Кичээл планы "Басня дугайында билиг"
план-конспект урока (6 класс) на тему

Монгуш Айдын Эрес-оолович

6-гы класска кичээл

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл 6_kl_azhyk_kicheel_basnya_dugayynda_bilig.docx26.78 КБ

Предварительный просмотр:

6-гы класска төрээн чогаалга ажык кичээл

Кичээлдиӊ темазы: «Басня дугайында билиг»

Сорулгалары:

Өөредир: Басня дугайында уругларга билигни чедирер, ооң утказы, тывылган үези болгаш кол маадырларының овур-хевирин, аажы-чаңын тодарадып, басняда илереттинген кол бодалды тып өөредир.

Сайзырадыр: Орус болгаш тыва басняларны ажыглап тургаш, уругларның дыл-домаан, логиктиг боданыышкынын, аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыр.

Кижизидер: Басняларның маадырларының частырыгларынга уругларны өөредип, эки мөзү-бүдүштүг болурунга кижизидер.

Кичээлдиң хевири: чаа тема тайылбыры.

Ажыглаар методтары: хайгаарал, дилеп-тыварының, бөлүк-биле ажыл, башкының сөзү метод болгаш чогаадыкчы хамаарылгалыг номчулганың методу.

Өөредилгениң хевирлери: ном-биле бот ажылдар, бот-тускайлаң ажылдар, видеосюжет көөрү, беседа, утказын допчулай чугааладыры.

Дерилгези: мультимедиа дериг-херексели, карточкалар.

Өөредилгениӊ шиитпирлээр айтырыглары

Кичээлге ажыглаар кол арга, методтар,

кичээлдиң чорудуу

Организастыг кезээ

       Уруглар-биле мендилежип, кичээл эрттиреринге таарымчалыг байдалды тургузуп алыр.

       Дежурный өөреникчи кичээлге класстыӊ белеткелин болгаш өөренмээн уругларны дыӊнадыр.

Уругларга боданыр арганы (мотивация), кичээлдиӊ сорулгазын тодарадырынга белеткел ажылы

Видеосюжет көлүлдези

  1. Иван Крылавтуң “Лебедь, Щука болгаш Рак” деп баснязының орус дылдыг видеозун көргүзери.
  2. Басняның маадырларын тыва дылче очулдуруп алыры (Куу, Рак болгаш Шортан). (слайд 2). Басняның утказын кысказы-биле чугаалажыр.
  3. Басняда кол бодалды илередип тывар.
  4. “Бөгүн кандыг тема өөренир бис?” – деп айтырыгны салыр (Басня дугайында билиг).

Чаа материалды уругларга билиндирериниӊ аргалары

  1. Ай, хүннү бижиттирери
  2. Чаа теманы бижиири
  3. Басня деп чүл? – деп айтырыгга харыы.

  1. Басняның маадырлары

  1. Басняның тывылганы

  1. Басня бижикчизи
  1. Февральдың чээрби.
  2. Басня дугайында билиг.
  3. Басня дээрге шүлүктээн азы калбак чогаал хевиринге бижиттинген шоодуглуг, өөредиглиг болгаш кижизидикчи уткалыг, кыска сюжеттиг литературлуг чогаал болур. (слайд 2)
  4. Басня маадырларының дугайында чижектер киирер (слайд 3).
  5. Басняның тывылганының дугайында кыска медээ (слайд 4).
  6. Иван Андреевич Крылов – шылгараңгай басня бижикчизи (слайд 5).

Быжыглаашкын кезээ. Алган билиин системалаары

  1. Салим Сүрүң-оол “Аът биле Оор”
  2. Басняның сайгарылгазы

  1. Күзелдиг өөреникчи самбырага үнүп келгеш, басняны номчуур.
  2. Басняда чүнүң дугайында бижээнил?
  3. Кандыг бодалды автор биске чедириксээнил?
  4. Ээзиниң аъдынга кандыг хамаарылгалыын сөзүглелден бадыткаңар.
  5. Эъттиң “ээзи” деп сөсте эът деп сөстү чүге кавычкада бижээнил?

