Программа кружка "Шахматы" 1 класс (на тувинском языке)
методическая разработка по теме

Серен-Чимит Айян Олчат-оолович

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл programma_shahmat_1_kl._tuvinskie_shkoly.docx22 КБ

Предварительный просмотр:

       ВЛАДИМИР БОРАЕВИЧ КАРА-САЛ  АТТЫГ

МОА  ТЭЭЛИНИН ОРТУМАК НИИТИ-БИЛИГ ШКОЛАЗЫ

                        БАЙ-ТАЙГА  КОЖУУН.

ЭГЕ  ШКОЛАГА НЕМЕЛДЕ  ООРЕДИЛГЕ

                             ПРОГРАММАЗЫ

                           «ШЫДЫРАА»

                                   1 КЛАСС

                                ТУРГУСКАН  АВТОРУ:  Серен-Чимит А.О.

                                Тээли  суур 2010ч.

Эге школанын метод                                                                                      Бадыладым__________

катыжыышкынынга хулээп алган                                                Школа директору

                                                                                Серен-Чимит А.О.

        Шыдыраанын  эге школага (1-ги класска) ооредиринин программазы.

                                        Тайылбыр бижик.

Эге школага шыдырааны ооредирге, бичи уругларнын аажы-чан талазы-биле ажыл-чорудулгазынга улуг ужур-дузалыг, ооренип турар чуулун дурген шингээдип алырынга, кичээнгейлиг болурунга, сактып алырын сайзырадырынга, утпас чоруун быжыглаарынга, быжыг соруктуг, чурумун башкарарынга салдарны чедирер.

Шыдыраа оюну бичии кижиге чогаадыкчы оорушкуну болгаш сагыш сеткил талазы-биле кодурлуушкуну шаннаар.Школага шыдырааны ооредирге оске эртемнерни шингээдип алырынга, ылангыя математика болгаш геометрия эртемнеринин  терминнерин оорениринге улуг идиг болур.

Оореникчилер шыдыраа ойнаарынын чурумун, шыдыраачы кижинин этиказынга база бодун туттунуп билиринге, далаш чоруктан адырлырынга ооредир.База ол ышкаш шыдыраанын тоогузун, канчаар сайзырап келгенин билип алырлар.

        1-ги класска шыдыраа ойнаарынын дурумнерин, эге коштерин, чангыс ноянны ударын, оюннун чиик комбинацияларын база тончулерин ооредир.

        Оореникчилернин билиин хынаар кол хевирлери:Бажынга берген онаалгаларынын кууселдези, кичээлдерге айтырыглар, конкурстар, бодалгалар, практиктиг оюннар, маргылдаалар болур.

        Маргылдааларны 3-ку,4-ку улдуннарда боттарынын аразында, баштай класс иштинге оон, школа иштинге эртирер. Уругларны маргылдаа уезинде сурээдевес кылдыр ооредир.

         Программада 34 кичээл кордунген.Неделяда 1 шак.

Шыдырааны ооредиринге баштайгы уеде, ада-иезинин дузазы чугула бооп турар.Бажыннарынга шадараалыг турарын негеп алыр.

Ооредилгенин туннелдери

1-ги чылдын тунелинде оореникчилер шыдыраанын дурумнерин база чурумнарын билип, шыдырааны кожуп, эге чадага ойнап билир турар ужурлуг.Маргылдаага киржип ойнап эгелээрин база билген турар ужурлуг.

                                

Календарь-темалыг план.

Темаларнын аттары

Эртирер ай-хуну

шактары

теория

практика

1

Киирилде.Шыдыраанын тоогузу.Шыдыраа дугайында тоолдар, чогаалдар.

1-3.09

1

1

2

Шыдыраа холу.Ак,кара шолдер.Горизонтальдар, вертикальдар.

6-10.09

1

1

3

Оюннун утказы. Шыдырааны чыскаары.

Эге туружу.

13-24.09

2

1

1

4

Оолдарнын кожу болгаш чиири

27.09-08.10

2

1

1

5

Нояннын кожу болгаш чиири.

11-15.10

1

1

6

Тергенин кожу болгаш чиири.Гризондальдар,вертикальдар

18-29.10

2

1

1

7

Тевенин кожу болгаш чиири.Ак теве, кара теве, диогональдар.

8-19.11

2

1

1

8

Аъттын кожу,чиири. Оюн сес коштуг аът.

22.11-3-12.

2

2

9

Мерзе эн-не куштуг фигура.Мерзенин кожу,чиири.

