С. Пюрбю "Чечек" - туннел кичээл
план-конспект урока (9 класс)

Людмила Октек-ооловна Сегленмей
Опубликовано 28.05.2024 - 18:03 - Людмила Октек-ооловна Сегленмей

Итоговый урок по поэме С.Пюрбю "Чечек"

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon Итоговый урок поэмы96.5 КБ
Office presentation icon Презентация к уроку С.Пюрбю "Чечек"814.5 КБ

Предварительный просмотр:

C. Б. Пюрбю  «Чечек» – түңнел кичээл      Ай, хүнү_________________

     Кичээл  сорулгалары:  

Ѳѳредиглиг: шүлүглелдиң  кол  утказын ѳѳреникчилерниң билип алган деңнелин илеретпишаан,  ниити сюжет шугумун тургузары;

Сайзырадыр: шүлүглелдиң дылының уран-чеченинге  даянып, бижимел  аас  чугаа  сайгарылгазы.

Кижизидикчи: Тѳѳгүнүң шын билип, ону  үнелеп   билиринге чаңчыктырары.

Дерилгези: чурт  чуруу, «История Тувы»-2-ги  кезээ, мультпроектор, тестилер.

         Даяныр билии

Шүлүглелдиң  утказы

Дерилгези

Немелде  материал

Куда езулалы – ооң езу-чуруму.

«Самбуукайның чугаалары»

Эртем иштиниң

харылзаазы

Чогаал теориязы, шүлүглел, эпитет, метафора, деңнелге…

Көргүзүг материалы

Өске эртемнер-

биле харылзаа

Уран чүүл, орус литература.

С. Пушкин «Евгений Онегин»

Таваржып  болур  бергелер

Мергенниң психологтуг байдалын илередири,

Хая ашактың бодунуң шаа-биле демисели.

Өөредилге ному

Кичээл  

чорудуу:

  1. Организастыг кезээ.
  2. Катаптаашкын.
  1. Тестилер-биле  ажыл (хыналдазы)
  2. Сюжет шугумун езугаар:

а/.Шүлүглелдиң 1-ги кезээниң сайгарылгазы.

б/. 2-ги кезээниң  сайгарылгазы.

в/. 3-кү кезээниң  сайгарылгазы.

г/. Ниити  сюжедин  тургузары:

Таблицаны долдурар

Дүүшкүн

Чечекти Хая ашактың тып  алыры

Ѳѳскүдүлге

Чечек биле Мергенниң таныжып  эгелээни

Дыңзы-

гыышкын

Хая  ашакты  тудуп аппарганы, Мергенниң    кызылдарны  дилеп чорупканы.

Мѳңзүүлениң Чечекти сүрүп эгелээни.

Чешти-

ниишкин

Мергенниң кызыл партизаннар-биле   Чечек  адашкыларны  хостап  алыры.

  1. Дылының  онзагайы.

а/. Шүлүглелде  овур-хевирлерни  кѳргүскени.

б/. Тыва чоннуң чаагай  чаңчылдарын кииргени.

в/. Улустуң  аас чогаал ажыглаанының  онзагайы.

г/. Уран-чечен  аргалар: эпитеттер,

                                          метафора,

                                          деңнелгелер.

  1. Оюн «Кымнар дүрген тыварыл?»

1-ги бѳлүк

2-ги бѳлүк

3-кү бѳлүк

Деңнелге

Метафора

Эпитет

  1. Быжыглаашкын.

 а/.  Быжыглаашкын   айтырыглары:

  1. Чогаалдың кол маадыры кымыл, чааскаан ѳгге артканда кандыг байдалда турганыл?
  2. Чечекти азырап алганының соонда амыдыралы, бодун ѳскүс мен деп бодаар бе?
  3. Чечектиң ада-иезиниң чок болганын амгы үе-биле деңнеп болур бе? (Ковид – хамчыктыг аарыг)
  4. Тываның 100 чыл ою-биле чогаалдың холбаазы бар бе?
  1.  Түңнел.  

Демдектер  салыры.

