Эш программалары
рабочая программа на тему

Татарстан Республикасы Кукмара муниципаль районы

“Нырты урта мәктәбе”

муниципаль бюджет гомуми  белем бирү учреждениесе

5 нче сыйныфта  татар теле   фәненнән

эш программасы

югары квалификацион категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Мирзагаянова Гөлнара Нургали кызы

Аңлатма язуы

Эш программасы түбәндәге  документларга нигезләнеп төзелде:

1.Россия Федерациясенең “Мәгариф турында” 273нче номерлы Законы 29.12.12, ст.

 28 п. 3 б. 6

2.Татарстан Республикасының “Мәгариф турында” Законы (гамәлдәге редакциядә) 3.“Татарстан Республикасыдәүләттелләреһәм Татарстан Республикасында башка телләртурында” Татарстан Республикасы Законы (гамәлдәге редакциядә)

Рус мәктәбендә татар теленә өйрәтүнең максаты:

 Фонетика, орфоэпия, графика, сүз төзелеше, лексикология һәм фразеология,  фонемалар, морфемалар, сүз ясалышы, сүзтезмәләр, лексик һәм грамматик берәмлекләр, лингвистик төшенчәләрен өйрәнеп, сүз байлыгын, сөйләмнең грамматик ягын дөрес итеп үзләштерү,  телдән һәм язма формада бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен булдыру, татар сөйләм этикетына ия булу.

Рус мәктәбендә ана теле буларак татар теле укытуның  бурычлары:

1. Татар теленең барлык тармаклары буенча эзлекле рәвештә фәнни белем бирү.

2. Сөйләм эшчәнлеге  төрләре буенча ныклы күнекмәләр булдыру. Туган телдә матур һәм дөрес аралашырга өйрәтү.

3. Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләрен камилләштерү, татар теле мөмкинлекләреннән тулысынча файдалана белергә өйрәтү.

4. Татар телен башка фәннәр буенча белем алу чарасы буларак кулланырга өйрәтү күнекмәләре булдыру.

5. Укучыларның логик фикеләү сәләтләрен үстерү.

6. Дәреслек, өстәмә һәм белешмә әдәбият белән эш итү, уку, язу күнекмәләрен камилләштерү.

Укучыларның гомуми грамоталылыгын тикшерү һәм үстерү өчен төрле характердагы диктантлар, шулай ук сүзлек байлыгын арттыру, бәйләнешле сөйләм үстерү, логик фикерләү дәрәҗәсен камилләштерү максатыннан сочинение һәм изложениеләр яздырыла.

Эш программасы тел белеме тармаклары арасында системалылык һәм эзлеклелек, фәннилек, аңлаешлылык принципларын истә тоты төзелде. 

5 нче сыйныфта татар теле дәресләренә  атнага 3 сәгать ( барысы 105 сәгать) вакыт бирелгән.

Планлаштырылган   предмет  нәтиҗәләре.

 Фонетика,орфоэпия, графика буенча:

-сузык һәм тартыкларны классификациясен , алардагы аерманы таный белү;

- татар телендә иҗек калыплары, сүзләрне дөрес басым белән әйтү;

- аваз һәм хәрефләрне аера белү;

-алфавитны истә калдыру;

- сүзләргә фонетик анализ ясау;

- орфоэпик һәм орфографик сүзлекләрдән файдалану;

 Лексикология һәм фразеология буенча:

- татар теленең сүзлек составын килеп чыгуы, кулланылу өлкәсе һәм кулланылу активлыгы буенча бәяли белү.

- Сүзләрне һәм фразеологизмнарны урынлы куллану, аларның мәгънәләренә аңлатма бирә белү. Синоним, омоним, антоним сүзләрне дөрес куллану.

- Төрле типтагы сүзлекләр белән эшләү.

Морфемика  һәм сүз ясалышы буенча:

сүзләрнең мәгънәле кисәкләренә аңлатма бирә белү. Тамырдаш үзләр табу. Сүзләрне төзелеше һәм ясалышы буенча тикшерү.

Татар телендә сүзләрнең ясалыш ысулларын белү.

