"Сузык [у], [ү] авазлары, У, у, Ү, ү хәрефләре" .
план-конспект по теме

Биеш урта гомуми белем бирү мәктәбе

Апас муниципаль районы

Татарстан Республикасы

Тема: Сузык [у], [ү]  авазлары,  У, у, Ү, ү  хәрефләре. (слайд 1)

Максат: 1. Укучыларны сузык [у], [ү]  авазлары һәм У, у, Ү, ү  хәрефләре белән таныштыру,

                    иҗекләргә бүлү күнекмәләрен ныгыту; (слайд 2)

                2. Белемнәрне кулланып, фикерләрен дәлилләү, күзәтү һәм чагыштыру күнекмәләрен, сөйләм

                    телләрен үстерү.  

                3. Балаларда урманга  һәм урман хайваннарына карата хөрмәт сыйфаты тәрбияләү.

Җиһазлау: Авазларның модельләре,  әкият герое –Буратино,  сындык, компьютер.

Дәрес барышы:

         I. Ориентлашу – мотивлаштыру этабы.

         1. Психологик уңай халәт.

  -   Исәнмесез, укучылар!  

  -   Хәерле иртә балалар!

  -  Имин үтсен көнегез! Ребята! У нас сегодня гости. Давайте с ними тоже поздороваемся на татарском     языке.  

-   Исәнмесез! Хәерле иртә!

  -  Ә хәзер тыныч кына урыннырыгызга утырыгыз.

         -    Кәефләрегез ничек соң? Как ваше настроение?

         -    Яхшы.Әйбәт.

         -    Хәзер бездә нинди дәрес? Какой у нас сейчас урок?

         -    Уку дәресе.

        2. Белемнәрне актуальләштерү.

         -    Без әлифба дәресендә нинди ачышлар ясадык?

-    Авазлар нинди зур 2 төркемгә бүленә? На какие группы делятся звуки?

- Тартык һәм сузык авазлар. Согласные и гласные звуки.

- Нинди сузык авазларны өйрәндек? С какими гласными звуками познакомились?

- А, ә, о, ө, и, ы. (кычкырып әйтү)            (слайд 3)

- А какие из них произносятся твёрдо, а какие мягко?

- Калын – а, о, ы (кычкырып әйтү)

- Нечкә - ә, ө, и.

- Мы ещё с вами прошли согласные звуки. Ул нинди авазлар?

- Тартык авазлар: н, ң, т . (кычкырып әйтү)

- Ребята мы с вами прошли согласные и гласные звуки. Согласные звуки мы можем петь?

- Юк. Нет.

- А гласные звуки можем петь? Сузык авазларны җырлый алабызмы?

- Әйе без сузык авазларны җырлый алабыз. Да мы их можем петь..

- Дөрес укучылар. Без аларны җырлый һәм суза алабыз. Давайте споём.

 -Авазларны без ничек беләбез? Со звуками, что мы делаем?

-Әйтәбез, ишетәбез. Правильно. Мы их говорим и слышим.

- А с буквами, что мы делаем? Хәрефләрне без ничек беләбез?

-Күрәбез, укыйбыз, язабыз. Мы их видим, читаем, пишем.

 3. Ял иттерү.

- Укучылар, әйдәгез басыгыз әле. А теперь тихонько встали. Ребята, покажите пожалуйста как медведь ходит, аю ничек йөри?

- Ә төлке, бүре. Куян ничек сикерә? Яхшы, ә хәзер әкрен генә урыннырыгызга утырыгыз.

       II. Яна материалны аңлату.

1.Уку мәсьәләсен кую.

- Менә сез төлке, аю, бүре, куян йөргәнен күрсәттегез. А теперь скажите, эти животные, где живут?

- В лесу. Урманда.

 -  Бик дөрес .Урманда төлке, аю, бүре, куян һәм башка хайваннар яшиләр.

 - Урман  сүзе нинди хәрефтән башлана?             (слайд 4)

- У хәрефеннән башлана.  Произнесли все хором Урман.

  - Правильно. Волк как произносится на татарском языке -  бүре.   (слайд 1)

  - Дөрес, укучылар. С буквой У  вы уже как бы знакомы. В слове бүре есть незнакомая вам   татарская  буква Ү. А в русском языке нет такой буквы.  Произнесли все хором Бүре.     (слайд 5)

 -   Бүгенге дәреснең темасы [у], [ү] авазлары, У, у, Ү, ү хәрефләре. Мы сегодня познакомимся со  звуками [у], [ү]  и буквами У, у, Ү, ү. Звуки ставятся в квадратных скобках. (слайд 6)

Произнесли все хором [у], [ү]. 

2. Адымлап уку мәсьәләсен чишү.

А) - Послушайте загадку. Внимательно слушаем. Тыңлыйбыз.  

- Агачлар күп булган җир ничек атала? Как  называется место, где много деревьев?  (слайд 7)

- Лес, Урман. Давайте хором произнесём и разделим на слоги, иҗекләргә бүләбез Ур – ман.

- Давайте со словом Лес, Урман составим предложение.

- Урманда агачлар күп. Произнесли все хором Урманда агачлар күп.

-  В этом предложении сколько слов?

- В этом предложении три слова. Өч сүз.

 -   Ә хәзер табышмак тыңлагыз әле. Послушайте ещё одну загадку.

Суда юынып алды,

Өсте коры калды.

Үзе бак- бак дип әйтә.

