«Хүн болохо багаhаа» « гэhэн кружогой тематическэ түсэб
элективный курс (7 класс) на тему

темэнїїд

саг

Хэрэглэгдэхэ зїйлнїїд

1

2

3

Буряад зоной ёћо заншал ба ћургаал заабаринууд

Їхибїїдэй багын ћургаал

1.  хїн болохо багаћаа, хїлэг болохо унаганћаа

2.  эдеэн ба эдеэлэлгэ: нойр їргэћэн ћургаалай, нойтон гїзээн хэмжїїрэй.

3.  амидын жаргал – їрмэ зєєхэй хоёр бэшэ, ажал эрдэм хоёр.

   Зачёт-хэшээл

Угсаата зоной  ћургаал- хїїгэдые хїмїїжїїлхэ эхин шатын эрдэм.

1. Сахиха ба сээрлэхэ юумэнїїд (конспект) .

Буддын шажан тухай.

1. Буддын шажан тухай.

2. Бурхан багшын ћургаал “Ум дари дудаари дури суухаа” тарни (сээжэлдэхэ).

3. Анаа дасан тухай.

    Анаа дасанай магтаал сээжэлдэхэ

    Зачёт-хэшээл

Буян нїгэл хоёрой илгаа

1. 10 сагаан буян
2. 10 хара нїгэл:

а) бэеын 3 нїгэл;

б) хэлэнэй 4 нїгэл;

в) сэдьхэлэй 3 нїгэл;

3. Архи уућанай, тамхи татаћанай нїгэлнїїд

      Конспект хэхэ

      Зачёт – хэшээл

     Гэгээн багшын ћургаалнууд

Бууса, гэр байдал

1. Бууса тухай. Модон гэр. Байшан гэр.
2. Ћэеы гэр (зураха)
3. Гэр соохи буряад зоной бараан.
4. Л.Доржиевай зохёохы ажал. Угалзанууд (абдарай, шэрээгэй г.м.)

Зачет – хэшээл

5. Шэнэ  гэртэ оролго...   Шэнэ гэрэй їреэлнїїд.
6. Гуламта (гал гуламтаяа яажа сахихаб)

Нэмэлтэ  хэшээл “Гал заяаша – галай эзэн”

Табан хушуун мал

1.Мал эмнэлгэ

2.Табан хушуун малай нэрэнуудые тайлбарилга,тулэнууд

3.Мориной тоног,зэмсэг(эмээл,хазаар,хумэлдэргэ,хударга г.м.)

Тоног зэбсэгэйнь гоёолто

Тэргэнууд

Мориной зуhэ. Даага дэллэн.

Зачёт-хэшээл

Арадай ћайндэр – Сагаалган

1.сагаалганай тїїхэћээ.

2.ћайндэр яажа їнгэргэдэг байгааб?

Сагаалганай амаршалганууд.

Сагаалган буряад зоногй ћїр ћїлдэ їргэхэ, зониие харилсуулха, нэгэдїїлхэ гэћэн элинсэгїїдэймнай холын тїїхэтэй ћайндэр.

Бурхан дэлгэхэ, їндэр наћатанаа хїндэлэн, хадагаар золгохо ёћо.

Сагаалганай хїндэ:

А) сагаан эдеэн.

Б) ћайндэрэй бэлэг, їреэл, амаршалга

Хїндэлэлгын, мэндэшэлэлгын аха захын ёћо

1.Айлшаниие угталга.

   Дїї хїнэй тїрїїлэн мэндэшэлхэ ёћо.

    Айлшанаа хойморто ћуулгаха ёћо.

2. Табаг мэдїїлхэ ёћо.

3. Тїрїї мяха табилга.

Зачет – хэшээл

4. Хонин тєєлэй

А) тєєлэйн дуун

Б) тєєлэй залаха ёћо гурим

Хїїгэдые хїмїїжїїлгэ, ћургалга

1.”Їреэгээ ћургажа, унаа болгоорой, їхибїїгээ хїмїїжїїлжэ, эсэгэ болгорой”

2. буряад арадай хїїгэдээ ћайнаар, ажал хэхэ дїршэлтэй, уг гарбалаа мэдэхэ, їндэр наћатаниие, эхэ эсэгэеэ хїндэлхэ хїн болохоор ћургадаг заншал.

