Рабочая программа по бурятской литературе (8 класс)
рабочая программа

Администрация МО Заиграевский  район

Управление образования администрации МО Заиграевский район

МБОУ «Ацагатская средняя общеобразовательная школа – интернат»

   Утверждаю __________                             Согласовано________         Программа  рассмотрена и

    Директор МБОУ                                  Зам. директора по УВР                 одобрена на заседании

«Ацагатская СОШ-И»         /Доржиева Б. В./                 педагогического совета

           /Рандалова О. В./        от   «31» 08  2018г.                «Ацагатская – СОШ-И»

       Приказ №      §                                                                                            Протокол №

от «1»    09   2018г.                                                                                             от «30»   08   2018г.                                                                                                                       

Рабочая программа

По  Бурятской литературе__________________________________________________________

Класс  _____________8___________________________________________________________

  Предмет   Бурятская литература________________________________________________________

Количество часов   ________2______________________________________________________

Преподаватель  Дондукова Оюна Цыбиковна___________________________________________

2018 -2019 уч. г

Тайлбари бэшэг

            Тус хүдэлмэри хадаа Россиин Федерациин Һуралсалай министерствын тогтоолнуууд дээрэ үндэһэлжэ зохёогдоһон, творческоор хэрэглэхэ гэһэн удхатайгаар байгуулагдаһан туршалгын программа болоно.

Гэхэтэй хамта арадай аман зохёол аман үгын, уран һайханай литература бэшэмэл үгын искусство, тиимэүээ уран зохёол зохёоходоо уран хурса, шэмэг удхатай үгэ гол түлэб аргануудай нэгэн болоно гэжэ һурагшшадта хододоо һануулжа байха гэжэ программа зохёогшо дурадхана.

Нүгөө талаһаа, уран зохёол хүн тухай, тэрэнэй доторой байдал, хүниие тойрон байһан оршон байдал, байгаали, хүнэй ажабайдал, арад зоной ажаамидарал г.м. тухай зохёогдоһон байдаг. Бодото юумэнүүд, үнэн болоһон үйлэ хэрэгүүд, бодото байдал уран зохёолой, уран һайханай литературын үндэһэн боложо хэрэглэгдэдэг. Уран зохёолшо бодото байдал дээрэ үндэһэлжэ, тэрэниие уран гоё болгожо, ном соогоо уран һайханаар, гоёор зохёогдоһон байдал бии болгожо, энэ байдалынь үнэн бодото байдалда адлирхуу байдаг. Тиимэһээ һурагшадта ойлгуулха шухала гэжэ хараалагдана.

Уран һайханай литература гү, али уран зохёол шудалан үзэлгын гол зорилгонууд гэбэл:

- уран һайханай литература хүнэй, хүн түрэлтэнэй ажамидаралда тусхай һуури эзэлдэг, тэдэнэй хүгжэлтэдэ айхабтар ехэ удха шанартай гэжэ ойлгуулха;

- уран һайханай литература шудалан үзэлгэ хадаа түрэл арадайнгаа ба бэшэшье арадуудай соёл болобосорол, ёһо заншал ойлгожо абалгын тусгаар арга гэжэ ойлгуулха;

-искусствын этико-эстетическэ компонент байгуулха гуманитарна ойлгосонуудые тайбарилжа үгэхэ;

- уран зохёол уншаха дуратай болгохо, гоё һайханиие наринаар ойлгодог мэдэрэл хүмүүжүүлхэ;

- бодото байдал, ажабайдал ба искусство, оршон тойрониие зүбөөр сэгнэжэ, тэдэндэ үнэтэй сэнтэйгээр хандахые һургаха;

-аман ба бэшэмэл хэлэлгэдэ һургаха, тэрээниие хүгжөөхэ;

-һурагшад уран һайнай зохёол зүбөөр, хүсэд дүүрэнээр хадуужа абаха, шэнжэлжэ, сэгнэжэ һураха гол түлэб теоретико-литературна, эстетическэ ойлгосонуудтай болохо ёһотой.

Уран һайханай литература зүбөөр, хүсэд дүүрэнээр, гүнзэгыгөөр ба өөрынгөө ажамидаралда туһатайгаар ойлгожо абахын тула һурагшадые ойлгомжын аппарадтай бологохо. Ушар иимэһээ программа дотор литературын теоридо онсо анхарал хандуулагдана.