Сөйләм эшчәнлеге буенча:

1. Укучыларның  үз тәҗрибәләреннән чыгып, диалогик һәм монологик сөйләм оештыра белүе.
2. Укыган яки тыңлаган текстның эчтәлеген сөйләү, планын төзү.
3. Бирелгән план буенча сочинение (хикәя) язу.
4. Татарчадан русчага яки русчадан татарчага тәрҗемә итү күнегүләре эшләү

Курс эчтәлеген оештыру формасы, уку эшчәнлегенең төрләре.

Календарь-тематик планлаштыру

Әдәбият исемлеге

Дәреслек: Татар теле. 5 сыйныф: рус телендә гомуми белем  бирү оешмалары өчен уку әсбабы (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен) / Ф.Ф.Харисов,         Ч.М.Харисова; Ф.Ф.Харисов редакциясендә; рәссамнары: С.Х.Ибраһимова, В.Е.Булатов.  - Казан: Татар.кит. нәшр., 2015-159 б.  

1.Гыймадиева Н.С., Баһавиева Р.Ә. Контроль диктантлар һәм изложениеләр.- Казан: “Яңалиф” нәшрияты, 2006

2.Гыймадиева Н.С., Галләмова Р.В. Сочинениеләр.- Казан: “Гыйлем” нәшрияты, 2008

     3.Максимов Н.В., Трофимова С.М., Хәмидуллина М.З. Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы.- Казан:  “Мәгариф” нәшрияты, 2005

        4.Сафиуллина Ф. С., Зәкиев М.З. Хәзерге татар әдәби теле. Казан: “Мәгариф” нәшрияты, 2006

                5.Хәбибуллина З.Н., Гыйләҗев И.Г. Изложениеләр җыентыгы. Казан  “Мәгариф” нәшрияты, 2003

6.Хәбибуллина З.Н., Нәбиуллина Г.Ш. 5-11нче сыйныфлар өчен диктантлар җыентыгы. Казан  “Мәгариф” нәшрияты, 2001

Татарстан Республикасы Кукмара муниципаль районы

“Нырты урта мәктәбе”

муниципаль бюджет гомуми  белем бирү учреждениесе

6 нчы сыйныфта  татар теле   фәненнән

эш программасы

югары квалификацион категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Мирзагаянова Гөлнара Нургали кызы

Аңлатма язуы

Эш программасы түбәндәге  документларга нигезләнеп төзелде:

1.Россия Федерациясенең “Мәгариф турында” 273нче номерлы Законы 29.12.12, ст.

 28 п. 3 б. 6

2.Татарстан Республикасының “Мәгариф турында” Законы (гамәлдәге редакциядә) 3.“Татарстан Республикасыдәүләттелләреһәм Татарстан Республикасында башка телләртурында” Татарстан Республикасы Законы (гамәлдәге редакциядә)

Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына татар теленә укытуның төп максаты:

Укучыларның иҗади һәм мөстәкыйль фикерли алу мөмкинлекләрен үстерү,үз фикерләрен дәлилләргә күнектерү;телнең төп грамматик чараларын сөйләм процессында куллануга ирешү;татар әдәби тел нормаларын һәм стилистик мөмкинлекләрен ачык күзаллауга, аларны тиешенчә куллана белүгә өйрәтү;

Бурычлары:

1. Татар теленең барлык тармаклары буенча эзлекле рәвештә фәнни белем бирү.

2. Сөйләм эшчәнлеге  төрләре буенча ныклы күнекмәләр булдыру. Туган телдә матур һәм дөрес аралашырга өйрәтү.

3. Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләрен камилләштерү, татар теле мөмкинлекләреннән тулысынча файдалана белергә өйрәтү.

4. Татар телен башка фәннәр буенча белем алу чарасы буларак кулланырга өйрәтү күнекмәләре булдыру.

5. Укучыларның логик фикерләү сәләтләрен үстерү.

6. Дәреслек, өстәмә һәм белешмә әдәбият белән эш итү, уку, язу күнекмәләрен камилләштерү.

Укучыларның гомуми грамоталылыгын тикшерү һәм үстерү өчен төрле характердагы диктантлар, шулай ук сүзлек байлыгын арттыру, бәйләнешле сөйләм телен үстерү, логик фикерләү дәрәҗәсен камилләштерү максатыннан сочинение һәм изложениеләр яздырыла.