Кадык камгалаары

Сула шимчээшкин кылыры

Баштарывыс шыладыр

Бодандывыс-бодандывыс.

Холдарывыс шыладыр

Бижидивис-бижидивис.

Бирээ, ийи, үш, дөрт, беш

База катап өөрениил!

Янзы-бүрү аргаларны ажыглаары

  1. Башкының сөзү

  1. Самбырага ажыл

  1. Аас-биле номчууру
  1. “Куу, Рак болгаш Шортан” деп басняның тыва очулгазын башкы номчуп бээр.
  2. Басняларның деңнелгези

“Аът биле Оор”

“Куу, Рак болгаш Шортан”

маадырлары:

Аът – угаанныг;

Оор – “оорнуң оруу муңгаш”

Куу – дээрже чүткээн

Шортан – черже чүткээн,

Рак – черже чүткээн

“– Бөрү-биле мени деңнеп шыдавас сен,

Бодуңну сен чогум кым деп бодай-дыр сен?”

“Эжишкилер эп чок, дем чок болур болза,

  Эгелээни ажыл-херээ чогуп бүтпес.

  Эки херек бүдер байтык,

  Эрээ хинчек көре бээрлер”.

  1. Бөлүк-биле ажыл

3. Уругларга карточкалар үлеп бээрге, ында бижээн үлегер домактарны басня кылдыр тургузуп алгаш, ойнап көргүзер.

Онаалга бээри болгаш ооӊ тайылбыры

  1. Басня чогаадыр

  1. Чижээ: “Теве, Сарлык болгаш Иви” деп басня чогаадып эккээр.

Кичээлдиӊ түӊнели

Бо кичээлге чүнү өөрендивис, уруглар?

Басня дугайында билиг.

Салим Сүрүң-оол “Аът биле Оор”

Иван Крылов “Куу, Рак болгаш Шортан”

Рефлекция

«Мен бөгүнгү кичээлге чүнү билип алдым?»

«Мен бөгүнгү кичээлге…» (уруглар боттары харыылаар)

«Чалгаа кижи шыладым дээр»

«Баштай ушкан эжиң шоотпа»

«Демниг сааскан

теве тудуп чиир»

Иван Крылов «Куу, Рак болгаш Шортан»

Эжишкилер эп чок, дем чок болур болза,

Эгелээни ажыл-херээ чогуп бүтпес

Эки херек бүдер байтык,

Эрээ хинчек көре бээрлер.

Бир-ле катап Куу, Рак, Шортан – бо үш

Бир терге чүък сөөртүр дижип кээп-тир.

Чүзү боор ийик, үжелдирзи тергеленгеш, -

чүткээн-чүткээн, чөгел төткен – чүъгү серт чок!

Хугбайыраан: - үш чүкче чүткүп турган:

Куузу дээрже, Шортан суунче, Рагы – черже

Демниг болза – чүъгүн ууптар, чиик турган,

чогум буруу кымдал дээрзин уктааш чоорул,

демги чүъгү шимчеш дивээн, хевээр чыдар –

ол-ла харын хайлыг чүве».


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

чогаал теориязы.Шулук дугайында билиг

Тыва чогаал кичээлинде "Шулук" деп темага презентация...

Кичээл планы "Литературлуг дыл болгаш ооң нормаларының дугайында билиг"

9-ку класска тыва дылга кичээл планы "Литературлуг дыг болгаш ооң нормаларының дугайында билиг"....

Тыва чогаал кичээлиниң технологтуг картазы. Чогаал теориязы.Чогаал маадырынын дугайында билиг

Тыва чогаал кичээлиниң технологтуг картазы. Чогаал теориязы.Чогаал маадырынын дугайында билиг....

Мастер-класс "Комедия дугайында билиг" (презентация).

Теория литературы. Понятие о комедии. Объяснение темы через сравнение пьес Салчака Тока "Донгур-оол" и "Недоросль" Дениса Фонвизина....