Сыйфат дәрәҗәләре
план-конспект урока (6 класс) по теме

. Татар һәм  рус теле грамматикаларын чагыштыру нигезендә, сүз төркеме буларак, сыйфат турында тулы мәгьлүмат бирү; аларны ясалышы ягыннан төркемнәргә бүлү; табигатьне яратырга, матурлыкны күрә, тоя белергә өйрәтү; укучыларның, үз фикерләрен әйтә, дәлилли, шулардан чыгып, нәтиҗә ясый белүләренә ирешү.

Дәрес барышы.

1. Аралашу

- Исәнмесез, укучылар! Бүген ничәнче число?Кичә ничәнче число иде? Иртәгә ничәнче число булачак?

- Хәзер елның кайсы вакыты? (терәк схемаларга таянып көз турында сөйләргә)

- Бүген көн салкынмы? Кичә җылырак идеме?

2. Фонетик зарядка

Каты, сыек, озын, тасма, ишек, олы, төс.

 ( сүзләрне хор белән дөрес әйтү , мөстәкыйль рәвештә транскрипцияләрен язарга, тәрҗемә итәргә).

 Яңа  материалны  үзләштерүгә  ихтыяҗ  тудыру,  проблема кую.

- Бу сүзләр арасыннан сыйфатларны сайлап алыгыз!

    - Әйдәгез әле, шул сыйфатларның антонимнарын табыйк әле!( сүзлекләр белән эш)

     каты –йомшак

     сыек – куе

   озын – кыска

  олы – кечкенә

3. Актуальләштерү

Менә ...... көз дә җитте. Көннәр салкыная , яңгырлар ява , ...... җил исә. Агачлардан ..... ,.....   ,....... яфраклар коела. Кешеләр ...... киенәләр.

Көзен көннәр  ........., төннәр .......

• Бу текстта нәрсә җитми ?
• Дөрес текст тулы булыр өчен сыйфатларны кулланырга кирәк. Уйлап карагыз әле – нинди сыйфатлар җитми монда?

( текстны тәрҗемә итү , нокталар урынына сыйфатларны кую)

 Куелган проблеманы чишү.  Сыйфат турында белемнәрне искә төшерү.

 IV.         Яңа теманы аңлату.

1.-Нәрсә ул сыйфат?

 -  Балалар сыйфат русча ничек атала?

—    Имя прилагательное.

—    Что мы знаем о прилагательном?

—   Имя прилагательное обозначает признак предмета, отвечает

вопросы какой? какая? и т. д.

— Давайте, это запишем в модель прилагательного.

 Имя прилагательное

I.       Признак

         какой?

         какая?

         ит. д.

II.      Род

         Число

         Падеж

III.    Определение

—   Сейчас рассмотрим морфологические признаки прилагательного

(работа у доски).

—    Какие окончания прилагательных здесь пропущены? Почему?

—    В слове золотая— окончание ая потому что слово осень женского

рода. В слове холодный— окончание ый . Так как ветер мужского рода.

—    Какой вывод сделаем?

— Имя прилагательное согласуется с именем существительным в роде.

(Таким образом ,  работая по таблице,  дети делают вывод, что имя

прилагательное согласуется с именем существительным в роде, числе, в падеже;)

V.  Дәреслек белән эш.

54 нче бит- таблицаны өйрәнү . Презентация.

 —гади дәрәҗә ( положительная)-сары, яшел һ. б.

—артыклык дәрәҗәсе ( превосходная) -сап-сары, ямь-яшел һ. б

—кимлек дәрәҗәсе (уменьшительная)- саргылт, яшькелт һ. б.

Физкультминут.

VI.  Ныгыту

2 нче күн 54 нче бит

Бирем – сыйфатларның дәрәҗәләрен билгеләгез (мөстәкыйль эш)

Кап-каты ,баллырак ,сып- сыек ,алсу ,тәмлерәк, зәңгәрсу ,зәңгәррәк, аграк ,кызылсу ,иң яшел ,кечкенә ,кап – кара , бик матур , иң озын.

Тикшерү.

3 нче күн 54 нче бит

Бирем – түбәндәге җөмләләрдән сыйфатларны табыгыз , дәрәҗәләрен билгеләгез ( тактага чыгып эшләү).

Җәй башында көннәр озынрак ,төннәр кыскарак була. Бу алма – кызыл , теге алма – яшел. Апа миңа кып – кызыл алма бирде. Алсу өстәлдән иң зур алманы сайлап алды.Бу алма чистарак. Ул ап-ак тасма таккан.

Тикшерү.

4 нче күн 55 нче бит (парлы эш – диалог формасында әйтү)

Бирем – нокталар урынына чагыштыру дәрәҗәсендәге  сыйфатларны куегыз.

1). – Бүген көн салкын.

     - Ә кичә ............. иде.

2).  – Безнең өй зур.

       - Ә безнең  ..........

3).  – Василәнең тасмасы ак .

      -  Ә Нәсимәнең  .............

4)   - Бу китап кызыклы.

      - Ә бу китап  .............

5)    - Айдарның машинасы яңа.

       - Ә Саматның машинасы ............ 

5 нче күн 55 нче бит

Табышмаклардан сыйфатларны табыгыз , дәрәҗәләрен билгеләгез (телдән).

1. Үзе кып – кызыл ,

Күлмәге яшел.

2.  Кызыл  эчле яшел өй ,
3. Тәрәзәсез , ишексез.

Эче тулы кешеләр,

Барысы да бертөсле.

6 нчы күн 55 нче бит ( мөстәкыйль эш ).

Кызыл , кып – кызыл ,матур ,иң олы ,яшел ,яшькелт ,зәңгәр, зәңгәрсу.

Тикшерү.

VII.  Йомгаклау.

VIII.  Өй эше – яңа сүзләрне кулланып диалог төзергә.

Данные об авторе

 Автор(ы):   Ахмедшина Гульнара Ильдаровна

 Место работы, должность:  МБОУ Кадетская школа - интернат   г. Бугульма , учитель татарского языка и литературы

 Регион:  Республика Татарстан

Характеристики урока (занятия)

 Уровень образования:  высшее

 Целевая аудитория:  Учитель (преподаватель)

 Класс(ы):  6 класс

 Предмет(ы):   Татарский язык

 Цель урока:  Максат. Татар һәм  рус теле грамматикаларын чагыштыру нигезендә, сүз төркеме буларак , сыйфат турында тулы мәгьлүмат бирү; аларны ясалышы ягыннан төркемнәргә бүлү; табигатьне яратырга, матурлыкны күрә, тоя белергә өйрәтү; укучыларның, үз фикерләрен әйтә, дәлилли, шулардан чыгып, нәтиҗә ясый белүләренә ирешү.

 Тип урока:  Урок изучения и первичного закрепления новых знаний

 Учащихся в классе (аудитории):  11

 Используемые учебники и учебные пособия:  Дәреслек -  Р.З. Хәйдәрова З.Р. Нәҗипова. Татар теле 6. – Казан:  “Мәгариф  нәшрияты ” , 2007 

 Используемое оборудование: 

Терәк  схемалар , мультимедиа , магнитофон , суз төркемнәренең  модельләре , дәреслекләр

 Краткое описание:  Сыйфат  дәрәҗәләренең  сөйләмдә  кулланылышы

Дәреслек: Р.З. Хәйдәрова ,З.Р. Нәҗипова. Татар теле  6. – Казан: “Мәгариф нәшрияты”, 200