән заман хикәя фигыль.

ГКК

1

Билгесез үткән заман хикәя фигыльләрне тексттан табып аера белү.

Күнегүләр эшләү.

Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр, хикәя төзү

Күкәй, шикәр, ботка, тары, ярма

79

8 нче март котлавын язу.

ГКК

1

8 нче март котлавын яза белү

Котлау язу.

Озын гомер, сәламәтлек, бәхет, шатлык

80

Кушма саннар.

ГКФ

1

Кушма саннарның язылышын истә калдыру,дөрес яза белү.

Кушма саннарны җөмлә төзүдә куллана белү.

Унбер, унике

81

Кушма саннар.

ГКК

1

Кушма саннарның язылышын истә калдыру,дөрес яза белү.

Кушма саннарны җөмлә төзүдә куллана белү.

Унбер, унике

82

Хикәя фигыль заманнары.

ГКК

1

Хикәя фигыль заманнарын аера белү.

Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр, хикәя төзү

Картайган, үсеп җиткән

83

Үтенеч белдерү.

ГКФ

1

Итагатьле сорау формаларын сөйләмдә куллана белү.

Күнегүләр эшләү.

Бирегезче, бирегез әле, зинһар

84

Сыйфатлар.

ГКК

1

Сыйфатларны кешегә бәя бирүдә куллана белү.

Кеше характерына бәя бирү.

Шаян, тыйнак

85

Үзеңне тикшер!

ГКК

1

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү.

Балаларның алган белемнәрен күзәтү, ныгыту, бәяләү

86

Контроль эш.

Яз килә.

Тикшерү

1

Мөстәкыйль эшли белү.

Белемнәрне тикшерү, бәяләү.

87

Хаталар өстендә эш.

Күнегүләр эшләү.

ГКК

1

Җибәрелгән хаталарны төзәтә белү.

Контроль эштә җибәрелгән хаталарны күзәтү һәт төзәтү.

Дүрт аяклы дусларыбыз.

(8сәг.)

88

“Дүрт аяклы дусларыбыз” темасына лексик минимум.

ЛГКК

д/м сөйләм

1

Тема буенча лексик минимум белән танышу.

Хикәя төзү.

Тап, маңгаенда, тәпие,хуҗасы

89

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы.

ГКК

1

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы ясый белү.

Күнегүләр эшләү.

Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр, хикәя төзү

Яратмый, эчми

90

Бәйлекләр.

ГКК

1

Бәйлекләрне сөйләмдә куллана белү.

Бәйлекләрне таный белү.

Бүләк белән, бүләксез

91

Үткән заман хикәя фигыльнең юклык формасы.

ГКК

1

Үткән заман хикәя фигыльнең юклык формасын ясый белү.

Күнегүләр эшләү.

Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр, хикәя төзү

Күчеп килмәде, ачмады

92

Хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнүе.

ГКК

1

Хикәя фигыльне зат-сан белән төрләндерә белү.

Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр, хикәя төзү

Куй, уйла

93

Сорау алмашлыклары.

ГКК

1

Сорау алмашлыкларын сөйләмдә куллана белү.

Күнегүләр эшләү.

Сорау җөмләләр төзү.

Егылып төшкән, әмма, коткарыгыз, качкан

94

Диктант.

Тикшерү

1

Мөстәкыйль эшли белү.

Белемнәрне тикшерү, бәяләү.

95

Хаталар өстендә эш.

Күнегүләр эшләү.

ГКК

1

Җибәрелгән хаталарны төзәтә белү.

Контроль эштә җибәрелгән хаталарны күзәтү һәт төзәтү.

Татарстан – туган ягым.

(7 сәг.)

96

“Татарстан – туган ягым” темасына лексик минимум.

ЛГКК

1

Укучылар белән тема буенча өйрәнелгән, лексиканы кабатлау, яңаларын үзләштерү.

Тема буенча әңгәмә булдыру.

Ватан, туган җир, туган ил, бодай, табигать арыш, файдалы казылмалар,

тирән,  искиткеч.

97

Исем сүзтезмәләр.

ГКК

1

Исем сүзтезмәләрнең ясалышын камилләштерү.

Алган белемнәрне кабатлау, ныгыту, өстәмә материал бирү.

Башкала, мәчет, истәлек, манара, ханбикә

98

Контроль эш.

Татарстан-туган ягым.

Тикшерү

1

Мөстәкыйль эшли белү.

Белемнәрне тикшерү, бәяләү.

99

Хаталар өстендә эш.

“Кояшлы җәй, ямьле җәй” темасына лексик минимум.

ЛГКК

1

Җибәрелгән хаталарны төзәтә белү.

Тема буенча лексик минимум белән танышу.

Контроль эштә җибәрелгән хаталарны күзәтү һәт төзәтү.

Тема буенча әңгәмә булдыру.

Алан, басу, җәйләү, төс, шушы, ис

100

Тезмә сүзләр.

ГКК

1

Тезмә сүзләр ясалышын аңлый белү.

Күнегүләр эшләү.

Тезмә сүзләрне җөмлә төзүдә куллана белү.

Кура җиләге,җир җиләге, каен җиләге

101

Тест.

Тикшерү

1

 Мөстәкыйль эшли белү.

Белемнәрне тикшерү, бәяләү.

102

Хаталар өстендә эш.

ГКК

1

Җибәрелгән хаталарны төзәтә белү.

Үтелгән лексик-грамматик минимумны йомгаклап кабатлау

103

“Җәй”.Хикәя

ГКК

1

Чәчәкле җәй.ямьле җәй( .3 )

Җәйге бакчада хезмәт турында сөйли белү.

Син җәй көне кая барасың? Мин җәй көне авылга барам. <...>Бакчада эшлим. Чүп утыйм, су сибәм. <...>

104

Үткәннәрне кабатлау.

ГКК

1

Ял итә, ярдәм итә, чүп утый, җыя

105

Йомгаклау.

ГКК

1

 МӘГЪЛҮМАТ ҺӘМ БЕЛЕМ БИРҮ ЧЫГАНАКЛАРЫ

УМК

Укытучы өчен методик   әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

- Программа“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.

3.Дәреслек:  Хәйдәрова Р.З. Татар теле  Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт. 4 нче с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова,

 Диктантлар җыентыгы (төрле авторлар)

- Изложениеләр җыентыгы (төрле авторлар)

-  Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

“Габдулла Тукай” интерактив мультимедиа уку- укыту әсбабы.

  1. “Күңелле татар теле” дискы.
  2. “Татар телле заман” дискы.
  3. “Тылсымлы сәхифәләр” дискы.
  4. Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен диктантлар җыентыгы. (Рус мәктәбенең татар теле укытучылары өчен ярдәмлек). – Казан: Яңалиф, 2007. – 56 б.
  5. Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен татар теленнән дидактик материаллар. (Рус мәктәбенең татар теле укытучылары өчен ярдәмлек). - Казан: Яңалиф, 2005. – 60 б.
  6. Гомуми урта белем бирү мәктәпләрендә укучы рус телле балаларга татар теленнән контроль эшләр. Хәйдәрова Р.З., Гыйниятуллина Л.Ә., Хәбирова Ф.Х. – Яр Чаллы, 2010.
  7. Латыйпова А. И. Татарский язык. – Казань: Мастер Лайн, 1997. – 48 стр.  
  8. Латыйпова Ә.И. Мөстәкыйль һәм контроль эшләр җыентыгы. – Казан: Мастер Лайн, 1997. – 39 б.
  9. Нигматуллина Р. Р. Сборник правил и упражнений для изучающих татарский язык.
  10. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту.
  11. Татар теленнән 222 тест. – Казан: “Яңалиф” нәшрияты. – 2005. – 52 бит.
  12. Татарский язык в таблицах и схемах для русскоязычных учащихся начальных классов. / Авт.-сост. Р.Н. Насибуллина. – Казань: Гыйлем, 2008. – 64 стр.

Лингвистик анализ үрнәкләре.

2. Татар телендә тыныш билгеләре.

3.Ф.Г.Сәяпова, Ф.С.Кәримова

«Гади һәм кушма җөмлә синтаксисыннан таблицалар» Яр Чаллы, ӨПББИ,1999

4.Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар



Предварительный просмотр:

02-31                                                                                                   Татарстан Республикасы

Алабуга муниципаль районы

«2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”

гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе

“КАРАЛДЫ”                                                                  “КИЛЕШЕНДЕ”                                                    “РАСЛЫЙМ”

Татар теле һәм әдәбияты                                                ТР АМР”2 нче                                                       ТР АМР “2нче

метод.берләшмәсе                                                           урта гомуми белем                                                урта гомуми белем

җитәкчесе                                                                         мәктәбе"ГБМБУ                                                    мәктәбе”ГБМБУ

______________________                                               _____________________                                      ______________________

      К.Г.Абдуллина                                                                  А.М.Сахабиева                                                     С.М.Немтырев

1нче номерлы протокол                                                 1нче номерлы протокол                                        98 нче номерлы приказ

               27 нче август,2012 нче ел                                              28 нче август,2012 нче ел                                      29 нчы август,2012 нче ел

Әдәби укудан эш программасы 4 а сыйныфы

Төзүче Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

икенче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Алабуга 2012

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

ЭШ ПРОГРАММАСЫ ТҮБӘНДӘГЕ ДОКУМЕНТЛАРГА НИГЕЗЛӘНЕП ТӨЗЕЛДЕ

Стандарт: “Рус телле укучыларга татар теле укытуның дәүләт стандарты” – Казан, 2008 – 3-6 битләр.

Программа: “Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.    

 3.Дәреслек Хәйдәрова Р.З. Татар теле : Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт. 4 нче с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова. 2010 ел

“Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар теле укыту программасы”: 1-4 сыйныфлар (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) / Төз. Р.З. Хәйдәрова, Н.Г. Галиева, Ә.Г. Әхәтова. – Казан: Мәгариф, 2009. – 36-46 битләр.

 Бу ТР АМР ”2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе” ГБМБУ боерыгы белән № 98 нче беркетмәгә 29.08.2012 елдан эш планына нигезләнеп төзелде.

Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле буенча системалы  фәнни белем бирү, аларны ирекле аралашырга өйрәтү, татар дөньясы турында күпкырлы мәгълүмат җиткерү программаның төп максаты итеп билгеләнә.

Максатка ирешү өчен, түбәндәге бурычлар үтәлергә тиеш:

1) татар сөйләмен тыңлап аңларга күнектерү;

2) татар этикеты тәгъбирләрен кертеп,  бирелгән ситуация буенча диалогик сөйләм төзергә өйрәтү;

3) программада күрсәтелгән лексик темалар буенча телдән яки язмача монологик сөйләм оештыруга ирешү;

4) татар хәрефләрен танып, алар белдергән авазларны дөрес әйтеп, йөгерек һәм аңлап уку күнекмәләрен үстерү;

5) өйрәнелгән фонетик,  лексик-грамматик  күренешләрне гамәли үзләштереп, язма сөйләм күнекмәләрен камилләштерү

УКУ ЕЛЫ БАШЫНА УКУЧЫЛАРНЫҢ ГОМУМБЕЛЕМ ҺӘМ ФӘН БУЕНЧА БЕЛЕМ КҮНЕКМӘЛӘРЕНӘ ХАРАКТЕРИСТИКА

Лексик минимум таләпләре белем бәйрәме, ашханәдә, көзге уңыш, без әти-әниләргә булышабыз, туган якка кыш килде, шәһәрдә һәм авылда, Татарстан Республикасы, яз килә, яз көлә, әдәпле булыйк, кечкенә дусларыбыз, күңелле җәй, ямьле җәй темалары буенча үтәлгән.

Орфографик һәм орфоэпик минимум.

  1. Татар алфавиты һәм анны өйрәнү, яттан белү.
  2. Сузык авазлар. Калын һәм нечкә сузыклар, аларны дөрес әйтү һәм язу күнекмәләрен камилләштерү. Сингармонизм законы. Татар теленең үзенчәлекле сузыклары һәм аларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы.
  3. Тартык авазлар. Яңгырау һәм саңгырау авазлар. Алар кергән сүзләрне дөрес әйтү һәм язу күнекмәләрен камилләштерү.
  4. Сүзләрне иҗекләргә бүлү. Укылган иҗекләр санын билгели белү күнекмәләрен үстерү.
  5. Сүз басымы. Анны дөрес куя белүгә ирешү, рус сүзләре белән чагыштырып күрсәтү. Басымлы иҗекләрне һәм сүзләрне дөрес уку һәм матур язу күнекмәләре булдыру.
  6. Аралашу өчен бирелгән темаларга караган сүзләрнең дөрес әйтелешенә ирешү.
  7. Исемнәрнең берлек, күплек сан формаларын аеру.
  8. Җөмлә ахырында тыныш билгеләрен интонациягә бәйле рәвештә кую.
  9. Орфоэпик һәм орфографик күнекмәләрне камилләштерү.

Тыңлап аңлау

Нормаль темп белән әйтелгәнне ишетү аша мәгънәне аңлау, аңлаган турында фикер йөртү, аралашуда кулана белү.

Сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматик формаларны бер-берсеннән ишетү аша аера белү.

Җөмләләрне тыңлап, сүз санын билгеләү.

Диалогик сөйләм

Дәреслектә бирелгән үрнәк диалогларны сәнгатьле итеп уку, сөйләү һәм охшаш диалоглар төзү (реплика саны дүрттән ким булмаска тиеш).

Аралашу өчен бирелгән темалар буенча әңгәмә кору.

Уку

Аңлап, дөрес итеп уку.

Тексттагы тыныш билгеләренә карата тиешле пауза һәм интонацияләрне үтәү.

Өтерләр янындагы сүзләрне тиңдәшлек, эндәшү интонацияләре белән уку.

Кечкенә күләмле шигырьләрне яттан сөйләү.

Сөйләм эшчәнлеге төрләренә таләпләр

  1. Сүзләрне, җөмләләрне диктор яки укытучы артыннан дөрес кабатлап тәрҗемә итә белү.
  2. 2 минутлык текстны тыңлап эчтәлеген укытучының сораулары буенча эзлекле hәм сәнгатьле итеп татарча сөйләү.
  3. Дәрестә катнашучыларының җанлы сөйләмен тыңлап аңлый белү hәм аралаша алу.
  4. Төрле типтагы сөрау hәм җавап репликаларын кулланып, көндәлек тормыш белән бәйле ситуацияләргә диалоглар төзү.
  5. Татар сөйләм әтикасына караган танышу, исәнләшү, саубуллашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, котлау сүзләрен урынлы куллана белү.
  6. Укылган яки тыңланган текстның эчтәлеге буенча сөйләшү үткәрү.
  7. Тасвирлау hәм хикәяләү әлементларын кертеп, лексик тема буенча эзлекле сөйли белү.
  8. Укылган яки тыңланган текстның эчтәлеген аңлап, үз фикереңне әйтә белү.
  9. Хикәяләү hәм тасвирлау әлементларының үз эченә алган җөмләле текстларны тулысынча тыңлап hәм тиешле интонация белән уку.
  10. Укылган тексттагы яңа сүзләрнең мәгънәләрен сүзлектән таба белү.
  11. Укылган текстның эчтәлеген эзлекле итеп сөйләү.
  12. Текстны карап чыгып, төп мәгълүматны аерып әйтә белү.
  13. Укучыларның гаилә көнкүрешенә, уку хезмәтенә бәйле темаларга сочинение язу.
  14. Сюжетлы рәсемнәр яки укылган текст буенча сорауларга язмача җавап бирү.

ПРОГРАММАНЫҢ  ЭЧТӘЛЕГЕ

Төп темалар

Сәгать саны

Белем һәм күнекмәләр

1

Яңа уку елы котлы булсын!

3

Беренче сентябрь көне ничек узуы турында сөйли белү. Дәрес әзерли торган эш урыны турында сөйли белү. Көндәлек режимны сөйли белү. Уку хезмәтенә карашы буенча, укучыга бәя бирә белү. Әңгәмәдәшеңнең ничәнче сыйныфта укуын, нинди өй эшләрен әзерләвен, дәрестә нәрсәләр эшләвен сорый белү. Китапханәчедән кирәкле китап турында белешмә ала белү.          

2

Көзге табигать

2

Көз билгеләре турында сөйли белү. Һава торышы турында мәгълүмат бирә белү. Дару үләннәре турында мәгълүмат бирә белү.

3

Без кошларга ярдәм итәбез

4

Кошлар, аларны саклау турында әдәби әсәрләр аша сөйләшү. Хайваннар турында сорый һәм белешмә бирә белү. Аларны тасвирлый белү.

4

Җәнлекләр турында сөйләшәбез

4

Кошлар, аларны саклау турында әдәби әсәрләр аша сөйләшү. Хайваннар турында сорый һәм белешмә бирә белү. Аларны тасвирлый белү.

5

Кышкы уеннар.

3

Балалар яратып уйный торган спорт төрләрен әйтә, үзеңнең нинди спорт төрен яратканыңны, төрле уеннарда катнашуың турында әйтә, уенга чакыра, уенның вакытын әйтә белү. Уенга барырга кирәклегенә инандыра, бару-бармауның сәбәбен атый белү.

6

Минем дусларым.

4

Үзеңнең дустың турында сөйли белү. Кечкенә хикәяләрнең эчтәлеген сөйли, геройларга бәя бирә белү.

7

Яз килә!

4

Язгы табигать турында сөйли белү. 8нче март бәйрәме белән котлый белү. Яз бәйрәме –

Карга боткасы турында сөйли белү.

8

Дүрт аяклы дусларыбыз.

3

Дүрт аяклы дусларыбызның кыяфәтеләре, гадәтләре турында сөйли белү. Аларга карата үз мөнәсәбәтеңне белдерә белү.

9

Татарстан - туган ягым

3

Татарстанның символикаларын әйтә белү. Казан шәһәре турында сөйли белү. Татарстан шәһәрләре турында сөйләшү. Балалар шагыйрьләре, язучыларының исемнәрен, нәрсә язганын  әйтә белү.

10

Кояшлы  җәй, ямьле җәй

4

Җәй көне кая бару турында сөйлешү. Җәйге бакчада хезмәт турында сөйли белү.

УКЫТУ-ТЕМАТИК ПЛАНЛАШТЫРУ

Предмет  әдәби уку

Сыйныф 4-а

Укытучы Һадиуллина Әнисә Рашит  кызы

Барлыгы-70;         атнага-2 сәгать.

КАЛЕНДАРЬ-ТЕМАТИК ПЛАН

Тема

Дәрес тибы

Уку эшчәнлегенең

төрләре

Лексика

Үткәрү вакыты

План

Факт

Яңа уку елы котлы булсын!

1

Белем  бәйрәме.

ЛГКК

д/ м сөйләм

Беренче сентябрь көне ничек узуы турында сөйли белү.

Парларда эшләү, монологик сөйләү

Белем, бәйрәме, бәйләм, тапшыра, бәйрәмчә.

3.09

3.09

2

Белем бәйрәме. Хикәя төзү.

ЛГКК

д/ м сөйләм

Беренче сентябрь көне ничек узуы турында сөйли белү.

Парларда эшләү, монологик сөйләү

Белем, бәйрәме, бәйләм, тапшыра, бәйрәмчә.

5.09

5.09

3

Х. Гарданов. “К” хәрефе”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Шигырьне сәнгатьле укый белү

Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру

Шигырь яңгырашын ишетү

Кала, колак, канат, камыр изә, күмәч

10.09

10.09

4

Р. Миңнуллин. “Үсми калган хәреф”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Шигырьне сәнгатьле укый белү

Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру

Шигырь яңгырашын ишетү

Каңгырып йөри, кайгырып йөри, эшләре яман

12.09

12.09

5

Б. Рәхмәт. “Хисап мәсьәләләре”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Шигырьне яттан сөйли белү

Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру

Шигырь яңгырашын ишетү

Кушарга, алырга, мәсьлә, тапкырларга, бүләргә, мисал

17.09

17.09

6

Сәгать ничә?

ЛГКК

д/м сөйләм

Сәнгатьле укый белү

Сәгать,  сәгать ничәдә?

19.09

19.09

7

Эш урыны

ЛГКК

д/м сөйләм

Төрле һөнәрләрне танып белү.

Монологик сөйләү

24.09

24.09

8

Контроль эш. Тест.

ГКК

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү

Алган белемнәрен күзәтү, ныгыту, бәяләү

26.09

26.09

9

Яңа уку елы. Кабатлау

ГКК

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү

Алган белемнәрен күзәтү, ныгыту, бәяләү

1.10

1.10

10

Көзге табигать

ЛГКК

д/м сөйләм

Көз билгеләре турында сөйли белү.

Парларда эшләү, монологик сөйләү

Саргая, коела, кышлыйлар, кыскара, озыная, бик, табигать,

3.10

3.10

11

М. Җәлил. “Көз җитте”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Шигырьне сәнгатьле укый белү.

Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру

Шигырь яңгырашын ишетү

Кибеп сулдылар, Уйсу җир, гөр килеп, көннәр суынды, тынды, болын, туңдылар, калдырып, чишмә

8.10

8.10

12

Һава торышы.

ЛГКК

д/м сөйләм

Һава турында мәгълүмат бирә белү.

Парларда эшләү, монологик сөйләү

Көнбатыш, көнчыгыш, явымлы, явымсыз, югала, болытлы, җил төньяктан, шикелле

10.10

10.10

13

Көзге урман

ЛГКК

Көз билгеләрен сөйли белү

Монологик сөйләм

Көз, җылы, кояшлы, матур, салкынча, болытлы

15.10

15.10

14

Көзге урманга экскурсия.

ЛГКК

Көз билгеләрен сөйли белү

Монологик сөйләм

Аяз, җилсез, сары,кызгылт

17.10

17.10

15

Дару үләннәре

ЛГКК

Дару үләннәренең исемнәрен истә калдыру

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен активлаштыру.

Кычыткан,мәтрүшкә, бака яфрагы, үги ана яфрагы

22.10

22.10

16

Файдалы үләннәр

ЛГКК

Дару үләннәренең исемнәрен истә калдыру

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен активлаштыру.

Кычыткан,мәтрүшкә, бака яфрагы, үги ана яфрагы

24.10

24.10

17

Көзге табигать. Кабатлау

ЛГКК

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү.

Белемнәрен ныгыту.

29.10

29.10

18

Ш. Маннур. “Кошлар китә”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Шигырьне сәнгатьле укый белү.

Кошлар турында белешмә бирә белү.

Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру

Шигырь яңгырашын ишетү

Аккош, күке, карлыгач, сандугач, кыр казлары, кыр үрдәкләре, кун, чукы, ияләш, беркөнне, тышта, җим, кызганыч, туң

31.10

31.10

19

Г. Лотфи. “Песнәк белән Әнисә”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Хикәяне сәнгатьле укый белү.

Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку.

Песнәк, ашыйсы килгән, күз ачып йомганчы

12.11

20

Г. Лотфи. “Песнәк белән Әнисә”.дәвамы

ЛГКК

Хикәя төзү.

Әңгәмә булдыру

14.11

21

Җ.Тәрҗемәнов. “Чирик”.

ЛГКК

Хикәянеңнең эчтәлеген сөйли  белү.

План буенча сөйләү

Әңгәмә булдыру.

Өшегән, кинәт, эремчек, ярма, җим, җилкә, шаярырга,

19.11

22

Җ.Тәрҗемәнов. “Чирик”.Дәвамы

Коткарды,

 курыкты, юкка чыкты, аллы-гөлле, шаккаттым,

21.11

23

Җ.Тәрҗемәнов. “Чирик”.Дәвамы

д/м сөйләм

26.11

24

Иң матур хикәя сөйләүчегә конкурс

ЛГКК

Хикәяне сәнгатьле укый белү.

Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку.

28.11

25

Кабатлау “Без кошларга ярдәм итәбез”

ГКК

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү.

Балаларның алган белемнәрен күзәтү, бәяләү,ныгыту.

3.12

26

Хайваннар дөньясында.

ЛГКК

д/м сөйләм

Хайваннар турында сорый һәм белешмә бирә белү.

Аларны тасвирлый белү.

Парларда эшләү, монологик сөйләү

Буе, авырлыгы, туклана, энә, энәле, ташый, чикләвек.

5.12

27

“Тиен”Ә.Кари

ЛГКК

Шигырьне яттан укый белү

Шигырь яңгырашын ишетү

10.12

28

Г. Тукай. “Ташбака белән Куян”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Хикәянеңнең эчтәлеген сөйли  белү.

План буенча сөйләү

Әсәрдәге геройларга бәя бирү, үз фикереңне әйтү

Ташбака, ярыша, хурлан, оял, үкенде

12.12

29

«Ялкау тиен»

ЛГКК

Хикәяне сәнгатьле итеп укый белү

Текстны  сәнгатьле уку

Йомшаккай, алтын, ялкау, чикләвек, кызгылт

17.12

30

Яшел энәләр

ЛГКК

Текстның эчтәлеген сәнгатьле укый белү

Текстны  сәнгатьле уку

Чыршы, энәләр, җәнлекләр, баласы, кызык

19.12

31

Ш. Галиев. “Курыкма, тимим!”.

ГКК

Д/м сөйләм

Шигырьнең эчтәлеген сөйли  белү.

Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру

Шигырь яңгырашын ишетү

Нишләтер?, бара биргән, шәфкатьле

24.12

32

Татар халык әкиятләре. “Аю белән Бабай”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Укылган хикәянең эчтәлеген сөйли белү.

План буенча сөйләү

Әсәрдәге геройларга бәя бирү, үз фикереңне әйтү

Килеп чыккан, шалкан чәчәм, алданганын аңлый, сабагы, бодай

26.12

Кышкы уеннар

33

Кыш килде.

Г. Рәхим. “Мин ясаган кар бабай”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Кыш билгеләрен сөйли белү.

Кышкы уеннарны әйтә белү, уенга чакыра белү.

Шигырьне сәнгатьле укый белү.

Парларда эшләү, монологик сөйләү

Бөтен урам, кинәт, чын, скрипка сыздыра, көлдерә, белдерә, кыен, һич тә, куеп калдырдым, эчкә

14.01

34

Җ. Дәрзаман. “Камыраяк”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Шигырьне сәнгатьле укый белү.

Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру

Шигырь яңгырашын ишетү

Дерелди, барып төштем, үртәп, көлеп тора

16.01

35

Б. Рәхмәт. “Яңа ел килгәч”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Яңа ел турында сөйли белү.

Бәйрәмдә нишләгәнеңне әйтә белү.

Яңа елга багышланган шигырьләрне яттан сөйләү, җырлар җырлау.

Парларда эшләү, монологик сөйләү

Быел, былтыр, иске ел, яңа ел

21.01

Минем дусларым

36

Г. Бәширов. “Сылтау”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Укылган хикәянең эчтәлеген, үзеңнең дустың турында сөйли белү.

План буенча сөйләү

Әсәрдәге геройларга бәя бирү, үз фикереңне әйтү

Сылтау, яратмаган әйбер

23.01

37

И. Туктар. “Алма”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Хикәяне сәнгатьле укый белү.

Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку.

Ашасаң, кызганыч, түзмәде, ямь, татлы

28.01

38

39

40

Д. Аппакова. “Шыгырдавыклы башмаклар”.

Д. Аппакова. “Шыгырдавыклы башмаклар” дәвамы

Д. Аппакова. “Шыгырдавыклы башмаклар” дәвамы

ЛГКК

д/м сөйләм

Текстның эчтәлеген сөйли белү.

План буенча сөйләү

Әсәрдәге геройларга бәя бирү, үз фикереңне әйтү

Шыгырдавыклы башмаклар, тоелды, беркем дә, йомыла, күзе төште, сокланып карап торды, күкрәгенә кыстырды, кыен, киеп кара

30.01

4.02

6.02

41

Кабатлау “Минем дусларым”

ГКК

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү

Балаларның белемнәрне күзәтү, ныгыту, бәяләү

11.02

41

“Чын дус булу” әңгәмә.

ЛГКК

Үзеңнең дустың турында сөйли белү

Лексик-грамматик материалны куллана белү

13.02

Яз килә

42

Яз килә.

Б. Рәхмәт. “Яз килә”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Яз билгеләре турында сөйли белү.

8 нче Март бәйрәме белән котлый белү.

Автор турында кечкенә белешмә бирү.

Язучының биографиясен сөйләү

Табигать, уяна, үсәргә тели, орлык, калын, карга боткасы, ярма

Шагыйрь, шигырь

18.02

43

К. Маховский. “Язгы авазлар”.

ЛГКК

д/м сөй.

Текстның эчтәлеген сәнгатьле укый белү.

Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку.

Каен яфрагы, каен бөресе, буш

20.02

44

М. Садри. “Минем әби”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Образга бәя бирү.

Әсәрдәге геройларга бәя бирү, үз фикереңне әйтү

Мехчы, сабынчы, тегүче, төзүче

25.02

45

Карга боткасы

ЛГКК

Текстны сәнгатьле укый белү

Сөйләм осталыгын үстерү

Элек, карга боткасы, уңган, ярма, түтәй

27.02

46

Л. Толстой. “Әбисе белән оныгы”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Өй хезмәтендә катнашуың турында әйтә белү.

Әсәрдәге геройларга бәя бирү, үз фикереңне әйтү

Онык, картайган, үсеп җиткән

4.03

47

М. Газизов. “Рәхмәт”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Итагатьле сүзләрне сөйләмдә куллана белү.

үз фикереңне әйтү

Тырыс, шундук, бирче рәтләп

6.03.

48

“Яз” кабатлау

ГКК

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү

Балаларның белемнәрне күзәтү, ныгыту, бәяләү

11.03

Дүрт аяклы дусларыбыз

49

Р. Мингалим. “Дөньяда бер эт бар иде”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Дүрт аяклы дусларны тасвирлый белү.

Парларда эшләү, монологик сөйләү

Койрык, тәпи, хуҗа, маңгай, адашты, адаштырды, төш, тап, кача, коткара, суза

13.03

50

Г. Мөхәммәтшин. “Ак песи”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Хикәяне сәнгатьле укый белү.

Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку.

Күчеп килде, дуслаштылар, күмәч, тамак туйды

18.03

51

Г. Мөхәммәтшин. “Ак песи”дәвамы.

ЛГКК

д/м сөйләм

Хикәяне сәнгатьле укый белү.

Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку.

Күчеп килде, дуслаштылар, күмәч, тамак туйды

20.03

52

Р. Батулла. “Чикыл белән Мырый”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Текстның эчтәлеген сәнгатьле укый белү.

Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку.

Егылып төшкән, әмма, коткарыгыз, качкан, ябышкак, барлык

53

Р. Батулла. “Чикыл белән Мырый”дәвамы.

ЛГКК

д/м сөйләм

Текстның эчтәлеген сәнгатьле укый белү.

Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку.

Егылып төшкән, әмма, коткарыгыз, качкан, ябышкак, барлык

54

Яраткан әкият геройларың

турында сөйлә

ЛГКК

д/м сөйләм

Үзеңнең яраткан әкият геройың турында сөйли белү

Лексик-грамматик материалларны куллана белү

55

“Дүрт аяклы дусларым” кабатлау

ГКК

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү

Балаларның белемнәрне күзәтү, ныгыту, бәяләү

Татарстан – туган ягым

56

Татарстанның дәүләт символлары

ЛГКК

д/м сөйләм

Татарстан турында кыскача белешмә бирә белү

Дәүләт символлары белән бәйле лексик берәмлекләрне сөйләмдә куллану

Дәүләт гербы, дәүләт гимны, дәүләт флагы, Кол Шәриф мәчете, Сөюмбикә манарасы

57

Татарстан шәһәрләре

ЛГКК

д/м С

Татарстан шәһәрләре турында сөйли белү

План буенча сөйләү

Башкала, истәлек, ерак түгел, манара, мәчет

58

Татарстан республикасы хикәя төзү

ЛГКК

д/м сөйләм

Лексик-грамматик материалны куллана белү

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен активлаштыру

59

И. Юзеев. “Татарстаным”

ЛГКК

д/м сөйләм

Шигырьне сәнгатьле укый белү.

Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру

Көмеш, батыр, таң

60

Казан – башкалам.

ЛГКК

д/м с

Казан шәһәре турында сөйли белү.

Шигырь яңгырашын ишетү

Башкала, мәчет, истәлек, манара, ханбикә

61

“Татарстан” кабатлау

ГКК

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү

Балаларның белемнәрне күзәтү, ныгыту, бәяләү

Кояшлы, ямьле җәй

62

Ш. Галиев. “Тәмле җәй”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Җәй билгеләрен әйтә белү.

Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру

Шигырь яңгырашын ишетү

Кыздыра, сайрый, җиләкләр  пешә, көннәр озын, төннәр кыска

63

Г. Нәбиуллин. “Урман сөйләшә”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Шигырьне яттан укый белү.

Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру

Шигырь яңгырашын ишетү

Эндәшә, уңган, тыңлап

64

Р. Корбан. “Җиләктә”.

ЛГКК

д/м сөйләм

Җәйге бакчада хезмәт турында сөйли белү.

Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру

Шигырь яңгырашын ишетү

Җиләклек, моның кадәрле, барыбер, булмас тутырып

65

“Җәйге урман” хикәя төзү

ЛГКК

д/м сөйләм

Лексик-грамматик материалны куллана белү

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен активлаштыру

66

Кабатлау “Җәй”

ГКК

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү

Балаларның белемнәрне күзәтү, ныгыту, бәяләү

67

Кабатлау.

ЛКК

Лексик-грамматик материалны куллана белү

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен активлаштыру

68

Үткәннәрне кабатлау.

ЛКК

Өйрәнелгән материал белән файдалана белү

Балаларның белемнәрне күзәтү, ныгыту, бәяләү

69-70

Йомгаклау дәресе

ЛКК

МӘГЪЛҮМАТ ҺӘМ БЕЛЕМ БИРҮ ЧЫГАНАКЛАРЫ

УМК

Укытучы өчен методик   әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

- Программа“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.

3.Дәреслек:  Хәйдәрова Р.З. Татар теле  Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт. 4 нче с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова,

 Диктантлар җыентыгы (төрле авторлар)

- Изложениеләр җыентыгы (төрле авторлар)

-  Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

“Габдулла Тукай” интерактив мультимедиа уку- укыту әсбабы.

  1. “Күңелле татар теле” дискы.
  2. “Татар телле заман” дискы.
  3. “Тылсымлы сәхифәләр” дискы.
  4. Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен диктантлар җыентыгы. (Рус мәктәбенең татар теле укытучылары өчен ярдәмлек). – Казан: Яңалиф, 2007. – 56 б.
  5. Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен татар теленнән дидактик материаллар. (Рус мәктәбенең татар теле укытучылары өчен ярдәмлек). - Казан: Яңалиф, 2005. – 60 б.
  6. Гомуми урта белем бирү мәктәпләрендә укучы рус телле балаларга татар теленнән контроль эшләр. Хәйдәрова Р.З., Гыйниятуллина Л.Ә., Хәбирова Ф.Х. – Яр Чаллы, 2010.
  7. Латыйпова А. И. Татарский язык. – Казань: Мастер Лайн, 1997. – 48 стр.  
  8. Латыйпова Ә.И. Мөстәкыйль һәм контроль эшләр җыентыгы. – Казан: Мастер Лайн, 1997. – 39 б.
  9. Нигматуллина Р. Р. Сборник правил и упражнений для изучающих татарский язык.
  10. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту.
  11. Татар теленнән 222 тест. – Казан: “Яңалиф” нәшрияты. – 2005. – 52 бит.
  12. Татарский язык в таблицах и схемах для русскоязычных учащихся начальных классов. / Авт.-сост. Р.Н. Насибуллина. – Казань: Гыйлем, 2008. – 64 стр.

Лингвистик анализ үрнәкләре.

2. Татар телендә тыныш билгеләре.

3.Ф.Г.Сәяпова, Ф.С.Кәримова

«Гади һәм кушма җөмлә синтаксисыннан таблицалар» Яр Чаллы, ӨПББИ,1999

4.Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар



Предварительный просмотр:

02-31                                                                                      Татарстан Республикасы

Алабуга муниципаль районы

«2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”

гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе

“КАРАЛДЫ”                                                                   “КИЛЕШЕНДЕ”                                                   “РАСЛЫЙМ”

Татар теле һәм әдәбияты                                                ТР АМР”2 нче                                                       ТР АМР “2нче

метод.берләшмәсе                                                           урта гомуми белем                                                урта гомуми белем

җитәкчесе                                                                         мәктәбе"ГБМБУ                                                    мәктәбе”ГБМБУ

______________________                                               _____________________                                      ______________________

      К.Г.Абдуллина                                                                  А.М.Сахабиева                                                     С.М.Немтырев

1нче номерлы протокол                                                 1нче номерлы протокол                                        98 нче номерлы приказ

               27 нче август,2012 нче ел                                              28 нче август,2012 нче ел                                      29 нчы август,2012 нче ел

Татар әдәбиятыннан эш программасы, 7 а сыйныфы

Төзүче Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

икенче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Алабуга 2012

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә:

1. “Мәгариф турында” Россия Федерациясенең Законы (“Закон об образовании” Закон  Российской Федерации)

2. “Мәгариф турында” Татарстан Республикасы Законы.

- 6 статья – белем алу теле (телләре)

- 7 статья – мәгарифнең дәүләт стандартлары

-10 статья –уку-укыту программалары

- 32 статья – мәгариф учреждениесенең вәкаләтләре һәм җаваплылыгы.

3. Гомуми белем эчтәлегенең мәҗбүри минимумы (ТР  Мәгариф министрлыгының 478 номерлы боерыгы, 05.07.2000 ел).

4“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.

Бу ТР АМР ”2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе” ГБМБУ боерыгы белән № 98 нче беркетмәгә 29.08.2012 елдан эш планына нигезләнеп төзелде.

5. Дәреслек:  Р.Р.Нигъмәтуллина. Татарча да яхшы бел, 7 нче сыйныф, Казан, “Мәгариф” нәшрияты, 2007 ел.

Соңгы елларда республикада татар теленең куллану даирәсе киңәйде, иҗтимагый функциясе көчәйде.  Милләтара мөнәсәбәтләрне якынлаштыручы, җайга салучы чара буларак та аның мөмкинлекләре  үсте.  Укучыларда лингвистик (тел), аралашу (коммуникатив), этнокультура өлкәсенә караган (культурологик) компетенцияләр булдыру рус мәктәбендә татар теленә өйрәтүнең максатын тәшкил итә.

Лингвистик компетенция (укуыларның ана телелннән мәгълүматлылыгы) фонемалар, морфемалар, сүз ясалышы, сүзтезмәләр, җөмләләр, җөмлә кисәкләре, лексик һәм грамматик берәмлекләр, лингвистик анализны һ.б. үз эченә ала.

 Аралашу (коммуникатив) компетенциясе  ул – башкалар әйткәнне аңлау һәм үз фикереңне белдерү өчен тупланган белем, осталык, күнекмәләр җыелмасы; хәзерге татар теле нормаларына ия булу, сүз байлыгын, сөйләмнең грамматик ягын дөрес итеп үзләштерү; телдән һәм язма формада бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен булдыру һ.б.

Этнокультура өлкәсенә караган (культурологик) компетенция, ягъни телне милли-мәдәни яссылыкта үзләштерү ул – укучыларны сөйләмгә милли үзенчәлекләрне чагылдырган текстлар белән эшләү, тормыш-көнкүреш, гореф-гадәт үзенчәлекләрен, сынлы сәнгать әсәрләрен, халык авыз иҗаты үрнәкләрен белү, татар  сөйләм этикетына ия булу.

Рус мәктәбендә чит тел буларак татар теле укытуның төп бурычлары түбәндәгеләр:

1. Татар теленең барлык тармаклары буенча эзлекле рәвештә фәнни белем бирү.

2. Сөйләм эшчәнлеге  төрләре буенча ныклы күнекмәләр булдыру. Татар телендә матур һәм дөрес аралашырга өйрәтү.

3. Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләрен камилләштерү, татар теле мөмкинлекләреннән тулысынча файдалана белергә өйрәтү.

4. Татар телен башка фәннәр буенча белем алу чарасы буларак кулланырга өйрәтү күнекмәләре булдыру.

5. Укучыларның логик фикеләү сәләтләрен үстерү.

6. Дәреслек, өстәмә һәм белешмә әдәбият белән эш итү, уку, язу күнекмәләрен камилләштерү.

Рус мәктәпләрендә укучы  балаларының  рус телендә аралашуларын һәм фәннәрнең рус телендә үзләштерелүен истә тотып, темаларны үткәндә, грамматик категорияләрне аңлатканда, татар теленә хас күренешләрне рус теле белән янәшә куеп (сопостовительная грамматика) аңлату нәтиҗәле.

Укучыларның гомуми грамоталылыгын тикшерү һәм үстерү өчен төрле характердагы диктантлар, шулай ук сүзлек байлыгын арттыру, бәйләнешле сөйләм үстерү, логик фикерләү дәрәҗәсен камилләштерү максатыннан сочинение һәм изложениеләр яздырыла.

Эш программасы тел белеме тармаклары арасында системалылык һәм эзлеклелек, фәннилек, аңлаешлылык принципларын истә тотып төзелде.

УКУЧЫЛАРНЫҢ БЕЛЕМ ДӘРӘҖӘСЕНӘ ТАЛӘПЛӘР

Тел бүлекләре буенча мәгълүматлылык

Синтаксис һәм пунктуация буенча:

  • Өйрәнә торган синтаксик берәмлекләрне аңлау.
  • Җөмләләрне сүзтезмәләргә таркату. Иярүче һәм ияртүче сүзләрне билгеләү, аларны бәйләүче тел чараларын табу. Сүзтезмә белән җөмләнең бер-берсеннән аермасын таный белү.
  • Җөмләнең әйтү максаты буенча төрен, интонация, логик басым һәм сүз тәртибен белү. Гади җөмлә төрләрен билгеләү.
  • Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен табып, аларның кайсы сүз төркемнәре белән белдерелүен күрсәтү.
  • Гади һәм кушма җөмләләрне аера белү.
  • Җөмләдә тиңдәш кисәкләрне, кереш һәм эндәш сүзләрне табу.
  • Җөмләнең аерымланган кисәкләрен билгеләү.
  • Туры һәм кыек сөйләмнең үзенчәлекләрен аңлау.
  • Тыныш билгеләрен куюны аңлату. Җөмлә ахырында, аерымланган кисәкләр янында, тиңдәш кисәкләр, кереш һәм эндәш сүзләр янында тыныш билгеләре кую.  Ия белән хәбәр арасында сызык кую очракларын белү. Тезмә һәи иярченле җөмләләрдә, катлаулы кушма җөмләләрдә тыныш билгеләрен кую   Диалог һәм туры сөйләм янында тыныш билгеләрен кую.

Стилистика буенча:

  • Телебездә кулланыла торган стильләрне, аларның үзенчәлекләрен белү.
  • Төрле стильдәге текстларны аера белү. Стиль хаталарын табу һәм төзәтү буенча эшләү.

II. СӨЙЛӘМ ЭШЧӘНЛЕГЕ БУЕНЧА МӘГЪЛҮМАТЛЫЛЫК

Телдән һәм язма сөйләмдә:

  1. репродуктив сөйләм: укылган яки тыңланган текстның эчтәлеген сөйләү яки язу;
  2. продуктив сөйләм: бирелгән тема буенча тиешле әдәби нормаларга җавап бирә торган һәм эзлекле итеп оештырылган сөйләм.
  • Төрле эш  кәгазьләрен яза белү.
  • Караган фильмга яки  спектакльгә, укылган китапка бәяләмә язу.
  • Төрле китапларга аннотация язу.
  • Программа буенча өйрәнелгән әдәби әсәр геройларына телдән яки язмача характеристика бирү.
  • Газета-журналларга мәкаләләр язу.  Тезислар, рефератлар, докладлар язу.

ПРОГРАММАНЫҢ ЭЧТӘЛЕГЕ

     Бүлекләр, темалар

Сәгать саны

Темага караган төп төшенчәләр

1

Әй, сентябрь,

сентябрь....

7

Яңа уку елы башланды. Бер дә кайгырма. Мин дусларым белән очраштым. Укытучыма чәчәкләр бүләк иттем.Диван булмаса, мин әйбәт укыр идем. Кулымда китап булса. Аякларым тик торса.Малай урамда берүзе уйный. Малайның иптәшләре тырыш, эшчән          балалар. Кайсы гасырга барырга телисең? Дустың сиңа ышанамы? Эдик акыллы малаймы? Шәп!Яңгыр ява. Күңелләргә моң төшә. Яңгыр катыш кар ява.

2

Миңа песи

 баласы кирәк!

12

Безгә бер песи баласы ияләште. Безнең үзебезнең песиебез бар иде инде. Аны бөтен кеше куып чыгарды.Әбиемнең мәчеләре тезелгәннәр. Бергә - бергә санагыз. Куркак мәче.Шук мәче.Песиләр иркә булалар. Җиңел дуслашалар.Балык бирче миңа. Ул азыкка ташланмады. Рәхимсез кешеләр. Ул ачыккан.Минем песием аклы – каралы, җирән, ак.Кәефең юкмы әллә? Кешеләр шундый алар. Сиңа нәрсә җитми?Миңа ул гына җитми. Ялганлама, яме. Ерак булмаска тиеш.Т.Миңнуллин – драматург, прозаик. Ул “Авыл эте – Акбай” пьесасын язган. Минем хуҗам зур этләрне яратмый. Гаҗәп икән сезнең монда!Бөтен доньяга танылган клоун. Аның 120 песие бар. Ул матурлана, сәламәтләнә.Песиләр һәм этләр өчен кием салоны, парикмахерская бар.Робот песи киреләнми дә, иркәләнми дә. Өлкәннәр өчен чыгарылган песиләр дә бар.

3

Этем югалды

бүген.

16

Туңып утыра. Куркып утыра. Көтеп утыра.Дустым югалды. Тавышы матур иде. Акбай исемле.Зинһар ярдәм итегез. Әйбер югалды. Әгәр табылса, хәбәр итәргә.Әйе, бу безнең номер. Мин белдерү буенча шалтыратам.Ул урамда кунган. Ул бик ачыккан. Адаштырып калдырган.Р.Миңнуллин – балаларшагыйре,Тукайпремияселауреаты.С.Михалков – балалар шагыйре. Русчадан татарчага тәрҗемә итәбез.Сак булыгыз! Ул койма янына килде.Этләрнең төп төрләре. Сак этләре. Ау этләре. Компаньон этләр.Бу һәйкәлнең тарихы болай. Эт юлчыны казып чыгара.Сезнең этегез юкмы? Аларны тәрбияләргә кирәк.

5

Курыкма,

тимим!

9

Февраль – кышның соңгы ае. Көндезләрен кояш бераз җылыта.Буран төн буе котырды. Юлларны кар күмде.Кыш уртасы иде. Көннәр бик салкынайды. Кошларның хәле авырайды.Р.Вәлиева Башкортстанда туган. Нәшриятта редактор булып эшли.Уйнаклый да талпына, шакып ала. Терел тизрәк!

Зур, зәңгәр, озын койрыклы, ак, кара, көрән башлы, бүрекле песнәкләр.Малай урманга килгән. Эчкәрәк кергән. Тиен күргән.Үзе салкын, үзе суык үткәрми. Тышта буран улый.

6

 Яз бигрәк тә шук икән!

14

Әминә Бикчәнтәева мәктәптә укыта. Татарстан радиосында эшли.“Карлыгач” , “Җир йокысы”.

Көне - төне укырга риза. Бөтен кеше сокланып карый.Елга сулары дингез булып җәелде. Тын гына көтеп утыралар.Яз иртә килде.Кар бер атнада эреп бетте. Башта акчаңны бир. Ярдәмең өчен рәхмәт. Санап куйды. Юл күрсәттем.Июнь – җәйнең иң кояшлы һәм иң тыныч ае. Борынгы исеме.

Мин табигать белән дус. Табигатьне сакла!Куян баласы качмада. Аның тәпиләре авырта. Кыз елап җибәрде. Дару үләннәре безнең яшел дусларыбыз. Сары мәтрүшкәне салкын тигәннән эчәләр. Ак әби кешеләргә ярдәм итә.

ТАТАР ӘДӘБИЯТЫННАН ПРАКТИК ЭШЛӘР КҮЛӘМЕ

                       Эш төре

1чирек

2чирек

3чирек

4чирек

  Еллык     сәгать саны

1

М.С.Ү.

1

1

2

Проект

1

3

Д.С.Ү.

2

1

4

Тест

1

1

УКЫТУ-ТЕМАТИК ПЛАНЛАШТЫРУ

Предмет  татар әдәбияты

Сыйныф 7-а

Укытучы: Һадиуллина Әнисә Рәшит кызы

Сәгатьләр саны

Дәрес тәрт

          Тема

Дәрес тибы

Уку эшчәнлеге      

төрләре

Лексика

 Үткәрү               вакыты

План

Факт

1.ӘЙ, СЕНТЯБРЬ,СЕНТЯБРЬ....

1

Белем бәйрәме

4.09

4.09

2

Мәктәп тә безне сагынган.

ЛГКК

Тыңлау, сөйләү, сораулар-җавап

Мәктәп темасына сөйли белү

Яңа уку елы башланды. Бер дә кайгырма. Мин дусларым белән очраштым. Укытучыма чәчәкләр бүләк иттем.

6.09

6.09

3

Әйбәт укыйсым килә.

ЛГКК

Уку, тәрҗемә итү

Иярчен шарт җөмләне сөйләмгә керә белү.

Диван булмаса, мин әйбәт укыр идем. Кулымда китап булса. Аякларым тик торса.

11.09

11.09

4

“Барган идем” Н.Мадьяров

ЛГКК

Сәнг.уку

Сәнгатьле уку белү

Малай урамда берүзе уйный. Малайның иптәшләре тырыш, эшчән балалар.

13.09

13.09

5

Вакыт машинасында очабыз.

ЛГКК

Эзлеклеле

эчтәлек төзү

Эзлекле рәвенштә эчтәлекне сөйли белү

Кайсы гасырга барырга телисең? Дустың сиңа ышанамы? Эдик акыллы малаймы? Шәп!

18.09

18.09

6

Яңгыр ява иркенләп

ЛГКК

Монологик сөйләмне камилләштерү

Сөйли белү

Яңгыр ява. Күңелләргә моң төшә. Яңгыр катыш кар ява.

20.09

20.09

7

Табигать турында шигырьләр.

ЛГКК

Сәнгатьле уку

Сәнгатьле уку, иллюстрация ясау

25.09

25.09

.2. МИҢА ПЕСИ БАЛАСЫ КИРӘК!

8

“Сөйкемсез песи” Ә.Бикчәнтәева

ЛГКК

План төзү, мөһим өлешләргә бүлү

План төзүһәм аның буенча сөйләү.

Безгә бер песи баласы ияләште. Безнең үзебезнең песиебез бар иде инде. Аны бөтен кеше куып чыгарды.

27.09

27.09

9

Ничә песи?

ЛГКК

сөйләм

Сөйләмгә эпитетлар кертү

Әбиемнең мәчеләре тезелгәннәр. Бергә - бергә санагыз. Куркак мәче. Шук мәче.

2.10

2.10

10

Песиләр нинди булалар?

ЛГКК

Тыңлап аңлау

Сурәтләү күнекмәләре.

Песиләр иркә булалар. Җиңел дуслашалар.

4.10

4.10

11

Нинди әкәмәт песи син?

ЛГКК

Соаулар кую, җавап бирү

Сораулар кую.

Балык бирче миңа. Ул азыкка ташланмады. Рәхимсез кешеләр. Ул ачыккан.

9.10

9.10

12

Проект яклау.

Проект әзерлә

Проектны презентациләү.Минем песием аклы – каралы, җирән, ак.

11.10

11.10

13

Минем тычкан тотасым килми.

Д.С.Ү

Диалог төзү

Рольләрне бүлеп уку

Кәефең юкмы әллә? Кешеләр шундый алар. Сиңа нәрсә җитми?

16.10

16.10

14

Шәһәрне бик күрәсем килә.

Д.С.Ү.

Диалог төзү

Рольләрне бүлеп уку

Миңа ул гына җитми. Ялганлама, яме. Ерак булмаска тиеш.

18.10

18.10

15

Бүген бездә кунак бар. Т.Миңнуллин.

ЛГКК

конспектлау

Биографик справка бирүТ.Миңнуллин – драматург, прозаик. Ул “Авыл эте – Акбай” пьесасын язган.

23.10

23.10

16

Синең кебекләрне күргәнем юк.

ЛГКК

Монологик сөйләмне камилләштерү

Текстны аңлаешлы итеп кыскарту

Минем хуҗам зур этләрне яратмый. Гаҗәп икән сезнең монда!

25.10

25.10

17

Ю.Куклачев – песиләрне яратучы кеше.

ЛГКК

Конспектлау. Хронологик таблица ясау

Биографик справка

Бөтен доньяга танылган клоун. Аның 120 песие бар. Ул матурлана, сәламәтләнә.

30.10

30.10

18

Безгә дә салоннар кирәк.

ЛГКК

Кагыйдәләрне истә тотып уку

Дөрес укуПесиләр һәм этләр өчен кием салоны, парикмахерская бар.

1.11

1.11

19

Робот песиләр

ЛГКК

Тәрҗемә итү

Робот песи киреләнми дә, иркәләнми дә. Өлкәннәр өчен чыгарылган песиләр дә бар.

13.11

3.ЭТЕМ ЮГАЛДЫ БҮГЕН.

20

Урам чатында көчек утыра.

ЛГКК

Монологик сөйләм

Яттан матур сөйләү.Туңып утыра. Куркып утыра. Көтеп утыра.

15.11

21

Дустымны күрүче булдымы?

ЛГКК

Монологик сөйләм

Текстны башка заттан сөйләү

Дустым югалды. Тавышы матур иде. Акбай исемле.

20.11

22

Мин аны бик кызгандым.

ЛГКК

Монологик сөйләм, белдерү язу

Үтенү, ялваруны белдерү сөйләмдә Зинһар ярдәм итегез. Әйбер югалды. Әгәр табылса, хәбәр итәргә.

22.11

23

Диалог дәрес

Д.С.Ү.

Диалог төзү

Диалог төзүӘйе, бу безнең номер. Мин белдерү буенча шалтыратам.

27.11

24

“Әни мин көчек күрдем!” Р.Миңнуллин

ЛГКК

уку

Сәнг.укУл урамда кунган. Ул бик ачыккан. Адаштырып калдырган.

29.11

25

Бүген бездә кунакта Р.Миңнуллин

ЛГКК

Репортаж төзү

Репортаж төзүР.Миңнуллин – балалар шагыйре, Тукай премиясе лауреаты.

4.12

26

Тәрҗемә дәрес

ЛГКК

Тәрҗемә итү

С.Михалков – балалар шагыйре. Тәрҗемә итү

6.12

27

Сак булыгыз, усал эт!

ЛГКК

Текстны сөйләү

Сак булыгыз! Ул койма янына килде.Эчтәлек сөйләү

11.12

28

Чик сакчылары – этләр.

ЛГКК

Уку,тәрҗемә итү

Этләрнең төп төрләре. Сак этләре. Ау этләре. Компаньон этләр.Таблица тутыру.

13.12

29

Этләр хөрмәтенә һәйкәлләр.

ЛГКК

уку

Бу һәйкәлнең тарихы болай. Эт юлчыны казып чыгара.Текстның төп фикерен аерып алу

18.12

30

Иң яхшы эт – минеке.

ЛГКК

уку

Схема белән эш.Сезнең этегез юкмы? Аларны тәрбияләргә кирәк.

20.12

31

Кинолог киңәшләре

ЛГКК

Тыңлап аңлау

Көчекләрне сайлаганда, яшен сорагыз. Шул көчекне алырга кирәк.Сорауларга җавап бирү

25.12

32

Иң яхшы этләр.

ЛГКК

Сораулар кую

Европада бик популяр эт.Сорауларга җавап

27.12

33

Тест

БЕЛЕМНӘРНЕ ТИКШЕРҮ

Кайсысы сиңа туры килә. Миңа зур этләр ошый.

15.01

34

Кабатлау. Монологик сөйләм үстерү.

М.С.Ү.

сөйләү

Бу эт миңа ошый. Бу этнең хуҗасы буласым килә, чөнки....Монологик сөйләм төзү.

17.01

35

Йомгаклап кабатлау.

22.01

4.БӘЙРӘМНӘРЕГЕЗ КОТЛЫ БУЛСЫН!

36

Урамда гыйнвар салкыннары

ЛГКК

Сүзлек эше,җөмләләр төзү

Гыйнвар – кышның икенче ае. Кыш уртасы. Көннәр яктыра.

24.01

37

Кышкы бәйрәмнәр.

ЛГКК

Уку, аңлау

Яңа ел, Раштуа – кышкы бәйрәмнәр.

29.01

38

Бездә кунакта  тәрҗемәче С.Малышев.

ЛГКК

Конспект язу

С.Малышев – тәрҗемәче. Конспектлау күнекмәләре

31.01

39

Яңа ел котлаулары.

ЛГКК

Котлау язу

Матур теләкләрең өчен рәхмәт.котлау язу

5.02

40

Хат язам сиңа.

ЛГКК

Хат язу

Сиңа хат яза... Күңелле булдымы? Ни хәлләрдә яшәп ятасыз?хат язу тәртибе

7.02

41

Каникулда бик рәхәт.

ЛГКК

Монологик сөйләмне камилләштерү

Кышкы каникул сизелмичә дә үтеп китте. Күңелле булды. Тестны укып аңлау

12.02

42

Алабуга шәһәренә 1000 яшь.

ЛГКК

Презен-я карау, комментарийлар ясау

Алабуга – бик матур һәм борынгы шәһәр. Аның 1000 еллык тарихы бар.Алабуга турында сөйләү.

14.02

43

Яңа елны ничек каршыладык. М.С.Ү.

ЛГКК

Монологик сөйләм

Без Яңа елны гаиләбез белән каршыладык. Без Раштуаны бәйрәм итәбез.

19.02

44

Раштуа – борынгы бәйрәм

ЛГКК

Группалап сөйләү

Раштуа төрле илләрдә төрлечә атала. Туганнар җыела.

21.02

45

Яңа ел әкияте.

ЛГКК

Эчтәлекне кыскарту

Аның ботаклары алтын алмалар белән бизәлгән. Күлмәк искиткеч матур.

26.02

46

Легенда ни сөйли.

ЛГКК

Терминнар белән эш,уку

Чыршы бизәү гадәте каян килә? Шул көннән башлап.легенда термины

28.02

47

Бер – беребезне котлыйбыз.

ЛГКК

 электорн котлау язу һәм җибәрү

Инглизчә, русча, татарча котлыйбыз. Электрон почта.

5.03

5. КУРЫКМА, ТИМИМ!

48

Февраль кышның соңгы ае.

ЛГКК

Тыңлап иллюстрация ясау

Февраль – кышның соңгы ае. Көндезләрен кояш бераз җылыта.

7.03

49

Төнге буран.

ЛГКК

Сораулар кую

Буран төн буе котырды. Юлларны кар күмде.

12.03

50

Песнәк белән Миләүшә.

ЛГКК

Текстны уку , план төзү

Кыш уртасы иде. Көннәр бик салкынайды. Кошларның хәле авырайды.План буенча сөйләү

14.03

51

Бүген бездә кунакта Р.Вәлиева

ЛГКК

Рефератлартыңлау

Р.Вәлиева Башкортстанда туган. Нәшриятта редактор булып эшли.

19.03

52

Иҗади дәрес.

21.03

53

Песнәк белән Миләүшә.

ЛГКК

Сәнгатьле уку

Уйнаклый да талпына, шакып ала. Терел тизрәк!

54

Песнәкләр.

ЛГКК

Презентация карау

Зур, зәңгәр, озын койрыклы, ак, кара, көрән башлы, бүрекле песнәкләр.

55

“Курыкма, тимим.” Ш.Галиев

ЛГКК

Прозага әйләндереп сөйләү

Малай урманга килгән. Эчкәрәк кергән. Тиен күргән. Сәнгатьле сөйләү

56

Кар астында ниләр бар.

ЛГКК

Тәрҗемә итү

Үзе салкын, үзе суык үткәрми. Тышта буран улый.

6.ЯЗ БИГРӘК ТӘ ШУК ИКӘН!

57

Бездә кунакта - Әминә Бикчәнтәева

ЛГКК

тыңлау

Әминә Бикчәнтәева мәктәптә укыта. Татарстан радиосында эшли.

58

Г.Тукай – табигать турында шигырьләр

ЛГКК

Поэзия уку

“Карлыгач” , “Җир йокысы”.яттан сөйләү

59

Батырлык эшлисем килә

ЛГКК

Уку

Көне - төне укырга риза. Бөтен кеше сокланып карый.

60

Көтегез, ярдәм итәрбез!

ЛГКК

Уку

Елга сулары дингез булып җәелде. Тын гына көтеп утыралар.

61

Язгы бизнес

ЛГКК

Монологик сөйләм

Яз иртә килде.Кар бер атнада эреп бетте. Башта акчаңны бир. Эзлекле фикер йөртү

62

Ярдәмең өчен рәхмәт.

ЛГКК

Анализ ясау

Ярдәмең өчен рәхмәт. Санап куйды. Юл күрсәттем.

63

Җәй айлары.

ЛГКК

План төзү

Июнь – җәйнең иң кояшлы һәм иң тыныч ае. Борынгы исеме. План буенча сөйләү

64

“Табигать дуслары” Л.Лерон

ЛГКК

Монологик сөйләм

Мин табигать белән дус. Табигатьне сакла! Эзлекле фикер йөртү

65

Куян баласы.

ЛГКК

Текстны уку, тәрҗемә итү

Куян баласы качмада. Аның тәпиләре авырта. Кыз елап җибәрде.

66

Безнең яшел дусларыбыз.

ЛГКК

Презентация карау, текстны уку

Дару үләннәре безнең яшел дусларыбыз. Сары мәтрүшкәне салкын тигәннән. кыска справка бирә белү.эчәләр. Ак әби кешеләргә ярдәм итә.

67

Кабатлау

68

Иҗади дәрес

69

Йомгаклау

70

Резерв дәрес

Барлыгы 70 сәгать; атнага 2 сәгать

МӘГЪЛҮМАТ ҺӘМ БЕЛЕМ БИРҮ ЧЫГАНАКЛАРЫ

УМК

Укытучы өчен методик   әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

- Программа“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.

Дәреслек- Татарча да яхшы бел. Авторы Р.Р. Нигматуллина.

- Диктантлар җыентыгы (төрле авторлар)

- Изложениеләр җыентыгы (төрле авторлар)

-  Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

1. Вәлиева Ф.С., Саттаров Г.Ф.

Урта мәктәп һәм гимназияләрдә  татар телен укыту методикасы, К..: Раннур н-ты, 2000 ел.

2. Зәкиев  М.З. Татар синтаксисы. К.: “Мәгариф” нәшрияты, 2005.

3. Хисамова Ф.М. Татар теле морфологиясе. К.: “Мәгариф” нәшрияты, 2006.

4. Галлямов Ф.Г. Татар теле дәресләрендә синтаксик һәм пунктуацион анализ. Алабуга, 1996.

5. Гыймадиева Н., Нуруллина Р.Татар теленнән кагыйдәләр җыентыгы. К.: “Мәгариф”, 2007.

6. Максимов В.Н. Урта мәктәптә татар теле укыту. Фонетика. Морфология.К.: “Мәгариф” н-ты, 2004.

7. Максимов В.Н. Татар теленнән кулланма (синтаксис). Өченче китап. К.: “Мәгариф” н-ты, 2003.

8. Максимов В.Н. Урта мәктәптә татар теле укыту. Кушма җөмлә синтаксисы.

К.: “Мәгариф” н-ты, 2004.

9. Нигъматуллин М., Грамматик анализ. Алабуга, 2000.

10. Лингвистик анализ үрнәкләре.

11. Татар телендә тыныш билгеләре.

12. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф»  журналлары, “Мәгърифәт”, “Ачык дәрес” газеталары

1. Лингвистик анализ үрнәкләре.

2. Татар телендә тыныш билгеләре.

3.Ф.Г.Сәяпова, Ф.С.Кәримова

«Гади һәм кушма җөмлә синтаксисыннан таблицалар» Яр Чаллы, ӨПББИ,1999

4.Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

Электрон күрсәтмә:

1. www.mon.tatar.ru.

