Торээн дылдар.
план-конспект урока (6 класс) по теме
Темазы: Национал чоннар болгаш төрээн дылдар
Кичээлдиң хевири: класстан дашкаар ажык кичээл.
Кичээлдиң сорулгалары: - Февраль 21-ниң хүнү – төрээн дылдар хүнү дээрзин билиндирер. Делегей дылдары, күрүне дылы болгаш төрээн дыл дугайын өөредир. Чоннар аразында дөмейлешкек байырлалдарның утказын болгаш сагыыр чаңчылдарын өөредир;
- Аңгы-аңгы чоннарның чаагай чаңчылдарын хүндүлээр чорукка кижизидер. Делегей дылдары, күрүне дылы болгаш төрээн дылынга ынак болурунга кижизидер;
- Бот ажылдарның аңгы-аңгы хевирлерин база дидактиктиг оюннар үезинде өөреникчилерниң аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыр.
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
 Торээн дылдар | 44.01 КБ |
 презентация | 684.65 КБ |
| хереглээр материал | 43.29 КБ |
Предварительный просмотр:
Ай, хүнү: «___» ____________ чыл. Клазы: 6.
Темазы: Национал чоннар болгаш төрээн дылдар
Кичээлдиң хевири: класстан дашкаар ажык кичээл.
Кичээлдиң сорулгалары: - Февраль 21-ниң хүнү – төрээн дылдар хүнү дээрзин билиндирер. Делегей дылдары, күрүне дылы болгаш төрээн дыл дугайын өөредир. Чоннар аразында дөмейлешкек байырлалдарның утказын болгаш сагыыр чаңчылдарын өөредир;
- Аңгы-аңгы чоннарның чаагай чаңчылдарын хүндүлээр чорукка кижизидер. Делегей дылдары, күрүне дылы болгаш төрээн дылынга ынак болурунга кижизидер;
- Бот ажылдарның аңгы-аңгы хевирлерин база дидактиктиг оюннар үезинде өөреникчилерниң аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыр.
Кичээлдиң дерилгези: презентация, оюнга белеткээн саазыннарда сөстер, сылдысчыгаштар, бойдустуң аялгаларының бижидилгези.
П Л А Н Ы
I. Организастыг кезээ.
II. Киирилде кезээ.
III.Башкының дыңнадыы «РФ-да чурттап турар чонаар болгаш төрээн дылдары»
IV. Аянныг номчулга.
1. Ногай Дугарның күүселдезинде Ш.Ч. Сат «Төрээн дылымга йөрээл».
2. Конгар-оол Белек-кыстың күүселдезинде Анна Ахматованың «Мужество» деп шүлүү.
3. Сендажы Алдын-Херелдиң Иван Бунинниң «Сөс»( «Слово») деп шүлүү.
V. Оюн «Дириг бойдус болгаш амытаннар-биле харылзаа».
VI. Бот ажыл.
VII. Түңнел кезээ.
- Шаңналдар.
- Түңнел сөс.
К И Ч Э Э Л Д И Ң Ч О Р У Д У У
I. Организастыг кезээ.
1. Өөреникчилер-биле мендилежири.
2. Класстың ниити арыг-шеверин чорудуп, өөреникчилерни четчелээри.
3. Өөреникчилерни кичээлге белеткеп, кичээнгейин хаара тудары.
II. Киирилде кезээ.
1-ги слайдыны шилиир.
Башкының сөзү: Бо хүннерде бис каш дакпыр байырлалдарны болгаш онзагай хүннерни демдеглээр бис. Ол болза февраль 21 – төрээн дылдар хүнү, февраль 21-ден 22-ниң хүнүнче буддист чоннуң национал байырлалы Шагаа , февраль 23 – ада-чурт камгалакчыларының хүнү база февраль 20-ден 26-га чедир православ шажынныг чоннарның «Масленица» деп адаары байырлалын демдеглеп турар. Ынчангаш бо кичээлдиң адын «Чоннар болгаш төрээн дылдар» деп ат-биле адааш, үстүнде адаанывыс байырлалдарны орус чоннуң болгаш тыва чоннуң эрттирип турарын база төрээн дылдың кижиниң ниити өзүлдезинге салдарлыын чугаалажыр бис. Шак бо чүүлдерге хамаарыштыр тургускан оюннерны болгаш бот-ажылдарны кылыр силер.
