КТД "Хамдан"
методическая разработка (5, 6, 7 класс) на тему

“Хамдан” гидг хамдан үүлдлһнә керг

Күсл: хамдан үүлдлһнә керг бүрдәлһнә эв-арһ олзлдг ... тогтах.

Эсвс: хамдан үүлдлһнә керг бүрдәлһнә зура, йовудынь диглх,

          күүкд хамдан,  ни-негәр көдлдг сурһмҗ өгх,

          билг-эрдмән үзүлҗ чаддг, олна өмн чадсан үзүлҗ чаддг сурһмҗ өгх.  

Кев-янзнь: наадн      

Хамдан үүлдлһнә кергин седв-төр: “Хамдан”

Наадна сюҗет: Хотн болһнд гиичнр ирнә, хаалһинь эгчнр зааҗ өгнә. Хальмг сойлла таньлдҗ медрлән, чадвран өргҗүлх, 5, 6, 7-дгч классин сурһульчнрин, багшнрин багмуд негдәд хамдан тәвгдсн күсл күцәх, диилвр бәрх.

          Наадна кемд багмуд хотн болһнд сәәнәр даалһвр күцәснд олн зүсн өңгтә альх цуглулна.

Наадна зокал:

1. Орлцачнр: “гиичнр” – баг болһнд орсн сурһульчнр, “эгчнр” – хальмг келнә багшнр, “эздүд” – сурһульчнрла көдлх багшнр.
2. Баг болһниг “эгчнр” (хальмг келнә багшнр) хаалһинь заана. Сул хотнур күргнә.
3. Баг болһн хотн болһнд күрх зөвтә. Багмуд хаалһдан хавхд (ловушка) бәргднә. Наадна аһунь – урднь заагдсн школын 2-дгч давхрт бәәх 24, 25, 27, 28-дгч өрәс.
4.  Хотн болһнд “эздүд” харһна. Гиичнр “эздүд” өгсн даалһвр күцәнә. Сәәнәр даалһвр күцәснд олн зүсн өңгтә альх цуглулна.
5.  Хотн болһнд гиичллһнә кемнь – 20 минут.  

Белдвр:

Орлцачнр багмудар цуглрна. 5, 6, 7-дгч классин сурһульчнр баг болһниг эврә дурарн тогтана.  

Баг болһн нер авна: үлгүрнь, 5-дгч класс – “Тавнахн”, 6-дгч класс – “Зурһанахн”, 7-дгч класс – “Доланахн”, нерән бичүлнә. Баг болһн “Хаалһин цаас” авна. Тер цааснд олн зүсн өңгтә альхан наана.

Эн кемәс авн баг болһн эврәннь багин зергләһән (олн зүсн өңгтә альх цуглулад) батлна.

Хамдан үүлдлһнә кергин эцүст бат зергләнтә баг “Хойр күн ниитә болхла төмр шивә” гидг үлгүрәр белг авна.

Даалһвр:

Задания для игровых станций.

1. Баг болһнд американск долан атрибутын нерд заагдна, үлгүрнь,  Coca-Cola, Спилберг, куриные окорочка, рэп, McDonalds, «Санта-Барбара», Том и Джерри.

Даалһвр: Ормд хальмг улсин  хальмг улсин бәәдл-җирһләс тус күргдг долан атрибут заах зөвтә.

Даалһвр: Көвүн кесн Цаһана боорцг нерәдх.

2.  Даалһвр: ухалад хамгин сән хальмг телеүзгллин соңсхвр нерәдх.
3. Даалһвр: Элст балһсна нертә бумблвс заах.
4. Даалһвр: Ачин эцкнь кемб: а ) көвүн, б ) аав, в ) худ өвгн, г ) наһцх.

Хавхс:

Нааднд хавхс харһна. Орлцачнр энүнә тускар медх зөв уга. Хавхд торсн орлцачнрин даалһвр:

1. Дәәнә орлцач бийән эмнүлхәр нег альх-дөң сурна. Дөң күргсн багд хойр альх өгнә.
2. Бичкн үртә баахн эк таднас күүкинь хәләх дөң сурҗана. Дөң күргсн багд эк ханлтын үг келнә.
3. Тана өрк-бүлд һурвн сардан Көтчнрәс ирсн көвүн бәәнә. Цаһана өмн эн иим боорцг кев: целвг, тоһш, хуц, шор белг, шовун, хорха боорцг, таслмр, җола, мошкмр, зуг нег боорцг мартҗ. Ямаран боорцг кехән мартҗ? Дөң болтн. Дөң күргсн багд көвүн ханлтан өргнә.

Наадна чилгч:

Наадн төгсхдән өөрдхлә багмуд байрин өрәд цуглрна, “хаалһин цаасан” өгнә.