Урок по географии в 8 классе. Тема урока "Россия сәгать поясында"
методическая разработка по географии (8 класс) по теме

8 класста географиядән  дәрес эшкәртмәсе.

Укытучы Галимова Ф.Д.

Тема:Россия сәгать поясында.

Максат:

0. Россия  табигатенең үзенчәлекләре турындагы күзаллау һәм белемнәрне өйрәнүне дәвам итү;
1. укучыларны Россиянең сәгатьләр поясында урыны,ил эчендә вакыт төрлелеге белән таныштыру;
2.  вакыт төрлелегенең практик яктан әһәмиятен ачыклау;
3. карта буенча исәпләүләр эшләүгә күнекмәләр булдыру.

Җиһазлау:   1.Презентация “Россия на карте часовых поясах”

                     2. Россиянең географик картасы.

                     3. 8 класс өчен географик атласла.

                     4.Глобус

Дәресне үткәрү  формасы:

-белемнәрне кабатлау,яңа терминнар,аңлатмалар белән танышу;

- пояс вакыты ничек барлыкка килүне аңлату;

- Россиядә сәгать поясларын карта буенча билгеләү;

- укучыларның мөстәкыйль рәвештә мәсьәләләр  төзүе;

- Презентация күрсәтү. (PowerPoint.)

Дәреснең тибы.Яңа материалны өйрәнү.

Дәрес барышы.

   1.Өй эшен тикшерү.

  1 Карта  буенча эш. -.Россиянең коры җир чикләрен күрсәтергә.

                                    - Россиянең  диңгез чикләрен күрсәтергә.

  2.Россиянең төрле диңезләренең экологик хәлен характерларга.

    2.Кереш өлеше.

Россия картасы. Мәскәү,Екатеринбург,Якутск,Петропавловск-Камчатск шәһәрләре йолдызчык  белән билгеләнеп куела.

       Диктор тавышы ишетелә. «Говорит Москва. Московское время 15 часов. В Екатеринбурге – 17 часов, в Якутске – 21 час, в Петропавловске-Камчатском – полночь»

Укытучы: Ни өчен Россия территориясендә бер үк  вакытта сәгать телләре төрле  вакытны күрсәтә?

(Җавап. Бу Россия территориясенең бик зур булуы, бигрә тә көнбатыштан  көнчыгышка  озын сузылу  белән бәйле.)

Укытучы: Бүген без дәрестә ни өчен илебез территориясендә вакыт аермасы барлыкка килүен ачыкларбыз.

Димәк, дәреснең темасы “Россия сәгать поясында.” (Слайд №1)

Дәреснең масаты һәм бурычлары. (Слайд №2)

Терминнар һәм аңлатмалар (Слайд №3)

Тарихи справка (Сайд №4)

  3Яңа  материал.

1.Җирле вакыт.

Глобуста җирнең үз күчәрендә әйләнүе  күрсәтелә.

Укытучы: Җир үз күчәре тирәли  күпме вакыт эчендә тулы әйләнеш ясый?

                   (Җавап 24 сәгать эчендә).       

 Нәрсә ул җирле вакыт? (Слайд №5)

Күрше  меридианнардагы  пунктларда  вакыт аермасы 1 сәгать.

Укытучы: Җирле вакыттан файдалану уңайлымы соң? Ни өчен?

                   (Җавап: буталчыклар килеп чыгарга мөмкин)

2.Пояс вакыты.

Дәреслек белән эш. (21 бит).Җир  шары 24 сәгать поясына бүленгән.

                                   360 : 24 = 15 градус,

                                                    1сәгатьтә 15 градус ;

                                                   2сәгатьтә 30 градус ;

                                                   4минутта.1 градус (дәфтәрләргә язып куела)

Һәр пояста вакыт күрше поястан 1 сәгатькә аерыла.

Укытучы: Дөньяның һәм аерым илләрнең сәгать пояслары картасы эшләнгәң.(Слайд №6).