III. Башкының дыңнадыы «РФ-да чурттап турар чонаар болгаш төрээн дылдары»
2010 чылда эрткен чон чизезиниң түңнелинде РФ-да чурттап турар чоннарның санын 700-тен – 900 чедир аңгы-аңгы аттар-биле адаттынып турар. Ол болза «Кандыг нацияга хамааржыр силер» деп айтырыгны салганының түңнелинден үнген саннар болуп турар. Бо медээлерни шинчилеп, аайлап келгениниң түңнелинде ук чоннарның аразында бот-тускайлаң 142 чоннар, а 40-и кайы-бир чонга хамааржыр төрел-бөлүк аймактар болуп турар.
Парлап белеткээн чуулду көргүзер көргүзер.
Бүгү делегейниң төрээн дылдар хүнүн демдеглээр деп 1999 чылдың ноябрьда ЮНЕСКО-нуң конференциязынга бадылааш, 2000 чылдың февраль айда чыл санында демдеглеп эрттирип турар. Чүге бо хүннү, айны шилээнил дээрге, мындыг төөгүге даянган болуп турар. 1952 чылдың февраль 21-де амгы Бангладештиң төвү Даккеге боттарының төрээн бенгле дылын база күрүне дылы кылдыр хүлээп алырын дилеп, шуулганга киришкен студентилерни полицейжилерниң удурланыышкын үезинде адып өлүрген. Ол аныяк сургуулдарның боттарының төрээн дылы дээш, амы-тынындан чарылган маадырлыг чоруунга тураскаадып бо хүннү шилээн болуп турар.
(2 – 5 дугаар слайдыларны көргүзер).
Бо бүгү дылдарның аразында тыва дылдың туружу база кол черни ээлеп турар. Сан-түңден алгаш көөр болзувусса, тыва мен деп харыыны берип турар 263934 кижи бар болган. Бо хүнерде тыва дыл орус дыл-биле чергелештир күрүне дылы деп деңнелде турар. Ону Тыва Республиканың Конституциязының 5 болгаш 24-кү кезектеринге чурумчудуп доктааткан болуп турар.
IV. Аянныг номчулга.
Өөреникчилерге баш бурунгаар шээжилеп алыры-биле берген шүлүктериниң аянныг номчулгазын дыңнаар. Ол үеде оожум аялга чоруп турар.
Ногай Дугар Ш. Саттың «Төрээн дылымга йөрээлин» шээжи-биле аянныг номчуп эгелээр:
Улуг-Хемниң агымы дег күштүг, ак-көк Тывавыстың дээри дег арыг, бора хектиң эдери дег өткүт, алдын-сарыг сыгырганың эдери дег элдептиг төрээн дылым! Сенде хову-шөлдерниң делгемнери, тайга-таңдының бедиктери, кылаң хөлдерниң оожум-топтуу, оран-делегейниң оът-сигениниң айдызы, аң-меңиниң алгы-кышкызы сиңген.
Чырык өртемчейге карак чивеш аразында чуртталгамда тыва дылдыг төрээн чонум аразында чор мен. Өргүн көвей улустарның дылдарының, аялгаларының аразынга мөңге шагда хомустуң үнү бооп чангыланып чор, өлчей кежиктиг хайыралыг тыва дылым!
Конгар-оол Белек-кыс Анна Ахматованың «Мужество» деп шүлүүн чугаалаар.
МУЖЕСТВО
Мы знаем, что ныне лежит на весах
И что совершается ныне.
Час мужества пробил на наших часах,
И мужество нас не покинет.
Не страшно под пулями мертвыми лечь,
Не горько остаться без крова,
И мы сохраним тебя, русская речь,
Великое русское слово.
Свободным и чистым тебя пронесем,
И внукам дадим, и от плена спасем
Навеки!
Сендажы Алдын-Херел Иван Бунинниң«Слово» деп шүлүүнномчуур.
Иван Бунин
СЛОВО
Молчат гробницы, мумии и кости,—
Лишь слову жизнь дана:
Из древней тьмы, на мировом погосте,
Звучат лишь Письмена.
