5,7,8,10 кылаастарга олимпиада сорудахтара
олимпиадные задания (8 класс)

Саха тылыгар оскуола иһинээҕи олимпиада сорудаҕа

8 кылаас.

А  сорудах

1.  морфология тугу үөрэтэй салааный?

1) тыл баайын    2) саҥа чаастарын

3)  тыл ситимин, тутулун

2. Сомоҕо домох суолтатын быһаар. Ала кулуну төрөппүт.

1)айаҕын муҥунан хаһыытыыр  2) наһаа тоҥмут

3) киһи этэ тардар

3. Бу этиигэ холбуу кэпсиирэ ханнык саҥа чаастара ситимнэһиилэринэн бэриллибитин быһаар. Мин эдьиийим быраас буолуон баҕарар.

1) даҕааһын аат, көмө туохтуур  2)  дьүһүннүүр тыл, көмө туохтуур 3) сыһыат туохтуур, көмө туохтуур.

4. Этии тиибин ый. Күн сиригэр төлөммөт иэс суох.

1) сэһэн этии  2) соруйар этии  3 күүһүрдүү этии

5. Элэккэйдик сыһыат арааһын быһаар.

1) кээмэй   2)  кэм    3) буолуу

6. Бу этиигэ баһылыыр ситим арааһын быһаар. Ыраас салгын доруобуйаҕа туһалаах.

1)сөпсөһүү ситимэ   2)  сыстыы ситимэ   3) салайыы ситимэ

7. Бэриллибит этиигэ ханнык ньыма баарый: Кинигэ, Маша, бу баар.

        1) Даҕаамыр;        2) Туһулуу;        3) Саҥа аллайыы.

8.         Тэнийбэтэх этии ханныгый?

        1) 2;         2) 7;         3) 12.

2) Быйыл ардахтаах дьыл буолла. )7Маннык хойуу дьэдьэни булан баран, оҕолор эйиэнэ-миэнэ дэспэттэр.  12)  Кини ытаан барда.

9.  Бу этиигэ бэлиэтэммит тэҥҥэ холбонор ситим үөскүүр ньыматын ый. Биһиги саҥа, киэҥ дьиэҕэ көстүбүт.

А. интонация көмөтүнэн

Б. сыһыарыы көмөтүнэн

В. ситим тыл көмөтүнэн.

10. Бу этиигэ бэлиэтэммит тыл ханнык этии чилиэнэ буоларый? Кырдьык кыһыл көмүстээҕэр күндү.

А. туһаан

Б. сиһилии

В. кэпсиирэ.

В. 1.  Дорҕоонунан ырытыы: Муустаах

     2 . Састаабынан ырытыы: Дьоллоохтор

     3. Этии чилиэнинэн ырытыы: Халдьаайы саҕатыгар самналлыбат туруорбах балаҕан кубу-дьиби туттан турар.

С.  Бэриллибит тиэмэттэн тэттик өйтөн суруйуу  оҥор:

        1. Төлөпүөн мин олохпор?

        2. Билиҥҥи оҕо тоҕо саха тылын ыарырҕатарый?

        3. Саха буолан төрөөммүн...

Саха тылыгар оскуола иһинээҕи олимпиада сорудаҕа

7 кылаас

А сорудах

А 1. Талымас тыл синонима

1. Сыыдам
2. Талыы
3. Сириксэн
4. Сэбэр

А 2. Тыл кеспут суолтатын бул

1. Кемус бэьилэх

2. Кытаанах санаа

3. Хара кырааска

3. Туохтуур тугу бэлиэтиирий?

1) предмет бэлиэтин

2) предмет хайааьынын

3) предмети

А. 4. Илин, кыара5ас, айах аьа5ас дор5оонун бул

1. О

2. И.

3. У

А.5  Морфология диэн

1. Дор5ооннору уерэтэр наука
2. Сана чаастарын уерэтэр наука
3. Тыл ситимн туьунан наука

А.6. Туохтуур хас кэминэн уларыйарый?

1. 1

2. 4

3.3

А7 . оҥорус ханнык туһаайыы буоларый?

1. бэйэни

2.атынтан

3.холбуу

4. дьаһайар

А8  Хамсааһыны, быһыыны-туттууну, дьүһүнү ойуулаан көрдөрөр туохтуур арааһа

1. Сыһыат туохтуур

2. Тыаһы үтүктэр туохтуур

3. Дьүһүннүүр туохтуур.

А.9.  Кеме туохтууру бул

1. Суурбэхтээ

2. Суурэн кэл

3. Тургэнник суурдэ.

В сорудах

В 1.  Сомо5о домох суолтатын быьаар

Айа5ын мунунан…

Дьэбин уоьуйбут…

Ытыьын сотунна…

В 1. Фонетическай ырытыы Хомуос

В 2.Тылы састаабынан ырыт: Дьоллоохтор

В 3. Синтаксическай ырытыы: Доодороп кулуба дьон диэки эргиллэн, сулуьуннээх  хара5ынан керутэлээн кэбистэ.