2.www.rus.test.ru

 



Предварительный просмотр:

02-31                                                                                      Татарстан Республикасы

Алабуга муниципаль районы

«2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”

гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе

“КАРАЛДЫ”                                                                   “КИЛЕШЕНДЕ”                                                   “РАСЛЫЙМ”

Татар теле һәм әдәбияты                                                ТР АМР”2 нче                                                       ТР АМР “2нче

метод.берләшмәсе                                                           урта гомуми белем                                                урта гомуми белем

җитәкчесе                                                                         мәктәбе"ГБМБУ                                                    мәктәбе”ГБМБУ

______________________                                               _____________________                                      ______________________

      К.Г.Абдуллина                                                                  А.М.Сахабиева                                                     С.М.Немтырев

1нче номерлы протокол                                                 1нче номерлы протокол                                      98 нче номерлы приказ

               27 нче август,2012 нче ел                                              28 нче август,2012 нче ел                                    29 нчы август,2012 нче ел

Татар теленнән эш программасы, 7 а сыйныфы

Төзүче Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

икенче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Алабуга 2012

                                                                                                                                                                 

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә:

1. “Мәгариф турында” Россия Федерациясенең Законы (“Закон об образовании” Закон  Российской Федерации)

2. “Мәгариф турында” Татарстан Республикасы Законы.

- 6 статья – белем алу теле (телләре)

- 7 статья – мәгарифнең дәүләт стандартлары

-10 статья –уку-укыту программалары

- 32 статья – мәгариф учреждениесенең вәкаләтләре һәм җаваплылыгы.

3. Гомуми белем эчтәлегенең мәҗбүри минимумы (ТР  Мәгариф министрлыгының 478 номерлы боерыгы, 05.07.2000 ел).

4“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.

Бу ТР АМР ”2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе” ГБМБУ боерыгы белән № 98 нче беркетмәгә 29.08.2012 елдан эш планына нигезләнеп төзелде.

5. Дәреслек:  Р.Р.Нигъмәтуллина. Татарча да яхшы бел, 7 нче сыйныф, Казан, “Мәгариф” нәшрияты, 2007 ел.

Соңгы елларда республикада татар теленең куллану даирәсе киңәйде, иҗтимагый функциясе көчәйде.  Милләтара мөнәсәбәтләрне якынлаштыручы, җайга салучы чара буларак та аның мөмкинлекләре  үсте.  Укучыларда лингвистик (тел), аралашу (коммуникатив), этнокультура өлкәсенә караган (культурологик) компетенцияләр булдыру рус мәктәбендә татар теленә өйрәтүнең максатын тәшкил итә.

Лингвистик компетенция (укуыларның ана телелннән мәгълүматлылыгы) фонемалар, морфемалар, сүз ясалышы, сүзтезмәләр, җөмләләр, җөмлә кисәкләре, лексик һәм грамматик берәмлекләр, лингвистик анализны һ.б. үз эченә ала.

 Аралашу (коммуникатив) компетенциясе  ул – башкалар әйткәнне аңлау һәм үз фикереңне белдерү өчен тупланган белем, осталык, күнекмәләр җыелмасы; хәзерге татар теле нормаларына ия булу, сүз байлыгын, сөйләмнең грамматик ягын дөрес итеп үзләштерү; телдән һәм язма формада бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен булдыру һ.б.

Этнокультура өлкәсенә караган (культурологик) компетенция, ягъни телне милли-мәдәни яссылыкта үзләштерү ул – укучыларны сөйләмгә милли үзенчәлекләрне чагылдырган текстлар белән эшләү, тормыш-көнкүреш, гореф-гадәт үзенчәлекләрен, сынлы сәнгать әсәрләрен, халык авыз иҗаты үрнәкләрен белү, татар  сөйләм этикетына ия булу.

Рус мәктәбендә чит тел буларак татар теле укытуның төп бурычлары түбәндәгеләр:

1. Татар теленең барлык тармаклары буенча эзлекле рәвештә фәнни белем бирү.

2. Сөйләм эшчәнлеге  төрләре буенча ныклы күнекмәләр булдыру. Татар телендә матур һәм дөрес аралашырга өйрәтү.

3. Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләрен камилләштерү, татар теле мөмкинлекләреннән тулысынча файдалана белергә өйрәтү.

4. Татар телен башка фәннәр буенча белем алу чарасы буларак кулланырга өйрәтү күнекмәләре булдыру.

5. Укучыларның логик фикеләү сәләтләрен үстерү.

6. Дәреслек, өстәмә һәм белешмә әдәбият белән эш итү, уку, язу күнекмәләрен камилләштерү.

Рус мәктәпләрендә укучы  балаларының  рус телендә аралашуларын һәм фәннәрнең рус телендә үзләштерелүен истә тотып, темаларны үткәндә, грамматик категорияләрне аңлатканда, татар теленә хас күренешләрне рус теле белән янәшә куеп (сопостовительная грамматика) аңлату нәтиҗәле.

Укучыларның гомуми грамоталылыгын тикшерү һәм үстерү өчен төрле характердагы диктантлар, шулай ук сүзлек байлыгын арттыру, бәйләнешле сөйләм үстерү, логик фикерләү дәрәҗәсен камилләштерү максатыннан сочинение һәм изложениеләр яздырыла.

Эш программасы тел белеме тармаклары арасында системалылык һәм эзлеклелек, фәннилек, аңлаешлылык принципларын истә тотып төзелде.

УКУЧЫЛАРНЫҢ БЕЛЕМ ДӘРӘҖӘСЕНӘ ТАЛӘПЛӘР

Тел бүлекләре буенча мәгълүматлылык

Синтаксис һәм пунктуация буенча:

  1. Өйрәнә торган синтаксик берәмлекләрне аңлау.
  2. Җөмләләрне сүзтезмәләргә таркату. Иярүче һәм ияртүче сүзләрне билгеләү, аларны бәйләүче тел чараларын табу. Сүзтезмә белән җөмләнең бер-берсеннән аермасын таный белү.
  3. Җөмләнең әйтү максаты буенча төрен, интонация, логик басым һәм сүз тәртибен белү. Гади җөмлә төрләрен билгеләү.
  4. Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен табып, аларның кайсы сүз төркемнәре белән белдерелүен күрсәтү.
  5. Гади һәм кушма җөмләләрне аера белү.
  6. Җөмләдә тиңдәш кисәкләрне, кереш һәм эндәш сүзләрне табу.
  7. Җөмләнең аерымланган кисәкләрен билгеләү.
  8. Туры һәм кыек сөйләмнең үзенчәлекләрен аңлау.
  9. Тыныш билгеләрен куюны аңлату. Җөмлә ахырында, аерымланган кисәкләр янында, тиңдәш кисәкләр, кереш һәм эндәш сүзләр янында тыныш билгеләре кую.  Ия белән хәбәр арасында сызык кую очракларын белү. Тезмә һәи иярченле җөмләләрдә, катлаулы кушма җөмләләрдә тыныш билгеләрен кую   Диалог һәм туры сөйләм янында тыныш билгеләрен кую.

Стилистика буенча:

  1. Телебездә кулланыла торган стильләрне, аларның үзенчәлекләрен белү.
  2. Төрле стильдәге текстларны аера белү. Стиль хаталарын табу һәм төзәтү буенча эшләү.

II. СӨЙЛӘМ ЭШЧӘНЛЕГЕ БУЕНЧА МӘГЪЛҮМАТЛЫЛЫК

Телдән һәм язма сөйләмдә:

  1. репродуктив сөйләм: укылган яки тыңланган текстның эчтәлеген сөйләү яки язу;
  2. продуктив сөйләм: бирелгән тема буенча тиешле әдәби нормаларга җавап бирә торган һәм эзлекле итеп оештырылган сөйләм.
  1. Төрле эш  кәгазьләрен яза белү.
  1. Караган фильмга яки  спектакльгә, укылган китапка бәяләмә язу.
  1. Төрле китапларга аннотация язу.
  1. Программа буенча өйрәнелгән әдәби әсәр геройларына телдән яки язмача характеристика бирү.
  1. Газета-журналларга мәкаләләр язу.  Тезислар, рефератлар, докладлар язу.

ПРОГРАММАНЫҢ ЭЧТӘЛЕГЕ

     Бүлекләр, темалар

Сәгать саны

Темага караган төп төшенчәләр

1.Әй, сентябрь,сентябрь....

11

Сан, вакыт рәвешләре. Инфинитив, исемнең килешләр белән төрләнеше. Тартымлы исемнәрнең килешләрдә төрләнеше. Сыйфат. Фразеологизмнар. Рәвеш. Сыйфат. Фигыль юнәлешләре.

2. Миңа песи баласы кирәк!

20

Синоним һәм антоним сүзләрИнфинитив.Сан. Җыю саны. Сыйфат.Исем фигыль.

Сорау җөмләләр.Теркәгечләр.Нишли? соравы. Фигыльнең төшем һәм йөкләтү юнәлеше.Сыйфат. Хәл фигыль.Уртаклык һәм ялгызлык исемнәрнең тартым белән төрләнеше.Сүзлек белән эш.Сан. Килешләрдә төрләнеш.

3.Этем югалды бүген.

19

Билгесезлек алмашлыкларНишләүче? соравы.Хәлфигыль.Сорау алмашлыклары

Тезмә фигыльләр.Инфинитив.Фигыльнең йөкләтү юнәлеше.Грамматик кагыйдәләр.Иярчен сәбәп җөмлә. Иярчен шарт җөмлә.Хәл фигыль.Гади һәм катлаулы җөмләләр. Кереш сүзләр.Сорау һәм өндәү җөмләләр.Грамматик кагыйдәләрИсемнәрнең тартым белән төрләнеше. Хикәя фигыльнең зат-санда төрләнеше.

4. Бәйрәмнәрегез котлы булсын!

11

Сыйфат сүз төркеме. Чагыштыру дәрәҗәсе.Сыйфаттан фигыль сүз төркеме ясалу.Ялгызлык исемнәр. Сан төркемчәләре.Парлы сүзләр. Исемнәрнең килеш һәм тартым категориясе.Хәл фигыль. Вакыт рәвеше.Грамматик кагыйдәләр.Фигыльнең төшем юнәлеше.Грамматик кагыйдәләр.Исемнән сыйфат сүз төркеме ясалу.

5. Курыкма, тимим!

14

Әйтем һәм сынамышлар.Теләк фигыльләр.Инфинитив. Боерык фигыль.

Сыйфат. Рәвеш. Грамматик кагыйдәләр.Тартымлы исемнәрнең зат-санда төрләнеше.Уртаклык исемнәр.Яңа сүзләр.Хәзерге заман хикәя фигыль.Вакыт рәвеше.

6. Яз бигрәк тә шук икән!

30

Фигыль юнәлешләре. Сыйфат.Хәзерге заман хикәя фигыль.Киләчәк заман хикәя фигыль.Рәвеш.Грамматик кагыйдәләр.Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Шарт фигыль, хәл фигыль.Хәл фигыльнең юклык формасы.Фигыльнең төшем юнәлеше. Тиңдәш кисәкләр.“Өчен” бәйлеге.Фигыльнең йөкләтү юнәлеше.

Сыйфатның чагыштыру дәрәҗесеИнфинитив. Фигыльнең йөкләтү юнәлеше.

ТАТАР ТЕЛЕННӘН ПРАКТИК ЭШЛӘР КҮЛӘМЕ

                       Эш төре

1чирек

2чирек

3чирек

4чирек

  Еллык     сәгать саны

1

Контроль эш

1

1

1

1

2

Диктант

Сүзлек диктанты

1

1

1

3

3

Бәйләнешле сөйләм үстерү

-тыңлап аңлау

-эш кәгазьләре язу

-диалогик сөйләм

-монологик сөйләм

2

2

6

4

Тест биремнәре

2

1

1

3

7

УКЫТУ-ТЕМАТИК ПЛАНЛАШТЫРУ

Предмет  татар теле

Сыйныф 7-а

Укытучы: Һадиуллина Әнисә Рәшит кызы

Сәгатьләр саны

Барлыгы 105 сәгать; атнага 3 сәгать

 

Дәрес тәртибе

Дәрес темасы

Дәрес тибы

Уку эшчәнлеге төрләре

Грамматика

Үткәрү вакыты

план

факт

                                                          1.ӘЙ, СЕНТЯБРЬ,СЕНТЯБРЬ....

1

Белем бәйрәме.

1.09

1.09

2

Исәнме, мәктәп

ЛГКК

Сүзлек белән эш

Монолог һәм диалог төзү.

сагынып беттеңме, күңелең тулгандыр, килгәч, туйганчы, мөмкинлек

3.09

3.09

3

Усал сентябрь.

ЛГКК

Монологик сөйләм

күңелсез, йокыдан торырга куша

5.09

5.09

4

Диалог “Әхәткә киңәшләр”

ЛГКК

Диалогик сөйләм

Инфинитив, исемнең килешләр белән төрләнеше.

өеңнән еракмы, ашыйм әле, юармын, ишеккә

8.09

8.09

5

Җәйге  һәм хәзерге режим.

ЛГКФ

Группада эшләү

Сан, вакыт рәвешләре.

сәгать биштә, алтыга кадәр, уннан соң

10.09

10.09

6

Нишлисе бар?

ЛГКФ

Дәреслек белән эш

Нишлисе бар? формасы

казыйсы, җыясы, яндырасы, укыйсы

12.09

12.09

7

Хикәя  язу “Минем җәйге ялым”М.С.Ү.

ЛГКК

Хикәя язу

Тартымлы исемнәрнең килешләрдә төрләнеше. Сыйфат.

җәйге ялым, көннәрем, буш вакытым, күңелле

15.09

15.09

8

Фразеологизмнар

ЛГКФ

Логик фикер йөртү, чагыштыру, нәтиҗә ясау

Фразеологизмнар.

биш бармагы кебек белә, су кебек эчә

17.09

17.09

9

Тәрҗемә дәрес.

ЛГКК

Тәрҗемә күнекмәләрен

үстерү.

19.09

19.09

10

КерешТест № 1

 

22.09

22.09

11

Көз айлары. Хаталар өстендә эш

ГКФ

Монологик сөйләм үстерү

Рәвеш. Сыйфат. Фигыль юнәлешләре.

суыта, суына, салкынча, дымлы, сирәк

24.09

24.09

2. МИҢА ПЕСИ БАЛАСЫ КИРӘК!

2. Миңа песи баласы кирәк!

12

Синоним һәм антоним сүзләр

ЛГКФ

Лесика баету

Синоним һәм антоним сүзләр

тәртипле, тәртипсез, тыңлаучан

26.09

26.09

13

Нишләргә ярый һәм ярамый.

ГКФ

Инфинитив.

тәртип бозмаска, тыңларга

29.09

29.09

14

Әбинең песиләре.

ГКФ

Сәнгатьле уку ,таблица тутыру

Сан. Җыю саны. Сыйфат.

соры, батыр, куркак, наян, сак, иркә, өчәү

1.10

1.10

15

Исем фигыль

ГКК

Схема белән эш

Исем фигыль.

иркәләү, курку, алу

3.10

3.10

16

Хикәя “Песиләр”

ЛГКФ

Тәрҗемә итү

6.10

6.10

17

Диалогик дәрес

ЛГКК

Диалог төзү

8.10

8.10

18

Тест

10.10

10.10

19

Таныш булыгыз!

ЛГКК

Сорау җөмлә төзү

Сорау җөмләләр.

Нишләтәләр? Ә синең? Кәефең юкмы әллә

13.10

13.10

20

Чөнки теркәгече, гаҗәпләнүне белдерүче сүзләр

ЛГКК

Җөмләләр төзү

Теркәгечләр.

15.10

15.10

21

Тупас һәм ягымлы сүзләр

ЛГКК

Группада эшләү

Сыйфат.

томана, юләр, акыллым

17.10

17.10

22

Нишли? Соравы

Сүзлек диктанты

ЛГКК

Сорау җөмләләр төзү

Нишли? соравы. Фигыльнең төшем һәм йөкләтү юнәлеше.

юына, коена, ашата

20.10

20.10

23

Контроль эш № 1.  

Теоретик белемнәрне практикада куллану

22.10

22.10

24

Хаталар өстендә эш.  

Анализ ясау

24.10

24.10

25

Циркта

ГКК

Схемалар буенча эшләүне камилләште-рү

Сыйфат. Хәл фигыль.

барганда, ясаганда

27.10

27.10

26

План М.С.Ү.

ЛГКК

План төзү

29.10

29.10

27

Йорт хайваннары һәм кошлар.

ЛГКК

Сүзлек белән эш

Уртаклык һәм ялгызлык исемнәрнең тартым белән төрләнеше.

каз бәбкәсе, колын, кәҗә бәрәне

31.10

31.10

28

Тәрҗемә дәрес

ЛГКК

Тәрҗемә күнекмәләрен

үстерү.

Сүзлек белән эш.

3.11

3.11

29

Кирлемән киңәшләре

ЛГКК

Тәрҗемә итү

Сан. Килешләрдә төрләнеш.

алтынчы яртыда, сәгать җидедә, беренче унбиш минутта

12.11

30

Тест № 2

14.11

31

“Минем яраткан песием” хикәя

ЛГКК

Аңлап уку, кагыйдәләргә мисал табу

Исемнәрнең тартым белән төрләнеше. Хикәя фигыльнең зат-санда төрләнеше.

минем песием, эчә, йоклый, яратабыз

17.11

                                                        3.ЭТЕМ ЮГАЛДЫ БҮГЕН.

3. Этем югалды бүген.

32

Тәрҗемә дәрес.

ЛГКК

Тәрҗемә күнекмәләрен

үстерү.

19.11

33

Юк,булмас, бәлки сүзләре.

ЛГКК

Инкарь итүне белдерү

Билгесезлек алмашлыклары.

бәлки, кемдер, кайдадыр, булмас, юк

21.11

34

Кем дә булса.

ЛГКК

Дәреслек белән эш итә белү.

Билгесезлек алмашлыклары.

бәлки, кемдер, кайдадыр, булмас, юк

24.11

35

Нишләүче? соравы

ГКФ

Схемалар буенча эшләүне камилләште-рү

Нишләүче? соравы.

өрүче, күрүче, эзләүче, җәберләүче

26.11

36

“Этем югалды” шигыре.М.С.ү

ЛГКК

Аңлап уку

Хәл фигыль.

тамарга торган, артка калган

28.11

37

Рөстәмгә киңәшләр.

ЛГКК

Монологик сөйләм

Сорау алмашлыклары.

нәрсә, нинди, кайчан, кемдә, кайда

1.12

38

Белдерү язу. М.С.Ү.

ГКФ

Белдерү язу

Сорау алмашлыклары.

нәрсә, нинди, кайчан, кемдә, кайда

3.12

39

Тезмә фигыльләр.

ГКФ

Дәреслек белән эш итә белү.

Тезмә фигыльләр.

ташлап калдырды, адаштырып калдырган

5.12

40

Нишләтергә? соравы

ЛГКК

Сорау –җавап конструкциясен

төзү

Инфинитив. Фигыльнең йөкләтү юнәлеше.

калдырырга, кундырырга, туңдырырга

8.12

41

Грамматик күнегүләр.

ЛГКК

Күнегүләр эшләү

Грамматик кагыйдәләр.

10.12

42

Кечкенә дуслар.

Мөст эш.

ЛГКК

Дәреслек белән эш итә белү.

Иярчен сәбәп җөмлә. Иярчен шарт җөмлә.

чөнки, укый белсә, әгәр, урап уза, җәберләмәде

12.12

43

Контроль эш № 2 .

Теоретик белемнәрне практикада куллану

15.12

44

Хаталар өстендә эш.

17.12

45

Ау этләре

ЛГКФ

Сүзлек белән эш

Хәл фигыль.

катып кала, эзәрлекләп бара, коткаралар

19.12

46

Гади һәм катлаулы җөмләләр

ГКФ

Җөмләләргә анализ ясау

Гади һәм катлаулы җөмләләр. Кереш сүзләр.

тешли, тырный, күршебез, беренчедән

22.12

47

“Кызыклар шәкерт” Г.Тукай м.С.ү

ЛГКФ

Җөмләләр төзү

Сорау һәм өндәү җөмләләр.

газаплыйсың, ауныйсым килә, буыннар

24.12

48

Грамматик күнегүләр

Күнегүләр эшләү

Грамматик кагыйдәләр.

26.12

49

Тест № 3

14.01

50

Кабатлау өчен күнегүләр

ЛГКК

Күнегүләр эшләү

Грамматик кагыйдәләр.

16.01

4. БӘЙРӘМНӘРЕГЕЗ КОТЛЫ БУЛСЫН!

4. Бәйрәмнәрегез котлы булсын!

51

Гыйнвар - кыш уртасы

ГКФ

Дәреслек белән эш итә белү.

Сыйфат сүз төркеме. Чагыштыру дәрәҗәсе.

көчле, озаграк, салкын, калын, ак

19.01

52

Сыйфаттан фигыль сүз төркеме ясалу.

ГКК

Сыйфаттан фигыль сүз төркеме ясалу.

аяз, аяза, якты, яктыра, авыр, авырая

21.01

53

Адрес яза беләсеңме?

ЛГКК

Язу күнекмәләрен үстерү

Ялгызлык исемнәр. Сан төркемчәләре.

Мәскәү өлкәсе, Люберцы шәһәре, Лаеш районы, уникенче йорт

23.01

54

Бәйрәм табыны.

ЛГКК

Морфемик , морфологик

анализ ясау

Парлы сүзләр. Исемнәрнең килеш һәм тартым категориясе.

сый-хөрмәт, аш-су, уен-көлке, таныш-белеш, өстәлгә, әниебезгә

26.01

55

Каникулда

ЛГКК

Җөмләләр төзү

Хәл фигыль. Вакыт рәвеше.

каникулда булганда, укыганда,

28.01

56

Грамматик күнегүләр.

ЛГКК

Күнегүләр эшләү

Грамматик кагыйдәләр.

30.01

57

Раштуа бәйрәме.

ГКФ

Фигыльнең төшем юнәлеше.

куела, пешерелә, бизәлә, ясала

2.02

58

Тәрҗемә дәрес

ЛГКК

Тәрҗемә күнекмәләрен үстерү

Грамматик кагыйдәләр.

4.02

59

Исемнән сыйфат сүз төркеме ясалу.

ГКК

Морфологик күзәтмә ясау

Исемнән сыйфат сүз төркеме ясалу.

шикәр-шикәрле, су-сулы, бал-баллы, тозланган

6.02

60

Яңа ел чыршысы.

ЛГКК

Фигыльнең төшем юнәлеше.

бизәлгән, үткәрелә

9.02

61

Кышкы табигать

11.02

5. КУРЫКМА, ТИМИМ!

5. Курыкма, тимим!

62

“Кышкы табигать” Хикәя төзү. М.С.Ү.

ЛГКК

Хикәя төзү

Әйтем һәм сынамышлар. Хикәя төзү тәртибен белү

13.02

63

Теләк фигыльләр.

ГКФ

Теләк фигыльләр.

карны көрик, авырый күрмәсен, туңа күрмәсен

16.02

64

Кыш һәм кошлар.

ЛГКК

Ситуатив күнегүләр эшләүне камилләштер-рү

18.02

65

Инфинитив

ГКК

Мөстәкыйль эшли белү күнекмәләрен камилләште-рү

Инфинитив. Боерык фигыль.

таш атма, елатма, азык бирергә кирәк

20.02

66

Бергә барыбер җиңелрәк.

ГКК

Сыйфат. Рәвеш.

җылырак, якынрак, яхшы азык, сакта тора

23.02

67

Кем да булса.

25.02

68

Грамматик күнегүләр.

ЛГКК

Күнегүләр эшләү

Грамматик кагыйдәләр.

27.02

69

Сары түшле песнәгем

ЛГКК

Сурәтләп сөйләү күнекмәләрен

үстерү

Тартымлы исемнәрнең зат-санда төрләнеше.

аның тамагы, минем башым

2.03

70

Кышлаучы кошлар.

ЛГКК

Сүзлек белән эш

Уртаклык исемнәр.

шәүлегән, чәүкә, козгын, челән

4.03

71

Яңа сүзләр өйрәнәбез.

ЛГКК

Сүзлек белән эш

Яңа сүзләр.

6.03

72

Кем ничек сөйләшә?

сүзлек диктанты

ЛГКК

Монологик сөйләмне үстерү

Хәзерге заман хикәя фигыль.

өрә, мөгри, кешни, кыткылдый

9.03

73

Контроль эш № 3.

Теорияне практикада куллану

11.03

74

Хаталар өстендә эш.

ЛГКК

13.03

75

Кар астында ниләр бар?

ЛГКК

Вакыт рәвеше.

кышын, көзен, кыш ахырында

16.03

6. ЯЗ БИГРӘК ТӘ ШУК ИКӘН!

6. Яз бигрәк тә шау икән!

76

Яз айлары

ГКК

Фигыль юнәлешләре. Сыйфат.

камаштыра, бөреләр ачыла

18.03

77

Язгы табигать.

ЛГКК

Өстәмә әдәбият белән эшләү

Сыйфат. Хәзерге заман хикәя фигыль.

20.03

78

Хикәя “Яз”

ЛГКК

Мөстәкыйль эшли белү күнекмәләрен камилләште-рү

23.03

79

Нишләячәк? соравы

ГКК

Логик фикер йөртү, чагыштыру, нәтиҗә ясау

Киләчәк заман хикәя фигыль.

адашачак, өлгерәчәк, аңлаячак

80

“Батыр” малай

ЛГКК

Рәвеш.

өмете өзелеп, көчкә атлап, куркыныч

81

Грамматик күнегүләр

ЛГКК

Күнегүләр эшләү

Грамматик кагыйдәләр.

82

Язгы куркынычсызлык кагыйдәләре.

ЛГКК

Логик фикер йөртү, чагыштыру, нәтиҗә ясау

Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Шарт фигыль, хәл фигыль.

суга төшкәч, бармагач, килгәч, барса, килчә, уйнамагыз, чыгармагыз

83

Тест № 6

БЕЛЕМНЕ ТИКШЕРҮ

84

Нишләмичә? соравы

ГКК

Хәл фигыльнең юклык формасы.

бармыйча, килмичә, карышмыйча

85

-гач-гәч кушымчалы фигыльләр.

ЛГКК

Җөмләләр төзү

Хәл фигыль.

боз киткәч, чыккач, су күтәрелгәч, җәелгәч

86

Язгы ташу.

ЛГКК

Фигыльнең төшем юнәлеше. Тиңдәш кисәкләр.

төртелә, өелә, җәелә, күтәрелә

87

Тест.

БЕЛЕМНЕ ТИКШЕРҮ

Грамматик кагыйдәләр.

88

Тәрҗемә дәрес.

ЛГКК

Тәрҗемә күнекмәләрен үстерү

Грамматик кагыйдәләр.

89

Грамматик күнегүләр.

ЛГКК

Күнегүләр эшләү

Грамматик кагыйдәләр.

90

Нәрсә өчен рәхмәт.

ЛГКК

“Өчен” бәйлеге.

ярдәм иткән өчен

91

Әдәплелек дәресе.

ЛГКК

Таблица тутыру

92

Җәй җитте.

ЛГКК

Фигыльнең йөкләтү юнәлеше.

кыскарта, озайта, кыздыра

93

Сыйфатның чагыштыру дәрәҗесе

ГКК

Ситуатив күнегүләр эшләүне камилләштер-рү

Сыйфатның чагыштыру дәрәҗесе

эссерәк, салкынрак, яңгырлырак, күбрәк

94

Табигать дуслары

ЛГКК

Мөстәкыйль эшли белү күнекмәләрен камилләште-рү

Инфинитив. Фигыльнең йөкләтү юнәлеше.

тартырга-таркаларга, төртергә-төрткәләргә

95

Кызыл китап Сүзлек диктанты

ЛГКК

Укып аңлау күнекмәләрен үстерү

Инфинитив + ярый-ярамый структурасы.

Өзәргә ярамый, җыярга ярый

96

Дару үләннәре

ЛГКК

Сүзлек эше

Исемнәрнең тартым категориясе. Сорау алмашлыклары.

дару үләненең исеме, болында, урман аланында.

97

Контроль эш № 4.

БЕЛЕМНЕ тикшерү

Теоретик белемнәрне практикада куллану

98

Хаталар өстендә эш.

ЛГКК

Эшкә анализ ясау

99

Безнең яшел дусларыбыз.

ЛГКК

Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

җиләкләрен, яфракларын, елга буйларында

100

Җәй, рәхәт җәй.

ЛГКК

Сан төркемчәләре. Сыйфат.

дус, унга кадәр, унар минутка, зарарлы

101

Кабатлау

102

Йомгаклау

103-105

Резерв дәресләр

МӘГЪЛҮМАТ ҺӘМ БЕЛЕМ БИРҮ ЧЫГАНАКЛАРЫ

УМК

Укытучы өчен методик   әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

- Программа“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.

Дәреслек- Татарча да яхшы бел. Авторы Р.Р. Нигматуллина.

- Диктантлар җыентыгы (төрле авторлар)

- Изложениеләр җыентыгы (төрле авторлар)

-  Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

1. Вәлиева Ф.С., Саттаров Г.Ф.

Урта мәктәп һәм гимназияләрдә  татар телен укыту методикасы, К..: Раннур н-ты, 2000 ел.

2. Зәкиев  М.З. Татар синтаксисы. К.: “Мәгариф” нәшрияты, 2005.

3. Хисамова Ф.М. Татар теле морфологиясе. К.: “Мәгариф” нәшрияты, 2006.

4. Галлямов Ф.Г. Татар теле дәресләрендә синтаксик һәм пунктуацион анализ. Алабуга, 1996.

5. Гыймадиева Н., Нуруллина Р.Татар теленнән кагыйдәләр җыентыгы. К.: “Мәгариф”, 2007.

6. Максимов В.Н. Урта мәктәптә татар теле укыту. Фонетика. Морфология.К.: “Мәгариф” н-ты, 2004.

7. Максимов В.Н. Татар теленнән кулланма (синтаксис). Өченче китап. К.: “Мәгариф” н-ты, 2003.

8. Максимов В.Н. Урта мәктәптә татар теле укыту. Кушма җөмлә синтаксисы.

К.: “Мәгариф” н-ты, 2004.

9. Нигъматуллин М., Грамматик анализ. Алабуга, 2000.

10. Лингвистик анализ үрнәкләре.

11. Татар телендә тыныш билгеләре.

12. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф»  журналлары, “Мәгърифәт”, “Ачык дәрес” газеталары

1. Лингвистик анализ үрнәкләре.

2. Татар телендә тыныш билгеләре.

3.Ф.Г.Сәяпова, Ф.С.Кәримова

«Гади һәм кушма җөмлә синтаксисыннан таблицалар» Яр Чаллы, ӨПББИ,1999

4.Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

Электрон күрсәтмә:

1. www.mon.tatar.ru.

2.www.rus.test.ru

 



Предварительный просмотр:

02-31                                                                                      Татарстан Республикасы

Алабуга муниципаль районы

«2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”

гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе

“КАРАЛДЫ”                                                                  “КИЛЕШЕНДЕ”                                                    “РАСЛЫЙМ”

Татар теле һәм әдәбияты                                                ТР АМР”2 нче                                                       ТР АМР “2нче

метод.берләшмәсе                                                           урта гомуми белем                                                урта гомуми белем

җитәкчесе                                                                         мәктәбе"ГБМБУ                                                    мәктәбе”ГБМБУ

______________________                                               _____________________                                      ______________________

      К.Г.Абдуллина                                                                  А.М.Сахабиева                                                     С.М.Немтырев

1нче номерлы протокол                                                 1нче номерлы протокол                                        98 нче номерлы приказ

               27 нче август,2012 нче ел                                              28 нче август,2012 нче ел                                      29 нчы август,2012 нче ел

Татар теленнән эш программасы , 8 а, б сыйныфлары

Төзүче Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

икенче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Алабуга 2012

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

ЭШ ПРОГРАММАСЫ ТҮБӘНДӘГЕ ДОКУМЕНТЛАРГА НИГЕЗЛӘНЕП  ТӨЗЕЛДЕ:

1.“Рус телле укучыларга татар теле укытының Дәүләт стандарты”. – Казан, 2008

2. ”Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) 1-11  нче сыйныфлар. -  Казан: Мәгариф, 2010. – 79 б. Бу ТР АМР ”2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе” ГБМБУ боерыгы белән № 98 нче беркетмәгә 29.08.2012 елдан эш планына нигезләнеп төзелде.

