Тувинский язык Тест
тест (5 класс)

ЛЕКСИКАГА  ХЫНАЛДА  ТЕСТ

(5 КЛАСС)

Вариант 1

1. Лексика дээрге  …

а)  чугаа кезектери               б) дылдыӊ бүгү-ле сөзү, ооӊ словарь  курлавыры  

в)  чугаа үннери

2. Лексиканы өөренир эртем …

а) лексикология                    б) морфология                       в) фонетика

3. Дылдыӊ сөстери  чүлерде чыып  бижиттинип, тайылбырлаттынганыл?

4. Бердинген  сөстерниӊ лексиктиг утказын тайылбырлаар: аптара, дарган, кыдырааш, сайлык, сайзанак.

5. Дараазында хөй уткалыг сөстерниӊ уткаларын тайылбырлаар: кара, диш.

6. Чаӊгыс уткалыг сөстерниӊ чижектерин   тып  бижиир.

7. Бердинген сөс каттыжыышкыннарын  дорт болгаш көжурген уткаларга аӊгылап бижиир: чоок суур – чоок  кижи, соок кыш – соок көрүш, хөөн чазаар – шугум чазаар, тиилелгениӊ чалбыыжы – от чалбыыжы, дашты оскунар – найыралды оскунар, орукту чырыдар – солунга чырыдар, хей-аът көдүрер – хөнек көдүрер.

                 Дорт утка:                                           Көжүрген утка:  

8. Дараазында сөстерге синонимнерден тывыӊар: адыг,үе, ырак, дидим, хорадаар.

9. Хөй сектер орнунга антоним сөстерни ажыглавышаан, домактарны чедир бижиӊер. Эштери-биле чүгле өөрүшкүнү эвес, а …  база үлежир.  Хем тереӊ эвес, а …  . Бодалганы бодаары белен эвес, а …  болду.  Бистиӊ өрээливис чырык эвес, а  …   өрээл турган.

10. Домактарда омонимнерни болгаш омографтарны тыпкаш, утказын тайылбырлаӊар. 1. Кадык болурунуӊ үндезини – хүн, агаар, суг. 2. Чиӊге-тараа-биле кылган кадык амданныг. 3.Оларныӊ аразында кадыр чоогалар, дилиндек аргалар бар. 4. Шыдыраа ойнаарда, арга херек. 5. Хары улус аалынга кырган-ачам кадарчылап чораан. 6. Аар чудукту хары угда көдүрдүвус. 7. Кыштагга чедип чорувуста, хүн ажа берген.  8. Бызаамны чедип алгаш кылаштап чоруптум. 9. Хаялар, хараганнар болгаш сөөскеннер  баарында ыжык черлерде көк үнүп эгелээн. 10. Эмчи улуг ыжыкты чидир эмнеп каан.

11. Бердинген омонимнер-биле домактар чогаадыр:  ыт – ыт, ой – ой, таан – таан, дискек-дискек, доктаадыр – доктаадыр.                      

ЛЕКСИКАГА  ХЫНАЛДА  ТЕСТ

(5 КЛАСС)

Вариант 2

1. Лексика дээрге  …

а)  чугаа кезектери               б) дылдыӊ бүгү-ле сөзү, ооӊ словарь  курлавыры  

в)  чугаа үннери

2. Лексиканы өөренир эртем …

а) лексикология                    б) морфология                       в) фонетика

3. Дылдыӊ сөстери  чүлерде чыып  бижиттинип, тайылбырлаттынганыл?

4. Бердинген  сөстерниӊ лексиктиг утказын тайылбырлаар:  шоодай, тевек, бойдус, йөрээл, хемчик.

5. Дараазында хөй уткалыг сөстерниӊ уткаларын тайылбырлаар: баш, чырык.

6. Чаӊгыс уткалыг сөстерниӊ чижектерин   тып  бижиир.

7. Бердинген сөс каттыжыышкыннарын  дорт болгаш көжурген уткаларга аӊгылап бижиир: чоок суур – чоок  кижи, соок кыш – соок көрүш, хөөн чазаар – шугум чазаар, тиилелгениӊ чалбыыжы – от чалбыыжы, дашты оскунар – найыралды оскунар, орукту чырыдар – солунга чырыдар, хей-аът көдүрер – хөнек көдүрер.

                 Дорт утка:                                           Көжүрген утка:  

8. Дараазында сөстерге синонимнерден тывыӊар: караӊгы, кокпа, чылан, билдингир, алгырар.

9. Хөй сектер орнунга антоним сөстерни ажыглавышаан, домактарны чедир бижиӊер. Бо  болуушкунну ам эвес, а  …  сайгарар турган  бис. Часкы хүн чылыг эвес,  а   … .  Дүүн күштүг эвес, а  …  хат хадаан. Сеткилдиӊ бичези херек, эртемниӊ  … херек.

10. Домактарда омографтарны тыпкаш, утказын тайылбырлаӊар.

 Кадык болурунуӊ үндезини – хүн, агаар, суг. 2. Чиӊге-тараа-биле кылган кадык амданныг. 3.Оларныӊ аразында кадыр чоогалар, дилиндек аргалар бар. 4. Шыдыраа ойнаарда, арга херек. 5. Хары улус аалынга кырган-ачам кадарчылап чораан. 6. Аар чудукту хары угда көдүрдүвус. 7. Кыштагга чедип чорувуста, хүн ажа берген.  8. Бызаамны чедип алгаш кылаштап чоруптум. 9. Хаялар, хараганнар болгаш сөөскеннер  баарында ыжык черлерде көк үнүп эгелээн. 10. Эмчи улуг ыжыкты чидир эмнеп каан.

11. Бердинген омонимнер-биле домактар чогаадыр:  чыт – чыт, кат – кат, имнээр – имнээр, дой – дой, сад – сат.