С сорудах «Кинигэни о5о билигин то5о аахпат буолла?»

                                                саха тылыгар олимпиада сорудахтара

5 кылаас

1. А сорудах. Фонетика салаата тугу уорэтэрий?

2. Саха алфавита хас буквлаа5ый

1. 33

2. 36

3. 40

3. Ыраас диэн тыл антонима:

1). Кирдээх;        2). Итии;        3). Чэнчис.

4. Кэпсиирэ ханнык ыйытыыга хоруйдууруй?

1). Тугу гынар? Хайыыр?        2). Хайдах? Ханнык?

3). Ким? Туох?

5. Араарыы түһүккэ (падежка) турар аат тылы ый.

1).Мастааҕар

2) Кинигэтэ

3) Остуолтан

6.  Оонньуур диэн тыл хас дорҕооннооҕун быһаар.

1) 8

2) 7

3) 5

7.  Бу этиигэ бэлиэтэммит тыл ханнык саҥа чааһынан бэриллибитин быһаар. Урут сахалар сайыҥҥы дьиэлэрэ уксун ураһа буолара.

1) Даҕааһын аат

2) Аат тыл

3) Ахсаан аат

8.   Этии тутаах чилиэннэрин бул. Күөрэгэй аҕатыгар үс манньыаты биэрдэ.

1) Аҕатыгар биэрдэ

2) Күөрэгэй биэрдэ

3) Манньыаты биэрдэ

9.  Кэлин аһаҕас дорҕоон кэккэтин ый.

1) э,и

2). ы,а

3) ү,ө

10.  Элбэх суолта5а туттуллар тылы ый.

1) харах

2) чороон

3) мас

В сорудах. Фонетическай ырытыы :  отонньут

Састаабынан ырытыы: оскуолабар

С сорудах: Мин улааттахпына диэн тиэмэҕэ кылгас кээмэйдээх өйтөн суруйууну оҥор

Саха тылыгар оскуола иһинээҕи олимпиада сорудахтара

10 кылаас.

А  сорудах

1.  морфология тугу үөрэтэй салааный?

1) тыл баайын    2) саҥа чаастарын

3)  тыл ситимин, тутулун

2. Сомоҕо домох суолтатын быһаар. Ала кулуну төрөппүт.

1)айаҕын муҥунан хаһыытыыр  2) наһаа тоҥмут

3) киһи этэ тардар

3. Бу этиигэ холбуу кэпсиирэ ханнык саҥа чаастара ситимнэһиилэринэн бэриллибитин быһаар. Мин эдьиийим быраас буолуон баҕарар.

1) даҕааһын аат, көмө туохтуур  2)  дьүһүннүүр тыл, көмө туохтуур 3) сыһыат туохтуур, көмө туохтуур.

4. Этии тиибин ый. Күн сиригэр төлөммөт иэс суох.

1) сэһэн этии  2) соруйар этии  3 күүһүрдүү этии

5. Элэккэйдик сыһыат арааһын быһаар.

1) кээмэй   2)  кэм    3) буолуу

6. Бу этиигэ баһылыыр ситим арааһын быһаар. Ыраас салгын доруобуйаҕа туһалаах.

1)сөпсөһүү ситимэ   2)  сыстыы ситимэ   3) салайыы ситимэ

7. Бэриллибит этиигэ ханнык ньыма баарый: Кинигэ, Маша, бу баар.

        1) Даҕаамыр;        2) Туһулуу;        3) Саҥа аллайыы.

8.         Тэнийбэтэх этии ханныгый?

        1) 2;         2) 7;         3) 12.

2) Быйыл ардахтаах дьыл буолла. )7Маннык хойуу дьэдьэни булан баран, оҕолор эйиэнэ-миэнэ дэспэттэр.  12)  Кини ытаан барда.

9.  Бу этиигэ бэлиэтэммит тэҥҥэ холбонор ситим үөскүүр ньыматын ый. Биһиги саҥа, киэҥ дьиэҕэ көстүбүт.

А. интонация көмөтүнэн

Б. сыһыарыы көмөтүнэн

В. ситим тыл көмөтүнэн.

10. Бу этиигэ бэлиэтэммит тыл ханнык этии чилиэнэ буоларый? Кырдьык кыһыл көмүстээҕэр күндү.

А. туһаан

Б. сиһилии

В. кэпсиирэ.

В. 1.  Дорҕоонунан ырытыы: Муустаах

     2 . Састаабынан ырытыы: Дьоллоохтор

     3. Этии чилиэнинэн ырытыы: Халдьаайы саҕатыгар самналлыбат туруорбах балаҕан кубу-дьиби туттан турар.

С.  Бэриллибит тиэмэттэн тэттик өйтөн суруйуу  оҥор:

        1. Төлөпүөн мин олохпор?

        2. Чугас доҕор диэн кимий?

        3. Саха буолан төрөөммүн...