3 сыйныфларның рус төркемнәре өчен татар теленнән эш программасы..
рабочая программа на тему

Татарстан  Республикасы  Түбән  Кама   муниципаль  районы

муниципаль  бюджет  гомуми  белем  бирү  учреждениесе «14 нче  лицей»  

Татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Абдушова Рузилә Рафаэль  кызының

3 в,э сыйныфларының рус төркемнәре өчен

татар теле буенча  эш программасы

                                                                                                                                        Педагогик киңәшмә утырышында каралган

                                                                                                                                                                                        Беркетмә №       1      дддд

                                                                                                                                                                                “29”  август  2014 нче ел

Түбән Кама шәһәре

2014 - 2015 нче уку елы

Аңлатма язуы

Эш программасы статусы       

       Эш программасы  түбәндәге документларга нигезләнеп төзелде:

• Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының “Рус мәктәпләрендәге рус төркеме укучыларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты”, Казан, 2005 ел;
• Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар теле укыту программасы: 1-4 нче сыйныфлар [ төзүче авторлар: Р. З. Хәйдәрова, Н.Г.Галиева, Ә.Г.Әхәтова] – Казан. “Мәгариф” нәшрияты.2009;
• 14 нче гомуми белем бирү лицееның 2014-2015 нче уку елына укыту  планы;
• 14 нче гомуми белем бирү лицееның эш программасы турындагы нигезләмәсе.

Эш программасының эчтәлеге

Татар теле белем бирү  өлкәсендә тел белеме, психология, дидактика һәм башка чиктәш фәннәр белән тыгыз бәйләнгән. Өйрәнелә торган материалның эчтәлеге һәм характеры беренче чиратта  - лингвистика, ягъни тел белеме тарафыннан билгеләнелә. Шуңа күрә татар теле укытучысы рус теленең үзенчәлекләрен яхшы сиземләргә, аларны истә тотарга бурычлы. Ул ике телгә хас булган охшаш һәм аермалы якларны даими рәвештә күрсәтеп барырга тиеш.

Билгеле булганча, укытуның максаты җәмгыять тарафыннан куелган социаль заказ белән билгеләнә. Татарстан Республикасының белем бирү системасына куйган төп бурычы – иҗади фикерләүче, инициативалы, иҗтимагый тормышта актив катнашучы, белемле, ике дәүләт телендә һәм чит телләрдә дә иркен сөйләшеп аралашучы, билингваль шәхес формалаштыру.

        Гомуми башлангыч белем бирү мәктәбендә татар телен укытуның максатлары:

1. укучыларга татар теленең фонетик, лексик, грамматик нигезләре буенча гамәли белем бирү;
2. балаларда телдән һәм язма сөйләм күнекмәләре булдыру; сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча күнекмәләр формалаштыру;
3. укучыларның иҗади активлыгын арттыру, аларда татар телен өйрәнүгә омтылыш һәм кызыксыну тәрбияләү;
4. балаларның рухи дөньясын баету, төрле милләт вәкилләре арасында телләрне өйрәнү аша бер-берсенә ихтирам һәм дуслык хисе тәрбияләү.

      Гомуми башлангыч белем бирү мәктәбендә татар телен укытуның бурычлары:

1.  татар сөйләмен тыңлап аңларга күнектерү;
2.  татар этикеты тәгъбирләрен кертеп, бирелгән ситуация буенча диалогик сөйләм оештырырга өйрәтү;
3.  программада күрсәтелгән лексик темалар буенча телдән яки язмача сөйләм булдыруга ирешү;
4.  карап чыгу, танышу, эзләнү, максаты белән уку төрләрен кулланып, төрле жанрдагы текстларны аңлап уку күнекмәләрен үстерү;
5.  тәкъдим ителгән текстларны яттан өйрәнү;
6.  мәкальләрнең рус эквивалентларын табарга hәм чагыштырырга өйрәтү;
7.  татар телендәге сөйләмне фонетик, лексик, грамматик яктан дөрес төзергә күнектерү;
8.  татар халкының фән, сәнгать, мәдәният өлкәсендәге казанышлары, күренекле шәхесләре белән таныштыру.