Энэ программа зохёогдоходоо, баазова теоретико- литературна ойлгосонууд дээрэ үндэһэлжэ, тэдэниие гол принцип болгон байгуулагдаа. Класс бүхэндэ өөр өөрын баазова теоретико –литературна ойлгосо онсологдоо гэбэл иимэ:

5-дахи класс – жанрнууд

6-дахи класс- род болон жанрнууд

7-дохи класс- герой –характер –образ

8-дахи класс-уран зохёол ба ёһо заншал

9-дэхи класс –зохёолшо-образ –уншагша

10-11 классууд- уран зохёошын зохёохы ажалайнь оншотой оньһон, онол арга, уран һайханайнь оршон байдал.

 Иигэжэ класс бүхэндэ теоретико-литературна ойлгосонуудые үгэлгэ хадаа урда жэлнүүдэй программанууд соо хэрэглэлдэдэг байһан тематическа, хронологическа болон историко- литературна принципүүдтэ харша бэшэ, харин хэрэгтэй нэмэринь болоно.

Һурагшад ганса историко- литературна бэшэ, мүн баһа теоретическо- литературна талаар мэдэсэеэ үргэдхэхэ, литературын теорёор һайн баазова ойлгосонуудтай байха ёһотой. Уран һайханай литература үзэлгэ, тэрэниие шэнжэлэлгэ теоретико-литературна ойлгосонуудгүйгөөр бэелүүлэгдэдэггүй. Тиимэһээ тэдэнэр теоретическэ ойлгосо мэдэсэнүүдые ба уран зохёол шадалан үзэлгын шухала зэмсэг болоно.

          Тус программа класс бүхэндэ литература үзэлгын гол шэглэлнүүд тодорхойлжо үгэнэ гэбэл иимэ:

5-дахи класс –литературна уншалгаһаа литература шэнжэлэн үзэлгэдэ шэлжэн оролго;

6-9-дэхи классууд- уран һайханай литературые үгын искусство гэжэ шэнжэлэн үзэлгэ;

10-11 классууд- уран аһайнай литература шэнжэлэн үзэхэдөө, историко –культурна ба историка –функциональна талыень баримталалга болоно.

Һурагшадые литература үзэлгын талаар һургахын тула ямар зорилгонууд табигданаб гэбэл иимэ;

5-8-дахи классуудта- эстетическэ анализ хэжэ һургалга;

9-дэхи класста – текстнүүдэй удха зүбөөр гаргажа һургалга;

10-11-дэхи классуудта –уран зохёолшын уран һайханай оршон байдал түүхэ ба соёлой талаһаань ойлгожо абалга.

Литература шудалан үзэлгэ 8-дахи класста ехэ удха шанартай. Багшанар энээндэ анхаралаа хандуулха ёһотой. Юуб гэхэдэ, 8-дахи класста һурагшадай урда жэлнүүдтэ ойлгожо абаһан  мэдэсэ, шадабари бүридхэгдэжэ ябталагдана ба һурагшадые историко-литературна курс үзэлгэдэ бэлэдхэнэ. Ондоогоор хэлэхэдэ, 8-дахи класста литература үзэлгын нэгэ шата дүүрэжэ, нүгөө шатада оролгын бэлэдхэл эхилнэ.

Тус программа соо һурагшад гол түлэб иимэнүүд онол шадабаритай болохо гэжэ хараалагдана:

-үзэг бэшэгэй талаар зүбөөр, алдуугүйгөөр ба удхатайгаар (удхынь ойлгожо) уншаха оньһон аргатай, дадалтай болохо (5-7классууд);

- уран хурсаар уншаха шадабаритай болохо (5-11классууд);

-уран зохёолые сюжетно- композиционно нэгэдэл гэжэ хадуужа абаха (5-6 классууд);

-уран зохёол дотор авторыень, тэрэнэй зохёол соо зураглагдаһан геройнуудта ба үйлэ хэрэгүүдтэ, ушарнуудта уншагшадта хандалгые ойдлгожо абаха(5-9классууд);

-уран зохёол соохи этическэ, социально-историческа ба нравственно- философско проблематика илгаруулха шадабаритай болохо (9-11классууд);

-уран зохёолой жанр болон родто хубаардагые ойлгожо элирүүлхэ шадабаритай болохо (5-6 классууд);