Сәгать поясларының чикләре меридианнар белән туры киләме? (Картаны карап тикшерәләр).

4. Буталчыклар булмасын өчен бер административ бүленешне  бер сәгать поясына кертеп чикләр ясалган.  

Нуленче пояс – Гринвич меридианы аша үтә.  

3.Датала алмашыну сызыгы.

Укытучы: Ничек уйлыйсыз, яңа тәүлек каян  башлана?

- Яңа тәүлек башлануны   шартлы рәвештә 12 нче сәгать поясыннан алалар.( 180 градус меридиан үтә - Датала алмашыну сызыгы булып санала.)

Өстәмә материал.

Слайд№ 7

Часовые пояса России:

  USZ1 - Калининградское время        MSK–1 (UTC+3)

  MSK        - Московское время MSK             (UTC+4)

  YEKT - Екатеринбургское время MSK+2 (UTC+6)

  OMST - Омское время                         MSK+3 (UTC+7)

  KRAT - Красноярское время           MSK+4 (UTC+8)

  IRKT         - Иркутское время              MSK+5 (UTC+9)

  YAKT - Якутское время            MSK+6 (UTC+10)

  VLAT - Владивостокское время        MSK+7 (UTC+11)

  MAGT - Магаданское время        MSK+8 (UTC+12)

4.Практик эш «Җирле һәм пояс вакытын билгеләүгә мәсьәләләр (биремнәр) эшләү”

1.Алгаритм

2.Мәсьәләләр чишү.(Слайд № 8)

 - А шәһәре 5 сәгать поясында урнашкан.  Шәһәрләр арасында  вакыт аермасы 3 сәгать булса, Б шәһәре нинди сәгать поясында ята.

- Әгәр кораблҗ 14 майда Владивосток шәһәреннән Сан-Францискога  5 тәүлек йөзсә, ул кайчан барып җитәр? (Датала алмашыну сызыгын үткәнгә күрә 18 майда барып җитә)

5.Күнекмәләр формалаштыру.

     1.Дәреслек белән эшләү.20-23 битләрне өйрәнеп.схеманы тутырырга.

6.Дәрескә йомгак.Билгеләр кую.

7.Өй эше.20-23 битләрне өйрәнергә. (Декрет вакыт,җәйге вакыт турында мөстәкыйль өйрәнергә.)

6 класста географиядән  дәрес эшкәртмәсе.

Укытучы Галимова Ф.Д.

Тема: Җил. Аның көче, юнәлеше.

Максат:

1.Укучыларны  атмосфера турындагы  яңа белемнәр белән таныштыруны дәвам итү.

2. Җил барлыкка килү сәбәпләре, аның төрләр белән таныштыру.

3.Җилнең юнәлешен, көчен билгеләү приборлары белән таныштыру.

4..Укучыларга җилнең әһәмиятен, кешенең җилне файдалану мөмкинлекләрен күрсәтү.

5.Җилләр розасын төзергә һәм укырга өйрәтү.

6. Табигатькә мәхәббәт һәм кызыксыну уяту.

Дәрес тибы  Яңа материалны аңлату.

Җиһаз.Ярымшарлар картасы, компьютер, экран, Презентация “Җил”

                                        Дәрес барышы.  

1.Организацион  момент.

2.Укучыларның белемнәрен актуальләштерү.

   1) Өй эшен тикшерү.

    а) көчле укучылар  карточкалардагы биремнәрне үтиләр.

    б)йомшак укучылар белән  беседа,сорау - җавап эше.

            1.Нәрсә ул атмосфера басымы?

            2.Рәсемнәрне анализлау. (Кайда басым югары,кайда түбән була? Биеклек буенча басым ничек үзгәрә?)

     в) Мәсәлә чишү. (Очучы 2 км биеклеккә күтәрелә.Җирдә атмосфера басымы 750 мм булса, бу биеклектә басым нинди булыр?)

              1.  2000:10,5=194

              2. 750 – 194 =556мм. тр.баг.

