Үүлдәгчин цаг, то, нүр.
план-конспект урока (7 класс)

Багш

Коксунова Нина Бадмаевна, МОКУ «Хар-Булукская СОШ»

Класс

7 класс

Кичәлинтөр

Үүлдәгчин цаг, то, нүр.

Сурһулин көрң

«Хальмг келн» даслур 6-7 кл., Харчевникован Р.П., Җинцана Е.А., Ченкалин А.С., Элст, Барин Гер “Герл”, 2012,

көдлмшин девтр «Хальмг келн», 7 кл., Козаева С.С., Элст, Барин Гер “Герл”, 2012

Кичәлинзүсн

Шин төрцәәлһлһнәкичәл.

Кичәлинөдр

Хулһн сарин 24.

Кичәлиндөңцлмүд

Карточкс, зургуд, таблиц.

Кичәлинкүцлмүд

Сурһулин:үүлдәгчин тускардассигдавтулад, сурһульчнрин медрлцаарандньгүүдүллһн.

Төлҗлтин:дүңцүлдг, ашлвр кедгдасхлһн, келлһөргҗүллһн.

Сурһмҗин: хальмг келндән дурта болдгсурһмҗөглһн.

Дасхлһнаэв-арһсболнкев-янзс

Эв-арһс: УДЕ, ИКТ, үзмр эв-арһ.

Кев-янзс : неҗәдәр, хошадар, багмудар көдллһн.

Зуралсн сурһулин ашмуд (чадвр болн медрл)

Кичәлин төрәр шин зокал тодлх,үүлдәгчин цаг, то, нүр келлһнд, бичлһнд олзлҗ чадх, сурврмудт хәрү өгч чадх.

Кичәлинбүрдәц

Кичәлиндевсң

Цаг

(мин.)

Дасхлһна, өргҗүллһнә

даалһврмуд

Багшинүүлдвр

Сурһульчнринүүлдвр

Сурһульчнринболн

багшинхоорндкүүлдвр

Дасхлһнаүүлдврмүд

(УУД)

Бүртклһнәкев-янзс

Кичәлин

эклц

3 мин.

Классиг, сурһульчн-риг кичәлдбелдлһн.

Мендллһн.Кичəлинбелдвр шинҗллһн.

Багш сурһульчнрла мендлнә, кичәлд яһҗ белдсинь шинҗлнә.

• Менд бәәнт? Яһҗ хонвт?

Өрк-бүлтн ямаран?Керг-үүлтн ямаран?

• Гем уга, му биш.
• Йир сән.

Фонозарядк.

Наласн тег

Нүцкрәд үлднә,

Нарн холжад,

Намр болна.

Сурһульчнр хоорндан мендлнә.

Багшиг соңсна.

Цугтан.

Бийлгч: медрлинач-тусиньмеднә.

Регулятивн: дасхлһнаэсвсавхарседҗәнә.

Ɵдрин то, кичәлинтөрдевтртән

бичнә.

Кичәлин төр хаһллһна

3 мин

Сурһульчнриг кичәлин тѳрт һарһлһн.

Сурврмуд болн даалһвр өглһн.

1. Эн үүлдәгчс юуһарн йилһрнә?

Серв, босна, медүв, йовнавидн, хәләх, иднәт, умшнач, бичҗәнә.

Үүлдәгчин тускар ю дассан, ю дассн угаһинь келүлх.

Кичәлин төр ямаран болхинь эврәннь санаһарн хувалцна.

Цугтан

Бийлгч: медрлинач-тусиньмеднә.

Регулятивн: дасхлһнаэсвсавхарседнә.

Медрлин :үүлдәгчин тускар дассан давтна

Келлдәнә:

неҗәдәр келәд , келән ясрулна

Сурһульчнрин чик хәрүс.

Медрлинактуализац

3

мин.

Дассан давтх

Сурһульчнрт сурврмуд өглһн.

#1198;үлдәгч ямаран сурврт хәрү өгнә?

#1198;үлдәгч ю темдглнә?

3. Оргч болн эс оргч үүлдәгчс яһҗ йилһрнә?

Багшинсурврмудтхәрүөгнә.

Цугтан.

Бийлгч:сурврмудтхәрүөглһнәчадврөргҗүлнә.

Медрлин:үүлдәгчин

тускар медсән давтна

Келлдәнә: неҗәдәр келәд, келән ясрулна.

Сурһульчнрин чик хәрүс.