Уран зохёолой хэлэнэй эстетическэ үүргэ дүүргэдэгые, тэрэнэй жэжэ тодорхойлолгонуудые анхарха, ойлгожо абаха шадабаритай болохо(5-9классууд);

- уран зохёолые ба тэрэнэй хубинуудые хаба соогоо бэеэ даагаад анализ хэхэ шадабаритай болохо(8-11классууд);

-уран зохёолые соёл болон ёһо заншалтай холбожо, тайлбарилха шадабаритай болохо (9-11классууд);

-диалог ба монолог зүбөөр хэрэглэжэ, хэлэжэ шадаха болохо(5-11классууд);

-элдэб янзын бэшэмэл ажалнуудые бүтээхэ шадабаритай болохо(5-11классууд);

- шэнжэлэлгын ажалнуудые хэхэ шадабаритай болохо (8-11классууд).

Эндэ һурагшадта хуушан программада үндэһэлэн табигдаһан гол эрилдэнүүд үгтэнэ.

Буряад литературын хэшээлдэ, һурагшадай наһандань тааруулжа, мэдэсэ, шадабарида табигдаха гол эрилтэнүүд.

Һурагшад гол түлэб иимэ юумэнүүдые мэдэхэ ёһотой:

-уншажа байһан зохёолойнгоо автор тухай номой нэрын удха тайлбарилга;

- уран зохёолшоной намтарһаа тон шухала мэдээнүүдые;

-уран зохёолнуудай текстнүүдые;

-шудалан үзэжэ байһан зохёолой герой болон гол үйлэдэгшэ нюурнууд тухай, зохёол соохи шухала үйлэнүүдые мэдэхэһээ гадна, тэдэнэй хоорондохи харилсаа холбоонуудые, типическэ удха шанар;

- уран зохёол бэшэхэ гол шухала арганууд, зураглалай янзанууд, зохёолой темэ, идей, гол удха, уран зохёолой геройнууд, сюжет, литературна теориһоо ойлгосонуудые;

-байгуулгын (композициин) шухала онсо янзануудые, хэлэнэй зураглан тодорхойлго арга хэрэгсэлнүүдые;

-программын эрилтын ёһоор сээжэлдэһэн шүлэгүүдые, эпическэ зохёолой хэһэгүүдые;

- литературна зан абари (характер), литературна тип, романтизм, реализм гэһэн ойлгосонуудай шухала шэнжэнүүдые.

Һурагшад иимэ юумэнүүдые хэжэ шадаха ёһотой:

- уран зохёолшын зохёол соогоо бшэһэн уран зураглалые хөөрэжэ;

- уран зохёолшын зураглаһан зурагые ухаан бодолдоо, сэдьхэлдээ бии болгожо;

- үзэжэ байһан зохёолой гол шухала үйлэнүүдые (эпизодуудые), үйлэдэгшэ нюурай хэлэһэн үгэ, хэрэг бусад олон юрын үйлэнүүдһээ илгажа;

- зохёол соохи үйлэнүүдэй болоһон шалтагааниие, сагые, тэрэнэй хойшолонгые элирүүлжэ;

- үзэжэ байһан зохёолой хэлэнэй уран аргануудые байгаалиин зураглалнуудые текст сооһоо илгажа;

- зохёолой идейнэ болон уран һайханай талые харуулалгада сюжедэй зүйлнүүдэй (үйлые хүгжэлтын эхин, үйлын уялдалга, үйлын хүгжэлтын эгээл дээдэ шата) үүргэ болон гол проблематика элирүүлжэ;

- үзэгдэжэ байһан зохёолнуудай байгуулгын (композициин) зүйлнүүдые илгажа;

- зохёолой удха задалан харуулхадаа, геройн үүргэ ба геройдо үгэһэн авторай сэгнэлтэ эли тодо болгожо;

- зохёолой геройнуудай өөр өөрын ба бултандань хабаатай шэнжэнүүдые тодорхойлон, характеристикэ үгэжэ, тэдэндэ авторай ямараар хандажа байһые элирүүлхэ зорилготойгоор геройнуудые зэргэсүүлжэ;

-уран зохёолнуудай текст лирическэ, эпическэ, драматическа жанрай байһаарнь тэдэнииень хараадаа абажа, тодоор, уранаар уншажа;

-уран зохёолой геройнуудта характиристикэ үгэхэ сложно түсэб табижа;

