Праздник Тукая.”Тукай – халкына бөек Улкай”
методическая разработка (8 класс) на тему
Предварительный просмотр:
Праздник Тукая.”Тукай – халкына бөек Улкай”
(музыкально-тематический вечер)
Зал оформлен по-праздничному: с одной стороны вид деревенского дома (кушетка, стол, на столе самовар и т.д.); с другой стороны – портрет Г.Тукая, выставка книг-новинок произведении Г.Тукая, иллюстраций к произведениям Тукая.
Вед.
Добрый день!
Сегодня унас праздник.
Да, да, большой праздник.
День Тукая.
(Под фонограмму песни “Бәйрәм бүген”)
Вед.
Тормышымыңда бәйрәмнәр аз булган...
Тартыш белән Үткән көннәрең.
Шуңа ахры искә алынмыйча
Үткән синең туган көннәрең.
Бәйрәмнәрең алда икән әле-
Кара, шагыйрь, бүген текәлеп,
Халкың килде сиңа, мәхәббәтен
Ал чәчәкләр белән күтәреп.
Син күрмәгән буын килде,
Котлап синең туган көнеңне.
Киләчәккә барган улларыңнан
Ишетәсең туган телеңне.
(в зал заходит молодая с грудным ребенком на руках. Она садится на кушетку, медленно играет мелодия колыбельной песни.)
Вед.
Да,да, в такой прекрасный солнечный апрельский день в обычной татарской деревне, в домишке под соломенной крышей родился маленький мальчик.
(Слышится плачь ребенка.Испольняется колыбельная песня молодой мамы.)
Әлли-бәлли итәр бу,
Мәдрәсәгә китәр бу;
Тырышып сабак укыгач.
Галим булып җитәр бу.
Йокла, углым, йом күзең,
Йом,йом күзең, йолдызым.
Кичтән йокың кала да,
Егьлап үтә көндезең.
Вед.
Как вы уже догадались, это был наш любимый татарский поэт ... (Не слышу). (Дети из зала Габдулла Тукай.)
Родился Габдулла Тукай 26 апреля 1886 года в деревне Кушлауч, в семье Муллы. (Молодая мама уходит )
Уч.
Тау башына салынгандыр безнең авыл.
Бер чишмә бар, якын безнең авылга ул.
Авылыбызның ямен, суы тәмен беләм,
Шуңа күрә сөям җаным-тәнем белән.
(Под мелодию народной песни “Ай былбылым” )
Вед.
Не прошло и пяти месяцев со дня рождения Габдуллы, как внезаптно, недолго заболев, умер его отец. (Ширма открывается. На кушетке сидит маленький Габдулла. Ест картошку в мундире.) Вскоре, когда ему было три года, умирает и мама. Так, Габдулла остался круглым сиротой. И для него началась горькая жизнь в людях.
Уч.
Тукая взрастил и вскормил сам народ.Будто знал наперед, что отплатит ему сторицею благодарный поэт, не оставлял его в беде, поддерживал, утешал.
Вед.
До девяти лет Габдулла живет в деревне. С деревенскими мальчишками – на речку, на рыбалку... Во время сенокоса – на луга. Поваляешься на мягком душистом сене – долго носишь потом с собой запахи трав и цветов... (Инсценирование “Бала белән күбәләк”)
“Бала белән күбәләк”
Ук.
Тукай! Нинди бөек исем.
Ул безнең йөрәкләрдә.
Бу исем йолдыз кебек
Нур чәчеп тора бүген дә.
Вед.
Читаем мы сейчас стихи Тукая и думаем – откуда такая сила? От родной земли, от народа?! Это мы узнаем прямо сейчас.Встречайте,..........
“Мой брат учит стихи”
(Читают стих-е Ш. Галиева “Минем абый шигырь ятлый”.. Инсценирование : кыз, абый, әни, әби )
Бүлмә буйлап атлый-атлый,
Минем абый шигырь ятлый:
-Безнең Гали бигрәк тату кәҗә белән...
... Кәҗә белән ...
