Мастер - класс "ЗУЛА БАРИХА ГУРИМ"
план-конспект занятия (5, 6, 7, 8, 9 класс) на тему

Мастер класс

«Буряад арадам буурал заншалнууд» гэһэн кружок һургуулидаа хүтэлбэрилнэб. Кружогойнгоо нэгэ хэшээлэй багахан хубииень харуулха һанаатайб.

Ямаршье арад зон ёһо заншалаа мэдэдэг, хүндэлдэг гэжэ бултанда мэдээжэ. Ургажа ябаа улаан бургааһа үри хүүгэдтээ төөрюулэнгүй дамжуулхаяа оролдодог гээшэ.

Мүнөө шажан мүргэлөө һэргээжэ, дасан дуганаа бодхоожо байха үедэ, ёһо заншалаа наринаар сахижа, тахижа байха гээшэмнай гол шухала хэрэг болоно гээшэ.

Түрэл арадайнгаа заншалнууд сооһоо зула бариха гурим тухай хөөрэхэмни.

Зула амгалан байдалай, ута наһа эдлэхын түлөө ба нүгшэһэн хүнүүдэй  харгы гэрэлтүүлхын түлөө 49 хоног бадараадаг юм.

Зула бадарааха гээшэ ехэ нангин, дэмбэрэлтэй хэрэг болоно. Зула бадаржа байхада, зоной сэдьхэл номгоржо, наһанай зам гэрэлтэжэ, сагааржа, сагаан боди сэдьхэл түрэжэ, арбан хара нүгэл нимгэржэ, арбан сагаан буян арьбадхагдана.

Гэртээ зула бадараахадаа, һара нарын, одо мүшэдэй, эрдэни шулуунай гэрэл туяа Бурхандаа барижа байһан шэнгеэр досоогоо һанаха хэрэгтэй.

Зулын гол хадаа хүнэй эхин голтой холбоотой (человеческое эго).

Зулын тоһон хадаа бүхы үйлын үриин зоболон гэжэ тоологдодог.

Харин зула бадаржа байхадаа бүхы хүнэй бэеын эхин голой, бүхы хүнэй үйлын үриин зоболон нимгэржэ, үгы боложо байна гэжэ зааһан гүн ухаан болоно (философия).

Зулынгаа гол шэбээгэнэ үбһөөр хэнэбди. Шэбээгэнэ үбһэн тухай иимэ домог байдаг. Эртэ урдын сагта бэлэй. Шэбээгэнэ үбһэн тала дайдаар дүүрэн таража, хүлөөр торожо, хэндэшье хэрэггүйб гэжэ уйдажа, зобожо байба ха. Энэ уйдхарыень Бурхан багша дуулаад: «Ши, шэбээгэнэ, бү зобо, бү уйда. Энэ үдэрһөө ши хүн бүхэндэ хэрэгтэй, зондо хүндэтэй үбһэн болохош», - гээ юм ха. Тэрэ сагһаа хойшо шэбээгэнэ үбһэн хүндэ тойбо татадаг ногоон бэшэ, харин хүн зондо жаргал асардаг үбһэн болоо һэн.      

Мүнөө зула бэлдэхэбди.

Зула бариха гурим

1. Заатагүй гараа угааха хэрэгтэй;
2. Шэбээгэнээ ута бэшээр хухалаад, (зулын гол настаһаа нэгэ таряа бултайха ёһотой).
3.  Шэбээгэнээ хүбэн соо гурба дахин оройходоо, хоёр томо хургануудаараа ѳѳр тээшээ эрьюулхэ.
4. Голоо наста соогоо һуулгаха.
5. Тоһоо (заабол шарлуулһан тоһо) хайлуулаад, наста руугаа голһоонь эхилээд, настынгаа хаяагайнь зурлаа хүрэтэр хэхэ.
6. Шэнэ шиирээр бадарааха.
7. Зулаа бадараажа байхадаа, үнэн зүрхэнһѳѳ: «Энэ зулын гэрэл минии ба бүхы амитанай ухаанай мунхаг арилгаг, саашадаа энэ буянаараа бурханай ном һайнаар ойлгохын түлѳѳ», - гээд зальбарха.

Зорилго:

• Буряад арадайнгаа еһо заншалнуудые, сэсэн һургаалнуудые гунзэгыгөөр ойлгожо, ажабайдалда хэрэглэжэ һургаха;
• Шэнэ домогтой танилсуулха;
• Зула барижа һургаха.