Кичээлге ажылдаанынга хамаарыштыр демдекти салып смайликтерни кѳдүрер.

Рефлексия.

  1. Онаалга.

а/.  Маадырларың овур-хевирлеринде уран-чечен аргаларны тывар;

б/. Чогаадыг

1. «Чогаалда тѳѳгү-революстуг теманы кииргени»,

  1. «Чечек – дидим кыс»,
  1. «Ядыы чоннуң амыдыралы»

Дыңнадыглар

чогаалчының чуруу, чурт  чуруу.

Схема

Слайд 3,4

Тест –хыналдазы.

Слайд

План езугаар чугаалаары

Проблемниг айтырыглар

Самбырага бижиир.

Ном-биле ажыл

                          Капсырылга 1

С. Пюрбю             «Чечек»                              9 класс.

Шын  харыызын   бижи.

  1. Шүлүглелдиң  бижиттинген чылы

           а/. 1937             б/.  1941                 в/.1957

  1. Шүлүглелде бижиттинген үе

               а/. 1917-1918             б/.        1919-1921           в/. 1920-1925

      3. Чечектиң  азыраан  иези

               а/.Калбак-Кадай       б/. Кара-Кадай                в/. Семис-Кадай

  1. Шүлүглелдиң  темазы

           а/. төөгү-революстуг     б/.         ынакшыл        в/. дайын

      5.  Чечектиң   Шагаан-Арыгга  миннип келгеш, көрген чүүлү

             а/.сынык ооруу             б/. кырган чанчын        в/. Хая ашак

  1. Кымның чугаалаан сөстери-дир - … Мээрен чейзен бырашпаанда,

                                                     Мелегей аң мени канчаар

                                                     Алды-чеди хонук  дуржук,

                                                     Ай-даа  болза, ажырбас мен.

              а/. Чечек             б/. Мерген         в/. Хая  ашак

Шын  харыызын  бижи:

  1. Шагаа соонда Чечектиң  азыраан иези канчанганын сагын…
  2. Чечекти  ап алган «даайы» ___________, ооң сагыш-сеткили___________
  3. Мөңзүүлениң  үүлгедиглери…
  4. Мөңзүүлени  Мергенниң  кезеткени…        
  5. Хамчык  аарыы,  ооң  халавы…
  6. Мөңзүүлениң адазы…

  1. – б,
  2. – б,
  1. – б,
  2. – а,
  3. – в,
  4. -  эрттир удуй берген,
  5. – Дандаккай, Мѳнзүүлеге ѳглээр дээн,
  6. – Чечекти кадай кылып аары
  7. – Шагар-оът аразынче октапкан,
  8. Дүрзүң-Мээрең

Демдек салырының негелдези:

9-10 балл – «5»,

7-8 балл – «4»,

4-6 балл – «3»,

1-3 балл – «2».

Капсырылга 2

Лириктиг  киирилде -  чогаалчының кол маадыр-биле  таныштырылгазы. Чечек  7 харлыг бичии чажынга чедир кандыг-даа элег-түрег кѳрбээн эрге-чассыг уруг аарыг-хамчыктыг уржуундан ѳскүс калыры, аңаа дуза кадар кижилер бар бе, ону таныжып кѳѳрүнче номчукчуларны  риториктиг айтырыгларның дузазы-биле кыйгырып турар.

1-ги  кезээниң   утказы:

1. Чечек ѳскүс калган.

2. Дүнелерде коргуп-иргип.

3. Кара-Сугга Хая ашак аңнап келген

4. Чечекти азырап алганы.

5.  Узун кежээлер.

6. Чечээвис ам ѳзүп келген...

7.  Оюннардан чыда калбас

8. – Бай-ла кижи магалыг.

9. Чаңгыс инээн алгаш барган.

10. Дүрзүң-Мээрең

11. Каралазын чайып алган.

12. Чечек четче угаан кирип орган.

13. Туттунтурбас ындынныг ыр.

14.   Чечек кылыктанып, хомудалы хайнып чораан.

15.   Мелдер аъттыг кижи келген.

