Ада кижинин кижизидилгеге ролю
материал по теме

Ада кижи шагдан тура ог-буленин камгалакчызы, даянгыыжы турган.

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл ada_kizhinin_rolyu.docx17.44 КБ

Предварительный просмотр:

Ада кижинин кижизидилгеге ролю.

Экии хундулуг адалар! Ада кижинин ажы-тол кижизидеринге ролюн бедидер сорулга биле бо хун  бис бо тогерик столду эртирип турар бис.

Эр кижи шагдан бээр ханы уганныг, тура соруктуг, куштуг, ог-булезинин азыракчызы, камгалакчызы болгаш чоленгиижи.

Ада кижи оглунга улегер. Огнун эр кижи кылыр ажылынга оолдарын киириштирер, анаа ооредир. Оларны бойдусче, тореледринче эдертип, эш-оору-биле эдериштирер. Иезин, херээжен кижини хундулээр, оларга эптиг-эвилен болурунга кижизидер.

Республиканын чамдык школаларынын элээди назылыг уругларындан: «Кандыг кижини ёзулуг эр кижи деп санаар силер?» - деп айтырыгны салырга,  дараазында эр кижинин овур-хевири чуруттунуп келген: «Бугу-ле мурнунга тургустунуп келген береглерден унуп шыдаар, угаанныг, шыдамык, шынчы, авазын, кыс дунмазын, угбазын, кыс улусту хундулээр, улугну улуг деп, бичени биче деп билир, кежээ, кашпагай, будуштуг, эр улустун кылып билир ажылдарын шуптузун кылыр, кыстарга хол дегбес, бодунун нациязынга чоргаарланыр, арыг-силиг, улус аразынга бодун алдынып билир»-дээш оон-даа оске талаларын бижээн. А кол-ла четпестеринге: кужун догээр, хоректенир, багай состер чугаалаар, хирлиг, бичиилерни эттей бээр, уругларны хундулевес арагага сундулуг дээн талаларын айытканнар.

Ам ёзулуг эр кижи дугайында чончу кандыг эчис бодалдар илереттингенил, корээлинер.

Эр кижинин  кузел чедип

Эртер оруу ажык эвес-

Чалым унер, дожан кырлаар,

Чалбыыш оттур шургуп унер.

Мужчина – тот, кто спешит делать добрые дела.

Каждый день и каждый час у настоящего мужчины - добрые, умелые, трудолюбивые руки.

Эр кижи болдалдыг чоруур

Эки бакты ылгап чоруур.

Чтобы стать мужчиной, мало им, родиться

Чтобы стать железом, мало быть рудой.

Кандыг-даа чоннар ёзулуг эр кижи дугайында дээди чырык бодалдарны бурунгу уеден-не эгелээш илередип келгеннер.

Тыва улустун «эрнин эрезин» тоолчургу маадырларда мынчаар коргускен: азыраан малы бажын ашкан, эдилээн эди эктин ашкан, угаанныгларнын угаанныы, эгинниг чарынныг амытан тутчуп корбээн, эргектиг-дыргактыг амытан атчып-даа болбас, чаактыгга чаргызын алзып корбээн, чонунун аразынга чоргаар, оран-чуртунун хурээзин тудар, сагыштыг сагыжынга чедип алыр, эки адазынын, эки иезинин чагыг-чозун дыннап чоруур экер-эрес эр.

         Адалыг оол томааныг, иелиг кыс шевер, ада созун ажырып болбас, ие созун ижип болбас дээн улугер домактарда ханы утка-ла бар. Ынчангаш, хундулуг адалар! Бо угаадыгларны, огбелеривистин чугаалап каан ондур сусуктуг бодалдарын уенин аайы – биле улам хогжудуп, бодувустун амыдырал-чуртталгавыска удуртулга болдуруп оолдарывысты «ёзулуг эр» кижилер кылдыр, уругларывысты Тывавыстын толептиг херээжен чону кылдыр кижизидеринче бугу-ле кужувусту ундурээлинер!


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Амгы тыва тоожу жанрында башкы кижинин овур-хевирин көргускени

  Башкылар  - хун буруде өөреникчилернин  угаадын чырыдып, амыдыралдын эки-багай оруктарын айтып берип чоруур буянныг улус. Олар мерген сөстуг, багай сеткил кажанда-даа эдилевес,...

Эр кижинин ат- алдарынын кодекизи

Кодекс чести мужчины...

Ыт - кижинин оннуу

1.Уругларны   дириг  амытаннарга  ынак   болурунга  кижизидери, оларны  ажаап   азырап, карактаары  чугула   деп   бода...

"Ада кижинин ог-булеге ролю"

Эр улусту ог-буленин азыракчызы, камгалакчызы, даянгыыш-чоленгиижи болур кылдыр бойдус чайгаар чаяаган. Ынчангаш оол кижи куш-шыдалдыг, кудер эр кылдыр озери черле албан. Эр кижи эр угаанныг болур. Эр...

Беседа «Ог-булеге чаагай чанчылдарны кижизидилгеге ажыглаары»

Беседа «Ог-булеге чаагай чанчылдарны кижизидилгеге ажыглаары»...

Кижизидилгеге хамаарышкан улегер домактар

Кижизидилгеге хамаарышкан улегер домактар...


 

Комментарии

соолгу уеде адаларнын тура соруун бедидери биле ажылдар чорудуп турар. Бо материалды анаа ажыглаар болза кончуг эки