 Это домашняя птица, в воде купается и  не тонет. (Утка, Үрдәк).        (слайд 8)

- Молодцы, ребята. Давайте хором произнесём и разделим на слоги, иҗекләргә бүләбез Үр-дәк.

- Давайте, со словом Үр-дәк  составим предложение.

- Үрдәк суда йөзә. Произнесли все хором Үрдәк суда йөзә.

- В этом предложении сколько слов?

- В этом предложении три слова. Өч сүз.

Б) - Произнесли хором звук [у] . Как произносится звук [у]? Твёрдо или мягко?

- Звук [у] произносится твёрдо. Димәк [у] авазы калын әйтелә. Калын сузык аваз.

- Когда произносим звук [у] у нас губы вытягиваются и воздух проходит между ними.

- Произнесли ещё раз хором звук [у] . Бик әйбәт. Поезд килә икән У-У-У.   (слайд 9)

 - Произнесли хором звук [ү]. Как произносится звук [ү]? Бүре Ү-Ү-Ү .Твёрдо или мягко?     (слайд 10)

   - Звук [ү]  произносится мягко. Йомшак әйтелә. Нечкә сузык аваз.

  - Когда произносим звук [ү]  губы также вытягиваются, воздух проходит между ними, но звук произносится мягко.

   (хор белән, үз-үзенә әйтү).

          III. Физкультминутка.

          IV. Белем  күнекмәләрне формалаштыру.

             1. Дәреслек буенча эш.

- Открыли учебники на странице2и8, 2 и 9,    28 и 29ая страница. Дәреслекләрегезне 2 һәм 8,        2 һәм 9, 28,   29 битне ачыгыз әле.

- Кого мы видим на первой странице? Нәрсәләрне күрәбез?

- Без бүрене, куянны, үрдәкне күрәбез.

- Что они делают? Алар нәрсә эшлиләр?

- Бүре белән үрдәк гөмбә җыйганнар. Ә куян агачлар яныннан карап тора. 

Произнесли все хором.

- Молодцы, ребята!

   - А как вы думаете, они где находятся? Что они делают?

    - В лесу. Алар урманда. Гөмбә җыялар.

    - Давайте хором произнесём слова, которые написаны в учебнике.

   -  Ут - огонь, ута- прополка, уң – правое, ун – десять.   (слайд 11)

 - Смотрим вторую страницу учебника.  Что мы видим? Без нәрсә күрәбез?

    - Мы видим лесных животных. Урман хайваннарын күрәбез.

    - Назовите  лесных животных. Урман хайваннарын әйтегез әле.

    - Куян, тычкан, төлке, бүре, керпе, тиен, аю, бака.

    - А ещё кого мы забыли? Кемне оныттык?

    - Шүрәлене.

   - А  этот сказочный герой к нам откуда пришёл, из какой сказки?

   - Габдулла Тукай әкияте “Шүрәле”.

     - Давайте хором произнесём слова, которые написаны в учебнике.

   -  Үт - проходи, үтә- проходит.   (слайд 12)

    - Бик яхшы укучылар.

   - Ребята,  кто- то стучится в  дверь. Давайте откроем и посмотрим кто там. (слайд 13)

      (Сыйныфка Буратино керә).

• Укучылар безгә кем кунакка килгән?

- Буратино.

- Исәнмесез, укучылар!

- Исәнмесез!

- Мин сезгә кунакка килдем. Я к вам в гости пришла. А в руках у меня сундук, где находятся предметы. Они нужны вам сегодня. Бу минем серле сандыгым.  Сандыкта сезгә кирәкле әйберләр бар.

(Бер-бер артлы әйберләрне ала).

• Отгадайте, что это? Бу нәрсә?
•  Что здесь нарисовано? Бу рәсемдә нәрсә ясалган?
• Әйдәгез, кунаклар балаларга булышыгыз әле.

• Вот сундук и пуст. И мне пора домой. Өйгә кайтырга кирәк. Папа Карло наверное меня потерял. До скорой встречи. Очрашканга кадәр. Саубулыгыз!

      V. Рефлексив, бәяләү этабы.

        - Бүген без сезнең белән нәрсә белдек? Что сегодня мы узнали нового? С какими звуками      познакомились? Нинди авазлар белән таныштык?          (слайд 14)

     - Без [у], [ү] авазлары һәм хәрефләре белән таныштык.

       - Они гласные или согласные звуки? [у], [ү] авазлары  тартыкмы әллә сузыкмы?

       - [у], [ү] авазлары тартык авазлар.

      - [у] авазы ничек әйтелә? Калынмы әллә нечкәме? Как произносится звук [у] твёрдо или мягко?

       - [у] авазы - калын сузык аваз.

      - [ү] авазы ничек әйтелә? Калынмы әллә нечкәме? Как произносится звук [ү] твёрдо или мягко?

     - [ү] авазы – нечкә сузык аваз.

        -Рус телендә бу хәрефләр  бармы?  А в русском языке есть ли эти буквы?
       - В русском языке буква У есть, а буквы Ү нет.

       - Какие новые слова запомнили? Нинди сүзләр истә калды?

             Нәтиҗәне хор белән, пышылдап  кабатлау.

      Үзбәя.    (слайд 15)

•  Сез үзегезнең эшегезне ничек бәяләр идегез? Как вы оценили бы свою работу?

       Мин сезнең эшегез белән канәгать һәм шуңа күрә сезгә елмаю бүләк итәм. Рәхмәт сезгә, балалар.      Ребята, я довольна ваше работой, поэтому дарю вам улыбку. Большое спасибо! Урок закончен можно   идти. Дәрес бетте. Сау булыгыз!