И нет у нас иного достоянья!
Умейте же беречь
Хоть в меру сил, в дни злобы и страданья,
Наш дар бессмертный — речь.
Башкыны сөзү: Четтирдивис, уруглар. Ш. Саттың-даа, Анна Ахматованың-даа, Иван Бунинниң-даа шүлүүнде бодунуң төрээн дылынга күштүг ынакшылын көргүскен. Төрээн дыл дээрге кижиниң чырык черге төрүттүнүп келгеш-ле, авазының аа сүдү-биле деңге эмгени, баштайгы адаан сөстери болур. Чаш кижи бодун долгандыр турар кижилерниң харылзажып турар дылы – төрээн дылының кырынга баштайгы сөстерин адап, бүгү өртемчей-биле харылзажып эгелээр. Ынчангаш кижи чеже-даа аңгы дылдарны өөренип, ол дылдар-биле харылзажып чорза-даа, эң-не эргим дылы төрээн дылы болуп артар. Слайд № 6-ны көргүзер.
Тыва литератураның шылгараңгай шүлүкчүзү А. Үержааның «Тыва дылым» деп шүлүүн номчуп берейн.
А. Үержаа «Ие дылым».
Арга-эзим аялгазын,
Агым сугнуң шулураажын,
Оът-сиген сымыраныын,
Оолдуг элик огурганын,
Чуулган көшке диңмирээрин,
Шуурган-хаттың улуурун-даа
Дыңнап, билип чоруурумга,
Тывалап-ла турган боор-дур.
Кандыг-даа дыл меңээ дөмей,
Кандыызын-даа хүндүлээр мен.
Ынчалза-даа төрээн дылым –
Ыдыкшылдыг кызыл тыным,
Ийи харлыг чажымдан-на
Ием меңээ айтып берген
Игил ыры сагындырар
Ие дылым ындыг кончуг…
Мөңге кижи чоруур эвес,
Мөңге дыжым көре бээр мен…
Айдың дүне кырым орта
Айлаң-кушкаш ырлай-ла бээр:
Дыңнап, билип чыдарымга,
Тывалап-ла орар боор оң…
- Бо шүлүкте автор бүгү бойдустуң дааш-шимээнин кандыг дылда чугааланып турар кылдыр бижээн-дир, уруглар? (Бүгү-ле бойдус тывалап турар кылдыр бижээн…)
- Херек кырында дириг бойдус, бойдустуң болуушкуннары, дириг амытаннар тывалап турар бе? Чүге ынчаар бодап тураар силер?
Түңнел сөс: Кандыг-даа дылдыг кижи долгандыр турар өртемчейниң ыыт-даажын бодунуң дылынга хүлээп алыр. Ам ынчангаш бо чүүлге хамаарыштыр тургускан оюнну ойнаалыңар.
V. Оюн «Дириг бойдус болгаш амытаннар-биле харылзаа».
Классты ийи бөлүкке чарып алгаш, аттан чогадып алырын дилээр.
1. Бирги бөлүкке дириг амытаннар чуруктарын үлеп бээр. Бирги бөлүк ол чурукта дириг амытаннар-биле тыва дыл кырынга харылзажыр. Ийиги команда орус мультфильмнерде азы чогаалдарда орус чон оларны канчаар өттүнер ийик, шак ынчаар көргүзер. Чуруктар: ыт, инек, бора-хөкпеш, хаван, өшкү, дүктүг-ары. Шын, аянныг көргүскен өөреникчиге-ле сылдысты бээр.
2. Ийиги бөлүкке бойдустуң болуушкуннарын болгаш кандыг-бир чүвениң даажын өттүнер онаалганы бээр. Олар баштай тыва дылда даашты илередирин өттүнер, а ооң соонда бирги бөлүк орус дылда орус дылдыг чоннуң даашты көргүзерин өттүнер. Өттүнер дааштар, болуушкуннар: кургаг будуктуң сынганы, дүвүлүг хаттың даажы, суггур чаъстың даажы, сугже кирип турар дамдының даажы, суксаан кижиниң сугну ыгытканының даажы. Шын, аянныг көргүскен өөреникчиге-ле сылдысты бээр.