Эш программасы тел белеме тармаклары арасында системалылык һәм эзлеклелек, фәннилек, аңлаешлылык принципларын истә тотып төзелде.

Планлаштырылган предмет нәтиҗәләре:

Фонетика,лексика һәм фразеология буенча

 Башлангычта  һәм 5нче сыйныфларда үткән грамматик күренешләрне таный-аера, куллана белү.

Морфология буенча укучы түбәндәгеләрне өйрәнә:

татар телендәге сүз төркемнәрен аера белә;

аерым сүз төркеменә керүе ягыннан (морфологик яктан) сүзләрне тикшерә;

сүз төркемнәренең төрле формаларын хәзерге татар әдәби теле нормалары кысаларында куллана;

морфологик белем һәм күнекмәләрне сүзләрнең дөрес язылышына, башка төрле анализларга бәйле рәвештә куллана.

Укучыга түбәндәгеләрне үзләштерү мөмкинлеге бирелә:

укучы морфологиянең сүзлек составын тикшерү;

грамматик омонимнарны аеру;

публицистик һәм әдәби жанрдагы текстларда морфологик берәмлекләрне тану, фәнни һәм махсус эш стилендә кулланыла торган морфологик формаларны белү;

төрле  сүзлекләрдән һәм  мультимедия чараларыннан морфологиягә кирәкле мәгълүматны эзләп табу.

Синтаксис буенча.

Башлангыч сыйныфларда өйрәнелгән кадәр җөмлә һәи сүзтезмәне аера, җөмлә кисәкләрен таба белү.

Укучыга түбәндәгеләрне үзләштерү мөмкинлеге бирелә:

сөйләмдә орфографик һәм пунктуацион нормаларны саклауның әһәмиятен күрсәтү;

орфографик сүзлекләрдән һәм белешмәләрдән (мультимедия чараларыннан)  кирәкле мәгълүматны табу һәм аларны язуда урынлы итеп куллану.

Сөйләм эшчәнлеге буенча.

1.Укучыларның, үз тәҗрибәләреннән чыгып, диалогик һәм монологик сөйләм оештыра белүе.

2.Укыган яки тыңлаган текстның эчтәлеген сөйләү, планын төзү.

3.Бирелгән план буенча сочинение язу. Әдәби геройларны сурәтләп бирү.

4.Каралган спектакль буенча хикәя төзү (телдән якиязмача).

5.Программа буенча укылган китапның эчтәлеген сөйләүяки язу, үз фикереңне белдерү.

6.Эш кәгазьләреннән гариза, белдерү, ышаныч кәгазе һ. б.язу. Якын дустыңа яки туганыңа хат язу.

7.Укытучы биргән яки укучы үзе сайлаган китапка аннотация язу.

8.Стилистик хаталары булган җөмләләрне яки текстнытөзәтү.

9.Татарчадан русчага яки русчадан татарчага тәрҗемә итүкүнегүләре эшләү.

Курс эчтәлеген оештыру формасы, уку эшчәнлегенең төрләре.

Календарь-тематик планлаштыру

Әдәбият исемлеге

1. Диктантлар җыентыгы: Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына  . 5-11 нче с-флары өчен: Укытучылар өчен кулланма/ З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина.-Казан: Мәгариф,2006.

2.Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы:   “Рус мәктәпләрендә укучы татар балалары”на . 5-11 с-флары өчен Укытучылар өчен кулланма/Н.В.Максимов, С.М.Трофимова, М.З.Хамидуллина.-Казан:Мәгариф,2005

3.Татар теленнән күнегүләр һәм тестлар.-Казан: Яңалиф, 2006

4.Бердәм республика имтиханына әзерләнү өчен ярдәмлек.Татар теле.-Казан: РИЦ “Школа”, 2008

5.Татар теленнән тестлар: Уку-укыту ярдәмлеге/Н.В.Максимов.-Казан: Мәгариф, 2008

6.Татар  теле морфологиясе. /Ф.М. Хисамова. - Казан, “Мәгариф” , 2005.

7.Хәзерге татар әдәби теле. / Ф.С. Сафиуллина, М.З.Зәкиев.- Казан, “Мәгариф” , 1994.