Шин төрцәәлһлһн

5 мин.

“Үүлдәгчин цаг, то, нүр”

гидг төр цәәлһх

Сурһульчнриг таблицар дамҗулад, шин төр цәәлһнә.

Шүлг умшлһн.

Келн болһнд үүлдәгч

Келлһнә хүв болна.

Үүлдвр кезә болсиг

Энүнә суффиксмүд заана.

-на, -нә, -җана, -җәнә

Ода болҗах үүлдвр темдглнә.

-ла, -лә, -в, -җ, -ч-

Өңгрсн цаг медүлнә.

-х гидг суффикс

Ирх цагт ирлцнә.

Инәх, байрлх, дуулх-

Иигҗ үүлдәгч тогтна.

Үүлдәгчин цаг, то, нүр.

Багшиг оньган өгәд соңсна, хамдан зокал умшна.

Цугтан.

Бийлгч: шин төрдасхар зүткнә.

Медрлин:үүлдәгчин туск шин медрл бийдән шиңгәҗ авна.

Келлдәнә: хамдан келәд, эврәннь келән ясрулна.

Шин төрәр эс медснә тоотын тускар сурврмуд тәвлһн

Батллһн

3

мин.

1-гч даалһвр:

Даалһвр өгнә, цәәлһнә, нөкд болна.

#1044;егтрәр көдллһн (33 –гч д, 131 х.).

Даалһвр: эн үүлдәгчсин цагинь, суффиксмүдинь темдглх.

Услв, босна, идшлҗ,хәләҗәнә, асрла, сурһх, чиләҗәнә, умша, ирҗ, тоолна, төгсәҗәнә, сура, көөҗ, ахлна, одв, татх, үзҗ, күләх, йовулна.

2-3 сурһульч самбрт хәрүһинь бичнә, наадк сурһульчнр девтртән даалһвр күцәнә.

Цугтан

Бийлгч: медрлин ач-тусинь меднә Регулятивн: цаган үрәлго, нег-негнләрн, хамдан кѳдлдг дасна.

Медрлин: дассн зокал олзлад, даалһвр күцәх.

Сурһульчнрин

күцәсн даалһвр

4

мин.

2-гч даалһвр:

Даалһврөгнә, цәәлһнә, нөкдболна.

#1057;амбрт сурһульчнрар зәңгс бичлһн.

Даалһвр: үүлдәгчс олҗ авад,ямаран цагт, тоод, нүүрт зогсчахинь темдглх.

Бидн Элст орувидн. Өргн талвң, олн бумбс балһсиг кеерүлнә.Би Мөңк һалур өөрдүв.Удлго мөрдин урлдан эклх.

Сурһульчнр даалһвр күцәнә, бичсән цәәлһнә.

Цугтан

Бийлгч: зәңгс чикәр бичдг чадвр өргҗүлнә.

Регулятивн: чикәр бичлһиг бүрткнә, эндүс бәәхлә, чиклнә.

Медрлин: эврән хәәҗ, кергтә тоотан цәәлһдг дасна.

Келлдәнә:хамдан көдлдг чадвран өргҗүлнә

Сурһульчнрин

күцәсн даалһвр

1 мин.

Цогц-махмудан тинилһн.

Багшкелнә, үзүлнә, цәәлһнә.

Физминутк

Негн, хойр (барун талагшан),

Һурвн, дөрвн (зүн талагшан),

Тавн, зурһан (өмәрән),

Долан, нәәмн (ардагшан),

Йисн, арвн (зогстн).

Сурһульчнр багшан дахад, бас келнә, үзүлнә.

Цугтан.

Бийлгч:багшинһардврар нег-негндәннѳкдболад, хамданкѳдлнә.

Келлдәнә: хамданкѳдлдгчадвранѳргҗүлнә.

Цогц-махмудан тинилһн.

5

мин.

3-гч даалһвр:

Багшхойр багт даалһврөгнә, цәәлһнә, нөкдболна.

Багар көдллһн.

Түүвр көдлмш.

1 баг: текстәс үүлдәгчс бичҗ авна, цаг, то нүүринь темдглнә.

Маңһдуртнь Боря далдан алг цоохр дорваг үүрсн станцур ирв.Би бичкндән теегәр йовҗ бамб цецгүд цуглулхдан дурта биләв.Тадн бамб цецгүд яһҗ цецглдгиг үзлт? Тер цецгүд ода нанд Боряг хәләхлә сангдна.Көвүн, һанцарн ю хәәҗ зогсчанач?

