« Абтаhан угэнуудэй hуулэй аялганиие буряадшалжа бэшэлгэ».
материал (5 класс)

Маншеева Баирма Григорьевна

Буряад хэлээр шэнэ материал ойлгуулгын хэшээлэй конспект

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл buryaad_helen_5_klass_neemel_hesheel.docx31.28 КБ

Предварительный просмотр:

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

«Кусотинская средняя общеобразовательная школа»

Муниципальна бюджетнэ юрэнхы һуралсалай эмхи зургаан

“Хүсөөтын дунда юрэнхы һуралсалай һургуули”

671354  Республика Бурятия Мухоршибирский район улус Кусотыул.Ленина, 1б

тел.: 8 30143 25387  эл.почта:kusotsosh@bk.ru сайт школы: http://kusot.buryatschool.ru/

Буряад хэлэн

  « Абтаhан угэнуудэй hуулэй аялганиие буряадшалжа  бэшэлгэ».

5 класс

Зохёогшо: Маншеева Баирма Григорьевна,                                                                     буряад хэлэ ба уран зохёолой багша

Хэшээлэй сэдэб:  « Абтаhан угэнуудэй hуулэй аялганиие буряадшалжа  бэшэлгэ».

Зорилгонууд:

А) hургалгын- Абтаhан угэнуудэй hуулэй аялганиие буряадшалжа  бэшэлгын дуримуудтэй танилсажа, ямар ушарта эдэ дуримуудые хэрэглэхэбтэ гээшые ойлгуулха ба абтаhан угэнуудэй удха хадуужа абхуулха.

Б) хүгжөөлгын-хэлэнэй ноосэ баяжуулха, анхарал ухаан бодолыень hайжаруулха, хурсадхаха.

 В) хүмүүжүүлгын- hурагшадай аман болон бэшэмэл хэлые баяжуулха, түрэл хэлэндээ дуратайгаар хүмүүжүүлхэ; убэлэй байгаалида болодог хубилалтануудаар ажаглалта хэжэ, байгаалидаа дуратайгаар хандахые хүмүүжүүлхэ.

Yхибүүдэй өөрын хүгжэлтын дүнгүүд:

- оршон тойронхи байгаалида дуратай байhанаа, өөрынгөө хандаса харуулха;

- өөрынгөө хэhэн ажал сэгнэжэ шадаха.

Метапредметнэ дүнгүүд:

         Бэеэ гурим шуулаад ябаха шадабари:

- багшатаяа хамта хэшээлэйнгээ зорилго табиха;

- өөрынгөө, нүхэдэйнгөө ажал багшатаяа сугтаа шалгаха;

- багшын үгэhэн түсэбөөр хүдэлжэ шадаха.

Оршон тойрониие шудалха шадабари:

- оршон тойрониие адаглаха ба  һонирхохо;

- багшатаяа болон нүхэдтэеэ дүн гаргаха;

Харилсаха шадабари:

- өөрынгөө hанал бодол аман хэлэлгээр харуулха;

- нүхэдөө шагнаха ба тэдэнэй хэлэhэниие ойлгохо;

- нүхэдөөрөө, багшатаяа яагаад ажалаа эмхидхэхэеэ хэлсэхэ.

Хэрэгсэлнууд- ном, дэбтэр, слайднууд, зурагууд, г.м.

Хэшээлэй ябаса:

Хэшээлэй шатанууд

                         Хэшээлэй ябаса

  1. Эмхидхэлэй уе.

  1. Хэлэ нугаралгын hорилго.

  1. Хэшээлэй зорилго табилга.

  1.   Сэдэбэй проблемнэ асуудал.

  1. Хэшээлэй сэдэб элируулгэ.

  1. Шэнэ материал ойлгуулга.

  1. Бэхижуулгэ

  1. Шалгалта.
  2. Хэшээлэй тобшолол.

  1. Рефлексия

  1. Гэрэй даабари.
  2. Хэшээлэй дун гаргалга.
  3. Сэгнэлтэ табилга

Сайн байна!

Ааляар, һуугаад, нүхэд!

 Түргэнөөр хэшээлээ эхилэе.

            Магтаал бэрхэдэ хүртэе!

Муноо би танда нэгэ багахан видеоролик харуулхаяа hананаб. Энээниие хараахадатнай сэдьхэлтнай ямар урма зоригтой болоно гээшэб? Гэжэ адаглаарайты.

(Видеоролик)

Энэ видеоролик доро уран гоёор шулэг уншаха дурантнай хурэнэ гу?