Оюнга түңнел: кандыг-даа чоннар дириг амытаннарның болгаш долгандыр турар бойдустуң шимчээшкиннеринден үнген дааш-шимээнни өттүнери бир тускай болур. Тыва дылда оларны өттүннери база онзагай ынчангаш олар орус болгаш өске дылдардан онзаланып турарын ам-чаа көдүвүс.
Оюннуң түңнелинде хөй сылдыс чыып алган бөлүктү мактап, ниитизи-биле 1 баллды бергеш, самбырага демдеглээр.
Ам чаа ойнаан оюнувуска орус болгаш тыва чоннарның дылын чугаалаштывыс. Ам дараазында айтырыгга харыылап көрүңерем, уругалар.
- Школада кандыг дылдар өөренип турар силер?
- Тыва дыл, орус дыл болгаш англи дылды силерге школага чүге албан өөредип турар деп бодаар силер?
7-ги слайдыны көргүзер.
Өөреникчилерниң харыыларынга түңнел: Тыва дыл дээрге бистиң, тыва кижилерниң, төрээн дылы. Оон аңгыда тыва дыл Тыва Республиканың база бир күрүне дылы. Ынчангаш ону албан өөренир ужурлуг бис. Орус дылды албан өөренир ужурлуг бис. Ол РФ-ниң күрүне дылы кылдыр хоойлу езугаар тускай бадылап каан дылы болур. Бис Россия Федерациязының чурттакчылары, хамаатылары бис, а Россия Федерациязында хөй янзы чоннарның бот-боттарының аразында харылзажыр дылы орус дыл болур. РФ-ның кызыгаарындан дашкаарлап, делегейде кандыг-даа дылдыг чоннар-биле харылзажып, ажыл-агый кылып амыдырай берип болур бис. Ынчан бис харылзажрының дылы кылдыр англи дылды ажыглаар бис. Англи дылды бүгү делегейниң силер ышкаш чаштары шупту өөренип турар.
VI. Бот ажыл.
Ийи аңгы бөлүкке онаалганы бижээн саазыннарны үлээш, кылыр негелделерин таныштырар.
Бердинген онаалгаларны чурум ёзугаар күүседиптериңерге домак үнүп кээр.
Онаалганы күүседиптерге үнүп кээр домак: Төрээн дылыңарга ынак болуңар
1. «Кажааның азыында төрээн хой эдип турган» деп домакта эрткен үениң причастиези-биле илереттинген тодарадылганы ушта бижип алыңар.
2. Дылыңар деп сөстү бээриниң падежинге өскерткеш, бижип алыңар.
3. Ынакшыл деп чүве адын кандыг деп айтырыгда харыылаттынып турар демдек ады кылдыр эде тургузупкаш, ушта бижип алыңар.
4. «Ажыл-ишке кежээ, шалыпкын болуңар» деп домакта баштайгы сөглекчиниң соонда дузалал кылыг сөзүн ушта бижип алыңар.
Үнүп келген домааңарны аянныг, өткүт үн-биле номчуңар.
Домак: Төрээн дылыңарга ынак болуңар.
VI. Түңнел кезээ.
- Шаңналдар.
- Түңнел сөс.
Чингиз Торекулович Айтматов төрээн дылды: «Кандыг-даа чоннуң төрээн дылы дээрге катаптаттынмас онзагай чаяалга, болуушкун-дур. Ону уттур болза улуг чидиригге таварышканы болур. Делегейде дыка хөй дылдар читкен болгаш чидип турар, ынчалза-даа олар катап дирлип, сайзыравас. Ынчангаш бар чүвени черле камнааны дээре. Төрээн чер, төрээн чон база төрээн дыл бүгү-ле шаптараазыннары, чедиишкиннери-биле мөөңнешкеш, чоннуң культуразын диргизип, бүгү делегейге билдингир болурунга чедирер…» - деп бижип турар.
Ынчангаш бодуңарның төрээн дылыңарны кажан-даа утпаңар, бедик үнелеп чоруңар. Өске чоннарның дылдарын хүндүлеп чоруңар.
8-ки слайдыны шилиир.
