Конституция - илнең төп законы. Конституция - основной закон государства.
классный час на тему

Конституция – илнең төп законы

Кичә, 7класс

Россия Федерациясе гимны башкарыла

Россия — священная наша держава,
Россия — любимая наша страна.
Могучая воля, великая слава —
Твоё достоянье на все времена!

Славься, Отечество наше свободное,
Братских народов союз вековой,
Предками данная мудрость народная!
Славься, страна! Мы гордимся тобой!

От южных морей до полярного края
Раскинулись наши леса и поля.
Одна ты на свете! Одна ты такая —
Хранимая Богом родная земля!

Славься, Отечество наше свободное,
Братских народов союз вековой,
Предками данная мудрость народная!
Славься, страна! Мы гордимся тобой!

1 укучы: Моннан бик күп еллар элек хәзерге кебек яшәмәгәннәр. Әйләнә-тирә дөнья да бөтенләй башкача булган.

Ай төннәрен кәефенә карап кына яктырткан: яхшы кәеф булса –яктырак янган, һәрбер юлаучы бернинди авырлыксыз өенә юлны тапкан, кәефе начар булса, кешеләргә өйләренә юлны табу кыен булган. Ай гына үзен шулай тотмаган. Кояш һәм йолдызлар, көн һәм төн, диңгез һәм елгаларның да тәртибе кәефләренә карап билгеләнгән. Бер сүз белән әйткәндә, бөтен җирдә хаос, тәртипсезлек хакимлек иткән. Кешеләр табигать күренешләренең шулай көйсезләнүләреннән туйганнар һәм бик гыйлемле акыл иясенә мөрәҗәгатъ иткәннәр: “Яшәү рәвешен ничек уңайлы итеп көйләп була”- дигәннәр. Акыл иясе: “Безгә кануннар язарга кирәк, алар табигать күренешләренә генә түгел, ә кешеләргә дә кагылырга тиеш. Әгәр дөрес кануннар язсак, кешегә аларны төгәл үтәргә генә кала һәм аның тормышы шатлыклы һәм бәхетле булачак”, - дигән.

2 укучы:Меңләгән законнар арасында үзенең роле һәм мәгънәсе буенча бәяләп бетереп булмый торганы бар. Ул – Конституция. Нәрсә соң ул Конституция?

Барысы бергә :Конституция – илнең төп законы.

2 укучы: Ул җәмгыять һәм дәүләтнең төзелешен, хакимият органнарын оештыру тәртибен һәм принципларын, сайлау системасын, гражданнарның төп хокукларын һәм бурычларын билгели.

3 укучы: Тарихтан билгеле булганча, Россиядә  конституиция төзүгә беренче омтылышны декабристлар Пестел һәм Муравьев ясый. Ләкин крепостной Россия XIX гасыр башында патша сомодержавиесе изүеннән  закон хакимиятенә күчәргә әзер булмый әле. Ләкин XIX гасыр урталарыннан башлап Россиядә акрынлап булса да, конституицион стройның беренче яралгылары күренә башлый. Бу процесс Александр II реформатор патша идарә иткән чорда аеруча активлаша. Лорис-Меликов җитәкчелегендәге комиссия реформаларны дәвам итүне күздә тоткан конституицион проект эшли. Акыллы, алдан күрүче император үз ихтыяры белән , закон проектларын тикшерү өчен, өлешчә сайлап куела торган учреждение төзергә ниятли. Ләкин бу ният тормышка ашмый . Халыкның һәр катламыннан вәкилләр кертү хакындагы указга кул куярга берничә көн кала революционерлар  бомбасы бөек реформаторының гомерен өзә  һәм хокук өлкәсендә үзгәртеп корулар туктала.

4 укучы: Россиядә конституициягә  икенче зур адым 1905 елда ясала.Николай  II “Дәүләт тәртибен камилләштерү турында” манифестка кул куя. Патша халыкларга сәяси һәм гражданлык хокуклары һәи ирекләр бүләк итә һәм халык вәкиллеге нигезендә сайлана торган яңа закон чыгару органы-  Дәүләт Думасы төзелүе хакында игълан итә.

Иң беренче РФ конституциясе 1918 елның 10 июлендә Бөтенроссия съездында кабул ителә. СССРда   конституция1924 елда кабул ителә. Өченче конституция 1936 елда төзелә. Аны “Сталин конституциясе” дип тә йөртәләр. Ул  СССР да социализм төзелүен раслый, гражданнарның ирекләрен һәм хокукларын билгели. 1977 елда дүртенче конституция гамәлгә кертелә, ул илдә нык үскән социализм төзелүен, копартиянең җәмгыятьә әйдәп баручы көч булуын күрсәтә. 1991 нче елда СССР таркалу,җәмгыятьтә башланган үзгәрешләр яңа конституициягә ихтыяҗ тудыра.1993 елның 12 декабрендә бүгенге көндә кулланылышта булган   конституция кабул ителә.

