Пирěн тăрăхри йывăҫсем
презентация к уроку (8 класс) по теме

Слайд 1

Слайд 2

- Паян урамра мĕнле çанталăк ? - Хĕвел пăхать-и ? - Çил вĕрет-и ? - Тÿпе мĕнле ? - Çумăр çăвать-и ? - Сана паянхи çанталăк килĕшет-и ? Мĕншĕн ? Паянхи ҫанталӑк

Слайд 3

Текст надписи у п л ю н к к а в ӑ р м а н у л а т а к к а ш ӑ н к ӑ р ч

Слайд 4

Тема : Таврари й ывӑҫ-курӑк . Юман

Слайд 5

Фонетика зарядки Шăнкăртатса юхать ç ырма , Хăла ç ланать арман . Хăй сулхăнне ларса канма Чĕнет лаштра юман .

Слайд 6

Юманлăх – дубрава Вăраххăн ÿсет – медленно растет Ӗ рчетме тăрăшаççĕ – стараются размножать Тымар - корень Сулхăн – тень, прохладно Хÿтĕлеме тытăнать - начинает защищать Карта - забор Хапха - ворота Юпа - столб Пичке - бочка Словарь ӗ ҫӗ

Слайд 7

Ю ман Юман – ҫирӗп те усӑллӑ йывӑҫ . Вӑл 400-500 ҫул таран пурӑнать . Чӑваш ҫӗршывӗнче авал юманлӑх йышлӑ пулнӑ. Халӗ вӗсем сахалланнӑ. Ҫавӑнпа вӑрман ӑстисем юман ӗрчетме тӑрӑшаҫҫӗ, ҫӗршер гектар юман лартаҫҫӗ . Юман малтанлӑха питӗ вӑраххӑн ӳсет , ытларах тымара каять . Ҫамрӑк юман пуринчен те хӑрать : ӑшӑран та, сивӗрен те, ҫилрен те, сулхӑнран та. Ҫӳллӗ курӑк айӗнче ӳсеймест, унта ӑна сулхӑн . Уҫӑ вырӑнта ӑна кӑнтӑрла ытлашши шӑрӑх, каҫсерен сивӗ. Вӗтӗ йывӑҫ хушшинче кӑна юман хӑйне лайӑх туять . « Юман кӗрӗкпе, анчах ҫара пуҫӑн ӳсме юратать », - теҫҫӗ ҫавӑнпа вӑрман ӑстисем. Ӳссе ҫитсен вара юман хӑй ытти йывӑҫсене хӳтӗлеме тытӑнать . Юманӑн усси пысӑк. Ӗлӗк юманран карта е хапха юписем тунӑ . Халӗ вӑл юпасене тимӗр-бетонран тӑваҫҫӗ. Катка-пичке те ӗлӗкрех юманран тунӑ . Юман каткара купӑста, хӑяр, помидор лайӑх упранать , тутти пӑсӑлмасть . Юманӑн хуппи те усӑллӑ . Унпа эмель вырӑнне те усӑ кураҫҫӗ . Юманлӑхра шӑрӑх вӑхӑтра та сывлӑш нӳрӗ . Пӗр гектар юман вӑрманӗ ҫулсерен сывлӑшри 50 тонна тусана тасатать .

Слайд 8

- Юман мĕнле йывăç ? - Вăл миçе çул пурăнать ? - Чăвашсем юманран мĕн-мĕн тунă ? - Юманлăхра сывлăш уçă-и ? - Пĕр гектар юманлăх мĕн чухлĕ сывлăша тасатать ? Ы йтусемпе ӗ ҫлени

Слайд 9

Хы ҫсӑмахсем- послелоги айне – сĕтел айне ( ă ç та ?) - под стол (куда?) айĕнче – сĕтел айĕнче ( ă ç та ?) - под столом (где?) ç ине – сĕтел ç ине ( ă ç та ?) - на стол (куда?) ç инче – сĕтел ç инче ( ă ç та ?) - на столе (где?)

Слайд 10

Вместо точек вставьте подходящие по смыслу изменяемые послелоги: айне , айĕнче , çине , çинче . Юман … куккук авăтать . Юман … канма лартăмăр . Юман … йĕкел нумай . Ку кăмпана эпĕ юман … тупрăм . Вĕç , вĕç куккук , вĕç куккук , вăрман хĕрне çитиччен . Вăрман хĕрне çитсессĕн юман … ларса кан .

Слайд 12

Юман ҫулҫи Юман й ӗкел ӗ Юман хуппи Юман тымарри Юман туратти Юман вулли Юман т ӑ рри

Слайд 13

Юман . Шăтать , ÿсет , çимĕç парать . Юманран катка-пичке , сĕтел-пукан , савăт-сапа тăваççĕ . Йывăç . Синквейн

Слайд 14

Юман ҫынна мӗн-м ӗ н парать ?

Слайд 15

Юман çинчен 5-6 предложенипе каласа пама хатĕрленмелле . Килти ĕç