Музыкально-литературный вечер "Путешествие в страну Тукая" посвящённый 130-летию поэта Г.Тукая.
материал по теме

Тукай иленэ сэяхэт

«Максат: 

Балаларны Г.Тукай иҗаты белән таныштыруны дәвам итү, әсәрләрен өйрәнүгә теләк уяту. Шигырьләрне сәнгатьле итеп укуларына ирешү. Тукай әсәрләре аша югары әхлаклылык, бөек әдипнең иҗатына һәм туган телебезгә мәхәббәт тәрбияләү.

Алдан эшләнгән эш:  Г.Тукайның тормыш юлы, балалар өчен язылган әсәрләре белән танышу. Әкиятләре буенча рәсемнәр ясау, музыкаль әсәрләр тыңлау.

Үткәрү урыны: музыка залы. Тукай әсәрләренең төрле басмаларыннан,  балалар рәсемнәреннән хэм ясалма эйберлэрдэн  күргәзмә оештырыла.

Җиһазлау:  Тукай әкиятләренә иллюстрацияләр (тулы һәм төрле өлешләргә киселгән хәлдә), шагыйрь китабынын макеты.

Кичә барышы:

1.Яздырылган тавыш янгырый:

Нэкь 130 ел элек, язнын кояшлы матур конендэ, татар халкынын боек шагыйре Габдулла Тукай туган. Тукай язмышы бик тэ ачы, хэм хэсрэтле булган. Ул бик иртэ ятим кала хэм бер ойдэн икенче ойгэ йори башлый. Габдулланын бала чагы бик тэ авыр була шул . Шуна да карамастан, ул бик акыллы , тырыш бала булып усэ. Иртэ язырга , укырга ойрэнэ. Узенен кыска гына гомере эчендэ шактый куп шигырьлэр, кызыклы экиятлэр язырга олгергэн.

В это прекрасное весеннее время, когда вся природа оживает появился на свет наш любимый татарский писатель Г. Тукай. Сложная была cудьба Г. Тукая. Он очень рано осиротел.

Г. Тукай рос старательным, смышлённым ребёнком, рано научился писать, читать. Он прожил всего 27 лет. За свою короткую жизнь успел написать много стихов, интересных сказок, где воспевал красоту родного края, любовь к народу.

2. Тын гына видеороликтан музыка янгырый, соныннан Тэфтилэу жыры башланып китэ.Тэфтилэу жырына Ана  бишекне тирбэтэ. Ут сунгэн. Прожектор — лампа Анага хэм жырлаучыга юнэлдерелгэн.

(бала бишектэ билэугэ билэнгэн).

2.Кечкенэ Тукай тавышы язмада янгырый:

Э-эх!!! Иптэш малайлар белэн авыл буенча йогерэ вэ болынлыкларда кон буе ауный идем.( Бу сузлэрне эйткэннэн сон малайларнын татар биюе башлана: Карим, Май,  Нурислам, Карим, Шамиль) Балалар биеп бетергэч, сэхнэ кырына кереп китэлэр.

3.Кечкенэ Тукай  узе генэ кала хэм эйтэ:

 Эх , кунелле чаклар! Шушы мизгеллэрне кэгазьгэ тошерим эле!  (Экрен генэ остэл артына барып утыра, каурыйны кулына алып язу рэвешен китерэ. Остэлдэ лампа яктыртып утыра.)

4.Талгын гына «Туган тел» музыкасы янгырый , 4 кечкенэ бала музыкаль инструментларда уйныйлар. (Шул вакытта Карим китапны ачып чыга, экият башлана.)

- « Бала белэн кубэлэк» - Карим – Лейсан (Азалия) ( Ольга Владимировна  фортепианода экрен генэ уйный.

Бала : - Эйт эле кубэлэк,

            Сойлэшик бергэлэп,

            Бу кадэр куп очып,

            Армыйсын син ничек?

           Ничек сон тормышын?

           Ничек кон курмешен

           Сойлэп бирче тезеп?

           Табаламсын ризык?

 Кубэлэк: Мин торам кырларда

               Болында урманда,

               Уйныймын , очамын

              Якты кон булганда

               Иркэли хэм соя

               Кояшнын яктысы

               Аш буладыр мина

               Чэчэклэр хуш исе.

                        Тик гомерем бик кыска

                        Бары бер кон генэ

                        Бул яхшы рэнжетмэ

                        Хэм тимэ син мина!

( Шигырь укылып беткэч балалар китап эченэ кереп китэлэр).

 5.Тукай : Ин кызыгы болында кэжэ бэтилэре белэн уйнап йору эле    Бээээээ-Бэээээээ (звук издается)

- Егор читает стих Тукая на русском языке:

Кэжэ белэн сарык чыга,

- Самир( кэжэ) : Микикики микиии капчыктагы буре башы бит уникииии!!!

(Капчыкны зал уртасына куя хэм ачып буре башы курсэтелэ)

                   Музыка башланып китэ хэм Танец козлят ( 4 бала сэхнэ кырыннан  чыга)

6.Куркыныч кой янгырый.

Тукай сойли:

Про Кырлай, что в Заказанье, знай-деревня неплоха:

Во дворах поют, по слухам, куры звонче петуха!

Родом хоть и не оттуда, там я жил да поживал,

Как  умел, пахал и сеял, жал да песни напевал.

Не забыть вовек-забором окружал деревню бор,

Травы бархатом узорным на лугах ласкали взор.

7.Кычкыра – кычкыра, йогерэ - йогерэ Шурале чыга, кулында алтын тарак хэм эйтэ:

- Купме еллар уткэч мин таракка ия булдым!

Анын артыннан су анасы чабып чыга хэм эйтэ : Качма , качма!!! Тукта ,тукта, и карак!! Ник аласын син аны? Ул бит минем алтын тарак!!!

Алар артыннан Былтыр чыга (китаптан) хэм эйтэ :

Экиятне бутамыйк эле, Алтын тарак су анасыныкы.

Былтыр шаккатып шурэлегэ карый хэм эйтэ:

Нэрсэ бу? Качкынмы, женме? Йэ орэкме, нэрсэ бу?

Кот очарлык, бик килешсез, эллэ нинди нэрсэ бу!

Шурале:   -Бер дэ шиклэнмэ, егет син, мин карак-угры тугел;

                Гадэтем: ялгыз кешелэрне кытыклап утерэм;

Шурале : Юк бирмим таракны! Кая эле минем кечкенэ ярдэмчелэрем? Килегез!

                                ТАНЕЦ Шурэле( балалар белэн)

                        Китап ачкан малай( Карим) китаптан йогереп чыга хэм аягы белэн идэнгэ тибеп : «Талашмагыз ! Тарак су анасыныкы!» (Таракны алып Су анасына бирэ.)

                Шурале аптырап: Э син кем?

                        Карим: Мин тату гаилэ балалар бакчасыннан, нишлэп сез монда талашып ятасыз? Без тату яшэргэ тиеш! Без бит тату гаилэ!

                Шурале: ЭЭЭЭЭ! Татууу гаилэээ, Сез мени эле ул безнен урман уртасына салынган бакча? Белэм белэм, без аны ишеттек, урманнан ботен жэнлеклэр качып бетте! Сезнен балалр бакчасына бик унган балалар йори бит! Без белэбез аны!                 

        БЫЛТЫР: Шулай дусларым! Туган илне яратып,  тукай телен хэрмэт

итеп дус булып яшик! ( музыка играет и все персонажи выходят под туган тел поют)