Шунда җиткәч туктап кала,
Әйтеп бирә әнкәй аңа:
... Менә кәҗә карап тора тәрәзәдән.
Сөенеп абый ялгап китә,
Үзе дә тиз атлап китә:
Гали аны чирәм белән кунак итә.
Кәҗә...,кәҗә..
Абый хәлен яхшы аңлап,
Дәү әнием китә ялгап:
Кәҗә рәхмәт укый: сакалын селкетә.
Абыем да шулай диеп
Кабатлады башын иеп:
-Кәҗә рәхмәт укый: сакалын селкетә...
Бер ялгышып, бер кабатлап,
Абый һаман йөри атлап.
Ә бит инде мин дә беләм,
Телисезме, сөйләп бирәм:
-Безнең кәҗә бигрәк тату Гали белән,
Менә Гали карап тора тәрәзәдән.
Кәҗә аны чирәм белән кунак итә
Гали рәхмәт укый: сакалын селкетә.
Ник көләсез,ялгыш мәллә,
Дөресе ничек, яле сөйлә.
(Инсценирование стихотворения “Гали белән кәҗә” )
Вед.
Аплодисменты. Спасибо.
А вы, ребята, (обращается к залу )
Знаете это стихотворение. Давайте попробуем вместе. За мной повторяем (повторяют)
Спасибо, молодцы!
(Мәтәлчек ата-ата маэмай булып киенгән бала килеп керә. Малай күренә) Стихотворение. “Забавный ученик”, или “Кызыклы шәкерт”.
Вед.
С детства унаследовал Тукай любовь к песне, к родному языку. Его мать Мамдуда любила слагать стихи. Чистота , напевность родной речи проникали в душу ребенка с самыми первыми детскими впечатлениями.
Бишек җыры.
Вед.
Кырлай – этот край издавна славится народными песнями, играми. Здесь свято хранят традиции татарских народных праздневств.
Игра на баяне. Татар халык җырлары.
....
.....
....
....
Вед.
Песни пели и стихи читали,
А про что же мы с вами забыли?
(ответы из зала)
Правильно, сказки забыли.
Сейчас я вам прочитаю отрывок. А вы назовите название этой сказки.
(Звучит увюртура музыки к “Шурале”)
Что за вид, чудный и дивный.
Это – призрак или бред?
Что за выродок противный –
Ничего страшнее нет;
Безобразнее коряги, нос изогнут, словно крюк,
Ноги – как у раскоряки,
И корявы сучья рук.
Как вы уже догадались, это сказка (зал) “Шурале”
(Инсценирование сказки “Шурале”)
(Биленә балта кыстырган Былтыр күренә. На сцене бревно).
Ук.
Бик матур бер айлы кичтә
Бу авылның бер егет
Киткән урманга утынга
Ялгызы бер ат җигеп.
Тиз барып җиткән егет.
Эшкә тотынган баргач ук,
Кисә башлаган утынны
Балта белән тук та тук!
(Былтыр утын кискән кыяфәт ясый. Сәхнәнең икенче ягында ямьсез итеп кычкыра-кычкыра Шүрәле карап тора).
Шурале
У-у-у.
Былтыр.
Сиңа миннән ни кирәк?
Шүрәле
Гадәтем ялгыз кешеләрне
Кытыклап үтерәм.
Мин әле, күргәч сине
Шатлыгымнан үкерәм у-у-у.
Кил әле, син дә бераз
Бармакларны селкет,
Яшь җегет.
(подходит к Былтыру)
Былтыр
Яхшы, яхшы, сүз дә юктыр,
Мин карышмыйм, уйныймын.
(Былтыр подходит к бревну, за ним Шурале. Шурале засовывает пальцы в бревно.Былтыр вытаскивает засос из бревна и Шурале воет)
Шурале
У-у-у. Былтыр кысты. У-у-у
(Шурале уходит с бревном.)
Вед.
Ваши аплодисменты.
