Олимпиадные задания по якутскому языку и литературе
олимпиадные задания на тему

Саха тылыгар олимпиада сорудахтара.

7 кылаас.

А. таба хоруй нуомэрин тогурут.

1. туохтуур хас кэминэн уларыйарый?

А. 1                    в. 3                       с. 5

2. туохтуур хас туьаайыылаа5ый?

А. 5                    в. 3                        с. 2

3.  хамсааьыны, быьыыны-тутууну, дьуьуну ойуулаан кордорор туохтуур арааьа?

А. дьуьуннуур туохтуур         в. тыаьы утуктэр туохтуур           с. Аат туохтуур.

4. этиигэ кэм суолталаах быьаарыы буолар туохтуур халыыба

А. сыьыат туохтуур               в. аат туохтуур            с. Комо туохтуур

5. эбиискэ диэн тугуй?

А. тылы уонна тыл форматын уоскэтэр, этиини дэгэт суолталыыр тыл.

Б. тыл атын тылга сыьыанын кордорор, этиигэ туспа чилиэн буолбат комо тыл.

6. уус-уран стиль диэн тугуй?

А. туох эмит боппуруоьу сырдатар, киьи ойугэр-санаатыгар дьайар суолталаах стиль.

Б. араас костууну, предмети харахха костон кэлэр курдук уобарастаан суруйар стиль.

7. морфология тугу уорэтэр науканый?

А. сана чаастарын, уоскуур, уларыйар формаларын уорэтэр.

Б. тыл ситимин, этии тутулун уорэтэр.

8. сурук бэлиэтин таба туьаныы туьунан уорэх туох диэн ааттанарый?

А. орфография                      б. пунктуация          в. фонетика

В  1. Ситим тылы туттан, этиини сал5аан:

Убайым быйыл орто оскуоланы бутэриэ ____________

Оскуола5а быйыл саахымакка куоталаьыы буолла ________

В 2. Этиини чилиэнинэн ырыт.

Кун-дьыл конуох буолла5ына, уйатыттан тахсар, улэтин-хамнаьын сал5ыыр.

В 3. Тылы састаабынан ырыт: булчут, куорэгэй

Саха литературата.

7 кылаас.

А. таба хоруй нуомэрин тогурут.

1. дьонно-сэргэ5э утуону тускулу, ыра сана туоларын кэрэьэлиир, утуо тыл

А. анда5ар          б. алгыс             в. тойук

2. фольклор айымньытын саамай улахан корунэ.

А. остуоруйа       б. олонхо        в. таабырын

3. А.И. Софронов «Куоратчыт» кэпсээнэ хас сыллаахха суруллубутай?

А. 1927        б. 1924                в. 1936

4. саха литературатыгар фантастика жанрын торуттээбит суруйааччы

А. софронов       в. данилов        с. Угаров

5.      музыкальнай инструмен аатыттан тахсыбыт литература биир корунэ

А. эпос                 в. драма             с. Лирика

6. «… дорооболоьорун оннугар туоруур

Кэпсэтиэн кэриэтэ киэр хаамар,» ханнык айымньы геройун туьунан кэпсэнэрий?

А. « Кэччэгэй баай» хоьоонно, кэччэгэй баай уобараьа

Б. «Куорат кыргыттара»  хоьоонно куорат кыыьын уобараьа

В 1. Ханнык суруйааччы айымньытай?

«Эрчимэн Бэргэн»-

«Хачыгыр»-

«Куоратчыт»-

«Баьыр5ас»-

«Сааскы кэм»-

В 2. Алгыс араастарын ааттаталаа

В3. Хотугу норуоттар суруйааччыларын ааттаталаа.          

Саха литературатыгар олимпиада сорудахтара. 8 кылаас

А. Соптоох эппиэти бэлиэтээ

1. «Эрчимэн Бэргэн» оло²хо автора:

А) П.А.Ойуунускай б) С.П. Васильев в) Эрилик Эристиин

2. Саха бастакы суруйааччы дьахтара:

А) Варвара Потапова б)Калисфена Платонова в) Анна Неустроева

3. ¥гэ´ит-суруйааччы:

А) Эллэй б) Кµндэ в) Кµн Дьирибинэ г) П.Тобуруокап

4. «Куоратчыт» кэпсээ²²э У´ун Ыстапаан кэргэнин аата:

А) Марба б) Аанчык в) Кэтириис г) Даайа

5. Ханнык алгыстан бы´а тардыыный?

Киэ² мичээр эбэккээм,

Ииттэххинэ эн иитиэ²!

Кµ³х далай иччитэ,

А´аттаххына эн а´атыа²!

К³рд³´³бµн, к³рд³´³бµн!

А) Балыксыт б) Булчут алгы´а в) Ы´ыах алгы´а

6. Ханнык айымньыттан бы´а тардыыный?

