Вашке кенеж
материал (6 класс) на тему

Тема: Вашке  ке‰еж.

   Творческий урок  -  урок- путешествие.

                      6 класс

Цель:1) обобщить изученный материал, вспомнить грамматические    стихотворения и уметь применять их при работе.

          2) развивать кругозор, воображение, фантазию.

          3) воспитывать чувство прекрасного  ко всему, что нас окружает.

Звучит нежная марийская мелодия. На экране красивая летняя природа.

1.Организационный момент.

2.Вступительное слово учителя. Постановка учебных задач.

Поро кече, ÿдыр ден рвезе-влак! С хорошим и весёлым настроением,

в такой прекрасный день мы с вами отправляемся в путешествие. Впереди необычные дни лета, аромат луговых цветов, синяя  гладь озера, бескрайняя радость каникул и мы, которые хотим познать  этот мир. Для начала выберите город, в который вы поедите.

      1) - Кушко тый каяш шонет?

- Чын каласашлан шарналтена грамматический почеламутым.

1.Местный – кушто, где-лиеш,

Школышто кö тунемеш?

Направительный – кушко,

Говорю я школышко. (ышке,-ыштö,-шке,-шко,-шкö,-ш,-ыш)

- Мый каем Краснодарышке. (Москвашке,Парижышке,Чебоксарышке…)

      2) - Ынде могай транспорт дене каеда, ойырен налаш кÿлеш.

- Адак шарналтена грамматический почеламутым.

2.Поезд дене каена,

На поезде -  кусарена.

Самолёт дене чо‰ештем,

На самолёте – каласем.

- Мый поезд дене Краснодарышке каем.

3)Корно кужу, но ме тендан дене тиде корным вашке эртена.Теве мемнан йöратыме олана, но пеш кочмо шуеш, ынде кафешке пурена.

- Мом те кочнеда, возыза? Тыште адакат мемнан грамматический почеламутым шарналташ кÿлеш.

3.Мыланем - мне, тыланет - тебе,

Говорю всегда себе.

А мемнан - наша,наше, наш,

Мыланем тидым кÿлеш палаш.

 -  Изирак диалогым возен ончена. Диалог «Кафеште» манылтеш. (Йоча-влак диалогым возат)

        - Салам лийже!

- Тендан шÿр да пучымыш  уло?

- Уло.

- Мыланем шÿрым да пучымышым,пожалуйста?

- Мемнан эше пеш тамле кампот уло.

- Ик стакан компотым эше.

-Тау!

4)Ынде кочмеке, каналташ кÿлеш, ме тендан дене  сайын  каналтена.

Муралтена мурым да   модыш дене модына.Йоча-влак марла мурым мурат да  «Корак»  модыш дене модыт.

(Туныктышо да йоча-влак шинчат.Модышвуйым ойырат.Тудо йоча-влак ончыко туп дене шогалеш,шинчаже петырыме.Чыланат ойлат:

                            Чодыраште корак

                            Кычкыра чотак.

Туныктышо иктаж йочам ончыкта,а ты йочаже коракла кычкыралеш:

                             - Кар- кар- кар!

Модышвуй коракла кычкырыше йочам йÿкшö гыч палышаш.Пала гын,коракла ойлышо йоча модышвуй лиеш.)

     - Изиш каналтышна,мемнан путешествийна умбакыже шуйна.

5) - Йоча-влак, каласыза могай тендан настроений?

- Мо дене те шкендам, шкендан настроенийым  та‰астарен кертыда? Тыште адакат ме грамматический почеламутым шарналтена.

4.Есть послелоги такие у нас,

Мы с вами вместе узнаем сейчас.

Семын - подобно, как будет гай,

Муро гай шошо, сылне да сай!

Йоча-влак ойлат:

   - Мый пеледыш гай мотор улам.

   - Мый муро гай весела улам.

   - Мый туныктышо семын чыла шарнаш тöчем.

   - Мый кече семын чыла е‰ым куандарем.

    -Мый кече семын чыла еным порылык дене ырыктем.

- Пеш мотор танастарымаш-влак. Эре илышыште порылыкым да сайым ужаш тыршыза, илышлан куанен илыза, илышыште кече семын лийза.

      6) - Ме чыланат Марий Эл гыч улына.Путешествий годым  шуко у е‰ым вашлийме, палыме лийме, ынде нунылан шке республика нерген изишак каласкален налына. А кöлан каласкалена, тудым сÿретлена, тудо вес национальностян, садлан  вургемже вес тÿрлö лийшаш.(Йоча-влак сÿретлат да Марий Эл нерген возат)

 - Мый Марий Элыште илем.Марий Эл изи республика.Тушто 14 район да 4 ола уло.Эн кугу ола - Йошкар-Ола, эн тошто ола - Козьмодемьянск. Марий Элыште шуко ер ден энер-влак улыт. Мемнан республика чодыра дене поян. Мый шке

шочмо веремым пеш чот йöратем!  

7) - Путешествий годым ме шуко уым ужыннан, мом ужмына нерген ынде возена.

- Мый кевыт-влакым,школ-влакым,кумда урем-влакым,театр ден памятник-влакым,тоштер-влакым ужынам.Йодыш-влаклан эше вашмутым пуыза.

- Кевытыште мом ужалат?

- Тый кевытыште мом налынат?

- Кевыт деч вара тый кушко кает?

- Деч вара кузе кусаралтеш, тидлан грамматический почеламутым

шарналтена.

5.Деч вара, деч вара,

Послелог учу с утра.

Школ деч вара-

После школы,

Перевод я буду знать,

Послелог не забывать.

- Кевыт деч вара мый тоштерыш каем.

- Тоштерыште тый мом ужынат? (Йоча-влак возат)

- Ынде мемнан путешествий мучашке лишемеш.

3.Обобщений. Иктешлымаш.

-Давайте подумаем и нарисуем, с каким мы настроением заканчиваем своё путешествие,  нарисуем своё настроение. Можно нарисовать  какое-нибудь явление природы, какой-нибудь символ или  просто себя. Нарисовать своё душевное состояние, красоту своей души, сравнивая с природой.

- Урок закончим красивой марийской песней.