Рабочая программа по бурятскому языку 4 класс
рабочая программа

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

«Улюкчиканская основная общеобразовательная школа»

Согласовано:                                                                                    Утверждено:                                                                                                              

Заместитель директора по                                                              Директор школы: ________

УВР: ________                                                                                 /Эрхитуев А.Э./                                                                    

/ Романова И.Б /                                                                                приказ № ____                                                                

от «01» __09___2020г                                                                      от «01» __09___2020г

                                                    РАБОЧАЯ  ПРОГРАММА

Предмет: Бурятский язык.

ФИО учителя: Бадмаева Ирина Дашаевна, квалификационная  категория: первая

Класс: 4

Год составления: 2020 г.

Тайлбари бэшэг.

4 классай программа тус документнууд дээрэ үндэһэлэгдөө:

- Федеральный закон «Об образовании в Российской Федерации» от 29 декабря 2012 годаN 273-ФЗ;

- Приказ МО и Н РФ №373 от 06.10.2009г. «Об утверждении и введении в действие Федерального государственного образовательного стандарта начального общего образования» (в ред. Приказов Минобрнауки России от 26.11.2010 № 1241, от 22.09.2011 № 2357, от 18.12.2012 № 1060, от 29.12.2014 № 1643);

- Приказ МО и Н РФ №1897 от 17.12.2009г. «Об утверждении и введении в действие Федерального государственного образовательного стандарта основного общего образования»;

-   Приказа МО и Н РФ №1578 от 31.12.2015г. «Об утверждении и введении в действие Федерального государственного образовательного стандарта среднего общего образования»;

- Приказ Министерства образования и науки РФ от 1 февраля 2012 г. N 74 «О внесении изменений в федеральный базисный учебный план и примерные учебные планы для образовательных учреждений Российской Федерации, реализующих программы общего образования, утвержденные»);

- Приказ МО и РФ от 31.12.2015г. №1576, 1577 « О внесении изменений в Федеральный государственный образовательный стандарт начального общего образования, утвержденный приказом МО и Н РФ №373 от 06.10.2009г.»;

-  Приказ МО и Н РФ №15 от 26.01.2017 г. с изменениями от 5.06.2017 №629 «Федеральный перечень учебников, рекомендуемых к использованию при реализации имеющих государственную аккредитацию образовательных программ начального общего, основного общего, среднего общего образования»;

• Образовательная программа начального общего образования, реализующая ФГОС МБОУ «Улюкчиканская ООШ»;

- Уставом МБОУ «Улюкчиканская ООШ».

Р.С. Дылыковагай зохёоһон «Буряад хэлээр эхин һургуулиин Программа»  дээрэ үндэһэлэгдөө. Дүрбэдэхи классай һурагшадай хэрэглэхэ номууд: авторнуудынь: Р.С.Дылыкова, Т.Б.Базаргуруева, Д.Б.Дугарова «Буряад хэлэн»: 4 класс,  Улан – Үдэ, «Бэлиг», 2012г.

Программа бэелүүлхын тулада 4 –дэхи класста Лугшахаанай юрэнхы hургуулиин hуралсалай түсэблэлгэдэ 3 час, жэл соо 102 час.

Гол зорилгоньхадаа  һурагшадые литературна хэлэнэй нормодо, аман болон бэшэгэй хэлэндэ үргэнөөр, мүн зүбөөр һурагшадаа хэлүүлжэ  һургалга болоно.    

Голбодолгонууд:

фонетическэ болон синтаксическа онсо илгаануудые ехэнхидээ ойлгуулха ёһотой. Энэ ойлгоһон мэдэсэнүүдыень бодото байдал дээрэ  һурагшадтаа хэрэглүүлжэ һургаха,  зүбөөр, уран гоёор, найруулан уншуулжа, аман хэлээр хэрэглэгдэһэн гү, али бэшэгдэһэн юумээр удхын, логическа талаһаа зүбөөр зохёогдоһон бэе бэетэйгээ холбоотой, бэе бэеһээ дулдыдаһан юрын мэдүүлэлнүүдые зохёолгожо, хэлүүлжэ, бэшүүлжэ һургаха; орфографичеса болон сэглэлтын гол түлэб дүримүүдые ойлгуулаад, зүбөөр, алдуугүйгөөр һурагшадые бэшүүлжэ һургаха;  үгэнүүдые болон тэдэнэй дүрсэнүүдые аман хэлэндээ литературнаар үгүүлжэ  һургаха; һурагшадайнгаа нютаг хэлэнүүдэй алдуунуудые уридшалан мэдэжэ абаад, бодото дээрэнь заһаха. Эхин һургуулиин багшанар иимэрхүү зорилгонуудые бэелүүлхэеэ оролдохо болоно.