16.  Кысты топтап шинчип кѳрген.

17.   Чечектиң оолду сѳглээни.

18.   Мерген.

19.   Ынакшылын танып алган.

20. Чечээвис ам ѳскерилген.

21.  Четчип келген- кижи болган.

22. Хоп-даа, чип-даа дыргын барган.

23. Чайлаглаар мурнунда болчаа.

24. Чыргаланныг чаагай үе.

25.  Он-на бештиң айдынында.

26.  Иргит-Хамның аалында.

27.  Мѳнзүүлени шагар-оътче шывадапкан.

28. Хая ашак, Кара-Кадайның амыдыралы.

29.  Шириин бошка сүрүп келген.

30.  Хая ашактың   ырызы

31.  Хаяны  тудуп аппарганы.

32.  Чечек иешкилер чѳгел тѳтпээн.

                                   

                                   Ийиги  кезээниң   утказы:

  1.  Хая ашак кандыг эрээ кѳрбээн дээрил.
  2.  Суму  шуулганы.
  3.  Шаажы  үези.
  4. Дала берген Хая  ашак.
  5. Чызаанче чорудупкан.
  6. Дүрзүң-Мээрең ѳжү ханган.
  7. Алдын херел саарлып баткан.
  8. Ойтулаашта Чечек база чедип келген.
  9. Мѳңзүүлениң келгени.
  10. 11.12.13  Чечек-биле  маргыжып турары.

14.  Мерген далаш чоруп орган.

15. Ѳжээттиниң аъдын танаан.

16. Мерген биле Мѳнзүүлениң тудушканы.

19.20. Мерген биле Чечектиң  аразында чугаа.

21. Белектерин солчуп алган.

22. Дамчыыр чугаа.

23.24.  Кара-Кадай биле Мергенниң чугаазы.

25. Мергенни тудар дээш келгени.

26. Халытпышаан таварыырга…

27. Мергенниң дезе бергени.

                                 Үшкү  эгениң кыска  утказы.

  1. Шагаа.
  2. Олар шупту Чечекке кээр.
  3. Хаяалыг хүн үнүп орда.
  4. Шагаа хүнү.
  5. Үстүү, алдыы  аалдарга шагаа.
  6. Оолдарның Чечекке айтырыглары.
  7. Шагаа  тѳнген.
  8. Кара-Кадай эрни ажык, кѳжүг чыткан.
  9. Ѳлүр  дээрге тыны харам.
  10.  Дамдакай даайы.
  11.  Кижи чеми химирелдиг.
  12.  Карандылар эрип калган.
  13.  Чечекти кээп кудалааны.
  14.  Чечек ыглап, чаннып келген.
  15.  Куда хонуу чедип келген, келин читкен.
  16.  Шапкын сугже халый бээри дээре болган.
  17.  Белди куду мелдер аъттыг кижи келген.
  18.  Узун-Ѳзенге одагланганы.
  19.  Одаг чырыы..
  20.  Мерген биле Чечектиң чугаазы.
  21.  Чүрээ даады чымырт кынныр.
  22.  Ѳлүр тын чок ынакшыл дег..
  23.  Элбек ашак чортуп келген.
  24.  Элбек ашактың чугаазы.
  25.  Шагы кээрин манап орган.
  26.  Чежеге дээр манаарыл?
  27.  Кызылдарны Мерген дилеп чорупкан.
  28.  Орукка кижиге таварышканы.
  29.  Ооң-биле чугаазы.
  30.  Чадаанадан Чаатыже чаштып эртер орук ховар.
  31. Элбек сугже Чечектин чорупканы.
  32.  Элбектиң Мергенни дилеп чорупканы.
  33.  Чечектиң Мѳнзүүлеге туттурганы.
  34. Чаатыда, Ийи-Талда чамдык улус бѳлүглешкен.
  35.  Мергенниң Мѳнзүүлени боолапканы.
  36.  Дошкун килең хайнып үнген.
  37.  Чечектиң миннип келгени.
  38.  Хая ашакка ужурашканы.
  39.  Камыннарның турлаа.
  40.   Мерген адашкыларнысугнуң хостап алганы.