-үзэжэ байһан зохёолой геройнууд тухай, тэдэндэ авторай ямараар хандажа байһые хараадаа абан, һурагша бүхэнэй, бүхы һурагшадай зэргэсүүлһэн аман гү, али бэшэмэл өөрын бодомжолготой сочинени(сочинени- рассуждени) зохёожо;        

- монологическа хэлэлгэ һайнаар хэрэглэжэ, өөрынгөө һанамжа ойлгосотойгоор хэлэжэ, тэрэнээ ойлгуулжа, баримталжа, хамгаалжа;

-түсэб табижа, тэрэ тоодо тезиснэ түсэб, мүн литературно-критическэ статьянуудаар конспект бэшэжэ;

- нэгэ гү, али хэдэн материалнууд дээрэ үндэһэлэн, литературна темээр элидхэл, соносхол(сообщени) гү,али реферат бэлдэжэ;

- үзэһэн зохёолоор гү, али хэдэн зохёолнуудаар проблемнэ шэнжэтэй аман ба бэшэмэл бодомжолготой сочинени (сочинени-рассуждени), тэрэ тоодо зэргэсүүлһэн характеристикэ зохёожо, мүн литературна ба публицистическэ темэнүүдээр бодомжолготой сочинени зохёожо;

- литературын асуудалнуудаар бэшэһэн хүдэлмэринүүдээр тезиснүүдые ба конспектнүүдые табижа;

- бэеэ даагаад, уншаһан номоор, хараһан кинофильмүүдээр, теледамжуулгануудаар, зүжэгүүдээр уран зурагуудаар, шагнаһан хүгжэмөөр рецензи гү, али һанамжа бэшэжэ;

- уншаһан номой справочна аппарат, мүн литературна терминүүдтэй словарь, шэнэ толинуудые хэрэглэжэ.

8 -дахи  классай hурагшадай мэдэсэ, шадабарида табигдаха шухала эрилтэнγγд.

Һурагшад иимэнγγд юумэ мэдэхэ ёhотой:

- литература ажабайдал хоёрой хоорондохи холбоо;

- уран зохёолшоной намтарhаа тон шухала мэдээнγγдые;

- уран зохёолнуудай текстнγγд;

- сюжет, байгуулгын (композициин) онсо янзануудые;

- γзэгдэhэн зохёолнуудай гол  γйлэгдэшэ нюурнуудай типическэ удха шанар;

- литературна зан абари (характер), литературна тип, реализм гэhэн ойлгосонуудай шахала шэнжэнγγдые.

Һурагшад иимэнγγд юумэнγγдые шадаха зэргэтэй:

- уран зохёолнуудые, тэдээн сооhоо хэhэгүүдые, сээжэлдэhэн зохёолнуудаа тодо уранаар уншажа;

- уран зохёолой идейнэ ба уран hайханай ѳѳрсэ маягые хараадаа абан, уран зохёол шγγлбэрилжэ;

- эпос, лирикэ, драма гэhэн литературна зохёолой ямар жанрай байhые элирγγлжэ;

- сюжедэй, байгуулгын зγйлнγγдэй, образуудай ба зураглан тодорхойлхо хэлэнэй арга боломжонуудай системын идейнэ ба уран hайханай γγргэ тодорхойлжо;

- зохёолой удха задалан харуулхада, геройн γγргэ ба геройдо γгэhэн авторой сэгнэлтэ эли тодо болгожо.

- монологическа хэлэлгэ hайнаар хэрэглэжэ, ѳѳрынгѳѳ hанамжа ойлгосотойгоор хэлэжэ, тэрэнээ ойлгуулжа, баримталжа, хамгаалжа;

- тγсэб табижа, тэрэ тоодо тезиснэ тγсэб, мγн литературно – критическэ статьянуудаар конспект бэшэжэ;

- нэгэ материал дээрэ γндэhэлэн, литературна темээр элидхэл, соносхол (сообщение) гγ, али реферат бэлдэжэ;

- бэеэ даагаад, уншаhан номоор, хараhан фильмээр, теледамжуулгаар, зγжэгѳѳр рецензи гγ, али hанамжа бэшэжэ;

- hуралсалай элдэб тγхэлэй словарьнууд ба справочнигуудые хэрэглэжэ.

.