Кичээлге киришкен уругларны мактап, кичээлге олурушкан өске бүгү кижилерге четтиргенин илередир.
Ш. Сат«Төрээн дылымга йөрээл»
Улуг-Хемниң агымы дег күштүг, ак-көк Тывавыстың дээри дег арыг, бора хектиң эдери дег өткүт, алдын-сарыг сыгырганың эдери дег элдептиг төрээн дылым! Сенде хову-шөлдерниң делгемнери, тайга-таңдының бедиктери, кылаң хөлдерниң оожум-топтуу, оран-делегейниң оът-сигениниң айдызы, аң-меңиниң алгы-кышкызы сиңген.
Чырык өртемчейге карак чивеш аразында чуртталгамда тыва дылдыг төрээн чонум аразында чор мен. Өргүн көвей улустарның дылдарының, аялгаларының аразынга мөңге шагда хомустуң үнү бооп чангыланып чор, өлчей кежиктиг хайыралыг тыва дылым!
Анна Ахматова
МУЖЕСТВО
Мы знаем, что ныне лежит на весах
И что совершается ныне.
Час мужества пробил на наших часах,
И мужество нас не покинет.
Не страшно под пулями мертвыми лечь,
Не горько остаться без крова,
И мы сохраним тебя, русская речь,
Великое русское слово.
Свободным и чистым тебя пронесем,
И внукам дадим, и от плена спасем
Навеки!
Иван Бунин
СЛОВО
Молчат гробницы, мумии и кости,—
Лишь слову жизнь дана:
Из древней тьмы, на мировом погосте,
Звучат лишь Письмена.
И нет у нас иного достоянья!
Умейте же беречь
Хоть в меру сил, в дни злобы и страданья,
Наш дар бессмертный — речь.
Оюнга ажыглаар карточкалар.
ыттың ээрери | инектиң эдери | бора-хөкпеш эдери |
өшкүнүң эдери | дүктүг-ары даажы | хаванның алгырары |
Кургаг будуктуң сынганының даажын өттүнер. |
Дүвүлүг хаттың даажын өттүнер. |
Суггур чаъстың даажын өттүнер. |
Сугже кирип турар дамдының даажын өттүнер. |
Суксаан кижиниң сугну ыгытканының даажын өттүнер. |
Бот ажылга хереглээр карточкалар:
Бердинген онаалгаларны чурум ёзугаар күүседиптериңерге домак үнүп кээр.
Онаалгалары:
1. «Кажааның азыында төрээн хой эдип турган» деп домакта эрткен үениң причастиези-биле илереттинген тодарадылганы ушта бижип алыңар.
2. Дылыңар деп сөстү бээриниң падежинге өскерткеш, бижип алыңар.
3. Ынакшыл деп чүве адын кандыг деп айтырыгда харыылаттынып турар демдек ады кылдыр эде тургузупкаш, ушта бижип алыңар.
4. «Ажыл-ишке кежээ, шалыпкын болуңар» деп домакта баштайгы сөглекчиниң соонда дузалал кылыг сөзүн ушта бижип алыңар.
Үнүп келген домааңарны аянныг, өткүт үн-биле номчуңар.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Россия Федерациязында чурттап турар нацияларны ң толээлери
Делегейни а ң гы-а ң гы национал чоннар тудуп алган турар .
Улуу-биле четтирдим !