Капсырылга 3

Деңнелге

Метафора

Эпитет

Бүргээ дүн дег апарганнар

Мелдеринге хона каапкан

Чылгы бажы аттыг-чарлыг чыраа аът

Чүглүг куш дег аъдың чок бе

Ойнаар кызын салбайн чорааш

Черниң чери ээн черде

Тоолда кирген маадыр ышкаш

Олут чок иш ону баспаан

Аъдым иген коккаарактың

Кичээлдиң технологтуг   картазы – (өөреникчилерге).                    

Тема «Чечек»

Кичээлдиң чадалары болгаш онаалгалары.

Сүмелер.

УЭ-

10

мин.

  1. Организастуг кезээ

 Сорулгазы: С.Б. Пюрбюнүң  шүлүглелин ѳѳренип эгелээрде, чогаалчының чогаадыкчы намдарын сактып, онаалгага  алган дыңнадыгларны дыңнаар.

Дыңнадыгларны  дыңнап, кол чүүлдерин ушта бижип алыр. Бо кичээлге чүнү билип адыр ужурлуг мен деп чүүлдү  демдегле.

УЭ-1

15

мин.

Чаа тема.

Сорулгазы:  шүлүглелдиң киирилде кезээ, Тываның тѳѳгүзү-биле тудуш деп чүүлдү номчаан чогаалдарындан сакты.

  1. Аянныг номчулганы кылып ора, сѳзүглелдиң кол утказын сактып олуруңар;
  2. Утказы билдинмес сѳстерни ушта бижип олурар.

Эштери-биле кады номчаан  чүүлдү эдерти номчуп, шын номчулгазын хынаар.

Номчаан  чүүлдерде билдинмес чүүлдер бар болза, башкыдан дораан айтырар

УЭ-2

10

мин.

Практиктиг кезээ:

Сорулгазы: номчаан чүүлүнге хамаарыштыр чижек планга даянып, сюжет шугумун тургузары.

Таблицаны долдурар

Дүүшкүн

Ѳѳскүдүлге

Дыңзыгыышкын

Чештиниишкин

  1. Сюжет аайы-биле шүжет шугумун бижи.
  2. Строфалар аайы-биле  номчааш, ѳзек одуругну тывар.
  3. Ол одуругну    планче киирер.  

Планны  тургузарда, строфаларны катап- катап номчу.

Ол одуруг бүгү сюжет шугумун  тургузар ужурлуг.

УЭ-3

10

мин.

Быжыглаашкын кезээ:

Сорулгазы: боттарының билип алган чүүлүн  херек кырында ажыглап билирин хынап, быжыглаары.

  1. Быжыглаашкын айтырыгларынга чижек планын кѳрүп харыылаар.

- Ээн куруг ѳгге чааскаан артканын илереткен одуругларны тывар?

-  Хая ашактың Чечекти тып алганда Чечектиң психологтуг байдалы?

 - Чечекти азырап алганының соонда амыдыралы.

- Ол үениң хамчыктыг аарыы бо үеде бар бе.

2. Уран-чечен аргаларны тывар.

Оюн «Кымнар дүрген тыварыл?»

1-ги бѳлүк

2-ги бѳлүк

3-кү бѳлүк

Деңнелге

Метафора

Эпитет

Чогаал маадырларының психологтуг байдалын илередир одуругларның адаан шыйып олурар.

Ѳѳредиге номндан ол одуругларны тывар

Чечектиң ѳзүп келген байдалын сактыр

Самбырага дүрген тыпкан уран-чечен аргаларны бижи

УЭ-4

   5

мин

Түңнел кезээ.

Сорулгазы: билип алган чүүлүнге хамаарыштыр түңнелди үндүрери, онаалга-биле таныжары.

  Онаалга.