       3. Яңа материал.

    Тактада сүзләр язылган: һава, атмосфера, атмосфера басымы, температура

1.Проблемалы сорау: Ни өчен мунча миченә  яккач, төтен  эчкә чыкмый?

    -    Төтен торбадан тышка чыга.

1. Ни өчен торбадан чыга?
2. Схеманы аңлату.

760 мм

Өстә басым 757мм (язып куела)

Сорау: Кайда һава басымы югары, кайда түбән?

Җавап :Аста – югары, өстә- түбән.

Сорау: Ни өчен төтен торбадан күтәрелер?

Җавап: Һава югары басымнан түбән басымга  (түбәннән югарыга) күчә

Сорау:Һаваның бу хәрәкәте ничек атала?.

2.Табышмакка җавап табу. (Слайд №1)

     Аяксыз, кулсыз, капка ача.

 «Хоть бескрылый, а летает, безголосый, а свистит, хоть безрукий, но бывает груши с веток обрывает, сосны с корнем вырывает. Так порою он сердит. Только что он был везде – миг – и нет его нигде.»

(Җил – Ветер) Җил сүзе өстәп язып куела.

3. Бүгенге дәреснең темасы “Җил. Аның барлыкка килү сәбәпләре, көче,юнәлеше.”
4. Нәрсә ул җил? (Дәреслектән укып, дәфтәргә язып кую. 116 бит.)
5. Димәк һава вертикаль юнәлештә генә түгел, горизонталь юнәлештә дә хәрәкәт итә.(Җил) Ни өчен?
6. Урыннарда атмосфера басымында  аермалар барлыкка килә.

1) 760  -  720 мм.

2) 740  -  720 мм.   Һава ничек хәрәкәт итә? Кайчан көчлерәк?

 3. Җилнең төрләре.

            А..Бриз.  Схема буенча аңлату. Слайд№ 2

           Б. Муссон Схема буенча аңлату (Слайд №3)

а) Кышкы муссон, б) Җәйге муссон.

 4.Җилнең юнәлеше.

   - Җилнең нинди юнәлештә искәнен ничек белеп була?  

   - Агачларга карап, байрактан, төтеннән һ.б.) (Слайд №4)

7. Җил юнәлешен билгели торган прибор – флюгер (Слайд №5 )

  Көньяктан исүче җил – көньяк җиле, төньяктан исүче – төньяк.  

 Сораулар : 1. Көнчыгыштан исүче җил ничек атала?

                     2.Көнбатыштан исүче җил?

 .      5.Җилләр розасы.  (Слайд №6)

    6.Практик эш.  “Табигать календаре буенча Март ае өчен җилләр розасын төзү”

    7.Җилнең әһәмияте. (Дәреслектән уку. 119 бит.)

    8. Физминутка.

           Ветер дует нам в лицо (вращают руками),

           Закачалось деревцо (наклоняются в разные стороны),

           Ветерок все тише, тише (приседают)

           Деревцо все выше, выше (потягиваются вверх).

       4.Күнекмәләр формалаштыру.

 1) Җөмләләрне дәвам итәргә (телдән)

- Һаваның  горизонталь  хәрәкәте -  

-  Җил барлыкка китерүче сәбәп –

-  Бриз ...

-  Муссон - …

2) Нәрсә артык?  (муссон, кар, фен, бора, самум, суховей) Ни өчен?

3).  Җил юнәлешен стрелка белән күрсәтергә.

760мм                      762мм

745мм                      750мм

756мм                      760мм

4). Горизонт яклары буенча җил юнәлешен күрсәтергә.

К-К.ч;  К-К.б; Т-ТКч; Т-КЧ ; К;

            5.Рефлексия

            6.Дәрескә йомгак.

            7.Өй эше бирү. 116-119 битләрне өйрәнергә. Интернеттан информация алырга “Җилне кеше ничек файдалана”

?

 ?

Дөньякүләм

 ?

 ?

 Вакыт төрлелеге.