                                                                                       Белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы

Коммуникатив компетенция

Сөйләм эшчәнлегенең төрләренә өйрәтү.

Тыңлап аңлау. Татар сөйләмен тыңлап аңлау буенча укучыларда башлангыч күнекмәләр булдыру; таныш материалга нигезләнгән сөйләмне тыңлап, җөмлә чикләрен билгеләү; сөйләм барышында эчтәлеккә төшенеп бару; тыңланган мәгълүматның эчтәлеге буенча сорауларга җавап бирү, сораулар кую, сөйләшү үткәрү,эчтәлекне татарча яки русча сөйләп бирү.

Сөйләү. Өйрәнелгән лексик берәмлекләрдән һәм җөмлә калыпларыннан файдаланып, мәктәп, гаилә, балаларның тормышы һәм табигать күренешләре белән бәйле ситуацияләргә диалог яки монолог төзеп сөйләү; аралашуга бәйле исәнләшү, саубуллашу, гафу үтенү, рәхмәт әйтү, котлау, үтенеч белдереп, кайтарып сорау һәм башка репликаларны сөйләмдә дөрес куллану.

Уку. Татар хәрефләрен танып, алар белдергән авазларны дөрес әйтү; аерым җөмләләрне һәм бәйләнешле текстларны аңлап, дөрес һәм сәнгатьле итеп уку, текстларның эчтәлегенә төшенеп бару; яңа сүзләрнең мәгънәләрен контексттан чыгып аңлау яки сүзлектән табу.

           Язу һәм язма сөйләм. Татар хәрефләрен, сүзләрен дөрес язу; бәйләнешле текстка өстәмәләр кертмичә күчереп язу; сүзлек диктанты

           язу; аралашу ситуацияләренә бәйле хикәя язу; котлау, чакыру кәгазе, адрес язу.

Лингвистик  компетенция

Фонетика.Орфография.Графика. Орфография. Калын һәм нечкә сузыклар. Яңгырау һәм саңгырау тартыклар.Татар телендә рәт һәм ирен гармониясе. Хикәя, сорау, боеру җөмләләрнең интонациясе.Сүз басымы һәм аның үзенчәлекле очраклары.Транскрипция билгеләре.

Лексикология.Мәгънәләре ягыннан якын һәм капма – каршы мәгънәле сүзләр. Татарча-русча һәм русча-татарча сүзлекләрне куллану.

Татар телендә рус алынмалары.

Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы.  Тамыр һәм кушымча. Кушма, парлы сүзләр. Сүз ясалыш ысуллары: -чы,-че кушымчалы исемнәр;

-лы,-ле, -сыз,-сез кушымчалы сыйфатлар.

Грамматика. Морфология. Исем. Исемнең сан, килеш, тартым белән төрләнүе. Уртаклык һәм ялгызлык исемнәр. Алмашлык. Кем? Нәрсә? алмашлыкларының килеш белән төрләнүе. Зат алмашлыкларының килеш белән төрләнүе. Күрсәтү алмашлыклары(бу,теге).Билгеләү алмашлыклары (барлык, бөтен, үз). Сыйфат. Сыйфат + исем төзелмәләре. Сыйфатның артыклык, чагыштыру дәрәҗәләре. Сан. Микъдар, тәртип, җыю саннары. саннары. Сан + исем төзелмәләре. Фигыль. Хикәя фигыльнең билгеле үткән, билгесез үткән заман формалары. Хикәя фигыльнең барлыкта һәм юклыкта зат – сан белән төрләнүе.  Фигыльнең инфинитив формасы. Инфинитив + яратам төзелмәсе. Саф рәвешләр. Урын - вакыт рәвешләре. Бәйлек һәм бәйлек сүзләр.Баш, юнәлеш,чыгыш килешләрне таләп итә торган бәйлекләр.Кисәкчә. Сорау (-мы/-ме), юклык (түгел) кисәкчәләре.

