Письменная работа для учащихся 10 класса по башкирскому языку
тест (10 класс) по теме

Яҙма эш.

1. Башҡорт теле ниндәй төркөмгә ҡарай?
2. Башҡорт теле рус теленән нимәһе менән айырыла?
3. Башҡорт телендә нисә диалект бар?
4. Бирелгән өҙөктәрҙең ниндәй стилдә икәнен билдәләгеҙ:

• Һин ҡайҙа бараһың?
• Баҙарға.
• Нимә алаһың?
• Емеш-еләк, йәшелсәләр кәрәк.
• Ниңә магазиндан алмайһың?
• Баҙарҙа улар осһоҙораҡ. Әйҙә бергәләп барайыҡ.
• Юҡ, бара алмайым. Эшем күп.

Нәҫер – тәртип, ҡылыҡ, әҙәп-әхлаҡ тураһында өйрәткән кескәй жанр. Уларҙың сәсмә (проза) һәм теҙмә (шиғыр) ысул менән яҙылыуы ла ғәжәп түгел. Жанр тәбиғәте менән нәҫер  лирик-патетик жанр.

Ауырыуҙы иҫкәртеү өсөн, һуған, һарымһаҡты бөтәү көйө ашарға ла мөмкин. Шулай уҡ ҡырғыста ҡырып, ҡайнар һыуға бутап, 10-15 минут буйы быуын еҫкәп ултырыу ҙа файҙалы. Был процедураны көнөнә ике тапҡыр 10-15 тәүлек буйы ҡабатлағыҙ. (“Йәшлек” гәзитенән).

1. Һөйләмдәрҙең төрөн билдәләгеҙ:

а) “Ҡыҙыл китап”ҡа ингән йәнлектәргә һунар итергә ярамай.

б)  Башҡортостанда нисә ҡала бар?

в) Лев Толстой йәй айҙарында башҡорттар араһына ҡымыҙ эсергә килә торған булған.

1. Түбәндәге юлдар ниндәй әҫәрҙән, авторы кем?

Ҡунаҡ ҡапыл боролдо ла

Сығыр яҡҡа атлап китте,

Иҙәндәге лысма еүеш

Ҡара шәлен тапап китте.

1. Был юлдар ниндәй әҫәрҙән овторы кем?

…  Әммә, аңла,

Беҙ шиктәрҙән азат. Беҙ һуҡырҙар,

Күҙебеҙ күрә, күңелебеҙ күрмәй.

Һуҡыр көйө ҡалдыр күңелебеҙҙе!

1. Пушкин, Лермонтов, Гейне, Рудаки, Хәйәм, Блок, Есенин, Ғамзатов, Абай әҫәрҙәрен ниндәй шағир башҡортсаға тәржемә иткән?
2. Р.Ғариповтың “Аманат” поэмаһында ниндәй проблема күтәрелә? Поэманың төп идеяһы нимәлә?
3. Түбәндәге юлдар ниндәй әҫәрҙән, авторы кем? Әҫәрҙең идеяһы нимәлә?

Был вәхшәтте Тарих онотмаһын,

Онотмаһын тыуыр быуындар,

Ерҙә тағы берәй алла тыуһа,

Ул алланы ерҙән ҡыуһындар!