Урок по теме" у=x^n (nєN) функцияләре, аларның үзлекләре һәм графиклары."
план-конспект урока по алгебре (9 класс)

Кейс технологиясен кулланып 9 нчы сыйныфта алгебра дәресе эшкәртмәсе. Үткәрде беренче квалификацион категорияле математика укытучысы Гилемханова Г.И.

Тема : у= (nєN) функцияләре, аларның үзлекләре һәм графиклары.

Максат: натураль күрсәткечле дәрәҗәле функция белән танышу, у=һәм у=рәвешендәге функцияләрнең графикларын төзергә һәм укырга өйрәнү; анализлый һәм нәтиҗә ясау күнекмәләрен үстерү; группада эшләгәндә коммуникатив күнекмәләрне , активлык һәм максатчанлыкны үстерү.

Дәрес тибы: яңа тема өйрәнү дәресе.

Җиһазлау: проектор, телефон, дәреслек, кейслар.

                                                 Дәрес барышы:

1. Оештыру моменты.

Исәнмесез укучылар. Сез дәрескә әзерме? Дәресне башлыйбыз.

2.Актуальләштерү.

Сезгә таныш булган функцияләрне атагыз әле. Берничәсен тактага язып куям :у=х,  у=   , у=  .

Өй эшен тикшереп үтик( укучылар төрле функцияләрнең графилары ярдәмендә  рәсемнәрен тәкъдим итәләр).

Бүгенге теманы үзләштерүдә кайбер белемнәрне кабатлау өчен Кahoot программасыннан файдаланыйк. Телефоннарны көйләдек, башлыйбыз:

2. у=   функциясенең графигы....
3. рәсемдәге нинди функциянең графигы
5. у=  - җөп функцияме?
6. Рәсемдәге графиклар арасыннан так функциянең графигын табыгыз.

Тактада язган рәтне дәвам итсәк у=х,  у=   , у=  , у=, у=...

у= функциясенең графигы нинди сызык булыр??

Бүгенге дәреснең темасы:у= (nєN) функцияләре, аларның үзлекләре һәм графиклары.

     3. Яна тема өйрәнү

Билгеләмә (дәреслек 122 бит)

у= рәвешендәге функцияне (биредә  n = 1, 2, 3, 4, 5,…) натураль күрсәткечле дәрәҗәле функция дип атыйлар.

n=1, у=х       функциясенең графигы туры. Функцииянең үзлекләрен санап үтик .

у=х функциясенең үзлекләре:

1. D(f) = (− ∞; + ∞);

2. үсә баручы;

3.астан да,өстән дә чикләнмәгән;

4.иң кечкенә кыйммәте дә , иң зур кыйммәте дә юк;

5. функция өзлексез;

6. Е(f) = (− ∞; + ∞).

n=2, у=     функциясенең графигы парабола . Кайбер үзлекләрен санап китик: үсү, кимү аралыклары, кыйммәтләре өлкәсе, иң зур, иң кечкенә кыйммәтләре.

n=3, у=     функциясенең графигы куб  парабола .Үсү, кимү аралыклары, кыйммәтләре өлкәсе?

n=4, у=

n=5, у=

𝑛=2 дән башлап бу функцияләрне ике группага бүлеп буламы?

 (җөп , так )

Җөп функциянең графигы у күчәренә карата симметрияле.

Так функциянең графигы координаталар башына карата симметрияле.

Кейслар бирелә:

          1нче группага: у=  функциясенең графигын төзергә.

1. Координаталар таблицасын тутырыгыз;
2. Функциянең графигын 1 чиректә төзегез;
3. Функциянең так яки җөп булуына карап графикны  дәвам итегез;
4. Функциянең үзлекләрен языгыз.

              2 нче группага: у=   функциясенең графигын төзергә.

1. Координаталар таблицасын тутырыгыз;
2. Функциянең графигын 1 чиректә төзегез;
3. Функциянең так яки җөп булуына карап графикны  дәвам итегез;
4. Функциянең үзлекләрен языгыз.

Группадан бер укучы эшне яклый.

Нәтиҗә: у=  функцияләренең графиклары у=   функциясенең      

 графигына ошаган, тик аның тармаклары өскә таба текәрәк юнәлгән була.

у=функцияләренең графиклары у=     функциясенең графигына ошаган, тик күрсәкеч зуррак булган саен график  тармаклары өскә һәм аска таба текәрәк юнәлә.

Димәк , у= функциясенең графигы нинди сызык булыр?

4. Физкультминутка.

5. Ныгыту

№12.7(б), №12.8(г)

№ 12.14(в), 12.17(а), № 12.19(а).

6.Өй эше :

параграф 12, конспект,  № 12.18(а,б),12.19( г).

7. Йомгаклау

1. Нинди функцияләрнең графиклары белән таныштык ?

2. у=    ф-нең үзлекләре сез белгән кайсы функциянең үзлекләре белән тәнгәл киләләр?

3.у=  ф-нең үзлекләре сез белгән кайсы функциянең үзлекләре белән тәнгәл киләләр?

Билге кую.

Дәрес өчен рәхмәт сезгә, укучылар!