1. Һурагшадай аман харюунуудые сэгнэлгэ

        Грамматикаар hурагшадай мэдэсэ, шадабари, дадал элирγγлхэ аргануудай нэгэн хадаа  аман  асуудал болоно.

- Һурагшадай аман харюу сэгнэхэдээ, иимэнγγд юумэнγγдтэ анхаралаа хандуулха:

- харюунь зγб гγ, дγγрэн гγ;

 Yзэhэн материалаа  хэды шэнээн ойлгооб;

- γгэ хэлэеэ хэр зэргэ зγб найруулжа харюусанаб;

- мэдγγлэлнγγдые hайнаар зохёожо, мэдγγлэлнγγд соо сэглэлтын тэмдэгγγдые зγбѳѳр табижа γгэнγγдые алдуугγйгѳѳр бэшэжэ, грамматическа шγγлбэри зγбѳѳр хэжэ шадана гγ;

 Һурагшын ѳѳрын зохёоhон мэдγγлэлнγγдэй стиль зγб гγ.

Аман харюунуудые сэгнэхэдээ, иимэ эрилтэнγγдые баримталха:

«5» сэгнэлтэ,  хэрбээ hурагшын шудалан γзэhэн материала хγсэд дγγрэнээр мэдэхэ, тодорхой hайнаар найруулжа, хэлэн тухай йолгосонуудта зγб тодорхойлгонуудые γгэжэ, hанамжаяа γндэhэ баримтатай болгожо, ѳѳрынгѳѳ зохёоhон жэшээнγγдые харуулжа, материалайнгаа удаа дараае алдангγй, литературна хэлээр, эли тодоор дамжуулжа шадаха байхадань табиха.

«4» сэгнэлтэ,  хэрбээ hурагшын харюу «5» сэгнэлтэдэ табигдадаг эрилтэнγγдые хангамаар аад, зγгѳѳр 1- 2 алдуутай, багшын ажаглаhанай хойно, тэрэнээ ѳѳрѳѳ заhажа, найруулан хэлэхэдээ, удаа дараагай ба хэлэнэй 1-2 алдуу гаргаhан байхадань табиха.

«3» сэгнэлтэ,  хэрбээ hурагшын темын гол зγйлнуудээр мэдэхэ ба ойлгохо байhанаа харуулhан, теэд материала хγсэд дγγрэн бэшээр найруулhан ойлгосонуудай, тодорхойлгодо гγ, али дγримγγдэй формулировкодо тодо бэшэ зγйлнγγдые гаргаhан, hанамжануудаа γндэhэ баримтатай болгожо ба ѳѳрынгѳѳ жэшээнγγдые γгэжэ шадаагγй, материала удаа даагγйгѳѳр найруулhан, хэлэнэй талаар алдуунуудые гаргаhан байхадань табиха.

«2» сэгэнлтэ, хэрбээ hурагша γзэhэн материалайнгаа ехэнхи хубиие мэдэхэгγй, тодорхойлгонуудай ба дγримγγдэй формулировкодо удхыень хазагайруулhан, материала ойлгожо ядангяар, гуримгγйгѳѳр найруулhан байхадань табиха.

«1» сэгнэлтэ, хэрбээ класстаа шудалан γзэжэ байhан материала hурагшын оройдоо мэдэхэгγй гγ, али ойлгохогγй байhанаа харуулхадань табиха.

Хангалтатай сэгнэлтэ «5»,  «4», «3»   нэгэ доро γгтэhэн харюугай тγлѳѳ (hурагшын бэлэдхэл шалгалгада тусхай саг γгтэhэн байхадань) табигдахаhаа гадна, мγн таhалдаhан, бγхэли урогой турша соо hурагшын γгэhэн хэдэн багашаг харюунуудай тγлѳѳ хамтаруулан табигдаха.