2 укучы :Конституцияне  махсус галимнәр - политологлар яза, аннан  гражданнар  аны укыйлар  һәм  газеталарда,  телевидениедә  фикер  алышылар. Соңыннан Конституцияне кабул итәр өчен референдум була.

5 укучы: Нәрсә соң ул-референдум? Референдум – ул халык фикере. Һәр гражданин махсус урынга барып әлеге Конституция белән ризамы, юкмы икәнен белдерә. Күпчелек Конституция белән килешүен раслый.

Шулай итеп, 1993 елның 12 нче декабрендә гамәлдәге РФ  Конституциясе кабул ителә. Анда иң төп кагыйдәләр, кануннар язылган,  башка барлык кануннар Конституциядә язылганнарына каршы килергә тиеш түгел.

6 укучы:  Билгеле булганча, 1992 елның 6 ноябрендә Татарстанда беренче мәртәбә мөстәкыйль Конституция кабул ителде. Бу дата республика өчен бик зур әһәмияткә ия — әлеге документ беренче тапкыр  Татарстан  өчен махсус язылды.  Әлбәттә, соңрак аңарга шактый гына үзгәрешләр кертергә туры килде. Тик  ничек кенә булмасын, республиканың төп законында — Татарстан  халкына нәрсә кирәк, аның  нинди ихтыяҗлары, таләпләре бар — барысы да бар.

7 укучы :Бүгенге көндә Татарстан  Конституциясен  халыкның төп ихтыяҗларын канәгатьләндерерлек  дәрәҗәдә дип әйтергә мөмкин. Шул рәвешле, Татарстан   гражданнар хокуклары  нәтиҗәле  яклана  торган  шартларда  яши һәм  эшли. Нәкъ менә Конституция икътисадның ныклы нигезе булып тора, дәүләт һәм җирле хакимият органнарының көйле эшләвен тәэмин итә.

Татарстан өчен татулык һәм бердәмлек бик кадерле. Шуңа күрә илебездә, туган республикабызда тыныч тормыш алып бару һәм уңышлы үсү өчен шартлар тудыру — барлык хакимият органнарының,  гражданнар  җәмгыяте институтларының һәм бөтен кешенең төп бурычы.

 8 укучы: РФ Конституциясе шактый катлаулы документ. Ул преамбуладан, ике кисәктән тора. Беренче кисәктә 9 бүлек,137 статья,ә икенческендә 9 положение бар.

1 укучы: Статья 1

1. Российская Федерация - Россия есть демократическое федеративное правовое государство с республиканской формой правления.

2. Наименования Российская Федерация и Россия равнозначны.

2 укучы: Статья 2

Человек, его права и свободы являются высшей ценностью. Признание, соблюдение и защита прав и свобод человека и гражданина - обязанность государства.

3 укучы: Статья 3

1. Носителем суверенитета и единственным источником власти в Российской Федерации является ее многонациональный народ.

2. Народ осуществляет свою власть непосредственно, а также через органы государственной власти и органы местного самоуправления.

3. Высшим непосредственным выражением власти народа являются референдум и свободные выборы.

4. Никто не может присваивать власть в Российской Федерации. Захват власти или присвоение властных полномочий преследуется по федеральному закону.

4 укучы: Статья 6

2. Каждый гражданин Российской Федерации обладает на ее территории всеми правами и свободами и несет равные обязанности, предусмотренные Конституцией Российской Федерации.

3. Гражданин Российской Федерации не может быть лишен своего гражданства или права изменить его.

5 укучы: Статья 7

1. Российская Федерация - социальное государство, политика которого направлена на создание условий, обеспечивающих достойную жизнь и свободное развитие человека.

2. В Российской Федерации охраняются труд и здоровье людей, устанавливается гарантированный минимальный размер оплаты труда, обеспечивается государственная поддержка семьи, материнства, отцовства и детства, инвалидов и пожилых граждан, развивается система социальных служб, устанавливаются государственные пенсии, пособия и иные гарантии социальной защиты.

6 укучы: Статья 11

1. Государственную власть в Российской Федерации осуществляют Президент Российской Федерации, Федеральное Собрание (Совет Федерации и Государственная Дума), Правительство Российской Федерации, суды Российской Федерации.

7 укучы: Статья 13

1. В Российской Федерации признается идеологическое многообразие.

2. Никакая идеология не может устанавливаться в качестве государственной или обязательной.

3. В Российской Федерации признаются политическое многообразие, многопартийность.

4. Общественные объединения равны перед законом.

8 укучы: Статья 17

1. В Российской Федерации признаются и гарантируются права и свободы человека и гражданина согласно общепризнанным принципам и нормам международного права и в соответствии с настоящей Конституцией.

2. Основные права и свободы человека неотчуждаемы и принадлежат каждому от рождения.

3. Осуществление прав и свобод человека и гражданина не должно нарушать права и свободы других лиц.

9 укучы: Статья 18

Права и свободы человека и гражданина являются непосредственно действующими. Они определяют смысл, содержание и применение законов, деятельность законодательной и исполнительной власти, местного самоуправления и обеспечиваются правосудием.