Предварительный просмотр:
Народы и этногруппы России по данным Всероссийской переписи 2010 г
№ | Народность | % от | % от | ||
1 | 111 016 896 | 77,71% | 80,90% | ||
2 | 5 310 649 | 3,72% | 3,87% | ||
3 | 1 927 988 | 1,35% | 1,40% | ||
4 | 1 584 554 | 1,11% | 1,15% | ||
5 | 1 435 872 | 1,01% | 1,05% | ||
6 | 1 431 360 | 1,00% | 1,04% | ||
7 | 1 182 388 | 0,83% | 0,86% | ||
8 | андийцы, дидойцы (цезы) и другие андо-цезские народности[59] и арчинцы | 912 090 | 0,64% | 0,66% | |
9 | 744 237 | 0,52% | 0,54% | ||
10 | 647 732 | 0,45% | 0,47% | ||
11 | 603 070 | 0,42% | 0,44% | ||
12 | 589 386 | 0,41% | 0,43% | ||
13 | 552 299 | 0,39% | 0,40% | ||
14 | 547 605 | 0,38% | 0,40% | ||
15 | 528 515 | 0,37% | 0,39% | ||
16 | 521 443 | 0,37% | 0,38% | ||
17 | 516 826 | 0,36% | 0,38% | ||
18 | 503 060 | 0,35% | 0,37% | ||
19 | 478 085 | 0,33% | 0,35% | ||
20 | 473 722 | 0,33% | 0,35% | ||
21 | 461 389 | 0,32% | 0,34% | ||
22 | 444 833 | 0,31% | 0,32% | ||
23 | 394 138 | 0,28% | 0,29% | ||
24 | 289 862 | 0,20% | 0,21% | ||
25 | 263 934 | 0,18% | 0,19% | ||
26 | 228 235 | 0,16% | 0,17% | ||
27 | 218 403 | 0,15% | 0,16% | ||
28 | 204 958 | 0,14% | 0,15% | ||
29 | 200 303 | 0,14% | 0,15% | ||
30 | 183 372 | 0,13% | 0,13% | ||
31 | 178 630 | 0,13% | 0,13% | ||
32 | 157 803 | 0,11% | 0,11% | ||
33 | 156 801 | 0,11% | 0,11% | ||
34 | 156 400 | 0,11% | 0,11% | ||
35 | 153 156 | 0,11% | 0,11% | ||
36 | 146 360 | 0,10% | 0,11% | ||
37 | 124 835 | 0,09% | 0,09% | ||
38 | 112 924 | 0,08% | 0,08% | ||
39 | 105 058 | 0,07% | 0,08% | ||
40 | 103 660 | 0,07% | 0,08% | ||
41 | 103 422 | 0,07% | 0,08% | ||
42 | 94 456 | 0,07% | 0,07% | ||
43 | 85 640 | 0,06% | 0,06% | ||
44 | 74 238 | 0,05% | 0,05% | ||
45 | 73 184 | 0,05% | 0,05% | ||
46 | 72 959 | 0,05% | 0,05% | ||
47 | 67 573 | 0,05% | 0,05% | ||
48 | 60 815 | 0,04% | 0,04% | ||
49 | 57 008 | 0,04% | 0,04% | ||
50 | 47 125 | 0,03% | 0,03% | ||
51 | 44 640 | 0,03% | 0,03% | ||
52 | 43 341 | 0,03% | 0,03% | ||
53 | 40 586 | 0,03% | 0,03% | ||
54 | 38 396 | 0,03% | 0,03% | ||
55 | 36 885 | 0,03% | 0,03% | ||
56 | 35 240 | 0,02% | 0,03% | ||
57 | 34 822 | 0,02% | 0,03% | ||
58 | 34 160 | 0,02% | 0,02% | ||
59 | 31 377 | 0,02% | 0,02% | ||
60 | 30 943 | 0,02% | 0,02% | ||
61 | 28 943 | 0,02% | 0,02% | ||
62 | 24 038 | 0,02% | 0,02% | ||
63 | 23 559 | 0,02% | 0,02% | ||
64 | 23 232 | 0,02% | 0,02% | ||
65 | 21 830 | 0,02% | 0,02% | ||
66 | 20 267 | 0,01% | 0,01% | ||
67 | 18 979 | 0,01% | 0,01% | ||
68 | 17 875 | 0,01% | 0,01% | ||
69 | 15 908 | 0,01% | 0,01% | ||
70 | 13 954 | 0,01% | 0,01% | ||
71 | 13 690 | 0,01% | 0,01% | ||