Татарстан Республикасы Кукмара муниципаль районы

“Нырты урта мәктәбе”

муниципаль бюджет гомуми  белем бирү учреждениесе

7 нче сыйныфта  татар теле   фәненнән

эш программасы

югары квалификацион категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Мирзагаянова Гөлнара Нургали кызы

Аңлатма язу  

Эш программасы түбәндәге  документларга нигезләнеп төзелде:

1.Россия Федерациясенең “Мәгариф турында” 273нче номерлы Законы 29.12.12, ст. 28 п. 3 б. 6

2.Татарстан Республикасының “Мәгариф турында” Законы (гамәлдәге редакциядә) 3.“Татарстан Республикасыдәүләттелләреһәм Татарстан Республикасында башка телләртурында” Татарстан Республикасы Законы (гамәлдәге редакциядә)

Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына татар теленә укытуның төп максаты:

Укучыларның иҗади һәм мөстәкыйль фикерли алу мөмкинлекләрен үстерү,үз фикерләрен дәлилләргә күнектерү;телнең төп грамматик чараларын сөйләм процессында куллануга ирешү;татар әдәби тел нормаларын һәм стилистик мөмкинлекләрен ачык күзаллауга, аларны тиешенчә куллана белүгә өйрәтү.

Рус мәктәбендә ана теле буларак татар теле укытуның  бурычлары:

1. Татар теленең барлык тармаклары буенча эзлекле рәвештә фәнни белем бирү.

2. Сөйләм эшчәнлеге  төрләре буенча ныклы күнекмәләр булдыру. Туган телдә матур һәм дөрес аралашырга өйрәтү.

3. Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләрен камилләштерү, татар теле мөмкинлекләреннән тулысынча файдалана белергә өйрәтү.

4. Татар телен башка фәннәр буенча белем алу чарасы буларак кулланырга өйрәтү күнекмәләре булдыру.

5. Укучыларның логик фикеләү сәләтләрен үстерү.

6. Дәреслек, өстәмә һәм белешмә әдәбият белән эш итү, уку, язу күнекмәләрен камилләштерү.

Укучыларның гомуми грамоталылыгын тикшерү һәм үстерү өчен төрле характердагы диктантлар, шулай ук сүзлек байлыгын арттыру, бәйләнешле сөйләм үстерү, логик фикерләү дәрәҗәсен камилләштерү максатыннан сочинение һәм изложениеләр яздырыла.

Эш программасы тел белеме тармаклары арасында системалылык һәм эзлеклелек, фәннилек, аңлаешлылык принципларын истә тоты төзелде. 

7 нче сыйныфта татар теле дәресләренә  атнага 3 сәгать ( барысы 105 сәгать) вакыт бирелгән.

Яңа уку елы башына укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләренә кыскача характеристика

1. 6 нчы сыйныфта бирелә торган осталык һәм күнекмәләр (1-5 сыйныфларда алган белемнәргә өстәп күрсәтелә )
2. Сүз төркемнәрен лексик-грамматик  мәгънәсе, морфологик һәм өлешчә синтаксик билгеләре буенча аера һәм аларны таный белү.     Исем, сыйфат, сан, алмашлык һәм рәвеш сүз төркемнәренә морфологик анализ ясый белү.
3. Өйрәнелгән сүз төркемнәре белән җөмләләр һәм текстлар төзү. Сүз төркемнәренең төрле ысуллар белән ясалышын белү.
4. Укучыларның диалогик һәм монологик сөйләм оештыра белүе.
5. Эш кәгазьләреннән рәхмәт хаты, газетага мәкалә яза белү.
6. Төрле сүз төркемнәре кергән җөмләләрне татарчадан русчага һәм русчадан татарчага тәрҗемә итә белү.
7. Өйрәнелгән сүз төркемнәрен файдаланып, кечкенә хикәяләр яза белү.
8. Грамматик биремле диктантлар, изложениеләр  язу.

