Физическое путешествие
материал по физике по теме

Физик сәяхәт

1. Маршрутка ике команда чыга. Аларның җитәкчеләре, поварлары, санитарлары, корреспондентлары була.

        2. Группа җитәкчеләре берсен – берсе сәламлиләр һәм бер – берсенә вымпел бирәләр, туристлар значоклар белән алышалар.

        3. Алып баручы аларны базаларга җибәрә һәм группа җитәкчеләре группаларның эшкә әзерлеген әйтә.

        4. Яклаучыларга группа ике тапкыр мөрәҗәгать итә ала.

        5. Дөрес җавап биргәннән соң гуппаның палаткасы күчә.

1  Оештыру өлеше.  Туристларның берсен – берсе сәламләве.

  Группаларга биремнәр бирү.

 1.         а) заводит ителә торган кул сәгате белән ничек итеп юл озынлыгын белергә.

(трактория буенча заводка головкасын әйләндерегә һәм сәгать стрелкаларының әйләнешләрен санарга, массштаб ярдәмендә метр белән үлчәнә.

        б) Сөт бутылкасының эченә янган кәгазь ташлап аның борынына кабыгыннан чистартылган йомырка куйсаң ул эчкә тартыла, ни өчен?

2.         а) Ничек итеп тайгак юлда үзеңне сакларга?

        б) Ни өчен автомобилҗ таудан менгәндә тизлеген киметә?(тарту көчен арттыру өчен, чөнки N=F*V                   F=N/V

3.        а)Пласмасс сабын савытын ничек итеп кием чистарткыч итеп була?        

        Б) Ни өчен пласмасс тарак белән тараганда чәч аңа беркә?

4.         а) Шырпы башын шырпы кабына ышкыгач кабына, ничек? (шырпы башының эчке энергиясе арта)

        б) Ни өчен винтовканың перекладын агачтан ясыйлар?

5.        а) Вентилятордан бәргән һава җиләзлек тудыра. Туңдырманы каты килеш бу урында саклап буламы? (юк, җылы һав өскә менеп, салкыны аска төшә җылы алышу була)

        б) Төньякта  һава температурасын үчәү өчен нигә спиртлы термометрлар кулланалар?

6. Чыршыны күп уенчыклар белән бизәгәннәр, нинди уенчыклар алар? (электр күренешләре темасына формулалар яз ярышы.)

7. Практик эш. Кубның тыгызлыгын табарга.

8. Поварларга бирем.

        а) Юлга чыкканда суыткыч аккумуляторны ясап алып чыгарга була.

        б) Сездә бернинди металл савыт та юк, ничек итеп агач савыттагы суны кайнатырга?  (костерда чиста итеп юылган ташны кыздырырга һәм савытка төшрергә.)

        в) Ботка пешергәндә көйдермәс өчен нишләргә?

9. Санитарларга биремнәр.

        а) Тауга менгән саен кайбер кешенең борыны канарга, үпкәсе шешәргә һәм башы авыртырга мөмкин. Моның өчен махсус капчык алалар. Бу капчык ничек булырга тиеш, аның белән ничек ярдәм итеп була?

        б) Кеше аша 1000В көчәнешле ток узган. Аңа ярдәм күсәтергә.

        в) Ни учен авыруга укол ясаганда корпусына чиртергә һәм пешкәккә басарга?

10. Группа җитәкчеләренә бирем.

        а) Бертөрле зурлыктагы стаканнарга бер массадагы су һәм күкерт кислотасы салдылар. Күкерт кислотасы салынган стакандагы сыеклык астарак. Кайсы сыеклыкның тыгызлыгы зур?

        б) Баллоннан газның яртысын чыгардылыр. Андагы басым үзгәрәме.

11.        Группаларга биремнәр.

        Ышкылуга тәэсир итүче услекнең сыйфаты. (кытыршылыгы)

        1 м3 та маааны күрсәтүче зурлык. (тыгызлык)

        1000 кг тигез масса (тонна)

        Хәрәкәт нәтиҗәсе (күчеш – юл)

        Хәрәкәт нәтиҗәсендә җисем сызган сызык (траектория)

        СИ системасында масса үлчәү берәмлеге (кг)

        Кешеләргә зур көч белән тәэсир итүче планета (җир)

        Юлларда ышкылуны киметә торган табигать күренеше (бозлавык)

        Практик эш ярдәмендә танып белү. (тәҗрибә)

        Бер җисемнең икенче җисемгә тәэсирен күрсәтүче зурлык (көч)

        СИ системасында озынлык үлчәү берәмлеге (м)

        Планеталар әйләнеп йөри торган күк җисеме  (кояш)

        12. а) Судан чыккач хайваннар кагыналар, үзләреннән суны чәчәләр. Бу күренеш нинди физик күренеш белән аңлатыла? (инерция)

                б) Су парының һәм суның тыгызлыгының төрлелеге нәрсә белән аңлатыла? (Молекулалар саны тигез түгел)