(инсценирование стих.”Су анасы”) или (Сәхнә аша тирә-юньгә карый-карый тиз-тиз атлап малай үтә. Аның кулында алтын тарак. Малай артыннан сәхнәгә ашыга-ашыга су анасы керә. Кычкыра)
Су анасы.(кычкыра)
Качма! Качма! Тукта! Тукта! И карак!
Ник аласың син аны –
Ул бит минем алтын тарак!
(чыгып китәләр)
“Кәҗә белән сарык”(Сәхнәдән капчык күтәреп Кәҗә белән Сарык чыгып китәләр)
Вед.
Героев каких сказок мы увидели?
(ответы). Правильно. Молодцы.Много знаете о Тукае, о его произведениях.
Действительно, Тукай чем далее от нас,
Тем ближе и понятней,
Тем ярче новыми, неизведанными гранями своего творчества.
Об этом нам скажет наша З.С.
(слово библиотекарю. О выставке книг-новинок Тукая.)
Беблиотекарь.
Если говорить о писателях, которые мало прожив, успели много сделать, то одним из них, несомненно, является Г.Тукай Он умер, когда ему было всего 27 лет. Апрель 1886 года – апрель 1913 года. Родился весной и весной ушел из жизни.
Свою семилетнюю творческую жизнь Тукай называет “наполовину недосмотренным сном.” Недосмотренный сон обычно вызывает чувство сожаления. Но Тукай не о чем не жалеет, он радуется тому, что даже за столь короткий срок успел сложить и спеть так много песен. Более десяти тысяч стихотворных строк, около пятидесяти листов прозы.
...
Вед.
Тукай – поэт, который дорог всем поколениям. Его ты избираешь спутником на всю жизнь.Не раз в течение жизни обращаешься к нему. В раннем детстве сладким страхом тревожит тебе душу Водяная.”
С утра ты напеваешь его “Родную речь.” Не читаешь, а именно, напевешь. Как говорил сам Тукай, песни нашего народа требуют, чтобы пели их только чуть-чуть розомкнув губы. Такова их природа.
Наш праздник подходит к концу. Мне хотелось бы еще раз выразить всем участникам праздника, благодарность. Ребята вы своими выступлениями еще раз доказали, что Тукай самый любимый и популярный поэт всего народа.
Спасибо, Вам.
Завершим наш праздник, Песней Г.Тукая “И, туган тел”, который стал гимном татарского народа.
(Бәйрәм “Туган тел”җыры белән тәмамлана.)
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Керәшен халкының тарихын һәм мәдәниятен өйрәнү буенча программа
Татар халкы төрле этник һәм этнографик төркемнәрдән тора: Казан татарлары, мишәрләр, керәшеннәр, Нократ, Касыйм, Әстерхан, Себер, Пермь татарлары һ.б.Шулар арасында керәшеннәр үзенә бертөрле этн...
8 кл. Контроль эш.Татар халкының күренекле әдипләре.
Контрольная работа по татарскому языку для учащихся 8 класса русской школы....
Тема. Татар халкының милли бәйрәме Сабантуй. Презентация материалы.
Презентация татар халык милли бәйрәме Сабантуй мизгелләрен үз эченә алган слайдлардан тора. Бәйрәмдә уздырылган уеннар,бәйгеләр ,шулай ук аларга комментарияләр бирелгән....
"Татар халкының милли бәйрәме - Сабантуй"
татар халкының күркәм бәйрәме- Сабантуй турында мәгълүмат бирү...
Татар халкының милли киемнәре.
5 классның татар төркеме өчен "Татар халкының милли киемнәре" темасына дәрес эшкәртмәсе һәм презентация дә тәкъдим ителә....
"Тынычлык - бәхете ул дөнья халкының..."
"Тынычлык - бәхете ул дөнья халкының..." исемендә үткәрелгән тәрбия дәресе эшкәртмәсе. Дәреснең максаты: укучыларда патриотизм, батырлык, тәвәккәлек сыйфатлары тәрбияләү;толерант шәхес тәрбияләү...
”Тукай – халкына бөек Улкай”
Разработка музыкально-тематического вечера, посвященного великому сыну татарского народа - Г. Тукаю....