Программаның эчтәлеге

6 сыйныфта үткәннәрне кабатлау. Морфология турында төшенчә, исем, сыйфат, сан, алмашлык;

Фигыльләр. Боерык фигыль, боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше, боерык фигыльләрнең дөрес интонация һәм басым белән кулланылышы,;

хикәя фигыль, хәзерге заман хикәя фигыль, хәзерге заман хикәя фигыльнең мәгънәләре, үткән заман хикәя фигыль, үткән заман хикәя фигыльнең мәгънәләре, билгесез үткән заман хикәя фигыль, киләчәк заман хикәя фигыль, билгесез киләчәк заман хикәя фигыль, киләчәк заман хикәя фигыльнең мәгънәләре;

шарт фигыль, шарт фигыльнең җөмләдә кулланылышы, шарт фигыльнең теләкне һәм үтенүне белдерү формалары; сыйфат фигыль, сыйфат фигыльнең сыйфат һәм фигыль белән уртак яклары, үткән заман сыйфат фигыль, киләчәк үткән заман сыйфат фигыль;

хәл фигыль, хәл фигыльнең төрләре, хәл фигыльнең фигыльнең җөмләдә кулланылышы һәм дөрес язылышы;

исем фигыль, исем фигыльнең исем һәм фигыль белән уртак яклары, исем фигыльнең исемгә әйләнү очраклары;

инфинитив;

ярдәмче фигыльләр, мөстәкыйль фигыльләрнең ярдәмче фигыль ролендә йөрүе, фигыль ясагыч кушымчалар;

Аваз ияртемнәре. Аваз ияртемнәре, аваз ияртемнәренең сүзләр ясауга нигез булып торулары, аваз ияртемнәренең җөмләдә кулланылышы;

Хәбәрлек сүзләр. Хәбәрлек сүзләр, хәбәрлек сүзләргә морфологик анализ;

Ярдәмче сүз төркемнәре. Бәйлек, бәйлекләрнең төркемчәләре, бәйлек сүзләр, бәйлекләргә морфологик анализ; тергәгеч, тезүче теркәгечләр, ияртүче теркәгечләр, теркәгеч сүзләр; кисәкчәләр, кисәкчә төркемчәләре, кисәкчәләрнең дөрес язылышы; ымлыклар, ымлыклар янында тыныш билгеләре;

Кабатлау.  Бәйләнешле сөйләм үстерү.

Календарь-тематик  план

Әдәбият исемлеге.

1.”Рус телендә урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” 1-11 нче сыйныфлар. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән, Казан, “Мәгариф” нәшрияты, 2010нчы ел.

2.7 нче сыйныфта татар теле дәреслеге. Р.Ә.Асылгәрәева, М.З.Зиннәтова. Казан, “Мәгариф”нәшрияты , 2010нчы ел.

3.“Урта мәктәптә татар теле укыту” Н.В.Максимов. Казан “Мәгариф” нәшрияты, 2004 нче ел (укытучылар өчен методик кулланма).

4.“Диктантлар җыентыгы”(5-11 нче сыйныфлар өчен) З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина. Казан ”Мәгариф” нәшрияты,  2004нче ел.

“Мәгариф” журналы.

5.“Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы”(5-11 нче сыйныфлар өчен) Н.В.Максимов, С.М.Трофимов. Казан”Мәгариф” нәшрияты,  1998нче ел.

6.“Изложениеләр җыентыгы” З.Н.Хәбибуллина, И.Г.Гыйләҗев. Казан”Мәгариф” нәшрияты,  1994 нче ел.

7.“Хикмәтле дә, бизәкле дә туган тел” Ф.С.Сафиуллина, Г.Б.Ибраһимов. Казан”Мәгариф” нәшрияты,  2003нче ел.

8.“Хәзерге татар әдәби теле” Ф.С.Сафиуллина, М.З.Зәкиев. Казан”Мәгариф” нәшрияты,  1994нче ел.

Татарстан Республикасы Кукмара муниципаль районы

“Нырты урта мәктәбе”

муниципаль бюджет гомуми  белем бирү учреждениесе

8 нче сыйныфта  татар теле   фәненнән

эш программасы

югары квалификацион категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Мирзагаянова Гөлнара Нургали кызы

Аңлатма язу  

Эш программасы түбәндәге  документларга нигезләнеп төзелде:

1.Россия Федерациясенең “Мәгариф турында” 273нче номерлы Законы 29.12.12, ст. 28 п. 3 б. 6

2.Татарстан Республикасының “Мәгариф турында” Законы (гамәлдәге редакциядә) 3.“Татарстан Республикасыдәүләттелләреһәм Татарстан Республикасында башка телләртурында” Татарстан Республикасы Законы (гамәлдәге редакциядә)

Рус мәктәбендә ана теле буларак татар теле укытуның төп бурычлары:

1. Татар телен өйрәнүгә карата башлангыч сыйныфларда нигез салынган кызыксынуны көчәйтү, үз милләтеңә, телеңә хөрмәт белән карау, шулай ук татар теле аша башка милләт вәкилләренә, аларның рухи мирасына мәхәббәт хисе тәрбияләү.