3.Дәреслек Хәйдәрова Р.З. Татар теле : Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт. 8 нче с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова. 2008 ел

   Татар теленә өйрәтүнең төп максаты – гамәли максат: телне аралашу чарасы буларак үзләштерү өчен, укучыларга гаилә-көнкүрешкә, уку хезмәтенә бәйле сөйләм ситуацияләре кысаларында белем бирү һәм күнекмәләрен үстерү. Гомуми белем бирү максаты укучыларның акыл эшчәнлеген активлаштыру, логик фикерләү сәләтен камилләштерү, сөйләм культурасын үстерүдән гыйбарәт. Тәрбияви максат балаларның рухи дөньяларын баету, аларны татар халкының мәдәнияте һәм сәнгате белән таныштыру, төрле милләт вәкилләре арасында дуслык һәм хөрмәт хисе тәрбияләүгә юнәлтелә.  

 Бурычлар:

Гамәли максатка ирешү өчен,укучыларда татар сөйләмен тыңлап аңлау күнекмәләрен булдыру; диалогик һәм монологик сөйләм күнекмәләрен үстерү; төрле жанрдагы татар текстларын аңлап укуга өйрәтү; дөрес язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен

булдыру; татар теленең фонетик, орфоэпик, лексик, грамматик нигезләрен һәм үзенчәлекле тел күренешләрен гамәли үзләштерү.

Гомумдидактик һәм тәрбияви максатларга ирешү өчен, укучыларның акыл хезмәте күнекмәләрен булдыру; татар сөйләм этикеты үрнәкләрен кулланып, әңгәмә корырга, фикер йөртергә, хәбәр итәргә күнектерү; татар дөньясына караган милли традицияләр, ризыклар, бәйрәмнәр, уеннар, халык авыз иҗаты үрнәкләре белән таныштыру һәм татар әдәбияты, сәнгате, мәдәнияте турында мәгълүмат җиткерү.

     Коммуникатив нигездә татар теленә өйрәтү гомумдидактик принципларга ( фәннилек, аңлылык, аңлаешлылык, системалылык, эзлеклелек, күрсәтмәлелек, белемне ныклы үзләштерү); психологик принципларга ( мотивация булдыру, укучыларның шәхси-психологик үзенчәлекләрен исәпкә алу); лингвометодик принципларга ( коммуникативлык, комплекслылык, укытуны телдән алып бару, телгә өйрәтүне гамәли эшчәнлеккә юнәлтү, тел һәм сөйләм күренешләрен сайлау һәм өйрәтүгә функциональ якын килү, тел күренешләрен концентрик рәвештә урнаштыру һәм этапларын өйрәтү, лексик-грамматик материалны синтаксик нигездә үзләштерү, укучыларның ана теле үзенчәлекләрен исәпкә алу) таянып оештырыла.

     Курс телдән һәм язмача аралашу темаларына бүлеп өйрәнелә.Программада сөйләмнең орфоэпик, интонацион, орфографик ягын, лексик ягын, грамматик ягын үзләштерүгә таләпләр куелган. Сөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр төгәл һәм ачык билгеләнгән. 7 нче класста морфологиядән сүз төркемнәре, бәйлек һәм бәйлек сүзләр, теркәгечләр, сүз ясагыч кушымчалар, алынма сүзләр, синтаксистан җөмлә кисәкләре өйрәнелә , грамматик категорияләр, материал тулыландырыла, кызыклы мәгълүматлар белән баетыла. Татар теленә өйрәткәндә предметара бәйләнеш әһәмиятле урын тота: география, тарих. рус теле һәм башка фәннәрне кулланып укыту дәресне эчтәлекле һәм мавыктыргыч итеп оештырырга мөмкинлек бирә.

     УКУ ЕЛЫ БАШЫНА УКУЧЫЛАРНЫҢ ГОМУМБЕЛЕМ ҺӘМ ФӘН БУЕНЧА БЕЛЕМ КҮНЕКМӘЛӘРЕНӘ ХАРАКТЕРИСТИКА.

Укучылар төрле килештәге тартымлы исемнәрне, шарт фигыльне, теләк фигыльне, боерык фигыльне, хикәя фигыльнең барлык заманнарын да сөйләмдә  кулланалар, хикәя фигыльне зат-сан белән төрләндерә беләләр.

 Сыйфат фигыль, хәл фигыль формаларын  тәрҗемә итә беләләр.

 Исем фигыльнең килеш белән төрләнүен беләләр; асыл сыйфатларны чагыштыру, артыклык дәрәҗәләрендә дөрес әйтәләр; микъдар, тәртип, җыю саннарын кулланалар; җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен билгели беләләр; сөйләмдә эндәш, кереш сүзләрне кулланалар. Теләк, ният,мөмкинлек/мөмкин түгеллек, боеру мәгънәләрен белдерә торган аналитик фигыльләрне дөрес  тәрҗемә итә беләләр

     УКУ ЕЛЫ ДӘВАМЫНДА ФОРМАЛАШТЫРЫРГА ТИЕШЛЕ БЕЛЕМ ҺӘМ КҮНЕКМӘЛӘР.    

 Курс телдән һәм язмача аралашу темаларына бүлеп өйрәнелә.Программада сөйләмнең орфоэпик, интонацион, орфографик ягын, лексик ягын, грамматик ягын үзләштерүгә таләпләр куелган. Сөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр төгәл һәм ачык билгеләнгән. 8 нче класста морфология, синтаксис өйрәнелә , грамматик категорияләр, материал тулыландырыла, кызыклы мәгълүматлар белән баетыла. Татар теленә өйрәткәндә предметара бәйләнеш әһәмиятле урын тота: география, тарих. рус теле һәм башка фәннәрне кулланып укыту дәресне эчтәлекле һәм мавыктыргыч итеп оештырырга мөмкинлек бирә.

Укучылар 8нче класста татар сөйләмен тыңлап аңлау күнекмәләрен, диалогик һәм монологик сөйләм күнекмәләрен үстерү өстендә эшне дәвам итәләр; дөрес язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен булдыру, татар теленең фонетик, орфоэпик, лексик, грамматик нигезләрен һәм үзенчәлекле тел күренешләрен гамәли үзләштерү өстендә эшлиләр.

Грамматикадан укучыларҗөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен аера белергә, составы буенча җөмлә төрләрен ( бер составлы җөмлә төрләрен аера белү, төзи белү, кулланышка кертү), затланышлы, затланышсыз фигыльләрне аңлап аеру; тезмә фигыльләрне сөйләмгә кертү; сүз ясагыч кушымчалар ярдәмендә яңа исемнәр, рәвешләр ясау; сөйләмдә алмашлыкларның төрле төркемчәләрен дөрес куллану өстендә эшлиләр. Бәйлекләрнең төрле килештәге исемнәр белән

кулланышын үзләштерәләр, бәйлек сүзләрне төрләндереп җөмләләр төзиләр

ТАТАРТЕЛЕННӘН ҮЗЛӘШТЕРЕЛЕРГӘ ТИЕШЛЕ  ГРАММАТИК МИНИМУМ

1.Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен аера белергә өйрәтү

2.Кушма исем һәм кушма фигыль хәбәрләрне билгеләргә күнектерү

3.Затланышлы һәм затланышсыз фигыльләрне сөйләмдә дөрес куллануга ирешү.

4.Аналитик фигыльләрне сөйләмдә аңлап кулланырга һәм рус теленә тәрҗемә итәргә өйрәтү.

5. Предикатив сүзләр һәм “икән” ярдәмче фигыле.

6. Сыйфат фигыльнең өч заман формасын гамәли үзләштерү

7.Бер составлы фигыль  җөмләнең сөйләмдә актив кулланыла торган төрләрен гамәли үзләштерү.

8.Атау җөмләләрне сөйләмдә танып белергә өйрәтү.

9.Диалогик сөйләмгә хас булган сүз җөмләләр белән таныштыру.

10.Тулы һәм ким, җыйнак  һәм  җәенке  җөмләләрне сөйләмдә куллану.

11.Татар җөмләсендә сүз тәртибе үзенчәлекләрен гамәли үзләштерү

12.Туры суйләм турында мәгълүмат җиткерү.

       ТЕЛНЕҢ ФОНЕТИК НИГЕЗЛӘРЕН ӨЙРӘНҮ.

Татар теленә хас булган авазларның әйтелеше. Татар һәм рус телләрендә уртак  булган, ләкин әйтелешләре белән аерылган авазлар. Авазларның сүзләрдә, сүзтезмәләрдә, җөмләләрдә әйтелеше.

       Телнең лексик нигезләрен өйрәнү.

Сүз ясалышы ысуллары.  Татар теле һәм рус телләренең сүзлек составындагы аермалар.

Телнең грамматик нигезләрен өйрәнү.

       Морфология. Исем. Татар телендә исем ясаучы кушымчалар. Исемнәргә кушымчалар ялгану тәртибе. Исемнәрнең ясалышы. Изафә бәйләнеше.

Сыйфат. Сыйфатларның исемнәргә бәйләнеше, җөмләдәге урыны. Сыйфатларның исемләшүе. Сыйфат дәрәҗәләре.

Алмашлык. Юклык, билгеләү, билгесезлек  алмашлыклары.

Сан. Саннарның исемнәргә бәйләнеше һәм җөмләдәге урыны. Саннарның исемләшүе.

Рәвеш. Охшату-чагыштыру, сәбәп-максат рәвешләре.

Затланышлы фигыльләр. Хикәя фигыльнең заман формалары. Шарт фигыль, аның зат-сан белән төрләнеше. Теләк фигыль, формалары.

Затланышсыз фигыльләр. Хәл фигыльнең төрләре һәм кулланылыш үзенчәлекләре. Сыйфат фигыль һәм аның заман формалары. Исем фигыль. Инфинитивның барлык һәм юклык формалары.

Фигыль юнәлешләре һәм аларның кулланылыш үзенчәлекләре.

Бәйлек һәм бәйлек сүзләр. Баш, юнәлеш, чыгыш килешләрен таләп итә торган бәйлекләр. Юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килешләрендәге бәйлек сүзләр. Аларның җөмлә оештырудагы роле һәм урнашу урыны.

Кисәкчә. Чикләүче, көчәйткеч, раслау-ныгыту, үтенү, билгесезлек кисәкчәләре һәм аларның кулланылыш үзечәлекләре.

Теркәгеч. Тезүче (җыючы, бүлүче, каршы куючы) һәм ияртүче теркәгечләрне өйрәнү, аңлау һәм белү.

        Синтаксис. Гади һәм кушма җөмлә. Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре. Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре. Бер һәм ике составлы җөмләләр. Атау җөмләләр. Тулы һәм ким җөмләләр.Татар һәм рус телләренең грамматик аермаларын өйрәнү, аңлау һәм белү.

8 СЫЙНЫФНЫҢ  РУС ТӨРКЕМЕ ӨЧЕН

ТЕЛДӘН ҺӘМ ЯЗМАЧА АРАЛАШУ ТЕМАЛАРЫ

        Стандарт буенча

Эш программасында

1

Белем һәм хезмәт

“Күп укыган күп белер”  ,            “Бәхет кайда була?”циклында

2

Татарстан музейлары

“Үткәннәрне онытма син” циклында

3

Дуслар белән аралашу

“Мин һәм минем яшьтәшләрем”,        “Ялган нинди төстә?” циклында

4

Татар халкының күренекле шәхесләре

“Татар халкының күренекле әдипләре турында истәлекләр” циклында

5

Кеше һәм аның сәламәтлеге

“Татар халкыны ң күренекле әдипләре турында истәлекләр” циклында

ПРОГРАММАНЫҢ ЭЧТӘЛЕГЕ

8 нче

сыйныф

Тема

Сәгать саны

Темалар саны

6

Барлык темалар өчен сәгатьләр күләме

105

Һәрбер тема өчен сәгать күләме

1

Күп укыган күп белер

23

2

Мин һәм минем яшьтәшләрем

28

3

Ялган нинди төстә?

12

4

Бәхет кайда була?

8

5

Үткәннәрне онытма син

11

6

Татар халкының күренекле әдипләре турында истәлекләр

23

УКЫТУ-ТЕМАТИК ПЛАНЛАШТЫРУ

Предмет  татар теле

Сыйныф 8-а, б сыйныфлары

Укытучы: Һадиуллина Әнисә Рәшит кызы

Сәгатьләр саны

Барлыгы 105 сәгать; атнага 3 сәгать

Тема

Дәреснең тибы

Уку эшчәнлеге

төрләре

Үтәлү вакыты

План

Факт

Грамматика

1

1.Күп укыган күп белер Хикәя фигыльнең хәзерге заман формасы

ГКК

Диалогик

сөйләм оештыру

Хикәя фигыльнең хәзерге заман формасын белдерүче кушымчаларны белү

1.09.

1.09.

2

Каюм Насыйриның

“Әбүгалисина” әсәрендәге лексик- грамматик материал

ЛКФ

Сүзлек белән эшләүне оештыру

Хикәя фигыльнең хәзерге заман формасын куллана белү

3.09

3.09

3

Хәл фигыль, аның ясалышы

ГКК

Дөрес һәм төгәл җавап бирүне камилләштерү

Хәл фигыль формаларын

куллана белү

5.09

5.09

4

Тезмә фигыль

ГКФ

Схемалар, үрнәк белән эшләүне оештыру

 Тезмә фигыльләрне җөмләләрдә куллану  

8.09

8.09

5

Мөстәкыйль  сүз төркемнәре

10.09

10.09

6

Үткәннәрне кабатлау

ГКК

Таблица белән эшләүне оештыру

Контроль язма эшләргә анализ, типик һәм ин-дивидуаль хаталарны ачыклау,

12.09

12.09

7

Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең зат – сан белән төрләнеше

ГКК

Кушымчаларны дөрес ялгауны камилләштерү мультимедия куллану

Үзең күрмәгән эшләрне  сөйләмдә дөрес куллану,фигыль төрләрен үзгәртү

15.09

15.09

8

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыль

ГКК

Б.к.з.ф. фигылен сөйләмгә чыгару

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльне сөйләмдә куллану

17.09

17.09

9

Шарт фигыль, аның зат – сан белән төрләнеше

ГКК

Сорауларга җавап бирүне камилләштерү

Шарт фигыль, аның зат – сан белән төрләнеше

19.09

19.09

10

В. Нуриев “Өлгерәм әле” хикәясенең 2 нче өлешендәге лексик- грамматик материал

ЛКФ

Дәреслек   белән эш итә белү,танып белү активлыгын үстерү

Сүзләрнең логик парларын табу.нокталар урынына сүзлә кую

22.09

24.09

22.09

24.09

11

Үткәннәрне кабатлау

ГКК

Ситуатив күнегүләрне аңлап эшләү

Өйрәнелгән лексик,грамматик материалның үзләштерелү дәрәҗәсен тикшерү

26.09

26.09

12

Үткәннәрне кабатлау

ГКК

Системалаштыру,гомумиләштерү күнекмәләренкамилләштерү

29.09

29.09

13

Контроль эш”Фигыль”

1.10

1.10

14

Җөмлә.Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре

ГКФ

Җөмләнең грамматик нигезен таба белү күнекмәләрен

камилләштерү

Җөмлә.Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен таба белү

3.10

3.10

15

Ия белән хәбәр арасына сызык кую очраклары

ГКК

Төшенчә кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү күнекмәләре

Ия белән хәбәр арасына сызык кую очраклары

6.10

6.10

16

“Татарстан Милли китапханәсе” текстындагы лексик- грамматик материал

ЛГКК

Сүзлек буенча эшләүне камилләштерү

Диалогик сөйләм өстендә эш

8.10

8.10

17

Хикәя фигыльнең заман формалары

ГКК

Р-Т тәрҗемә итүне камилләштерү

Хикәя фигыльнең заман формаларын кулланып җөмләләр төзү

10.10

10.10

18

Л.Лерон “Пирамида” лексик-грамматик материал

ЛГКК

Сүзлек белән эшләүне камилләштерү

Фигыльләрне зат-санда төрләндерү

13.10

13.10

19

Үткәннәрне кабатлау

Тест

Үз-үзеңә контроль ясау

Өйрәнелгән лексик, грамматик материал-

ның үзләштерелү дәрәҗәсен тикшерү.

15.10

15.10

20

Үткәннәрне кабатлау

Тест

Үз-үзеңә контроль ясау

Өйрәнелгән лексик, грамматик материал-

ның үзләштерелү дәрәҗәсен тикшерү.

17.10

17.10

21

Мин һәм минем яшьтәшләрем

ЛКФ

Сүзлек белән эшләүне камилләштерү

20.10

20.10

22

. Н.Гыйматдинованың

“Болын патшасы” хикәясенең 1-2 нче өлешендәге лексик – грамматик материал

ЛКФ

Логик фикер йөртү, чагыштыру, нәтиҗә ясау.

Хәл фигыль  формаларын

дөрес тәрҗемә итү

22.10

22.10

23

Бәйлекләр, бәйлек сүзләр

ГКФ

 Бәйлек сүзләрнең  мәгънәсен, русчага тәрҗемә итү үзенчәлекләрен һәм кулланылышын гамәли үзләштерү

Бәйлекләр, бәйлек сүзләрне куллана белү, кулланып җөмләләр төзү

24.10

24.10

24

Юклык, билгеләү алмашлыклары

ГКФ

Чагыштыру, нәтиҗә ясау күнекмәләрен үстерү.

Юклык, билгеләү алмашлыкларын кулланып җөмләләр төзү

27.10

27.10

25

-п, -ып / -еп формалы хәл фигыльләрнең юклык формасы

ГКК

Дәреслек, сүзлек белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү.

-п, -ып / -еп формалы хәл фигыльләрнең юклык формасы

29.10

29.10

26

Исем фигыль, аның килешләр белән төрләнеше

ГКФ

Биремнәрне үтәгәндә үз эш-чәнлегеңне планлаштыра белү.

Исем фигыль, аның килешләр белән төрләнеше

31.10

31.10

27

1 чиреккә Контроль эш

“Фигыль формалары”

Биремнәрне үтәгәндә үз эш-чәнлегеңне планлаштыра белү.

Өйрәнелгән лексик, грамматик материал-

ның үзләштерелү дәрәҗәсен тикшерү

2.11

28

Хаталар өстендә эш.

Мөстәкыйль рәвештә күнегүләр эшли белү.

2.11

29

Үткәннәрне кабатлау

Үз-үзеңә контроль ясау.

12.11

30

Ш. Галиевның “Безнең йорт малайлары” шигырендәге лексик  материал

ГКК

 Бирелгән сүзләрдән җөмләләр төзү

сүзләрдән җөмләләр төзү

14.11

31

Ш. Галиевның “Ялгыш адым” шигырендәге лексик –грамматик материал

ЛКФ

Мөстәкыйль рәвештә күнегүләр эшли белү.

Исем фигыль

17.11

  32

Ш. Галиевның “Ялгыш адым” шигырендәге лексик –грамматик материал

ЛКФ

Тәрҗемә итү күнекмәсен ныгыту.

19.11

33

Исемнәрнең баш килешен сораучы бәйлекләр

ГКФ

Гомумиләштерү, нәтиҗә ясау күнекмәләрен ныгыту.

Исемнәрнең баш килешен сораучы бәйлекләр

21.11

34

Исемнәрнең баш килешен сораучы бәйлекләр

ГКФ

Сорауны дөрес төзи белү күнекмәләре.

24.11

35

Ф.Шәфигуллинның

“Әнфисә кемгә елмая? Лексик материал

ЛКФ

Тексттан сүз,

җөмлә табуны камилләштерү.

сүзләрдән җөмләләр төзү

26.11

36

Үткәннәрне кабатлау

ЛКФ

Тыңлап аңлау күнекмәләрен формалаштыру

28.11

37

Исемнәргә кушымчалар ялгану тәртибе

ГКК

Тәрҗемә итә белү күнекмәләрен үстерү.

Исемнәргә кушымчалар ялгану тәртибе

1.12

38

“Безнең йортның подъезды” дигән темага сөйләшү

д/м

сөйләм

Парларда эшли белү осталыкларын үстерү.

Диалог төзү

3.12

39

Әйтү максаты буенча җөмлә төрләре

ГКФ

Эшчәнлеккә үзбәя куя белү.

Әйтү максаты буенча җөмлә төрләре

5.12

40

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр

ГКФ

 Җыйнак җөмләләрдәнн җәенке җөмләләр төзү күнекмәсен үстерү.

Җыйнак һәм җәенке җөмләләрне сөйләмдә куллану

8.12

41

Ф. Яруллинның “Җилкәннәр җилдә сынала” әсәрендәге лексик-грамматик материал

ЛКФ

Тәрҗемә итә белү күнекмәләрен үстерү.

Хикәя.сорау,боеру җөмләләр төзү

10.12

42

Ф. Яруллинның “Җилкәннәр җилдә сынала” лексик-грамматик материал

ЛКФ

Тәрҗемә итә белү күнекмәләрен үстерү.

Җыйнак җөмләне җәенкеләндерү

12.12

43

Ф. Яруллинның “Җилкәннәр җилдә сынала” лексик-грамматик материал

ЛКФ

Монологик сөйләм күнекмәләрен үстерү.

15.12

44

Бер составлы җөмләләр.

.

ГКФ

Эшчәнлеккә үзбәя куя белү.

Бер составлы җөмләләрне  куллану

17.12

19.12

45

Бер составлы җөмләләрнең төрләре

ГКК

Кагыйдәләрне кулланып эзлекле яза белү.

46

2 чирек өчен контр./эш

”Җөмлә төрләре”

д/м

сөйләм

 

22.12

47

Хаталар өстендә эш

24.12

48

Тема буенча кабатлау

ЛКФ

Монологик сөйләм күнекмәләрен үстерү

26.12

49

Изложение №1

“Миңа нинди кызлар ошый”

Текстның эчтәлеген эзлекле язу .

14.01

50

Хаталы сүзләрне төзәтү. Үткәннәрне ныгыту.

ЛКФ

Телдән сөйләм  оста лыгы  күнекмәләрен булдыру.

16.01

51

III.Ялган нинди төстә?К. Даянның “Өзелгән чәчәкләр” әсәренең лексик-грамматик материал әсәрендәге

ЛКФ

Үз-үзеңә контроль ясау.

Хәл фигыль формалары

19.01

52

III.Ялган нинди төстә?К. Даянның “Өзелгән чәчәкләр” әсәренең лексик-грамматик материал әсәрендәге

ЛКФ

21.01

53

Рәвеш, аның сораулары

ГКК

Өстәмә уку материалларыннан файдалана белү.

лексик-грамматик материал

23.01

54

К. Даянның “Өзелгән чәчәкләр” әсәренең

1 өлеше

ЛКФ

Русчадан татарчага тәрҗемә итү күнегүләрен камилләштерү.

26.01

55

К. Даянның “Өзелгән чәчәкләр” әсәренең

2 өлеше

ГКФ

Кагыйдәләрне практикада куллану.

28.01

56

М. Галиевның “Җиңәсем килде” әсәрендәге лексик- грамматик материал

ГКФ

Үз-үзеңә контроль ясау.

30.01

57

М. Галиевның “Җиңәсем килде” әсәрендәге лексик- грамматик материал

ГКФ

2.02

58

Сыйфат фигыль, аның заман формалары

ГКФ

Җөмлә төзү күнегүләрен камилләштерү.

Сыйфат фигыль, аның заман формалары

4.02

59

М. Галиевның “Җиңәсем килде”әсәре белән танышу

Әсәр эчтәлеге буенча сөйләшү

ГКФ

Саный белү күнекмәсен үстерү.

6.02

60

А. Алишның “Алдакчы Наил” хикәясендәге лексик- грамматик материал

ЛКФ

Җөмлә төзү күнегүләрен камилләштерү.

Сүзләрнең синоним, антоним парлары, сыйфат фигыль

9.02

61

А. Алишның “Алдакчы Наил” хикәясендәге лексик- грамматик материал

ГКФ

Саный белү күнекмәсен үстерү.

11.02

62

А. Алишның “Алдакчы Наил” лексик-грамматик материал

ГКФ

Дөрес язу күнекмә-ләрен булдыру.

13.02

63

IV. Бәхет кайда була Н. Дәүлинең лексик-грамматик материал

ГКФ

Эчтәлекне аңлау, төшенү күнекмәләре булдыру.

16.02

64

Исемнәрнең ясалышы

ГКК

Җөмлә төзү күнегүләрен камилләштерү.

Исемнәрнең ясалышы

18.02

65

Н. Дәүлинең “Бәхет кайда була?” шигырендә грамматик материал

ЛКФ

Үз-үзеңә контроль ясау.

20.02

66

Н. Дәүлинең “Бәхет кайда була?” шигыре

ГКФ

җөмләләр төзи белүне камилләштерү.

23.02

67

Дәрдемәнд “Бер хәзинә” әсәрендәге лексик- грамматик материал

ЛКФ

Яңа теманы аңлауга  мотив тудыру.

Затланышлы һәм затланышсыз фигыльләр, бәйлек сүзләр

25.02

68

Дәрдемәнд “Бер хәзинә” әсәрендәге лексик- грамматик материал

ГКК

Тәрҗемә итә белү күнекмәләрен үстерү.

27.02

69

Дәрдемәнд “Бер хәзинә” әсәре буенча диалогик сөйләмгә чыгу

д/м

сөйләм

Ситуатив күнегүләр эшләүне камилләштерү.

2.03

70

Н. Дәүлинең  “Хезмәткә - хөрмәт” ләксик-грамматик материал

ГКФ

Сүзлектә исем фи-гыльне табып, фи-гыль нигезен табу. Танып белү актив-лыгын үстерү.

Соң бәйлеге, бәйлек сүзләр

4.03

71

Хезмәткә - хөрмәт турында сөйләшү

д/м

сөйләм

Бәйләнешле сөй ләм телен үстерү. Мөстә-кыйль эшли белү ос-талыкларын үстерү.

6.03

72

V. Үткәннәрне онытма син .Р. Фәйзуллин  “Онытма син!” шигырендәге лексик- грамматик материал

ГКФ

Кагыйдәләрне кулланып эзлекле яза белү.

Чөнки, шуңа күрә теркәгечләре

9.03

73

Изложение№2

«Дуслык көче»

ГКФ

11.03

74

Хаталар өстендә эш

ГКК

13.03

75

Үткәннәрне кабатлау

ГКФ

 Системалаштыру,гомумиләштерү күнекмәләренкамилләштерү

16.03

76

3 чирек өчен  

к/диктант ”Нәни батыр

ЛКФ

Тәрҗемә итә белү күнекмәсен ныгыту. Сүзлек белән эшли белү.

Тамырдаш сүзләр

18.03

77

Алмашлыклар

ГКК

Ситуатив күнегүләр эшләүне камилләштерү.

Алмашлыкларны килештә төрләндерү

20.03

78

Билгесезлек алмашлыклары

ГКФ

Чагыштыра, гомуми-ләштерә нәтиҗә ясый белү күнекмә-ләрен камилләште-рү.

Күп нокталар урнына

Билгесезлек алмашлыкларын кую

23.03

79

Билгеләү алмашлыклары

ГКФ

Кагыйдәләрне кулланып эзлекле яза белү. Чагыштыру, нәтиҗә ясау күнекмәләрен үстерү.

Күп нокталар урнына

билгеләү алмашлыкларын кую

80

Тест “Үткәннәрне онытма син”

Дәреслек белән эш итә белү.

81

Хаталар өстендә эш

Үткәннәрне кабатлау.

ГКФ

Мөстәкыйль эш итә белү.

82

Хаталар өстендә эш

Үткәннәрне кабатлау.

ГКФ

Үз-үзеңне тикшерү күнекмәләре.

83

 VI. Татар халкының күренекле әдипләре турында истәлекләр.

  Г.Тукайның “Исемдә калганнар” әсәрендә лексик- грамматик материал

ЛКФ

Үз фикереңне сөйли белүне үстерү.

-дыр/-дер кисәкчәсе

Җөмләнең баш кисәкләре

84

Ә. Фәйзинең “Асрарга бала  бирәм” әсәрендәге лексик- грамматик материал

ГКФ

Үз-үзеңә контроль ясау.

Хәл фигыль,

Сыйфат дәрәҗәләре

85

Ә. Фәйзинең “Асрарга бала  бирәм” әсәрендәге лексик- грамматик материал

ГКФ

Эчтәлекне аңлау, төшенү күнекмәләре булдыру

86

Г. Тукайның тормыш юлы турында сөйләшү

д/м

сөйләм

87

Г. Тукайның “Су анасы” әсәрендәге лексик- грамматик материал

ЛКФ

Биремнәрне үтәгәндә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү.

Кагыйдәләрне кулланып эзлекле яза белү.

88

Г. Тукайның “Су анасы” әсәрендәге лексик-

ГКФ

Чагыштыру, нәтиҗә ясау күнек-мәләрен үстерү.

89

С. Алишев “Нәни батыр” хикәясендә лексик- грамматик материал

ЛКФ

Тәрҗемә итә белү күнекмәсен ныгыту. Сүзлек белән эшли белү.

Бәйләнешле сөй ләм телен үстерү.

Исем фигыль

90

С. Алишев “Нәни батыр” хикәясендә лексик- грамматик материал

ГКФ

Мөстә-кыйль эшли белү ос-талыкларын үстерү.

91

Г. Ибраһимов “Алмачуар” әсәренең 1 кисәгендәге лексик- грамматик материал

ГКФ

Сүзлек белән эшләүне камилләштерү.

Синонимнар, антонимнар, сыйфат фигыль

92

Г. Ибраһимов “Алмачуар” әсәренең 1 кисәгендәге лексик- грамматик материал

ГКФ

Сүзлек белән эшләүне камилләштерү.

93

Г. Ибраһимов “Алмачуар” әсәренең 2 кисәгендәге лексик- грамматик материал

ГКФ

Бәйләнешле сөй ләм телен үстерү.

Бәйлек, бәйлек сүзләр

94

Г. Ибраһимов “Алмачуар” әсәренең 2 кисәгендәге лексик- грамматик материал

ГКФ

Мөстә-кыйль эшли белү ос-талыкларын үстерү.

95

Ымлыклар

ГКФ

Таблица  белән эшли белү.

96

Ымлыклар

ГКФ

Үз-үзеңә контроль ясау.

97

Г. Ибраһимов “Алмачуар” әсәренең 3 кисәгендәге лексик- грамматик материал

ГКФ

Җөмләләргә, сүзләргә мөстәкыйль рәвештә сорау куя белү күнекмәләрен үстерү.

98

БСҮ “Сабантуй бәйрәмен искә төшерү”

ГКФ

Парларда эшләү.

Кушма, парлы, тезмә сүзләр, хәл фигыльләр, юклык формасы

99

М/сөйләм “Сабантуй бәйрәме”

ГКФ

Монологик сөйләм үстерү

100

Үткәннәрне кабатлау

ГКФ

Телдән сөйләм осталыгы күнекмәләрен булдыру. Җөмләләргә, сүзләргә мөстә-кыйль рәвештә сорау куя белү күнекмәләрен үстерү.

Өйрәнелгән лексик, грамматик материал-

ның үзләштерелү дәрәҗәсен тикшерү

101

Үткәннәрне кабатлау

ГКФ

Мөстәкыйль эшли белү күнекмәләрен камил.

102

4 чирек өчен. контроль эш№5”Тартымлы исемнәр”

103

Хаталар өстендә эш

Үткәннәрне кабатлау.

ГКФ

104

Тест”Татар халкының күренекле әдипләре” .

ГКФ

Мөстәкыйль эшли белү күнекмәләрен камилләштерү

105

Хаталар өстендә эш

ГКФ

МӘГЪЛҮМАТ ҺӘМ БЕЛЕМ БИРҮ ЧЫГАНАКЛАРЫ

УМК

Укытучы өчен методик   әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

- Программа“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.

3.Дәреслек:  Хәйдәрова Р.З. Татар теле  Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт.

8 нче с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова,

 Диктантлар җыентыгы (төрле авторлар)

- Изложениеләр җыентыгы (төрле авторлар)

-  Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

“Габдулла Тукай” интерактив мультимедиа уку- укыту әсбабы.

  1. “Күңелле татар теле” дискы.
  2. “Татар телле заман” дискы.
  3. “Тылсымлы сәхифәләр” дискы.
  4. Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен диктантлар җыентыгы. (Рус мәктәбенең татар теле укытучылары өчен ярдәмлек). – Казан: Яңалиф, 2007. – 56 б.
  5. Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен татар теленнән дидактик материаллар. (Рус мәктәбенең татар теле укытучылары өчен ярдәмлек). - Казан: Яңалиф, 2005. – 60 б.
  6. Гомуми урта белем бирү мәктәпләрендә укучы рус телле балаларга татар теленнән контроль эшләр. Хәйдәрова Р.З., Гыйниятуллина Л.Ә., Хәбирова Ф.Х. – Яр Чаллы, 2010.
  7. Латыйпова А. И. Татарский язык. – Казань: Мастер Лайн, 1997. – 48 стр.  
  8. Латыйпова Ә.И. Мөстәкыйль һәм контроль эшләр җыентыгы. – Казан: Мастер Лайн, 1997. – 39 б.
  9. Нигматуллина Р. Р. Сборник правил и упражнений для изучающих татарский язык.
  10. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту.
  11. Татар теленнән 222 тест. – Казан: “Яңалиф” нәшрияты. – 2005. – 52 бит.
  12. Татарский язык в таблицах и схемах для русскоязычных учащихся начальных классов. / Авт.-сост. Р.Н. Насибуллина. – Казань: Гыйлем, 2008. – 64 стр.