Басаганай         эхын дїїргэдэг їїргэ.

Эхэнэр хїнэй 7 шанар

Эхэнэр хїнэй 4 шанар.

3. буряад эрын 9 эрдэм (агнаха, ћур харбаха, дархалха, барилдаха, мори ћорихо, ташуур минаа гїрэхэ, шїдэр томохо, ћээр шааха, урлаха)

4. тїрэл садан

5. уг гарбалаа мэдэнэ гїш?

    Литературна наадан – шэнжэлэл

    Зачёт - хэшээл

Хїлынь дїїрєєдэ, гарынь ганзагада

1.  Ћамга абалга

    Хїбїїнэй ћургаалда ородог эрын 9 эрдэм.

2. Эсэгын 5 журам. Эсэгын 8 хорил.
3. Басагадай ћургаалда  ородог эхэнэр хїнэй 9 эрдэм.
4. Бэриие бэдэрэлгэ. Бэриие эрилгэ.
5. Бэлэг табилга, мал заалга.

    Зачет – хэшээл

   6. Їмэдхэл їмэдхїїлгэ. Басага заћалга. Басага  

       зайлгалга.

   7. Басага хїргэлгэ. Бэриие хїргїїлгэ.оро заћалга.

   8. Хїнэй хойто байдал тухай.

       Дабталга. Зачет – хэшээл.

Арадай нааданууд

1.Нааданай аша туhа.

Буряад арадай хуугэдэй наадануудай янзанууд.Шагай наадан(мори урилдаха,шагай няhалха,дурбэн-бэрхэ,хонхо бухэ туухэ,таабари таалга,шоно тарбаган хоёр,малгай тойролгог.м.)

2.Залуушуулай нааданууд(бэhэлиг нюулга,дуу буляалдаан, туудэг тойролго,шуур шэдэлгэ,таабари таалсаан,худалдаха гурим, ёохорой дуунууд, ёхор хатаралга).Дунуудые сээжэлдэхэ

Дабталга (жэл соо узэhэноо дабталга)

1

3

1

1

1

1

1

3

3

3

1

1

1

1

4

1

2

1

1

1

10

1

2

1

2

1

1

2

1

7

1

1

2

1

1

1

3

2

1

5

1

2

1

2

9

1

2

2

1

3

1

11

1

1

1

1

1

1

2

2

2

2

4

5

“Толон”газетэ

Оньћон їгэнїїдэй суглуулбари

“тућатай зїбшєєл” – Киев – 90 газетэ.

“Буряад їнэн”

“Бэлигїїн толи”

“Буряад їнэн”,”Бэлигїїн толи”, “Байгал”

П.С,Самбуев “Дэлхэй дээрэ їнэн болоћон їйлэ ушарнууд”,1994.

“Шэнэ Їдэ”,1994,авг.

“Буряад їнэн”,1991,сент.

“Буряад їнэн”,1992,сент.

“Толон”,1989,авг.

Л.Доржиев “Буряад арадай угалзанууд”,29,30н.

“ШэнэЇдэ”,1994,авг.

Ц-Д.Дондоковагай шїлэгїїд.

Оньhон угэнууд, таабаринууд,шулэгууд;

«Табан эрдэни», «Толон»,1989; Угалзанууд; Хараасгай,1990

Этнопед-ко, Г.Н.Волков,

Т.Д.Замбалова

2005 г

П.С,Самбуев “Дэлхэй дээрэ їнэн болоћон їйлэ ушарнууд”,1994.

“Буряад їнэн”, февраль ћарын номернууд.

Инсценировка;

Б.Ж.Цырендоржиевагай статьянууд; Їреэл,магтаал, соло дуудалга; Тєєлэйн дуун; Бурятская кухня;

Магтаал, їреэл, соло; Ц.Номтоев “Эрдэни...”, “Байгал”

Планшет;

К.Басаева “Брак и семья у бурят”,1991; Я.Дуброва “Женщина у монголо – бурят”;

“Байгал”,1994, №3.

“Толон”,1989.

“Байгал”,1994, №3.

“Толон”,1989.

“Толон”,1989.

Ц.Номтоевай статьянууд,1991

Дуунуудай суглуулбари