Буряад хэлээр шадабари (предметные результаты):

- аялгануудай нугарал тухай ойлгосотой болохо

- ии - ы, ээ- эй аялган үзэгүүдэй бэшэлгэ тухай мэдэхэ;

- үгын анхан һуурида б, л, м, р хашалгануудай удаа тодо бэшэ аялганай бэшэгдэхэ тухай;

-үгэнүүдэй бии бололго тухай, үгын бүридэл тухай суффикс, залгалта, анхан һуури, гараһан һуури;

- зөөлэн һууритай абтаһан үгэнүүдэй һүүлэй аялган үзэг бэшэхэ тухай;

- юумэнэй нэрын падежнуудые ба тэдэнэй удха, үүргэ мэдэхэ;

- дахуул үгын үүргэ, тэрэнэй бэшэлгэ мэдэхэ;

- тэмдэгэй нэрын мэдүүлэл соо дүүргэдэг үүргэ тухай;

- үйлэ үгын мэдүүлэл соо дүүргэдэг үүргэ тухай

- үйлэ үгын түхэлэй бии болоходо аялгануудые бэшэхэ тухай;

- үйлэ үгын сагууд: (мүнөө, үнгэрһэн, ерээдүй), тэдэнэй хэлэлгэ соохи үүргэ тухай;

- хуряангы ба дэлгэрэнгы мэдүүлэлнүүд тухай;

- мэдүүлэлэй юрын гэшүд тухай;

- бодомжолһон түхэлтэй текст тухай;

- текстээр фразеологимууд, омонимууд тухай;

- хэрэгэй саарһа, бэшэг бэшэхэ тухай.

  Үхибүүнэй өөрын хүгжэлтын дүүнгүүд (личностные результаты):

- өөрынгөө сэдьхэлэй байдал түрэл хэлэн дээрээ хэлэхэ;

- оршон тойронхи байгаалиин, тиихэдэ хажуудахи хүнүүдэйнгээ байдал ойлгохо, тэдээндэ өөрынгөө хандаса, хүнүүдые  

  дэмжэһэнээ, тэдээндэ туһалһанаа түрэл хэлэн дээрээ харуулха;

- өөрынгөө хэлэ уран, баян, тодо, сэбэр болгохоёо оролдохо;

- тоонтодоо, түрэл орондоо дуратай байһанаа, өөрынгөө хандаса харуулха;

- уншаха, харилсаха дуратай байха;

- бэшэхэ шадабаритай байха, буулгажа бэшэхэ, шагнажа абаад бэшэхэ, өөрөө зохёон бэшэхэ;

- өөрынгөө сэдьхэлэй байдал тухай, тиихэдэ үзэһэн юумэнууд тухайгаа бэшэжэ (эссе жанрын түхэлөөр) харуулха;

- түрэл хэлэеэ шудалха эрмэлзэлтэй байха;

- өөрынгөө хэһэн ажал сэгнэжэ шадаха.

Бэеэ гуримшуулаад ябаха шадабари (регулятивные УУД):

- өөрөө хэшээлэй тема хэлэхэ, зорилгыень табиха;

- багшатаяа сугтаа һуралсалай проблемнэ асуудал яажа шиидхэхэ тухайгаа хөөрэлдэн, тусхай түсэб табиха;

- өөрынгөө хэжэ байһан үйлэнүүдые түсэбэй, алгоритмын үйлэнүүдтэй тааруулха, зэргэсуулхэ, тиин өөрынгөө ажаябуулга шалгаха, сэгнэхэ, зүб болгохо;

- өөрынгөө, ондоо хүнүүдэй, классайнгаа ажал тусхай критеринүүдээр шалгаха, хэр зэргэ шадабаритай болобобиб гэжэ элирүүлжэ һураха,

-  критеринүүдые зохёохо;

Оршон тойрониие шудалха шадабари (познавательные УУД):

- дамжуулагдаһан мэдээсэлнүүдэй янза (виды информации) ойлгохо; юун тухай хэлэгдэнэб, удхань амар бэ, идейнь ямар бэ?