 Синтаксис.  Җыйнак һәм җәенке гади җөмлә. Җөмләнең баш кисәкләре.Татар җөмләсендә сүз тәртибе кагыйдәләре. Һәм, ә, чөнки, ләкин теркәгечле җөмлә калыплары.Җөмләнең коммуникатив төрләре: раслау, инкяр, сорау, боеру җөмләләр.   Татар һәм рус телләрендәге грамматик аермалар.Татар җөмләсендә сөйләм яңалыгының урыны.

Социаль- мәдәни компетенция

Татар исемнәрен, Татарстанның табигатен, җирлеген, топонимикасын дөрес әйтә белергә өйрәтү, аларның семантикасы белән кызыксындыру, балалар фольклоры, татар халкы авыз иҗаты, әдәбият-сәнгать вәкилләре белән беренчел таныштыру.

Укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:

1)татар телен өйрәнүнең әһәмиятен белү;

2)татар теленең алфавитын яттан белү, авазларны дөрес әйтә белү һәм хәрефләрне дөрес яза белү;

3)бирелгән текстларны дөрес укый һәм яза белү;

4)әйтелеше һәм язылышы арасында аерма булган сүзләрне яза белү;

5)сүзләрне иҗекләргә бүлә белү;

6)сүз басымын дөрес куеп, сүзләрне әйтә белү;

7)хикәя,сорау,боеру җөмләләрне дөрес интонация белән әйтә белү;

9)актив үзләштерелгән исемнәрне сан, килеш,тартым белән төрләндереп, телдән һәм язма сөйләмдә куллана белү;

10)татар телендә исемнәргә кем? нәрсә? сорауларын кую үзенчәлеген белү;

11)татар телендә сыйфат һәм исем, сан һәм исем төзелмәләренең кулланылыш үзенчәлекләрен белү;

12)фигыльнең өйрәнелгән заман формаларын сөйләмдә куллануга ирешү;

13)татар һәм рус телләренең уртак һәм аермалы якларын белеп,сөйләмне фонетик, лексик, грамматик яктан дөрес оештыра белү;

14)ана теле тәэсирендә барлыкка килгән әйтелеш һәм сөйләм хаталарын төзәтә белү;

15) актив үзләштерелгән җөмлә калыпларын тыңлап яки укып аңлый белү, татар җөмләсендә сүз тәртибе кагыйдәләрен истә тотып, аларны сөйләмдә куллануга ирешү;

16)сорау һәм җавап репликаларын дөрес кулланып, әңгәмә кора алу;

17)татар сөйләм этикетына хас булган танышу, исәнләшү, сайбуллашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү һәм башка калыпларны урынлы куллана алу;

18)тасвирлау яки хикәяләү төрендәге бәйләнешле текст төзи белү;

19)телдән һәм язмача диалогик яки монологик формада аралаша белү;

20)бәйләнешле текстларны сәнгатьле итеп һәм эчтәлеген аңлап укый алу;

21) тиешле күләмдә татар сүзләрен яттан белү.

3  нче сыйныфта  рус телендә сөйләшүче балалар үзләштерергә тиешле белем –күнекмәләр:

1. Укытучының дәрес, уен ситуацияле белән бәйле сорауларын, күрсәтмәләрен аңлау.
2. Сүзләрне,сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматик формаларны бер-берсеннән ишетеп аера белү.
3. Сүзләрне, җөмләләрне тыңлап тәрҗемә итә белү.
4. Татар алфавитындагы хәрефләрне дөрес, матур яза белү.
5. Дөрес күчереп язу күнекмәләрен булдыру.
6. Бәйрәмнәр белән котлау, чакыру кәгазьләре яза белү.
7. Өйрәнелгән эчтәлек нигезендә әңгәмәдәшең белән контакт урнаштыра, сорау куя, җавап бирә, кире кага, раслый белү.
8. Дәреслектә бирелгән үрнәк диалогларны сәнгатьле итеп уку, сөйләү һәм охшаш диалоглар төзү.
9. Җанлы һәм җансыз предметларны, рәсем, картина эчтәлеген сурәтләп сөйли белү.
10. Укыган хикәянең эчтәлеген сөйли белү.
11. Кечкенә күләмле шигырьләрне яттан сөйләү.
12. Укыганда сүзлекләр куллана белү.
13. Үзе, гаиләсе һәм дуслары турында кечкенә информация бирә белү.

Укучыларның белем һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары

Программаның ресурслар белән тәэмин ителеше

Программаның эчтәлеге

Татар теле дәресендә укучыларның  белем һәм күнекмәләрен тикшерү

         Укучыларның белем һәм күнекмәләрен тикшереп бару һәм бәяләү укытуның әһәмиятле өлешен тәшкил итә. Тикшерүнең төп максаты – укучыларның белем һәм сөйләм күнекмәләрен даими күзәтеп бару, дөрес һәм гадел бәя бирү. Ә бу үз чиратында укучының кайсы теманы яхшы үзләштерүен яисә җитәрлек дәрәҗәдә үзләштерә алмавын күрсәтә, укытуның сыйфатын һәм нәтиҗәлелеген яхшыртуга китерә. Тикшерүнең төп объекты укучыларның программа таләпләренә туры китереп үзләштерелгән белем һәм аралашу күнекмәләреннән гыйбарәт. Тикшерүне методик яктан дөрес оештыру шартларының берсе – тикшерү вакытында укучыларга тәкъдим ителгән эшләрнең катлаулыгы ягыннан мөмкин кадәр бердәй булуы.

        Укучыларның белем һәм күнекмәләрен тикшерү эшен системалы үткәрү максатыннан, чирек барышында агымдагы, тематик һәм йомгаклау характерындагы тикшерү эшләре үткәрелә. Алар укытучыга чирек билгесен дөрес чыгарырга ярдәм итә.

        Укучыларның белем һәм күнекмәләрен тикшерү дөрес нәтиҗә бирсен өчен, сөйләм эшчәнлегенең һәр төре буенча иң уңай ысуллардан файдаланырга кирәк.

Татар теленнән  календарь –тематик планлаштыру

Сыйныфлар: 3в,3э

Укытучы : Абдушова Рузилә Рафаэль кызы

Сәгатьләр  саны:  

Барлыгы 102сәгать; атнага   3 сәгать

 эшләр: контроль эш- 4, контроль сүзлек диктанты  - 4, контроль күчереп язу 4.

Планлаштыру  Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының “Рус мәктәпләрендәге рус төркеме укучыларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты”на  нигезләнеп  төзелде.

Дәреслек: Күңелле татар теле.: Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 3 нче сыйныф рус балалары  өчен татар теле һәм уку дәреслеге.  Р.З.Хәйдәрова,Г.М.Әхмәтҗанова,Л.Ә.Гыйниятуллина–Казан, “Татармультфильм”нәшрияты,2013.

  Өстәмә әдәбият:

 1.А.Ш.Асадуллин, Р.А.Юсупов ”Рус телле балаларга татар телен укыту методикасы нигезләре ”Казан,” Мәгариф” нәшрияты, 1998.

  2.Р.Р.Нигъмәтуллина”Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр hәм күнегүләр җыентыгы 1 кисәк” Яр Чаллы, 2003.

  3.Ф.С.Сафиуллина, Г.Р. Шарафиева “Учат таблицы и схемы”,1996.

  4.Р.З Хайдарова, Р.Л. Малафеева “Татарский язык в таблицах”, Набережные Челны,2002.

  5.Вил Казыйханов “Әхлак дәресләре”,Яр Чаллы, 2001.