Лингвистик анализ үрнәкләре.

2. Татар телендә тыныш билгеләре.

3.Ф.Г.Сәяпова, Ф.С.Кәримова

«Гади һәм кушма җөмлә синтаксисыннан таблицалар» Яр Чаллы, ӨПББИ,1999

4.Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

Электрон күрсәтмә:

1. www.mon.tatar.ru.

2.www.rus.test.ru



Предварительный просмотр:

02-31                                                                                      Татарстан Республикасы

Алабуга муниципаль районы

«2 нче урта гомуми белем  бирү мәктәбе”

гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе

“КАРАЛДЫ”                                                                  “КИЛЕШЕНДЕ”                                                    “РАСЛЫЙМ”

Татар теле һәм әдәбияты                                                ТР АМР”2 нче                                                       ТР АМР “2нче

метод.берләшмәсе                                                           урта гомуми белем                                                урта гомуми белем

җитәкчесе                                                                         мәктәбе"ГБМБУ                                                    мәктәбе”ГБМБУ

______________________                                               _____________________                                      ______________________

      К.Г.Абдуллина                                                                  А.М.Сахабиева                                                     С.М.Немтырев

1нче номерлы протокол                                                 1нче номерлы протокол                                        98 нче номерлы приказ

               27 нче август,2012 нче ел                                              28 нче август,2012 нче ел                                     29 нчы август,2012 нче ел

Татар әдәбиятыннан эш программасы 8 а,б сыйныфлары

Төзүче Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

икенче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Алабуга

2012

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

ЭШ ПРОГРАММАСЫ ТҮБӘНДӘГЕ ДОКУМЕНТЛАРГА НИГЕЗЛӘНЕП  ТӨЗЕЛДЕ:

1.“Рус телле укучыларга татар теле укытының Дәүләт стандарты”. – Казан, 2008.

 2.”Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) 1-11  нче сыйныфлар. , К.С. Фәтхуллова, Ф.Х.Җәүһәрова .  Казан: Мәгариф, 2010. – 79 б.

  Бу ТР АМР ”2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе” ГБМБУ боерыгы белән № 98 нче беркетмәгә 29.08.2012 елдан эш планына нигезләнеп төзелде..

3.Дәреслек: Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева     “ Татар теле. 8 сыйныф.” Казан,  “Мәгариф” нәшрияты,2008ел

РУС МӘКТӘБЕНДӘ  РУС ТЕЛЛЕ БАЛАЛАРГА ӘДӘБИЯТ УКЫТУНЫҢ ТӨП МАКСАТЛАРЫ:

--укучыларның татар телендә аралашу осталыкларын үстерү;

--татар балалар әдәбиятының күренекле вәкилләре, аларның иҗаты турында  мәгълүмат бирү;

--әдәби әйтелеш нормаларын саклап,дөрес,йөгерек,аңлап,сәнгатьле итеп укырга һәм уку тизлеге нормаларын үтәргә өйрәтү; татар телендә укуга кызыксыну уяту,әдәби уку тәҗрибәсе булдыру һәм әдәби зәвык тәрбияләү

халык әкиятләрен һәм кече фольклор жанрларын, автор әкиятләрен,хикәя,шигырь,мәсәлләрне әдәби жанр буларак кабул итәргә күнектерү;укучыларда әхлакый-эстетик сыйфатлар,төрле милләт вәкилләре арасында дуслык хисе тәрбияләү.

ӘДӘБИЯТ УКЫТУНЫҢ БУРЫЧЛАРЫ:

  --сөйләмне тыңлап аңлау күнекмәләрен үстерү,бирелгән  ситуация  буенча диалогик һәм монологик сөйләм булдыруга ирешү;карап чыгу,танышу,өйрәнү,эзләнү максаты белән уку төрләрен кулланып ,төрле жанрдагы текстларны аңлап уку,эчтәлеген сөйли алу,  тыңлап аңлау һәм уку буенча телдән һәм язма рәвештә хәбәр ителгән мәгълүматны аңлау;

--лексик мәгънәсе ягыннан төрле сүзләрне сөйләмдә дөрес куллану,сүз байлыгын арттыру;

--танылган балалар язучылары һәм шагыйрьләре турында мәгълүмат алу,әдәби әсәрләрне сәнгатьле,йөгерек итеп укый һәм образлы итеп кабул итә белү.  

 

  УКУ ЕЛЫ БАШЫНДА УКУЧЫЛАРНЫҢ ГОМУМИ БЕЛЕМ ҺӘМ ФӘН БУЕНЧА БЕЛЕМ КҮНЕКМӘЛӘРЕНӘ ХАРАКТЕРИСТИКА

--1,5-2 минутлык бәйләнешле текстны тыңлап,төп эчтәлеге буенча укытучының сорауларына җавап бирә алырга,  җанлы сөйләмне аңлап сөйләшүдә катнаша ала ; җыйнак җөмләләрне җәенкеләндереп  төзи ала;

--тәкъдим ителгән ситуация буенча диалог төзи ала ;танышу,исәнләшү,рәхмәт әйтү һ.б.сөйләм этикеты үрнәкләрен урынлы куллана  белергә тиешләр;

-укучыларның күбесе шигырьләрне ,әдәби әсәрләрне сәнгатьле укыйлар;

-тексттагы яңа сүзләрнең мәгънәләрен  сүзлекләрдән таба беләләр,тыңланган  яки укылган текстның эчтәлеге буенча сорауларга язмача һәм телдән җавап бирә алалар, җөмләләргә карата сораулар бирә алалар.

УКУ ЕЛЫ ДӘВАМЫНДА ФОРМАЛАШЫРГА ТИЕШЛЕ  БЕЛЕМ ҺӘМ КҮНЕКМӘЛӘР

                                                                                           Тыңлап аңлау

 Эчтәлеге һәм күләме ягыннан укучыларның яшь үзенчәлекләренә туры килгән 3 минутлык  текстны тыңлап аңлау һәм, үз фикерләреңне белдереп, төп мәгълүмат турында хәбәр итү;  төшенү.төп эчтәлеге буенча укытучының сорауларына җавап бирә белү .        

Диалогик сөйләм.

Укылган текстның эчтәлеге буенча фикер алышуда катнаша алу.Кара-каршы сөйләшү барышында аралашу максатына ирешү һәм үз фикереңне дәлилли алу; ,  аралашу ситуациясе буенча  сөйләшү үткәрә алу(репликалар саны 10нан ким булмаска тиеш),

Монологик сөйләм

      бәйләнешле текстны тыңлап,эчтәлеген эзлекле итеп телдән яки язмача  сөйли алу,

      тасвирлау, хикәяләү, фикер йөртү элементларын кертеп, укылган (тыңланган)  текстның эчтәлеген сөйли алу,

      шигырьләрне яттан сөйли белү,төрле жанрлардагы текстларны сәнгатьле итеп һәм эчтәлегенә тулысынча төшенеп укый алу,  укылган текстның эчтәлегенә, анда күтәрелгән мәсьәләләргә, төп геройларына карата үз мөнәсәбәтеңне белдерә алу,татар балалар әдәбиятының күренекле вәкилләре турында сөйли белү.

8 СЫЙНЫФНЫҢ  РУС ТӨРКЕМЕ ӨЧЕН ТЕЛДӘН ҺӘМ ЯЗМАЧА АРАЛАШУ ТЕМАЛАРЫ

        Стандарт буенча

Темаларда карала

1

Белем һәм хезмәт

“Күп укыган күп белер”  ,            “Бәхет кайда була?”циклында

2

Татарстан музейлары

“Үткәннәрне онытма син” циклында

3

Дуслар белән аралашу

“Мин һәм минем яшьтәшләрем”,        “Ялган нинди төстә?” циклында

4

Татар халкының күренекле шәхесләре

“Татар халкының күренекле әдипләре турында истәлекләр” циклында

5

Кеше һәм аның сәламәтлеге

“Татар халкыны ң күренекле әдипләре турында истәлекләр” циклында

 ПРОГРАММАНЫҢ ЭЧТӘЛЕГЕ

8 нче

сыйныф

Тема

Сәгать саны

Темалар саны

6

Барлык темалар өчен сәгатьләр күләме

70

Темага караган әсәрләр

1

Күп укыган күп белер

15

Р.Вәлиева “Мәктәбем”; Каюм Насыйри “Әбүгалисина” әсәре,В.Нуриев “Өлгерәм әле” хикәясе; Л.Леронның “Пирамида” әсәрләрен уку, төшенү, аңлау, сөйли белү.

  1. Һәр эшне вакытында эшләргә кирәклеге турында сөйләшү
  2. Яхшы укуның бер сере – тырышлык, түземлелек

2

Мин һәм минем яшьтәшләрем

18

Н.Гыйматдинованың “Болын патшасы” хикәясе;Ш.Галиев “Безнең йорт малайлары” әсәре;Ф.Шәфигуллин “Әнфисә кемгә елмая?” әсәре; Р.Миңнуллин “Подъездагы язулар” әсәре;

Ф.Яруллин “Җилкәннәр җилдә сынала” әсәрләрен уку, төшенү, аңлау, сөйли белү.

  1. кеше характеры һәм кешенең аралашуы
  2. 14-15 яшьлек малайлар һәм кызлар арасындагы мөнәсәбәтләр,

                  буш вакытны дөрес файдалана белү проблемасы

3

Ялган нинди төстә?

6

К.Даянның “Өзелгән чәчәкләр” әсәре; М.Галиев “Җиңәсем килде” әсәрен;

А.Алиш “Алдакчы Наил” хикәяләрен уку, төшенү, аңлау, сөйли белү.

  1. алдашу гадәте, аның зарары
  2. кешеләр арасындагы мөнәсәбәттә ышаныч

4

Бәхет кайда була?

4

Н.Дәүли “Бәхет кайда була?” шигыре; Дәрдемәнднең “Бер хәзинә” әсәре; Н.Дәүлинең “Хезмәткә хөрмәт” әсәрләрен уку, төшенү, аңлау, сөйли белү.

  1. Яшәү чыганагы – хезмәт
  2. Кеше хезмәтен хөрмәтли белү

5

Үткәннәрне онытма син

8

Р.Фәйзуллин “Онытма син!” шигыре; Р.Фәхретдинов “Идел суы ага торыр ” әсәре; Сөембикә турындагы текстларын уку, төшенү, аңлау, сөйли белү.

  1. Идел буе Болгар дәүләте
  2. Каз өмәсе,Нәүрүз бәйрәме   турында мәгълүмат

6

Татар халкының күренекле әдипләре турында истәлекләр

19

. Тукай “Исемдә калганнар” (Өзек. Кечкенә Тукайның Сасна һәм Өчиле авылларындагы тормышы);С. Алишев “Нәни батыр” (А. Алишның бала чагыннан истәлекләр);Ә. Фәйзи “Тукай”(Өзек. “Асрарга бала бирәм”); Г.Тукайның “Су анасы” поэмасы;

Г.Ибраһимов “Алмаучар” әсәрләрен уку, төшенү, аңлау, сөйли белү

Сәгать

саны

I

чирек

II

чирек

III

чирек

IV

чирек

70

18

14

20

18

УКЫТУ-ТЕМАТИК ПЛАНЛАШТЫРУ

Предмет  татар әдәбияты

Сыйныф 8-а,б сыйныфлары

Укытучы Һадиуллина Әнисә Рашит  кызы 

Сәгатьләр саны

Барлыгы 70 сәгать; атнага 2 сәгать.

КАЛЕНДАРЬ-ТЕМАТИК ПЛАН

№ урока

Тема

Дәреснең

тибы

Уку эшчәнлегенең төре

Лексика

Үткәрү

вакыты

План

Факт

1

Р. Вәлиева “Мәктәбем”

ЛГКК

Сәнгатьле уку күнекмәләре үстерү

“Мәктәп” темасына кагылышлы лексиканы актив кулланышка кертү,диалог төзү

“Мәктәп” темасына кагылышлы лексиканы актив кулланышка кертү,диалог төзү

4.09

4.09

2

Каюм Насыйриның биографиясе

ЛГКК

Мөһим мәгълүматны аерырга өйрәтү

Каюм Насыйриның биографиясен  сөйли белү

Каюм Насыйриның биографиясен  сөйли белү

6.09

6.09

3

Каюм Насыйриның

“Әбүгалисина” әсәренең  1 нче өлеше

ЛГКК

әдәби тел белән тәрҗемә итүне күзәтү

Әсәр эчтәлеге буенча

сорауларга тулы җавап бирү

Әсәр эчтәлеге буенча

сорауларга тулы җавап бирү

11.09

11.09

4

Каюм Насыйриның

“Әбүгалисина” әсәренең  2 нче өлеше

 “

ЛГКК

Сүзлек белән эшләүне оештыру

 әңгәмә кору

Галим, җәмәгать, мәгарә, сакчы, күреште сүзләренең мәгънәсен аңлау

13.09

13.09

5

“Әбүгалисина” әсәре буенча әңгәмә

д/м

сөйләм

Галим, җәмәгать, мәгарә, сакчы, күреште сүзләренең мәгънәсен аңлау

18.09

18.09

6

В. Нуриев “Өлгерәм әле” хикәясенең 1 нче өлеше

ЛГКК

Сәнгатьле уку

Укылган әсәрләргә таянып үз фикереңне әйтә белүне формалаштыру

Ашау эшне калдырмый мәгънәсен аңлау

Ашау эшне калдырмый мәгънәсен аңлау

20.09

20.09

7

“Өлгерәм әле” Монологик сөйләм

ЛГКК

25.09

25.09

8

9

В. Нуриев “Өлгерәм әле” хикәясенең 2 нче өлеше

“Өлгерәм әле” Хикәя герое.

ЛГКК

д/м

сөйләм

әсәрнең эчтәлеген сөйләргә өйрәнү

әсәрне рольләргә бүлеп сәнгатьле уку

Әсәр эчтәлеге буенча

сорауларга тулы җавап бирү

Әсәр эчтәлеге буенча

сорауларга тулы җавап бирү

27.09

2.10

27.09

2.10

10

“Яхшы уку җиңелме?”

темасы буенча сөйләшү

ЛГКК

әсәрнең төп фикерен әйтә белүне камилләштерү Укылган әсәрләргә таянып үз фикереңне әйтә белүне формалаштыру

Яхшы уку өчен үзеңә күп таләпләр куярга кирәк: дәрестә игътибарлы булырга, көн дә өй эшен эшләргә кирәк. Өй эшен күчерергә ярамый. <...>

Яхшы яшәү өчен яхшы уку кирәкме? Минемчә, ... .

4.10

4.10

11

“Яхшы уку җиңелме?”Ситуатив күнегүләр

 д/м

сөйләм

Вакытында, оныта, киңәш, эш урыны сүзләрен актив сөйләмгә кертү

Вакытында, оныта, киңәш, эш урыны сүзләрен актив сөйләмгә кертү

9.10

9.10

12

“Татарстан Милли китапханәсе” текстын уку

ЛГКК

Фразеологизмнарны сөйләмдә кулланырга өйрәтү Монологик сөйәм оештыру

Китапханә, милли, мөрәҗәгать сүзләрен актив сөйләмгә кертү

Китапханә, милли, мөрәҗәгать сүзләрен актив сөйләмгә кертү Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

11.10

11.10

13

“Татарстан Милли китапханәсе” Монологик сөйләм

д/м сөйләм

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

Татарстанның Милли китапханәсе Казанда урнашкан. <...>

16.10

16.10

14

Л. Лерон “Пирамида”уку

ЛГКК

әсәр буенча әңгәмә оештыру

Сәнгатьле укуны камилләштерү

Ниһаять, уй, дәррәү сүзләренең мәгънәсен аңлау

18.10

18.10

15

 Л. Лерон “Пирамида”Диалогик сөйләм

д/м сөйләм

Ниһаять, уй, дәррәү сүзләренең мәгънәсен аңлау

23.10

23.10

16

Н. Гыйматдинованың

биографиясе

ЛГКК

Сөйләм телен үстерү өстендә эшләүне камилләштерү

Эрләүче, рухи дөнья, омтылуы сүзләрен үзләштерү Н. Гыйматдинова

биографиясен сөйли белү

Эрләүче, рухи дөнья, омтылуы сүзләрен үзләштерү Н. Гыйматдинова

биографиясен сөйли белү

25.10

25.10

17

Н. Гыйматдинованың

“Болын патшасы” хикәясенең 1 нче өлеш

ЛГКК

Сүзлек кулланып тәрҗемә итүне күзәтү

Сәнгатьле укуны камилләштерү, яшәү урынының чисталыгы өчен җаваплылык тою

Аралашмый, көнозын, гарьләндем, тиле, кул арбасы, мендәр

30.10

30.10

18

 Н. Гыйматдинованың

“Болын патшасы” хикәясенең 2 нче өлеше

ЛГКК

Аралашмый, көнозын, гарьләнднм, тиле, кул арбасы, мендәр

1.11

1.11

19

Н. Гыйматдинованың

“Болын патшасы” хикәясенең 3 нче өлеше

ЛГКК

Тирә-як мохитне саклау турында үз фикереңне әйтә белүне оештыру

Кызу сугу, артык йөк сүзләренең мәгънәсен аңлау

13.11

20

“Болын патшасы” 3 өлеше .Монологик сөйләм

Гадәти булмаган яз мышлы шәхесләргә хөрмәт тәрбияләү

Кызу сугу, артык йөк сүзләренең мәгънәсен аңлау

Яшьтәшләреңне хөрмәт итәргә, аларга игътибарлы булырга, ... кирәк, Миңа эшчән кызлар,  тәмәке тартмый торган малайлар ошый. <...>

15.11

21

“Болын патшасы” хикәясенең 4 нче бүлеге

ЛГКК

д/м

сөйләм

Сүзлек белән эшләүне камилләштерү

өйрәнелгән лексиканы кулланып үз фикереңне әйтә белүне камилләштерү

Патша, сер, ант, буын, адым сүзләре белән җөмләләр төзү

20.11

22

“Болын патшасы” хикәясенең  5 нче бүлеге

Патша, сер, ант, буын, адым сүзләре белән җөмләләр төзү

22.11

23

Ш. Галиевның биографиясе

ЛГКК

Теләсә нинди бүләк нең мактауга лаек түгеллегенә төшен дерү

Әсәр эчтәлеге буенча

сорауларга тулы җавап бирү

27.11

24

Ш. Галиевның “Безнең йорт малайлары” шигыре

д/м

сөйләм

 

Ш. Галиев турында сөйли белү  

Әсәр эчтәлеге буенча

сорауларга тулы җавап бирү

 Ш. Галиев турында сөйли белү  

29.11

25

Ш. Галиевның “Ялгыш адым” шигыре

ЛГКК

Үз хатаңны аңларга өйрәтү

Җиңү өчен бөтен юлларны да кулланырга ярамавын аңлау Сөйләм телен үстерү өстендә эшләүне камилләштерү

Асылынып,чаялык,

хәтәр сүзләренең мәгънәсен аңлау

4.12

26

Ш. Галиевның “Ялгыш адым” шигыре

Монологик сөйләм

д/м

сөйләм

Асылынып,чаялык,

хәтәр сүзләренең мәгънәсен аңлау

Көнләшү, гауга, җирән, чая, бәхәс, әһәмият бирү,

Кызыксынмадылар

6.12

27

Ф.Шәфигуллинның

биографиясе.

ЛГКК

Сөйләм телен үстерү

Язучының биографиясен сөйләргә өйрәнү

Көнләшү, гауга, җирән, чая, бәхәс, әһәмият бирү,

Кызыксынмадылар

Ф.Шәфигуллинның

биографиясен сөйләү

11.12

28

 Ф.Шәфигуллинның

“Әнфисә кемгә елмая? Әсәре белән танышу.

д/м

сөйләм

Ф.Шәфигуллинның

биографиясен сөйләү

Әһәмият,тавыш чыгу, елак, чая

13.12

29

Р. Миңнуллинның

“Подъезддагы язулар” шигыре белән танышу

ЛГКК

Алдашуның юнь легә алып бармавын төшендерү

Бозылмаган, бутыйлардыр, мәхәббәт,имештер, аңгыра

Гауга, челпәрәмә килде

18.12

30

Ф. Яруллинның биографиясе

ЛГКК

Д/сөйләм телен үстерү

Хыял, умыртка сөяге, имгәтә

20.12

31

Ф. Яруллинның “Җилкәннәр җилдә сынала” әсәре

ЛГКК

Биографияне сөйләү

Ныгытам, селкенеп, ялына-ялына, көч сынашу, суырып алалар

Ф.Яруллин

ның биографиясен сөйләү

Ныгытам, селкенеп, ялына-ялына, көч сынашу, суырып алалар

Абзар, салам, тирес, сәнәк, турникта, тартылу, яшелчәләргә су сибү

25.12

32

Әсәр эчтәлеге буенча сөйләмгә чыгу

ЛГКК

Герой га характеристика бирү Алдагы дәресләр лексикасы

Алдагы дәресләр лексикасы

27.12

33

Ш. Галиев “Тимер мускул” шигыре

ЛГКК

Сәнгатьле уку өстендә эшне камилләштерү

Ике потлы, һавага чөеп кенә, тимердән мәллә

Ике потлы, һавага чөеп кенә, тимердән мәллә

15.01

34

К. Даянның “Өзелгән чәчәкләр” әсәренең

1 өлеше

д/м

сөйләм

Тәрҗемәсен белү

Якын тирәдә, үзгәрде, өзеп алды, илтеп куй, уйчан

Якын тирәдә, үзгәрде, өзеп алды, илтеп куй, уйчан

17.01

35

К. Даянның “Өзелгән чәчәкләр” әсәренең

2 өлеше

д/м

сөйләм

План төзергә өйрәнү

Кайгы, уртаклашсаң,

Зыян китерәләр, юньсез, түзә алмады, шиңгән, саклык белән

 генә,

төзәлергә мөмкин

Кайгы,уртаклашса

Зыян китерәләр, юньсез, түзә алмады, шиңгән, саклык белән генә, төзәлергә  мөмкин

22.01

36

М. Галиевның “Җиңәсем килде”әсәре белән танышу

ЛГКК

Сәнгатьле укуны камилләштерү эчтәлеген сөйләү

Һәвәскәрләр, ияләшкән, танып белә, хәрәкәтсез, кибеп баручы, бушлык, нур, йөреш

24.01

37

Әсәр эчтәлеге буенча сөйләшү

д/м

сөйләм

Һәвәскәрләр, ияләшкән, танып белә, хәрәкәтсез, кибеп

 баручы, бушлык, нур, йөреш

Уйнап кына, рәхәтләнеп, шактый ерак, калкыта А.

29.01

38

А. Алишның биографиясе.

ЛГКК

сораулар куюны камилләштерү

Төп эчтәлекне аңлый белүне тикшерү эчтәлеген сөйләү

Алишның биографиясен сөйләү

31.01

39

А. Алишның “Алдакчы Наил” хикәясе

ЛГКК

Уйнап кына, рәхәтләнеп, шактый ерак, калкыта

А. Алишның биографиясен сөйләү

Селкенми, батыр,мактанчык, үлгән, шаяра

5.02

40

Н. Дәүлинең “Бәхет кайда була?” шигыре

   д/м

сөйләм

Сорауларга тулы җавап бирүне камилләштерү

Тирбәлеп талда, йомшап калды, азат, сыйпый

Тирбәлеп талда, йомшап калды, азат, сыйпый

7.02

41

Дәрдемәнд нең биографиясе.

ЛГКК

сораулар куюны камилләштерү

Дәрдемәнд нең биографиясен сөйли белү.

өем

12.02

42

Дәрдемәнд “Бер хәзинә” әсәре

ЛГКК

Дәрдемән нең биографиясен сөйли белү.

14.02

43

Н. Дәүлинең  “Хезмәткә – хөрмәт” әсәре

ЛГКК

Хикәянең төп эчтәлеген аңлауга ирешү

Ихтирам, таныш, шешә, ватык, гадәти, рәхимсез, намус,

 тәртип, җыештыру

Ихтирам, таныш, шешә, ватык, гадәти, рәхимсез, намус, тәртип, җыештыру

19.02

44

Р. Фәйзуллинның  “Онытма син!”

ЛГКК

Сәнгатьле укуны камилләштерү эчтәлеген сөйләү

Зиндан, сугарылган, кавем, шәһит җаннар

Зиндан, сугарылган, кавем, шәһит җаннар

21.02

45

Р. Фәхретдиновның “Идел суы ага торыр”

Әсәрен уку

ЛГКК

Татарлар тарихы белән таныштыру ны дәвам итү.

 Әсәр- гә сораулар куюны камилләштерү

Кабилә, тәңкә, гөна

Кабилә, тәңкә, гөна

 Әсәр- гә сораулар кую

26.02

46

Әсәр эчтәлеге буенча әңгәмә

д/м

сөйләм

 

Әсәр- гә сораулар кую

Буйсына, бәхәс, яшә, дәүләт сәүдәгәр, дин, мунча, чуен, дан казанган

28.02

47

Сөембикә турындагы текст уку

ЛГКК

Сүзлек белән эшләүне камилләштерү

Сорауларга җавап бирүне камилләштерү

Риваять, бәет, камап ала 

Башкала,күренекле, истәлек, катлы, шәхес, тарихи

5.03

48

“Сөембикә”Монологик сөйләм

ЛГКК

Сорауларга җавап бирү

Казан метросының   Г.Тукай тукталышы миңа ошады. <…> Казанда яңа спорт корылмалары төзелде ... .

7.03

49

“Туган җирем – Татарстан”уку

ЛГКК

 Татарстан  белән таныштыруны дәвам итү

Җөмләләрнең грамматик нигезен таба белү

Казанның бүгенге йөзе, архитектура истәлекләре, яңа ял итү урыннары.

12.03

50

“Туган җирем – Татарстан  ”Монологик сөйләм

ЛГКК

Эчтәлеген сөйли белү

Татарстанның Милли китапханәсе Казанда урнашкан. <...>

14.03

51

Татарстаннның милли музеенда

ЛГКК

Монологик сөйләм

Чагыла, мәгълүмат, халык хуҗалыгы, авыл хуҗалыгы

Чагыла, мәгълүмат, халык хуҗалыгы, авыл хуҗалыгы

19.03

Татар халкының күренекле әдипләре турында истәлекләр (19 сәг)

Татар халкының күренекле әдипләре турында истәлекләр ( 19 сәгать)

52

Г. Тукай биографиясе.

ЛГКК

Тукайның тормыш юлы белән танышуны дәвам итү

Габдулла Тукай 1886нчы елда мулла гаиләсендә туа. <…>

21.03

53

Г. Тукай биографиясен сөйләү

ЛГКК

Г. Тукай биографиясен сөйләү

Мәдрәсә, ятим, үги әби, иҗат итә, ачы язмыш, яланаяк, асрарга, олаучы, гаҗәпләнде, кала

54  

 

Г. Тукайның “Исемдә калганнар”уку

 

ЛГКК

Шагыйрьнең балачагыннан эпизодлар белән танышу

Мулла, шәфкатьле, кияүгә чыгу, фәкыйрь, яланаяк, яланбаш

55

Г. Тукай. “Исемдә калганнар

д/м

сөйләм

Тәрҗемә итә белү

Мөгамәлә, тол хатын, чәчәк авыруы

56

Ә. Фәйзинең “Асрарга бала  бирәм” әсәре

ЛГКК

Аңлап уку күнекмәләрен үстерү

Сорауларга тулы җавап бирү

Тәрҗемә итә белү

Кала, саф, шаккаты, кызганды, ятим, кадерле, моңсу, якынлаша, гаҗәпләнде

 

57

 Ә. Фәйзинең “Асрарга бала  бирәм” әсәре буенча күнегүләр

д/м

сөйләм

олаучы, ятим,

58

Г. Тукайның “Су анасы”

ЛГКК

Сәнгатьле укуны камилләштерү,

рольләрдә укуны оештыру

Сәнгатьле уку

Су коена, эссе, орышты, җен, коточкыч

59

 Г. Тукайның “Су анасы”эчтәлеген сөйләү

д/м

сөйләм

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

чәчрәтә,

чума, тирли, орышты, , җен, коточкыч

60

С. Алишев “Нәни батыр” хикәясе

ЛГКК

А.Алишның балачагыннан кызыклы эпизод белән таныштыру

Шома, ябыша, усал, капланган, күтәрә, шуыша

61

Мөстәкыйль эш

“Нәни батыр” хикәясе буенча күнегүләр

д/м

сөйләм

Тәрҗемә итү күнегүләре эшләү

Шома, чая сүзләрен куллану

Мөстәкыйль эшли белү

ихтыярсыз, бата,

62

С. Алишев “Нәни батыр” хикәясе

ЛГКК

А.Алишның балачагыннан кызыклы эпизод белән таныштыру

63

Мөстәкыйль эш

д/м

сөйләм

Аңлап уку күнекмәләрен үстерү

64

“Нәни батыр” хикәясе буенча күнегүләр

Г. Ибраһимовның биографиясе.

ЛГКК

Сабантуй ярыш ларына хәзерлек белән танышу

Г. Ибраһимов-ның биографиясен сөйләү

Шома, ябыша, күтәрә ихтыярсыз, бата, усал, капланган,

65

Г. Ибраһимов “Алмачуар” әсәре

ЛГКК

Ял, койрык, сылу,  төз, гәүдә күкрәп, камчы, күк бия, данлыклы

66

Г. Ибраһимовның биографиясе.

ЛГКК

Аңлап уку күнекмәләрен үстерү

яшерен, тайгак, көтүче, басу капкасы, мәчет манарасы

67

Г. Ибраһимов “Алмачуар” әсәре

ЛГКК

Сабантуй ярыш ларына хәзерлек белән танышу

Г. Ибраһимов-ның биографиясен сөйләү

камчы, күк бия, данлыклы Җирән чабышкы, баткак, янәшә

68

Г. Ибраһимов “Алмачуар” әсәренең 2 кисәге

ЛГКК

Әсәрне аңлап уку

69

Г. Ибраһимов “Алмачуар” әсәренең 2 кисәге

ЛГКК

Тәрҗемә итү күнегүләре эшләү

70

Йомгаклау

ЛГКК

МӘГЪЛҮМАТ ҺӘМ БЕЛЕМ БИРҮ ЧЫГАНАКЛАРЫ

УМК

Укытучы өчен методик   әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

- Программа“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.

3.Дәреслек:  Хәйдәрова Р.З. Татар теле  Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт.

8 нче с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова,

 Диктантлар җыентыгы (төрле авторлар)

- Изложениеләр җыентыгы (төрле авторлар)

-  Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

“Габдулла Тукай” интерактив мультимедиа уку- укыту әсбабы.

  1. “Күңелле татар теле” дискы.
  2. “Татар телле заман” дискы.
  3. “Тылсымлы сәхифәләр” дискы.
  4. Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен диктантлар җыентыгы. (Рус мәктәбенең татар теле укытучылары өчен ярдәмлек). – Казан: Яңалиф, 2007. – 56 б.
  5. Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен татар теленнән дидактик материаллар. (Рус мәктәбенең татар теле укытучылары өчен ярдәмлек). - Казан: Яңалиф, 2005. – 60 б.
  6. Гомуми урта белем бирү мәктәпләрендә укучы рус телле балаларга татар теленнән контроль эшләр. Хәйдәрова Р.З., Гыйниятуллина Л.Ә., Хәбирова Ф.Х. – Яр Чаллы, 2010.
  7. Латыйпова А. И. Татарский язык. – Казань: Мастер Лайн, 1997. – 48 стр.  
  8. Латыйпова Ә.И. Мөстәкыйль һәм контроль эшләр җыентыгы. – Казан: Мастер Лайн, 1997. – 39 б.
  9. Нигматуллина Р. Р. Сборник правил и упражнений для изучающих татарский язык.
  10. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту.
  11. Татар теленнән 222 тест. – Казан: “Яңалиф” нәшрияты. – 2005. – 52 бит.
  12. Татарский язык в таблицах и схемах для русскоязычных учащихся начальных классов. / Авт.-сост. Р.Н. Насибуллина. – Казань: Гыйлем, 2008. – 64 стр.