8 класста буряад литератураар хэгдэхэ аман ба бэшэмэл шухала хγдэлмэринγγд

Аман хγдэлмэринγγд. Уран, научна- популярна, публицистическэ зохёолнуудые тодо уранаар уншалга. Yзэгдэжэ байhан зохёолоор ѳѳрын бодомжолготой сочинени (сочинении-рассуждени) зохёолго, тэрэ тоодо зохёолой геройнуудта тусгаар (индивидуальна), зэргэсγγлhэн, групповой характеристикэ γгэлгэ. Уран зохёолшын ажабайдал, зохёохы ажаябуулга, ажаамидаралайнь намтарhаа зγйлнγγд, зохёолой бии болоhон тγγхэ, г.м. уран зохёолшо тухай хѳѳрѳѳн мэтэ монологическа хэлэлгын элдэб тγсэбγγдые баримталан хѳѳрэлгэ. Ямар нэгэ ажахыда  экскурсаар ошоhоноо, hургуулиин ажал хγдэлмэри тухай, городой скульптурна памятнигууд, ургаса хуряалгын hайндэр, ажалай мэргэжэлнγγдэй hайндэр г.м. тухай аман γгѳѳр ѳѳрын рассказ, очерк, замай тэмдэглэл мэтэ зохёохы шанартай сочинени бэшэлгэ.

Бэшэмэл хγдэлмэринγγд. Yзэжэ байhан зохёолоор проблемнэ шанартай, ѳѳрын бодомжолготой сочинени бэшэлгэ, тэрэ тоодо зохёолой геройнуудта тус тустань, нэгэ доро бултандань, зэргэсγγлhэн удхатай характеристикэ бэшэлгэ.

Ѳѳрынгѳѳ уншаhан номдо, хараhан кинофильм, теледамжуулга, зγжэг болон выставкэдэ рецензи гγ, али hанамжа (отзыв) бэшэлгэ. Уран зурагуудай галлерейдэ, ажахыда заводой ажал дээрэ ѳѳрѳѳ ажаглалта хэжэ рассказ бэшэлгэ. Литературна темээр нэгэ материал дээрэ γндэhэлжэ элидхэл гγ, али реферат бэшэлгэ. Һуралсалай бусад предмедγγдтэй холбоо.

Зохёолго сэгнэлгэ

     8-9-дэхи классуудай hурагшад зохёолго соогоо ямар шадабари, дγршэл харуулха ёhотойб гэхэдэ:

-зохёолгын тγсэб зγбѳѳр (удхын болон найруулгын талаhаа) зохёохо.;

- зохёолгын темэдэ хγсэд, дγγрэн харюу γгэхэ;

-hанал бодолоо зγбѳѳр харуулха (γндэhэн баримтатай, тобшололтой байха ёhотой).

     Һурагшын зохёол сэгнэхэдээ, тэрэнэй удха, байгуулга, γгын баялиг (толи, найруулал), грамматикын дγрим зγбѳѳр хэрэглэлгэ, алдуугγйгѳѳр бэшэлгэ г.м. ушарта анхараалаа хандуулха. Тиихэдээ эдээндэ сэгнэлтэ зγбѳѳр γгэхэ. Зохёолгын удха сэгнэхэдээ, темэ гγйсэд харуулаа гγ, бγхы материал зγбѳѳр хэрэглэгдээ гγ, бэшэhэн юумэн зγб гγ, бэшэhэнээ баталhан ямар материал хэрэглээб гэхэ мэтэ асуудалда анхаралаа хандуулха. Зохёол шγγмжэлхэдээ, балар hанал бодол, дутуу бэшэлгэ, хэрэгтэй материал орхилго, оло дахин дабталга гэхэ мэтэдэ анхараа хандуулха.

Зохёолгын байгуулга удаа дараалhан, урда хойно ороогγй, бэшэгдэhэн γйлэ хэрэгγγд хоорондоо нягта холбоотой байха ёhотой.

Зохёолгын хэлэ шγγмжэлхэдээ, γгын найруулга, мэдγγлэл соо хэлэнэй уран арга зγбѳѳр хэрэглэлгэ болон найруулал анхарха.

   5-9 –дэхи классуудта зохёолго сэгнэхэдээ, иимэ эрилтэ баримталга:

«5» сэгнэлтэ темэдэ сэхэ, дγγрэн харюу γгэhэн, литературна материал hурагшын гγнзэгыгѳѳр ойлгожо, мэдэжэ хэрэглэhые харуулhан, бэшэгдэhэн ушарта сэгнэлтэ γгэжэ шадаhан, hанал бодолойнгоо бэеэ даангиие харуулhан, γгэ шэлэн абалга ба мэдγγлэл байгуулгада алдуугγй, тодо хурсаар ба уран Һайханаар найруулагдаhан, бэшэгэй дγримдэ алдуугγй бэшэгдэhэн зохёолгын тγлѳѳ;