72 | 12 888 | 0,01% | 0,01% | ||
73 | 12 769 | 0,01% | 0,01% | ||
74 | 12 269 | 0,01% | 0,01% | ||
75 | 12 003 | 0,01% | 0,01% | ||
76 | 11 789 | 0,01% | 0,01% | ||
77 | 11 683 | 0,01% | 0,01% | ||
78 | 11 249 | 0,01% | 0,01% | ||
79 | 11 084 | 0,01% | 0,01% | ||
80 | алжирцы, арабы ОАЭ, бахрейнцы, египтяне, иорданцы, иракцы, йеменцы, катарцы, кувейтцы, ливанцы, ливийцы, мавританцы, марокканцы, оманцы, палестинцы, саудовцы, сирийцы, суданцы, тунисцы | 9 583 | 0,01% | 0,01% | |
81 | 8 148 | 0,01% | 0,01% | ||
82 | 7 953 | 0,01% | 0,01% | ||
83 | 7 930 | 0,01% | 0,01% | ||
84 | 7 885 | 0,01% | 0,01% | ||
85 | 6 779 | 0,00% | 0,00% | ||
86 | 6 420 | 0,00% | 0,00% | ||
87 | 5 958 | 0,00% | 0,00% | ||
88 | 5 936 | 0,00% | 0,00% | ||
89 | 5 350 | 0,00% | 0,00% | ||
90 | 4 825 | 0,00% | 0,00% | ||
91 | 4 787 | 0,00% | 0,00% | ||
92 | 4 767 | 0,00% | 0,00% | ||
93 | 4 652 | 0,00% | 0,00% | ||
94 | 4 267 | 0,00% | 0,00% | ||
95 | 4 058 | 0,00% | 0,00% | ||
96 | 3 882 | 0,00% | 0,00% | ||
97 | 3 712 | 0,00% | 0,00% | ||
98 | 3 696 | 0,00% | 0,00% | ||
99 | 3 696 | 0,00% | 0,00% | ||
100 | 3 649 | 0,00% | 0,00% | ||
101 | 3 608 | 0,00% | 0,00% | ||
102 | 3 510 | 0,00% | 0,00% | ||
103 | 3 508 | 0,00% | 0,00% | ||
104 | 3 201 | 0,00% | 0,00% | ||
105 | 3 193 | 0,00% | 0,00% | ||
106 | 3 113 | 0,00% | 0,00% | ||
107 | 2 986 | 0,00% | 0,00% | ||
108 | 2 892 | 0,00% | 0,00% | ||
109 | 2 781 | 0,00% | 0,00% | ||
110 | 2 765 | 0,00% | 0,00% | ||
111 | 2 643 | 0,00% | 0,00% | ||
112 | 2 529 | 0,00% | 0,00% | ||
113 | 2 449 | 0,00% | 0,00% | ||
114 | 2 201 | 0,00% | 0,00% | ||
115 | 2 047 | 0,00% | 0,00% | ||
116 | 1 965 | 0,00% | 0,00% | ||
117 | 1 927 | 0,00% | 0,00% | ||
118 | 1 898 | 0,00% | 0,00% | ||
119 | 1 858 | 0,00% | 0,00% | ||
120 | 1 771 | 0,00% | 0,00% | ||
121 | 1 738 | 0,00% | 0,00% | ||
122 | 1 651 | 0,00% | 0,00% | ||
123 | 1 603 | 0,00% | 0,00% | ||
124 | 1 585 | 0,00% | 0,00% | ||
125 | 1 572 | 0,00% | 0,00% | ||
126 | 1 496 | 0,00% | 0,00% | ||
127 | 1 475 | 0,00% | 0,00% | ||
128 | 1 466 | 0,00% | 0,00% | ||
129 | 1 370 | 0,00% | 0,00% | ||
130 | 1 219 | 0,00% | 0,00% | ||
131 | 1 181 | 0,00% | 0,00% | ||
132 | 1 162 | 0,00% | 0,00% | ||
133 | 1 089 | 0,00% | 0,00% | ||
134 | 1 002 | 0,00% | 0,00% | ||
135 | 950 | 0,00% | 0,00% | ||
136 | 918 | 0,00% | 0,00% | ||
137 | 888 | 0,00% | 0,00% | ||
138 | 862 | 0,00% | 0,00% | ||
139 | 786 | 0,00% | 0,00% | ||
140 | 762 | 0,00% | 0,00% | ||
141 | 762 | 0,00% | 0,00% | ||
142 | 676 | 0,00% | 0,00% | ||
143 | 635 | 0,00% | 0,00% | ||
144 | 600 | 0,00% | 0,00% | ||
145 | 596 | 0,00% | 0,00% | ||
146 | 527 | 0,00% | 0,00% | ||