10 укучы: Статья 19

1. Все равны перед законом и судом.

Статья 20

1. Каждый имеет право на жизнь.

11 укучы: Статья 21

1. Достоинство личности охраняется государством..

2. Никто не должен подвергаться пыткам, насилию, другому жестокому или унижающему человеческое достоинство обращению или наказанию. Никто не может быть без добровольного согласия подвергнут медицинским, научным или иным опытам.

7 укучы:

 Илдә төрле законнар бар:

Гаиләне саклаучылар.

Гаепсез эштән куылган

Кешене яклаучылар.

Тизлекне арттырган өчен

Штраф карый бер закон.

Берсе кире түләттерә

Ашасаң кеше хакын.

Бу законнарның барсына

Тик бер төп закон ия.

Президент та аны саклый,

Ул – ............... (Конституция.)

8 укучы:Права, свободы человека —
Таков приоритет страны.
Мы Конституции навеки
Канонам следовать должны.

1 укучы:Мы честь отчизны охраняем,
Мы все едины, мы — народ!
Россия, матушка родная,
Тебя спасем от всех невзгод.

3 укучы: Нам Конституция дана,
Чтобы понять, в чем ее суть.

У нас прекрасная страна,
А вместе с ней и весь наш путь!

4 укучы:День Конституции — это день закона,

Права и защиты наших граждан!

Его мы встретим с почестью сегодня,

Для России — день из самых важных!

5 укучы:Поздравляем всех, от мала до велика,

Богатеет пусть и пусть цветет страна!

Конституция людей любых религий

Единит и бережет всегда!

6 укучы: В день Конституции Российской Федерации

Я от души хочу вам пожелать,

Лишь счастья, независимо от нации,

И чаще толерантность проявлять.

7 укучы: В России нашей множество народностей,

Так пусть же между нами будет мир!

Освободиться нужно от условностей,

Чтоб всех нас флаг РФ объединил!

Конкурс «Сказка ложь, да в ней намек…»

Задание 1.  Сказка В.ГАРШИНА  «ЛЯГУШКА – ПУТЕШЕСТВЕННИЦА». Каким правом воспользовалась лягушка, отправившись в путешествие?

ПРАВИЛЬНЫЙ ОТВЕТ: право на свободу передвижений.

Задание 2. Сказка Ш.ПЕРРО «ЗОЛУШКА».  Какое право нарушала мачеха, не пуская Золушку на бал?

ПРАВИЛЬНЫЙ ОТВЕТ: право на отдых

Задание 5. Сказка «ВОЛК И СЕМЕРО КОЗЛЯТ».  Какое право нарушил волк, ворвавшись в дом козы?

ПРАВИЛЬНЫЙ ОТВЕТ: неприкосновенность жилища.

Отгадай сказку.

1. В какой сказке одна дама использует добрый поступок своего мужа для обогащения и продвижения по служебной лестнице, но впоследствии теряет все из-за безмерной тяги к стяжательству»? («Сказка о рыбаке и рыбке» А.С. Пушкин)
2. В какой известной сказке нарушено право ребёнка на сохранение индивидуальности? Ответ: «Гадкий утёнок».
3. В какой сказке С.Михалкова нарушено право малышей спокойно жить в своих домах и чувствовать себя хозяевами? Ответ: «Три поросёнка».
4. В какой сказке известного французского сказочника нарушено право ребёнка на отдых и развлечение. Ответ: «Золушка».
5. Каким правом не воспользовался Буратино, продав азбуку за пять золотых? Ответ:  правом на образование.
6. В этой сказке маленькую героиню преследовали неудачи. Несмотря на свободное передвижения, свободу слова и мысли, она подвергалась дискриминации, на ее жизнь было совершенно покушение, а ее бабушка лишилась права на неприкосновенность жилища. (Красная шапочка).
7. Этот герой многих русских сказок постоянно нарушал права других персонажей: покушался на их жизнь, содержал в рабстве, подвергал жестокому обращению, посягал на неприкосновенность жилища, вмешивался в личную жизнь. Кто это? (Кощей Бессмертный)
8. Эта девушка имела право на брак, но ее разлучили с женихом. Поскольку она была очень красива, злая женщина нарушила ее право на жизнь и свободу, право на защиту от посягательств. Но настойчивость жениха привела сказку к счастливому концу. (Белоснежка, Спящая красавица)
9. Какое право главной героини было несколько раз нарушено в сказке «Дюймовочка»? Ответ: право на свободу вступления в брак.

Укучылар Татарстан гимнын башкаралар.

Мәңге яшә, газиз Ватаныбыз,
Халкым тели изге теләкләр!
Гомерлеккә якын туган булып
Яши бездә төрле милләтләр.
Күп гасырлар кичкән чал тарихлы
Данлы илем, үзең бер дастан! 
Синдә генә безнең язмышыбыз, 
Республикам минем, Татарстан!