Лингвистик анализ үрнәкләре.

2. Татар телендә тыныш билгеләре.

3.Ф.Г.Сәяпова, Ф.С.Кәримова

«Гади һәм кушма җөмлә синтаксисыннан таблицалар» Яр Чаллы, ӨПББИ,1999

4.Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

Электрон күрсәтмә:

1. www.mon.tatar.ru.

2.www.rus.test.ru



Предварительный просмотр:

02-31                                                                                                          Татарстан Республикасы

Алабуга муниципаль районы

«2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”

гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе

“КАРАЛДЫ”                                                                       “КИЛЕШЕНДЕ”                                                      “РАСЛЫЙМ”

Татар теле һәм әдәбияты                                               ТР АМР”2 нче                                                       ТР АМР “2нче

метод.берләшмәсе                                                         урта гомуми белем                                              урта гомуми белем

җитәкчесе                                                                          мәктәбе"ГБМБУ                                                    мәктәбе”ГБМБУ

______________________                                               _____________________                                    ______________________

      К.Г.Абдуллина                                                                  А.М.Сахабиева                                                   С.М.Немтырев

1нче номерлы протокол                                                 1нче номерлы протокол                                      98 нче номерлы приказ

               27 нче август,2012 нче ел                                                28 нче август,2012 нче ел                                    29 нчы август,2012 нче ел

Татар теленнән эш программасы , 9 б сыйныфы

Төзүче Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

икенче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Алабуга 2012

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

ЭШ ПРОГРАММАСЫ ТҮБӘНДӘГЕ ДОКУМЕНТЛАРГА  НИГЕЗЛӘНЕП ТӨЗЕЛДЕ:

“Рус телле укучыларга татар теле укытының Дәүләт стандарты”. – Казан, 2008

”Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) 1-11  нче сыйныфлар.  Төз.-авт.: К.С.Фәтхуллова, Ф.Х.Җәүһәрова.  Казан: Мәгариф, 2010.

Бу ТР АМР ”2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе” ГБМБУ боерыгы белән № 98 нче беркетмәгә 29.08.2012 елдан эш планына нигезләнеп төзелде.

3.Дәреслек Хәйдәрова Р.З. Татар теле : Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт. 9 нчы с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева, З.М. Шаһгалиева. – Казан : Мәгариф, 2008.  

ТАТАР ТЕЛЕНӘ ӨЙРӘТҮНЕҢ МАКСАТЛАРЫ

Гамәли максат - телне аралашу чарасы буларак үзләштерү өчен, укучыларга гаилә-көнкүрешкә, уку хезмәтенә бәйле сөйләм ситуацияләре кысаларында белем бирү һәм күнекмәләрен үстерү.

Гомуми белем бирү максаты укучыларның акыл эшчәнлеген активлаштыру, логик фикерләү сәләтен камилләштерү, телдән һәм язмача аралашу күнекмәләрен һәм осталыкларын камилләштерү, сөйләм культурасын үстерүдән гыйбарәт.

Тәрбияви максат балаларның рухи дөньяларын баету, аларны татар халкының мәдәнияте һәм сәнгате белән таныштыру, төрле милләт вәкилләре арасында дуслык һәм хөрмәт хисе тәрбияләүгә юнәлтелә.

ТАТАР ТЕЛЕ УКЫТУНЫҢ ТӨП БУРЫЧЛАРЫ

-ТАТАР ТЕЛЕНДӘГЕ СӨЙЛӘМНЕ ФОНЕТИК, ЛЕКСИК, ГРАММАТИК ЯКТАН ДӨРЕС ТӨЗЕРГӘ КҮНЕКТЕРҮ;

-сөйләмне тыңлап аңлау күнекмәләрен тирәнәйтү;

-бирелгән ситуация буенча диалогик һәм монологик сөйләм булдыруга ирешү;

төрле жанрдагы текстларны адлап уку һәм текстта  күтәрелгән проблемаларны төгәл билгеләргә һәм аларга карата үз мөнәсәбәтеңне белдерергә өйрәтү;

-татар халкының фән, мәгариф, сәнгать мәдәният өлкәсендәге казанышлары, күренекле шәхесләре һәм әдипләре белән таныштыру.

УКУ ЕЛЫ БАШЫНДА УКУЧЫЛАРНЫҢ ГОМУМБЕЛЕМ ҺӘМ ФӘН БУЕНЧА БЕЛЕМ КҮНЕКМӘЛӘРЕНӘ ХАРАКТЕРИСТИКА

Укучылар җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен аера; кушма исем һәм кушма фигыль хәбәрләрне билгели; затланышлы һәм затланышсыз фигыльләрне сөйләмдә дөрес куллана; аналитик фигыльләрне сөйләмдә аңлап куллана һәм рус теленә тәрҗемә итә; фигыльнең төшем һәм йөкләтү юнәлешләрен; тәрҗемәле, антонимнар, синонимнар, фразеологик һәм башка төр сүзлекләрдән файдалана; бер составлы фигыль җөмләнең сөйләмдә актив кулланыла торган төрләрен; атау җөмләләрне сөйләмдә таный; диалогик сөйләмгә хас булган сүз җөмләләрне аера; татар җөмләсендә  сүз тәртибе үзенчәлекләрен; туры сөйләм турында; актив үзләштерелгән сүзләрнең синонимнарын, антонимнарын, фразеологик берәмлекләрне сөйләмдә куллана белергә тиеш.

УКУ ЕЛЫ ДӘВАМЫНДА ФОРМАЛАШТЫРЫРГА ТИЕШЛЕ БЕЛЕМ ҺӘМ КҮНЕКМӘЛӘР

Курс телдән һәм язмача аралашу темаларына бүлеп өйрәнелә. Программада сөйләмнең орфоэпик, интонацион, орфографик ягын, лексик ягын, грамматик ягын үзләштерүгә таләпләр куелган. Сөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр төгәл һәм ачык билгеләнгән. 9 нчы класста грамматик материал элек өйрәнелгәннәрне кабатлауга корылган, ләкин тулыландырыла, кызыклы мәгълүматлар белән баетыла. Татар теленә өйрәткәндә предметара бәйләнеш әһәмиятле урын тота: география, тарих, рус теле һәм башка фәннәрне кулланып укыту дәресне эчтәлекле һәм мавыктыргыч итеп оештырырга мөмкинлек бирә.

9 нчы сыйныфта өйрәнәсе грамматик минимум:

Гади һәм кушма җөмләләрне аера белергә өйрәтү.

Теркәгечле һәм теркәгечсез тезмә кушма җөмләләрне сөйләмдә куллану күнекмәләре булдыру.

Җыючы, каршы куючы, бүлүче теркәгечле кушма җөмләләрне танып белергә һәм сөйләмдә дөрес кулланырга өйрәтү.

Иярченле кушма җөмләләрнең сөйләмдә актив булган аналитик һәм синтетик төрләрен үзләштерү.

Иярченле кушма җөмләләрнең төрләрен аңлап куллануга ирешү.

Сөйләмнең иң зур берәмлеге – текст турында мәгълүмат бирү.

9нчы сыйныфта программада каралган материалдан тыш аваз ияртемнәре, ымлыклар, фигыль юнәлешләре өйрәнелә. Кабатлау өчен хикәя фигыльнең заман формалары, исем фигыль, сыйфат фигыль, шарт фигыль, сан төркемчәләре кертелде. Алган белемнәрне һәм күнекмәләрне тикшерү максатыннан ел башында, чирек ахырында, ел ахырында контроль эшләр; үтелгән теманы үзләштерү дәрәҗәсен билгеләү өчен тикшерү эшләре; бәйләнешле сөйләм үстерү максатын күздә тотып изложение һәм сочинение төрендәге  язма эшләр планлаштырылды.

ТЕЛДӘН ҺӘМ ЯЗМАЧА АРАЛАШУ ТЕМАЛАРЫ

Стандарт буенча

Эш программасында

1

Белем һәм хезмәт

“Белем  һәм китап”, “Һөнәр сайлау”

циклында

2

Һөнәрләр дөньясында

“Һөнәр сайлау” циклында

3

Кеше һәм аның сәламәтлеге

“Һөнәр сайлау” циклында

4

Туганлык мөнәсәбәтләре

“Ата-анага хөрмәт мәңгелек” циклында

5

Казан - Татарстанның башкаласы

. Татарстанның шәһәрләре

“Без Татарстанда яшибез” циклында

6

Татарстан республикасы – мәдәни үзәк

“Без Татарстанда яшибез” циклында

7

Татарлар һәм татар теле

“Белем  һәм китап” циклында

8

Милли театр

“Без Татарстанда яшибез” циклында

8

Татар халкының күренеклү шәхесләре

“Без Татарстанда яшибез” циклында

ПРОГРАММАНЫҢ  ЭЧТӘЛЕГЕ

Төп темалар

   70

Белем һәм күнекмәләр

1

Без Татарстанда яшибез

10

Сан һәм тартым белән төрләнгән исемнәргә кушымчалар ялгау тәртибен гамәли үзләштерү.

Зат алмашлыкларының  килеш белән төрләнүен кабатлау.

Алмашлыкларның җөмләдә куллану үзенчәлекләрен белү.

Берлек һәм күплек сандагы исемнәрне сөйләмдә дөрес куллануга ирешү. Хәл фигыль төрләрен белү.

Фигыльнең инфинитив формасын модаль сүзләр белән куллану, җөмлә калыплары төзергә өйрәтү.

Хәзерге заман хикәя фигыльне сөйләмдә дөрес куллану күнекмәләрен ныгыту.

Билгеле һәм билгесез үткән заман хикәя фигыльне зат-сан  белән төрләндереп, сөйләм оештыру өстендә эшләү.

Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльне зат-сан, барлык-юклык белән төрләнүен үзләштерү.

Баш һәм юнәлеш килешләрен таләп итүче бәйлекләрне танып белергә һәм сөйләмдә файдаланырга күнектерү.

Ас, өс, ал, урта, ян сүзләреннән ясалган бәйлек сүзләрнең мәгънәсен, русчага тәрҗемә итү

2

Белем  һәм китап

14

3

Һөнәр сайлау

7

4

Ата-анага хөрмәт мәңгелек

9

5

Тирәбездә яхшы кешеләр

11

6

Кеше һәм мохит

6

7

Беренче хисләр

   13

УКЫТУ-ТЕМАТИК ПЛАНЛАШТЫРУ

Предмет  татар теле

Сыйныф 9-б

Укытучы Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

Сәгатьләр саны

Барлыгы 70 сәгать; атнага 2 сәгать.

КАЛЕНДАРЬ-ТЕМАТИК ПЛАН

                     Эш төре

1чирек

2чирек

3чирек

4чирек

 еллык  сәгать саны

1

Контроль эш

     2

     1

1

       1

5

2

Сүзлек диктанты

     3

   

      2

     

     2

      1

8

3

4

Бәйләнешле сөйләм үстерү:

сочинение

изложение

Тест

2

     

1

 1

 1    

2

1

2

2

1

7

Дәрес темасы

Тибы

Уку эшчәнлеге төрләре

Грамматика

Үткәрү вакыты

1

Белем бәйрәме

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәрне аера белү

3.09

3.09

2

“ Татарстан Республикасы”

ЛКФ

Дәрес барышында җанлы сөйләмне аңлап, аралашау

5.09

5.09

3

“Казан-тарихи башкала”. Тест

ЛКФ

Соруларга дөрес һәм төгәл җавап бирү

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәрне аера белү,куллану

10.09

10.09

4

Александр Ключарев”

 

 

Алган белемнәрне практикада куллану

12.09

12.09

5

 Татар музыка сәнгате.Күнегүләр өстендә эш.

ЛКФ

Хаталар өстендә эшләү

Ия белән хәбәр арасында сызык куя белү

17.09

17.09

6

 “Татар музыка сәнгате. Мөстәкыйль эш.

ГКК

 

Сыйфат фигыльләрне дөрес тәрҗемә итү

19.09

19.09

7

Татар театры” тексты

ГКФ

Хәтерне үстерү

Исем фигыльләрне тану, килешләрен билгели алу

24.09

24.09

8

Б.с.ү. Инша “Алтын көз”

ЛГКК

Язмача сөйләмдә фикерне матур итеп белдерү

Алган белемнәрне практикада куллану

26.09

26.09

9

Иншага анализ. Изафә бәйләнеше

ГКФ

Күнегүләр эшләү

Изафә бәйләнешенең 3 төрен аера белү

1.10

1.10

10

 Изафә бәйләнеше .Теләк белдерү формалары..

ЛКФ

Таблица белән эшләү

Теләк белдерү формалары куллана белү

3.10

3.10

11

Сыйфат һәм сыйфат дәрәҗәләре

ГКФ

Күнегүләр эшләү

Теләк белдерү формаларын куллану

8.10

8.10

12

Алмашлык төркемчәләре. Тест

ГКФ

Таблица белән эшләү

Сыйфат һәм сыйфат дәрәҗәләрен дөрес куллану

10.10

10.10

13

 Сан һәм аның төркемчәләре.  Сүзлек диктанты

ГКФ

Таблица белән эшләү

Алмашлык төркемчәләрен дөрес куллана белү

15.10

15.10

14

Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре

 

Максатчанлыкны үстерү

Алган белемнәрне практикада куллану

17.10

17.10

15

К онтроль эш

ГКФ

Сәбәп- нәтиҗә бәйләнешләрен табу. Дөрес һәм төгәл җавап бирүне камилләштерү

Сан һәм аның төркемчәләрен аера алу

22.10

22.10

16

Хаталар өстендә эш.  Кушма җөмлә .

ГКФ

Җөмләнең баш иярчен кисәкләрен русчага тәрҗемә итү, кулланылышын гамәли үзләштерү

Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен табу, сораулар куя белү

24.10

24.10

17

М.Мәһдиев “Колаямбу плантациядә эшли”

ГКФ

Схема буенча эшләү

Кушма җөмлә төрләрен аңлау

29.10

29.10

18

Фразеологик берәмлекләр. Сүзлек диктанты

ЛКФ

Сүзлек белән эшләү

Каршы бәйлеген дөрес куллану

31.10

31.10

19

2 чирек

Хикәя фигыльнең заман формалары.

ЛГКК

Сүзлек белән эшләү

Фразеологик берәмлекләрдән урынлы файдалану

12.11

20

Д.с.ү. “Колаямбу плантациядә эшли”

ГКФ

Таблица белән эшләү

Хикәя фигыльнең заман формаларын белү,

14.11

21

Сыйфат фигыль. Сүзлек диктанты

Д/С

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү. Дөрес һәм төгәл җавап бирүне камилләштерү

Хикәя фигыльнең заман формаларын дөрес куллану

19.11

22

Л.Ихсанова “Бер маҗара” . I нче өлеш

ГКФ

Таблица белән эшләү

Сыйфат фигыльне дөрес тәрҗемә итү

21.11

23

Л.Ихсанова “Бер маҗара” . II нче өлеш

ЛКФ

Аңлап тәрҗемә итү

Хәбәрлек сүзләрне тану, куллану.

26.11

24

Д.с.ү. “Бер маҗара”

ЛКФ

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

Тамырдаш сүзләрне аера белү.

28.11

25

Г.Әпсәләмов “ Ак чәчәкләр”

Д/С

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү

Тезмә фигыльләрне куллана алу.

3.12

26

Теркәгечләр. Мөстәкыйль эш

ЛКФ

Логик фикерләүне үстерү

Антоним һәм синоним сүзләрне урынлы куллана алу

5.12

27

Иярченле кушма җөмлә төрләре. Тест

ГКФ

Сүзлек белән эшләүне камилләштерү

Алган белемнәрне практикада куллану

10.12

28

Сыйфат фигыль

ГКФ

Схема буенча эшләүне камилләштерү

Алган белемнәрне практикада куллану

12.12

29

Шарт фигыль. Сүзлек диктанты  

 

Максатчанлыкны үстерү

Алган белемнәрне практикада куллану

17.12

30

 Контроль эш

ГКФ

Таблица белән эшләүне камилләштерү

Сыйфат фигыльне дөрес тәрҗемә итү.

19.12

31

Хаталар өстендә эш. Һөнәр темасына караган лексика

ГКФ

Шарт фигыльне дөрес кулланып телдән һәм язма сөйләм оештыра белү күнекмәсен булдыру.

Шарт фигыльләрне тану

24.12

32

Иярченле кушма җөмлә төрләре

ЛКФ

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү

Шарт фигыльләрне дөрес куллану

26.12

33

3 чирек

“ Зирәк карт” әкияте

ГКФ

Схема буенча эшләүне камилләштерү

Кушма җөмлә төрләрен аңлау

14.01

34

Иярчен вакыт җөмлә

ЛКФ

Схема буенча эшләүне камилләштерү

Иярченле кушма җөмлә төрләрен аңлау.

16.01

35

Саннар. Мөстәкыйль эш

ГКФ

Җөмлә төзү күнекмәләрен ныгыту

Иярчен вакыт җөмлә төрләрен аңлау

21.01

36

А.Шамов. “Госпитальдә”

ЛГКК

Үрнәк буенча эшли белүне ныгыту

Саннарны куллану.

23.01

37

Аваз ияртемнәре

ЛКФ

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү

Бәйлекләрне дөрес куллану.

28.01

38

Ымлыклар. Сүзлек диктанты.

ГКФ

  Күнегүләр эшләү

Аваз ияртемнәрен аңлау.

30.01

39

Н.Әхмәдиев “Ана”.

ГКФ

Күнегүләр эшләү

Ымлыкларны аңлау.

4.02

40

Б.с.ү. Инша “Минем кадерле әнием”

ЛКФ

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү

Теркәгечләрне дөрес куллану.

6.02

41

Иншага анализ. Иярчен урын җөмлә

ЛГКК

Җөмлә төзү күнекмәләрен ныгыту

Алган белемнәрне практикада куллану

11.02

42

Иярчен максат җөмлә

ГКФ

Җөмлә төзү күнекмәләрен ныгыту

Иярчен урын җөмлә төрләрен аңлау.

13.02

43

Иярчен сәбәп  җөмлә. Тест

ГКФ

Җөмлә төзү күнекмәләрен ныгыту

Иярчен максат җөмлә төрләрен аңлау.

18.02

44

Изложение

ГКФ

Җөмлә төзү күнекмәләрен ныгыту

Алган белемнәрне практикада куллану

20.02

45

Изложениегә анализ. Гади һәм кушма җөмлә

ЛГКК

Язмача сөйләмдә фикерне матур итеп белдерү

Алган белемнәрне практикада куллану

25.02

46

Д.с.ү Ш.Галиев “Урам ул нинди?”

ГКФ

Җөмлә төзү күнекмәләрен ныгыту

Гади һәм кушма җөмләләр куллану.

27.02

47

Фигыль юнәлешләре. Сүзлек диктанты

Д/С

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү

Гади һәм кушма җөмләләр куллану, дөрес тәрҗемә итү.

4.03

48

Затланышсыз фигыльләр. Тест

ГКФ

Таблица белән эшләүне камилләштерү

Фигыль юнәлешләрен аңлау.

6.03

49

Контроль эш

ГКФ

Сүзлек белән эшләүне камилләштерү

Алган белемнәрне практикада куллану

11.03

50

Хаталар өстендә эш. Иярчен шарт җөмлә

 

Максатчанлыкны үстерү

Алган белемнәрне практикада куллану

13.03

51

Иярченле кушма җөмлә

ГКФ

Сәбәп- нәтиҗә бәйләнешләрен табу. Җөмлә төзү күнекмәләрен ныгыту

Иярчен шарт җөмлә төрләрен аңлау.

18.03

52

Р.Мөхәммәдиев    “Беренче умырзая”

ГКФ

Җөмлә төзү күнекмәләрен ныгыту

Иярченле кушма җөмлә төрләрен аңлау.

20.03

53

Д.с.ү “Беренче умырзая”

ЛКФ

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү

Бәйлек һәм бәйлек сүзләрне дөрес куллану.

54

4 чирек

Сүз ясалышы. Мөстәкыйль эш

ЛГКК

Индуктив фикерләүне үстерү

Сүзтезмәләрне дөрес тәртиптә куллану

55

М.Гафури “ Кыр казы”

ГКФ

Таблица белән эшләүне камилләштерү

Алган белемнәрне практикада куллану

56

Фигыль төркемчәләре. Сүзлек диктанты

ЛКФ

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү

Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен табу, дөрес куллану.

57

Р.Бәшәр “ Авыру урман”

ГКФ

Хәтерне үстерү

Фигыль төркемчәләрен куллану.

58

И.Гази “ Ак сирень”

ЛКФ

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү

Инфинитив+кирәк конструкциясен дөрес куллану.

59

Д.с.ү. “Ак сирень”. Тест

ЛКФ

Игътибарлылыкны үстерү

Сыйфат дәрәҗәләрен, фигыль төркемчәләрен урынлы куллану

60

Б.с.ү. Инша “Беренче хисләр-саф хисләр"

Д/С

Хәтерне үстерү

Алган белемнәрне практикада куллану

61

Иншага анализ. Фигыль

ЛГКК

Язмача сөйләмдә фикерне матур итеп белдер белү күнекмәләре

Алган белемнәрне практикада куллану

62

Иярчен кире җөмлә

ГКФ

Үрнәк буенча эшли белүне ныгыту

Фигыль юнәлешләрен дөрес тәрҗемә итү.

63

Ф.Яруллин.  “ Ике кояшым бар, Илсөя”. Тест

ГКФ

Схема буенча эшләүне камилләштерү

Иярчен кире җөмлә төрләрен аңлау.

64

Контроль эш

ЛКФ

Сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу

Алган белемнәрне практикада куллану

65

Хаталар өстендә эш. Сыйфат фигыль

ЛГКК

 

Алган белемнәрне практикада куллану

66

“ Минем героем”

ГКФ

Таблица белән эшләүне камилләштерү

Сыйфат фигыльләрне дөрес тәрҗемә итү

67

Уку тизлеген тикшерү

ЛКФ

Дөрес һәм төгәл җавап бирүне камилләштерү

Сыйфат фигыльне дөрес куллану.

68

Кабатлау”Беренче хисләр”

 

 

 

69

Гомумиләштереп кабатлау

ЛГКК

Дөрес һәм төгәл җавап бирүне камилләштерү

Алган белемнәрне практикада куллану

70

Гомумиләштереп кабатлау

Алган белемнәрне практикада куллану

 МӘГЪЛҮМАТ ҺӘМ БЕЛЕМ БИРҮ ЧЫГАНАКЛАРЫ

УМК

Укытучы өчен методик   әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

- Программа“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.

3.Дәреслек:  Хәйдәрова Р.З. Татар теле  Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт.

9 нчы с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова,

 Диктантлар җыентыгы (төрле авторлар)

- Изложениеләр җыентыгы (төрле авторлар)

-  Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

“Габдулла Тукай” интерактив мультимедиа уку- укыту әсбабы.

  1. “Күңелле татар теле” дискы.
  2. “Татар телле заман” дискы.
  3. “Тылсымлы сәхифәләр” дискы.
  4. Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен диктантлар җыентыгы. (Рус мәктәбенең татар теле укытучылары өчен ярдәмлек). – Казан: Яңалиф, 2007. – 56 б.
  5. Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен татар теленнән дидактик материаллар. (Рус мәктәбенең татар теле укытучылары өчен ярдәмлек). - Казан: Яңалиф, 2005. – 60 б.
  6. Гомуми урта белем бирү мәктәпләрендә укучы рус телле балаларга татар теленнән контроль эшләр. Хәйдәрова Р.З., Гыйниятуллина Л.Ә., Хәбирова Ф.Х. – Яр Чаллы, 2010.
  7. Латыйпова А. И. Татарский язык. – Казань: Мастер Лайн, 1997. – 48 стр.  
  8. Латыйпова Ә.И. Мөстәкыйль һәм контроль эшләр җыентыгы. – Казан: Мастер Лайн, 1997. – 39 б.
  9. Нигматуллина Р. Р. Сборник правил и упражнений для изучающих татарский язык.
  10. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту.
  11. Татар теленнән 222 тест. – Казан: “Яңалиф” нәшрияты. – 2005. – 52 бит.
  12. Татарский язык в таблицах и схемах для русскоязычных учащихся начальных классов. / Авт.-сост. Р.Н. Насибуллина. – Казань: Гыйлем, 2008. – 64 стр.

Лингвистик анализ үрнәкләре.

2. Татар телендә тыныш билгеләре.

3.Ф.Г.Сәяпова, Ф.С.Кәримова

«Гади һәм кушма җөмлә синтаксисыннан таблицалар» Яр Чаллы, ӨПББИ,1999

4.Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

Электрон күрсәтмә:

1. www.mon.tatar.ru.

2.www.rus.test.ru



Предварительный просмотр:

02-31                                                                                                                       Татарстан Республикасы

Алабуга муниципаль районы

«2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”

гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе

“КАРАЛДЫ”                                                                         “КИЛЕШЕНДЕ”                                                      “РАСЛЫЙМ”

Татар теле һәм әдәбияты                                                 ТР АМР”2 нче                                                       ТР АМР “2нче

метод.берләшмәсе                                                            урта гомуми белем                                           урта гомуми белем

җитәкчесе                                                                             мәктәбе"ГБМБУ                                                   мәктәбе”ГБМБУ

______________________                                               _____________________                                      ______________________

      К.Г.Абдуллина                                                                  А.М.Сахабиева                                                  С.М.Немтырев

1нче номерлы протокол                                                1нче номерлы протокол                                     98 нче номерлы приказ

                  27 нче август,2012 нче ел                                             28 нче август,2012 нче ел                                    29 нчы август,2012 нче ел

Татар әдәбиятыннан эш программасы,  9 б сыйныфы

Төзүче Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

икенче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Алабуга 2012

Аңлатма язуы

           Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде:

       1.Рус телле укучыларга татар телен укытуның дәүләт стандарты. – Казан, 2008

       2.Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын  укыту программасы (рус телендә        сөйләшүче балалар өчен) : 1-11 нче сыйныфлар / Төз.- К.С.Фәтхуллова, Ф.Х.Җәүһәрова.-  Казан:  Мәгариф, 2010.-79 б.  Бу ТР АМР ”2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе” ГБМБУ боерыгы белән № 98 нче беркетмәгә 29.08.2012 елдан эш планына нигезләнеп төзелде.  

  3.Дәреслек Хәйдәрова Р.З. Татар теле : Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт. 9 нчы с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева, З.М. Шаһгалиева. – Казан : Мәгариф, 2008.  

                                             Татар әдәбияты укытуның максатлары һәм бурычлары

1) татар әдәбияты әсәрләре аша укучыларны татар халкының тарихы, рухи казанышлары, тормыш-яшәеш үзенчәлекләре белән таныштыру;

2) укучыларның телдән һәм язмача аралашу күнекмәләрен һәм осталыкларын камилләштерү, фикер эшчәнлеген үстерү, татар телен укытуның сыйфатын яхшырту;

3) татар әдәбиятының алтын хәзинәсен тәшкил иткән әдәби әсәрләрдән алынган өзекләр һәм аларның авторлары турында мәгълүмат бирү;

4) гомумкешелек әхлакый сыйфатлар тәрбияли алырдай әсәрләр аша укучыларның дөньяга карашын формалаштыру, аларда уңай сыйфатлар тәрбияләү, әдәбият белән кызыксынуларын арттыру;

5) танылган язучы һәм шагыйрьләрнең иҗаты, тормыш юлы турында кыскача белешмә бирү;

6) вакытлы матбугат язмаларын, мәгълүмати текстларны укырга һәм аларга күзәтү ясарга, анда күтәрелгән мәсьәләләргә карата үз мөнәсәбәтеңне дәлилләп белдерергә күнектерү.

Уку елы башына укучыларның гомумбелем һәм фән буенча белем күнекмәләренә характеристика

Укучы 3 минутлык текстны тыңлап, аның эчтәлеге буенча сөйләшә; диктор сөйләмен тыңлап, эчтәлеге буенча мөстәкыйль эшләр эшли; укылган (тыңланган) текстның эчтәлеге буенча фикер алышуда катнаша; кара-карша сөйләшү барышында аралашу максатына ирешә һәм үз фикерен дәлилли; табигать күренешләрен, төрле вакыйгаларны тасвирлый сәяси-иҗтимагый һәм мәдәни тормыш яңалыклары турында хәбәр итә; укылган (тыңланган) текстның эчтәлеген эзлекле һәм нигезле итеп сөйләп бирә; әдәби әсәрләрдән алыган өзекләрнең, фәнни-популяр текстларның эчтәлеген тулысынча аңлап укый, кирәкле мәгълүматны табып әйтә; шигырьләрне яттан өйрәнә һәм сәнгатьле итеп сөйли; лексик темага караган бәйләнешле текст яза; укылган (тыңланган) текстның эчтәлеген яза; бирелгән үрнәк буенча рәсми кәгазьләрне яза; котлау, чакыру хатлары яза белергә тиеш.                                              Уку елы дәвамында формалаштырырга тиешле белем һәм күнекмәләр

Программада аралашу өчен ун тема бирелгән, ә без укый торган дәреслектә җиде генә тема. Шуңа кайбер темаларны берләштереп укытам. Программадагы “Кешеләрнең тормышын бизәү”, “Язмышыма үзем хуҗа”, “Аралашу” темалары дәреслектәге “Ата-анага хөрмәт мәңгелек”, “Тирәбездә яхшы кешеләр” темалары эченә кертеп өйрәнелә. Программадагы “Илләр һәм шәһәрләр”, “Милли сәнгать”, “Татар әдипләре иҗатыннан” темалары төшереп калдырыла. Дәреслектә “Без Татастанда яшибез”, “Беренче хисләр” темасы каралган. Шушы тематикага бирелгән әдәби әсәрләр буенча сөйләшүләр оештырыла, лексикасы актив сөйләмгә кертелә. Дәреслектә бик күп татар язучыларының һәм шагыйрьләренең биографиясе һәм әсәрләреннән өзекләр бирелгән. Укучылар И.Юзеев, М.Мәһдиев, Л.Ихсанова, Г.Әпсәләмов, Г.Ахунов, Р.Вәлиева, С.Хәким, Р.Миңнуллин, Р.Мөхәмәдиев, М.Гафури, И.Гази биографияләре һәм әсәрләреннән өзекләр белән таныша алалар. Р.Вәлиев, К.Насыйри, А.Шамов, Н.Әхмәдиев, Г.Шәрәфи, Ш.Галиев, Ш.Еникеев, Р.Бәшәр, Ф.Яруллин иҗатлары белән танышу өчен әсәрләрдән өзекләр бирелгән. Моннан тыш әдәбият дәресендә А.Ключаревның һәм С.Гобәйдуллинаның биографиясе үтелә, ике татар халык әкияте тәкъдим ителә. Тагын дәреслектә “Татарстан Республикасы”, “Казан – тарихи башкала”, “Татар музыка сәнгате”, “Татар театры” кебек мәгълүмати текстлар да урын алган.

Уку елы дәвамында укучылар 3 минутлык текстны тыңлап, аның эчтәлеге турында үз фикерләрен белдерә һәм дәлилли;  лексик темаларга караган яңалыкларны, вакытлы матбугат язмаларын тыңлап, аларның эчтәлеген башкаларга җиткерә; күмәк сөйләшү (полилог) күнекмәләренә ия; аралашу барышында коммуникатив максатка ирешә; тәкъдим ителгән ситуация буенча сөйләшү үткәрә; эзлекле һәм аңлаешлы, грамматик яктан дөрес сөйләм булдыра; монологик сөйләмдә фикерне һәм үз мөнәсәбәтләрен төгәл белдерә; укылган (тыңланган) текстның эчтәлеген аңлап, авторның позициясен аңлата һәм анда күтәрелгән мәсьәләләргә карата үз мөнәсәбәтен белдерә; фәнни-популяр, публицистик, әдәби текстлар белән танышып, алардагы әһәмиятле мәгълүматны таба; әдәби әсәрләрдән алынган өзекләрне сәнгатьле итеп укый һәм образлы итеп кабул итә; татар әдипләренең иҗаты турында сөйли; татар һәм рус әдәбиятындагы әсәрләрне чагыштырып, үз фикереңне әйтә; язма эшләрне грамоталы, эзлекле итеп яза; текстларны русчадан татарчага язмача тәрҗемә итә; рәсми кәгазьләрне (гариза, белдерү, белешмә, эшлекле хат) дөрес яза белергә тиеш.