2 баг: Үүлдәгчсиг нүүрәр хүврәһәд бичх.

Хойр баг сурһульчнр даалһвр күцәнә.

Баг-багар көдлнә, нег негндән нөкд болна.

Бийлгч: шин медрл авхар зүткнә

Регулятивн: тәвсн күцлдән күрнә.

Медрлин: эврән хәәҗ, кергтә тоотан цәәлһдг дасна.

Келлдәнә: нег-негндән нѳкд болна, хамдан нег-негнләрн селвлцәд кѳдлнә.

Сурһульчнрин

күцәсн даалһврмуд

5

мин.

4-гч даалһвр.

.

Багшхойр сурһульчд даалһврөгнә, цәәлһнә, нөкдболна.

Неҗәдәр перфокартсар көдллһн.

Хойр сурһульч эн даалһврмуд күцәнә.

Неҗәдәркөдлнә

Бийлгч: медрлин ач-тусинь меднә.

Регулятивн: тәвсн күцлдән күрнә.

Медрлин: даасн зокал олзлад, даалһвр күцәнә

Сурһульчнрин

күцәсн даалһвр

3

мин

5-гч даалһвр

Багш даалһвр өгнә, цәәлһнә, нөкд болна.

Таблицар көдлх.

Сурһульчнрдаалһвркүцәнә.

Хошадар көдлнә

Бийлгч: медрлин ач-тусинь меднә

Регулятивн: тәвсн күцлдән күрнә.Медрлин: даасн зокал олзлад, даалһвр күцәнә

Сурһульчнрин

күцәсн даалһвр

Ашлвр келһн

4

мин

тест

Багш ашлгч сурврмуд тәвнә, тест өгнә.

1)Эндр бидн ямаран төрәр күүндвр кевүвидн?

2) Үүлдәгч яһҗ хүврнә?

Тест.

#1256;дгә цагин үүлдәгчиг олтн:

А) серүцнә

Б) төгсәв

В) бичх

#1048;рх цагин үүлдәгчиг олтн:

А) хәләх

Б) тоолҗана

В) биилнә

2) өңгрсн цагин үүлдәгчиг олтн:

А) умшла

Б) гүүҗәнә

В) орна.

4)өңгрсн цагт, негдгч нүүрт, олн тоод зогчсах үүлдәгчиг заатн:

А) амрлавидн

Б) хәләнәвидн

В) ирхич

5) өдгә цагт, хойрдгч нүүрт, нег тоод зогсчах үүлдәгчиг заатн:

А)давтлат

Б)йовнач

В)бичләвидн

Сурһульчнр хәрү өгнә, тестин даалһврмуд күцәнә.

цугтан

Бийлгч: сурврмудт хәрү өглһнә чадвр өргҗүлнә.

Медрлин: медҗ авсан ахрар келҗ ѳгнә, бичнә.

Келлдәнә: неҗәдәр келәд, келән ясрулна.

Сурһульчнрин

күцәсн даалһвр

Темдгтәвлһн

2 мин.

Күүкд-көвүдкүцәснкѳдлмшәнчикәрүнлҗ, темдгтәвлһн

Багшкүнболһнигбосхад, ямарантемдгбийдәнтәвхиньсурна.

Күүкд-көвүдкүцәснкѳдлмшәнчикәрүнлҗ, темдгтәвнә.

(һурвн зүстә карточкс үзүлнә:

улан-йир сән , шар-сән, ноһан –му биш)

Неҗәдәр.

Бийлгч: бийән үнлҗ чадлһн

Темдгтәвлһн.

Герин даалһврөглһн

2 мин.

Герин даалһврцәәлһнә.

#1075;ч даалһвр.

үүлдәгчс орулад, карточкс кех.

Герин даалһвранбичҗавна.

Цугтан.

Ɵдрлгтәнгериндаалһвран бичлһн.

Рефлексь

2 мин.

Сурһульчнркичәлтаасгдсинь-угаһиньмедүлнә.

Багш цәәлһнә.

Даалһвр: Зәңгс күцәһәд, кичәлин туск ухан-тоолвран келх.

Нанд ..........соньн болв.

Нанд .......... таасгдв.

Нанд.......... күнд болҗ медгдв.

Сурһульчнр

хәрү өгнә.

Цугтан.

Регулятивн: эврә санаһан медүлнә, тәвсн күцлдән күрнә.