2. Татар теленең барлык тармаклары буенча эзлекле рәвештә фәнни белем бирү.

3. Сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча ныклы күнекмәләр булдыру. Туган телдә матур һәм дөрес аралашырга өйрәтү.

4. Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләрен камилләштерү. Көндәлек тормышта татар теле мөмкинлекләреннән тулысынча файдалана белергә өйрәтү.

5. Туган тел аша өзлексез белем һәм тәҗрибә туплау.

6.Татар телен башка фәннәрдә белем алу чарасы буларак кулланырга өйрәтү күнекмәләрен булдыру.

7. Татар теле, аның төзелеше, кулланылышы турында мәгълүмат алу; татар әдәби теленең төп нормаларын һәм стилистик мөмкинлекләрен ачык күзаллау, аларны тиешенчә куллана белү; сүз байлыгын арттыру, сөйләмдә кулланыла торган грамматик чараларны төрлеләндерү.

8. Укучыларны даими рәвештә татар милли мәдәнияте мирасына тарту.

9. Татар теле дәресләрендә, белем бирү белән бергә, тәрбияви бурычларны онытмаска кирәк.

10. Телне өйрәнгәндә үзләштергән белем һәм күнекмәләрне гамәлдә дөрес куллана белү.

11. Укучыларның логик фикерләү сәләтен үстерү.

12. Дәреслек, өстәмә һәм белешмә әдәбият белән эш итү, уку, язу күнекмәләрен камилләштерү.

Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларының күбрәк рус телендә аралашуларын һәм фәннәрнең рус телендә үзләштерелүен истә тотып, темаларны үткәндә, грамматик категорияләрне аңлатканда, татар теленә хас күренешләрне рус теле белән янәшә куеп (сопостовительная грамматика) аңлату нәтиҗәле.

Укучыларның гомуми грамоталылыгын тикшерү һәм үстерү өчен төрле характердагы диктантлар, шулай ук сүзлек байлыгын арттыру, бәйләнешле сөйләм үстерү, логик фикерләү дәрәҗәсен камилләштерү максатыннан сочинение һәм изложениеләр яздырыла.

Эш программасы тел белеме тармаклары арасында системалылык һәм эзлеклелек, фәннилек, аңлаешлылык принципларын истә тотып төзелде.

Укучыларның белем дәрәҗәсенә таләпләр.

1. Алдагы сыйныфларда алган белем һәм күнекмәләрне ныгыту.

Гади җөмлә синтаксисы һәм пунктуациясе:

1. Сүзтезмәләргә, гади җөмләләргә синтаксик анализ ясый белү.

2.  Җөмләнең баш кисәкләрен, иярчен кисәкләрен табып , аларның нинди сүз төркеме белән белдерелүен әйтү .Ия белән хәбәр янында сызык кую очракларын белү.

3. Сүзтезмәне җөмләдән аера белү. Сүз төркеме белән җөмлә кисәген дөрес билгеләү.

4. Аерымланган җөмлә кисәкләре, эндәш һәм кереш сүзләр кергән җөмләләр төзү. Аерымланган хәлләр, аерымланган аныклагычлар, эндәш, кереш сүзләр янында тыныш билгеләрен куя белү.

5. Туры һәм кыек сөйләмне дөрес куллану, алар кергән җөмләләр төзү.Диолог, туры һәм кыек сөйләм янында тыныш билгеләрен куя белү.

6. Җөмләнең әйтү максаты ягыннан төрен, интонация, логик басым һәм сүз тәртибен белү. Җөмлә ахырында тыныш билгеләрен куя белү.

7.  Тиңдәш кисәкләрне билгеләү, алар янында тыныш билгеләрен дөрес куллану.

Сөйләм эшчәнлеге:

1. Эш кәгазьләреннән әдәби әсәр героена адресланган хат язу, әдәби геройларга характеристика язарга өйрәнү.