 «4» сэгнэлтэ литературна материал hурагшын hайн мэдэhэн, hанал бодолоо  удаа дараа γндэhэ баримтатайгаар найруулжа, шухала хэрэгтэй тобшолол ба хамтадхал хэжэ шададагые харуулhан, зγб литературна хэлээр бэшэгдэhэн аад, 2-3 найруулалай алдуутай, 3-hаа дээшэ бэшэ бэшэгэй дγримэй, сэглэлтын тэмдэгээр 3-hаа дээшэ бэшэ алдуутай байhан зохеолгодо;

«3» сэгнэлтэ темэдээ гол тγлэб тааруу аад, hурагшын схематична харюу γгэhэн, γгышье hаа фактическа материал найруулгадаа, зарим тодо бэшэ зγйл гаргаhан гγ, али зохёолгодоо удаа дарааень эбдэhэн, 3-4 найруулалай алдуу хэhэн, 6-hаа дээшэ бэшэ бэшэгэй дγримэй, сэгнэлтын тэмдэгээр 6-hаа дээшэ бэшэ алдуу гаргаhан зохёолгодо;

«2» сэгнэлтэ темэеэ hурагшын ойлгоогγй гγ, али литературна материал мэдэхэгγй байhанай харуулhан, 5-6-hаа дээшэ найруулалай алдуутай байhан, «3»  бэшэгэй дγримэй, сэглэлтын тэмдэгээр 7-8 -hаа дээшэ алдуутай байhан зохёолгодо табиха

Календарно – тематический план

Буряад  литература 8 класс

                Литература

1. Ц. Б. Бадмацыренова, К. Н. Гармаева, Б. Ш. Ширапова,  Буряад литература 8 класс , 1 хуби

       2. Ц. Б. Бадмацыренова, К. Н. Гармаева, Б. Ш. Ширапова,  Буряад литература 8 класс , 2 хуби

                                              Багшын хэрэглэһэн  литература

1. Буряад һургуулиин программа буряад литература 5-11 классууд
2. Х. Дампилова Буряад литератураар тестнүүд
3. А. Б. Санжаев., Ж.Д.Намтаров. Буряад хэлэнэй грамматикаар даабаринууд болон тайлбаринууд. Улаан – Υдэ : БГУ-гай хэблэл 2006 он.
4. Будаин С.Г., Жамбуева Ж,Д., Ивахинова. Буряад хэлээр тестнүүд. Улаан –Υдэ: «Бэлиг» хэблэл 2006 он.
5. Содномов С.Ц. Литературна уншалгын медодико. Улаан –Υдэ: 2005 он.
6. Дампилова Х. Буряад литератураар тестнүүд. Улаан –Υдэ «Бэлиг» хэблэл 2003 он.
7. Макарова О.Г. Бурятский язык Интенсивный курс по развитию навыков устной речи. Улан –Υдэ Издательство «Бэлиг» 2005 год.
8. Шагдарова Л,Д. Правила орфографии и пунктуации бурятского языка. Улан- Υдэ «Бэлиг» 2009 год.
9. Доржиев Д.Д., Лхасаранова Л.З. Дидактическа материалнууд  Буряад хэлэн .7- 8-дахи класс. Улаан –Υдэ 1984он.
10. Гомбоев Б.Б. Методическа дурадхалнууд Буряад хэлэн . 5 класс . Улаан –Υдэ «Бэлиг»  2008 он.  
11. Лыгденов Д.Д., Цыбиков Р.Ц. Методическа заабаринууд Буряад литература 8 класс. Улаан –Υдэ 1982 он.
12. Цыренова Ц. Б., Жалсанова Б.Б. Буряад хэлээр, уншалгаар, буряад литератураар һурагшадай мэдэсэ, шадабари, дадал сэгнэхэ эрилтэ. Улаан –Υдэ: « Бэлиг» хэблэл, 2007 он.
13. Буряад һургуулиин программанууд: Буряад хэлэн. 5-11 классууд . Улаан – Υдэ: «Бэлиг»  хэблэл, 2008 он
14. Нанзатова Э.П. Буряад хэлэн. Методическа заабаринууд «Бэлиг»2010

Мультимедийный электронный учебник. Цифровые образовательные ресурсы

1.«Буряад хэлэнэй  сахим Һураха ном»

2. «Лунтик»  мультфильм

3. «Сагаалган» мультфильм