Энэ шулэг соомнай юун тухай хэлэгдэнэ гээшэб. Жабар Yбгэндэ булта бэшэг эльгээ гут, угы hаатнай муноо хэшээлдэ эльгээебди гэжэ би дурадхахаяа hананаб.

Жабар Yбгэнэй байдаг газарай хаяг  ялаганадаг саhахан дээрэ бэшээтэй юм гэжэ би дуулаhан байнаб. Энэ саhаханиие олохын тулоо  тусхай даабаринуудые дуургэхэ хэрэгтэй.

Нэгэ саhаханиие би интернет соо олоhон байнаб. Тиихэдэмни,иимэ угэнуудтэй байба.

Ёлк…, конфет…, Европ…, Росс..(буряадаар бэшэгты)самбарта.

Зай, ухибууд, хэшээлдээ юу мэдэхэ гээшэбди?

Тиихэдээ, хэшээлэймнай сэдэб «Абтаhан угэнуудэй hуулэй аялгануудые буряадшалжа бэшэлгэ»

Буряад хэлэндэмнай ямар угэнууд айлшалжа ерээд, ямар дуримоор буряад хэлэнэймнай лексикын орон соо байна гээшэб гэжэ мэдэхэдээ, Жабар Yбгэндоо бэшэгуудээ эльгээжэ шадахабди даа. Бэшэгууднай туруулхын тулоо бидэ бонусуудые суглуулха ёhотойбди. Жабар убгэнэй бонусууд юугээр суглуулхабди гэжэ hананат. Зуб снежинка.

Туруушын дурим.

  1. Хатуу хашалгануудай удаадахи hуулэй сохилтогуй аялгануудые бэшэхэ дурим.

Слайд №1 Дуримтай таблица.

Дуримоор даабари.

 Нюур 70, Даабари 129;

Слайд№2 Зуб харюунууд.

(Даабари дуургэлгэ, шалгалга, сэгнэлгэ)

  1. Зоолэн хашалгануудай удаадахи hуулэй сохилтогуй аялгануудые бэшэхэ дурим.

Слайд№3 Дуримтай таблица.

Дуримоор даабари.

Энэ дуримоор даабаринуудые дуургэхэдоо бидэ автобусоор гу, али автобусаар ябаха гээшэбди.

№1 Автобусай туруушын буудал

Платье-

Блюдце-

№2 буудал.

Марля-

Секция-

№3 буудал

Упражнение-

Расписание-

№ 4 буудал

Комиссия-

Экскурсия-

(тобшолол ба сэгнэлтэ)

  1. Автобуснай картымнай удаадахи шатада асарба.

Ород хэлэнhээ абтаhан угэнуудэй hуулэй сохилтотой аялгануудые бэшэхэ дурим.

Слайд №4 дуримтай таблица.

Даабари: «Магазин» снежинка-саhахануудые зуб харюугаар худалдажа абахат.

3 дуримта хабаатай угэнуудые нэрлэнэ.

«Облако слов»  «Угэтэ уулэнууд»

  1. Дуримдэ хабаатай угэнууд.

Яблоко, аптекэ, библиотекэ, лентэ, конфетэ, басни, физикэ, вишни, тыквэ, планетэ, культурна, столово.

2.

3.

Н-71, Д-132: угын диктант.

Дуримуудээр тобшолол. Жабар Yбгэнэй хаяг абаад, хэнэймнай бэшэг туруулхэб гэжэ элируулхын тула бидэндэ тусхай саhаханууд хэрэгтэй.

Хэшээлдэ гараhан дуримуудые бухы дээрэнь ойлгооб гэжэ hанаа hаа, нюуртай саhаханиие шэлэхэ;

Хэрбэеэ бухы дээрэнь ойлгожо шадаагуйб, зарим ушарта ядалдахаб гэжэ hанаа hаа, миин сэнхир саhаханиие шэлэхэ:

Хэрбэеэ юушье ойлгоогуй hаа, хухэ саhаханиие шэлэхэ.

Д-136, 137, н- 73.

Саhахануудаа тоолонобди.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Хошоо угэнуудэй согсолбори (на материале местного диалекта)

Энэ суглуулбари бэлдэхэдээ 7-хи ангиин hурагша болохо СнежанаТыхеева Боолон Тγмэрhөө эхитэй, Баргажан голой эрьедэ оршоhон, Янжима бурхан γршөөлтэй, Соодой лама гэгээшэтэй, γргэн хγнтэйн хормойдо, бал...

Аялганай hубарил

Буряад хэлээр презентаци...