а/.  Маадырларың овур-хевирлеринде уран-чечен аргаларны тывар;

б/. Чогаадыг 1. «Тываның тѳѳгүзүн чогаалда кииргени»,

  1. «Чечек – дидим кыс»,
  2. «Ядыы чоннуң амыдыралы»

Бодунга салган  сорулганы кайы хире күүсеткенинге демдекти салыр. Ол демдек келир кичээлде бадыткаттынар ужурлуг.


Предварительный просмотр:


Подписи к слайдам:

Слайд 1

С.П. Пюрбю «Чечек» - бирги шүлүглел Т үңнел- кичээл

Слайд 2

Шүлүглелдиң бижиттинген чылы б/. 1941 2.Шүлүглелде бижиттинген үе в/. 1920-1925 3. Чечектиң азыраан иези б/. Кара-Кадай 4. Шүлүглелдиң темазы а/. төөгү-революстуг Шын харыызын бижи: 5. Шүлүглелдиң таарымчалыг маадырлары Чечек, Мерген, Хая, Кара-Кадай, Чалзап, Элбек 6 Чечектиң азыраан иези канчанганын сагын – хамчык аарыындан чок болган 7 Чечекти ап алган «даайы», ооң сагыш-сеткили - Дандакай Чечекти ѳглээр деп турар 8 Мөңзүүлениң үүлгедиглери – Мергенни нүгүлдээн, Чечекти туткаш, камыңнарга берипкен 9 Мөңзүүлени Мергенниң кезеткени – шагар-оът аразынче киир октапкан 10 Хамчык аарыы, ооң халавы…аал-коданы-биле аарааш ѳлүп турган. 11 Мөңзүүлениң адазы…Дүрзүн-Мээрең

Слайд 3

Демдек салыры: 10-11 балл – « 5» 8-9 балл – « 4» 6-7 балл – « 3» 5-тен куду балл – « 2»

Слайд 4

Словарь-биле ажыл Композиция – тургузуг. Сюжет - чогаалды ң кол утказын илередир болуушкуннар.

Слайд 5

Сюжет Лириктиг киирилде Пейзаж Портрет Композиция

Слайд 6

«Чечек» -бирги шүлүглел. (1941 чыл) Темазы - төөгү-революстуг ( тыва улустуң революция мурнундагы амыдыралы) Идеязы – ядыы чоннуң дарлал-бектиг амыдыралын көргүспүшаан, ол амыдыралдан канчаар хосталып үнгенин көргүзүп турар.

Слайд 7

Овур-хевирлер Таарымчалыг Таарымча чок Чечек Хая ашак Кара-Кадай Элбек Чалзып Мѳңзүүле Дүрзүң-Мээрең Дүжүметтер Камыңнар Чанчын Солааннар Дандакай Хаалар Элчи

Слайд 8

Чогаалдың кол овур-хевирлери: Чечек- кол маадыр ядыы уруг; Мерген – ѳскүс ядыы, чылгычы оол; Хая ашак – ядыы арат, Чечектиң азыраан адазы; Кара-Кадай – Хая ашактың кадайы; Дүрзүң-Мээрең – мээрең дужаалдыг дүжүмет; Мѳңзүүле – Дүрзүң-Мээреңниң оглу.

Слайд 9

Лириктиг киирилде - чогаалчының кол маадыр-биле таныштырылгазы. Чечек 7 харлыг бичии чажынга чедир кандыг-даа элег-түрег кѳрбээн эрге-чассыг уруг аарыг-хамчыктыг уржуундан ѳскүс калыры, аңаа дуза кадар кижилер бар бе, ону таныжып кѳѳрүнче номчукчуларны риториктиг айтырыгларның дузазы-биле кыйгырып турар.

Слайд 10

Дүүшкүн /Завязка/ Өөскүдүлге /Развитие действия/ Дыңзыгыышкын /Кульминация/ Чешти- ниишкин /Развязка/ Эпи- Про- лог Экспо- зиция Сюжет – чогаалды ң кол утказын илередир болуушкуннар.