- олон ондоо янзын уншалга хэрэглэхэ;

- ондо ондоо түхэлтэй текстнууд (текст, схема, таблица, зураг) сооһоо өөртөө мэдээсэл олохо;

- үгөөр хэлэгдэһэн ойлгосо схемэ, таблица, модель болгохо, тиин һөөргэнь модель соо харуулаатай ойлгосо үгөөр хэлэхэ;

- анализ, синтез хэхэ;

- шалтагаан хойшолон хоёрой хоорондохи холбоо харуулха, тодоруулан зохёон тогтоохо;бодомжолхо.

Харилсаха шадабари (коммуникативные УУД):

- хэлэлгып зорилгоһөө дулдыдуулан өөрынгөө һанал бодол амин ба бэшэгэй хэлэн дээрэ харуулха;

- хэлэхэ, харилсаха зорилгоһоо үндэһэлэн, хэрэгтэй сагта монолог үг, али диалог хэрэглэжэ шадаха;

- өөрынгөө һанал бодол, һанамжа хэлэжэ, баталжа шадаха;

- хүнүүдэй хэлэһые шагнаха, ойлгохо, тиин өөрынгөө һанал бодол хубилгахаяа бэлэн байха;ажаябуулга эмхидхэхэдээ, хөөрэлдэжэ, хоорондоо хэлсэжэ, нэгэ һанал бодолдо ерэхэ; асуудалнуудые табиха.

Программын удха.

Хэлэлгын хубинууд (48ч)

Хэлэлгын хубинууд: юумэнэй нэрэ, тэмдэгэй нэрэ, глагол, дахуул үгэнүүд.

ЮУМЭНЭЙ НЭРЭ (28ч).  Юумэнэй нэрын удха шанар ба асуудалнууд.  Юумэнэй нэрын нэгэнэй ба олоной тоо. Мэдүүлэл соо ондоо үгэнүүдтэй холболдожо, юумэнэй нэрын һүүл залгалтануудые абадаг тухай ойлгосо (асуудануудаар). Дахуул үгэнүүдые зүбөөр хэрэглэхэ дадалтай болохо.

ТΥЛӨӨНЭЙ НЭРЭ (10ч)

ҮЙЛЭ ҮГЭ (14ч). Глаголой удха шанар ба асуудалнууд. Глаголой һуури ба залгалта тухай юрэнхы ойлгосо үгэхэ. Мэдүүлэл соо глаголнуудые  зүбөөр хэрэглэжэ һураха. Адлирхуу ба харша удхатай үгэнүүд. Глаголнуудые хэлэлгэ соо, бэшэлгэдэ хэрэглэжэ һураха. Морфологическа шүүлбэри хэхэ дадалтай болохо.

ТЭМДЭГЭЙ НЭРЭ (10).  Тэмдэгэй нэрын удха шанар ба асуудал. Тэмдэгэй нэрэнүүдые хэлэлгэ соо, бэшэгтэ хэрэглэжэ һураха. Текст, шүлэг сооһоо тэмдэгэй нэрэнүүдые оложо шадаха.

ТООГОЙ НЭРЭ (8ч)

НАРЕЧИ  (9ч)

Мэдүүлэл (12ч).Хоёрдохи класста  үзэһэнөө дабталга. Юрэ хөөрэһэн, асууһан, шангадхаһан мэдүүлэлнүүд. Мэдүүлэлэй шухала гэшүүд: нэрлүүлэгшэ ба хэлэгшэ гэһэн терминтэй танилсалга, мэдүүлэл сооһоо илгажа һураха. Мэдүүлэлэй юрын гэшүүд тухай юрэнхы ойлгосотой болохо. Удхаараа холбоотой паар үгэнүүдые илгажа, үзэһэн грамматическа формонуудые хэрэглэн, мэдүүлэл зохёожо, тэрэнээ дэлгэрэнгы болгохо шадабаритай болохо.

Синтаксическа шүүлбэри хэхэ дадалтай болохо.

ҮЗЭҺЭНӨӨ ДАБТАЛГА  (6ч)

Календарно-тематическа түсэблэлгэ