147 | 513 | 0,00% | 0,00% | ||
148 | 507 | 0,00% | 0,00% | ||
149 | 482 | 0,00% | 0,00% | ||
150 | 443 | 0,00% | 0,00% | ||
151 | 441 | 0,00% | 0,00% | ||
152 | 427 | 0,00% | 0,00% | ||
153 | 392 | 0,00% | 0,00% | ||
154 | 363 | 0,00% | 0,00% | ||
155 | 355 | 0,00% | 0,00% | ||
156 | 326 | 0,00% | 0,00% | ||
157 | 325 | 0,00% | 0,00% | ||
158 | 324 | 0,00% | 0,00% | ||
159 | 304 | 0,00% | 0,00% | ||
160 | 295 | 0,00% | 0,00% | ||
161 | 274 | 0,00% | 0,00% | ||
162 | 266 | 0,00% | 0,00% | ||
163 | 256 | 0,00% | 0,00% | ||
164 | 227 | 0,00% | 0,00% | ||
165 | 225 | 0,00% | 0,00% | ||
166 | 223 | 0,00% | 0,00% | ||
167 | 218 | 0,00% | 0,00% | ||
168 | 214 | 0,00% | 0,00% | ||
169 | 211 | 0,00% | 0,00% | ||
170 | 205 | 0,00% | 0,00% | ||
171 | 181 | 0,00% | 0,00% | ||
172 | 160 | 0,00% | 0,00% | ||
173 | 120 | 0,00% | 0,00% | ||
174 | 98 | 0,00% | 0,00% | ||
175 | 90 | 0,00% | 0,00% | ||
176 | 78 | 0,00% | 0,00% | ||
177 | 76 | 0,00% | 0,00% | ||
178 | 64 | 0,00% | 0,00% | ||
179 | 49 | 0,00% | 0,00% | ||
180 | 48 | 0,00% | 0,00% | ||
181 | 45 | 0,00% | 0,00% | ||
182 | 42 | 0,00% | 0,00% | ||
183 | 32 | 0,00% | 0,00% | ||
184 | 24 | 0,00% | 0,00% | ||
185 | 16 | 0,00% | 0,00% | ||
186 | 12 | 0,00% | 0,00% | ||
187 | 7 | 0,00% | 0,00% | ||
188 | 7 | 0,00% | 0,00% | ||
189 | 6 | 0,00% | 0,00% | ||
190 | 5 | 0,00% | 0,00% | ||
191 | 4 | 0,00% | 0,00% | ||
192 | 4 | 0,00% | 0,00% | ||
193 | 1 | 0,00% | 0,00% | ||
194 | 1 | 0,00% | 0,00% | ||
… | прочие | 66 938 | 0,05% | 0,05% | |
… | итого лиц, указавших национальность | 137 227 107 | 96,06% | 100,00% | |
… | не указавшие национальность, | 5 629 429 | 3,94% | ||
… | 142 856 536 | 100,00% |
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Торээн дылдар.
Темазы: Национал чоннар болгаш төрээн дылдар Кичээлдиң хевири: класстан дашкаар ажык кичээл. Кичээлдиң сорулгалары: - Февраль 21-ниң хүнү – төрээн дылдар хүнү дээрзин билиндирер. Делегей дыл...
Доклад "5-ки класстын чаа торээн чогаал номунга хамаарышкан бодалдар"
ФКОСтун негелделеринге дууштур ортумак школанын 5-ки клазынга хамаарыштыр унген чаа торээн чогаал номунун онзагай талаларын эрги чогаал ному-биле деннеп сайгарган....
Беседа: Мээн Торээн черим.
Торээн чер» -ыдыктыг билиг деп база куруне символдарынын утказын бидиндирери....
Баглааш – торээн чурттун херечизи, салгалдарнын сулдези.
Шомаадыр Кууларнын «Баглааш» деп чогаалынын бирги ному. «Ыяш баглааш» деп номунга сайгарылга....
6-гы класстын торээн чогаал кичээлинин ажылчын программазы
6-гы класстын торээн чогаал кичээлинин ажылчын программазы болгаш календарь-тематиктиг планнаашкыны...