2. Укучыларның, үз тәҗрибәләреннән чыгып, диалогик һәм монологик сөйләм оештыра белүе. Хикәяләр язу.

3.  Грамматик биремле контроль диктантлар, төрле типтагы диктантлар язу(85-110сүз).

4.Сочинение элементлары булган  изложениеләр язу(270-350, 125-135)

5. Татар телендәге сүз тәртибе үзенчәлекләрен чагылдырган кыска текстларны тәрҗемә итү күнегүләре үтәү.

6. Бирелгән план буенча сочинениеләр язу(2-2,5 бит)

Программаның эчтәлеге.

5-7 сыйныфларда үткәннәрне кабатлау(9сәг) сүз ясалышы, сүз төзелеше, сүз төркемнәре, фигыль, фигыль юнәлешләре, җөмләдә сүзләр тәртибе;

Синтаксис турында төшенчә(2сәг) синтаксис турында төшенчә, синтаксик берәмлекләр;

Җөмләдә сүзләр бәйләнеше(16сәг) җөмләдә сүзләр бәйләнеше,тезүле бәйләнеш, ияртүле бәйләнеш, сүзтезмә,    рус һәм татар телләрендә сүзләр бәйләнеше;  

Җөмлә кисәкләре. Гомуми мәгълүмат.(1сәг) Җөмлә кисәкләре турында мәгълүмат

Баш кисәкләр(6сәг) җөмлә кисәкләре, ия һәм аның белдерелүе, хәбәр һәм аның белдерелүе, кушма хәбәр һәм аның белдерелүе, ия белән хәбәр арасында сызык;

Җөмләнең иярчен кисәкләре(26сәг) аергыч һәм аның белдерелүе, аергыч белән аерылмыш арасында бәйләнеш;

тәмамлык һәм аның белдерелүе,туры һәм кыек тәмамлыклар;

хәл һәм аның төрләре: урын хәле, вакыт хәле, рәвеш хәле, күләм хәле, сәбәп хәле, максат хәле, шарт хәл, кире хәл;

аерымланган хәлләр һәм алар янында тыныш билгеләре, төрле хәлләрнең аерымлануы;

аныклагыч; аерымланган аныклагычлар, алар янында тыныш билгеләре,

Җөмләнең модаль кисәкләре(4сәг) эндәш сүзләр һәм алар янында тыныш билгеләре; кереш сүзләр һәм алар янында тыныш билгеләре; кереш җөмләләр  һәм алар янында тыныш билгеләре

   Җөмләнең тиңдәш кисәкләре(4сәг)  тиңдәш кисәкләр, алар янында бәйләүче чаралар, тиңдәш кисәкләр һәм янында тыныш билгеләре; тиңдәш кисәкләр янында гомумиләштерүче сүзләр;

   Җөмләдә сүз тәртибе(4сәг)  сүзләрнең уңай һәм кире тәртибе, логик басым;

   Гади җөмлә. Гомуми мәгълүмат.(1сәг)  Гади җөмләтурында  гомуми мәгълүмат бирү.

Әйтү максаты буенча җөмлә төрләре(5cәг) әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре: хикәя җөмлә, сорау җөмлә, боеру җөмлә, тойгылы җөмлә;

Ике составлы җөмләләр(2сәг) җыйнак һәм җәенке җөмләләр, гади җөмләгә синтаксик анализ;

     Бер составлы җөмләләр(6сәг) бер составлы җөмләләр: исем җөмлә, фигыль җөмлә, сүз җөмлә;

Тулы һәм ким җөмләләр.(2сәг) тулы һәм ким җөмләләр турында төшенчә;

Раслау һәм инкарь җөмләләр(3сәг) раслау һәм инкарь җөмләләр, раслау һәм инкарь җөмләләрнең кулланлышы

Туры һәм кыек сөйләм(9сәг) туры һәм кыек сөйләм турында төшенчә, диалог, туры сөйләм янында тыныш билгеләре, туры сөйләмне кыек сөйләмгә әйләндерү;

Гомумиләштереп кабатлау(5сәг)Бәйләнешле сөйләм  телен үстерү(9сәг) Сочинение(5с) Изложение (5с)Диктантлар(9сәг)

Календарь –тематик план.