Таләп ителгән нәтиҗәләргә ирешү өчен кулланыла торган педагогик технологияләр:

-коммуникатив технология;

-үстерешле укыту технологиясе;

-иҗади үсеш технологиясе;

-проблемалы укыту системасы.

 Тикшерү характерындагы язма эшләрнең саны:

Сүзлек диктанты – 4

Диктант – 1

Изложение – 1

Сочинение – 1

ПРОГРАММАНЫҢ ЭЧТӘЛЕГЕ

Темалар

Белем һәм күнекмәләр

 1

Без Татарстанда яшибез

10

Актив лексиканы кулланып, Татарстан турындагы хикәяләрнең эчтәлеген эзлекле сөйли белү

Алмашлыкларны дөрес кулланып, текстның эчтәлеге буенча сорауларга җавап бирү, әңгәмә төзи белү

Хикәядән төп фикерне аерып күрсәтү, диалогик-монологик сөйләм оештыру

Иярченле кушма җөмләләрне дөрес кулланып, текстның эчтәлеге буенча сорауларга язмача җавап бирү яки сөйләү

Тексттан төп фикерне ачыклау, лексик-грамматик нормаларны саклап, диалогик-монологик сөйләм оештыру

Хикәядән төп фикерне аерып күрсәтү, әйтә белү, геройларга бәя бирергә өйрәнү.

Сәнгатьле уку, текст белән мөстәкыйль эшләү, эзлекле сөйләм оештыру.

 2

Белем һәм китап

14

 3

Һөнәр сайлау

7

 4

Ата-анага хөрмәт мәңгелек

9

 5

Тирәбездә яхшы кешеләр

11

 6

Кеше һәм мохит

6

 7

Беренче хисләр

13

Барлыгы

70

УКЫТУ-ТЕМАТИК ПЛАНЛАШТЫРУ

Предмет  татар теле

Сыйныф 9-б

Укытучы: Һадиуллина Әнисә Рәшит кызы

Сәгатьләр саны

Барлыгы 70 сәгать; атнага 2 сәгать

КАЛЕНДАРЬ-ТЕМАТИК ПЛАН

Дәр

Дәрес темасы

Тибы

Уку эшчәнлеге төрләре

Лексика

Үткәрү вакыты

1

“ Татарстан Республикасы” тексты

ЛГКК

Текстны укыганда төп мәгънәсенә төшенү

Татарстан күп илләр белән экономик бәйләнешләргә керә, шартнамәләр төзи.

план

 факт

4.09

4.09

6.09

6.09

2

Б.с.ү. “Татарстан”

ЛГКК

Сораулар буенча тексттан тыш материаллар белән мөстәкыйль эшләргә өйрәнү

3

Б.с.ү. Инша “Җәйге каникуллар”

ЛГКК

Язма сөйләмдә актив лексиканы куллану

11.09

11.09

4

“Казан-тарихи башкала” тексты

ЛГКК

Сораулар буенча тексттан тыш материаллар белән мөстәкыйль эшләргә өйрәнү.

13.09

13.09

5

 “ Татар музыка сәнгате” тексты

ЛГКК

Текстның эчтәлеге буенча план төзи белү

Татар музыка сәнгате тарихы турында сөйли белү.

Александр Ключарев, София Гобәйдуллина, Салих Сәйдәшев турында белешмә

18.09

18.09

6

Б.с.ү. Әңгәмә. “Татар музыка сәнгате”

ЛГКК

Өйрәнелгән актив
лексик берәмлекләрне
куллану

Александр Ключарев, София Гобәйдуллина, Салих Сәйдәшев турында белешмә бирә белү. Заһидулла Яруллин – беренче кыллы оркестр төзегән халык музыканты. <…>

20.09

20.09

7

“София Гобәйдуллина” тексты

ЛГКК

Тәрҗемә итә белү күнекмәләрен үстерү

София Гобәйдуллина – Швеция Короле Сәнгать академиясе әгъзасы. <…>

25.09

25.09

8

Д.с.ү. “София Гобәйдуллина”

ЛГКК

Сүзлекләр белән эшли белү

9

Татар театры” тексты

Д/М сөйләм

Мөһим мәгълүматны аерып алу күнекмәләре

Татар театр сәнгате барлыкка килү турында белешмә бирә белү.1906нчы елның 22 нче декабре – татар театры туган көн. <…>

27.09

27.09

10

Татар сәнгате.

ЛГКК

Төп фикерне әйтә алу

2.10

2.10

11

Татар сәнгате турында сөйләшү

ЛГКК

Сәнгать темасына  кагылышлы лексикадан актив файдалану

4.10

4.10

12

Р.Вәлиев “Саумы, китап!”

ЛГКК

Тәрҗемә итә белү күнекмәләрен үстерү

Китаплар, китапханәләрнең безнең тормыштагы роле турында сөйли белү.

9.10

9.10

13

Д.с.ү “ Саумы, китап!” Тест

ЛГКК

Диалогик сөйләмне үстерү

11.10

11.10

14

Б.с.ү. Инша. “Минем яраткан китабым”

ЛГКК

Язма сөйләмдә актив лексиканы куллану

Китаплар дөньясыннан кызыклы фактлар турында сөйләшү.

16.10

16.10

15

Иншага анализ. К.Насыйри. “Әбүгалисина”

ЛГКК

Мөһим мәгълүматны аерырга өйрәнү

Белемне алу һәм тормышта үз урыныңны табу проблемасы буенча сөйләшү.

18.10

18.10

16

Әсәрнең үзенчәлеге һәм әһәмияте

ЛГКК

Текстның эчтәлеген аңлау,тәрҗемә итү, төп фикерне
аерып чыгара алу

Китап уку кирәкме, әллә интернет җитәме? Мин ... турында укырга яратам.

23.10

23.10

17

Беренче татар  китабы

ЛГКК

Тәрҗемә итә белү күнекмәләрен үстерү

Уңышлы бизнес оештыру өчен, беренче чиратта белемле булу кирәк, ... . <…>

25.10

25.10

18

М.Мәһдиев. Тормыш юлы һәм иҗаты

ЛГКК

 

30.10

30.10

19

М.Мәһдиев. “Колаямбу плантациядә эшли”. I нче өлеш

ЛГКК

Әсәрне тәрҗемә белән уку

Калтыравыклы,кешелек җәмгыяте,ир уртасы,

1.11

1.11

20

М.Мәһдиев. “Колаямбу плантациядә эшли”. II нче өлеш

ЛГКК

Сәнгатьле уку, хикәянең төп эчтәлеген аңлауга ирешү

Уку- энә белән кое казу.Чит тел өйрәнү авырмы?

13.11

21

 Төп геройларга характеристика

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

15.11

22

Л.Ихсанова. Тормыш юлы һәм иҗаты

ЛГКК

Тексттан тыш материаллар белән мөстәкыйль эшләргә өйрәнү

Максатка омтылучан,тәэсир,вакый-га,иҗтимагый тормыш

20.11

23

Л.Ихсанова. “Бер маҗара”. I нче өлеш

ЛГКК

Сүзлекләр белән эшли белү

Түзә,җеп өзәрлек хәл калмау,тир түгеп тапкан.

22.11

24

Л.Ихсанова. “Бер маҗара”. II нче өлеш

ЛГКК

Әсәрне тәрҗемә белән уку

Белемле кеше меңне егар, белемсез кеше...

27.11

25

Б.с.ү. Әңгәмә. “Бер маҗара”

ЛГКК

Әсәр буенча әңгәмә оештыру

Тән газабы басыла,җан газабы басылмый.

29.11

26

Г.Әпсәләмов. Тормыш юлы һәм иҗаты

ЛГКК

Мөстәкыйль тәрҗемә итүне оештыру

Тормыш юлы һәм иҗаты турында күбрәк белү

4.12

 

27

Г.Әпсәләмов. “Ак чәчәкләр”

ЛГКК

Әсәрне тәрҗемә белән уку

Белгеч,абруй.Табибларга хас сыйфатлар-.....

6.12

 

28

Г.Ахунов. Тормыш юлы һәм иҗаты

ЛГКК

Мөстәкыйль тәрҗемә итүне оештыру

Биографиясен сөйләү

11.12

 

29

Г.Ахунов.

“ Хәзинә”

ЛГКФ

Әсәрне тәрҗемә белән уку

Бораулаучы,Ышанычлы адымнар белән,

13.12

 

30

И.Юзеев. Тормыш юлы һәм иҗаты

ЛГКК

 

Тормыш юлы һәм иҗатын өйрәнү

18.12

 

31

И.Юзеев. “Таныш моңнар”

ЛГКК

Аралашу ситуацияләрен куллану

Резидәнең авылга мөнәсәбәте.Үзеңне тормышта кирәк кеше диеп хис итү...

20.12

 

32

Р.Вәлиева.

 “ Гомәр белән һөнәр”

ЛГКК

 

 Р.Вәлиеваның тормышы һәм иҗаты. Гомәрдән гыйбрәт алыгыз.Кеше үз яраткан һөнәрен сайларга  тиеш..

25.12

 

33

“ Алтын алмалар”. Татар халык әкияте

ЛГКК

Әсәрне тәрҗемә белән уку

 Байлык сүзен мин болай аң лыйм...Чын байлык ул..

27.12

 

34

“ Зирәк карт” әкияте

ЛГКК

Мөстәкыйль тәрҗемә итүне оештыру

 Без өлкәннәрдән күп нәрсәләгә өйрәнәбез.

15.01

 

35

Б.с.ү. “ Зирәк карт”

ЛГКК

Ситуатив күнегүләр аша диалогик сөйләмгә чыгу

 Олыласаң олыны_олыларлар үзеңне.

17.01

 

36

С.Хәким. Тормыш юлы һәм иҗаты

ЛГКК

Хәтерне үстерү

Нәшрият,әдәби хезмәткәр.

22.01

 

37

С.Хәким. “ Әнкәй”

ЛГКК

Төп геройның кичерешләрен дөрес бәяләү

 Үз анасын зурлаган- кеше анасын хурламас.Ана- шәфкать диңгезе.

24.01

 

38

А.Шамов.  “Госпитальдә”. I нче өлеш

ЛГКК

Әсәрне тәрҗемә белән уку

 Егетнең эчке халәте,агарынган,хәрәкәтчән.

29.01

 

39

А.Шамов  “Госпитальдә”. II нче өлеш

ЛГКК

Хикәянең төп эчтәлеген аңлауга ирешү

 Егет анасын борчырга теләмәгән,шуңа күрә ...Палатагыларга аналары кебек сөекле .

31.01

 

40

Әсәрнең үзенчәлеге һәм әһәмияте

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

 6 яшьлек тә бала,60 яшьлек тә бала.Ананың ныклыгы һәм батырлыгы.

5.02

 

41

Б.с.ү. Әңгәмә “ Ана белән бала”

ЛГКК

Әсәр буенча әңгәмә оештыру

 Ана! Нинди бөек исем.

7.02

 

42

Н.Әхмәдиев “ Ана”.

ЛГКК

Әсәрне тәрҗемә белән уку

 Ришат хакына.баш тарта,яшьлек мәхәббәте,Хөрмәткә лаек.

12.02

 

43

Д.с.ү. Н.Әхмәдиев “Ана”.

ЛГКК

Фикер эшчәнлеген үстерү

 Йөрәк өзелеп төште,Баш тарту.

14.02

 

44

Г.Шәрәфи       “Күңелләрдә гөл үсә”

ЛГКК

Әсәрне тәрҗемә белән уку

 Гөл тәрбияләгәннәрнең,изге күңелле,

19.02

 

45

Б.с.ү. Әңгәмә. “Гөл тәрбияләгәннәрнең күңелендә гөл үсә”

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

Гөлләр яраткан кеше начар була алмый..

21.02

 

46

Ш.Галиев. Тормыш юлы һәм иҗаты

ЛГКК

Мөстәкыйль тәрҗемә итүне оештыру

Тормыш юлы һәм иҗатын өрәнү

26.02

 

47

Ш.Галиев. “ Урам ул нинди?”

ЛГКК

Хәтерне үстерү

Урам үзебез кебек...

28.02

 

48

Р.Миңнуллин. Тормыш юлы һәм иҗаты.

ЛГКК

Мөһим мәгълүматны аерып алу күнекмәләре

Р.Миңнуллинның тормыш юлы һәм иҗатын өйрәнү.

5.03

 

49

Р.Миңнуллин.“ Ә ни өчен?”

ЛГКК

Хәтерне үстерү

Әсәрнең төп идеясе,матур күренеш,әләкләшү,әреп

ләшү.

7.03

 

50

Ш.Еникиев. “Солтангәрәйнең язмышы”

ЛГКК

Әсәрне тәрҗемә белән уку

Сөяккә кадәр үтү,хәлдән таю,куркуга калды.

12.03

 

51

Төп геройларга характеристика.

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

14.03

 

52

Б.с.ү. Әңгәмә: “Тирәбездә яхшы кешеләр”

Д/М сөйләм

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

Тирәбездә яхшы кешеләр аз түгел,мәсәлән...

19.03

 .

53

“ Минем дустым” тексты өстендә эш

Д/М сөйләм

Хикәянең төп эчтәлеген аңлауга ирешү

Җилкәле,буйлы,керфекле,өлгер,бу сыйфатлары ошый.

21.03

 

54

Р.Мөхәммәдиев.  Тормыш юлы һәм иҗаты

ЛГКК

Мөстәкыйль тәрҗемә итүне оештыру

Утлы табага бастыру,сират күпере.

 

55

Р.Мөхәммәдиев. “Беренче умырзая”

ЛГКК

Хикәянең төп эчтәлеген аңлауга ирешү

Нәсел тамыры,ис китү,дөньяга килү.

 

56

М.Гафури. Тормыш юлы һәм иҗаты

ЛГКК

Тәрҗемә итә белү күнекмәләрен үстерү

 

57

М.Гафури “Кыр казы”

ЛГКК

Хикәянең төп эчтәлеген аңлауга ирешү

Талпыну,азаплана,терелә

58

Д.с.ү. “Кыр казы”

ЛГКК

 

Кыр казы терелә,ләкин хикәя моңсу...

 

59

Р.Бәшәр “Авыру урман”

ЛГКК

Хәтерне үстерү

Үрмәкүчләр.Урман моңаймасын өчен...

 

60

  Б.с.ү. Әңгәмә “Безнең табигать”

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

Урманга баручы кешеләргә минем киңәшләр:

 

61

И.Гази. Тормыш юлы һәм иҗаты

ЛГКК

Сүзлекләр белән эшли белү

 

62

И.Гази. “Ак сирень”. I нче өлеш

ЛГКК

Тәрҗемә итә белү күнекмәләрен үстерү

Аударырга,уфылдап,аның иркендә булса,иләс-миләс,

 

63

И.Гази. “Ак сирень”. II нче өлеш

ЛГКК

Әсәрне тәрҗемә белән уку

Чыркылдап,үксеп еларга,сарыласы килә.

 

64

Ф.Яруллин. “Ике кояшым бар, Илсөя”

ЛГКК

Сөйләм яңалыгын дөрес җиткерү

Иң әһәмиятле,өмет уяна,изге күңелле.

 

65

Әсәр эчтәлеге буенча әңгәмә

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

 Мәхәббәт үтеп керә алмаган киртәләр юк.

 

66

“Минем героем” тексты

ЛГКК

Лексик-грамматик нормаларны саклап аралашуны камилләштерү

 Кыз хыялындагы.хыялга чуму.

 

67

Д.с.ү “Беренче хисләр”

Д/М сөйләм

 

 Беренче хисләр- саф хисләр.

 

68

Кабатлау”Беренче хисләр”

Д/М сөйләм

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

 Язмыш очраштыра,гашыйк булу.

 

69

70

Гомумиләштереп кабатлау

МӘГЪЛҮМАТ ҺӘМ БЕЛЕМ БИРҮ ЧЫГАНАКЛАРЫ

УМК

Укытучы өчен методик   әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

- Программа“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.

3.Дәреслек:  Хәйдәрова Р.З. Татар теле  Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт.

9 нчы с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова,

 Диктантлар җыентыгы (төрле авторлар)

- Изложениеләр җыентыгы (төрле авторлар)

-  Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

1. Вәлиева Ф.С., Саттаров Г.Ф.

Урта мәктәп һәм гимназияләрдә  татар телен укыту методикасы, К..: Раннур н-ты, 2000 ел.

2. Зәкиев  М.З. Татар синтаксисы. К.: “Мәгариф” нәшрияты, 2005.

3. Хисамова Ф.М. Татар теле морфологиясе. К.: “Мәгариф” нәшрияты, 2006.

4. Галлямов Ф.Г. Татар теле дәресләрендә синтаксик һәм пунктуацион анализ. Алабуга, 1996.

5. Гыймадиева Н., Нуруллина Р.Татар теленнән кагыйдәләр җыентыгы. К.: “Мәгариф”, 2007.

6. Максимов В.Н. Урта мәктәптә татар теле укыту. Фонетика. Морфология.К.: “Мәгариф” н-ты, 2004.

7 Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы: Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 5-11 с-флары өчен Укытучылар өчен кулланма/Н.В.Максимов, С.М.Трофимова, М.З.Хамидуллина. -Казан: Мәгариф, 2005

7.4-8 классларда изложениеләр: Татар урта гомуми белем бирү мәкт./Ш.Р.Сайкин

8. Татар теленнән күнегүләр һәм тестлар.-Казан: Яңалиф, 2006

9. Бердәм республика имтиханына әзерләнү өчен ярдәмлек.Татар теле.-Казан: РИЦ “Школа”, 2008

10. Эш кәгазьләре үрнәкләре/З.В.Валиев.-Казан: Татар китап нәшрияты, 1999

11. Татар теле. Бердәм республика имтиханына әзерлек өчен кулланма.-Казан: РИЦ “Школа”, 2007        

12.Татар теле: Кагыйдәләр, күнегүләр:Урта гомуми белем бирү мәкт. өчен/Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова.-Казан: Мәгариф, 2007

13. Татар теленнән тестлар: Уку-укыту ярдәмлеге/Н.В.Максимов.-Казан: Мәгариф, 2008

14. Урта мәктәптә татар теле укыту: Фонетика. Морфология: Укытучылар өчен методик кулланма/ Н.В Максимов.-Казан: Мәгариф, 2004

15.Татар теле һәм әдәбияты укытуда яңа технологияләр / төзүчеләр Р.З.Хәйдәрова, Г.М.Әхмәтҗанова. – Яр Чаллы, 2011. – 69

1. Лингвистик анализ үрнәкләре.

2. Татар телендә тыныш билгеләре.

3.Ф.Г.Сәяпова, Ф.С.Кәримова

«Гади һәм кушма җөмлә синтаксисыннан таблицалар» Яр Чаллы, ӨПББИ,1999

4.Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

Электрон күрсәтмә:

1. www.mon.tatar.ru.

2.www.rus.test.ru



Предварительный просмотр:

02-31                                                                                               Татарстан Республикасы

Алабуга муниципаль районы

«2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”

гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе

“КАРАЛДЫ”                                                                   “КИЛЕШЕНДЕ”                                                  “РАСЛЫЙМ”

Татар теле һәм әдәбияты                                                ТР АМР”2 нче                                                       ТР АМР “2нче

метод.берләшмәсе                                                           урта гомуми белем                                                урта гомуми белем

җитәкчесе                                                                         мәктәбе"ГБМБУ                                                    мәктәбе”ГБМБУ

______________________                                               _____________________                                      ______________________

      К.Г.Абдуллина                                                                  А.М.Сахабиева                                                     С.М.Немтырев

1нче номерлы протокол                                                 1нче номерлы протокол                                        98  нче номерлы приказ

                27 нче август,2012 нче ел                                               28 нче август,2012 нче ел                                     29 нчы август,2012 нче ел

Татар теленнән эш программасы , 11 б сыйныфы

Төзүче Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

икенче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Алабуга 2012

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

 Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә:

1. “Мәгариф турында” Россия Федерациясенең Законы (“Закон об образовании” Закон  Российской Федерации)

2. “Мәгариф турында” Татарстан Республикасы Законы.

- 6 статья – белем алу теле (телләре)

- 7 статья – мәгарифнең дәүләт стандартлары

-10 статья –уку-укыту программалары

- 32 статья – мәгариф учреждениесенең вәкаләтләре һәм җаваплылыгы.

3. Гомуми белем эчтәлегенең мәҗбүри минимумы (ТР  Мәгариф министрлыгының 478 номерлы боерыгы, 05.07.2000 ел).

4. Дәресләрне планлаштыру рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы нигезендә төзелде. 1-11 нче сыйныфлар ( рус телендә сөйләшүче балалар өчен,  К.С.Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүдәтова,  Татарстан Республикасы Мәгариф министрлыгы, Казан,  “Мәгариф” нәшрияты, 2010 ел.

Бу ТР АМР ”2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе” ГБМБУ боерыгы белән № 98 нче беркетмәгә 29.08.2012 елдан эш планына нигезләнеп төзелде.

5.  Дәреслек:  Татар теле . Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәкт. 11 нче с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) / Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева.-  Казан: Мәгариф, 2010.

ЭШ ПРОГРАММАСЫ СТРУКТУРАСЫ

Татар теленең эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз   эченә алган   программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.

БЕЛЕМ БИРҮ ЭЧТӘЛЕГЕНЕҢ МӘҖБҮРИ МИНИМУМЫ.

Тыңлап аңлау. Укучыларның җанлы сөйләмне тыңлап аңлау күнекмәләрен камилләштерү; тыңланган мәгълүматка нигезлзнеп, күмәк аралашуда катнашу.

Сөйләү. Аралашу барышында коммуникатив максатка ирешү һәм үз фикерләрен эзлекле итеп белдерү; тормыштагы вакыйгалар, күренешләр турында хәбәр итү һәм фикер йөртү; укылган яки тыңланган текстның эчтәлеген мөмкин кадәр эзлекле һәм аңлаешлы итеп сөйләү.

Уку. Танышу, эзләнү, өйрәнү, карап чыгу максаты белән уку төрләреннән файдаланып, төрле жанрдагы текстларны аңлап уку һәм интернет аша кирәкле мәгълүматны табып уку күнекмәләренә ия булу; укылган текстның эчтәлеген эзлекле  итеп сөйләп бирү;

Язу һәм язма сөйләм. Бәйләнешле текстларны рус теленнән татарчага язмача тәрҗемә итү; тәкъдтм ителгән тема буенча чыгыш ясау өчен тезислар язу; аралашу ситуацияләрендә сөйләм үрнәкләреннән һәм гыйбарәләреннән файдалану.  

10-11 нче сыйныфны тәмамлаган рус телендә сөйләшүче балалар үзләштерергә тиешле белем –күнекмәләр.

Укучы туплаган белем һәм өйрәнгән күнекмәләр:

1. татар әдәбиятының дөньякүләм тоткан урыны, татар әдәбияты классиклары, аларның әсәрләре турында мәгълүмат;

2. сүз сәнгатенең образлы табигате турында;

3. сүз сәнгатенең образлы табигате турында;

4. өйрәнгән әдәби әсәрләрнең эчтәлеге;

5. классик әдипләрнең тормыш һәм ибат юлларының төп факторы;

6. төп әдәби-теоретик төшенчәләр;

7. әдәби әсәрнең эчтәлеген сөйләп аңлату;

8. әсәрнең төрен һәм жанрын билгеләү;

9. автор позициясен ачыклау;

10. әдәби бәйләнеш тәләпләрен саклаган хәлдә өйрәнелгән әсәрләрне (яки өзекләрне) сәнгатьле итеп уку;

11. әдәби әсәргә дәлилле рәвештә үз мөнәсәбәтен белдерү;

13. рус һәм татар телендәге әсәрләрнең  уртак һәм милли үзенчәлекләрен билгеләү, әхлакый кыйммәтләрне чагыштырып бәяләү;

14. татар һәм рус телендәге әсәрләргә  телдән һәм язмача фикерен белдерү, аларга бәя бирү;

15. татар әдәби теленең нормаларына нигезләнеп, кирәкле темага телдән һәм язмача бәйләнешле текст төзү;

ПРОГРАММАНЫҢ ЭЧТӘЛЕГЕ

Тема

Сәгатьләр саны

Тема 1.

Алда юллар, кайсын сайларга?

16

Тема 2.

Татрстан Республикасы

6

Тема 3.

Гаилә һәм балалар

7

Тема 4.

Мәхәббәт – гаиләнең нигезе

6

                     Барлыгы:

35

Язма эшләр

Эш төре

Еллык саны

1 чирек

2 чирек

3 чирек

4 чирек

БСҮ

5

1

1

3

2

Диктант

4

1

1

1

0

Изложение

1

0

1

0

0

Сочинение

0

0

0

1

0

Контроль эш

4

1

1

1

1

УКЫТУ-ТЕМАТИК ПЛАНЛАШТЫРУ

Предмет  татар теле

Сыйныф 11

Укытучы Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

Сәгатьләр саны

Барлыгы 35 сәгать; атнага 1 сәгать.

Дәрес темасы

Тибы

Уку эшчәнлеге төрләре

Лексика.

Үткәрү вакыты

план буенча

факт

1

Белем бәйрәме.

3.09

3.09

2

10 нчы сыйныфта үткәннәрне кабатлау. Фонетика

ЛКФ

Дәрес барышында җанлы сөйләмне аңлап, аралаша белү, үтәү барышына һәм нәтиҗәсенә карап биремнәрнең үтәлешен тикшерү

Транскрипция билгеләре белән дөрес күрсәтә белү

10.09

10.09

3

Хикәя фигыль. Сүзлек диктанты

ЛКФ

Дөрес һәм төгәл җавап бирүне камилләштерү

Алган белемнәрне практикада кулану алу

17.09

17.09

4

Җөмлә кисәкләре

ЛКФ

Хикәя җөмләнең хәбәр белән тәмамлану үзенчәлеген истә тотып, сөйләм оештыра алу

Хикәя җөмләнең хәбәр белән тәмамлану үзенчәлеген истә тоту

24.09

24.09

5

Кереш контроль эш. “Хикәя фигыль”

 

 

Алган белемнәрне практикада куллану алу

1.10

1.10

6

Хаталар өстендә эш.  Теләк белдерү формалары

ГКК

Аралаша белү сәләтен үстерү

Теләк белдерү формаларын дөрес куллану

8.10

8.10

7

Сыйфат фигыль

ГКФ

Хәтерне үстерү

Сыйфат фигыль, аның мәгънәсен, заман формаларын, исемләшүе һәм исемгә күчүен, сөйләмдә кулланылышын белү

15.10

15.10

8

Зат алмашлыкларының килеш белән төрләнеше

ЛГКК

Килеш белән төрләндергәндә үзенчәлекләргә игътибарны арттыру

Алмашлыкларны сөйләмдә дөрес куллану

22.10

22.10

9

Хәл фигыль формалары

ГКФ

Логик фикерләүне үстерү

Хәл фигыль формалары, кулланылышы

29.10

29.10

10

Бәйлек һәм бәйлек сүзләр

ЛКФ

Аралаша белү сәләтен үстерү

Бәйлекләрне сөйләмдә куллану үзенчәлекләрен белү

11

БСҮ. Контроль изложение

 

Язмача сөйләмдә фикерне матур итеп белдерү

Алган белемнәрне практикада куллану алу

12

Изложениегә анализ. Сан төркемчәләре

ГКФ

Таблица белән эшләүне камилләштерү

Саннарның ясалышы, саналмышның кулланылу үзенчәлеген белү

13

Билгеле киләчәк заман хикәя  фигыль формасы.

ГКФ

Таблица белән эшләүне камилләштерү

Зат- сан белән төрләндерә алу

14

Кушымча ялгану тәртибе.

ГКФ

Максатчанлыкны үстерү

Җөмләдә сүзләрне бәйләүче чараларны гамәли куллана белү

15

Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльнең зат- сан белән төрләнеше

ГКФ

Сәбәп- нәтиҗә бәйләнешләрен табу. Дөрес һәм төгәл җавап бирүне камилләштерү

Сөйләмдә куллана алу

16

Контроль эш. Рәвеш

ГКФ

Җөмләнең баш иярчен кисәкләрен русчага тәрҗемә итү,

Морфологик- синтаксик үзенчәлекләрен белү

17

БСҮ. Сочинение “Хуш киләсең, Яңа ел!”

ГКФ

Язмача сөйләмдә фикерне матур итеп белдерү

Алган белемнәрне практикада куллану алу

18

Сочинениегә анализ. Кисәкчәләр

ЛКФ

Сүзлек белән эшләүне камилләштерү

Кисәкчәләрне дөрес язу

 

19

Исем фигыль

ЛГКК

Сүзлек белән эшләүне камилләштерү

Татар телендә фигыльнең төп формасы буларак сүзлекләрдә бирелүен истә тоту

 

20

Инфинитив

ГКФ

Таблица белән эшләүне камилләштерү

Инфинитивның сөйләмдә дөрес кулланылышы һәм дөрес язылышы

 

21

Боерык фигыльләрнең төрләнеше

Д/С

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү. Дөрес һәм төгәл җавап бирүне камилләштерү

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белү. Дөрес һәм төгәл җавап бирү

 

22

Фразеологизмнар. Хәтер диктанты

ГКФ

Таблица белән эшләүне ка
милләштерү

Алган белемнәрне практикада куллану алу

 

23

Теркәгечләр

ЛКФ

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү

Теркәгечләрне куллану үзенчәлекләрен, аларның интонациягә бәйле булуын белү

 

24

Контроль эш

ЛКФ

 

Алган белемнәрне практикада куллану алу

 

25

Хаталар өстендә эш. Тезүче теркәгечләр

Д/С

Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү

Теркәгечләрнең теркәгеч сүзләрдән аермалы яклары

 

26

Ияртүче теркәгечләр

ЛКФ

Логик фикерләүне үстерү

Теркәгечләрнең татар һәм рус телләрендә уртак якларын белү

 

27

Сыйфат

ГКФ

Сүзлек белән эшләүне камилләштерү

Лексик-грамматик һәм морфологик- синтаксик билгеләрне белү

 

28

Билгеле үткән заман

ГКФ

Схема буенча эшләүне камилләштерү

Зат- сан белән төрләндерә алу

 

29

Билгесез үткән заман. Искәртмәле диктант

ГКФ

Максатчанлыкны үстерү

Алган белемнәрне практикада куллану алу

 

30

Тәмамланмаган үткән заман

ГКФ

Таблица белән эшләүне камилләштерү

Сөйләмдә куллана алу

 

31

Күптән үткән заман

ГКФ

Шарт фигыльне дөрес кулланып телдән һәм язма сөйләм оештыра белү күнекмәсен булдыру.

Сөйләмдә куллана алу

 

  32

БСҮ. Контроль изложение.

 

Язма сөйләм оештыра белү күнекмәсен булдыру.

Алган белемнәрне практикада куллану алу

 

33

Изложениегә анализ. Кабатлаулы үткән заман

ГКФ

Схема буенча эшләүне камилләштерү

Сөйләмдә куллана алу

 

34

Үткән заман хикәя фигыльләрне кабатау

ГКК

Ныгыту өчен күнегүләр эшләү

Үткәннәрне истә калдыру

 

35

Үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау

ГКК

Ныгыту өчен күнегүләр эшләү

Үткәннәрне истә калдыру

 

МӘГЪЛҮМАТ ҺӘМ БЕЛЕМ БИРҮ ЧЫГАНАКЛАРЫ

УМК

Укытучы өчен методик   әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

- Программа“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.

3.Дәреслек:  Хәйдәрова Р.З. Татар теле  Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт.

11 нче с-фы өчен д-лек 2010 ел(рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова,

 Диктантлар җыентыгы (төрле авторлар)

- Изложениеләр җыентыгы (төрле авторлар)

-  Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

1. Вәлиева Ф.С., Саттаров Г.Ф.

Урта мәктәп һәм гимназияләрдә  татар телен укыту методикасы, К..: Раннур н-ты, 2000 ел.

2. Зәкиев  М.З. Татар синтаксисы. К.: “Мәгариф” нәшрияты, 2005.

3. Хисамова Ф.М. Татар теле морфологиясе. К.: “Мәгариф” нәшрияты, 2006.

4. Галлямов Ф.Г. Татар теле дәресләрендә синтаксик һәм пунктуацион анализ. Алабуга, 1996.

5. Гыймадиева Н., Нуруллина Р.Татар теленнән кагыйдәләр җыентыгы. К.: “Мәгариф”, 2007.