Слайд 11

1-ги кезээниң утказы: 1. Чечек ѳскүс калган. 2. Дүнелерде коргуп-иргип. 3. Кара-Сугга Хая ашак аңнап келген 4. Чечекти азырап алганы. 5. Узун кежээлер. 6. Чечээвис ам ѳзүп келген... 7. Оюннардан чыда калбас 8. – Бай-ла кижи магалыг. 9. Чаңгыс инээн алгаш барган. 10. Дүрзүң-Мээрең 11. Каралазын чайып алган. 12. Чечек четче угаан кирип орган. 13. Туттунтурбас ындынныг ыр. 14. Чечек кылыктанып, хомудалы хайнып чораан. 15. Мелдер аъттыг кижи келген. 16. Кысты топтап шинчип кѳрген. 17. Чечектиң оолду сѳглээни. 18. Мерген. 19. Ынакшылын танып алган. 20. Чечээвис ам ѳскерилген. 21. Четчип келген- кижи болган. 22. Хоп-даа, чип-даа дыргын барган. 23. Чайлаглаар мурнунда болчаа. 24. Чыргаланныг чаагай үе. 25. Он-на бештиң айдынында. 26. Иргит-Хамның аалында. 27. Мѳнзүүлени шагар-оътче шывадапкан. 28. Хая ашак, Кара-Кадайның амыдыралы. 29. Шириин бошка сүрүп келген. 30. Хая ашактың ырызы 31. Хаяны тудуп аппарганы. 32. Чечек иешкилер чѳгел тѳтпээн.

Слайд 12

Чечектиң ѳскүс калганы Хая ашак Чечек Мерген Мерген Мѳң- зүүле Дүрзүң-Мээрең Хая ашак Хая ашакты тудуп аппарганы Дүрзүң-Мээрең С. Б. Пюрбю «Чечек» 1-ги кезээ.

Слайд 13

Ийиги кезээниң утказы: 1. Хая ашак кандыг эрээ кѳрбээн дээрил. 2. Суму шуулганы. 3. Шаажы үези. 4. Дала берген Хая ашак. 5. Чызаанче чорудупкан. 6. Дүрзүң-Мээрең ѳжү ханган. 7. Алдын херел саарлып баткан. 8. Ойтулаашта Чечек база чедип келген. 9,10. Мѳңзүүлениң келгени. 11.12.13 Чечек-биле маргыжып турары. 14. Мерген далаш чоруп орган. 15. Ѳжээттиниң аъдын танаан. 16. Мерген биле Мѳнзүүлениң тудушканы. 19.20. Мерген биле Чечектиң аразында чугаа. 21. Белектерин солчуп алган. 22. Дамчыыр чугаа. 23.24. Кара-Кадай биле Мергенниң чугаазы. 25. Мергенни тудар дээш келгени. 26. Халытпышаан таварыырга… 27. Мергенниң дезе бергени.

Слайд 14

Хая ашак Дүжүметтер Чечек Мерген Мѳң- зүүле Мергенниң дезипкени Хая ашакты эриидеп турары Мѳңзүүле Мерген Дүрзүң-Мээрең 2-ги кезээ

Слайд 15

Үшкү эгениң кыска утказы . Шагаа. Олар шупту Чечекке кээр. Хаяалыг хүн үнүп орда. Шагаа хүнү. Үстүү, алдыы аалдарга шагаа. Оолдарның Чечекке айтырыглары. Шагаа тѳнген. Кара-Кадай эрни ажык, кѳжүг чыткан. Ѳлүр дээрге тыны харам. Дамдакай даайы. Кижи чеми химирелдиг. Карандылар эрип калган. Чечекти кээп кудалааны. Чечек ыглап, чаннып келген. Куда хонуу чедип келген, келин читкен. Шапкын сугже халый бээри дээре болган. Белди куду мелдер аъттыг кижи келген. Узун-Ѳзенге одагланганы. Одаг чырыы.. Мерген биле Чечектиң чугаазы