«…Сµµ´µгэр кус сымыытын са±а б³лт³г³р урдаах, ойоору олорор ба±а курдук санта±ар таныылаах, тэллэриттэ±эс уостаах, буоспалаабыт эбирдээх сирэйдээх, ха´ата и´ин тµгэ±эр халыйан т³сп³т, илин а´а кыырыктыйан эрэр эмээхсин»

А) Аллаах Алааппыйа б) Ба´ыахтыыр Балбаара в) Кэччэгэй Кэтириинэ

7. Т.Е. Сметанин айымньыта буолбатах:

А) Егор Чээрин б) Саллаат ахтыл±ана в) Кии сыта г) Кµ³рэгэй

8. Бу ханнык суруйааччы ту´унан этиллэрий:

«…кылгас кыргыылаах баттахтаах, сµрдээх дьо´ун, ч³м к³рµ²нээх, хаты²ыр, мааны, эдэркээн ки´и дьоролдьуйар. Бµгµн кини суруйбут кµлµµлээх оонньуута туруоруллар µ´µ…»

А) Н.Д Неустроев б) Суорун Омоллоон в) Алампа г) Амма Аччыгыйа

9. Ханнык уус-уран ньыма туттуллуьутуй?

Хадьыкта´а киирэн и´эр

Харда² э´э курдук

Туттуммакка чугуйбакка

Уун-утары хааман кэллэ.

А) гипербола б) эпитет в) тэ²нээ´ин г) тыыннаа±ымсытыы

10. Н.Д.Неустроев «Тиэтэйбит» айымньытын жанра:

А) драма б) кэпсээн в) сэ´эн г) комедия.

В. Толору эппиэти суруй:

1. Уус-уран литература к³рµ²нэрин суруй

2. Саха бастакы суруйаачылара кимнээхтэрий?

3. Архаизм диэн тугуй?

4. Оло²хо тылын ситэрэн биэри²:

Биир хоноот – биирдэнэн,

Икки …………………………

¥с ……………………………

¥³скµлэ²ник µµммµт

Омуннаахтык ………………

С. «Ма²найгы хаар» диэн тема±а уус-уран дьµ´µйµµтэ суруй.

Т³рµт култуура±а олимпиада±а сорудахтар.

1. Сэргэ иччитэ:

а) Байанай б) Тойон Тµ´µмэл в) Аан Алахчын

2. Саха норуотун национальнай геройа:

А)Манчаары б) Омо±ой в) Тыгын

3.Куобахха, са´ылга о.д.а кыылларга иитиллэр, кылыыны таарыйдахха эстэр тэрил:

А) куйуур б) сохсо в) айа г) чааркаах

4. Ты´а±ас µс саа´ыгар киирдэ±инэ хайдах ааттанарый?

А) бургунас б) ти²э´э в) борооску

5.Тыл кµµ´µн итэ±эйии сµдµ к³стµµтµн ааттаа:

А) алгыс б) анда±ар в) кэс тыл

6. Айыл±аны алдьатыы, ч³лµ м³лт³тµµ µгэстэрин умну иэстэбилэ:

А) сэт б) дьай в) кэп

7. Алтынньы ый бэлиэтэ:

А) Та²ха б) Дь³´³г³й в) Добдур±а

8. Ки´и сыы´аны о²орбута:

А) сэт б) кир в) дьай г) аньыы.

Саха тылыгар олимпиада сорудахтара

8 кылаас

А сорудах. С³пт³³х эппиэти т³гµрµт.

1. Этиигэ тыллар ситимнэ´иилэрин уонна µ³рэтэр грамматика салаата.

А) Фонетика б) Синтаксис в) Морфология

2. Омонимна´ар тыллары бы´аар

Ситим –

Ситим –

3.Буолуу си´илиитэ:

А) ча±ылхай µлэ

Б) ча±ылхайдык бы´аар

4. –лаах

А) µ³скэтэр сы´ыарыы

Б) уларытар сы´ыарыы

5. К³рµстµлэр

А) т³рµт

Б) холбуу

В) бэйэни

6. Саха тылыгар грамматика салаалара:

А) фонетика

Б) морфология

В) лексика

Г) синтаксис

7. К³м³ туохтууру бэлиэтээ

А) Коля уочаракка ³р турда

Б) Коля бµгµн сарсыарда эрдэ турда

В) Коля дьиэтин диэки сµµрэ турда.

8. Тардыылаах аат ахсаана

А) элбэх ахсаан

Б) биир ахсаан

В) элбэх биирдээ±э

9. Предмет бэлиэтин к³рд³р³р са²а чаа´а

А) да±аа´ын аат

Б) ахсаан аат

В) Солбуйар аат

10. Суолталарынан биир эбэтэр маарынна´ар тыллар

А) омоним

Б) синоним

В) антоним

11. Оскуола о±ото ханнык ситимий?

А) сыстыы

Б) салайар

В) с³пс³´µµ

Г) тардыы

12. А±ам у´ана олорор.

А) тэнийбит этии

Б) тэнийбэтэх этии

13. Элбэх суолталаах тылы бул:

А) ³рµс

Б) ыа±айа

В) ас.

В. Толору эппиэти суруй

1. Ааттарга киирэр са²а чаастарын суруй

2. Судургу уонна холбуу этии уратылара

3. Фонетическай ырытыы - Дор±оон.

4. Этиини толору ырыт.

Кини биир кы´ы²²ы буур±алаах тµµн б³р³л³р тарпыт биэлэрин о±отун эргэ суор±а²²а суулаан, сыар±а±а тиэйэн а±албыта.

С. Бэриллибит тиэмэ±э ³йт³н суруй

«Сэрии мин өйдөбүлбэр»