6. Максимов В.Н. Урта мәктәптә татар теле укыту. Фонетика. Морфология.К.: “Мәгариф” н-ты, 2004.

7 Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы: Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 5-11 с-флары өчен Укытучылар өчен кулланма/Н.В.Максимов, С.М.Трофимова, М.З.Хамидуллина. -Казан: Мәгариф, 2005

7.4-8 классларда изложениеләр: Татар урта гомуми белем бирү мәкт./Ш.Р.Сайкин

8. Татар теленнән күнегүләр һәм тестлар.-Казан: Яңалиф, 2006

9. Бердәм республика имтиханына әзерләнү өчен ярдәмлек.Татар теле.-Казан: РИЦ “Школа”, 2008

10. Эш кәгазьләре үрнәкләре/З.В.Валиев.-Казан: Татар китап нәшрияты, 1999

11. Татар теле. Бердәм республика имтиханына әзерлек өчен кулланма.-Казан: РИЦ “Школа”, 2007        

12.Татар теле: Кагыйдәләр, күнегүләр:Урта гомуми белем бирү мәкт. өчен/Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова.-Казан: Мәгариф, 2007

13. Татар теленнән тестлар: Уку-укыту ярдәмлеге/Н.В.Максимов.-Казан: Мәгариф, 2008

14. Урта мәктәптә татар теле укыту: Фонетика. Морфология: Укытучылар өчен методик кулланма/ Н.В Максимов.-Казан: Мәгариф, 2004

15.Татар теле һәм әдәбияты укытуда яңа технологияләр / төзүчеләр Р.З.Хәйдәрова, Г.М.Әхмәтҗанова. – Яр Чаллы, 2011. – 69

1. Лингвистик анализ үрнәкләре.

2. Татар телендә тыныш билгеләре.

3.Ф.Г.Сәяпова, Ф.С.Кәримова

«Гади һәм кушма җөмлә синтаксисыннан таблицалар» Яр Чаллы, ӨПББИ,1999

4.Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

Электрон күрсәтмә:

1. www.mon.tatar.ru.

2.www.rus.test.ru



Предварительный просмотр:

02-31                                                                                        Татарстан Республикасы

Алабуга муниципаль районы

«2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”

гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе

“КАРАЛДЫ”                                                                  “КИЛЕШЕНДЕ”                                                    “РАСЛЫЙМ”

Татар теле һәм әдәбияты                                                ТР АМР”2 нче                                                       ТР АМР “2нче

метод.берләшмәсе                                                           урта гомуми белем                                                урта гомуми белем

җитәкчесе                                                                         мәктәбе"ГБМБУ                                                    мәктәбе”ГБМБУ

______________________                                               _____________________                                      ______________________

      К.Г.Абдуллина                                                                  А.М.Сахабиева                                                     С.М.Немтырев

1нче номерлы протокол                                                 1нче номерлы протокол                                        98 нче номерлы приказ

               27 нче август,2012 нче ел                                              28 нче август,2012 нче ел                                      29 нчы август,2012 нче ел

Татар әдәбиятыннан эш программасы, 11 б сыйныфы

Төзүче Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

икенче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Алабуга

2012

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

  ЭШ ПРОГРАММАСЫ ТҮБӘНДӘГЕ ДОКУМЕНТЛАРНЫ ИСӘПКӘ АЛЫП ТӨЗЕЛДЕ:

1.Рус телле укучыларга татар телен укытуның дәүләт стандарты. – Казан, 2008.

2.Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын  укыту программасы (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) : 1-11 нче сыйныфлар / Төз.- К.С.Фәтхуллова, Ф.Х.Җәүһәрова.-  Казан:  Мәгариф, 2010.  Бу ТР АМР ”2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе” ГБМБУ боерыгы белән № 98 нче беркетмәгә 29.08.2012 елдан эш планына нигезләнеп төзелде.

 3.  Дәреслек:  Татар теле . Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәкт. 11 нче с-фы өчен д-лек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) / Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева.-  Казан: Мәгариф, 2010.

ТАТАР ӘДӘБИЯТЫ УКЫТУНЫҢ МАКСАТЛАРЫ

1. Матур әдәбият текстларын кабул итү, төп әдәби-тарихи мәгълүматларны белү; әдәби-тарихи процесс турында гомуми караш булдыру.

2. Гуманлылык карашлары, гражданлык тойгысы, патриотизм хисләре, татар әдәбиятына һәм татар халкының рухи һәм мәдәни кыйммәтләренә ихтирам тәрбияләү.

3. Телдән һәм язма сөйләм аша әдәби зәвык үстерү.

4. татар классик әдәбияты, балалар әдәбияты, хәзерге татар әдәбиятының күренекле вәкилләрен атый белү, аларның әсәрләреннән алынган өзекләрнең эчтәлеген аңлау һәм фикер алыша белү.

5. Татар халкының әдәбияты, тарихы, мәдәнияте буенча мәгълүматлы булу.

6. Татар сәнгатенең күренекле вәкилләре турында хәбәрдар булу.

ТАТАР ӘДӘБИЯТЫ УКЫТУНЫҢ БУРЫЧЛАРЫ

1) татар әдәбияты әсәрләре аша укучыларны татар халкының тарихы, рухи казанышлары, тормыш-яшәеш үзенчәлекләре белән таныштыру;

2) укучыларның телдән һәм язмача аралашу күнекмәләрен һәм осталыкларын камилләштерү, фикер эшчәнлеген үстерү, татар телен укытуның сыйфатын яхшырту;

3) татар әдәбиятының алтын хәзинәсен тәшкил иткән әдәби әсәрләрдән алынган өзекләр һәм аларның авторлары турында мәгълүмат бирү;

4) гомумкешелек әхлакый сыйфатлар тәрбияли алырдай әсәрләр аша укучыларның дөньяга карашын формалаштыру, аларда уңай сыйфатлар тәрбияләү, әдәбият белән кызыксынуларын арттыру;

5) танылган язучы һәм шагыйрьләрнең иҗаты, тормыш юлы турында кыскача белешмә бирү;

6) вакытлы матбугат язмаларын, мәгълүмати текстларны укырга һәм аларга күзәтү ясарга, анда күтәрелгән мәсьәләләргә карата үз мөнәсәбәтеңне дәлилләп белдерергә күнектерү.

УКУ ЕЛЫ БАШЫНА УКУЧЫЛАРНЫҢ ГОМУМБЕЛЕМ ҺӘМ ФӘН БУЕНЧА БЕЛЕМ КҮНЕКМӘЛӘРЕНӘ ХАРАКТЕРИСТИКА

         Укучы җанлы сөйләмне тыңлап аңлап, сөйләшүдә катнаша ала; диктор сөйләмен тыңлап, эчтәлеге буенча мөстәкыйль эшләр эшли; укылган (тыңланган) текстның эчтәлеге буенча фикер алышуда катнаша; кара-карша сөйләшү барышында аралашу максатына ирешә һәм үз фикерен дәлилли; табигать күренешләрен, төрле вакыйгаларны тасвирлый сәяси-иҗтимагый һәм мәдәни тормыш яңалыклары турында хәбәр итә; укылган (тыңланган) текстның эчтәлеген эзлекле һәм нигезле итеп сөйләп бирә; әдәби әсәрләрдән алыган өзекләрнең, фәнни-популяр текстларның эчтәлеген тулысынча аңлап укый, кирәкле мәгълүматны табып әйтә; шигырьләрне яттан өйрәнә һәм сәнгатьле итеп сөйли; лексик темага караган бәйләнешле текст яза; укылган (тыңланган) текстның планын төзи, эчтәлеген яза; тәкъдим ителгән темага реферат яза ала.

                                         УКУ ЕЛЫ ДӘВАМЫНДА ФОРМАЛАШТЫРЫРГА ТИЕШЛЕ БЕЛЕМ ҺӘМ КҮНЕКМӘЛӘР

    Җанлы сөйләмне тыңлап аңлап, сөйләшүдә катнаша; тыңланган мәгълүматны аңлатып бирә, сорауларга җавап бирә; аралашканда төрле репликалардан (сораштыру, кабатлап сорау, тәкъдим итү, риза булу) урынлы файдалана; аралашу барышында фикерне төгәл җиткерә; киңәйтелгән репликаларны кулланып, сөйләшү үткәрә; укылган текстларның эчтәлеге буенча бәхәсләрдә катнашканда, оппонентларның фикерен исәпкә алып, үз карашларыңны раслый һәм дәлилли; әдәби әсәрләрнең эчтәлеге буенча әңгәмә кора; төрле җөмлә калыпларын кулланып, мөһим вакыйгалар, дөнья яңалыклары турында хәбәр итә алу һәм аларга карата үз мөнәсәбәтеңне һәм фикерләреңне белдерә; кирәкле темага телдән бәйләнешле текст төзи алу, сөйләмне эзлекле һәм аңлаешлы итеп оештыра; татар классик әдипләренең тормышы һәм иҗаты турында сөйли; әдәби әсәрләрдә күтәрелгән проблемаларны аңлый һәм аларга карата үз фикерләреңне дәлилләп әйтә; әсәрдәге геройларны характерлап, алар турында фикер әйтә;   тексттан кирәкле мәгълүматны таба алу һәм аның эчтәлеген телдән яки язмача белдерә; текст белән мөстәкыйль эшли; шигъри текстларны яттан сөйли; әдәби текстның төрен һәм жанрын билгели; аерым автор һәм аның әсәрләре, татар әдәбияты турында кирәкле мәгълүматны белешмә әдәбият, Интернет аша таба; аралашу ситуацияләренә карата фикерләрне язмача белдерә; укылган текстның планын төзи; өйрәнелгән әсәр эчтәлегенә нигезләнеп, сочинение яза алу; тәкъдим ителгән темага реферат яза алырга тиеш.                                                                                                          

Программага кертелгән үзгәрешләр:

     Программада сөйләмнең орфоэпик, интонацион, орфографик ягын, лексик ягын, грамматик ягын үзләштерүгә таләпләр куелган. Сөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр төгәл һәм ачык билгеләнгән. 11 нче класста грамматик материал элек өйрәнелгәннәрне кабатлауга корылган, ләкин тулыландырыла, кызыклы мәгълүматлар белән баетыла. Татар теленә өйрәткәндә предметара бәйләнеш әһәмиятле урын тота: география, тарих, рус теле һәм башка фәннәрне бәйләп укыту дәресне эчтәлекле һәм мавыктыргыч итеп оештырырга мөмкинлек бирә.

Программада аралашу өчен унбер тема бирелгән, ә дәреслектә дүрт кенә тема. Шуңа кайбер темалар берләштерелде. Программадагы “Югары белем”, “Фән казанышлары”, “Һөнәр сайлау” темалары дәреслектәге “Алда юллар, кайсын сайларга?” темасына кертелде. “Ял итү”, “Татар музыка сәнгате һәм фестивальләр” – “ Гаилә һәм балалар” темасына берләштерелде. Программада күрсәтелмәгән “Мәхәббәт – гаиләнең нигезе” темасы уңышлы кулланыла, укучыларны киләчәк тормышка әзерләү юлында бер адым булып тора. Дәреслектәге “Татарстан Республикасы” темасы үз Ватаныңа мәхәббәт тәрбияләү максатыннан отышлы. 11 нче сыйныфта укучылар Җ.Тәрҗеманов, Т.Миңнуллин, М.Насыйбуллин, Г.Әпсәләмов, Г.Кутуй, Г.Әхтәмова, Р.Хафизова, Нурзилә, Г.Мөхәмәтшин, А.Гыймадиев, З.Хәким әсәрләреннән өзекләр белән танышалар, аларның эчтәлеге буенча диологик, монологик сөйләмгә чыгалар. Шулай ук Ф.Яруллин, Р.Рәкыйпов, Х.Туфан, Р.Гаташ шигырьләрен өйрәнәләр. Болардан тыш дәреслеккә вакытлы матбугаттан бүгенге көндә бик актуаль булган текстлар, кызыклы материаллар да кертелгән.

ТАЛӘП ИТЕЛГӘН НӘТИҖӘЛӘРГӘ ИРЕШҮ ӨЧЕН КУЛЛАНЫЛА ТОРГАН ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛӘР:

-коммуникатив технология; -үстерелешле укыту технологиясе; -иҗади үсеш технологиясе; -проблемалы укыту системасы.

ПРОГРАММАНЫҢ ЭЧТӘЛЕГЕ

Бүлекләр, темалар

Сәгать саны

      Темага караган төп төшенчәләр

1

Алда юллар, кайсын сайларга?

24

Киләчәк, уку йорты, заман, киләчәк мәктәбе, борчый, икътисади, шәфкатьле, җаваплы.

2

Татарстан Республикасы

13

Үз Ватаныңның казанышларына горурлык хисе тәрбияләү, үсеш дәрәҗәсе, экономик куәте, дөньякүләм урыны, өлеш, бөтендөнья тарихы, ярышлар, спорт корылмалары.

3

Гаилә һәм балалар

21

Гадәт,тәмәке, агулы, ярсыну, шәраб, сыра, аек, кәсеп, сәбәп. Киләчәк буынның сәламәтлеген кайгырту.Гаиләдә бер-береңә тугры, мәрхәмәтле булырга кирәк икәнен төшендерү

4

Мәхәббәт – гаиләнең нигезе

12

Битараф, ялагай, тыйнак, җитди, кыяфәт, мактыйлар

Тормышта чын дуслыкның әһәмиятен төшенергә булышу

   

УКЫТУ-ТЕМАТИК ПЛАНЛАШТЫРУ

Предмет  татар әдәбияты

Сыйныф 11-б

Укытучы Һадиуллина Әнисә Рашит кызы

Сәгатьләр саны:

Барлыгы 70 сәгать; атнага 2 сәгать.

Дәрес темасы

Тибы

Уку эшчәнлеге төрләре

Лексика.

Үткәрү вакыты

план буенча

үткәрелде

1

10 нчы сыйныфта үткәннәрне кабатлау

ЛГКК

1.09

1.09

2

“Беренче сентябрь- бәйрәм көн” тексты

ЛГКК

5.09

5.09

3

Ф. Яруллин. “Иң гүзәл кеше икәнсез”.

ЛГКК

8.09

8.09

4

Җәвад Тәрҗеманов “Математика укытучыларына хат”

ЛГКК

12.09

12.09

5

Вәсимә Хәйруллина “Килешләр” шигыре.

ЛГКК

15.09

15.09

6

Туфан Миңнуллин биографиясе.

ЛГКК

19.09

19.09

7

Т. Миңнуллин “Үзебез сайлаган язмыш”.

ЛГКК

22.09

22.09

8

“Сез әзерме?” тексты.

ЛГКК

26.09

26.09

9

Мәгъсүм Насыйбуллин биографиясе.

Д/М сөйләм

29.09

29.09

10

М. Насыйбуллин “Имтихан” әсәреннән өзек. (I өлеш)

ЛГКК

3.10

3.10

11

“Имтихан” әсәре. (II өлеш)

ЛГКК

6.10

6.10

12

“Имтихан” әсәре. (III өлеш)

ЛГКК

10.10

10.10

13

Атаклы хирург Ренат Акчурин.

ЛГКК

Диалогик сөйләмне үстерү

 

13.10

13.10

14

Медицина университеты турында текст.

ЛГКК

Медицина темасына караган лексикадан актив куллану

Югары уку йортлары һәм без сайлаган  һөнәрләр.  

Бүгенге  икътисади тормыш-тагы яңа һөнәрләр.
Бүгенге мәктәптә мине борчыган проблемалар.

Без сайлаган профессияләр, аларга куелган таләпләр.

17.10

17.10

15

Г. Әпсәләмов. “Ак чәчәкләр” (I өлеш)

ЛГКК

Мөһим мәгълүматны аерырга өйрәнү

Татарстандагы югары уку йортлары: ... . Мин киләчәктә югары уку йортында укырга телим, чөнки ... .
Социологлар, логистлар,  промоутерлар – алар кемнәр?  
Безнең заманга аттестатлы кешеләр түгел, белемле кешеләр кирәк. <...> Бүгенге мәктәптә мине күп мәсьәләләр борчый. <...> Киләчәк мәктәбен мин шулай күз алдына китерәм: ... .  <...>

20.10

20.10

16

БСҮ.Сочинение. “Сәламәтлек сагында торучылар”

ЛГКК

Медицина темасына караган лексикадан язма сөйләмдә актив куллану

Минемчә,  табиб, иң беренче чиратта, шәфкатьле, җаваплы, булырга тиеш.

24.10

24.10

17

Г. Әпсәләмов. “Ак чәчәкләр” (II өлеш)

ЛГКК

Тәрҗемә итә белү күнекмәләрен үстерү

 

27.10

27.10

18

Социолог профессиясе турында текст.

ЛГКК

Текстның эчтәлеген аңлау,тәрҗемә итү, төп фикерне
аерып чыгара алу

 

31.10

31.10

19

Реклама өлкәсендәге белгечлекләр.

ЛГКК

Текстны тәрҗемә белән уку

 

3.11

3.11

20

“Һөнәр сайлау- җаваплы эш” тексты.

ЛГКК

Текстның төп эчтәлеген аңлауга ирешү

14.11

Роберт Рәкыйпов “Мин яратам сине, Татарстан!”

ЛГКК

Шигырьгә анализ ясау

Татарстанның экономик  куәте  белән бүген бик күп чит илләр кызыксына.

21

Татарстан турында текст.

ЛГКК

Тексттан тыш материаллар белән мөстәкыйль эшләргә өйрәнү

Татарстанның экономик хәле, чит илләр белән экономик бәйләнешләрен әйтә белү.Татарстанның яңа экономик үсеш дәрәжәсе, дөньякүләм аренада бүгенге урыны.

17.11

22

Татарстанның икътисади үсеше.

ЛГКК

Сүзлекләр белән эшли белү

 

21.11

23

“Казан” тексты

ЛГКК

Текстны тәрҗемә белән уку

Казан шәһәрендәге яңа үзгәрешләр турында сөйли белү.
Казанның бүгенге йөзе, архитектура истәлекләре, яңа ял итү урыннары.

24.11

24

Казан турында мәгълүмат.

ЛГКК

Текст буенча әңгәмә оештыру

Татарстанның яңа экономик үсеш дәрәжәсе, дөньякүләм аренада бүгенге урыны.
Татарстанның бөтендөнья спорт үсешенә керткән өлеше, Казандагы яңа спорт корылмалары турында сөйләшү.

28.11

25

“Ә сез беләсезме?” тексты

ЛГКК

Мөстәкыйль тәрҗемә итүне оештыру

 

1.12

26

Сәнгать дөньясында.

ЛГКК

Текстны тәрҗемә белән уку

Татарстанның сынлы сәнгате турында кыскача сөйли белү
Яшәгән төбәгеңдә сине борчыган проблемалар турында сөйләшү.
Татарстанда яшьләр хәрәкәте, яшьләрнең төрле акцияләрдә катнашуы.

5.12

27

Татарстанда опера сәнгате

ЛГКК

Мөстәкыйль тәрҗемә итүне оештыру

 

8.12

28

Күренекле балет осталары

ЛГКФ

Ситуатив күнегүләр аша диалогик сөйләмгә чыгу

 

12.12

29

Татар җырчылары

ЛГКК

Татар җырчыларын тану

 

15.12

30

Казандагы югары уку йортлары.

ЛГКК

Аралашу ситуацияләрен куллану

Татарстандагы югары уку йортлары: ... . Мин киләчәктә югары уку йортында укырга телим, чөнки ... .
Социологлар, логистлар,  промоутерлар – алар кемнәр?  

19.12

31

Татар дәүләт гуманитар- педагогика университеты турында текст.

ЛГКК

Ситуатив күнегүләр аша диалогик сөйләмгә чыгу

 

22.12

  32

Казанда узачак Җәйге универсиада турында текст.

ЛГКК

Текстны тәрҗемә белән уку

Татарстанның бөтендөнья спорт үсешенә керткән өлеше, Казандагы яңа спорт корылмалары турында сөйләшү.
Спорт һәм сәламәт яшәү рәвеше (14 сәг.)
Спорт төрләре, дөньякүләм танылган спортчылар,
Татарстанның атаклы спортчылар.
Шәһәребездә, авылыбызда спорт белән шөгыльләнү өчен шартлар. Алар нинди?

Сәламәт яшәү рәвеше турында сөйләшү.

26.12

33

Г. Кутуй биографиясе.

ЛГКК

Хәтерне үстерү

 

16.01

34

Г. Кутуй “Тапшырылмаган хатлар” (I өлеш)

ЛГКК

Мөстәкыйль тәрҗемә итүне оештыру

 

19.01

35

Г. Кутуй “Тапшырылмаган хатлар” (II өлеш)

ЛГКК

Хәтерне үстерү

 

23.01

36

Әсәр эчтәлеге буенча фикер алышу

ЛГКК

Төп геройның кичерешләрен дөрес бәяләү

 

26.01

37

Татар драматурглары

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

 

30.01

38

Т. Миңнуллин “Илгизәр+Вера” (I күренеш)

ЛГКК

Хикәянең төп эчтәлеген аңлауга ирешү

 

2.02

39

Т. Миңнуллин “Илгизәр+Вера” (II күренеш)

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

Дуслык һәм мәхәббәтнең нигезе - ... . Бер-береңне ярату – ул ... . Минем яраткан кызым (егетем) – ул ... . Минем яраткан егетем (кызым) миңа игътибарлы, минем өчен борчыла ...

6.02

40

Т. Миңнуллин “Илгизәр+Вера” (III күренеш)

ЛГКК

Әсәр буенча әңгәмә оештыру

 

9.02

41

Әсәр буенча фикер алышу

ЛГКК

Әсәрне тәрҗемә белән уку

 

13.02

42

Г.Әхтәмова “Берсе ак, берсе чуар”.

ЛГКК

Фикер эшчәнлеген үстерү

Балалар йортында ятимнәр саны кимеми, чөнки... . Һ.Такташның  «Ана-бөек исем,
Нәрсә житә ана булуга!” дигән шигъри юллары белән мин килешәм, чөнки.... .
Өлкәннәрне ихтирам итү, алар турында кайгырту, аларга булышу – яшьләрнең иң беренче бурычы.

16.02

43

Б.С.Ү. Әңгәмә “Җирле язучылар”

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

 

20.02

44

Роза Хафизова “Әни нинди була?”

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

23.02

Б.С.Ү. Сочинение “Әни нинди була?”

ЛГКК

Тәкъдим ителгән темага сочинение язу

 

27.03

45

Нурзилә “Сөембикә кыйссасы” (I кисәк)

ЛГКК

Хәтерне үстерү

Борынгы Болгар дәүләте Идел буенда барлыкка килә... . Сөембикә манарасы – Казанның күренекле архитектура истәлеге...

2.03

46

Нурзилә “Сөембикә кыйссасы” (II кисәк)

ЛГКК

Мөһим вакыйганы аерып алу күнекмәләре

 

6.03

47

Әсәр буенча фикер алышу

ЛГКК

Хәтерне үстерү

 

9.03

48

Газиз Мөхәммәтшин биографиясе

ЛГКК

Биографияне тәрҗемә белән уку

 

13.03

49

Г. Мөхәммәтшин “Йөрәктәге эзләр” (I өлеш)

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

Без Оля белән 8 нче сыйныфта дуслаштык. <...>
Миңа ... кызлар ошый.
Ул миңа бик ошый. Мин аның ... сыйфатларын яратам.

Син дискотекага барырга телисеңме?
Минем театрга барасым килә.

16.03

50

Г. Мөхәммәтшин “Йөрәктәге эзләр” (II өлеш)

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

 

20.03

51

Г. Мөхәммәтшин “Йөрәктәге эзләр” (III өлеш)

ЛГКК

Хикәянең төп эчтәлеген аңлауга ирешү

 

23.03

52

Әсәр буенча фикер алышу

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

 

53

Алмаз Гыймадиев “Батыр егет”

ЛГКК

Текстның төп эчтәлеген аңлауга ирешү

“Егетлек" проблемасы буенча сөйләшү.

54

Диалогик һәм монологик сөйләмгә чыгу

ЛГКК

Диалог һәм монолог төзи белү күнекмәләрен камилләштерү

 

55

Зөлфәт Хәким “Чын ярату”

ЛГКК

Хикәянең төп эчтәлеген аңлауга ирешү

Дуслыкта, мәхәббәттә кызлар-ның һәм егетләрнең роле. Мәхәббәт һәм байлык.

Без гаилә корырга әзерме?
Катнаш гаиләләр, аларның киләчәге?

56

Әсәр эчтәлеге буенча фикер алышу

ЛГКК

Диалог һәм монолог төзи белү күнекмәләрен камилләштерү

Дуслык һәм мәхәббәтнең нигезе - ... . Бер-береңне ярату – ул ... . Минем яраткан кызым (егетем) – ул ... . Минем яраткан егетем (кызым) миңа игътибарлы, минем өчен борчыла ...

57

Хәсән Туфанның биографиясе

ЛГКК

Хәтерне үстерү

 

58

Х. Туфан “Кайсыгызның кулы җылы?” шигыре

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

 

59

Х. Туфан “Әйткән идең...”шигыре

ЛГКК

Сүзлекләр белән эшли белү

 

60

Б.С.Ү. Әңгәмә “Репрессия еллары”

ЛГКК

Лексик-грамматик нормаларны саклап аралашуны камилләштерү

 

61

Рәдиф Гаташ иҗаты

ЛГКК

Тексттан тыш материаллар белән мөстәкыйль эшләргә өйрәнү

 

62

Р. Гаташ “Ирләр булыйк!” шигыре

ЛГКК

Сөйләм яңалыгын дөрес җиткерү

 

63

Б.С.Ү. Әңгәмә “Чын ир-ат нинди булырга тиеш?”

ЛГКК

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

Чын ир-ат булсаң, ... .
Гаилә кору – зур жаваплылык, чөнки... . Гаилә кору өчен... . Үпкәләшүнең төп сәбәпләре... .  Катнаш гаилә озын гомерле була алмый, чөнки... .

64

Әсәр эчтәлеге буенча фикер алышу

ЛГКК

Лексик-грамматик нормаларны саклап аралашуны камилләштерү

 

65

Татар шагыйрьләре

Д/М сөйләм

Тексттан тыш материаллар белән мөстәкыйль эшләргә өйрәнү

Муса Җәлилнең куен дәфтәрләрен илгә алып кайтучы кеше – Андре Тиммерманс. <...>
Муса Җәлилнең көрәш биографиясен Константин Симонов, Гази Кашшаф, Рафаэль Мостафин өйрәнә. <...>
Г. Гафиятуллин – Советлар Союзы Герое А. Матросов батырлыгын кабатлады

66

Татар драматурглары

Д/М сөйләм

Өстәмә материаллар белән мөстәкыйль эшләргә өйрәнү

 

67

Татар язучылары

Д/М сөйләм

Тексттан тыш материаллар белән мөстәкыйль эшләргә өйрәнү

68

11 нчы сыйныфта үткәннәрне кабатлау

Д/М сөйләм

Күмәк сөйләшү күнекмәләрен камилләштерү

 

МӘГЪЛҮМАТ ҺӘМ БЕЛЕМ БИРҮ ЧЫГАНАКЛАРЫ

УМК

Укытучы өчен методик   әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

- Программа“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен): 1-11 сыйныфлар / Төз.-авт.: К.С. Фәтхуллова, Ф.Х. Җәүһәрова. – Казан: Мәгариф, 2010.

3.Дәреслек:  Хәйдәрова Р.З. Татар теле  Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт.

11 нче с-фы өчен д-лек 2010 ел(рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова,

 Диктантлар җыентыгы (төрле авторлар)

- Изложениеләр җыентыгы (төрле авторлар)

-  Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

1. Вәлиева Ф.С., Саттаров Г.Ф.

Урта мәктәп һәм гимназияләрдә  татар телен укыту методикасы, К..: Раннур н-ты, 2000 ел.

2. Зәкиев  М.З. Татар синтаксисы. К.: “Мәгариф” нәшрияты, 2005.

3. Хисамова Ф.М. Татар теле морфологиясе. К.: “Мәгариф” нәшрияты, 2006.

4. Галлямов Ф.Г. Татар теле дәресләрендә синтаксик һәм пунктуацион анализ. Алабуга, 1996.

5. Гыймадиева Н., Нуруллина Р.Татар теленнән кагыйдәләр җыентыгы. К.: “Мәгариф”, 2007.

6. Максимов В.Н. Урта мәктәптә татар теле укыту. Фонетика. Морфология.К.: “Мәгариф” н-ты, 2004.

7 Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы: Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 5-11 с-флары өчен Укытучылар өчен кулланма/Н.В.Максимов, С.М.Трофимова, М.З.Хамидуллина. -Казан: Мәгариф, 2005

7.4-8 классларда изложениеләр: Татар урта гомуми белем бирү мәкт./Ш.Р.Сайкин

8. Татар теленнән күнегүләр һәм тестлар.-Казан: Яңалиф, 2006

9. Бердәм республика имтиханына әзерләнү өчен ярдәмлек.Татар теле.-Казан: РИЦ “Школа”, 2008

10. Эш кәгазьләре үрнәкләре/З.В.Валиев.-Казан: Татар китап нәшрияты, 1999

11. Татар теле. Бердәм республика имтиханына әзерлек өчен кулланма.-Казан: РИЦ “Школа”, 2007        

12.Татар теле: Кагыйдәләр, күнегүләр:Урта гомуми белем бирү мәкт. өчен/Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова.-Казан: Мәгариф, 2007

13. Татар теленнән тестлар: Уку-укыту ярдәмлеге/Н.В.Максимов.-Казан: Мәгариф, 2008

14. Урта мәктәптә татар теле укыту: Фонетика. Морфология: Укытучылар өчен методик кулланма/ Н.В Максимов.-Казан: Мәгариф, 2004

15.Татар теле һәм әдәбияты укытуда яңа технологияләр / төзүчеләр Р.З.Хәйдәрова, Г.М.Әхмәтҗанова. – Яр Чаллы, 2011. – 69

1. Лингвистик анализ үрнәкләре.

2. Татар телендә тыныш билгеләре.

3.Ф.Г.Сәяпова, Ф.С.Кәримова

«Гади һәм кушма җөмлә синтаксисыннан таблицалар» Яр Чаллы, ӨПББИ,1999

4.Н.В. Максимов.Татар теленнән тестлар

Электрон күрсәтмә:

1. www.mon.tatar.ru.

2.www.rus.test.ru


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

6 нчы сыйныфның рус төркеменә татар теле һәм әдәбиятыннан Р.Хәйдарова дәреслеге буенча төзелгән эш программалары

Татар теле һәм әдәбиятын аерып укыту сәбәпле, татар теле һәм татар әдәбиятына эш программасын аерым төзедем. Һәр программа титул битеннән, аңлатма язуыннан, календарь-тематик планнан тора. Планла...

Р.З.Хәйдәрова дәреслеге буенча 9нчы сыйныф өчен билетлар

Р.З.Хәйдәрова дәреслеге буенча 9нчы сыйныф өчен билетлар...

татар теленнән Р.З.Хәйдәрова дәреслеге буенча эш программалары

татар теленнән Р.З.Хәйдәрова дәреслеге буенча эш программалары...

5 сыйныфта Р.З.Хәйдәрова дәреслеге буенча татар теле һәм әдәбиятыннан эш программалары

5 сыйныфта Р.З.Хәйдәрова дәреслеге буенча рус төркемнәре  өчен татар теле һәм әдәбиятыннан эш программалары...

Р.З.Хәйдәрова дәреслеге буенча 5 нче сыйныфның рус төркемнәрендә татар теленнән контроль эшләр

Р.З.Хәйдәрова дәреслеге буенча 5 нче сыйныфның рус төркемнәрендә татар теленнән контроль эшләр...

Татарстан - минем Ватаным. (Р.Хәйдәрова дәреслеге буенча 4 нче сыйныфта үткәрелгән татар теле дәресе)

“Татарстан - минем Ватаным” темасын кабатлау, ныгыту. Тема буенча өйрәнгән сүзләрне кабатлау. Татарстанның гербы, флагы, гимны, милли киемнәре турындагы белемнәрне искә төшерү. Татарстан шәһәрләрен, е...

Хәйдәрова дәреслеге буенча 1нче сыйныфта "Йорт хайваннары һәм кошлары" дигән темага дәрес эшкәртмәсе

Хәйдәрова дәреслеге буенча 1нче сыйныфта "Йорт хайваннары һәм кошлары" дигән темага дәрес эшкәртмәсе нигезендә ачык дәрес күрсәтелде....