6-17.12

2

1

1

10

Чаа чылга тураскааткан эге маргылдаа

20-24.12

2

2

11

Шыдыраа оюнунун этикеди, чуруму,дурумнери.Удурланыкчызын хундулээри.

10-21.01

2

1

1

12

Нояннын мурнундан оолдун эге кожу

24-29.01

1

1

13

Нояннын аът, теве- биле шалаары.Чартык ша.

31.01-5.02

1

1

14

Терге, мерзе-биле шалаары.Оюн «Шалап оорениил».

7.02.11.02

1

1

15

Нояннын шадан  камгалаары

14-18.02

1

1

16

Оолду фигура кылдыр ундур идери. «Хуулгаазын оолдар»-деп оюн.

21-25.02

1

1

1

17

Оолдун кожун эртир идерге чиири

28.02-04.03

1

1

18

Ноянны солууру(рокировка)

7-11.03

1

1

19

Мат. «Детский мат».Чит,хайым

14-19.03

1

1

20

Тергелер-биле маттаары

(линейный) мат

4-8.04

1

1

21

Мерзе ноян-биле маттаары

18-23.04

1

1

22

Чангыс терге,ноян-биле маттаары

18-23.04

1

1

Оюннар,маргылдаалар.

май

3

3

Ниитизи-биле

34

9

25

Темалары.

Киирилде.Шыдыраанын тоогузу.шыдыраанын холу. Ак болгаш кара дорт булунчуктар (шолдер).Шыдыраа фигуралары.Оолдар, терге, аът, теве, мерзе база ноян.Оюннун утказы.Фигураларнын  кужу.Оларнын орус болгаш тыва аттары.

Шыдыраанын  чыскаары.Эге туружу. Оолдарнын кожу болгаш чиири.Нояннын кожу болгаш чиири. Ак теве база кара теве (диогональ).Аъттын кожу, чиири.Аът фигураларны ажа халыыр чангыс бода (фигура).Мерзе эн-не куштуг фигура.Мерзенин кожу болгаш чиири.

Шыдыраа ойнаарынын чуруму база этикеди.Удурланыкчызын хундулээри.Тутканын кожер деп дурум.Ноян мурнундан эгелеп кожери.Ноянны фигуралар биле шалаары.Шадан камгалаары.

Оолдун фигуралар болуп хула бээри.Оолдун кожун эрттир идерге чиири.Нояннын туружун солууру(рокировка).Мат,чит,(пат),хайым, хайымны чарлаары.«Детский мат».Тергелер-биле маттаары(линейный мат).Мерзе болгаш ноян-биле маттаары.Терге-болгаш ноя биле маттаары.

Ооредиглиг оюннар.

«Сес коштуг Аът», «Шалап оорениил», «Хуулгаазын оол».

Программада кирген темаларнын хуваалдазы:

Темалары

Шактары

Теория

практика

1

Киирилде.Шыдыраанын тоогузу.

1

1

2

Шыдыраанын холлу.

1

1

3

Шыдырааны фигуралары,туружу,кожу.

13

6

7

4

Шыдыраа ойнаарынын этикеди ,чуруму.Удурланыкчызын хундулээри.

2

1

1

5

Ша болгаш мат,чит,хайым.

6

1

5

6

Нояннын солууру

1

1

7

Ноянны фигуралар-биле маттаары

5

1

4

8

Маргылдаалар.Оюннар

5

5

9

Ниитизи-биле

34

11

23

                                Литература:

«20 первых уроков шахмат». Н.П.Шишигин. г.Кызыл 1988г.

«Курс шахмат» ».                    Н.П.Шишигин. г.Кызыл 1997г.

«Начальный курс дебютов»  А.Карпов, Н.Калиниченко 2007г.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

рабочая программа 5 класса по русскому языку

рабочая программа 5 класса по русскому языку...

рабочая программа 6 класса по русскому языку

рабочая программа 6 класса по русскому языку...

рабочая программа 7 класса по русскому языку

рабочая программа 7 класса по русскому языку...

рабочая программа 8 класса по русскому языку

рабочая программа 8 класса по русскому языку...

рабочая программа 9 класса по русскому языку

рабочая программа 9 класса по русскому языку...

Пояснительная записка к рабочей программе 9 класса по английскому языку

Рабочая программа 9 класса по английскому языку...

пояснительная записка к рабочей программе 10 класса по английскому языку

пояснительная записка к рабочей программе к учебнику Биболетовой М.З....