Слайд 16

Чүрээ даады чымырт кынныр. Ѳлүр тын чок ынакшыл дег.. Элбек ашак чортуп келген. Элбек ашактың чугаазы. Шагы кээрин манап орган. Чежеге дээр манаарыл? Кызылдарны Мерген дилеп чорупкан. Орукка кижиге таварышканы. Ооң-биле чугаазы. Чадаанадан Чаатыже чаштып эртер орук ховар. Элбек сугже Чечектин чорупканы. Элбектиң Мергенни дилеп чорупканы. Чечекти ң Мѳнзүүлеге туттурганы. Чаатыда, Ийи-Талда чамдык улус бѳлүглешкен. Мергенниң Мѳнзүүлени боолапканы. Дошкун килең хайнып үнген. Чечектиң миннип келгени. Хая ашакка ужурашканы. Камыннарның турлаа. Мерген сугнун адашкыларны хостап алганы.

Слайд 17

Чечектиң база катап ѳскүс калганы Дандакай Мерген Кырган чанчын Хая адашкыларны хостап алганы Чечек Мерген Мерген Мѳң- зүүле Ч е ч е к Ч е ч е к Ч е ч е к Ч е ч е к Э л б е к Мѳңзүүле Мѳңзүүле 3-кү кезээ

Слайд 18

Таблицаны долдур Дүүшкүн Ѳѳскүдүлге Дыңзы- гыышкын Чешти- ниишкин

Слайд 19

Таблицаны долдур Дүүшкүн Чечекти Хая ашактың тып алыры Ѳѳскүдүлге Чечек биле Мергенниң таныжып эгелээни Дыңзы- гыышкын Хая ашакты тудуп аппарганы, Мергенниң кызылдарны дилеп чорупканы. Мѳңзүүлениң Чечекти сүрүп эгелээни. Чешти- ниишкин Мергенниң кызыл партизаннар-биле Чечек адашкыларны хостап алыры

Слайд 20

Чогаалдың дылы, уран-чечени: Деңнелге – зыг,-зиг,-сыг,-сиг деп кожумактар, дег, ышкаш – эдеринчилер дузазы-биле тургустунар; Метафора – кандыг-бир чүүлдүң демдектери азы шимчээшкинин өске бир чүүлге хамаарыштыр диригжидип көргүзери; Эпитет - кандыг-бир чүүлдү улам чараш кылдыр чуруп көргүзери; Үлегер домактар, тывызыктар, ыры, кожамыктар, тоолдар…

Слайд 21

Бөлүктерге онаалга: (уран-чечен аргаларны тывар) 1 2 3 Деңнелге Метафора Эпитет

Слайд 22

Б.п 10

Слайд 23

1. Чогаадыг: «Чечек – салым-чолу дээш демиселчи», «Шүлүглелде аңгы демиселин кѳргүскени» 3. «Чогаалдын утказынга хамаарыштыр мээн бодалым» - кайы бирээзин шилип аар. 2. Чогаалда уран-чечен аргаларны тып бижиир.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Лексикологияга туннел кичээл

Лексикология...

О. Сувакпит «Ногаан танныыл» Туннел кичээл

Торээн чогаал, 5 класс.Тема: О. Сувакпит «Ногаан танныыл»Туннел кичээл...

О. Сувакпит «Ногаан танныыл» Туннел кичээл

Торээн чогаал, 5 класс.Тема: О. Сувакпит «Ногаан танныыл»Туннел кичээл...

Сан адынга туннел кичээл.

Сан адынга туннел кичээл....

Презентация. Ажык кичээл "Чуве ады" (Туннел кичээл)

Кичээл- мөөрейТема: Чүве ады /туңнел кичээл/....

Кичээл планы 2016 чылда "Чылдын Башкызы" деп моорейнин кичээли Ш. Суван "Хун-Херелден аалчылар"

Кичээл планы 2016 чылда "Чылдын Башкызы" деп моорейнин кичээли  Ш. Суван "Хун-Херелден аалчылар"...

К. Кудажы "Долуманын хуулгаазыны" - туннел кичээл

Итоговый урок по родной литературы в 11 классе  на тему К.Кудажы "Долуманын хуулгазыны". На уроке   использованы различные виды работ (тестированный контроль, викторина, кросс...