  6. Нурмухаметова Р. С. Сборник правил по татарскому языку для русскоязычных учащихся. – Казань: Гыйлем, 2008

Татарстан  Республикасы  Түбән  Кама   муниципаль  районы

муниципаль  бюджет  гомуми  белем  бирү  учреждениесе «14 нче  лицей»  

Татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Абдушова Рузилә Рафаэль  кызының

3 в,э сыйныфларының рус төркемнәре өчен

татар теле буенча  эш программасы

                                                                                                                                        Педагогик киңәшмә утырышында каралган

                                                                                                                                                                                        Беркетмә №       1      дддд

                                                                                                                                                                                “29”  август  2014 нче ел

Түбән Кама шәһәре

2014 - 2015 нче уку елы

Аңлатма язуы

Эш программасы статусы       

       Эш программасы  түбәндәге документларга нигезләнеп төзелде:

• Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының “Рус мәктәпләрендәге рус төркеме укучыларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты”, Казан, 2005 ел;
• Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар теле укыту программасы: 1-4 нче сыйныфлар [ төзүче авторлар: Р. З. Хәйдәрова, Н.Г.Галиева, Ә.Г.Әхәтова] – Казан. “Мәгариф” нәшрияты.2009;
• 14 нче гомуми белем бирү лицееның 2014-2015 нче уку елына укыту  планы;
• 14 нче гомуми белем бирү лицееның эш программасы турындагы нигезләмәсе.

Эш программасының эчтәлеге

Татар теле белем бирү  өлкәсендә тел белеме, психология, дидактика һәм башка чиктәш фәннәр белән тыгыз бәйләнгән. Өйрәнелә торган материалның эчтәлеге һәм характеры беренче чиратта  - лингвистика, ягъни тел белеме тарафыннан билгеләнелә. Шуңа күрә татар теле укытучысы рус теленең үзенчәлекләрен яхшы сиземләргә, аларны истә тотарга бурычлы. Ул ике телгә хас булган охшаш һәм аермалы якларны даими рәвештә күрсәтеп барырга тиеш.

Билгеле булганча, укытуның максаты җәмгыять тарафыннан куелган социаль заказ белән билгеләнә. Татарстан Республикасының белем бирү системасына куйган төп бурычы – иҗади фикерләүче, инициативалы, иҗтимагый тормышта актив катнашучы, белемле, ике дәүләт телендә һәм чит телләрдә дә иркен сөйләшеп аралашучы, билингваль шәхес формалаштыру.

        Гомуми башлангыч белем бирү мәктәбендә татар телен укытуның максатлары:

1. укучыларга татар теленең фонетик, лексик, грамматик нигезләре буенча гамәли белем бирү;
2. балаларда телдән һәм язма сөйләм күнекмәләре булдыру; сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча күнекмәләр формалаштыру;
3. укучыларның иҗади активлыгын арттыру, аларда татар телен өйрәнүгә омтылыш һәм кызыксыну тәрбияләү;
4. балаларның рухи дөньясын баету, төрле милләт вәкилләре арасында телләрне өйрәнү аша бер-берсенә ихтирам һәм дуслык хисе тәрбияләү.

      Гомуми башлангыч белем бирү мәктәбендә татар телен укытуның бурычлары:

1.  татар сөйләмен тыңлап аңларга күнектерү;
2.  татар этикеты тәгъбирләрен кертеп, бирелгән ситуация буенча диалогик сөйләм оештырырга өйрәтү;
3.  программада күрсәтелгән лексик темалар буенча телдән яки язмача сөйләм булдыруга ирешү;
4.  карап чыгу, танышу, эзләнү, максаты белән уку төрләрен кулланып, төрле жанрдагы текстларны аңлап уку күнекмәләрен үстерү;
5.  тәкъдим ителгән текстларны яттан өйрәнү;
6.  мәкальләрнең рус эквивалентларын табарга hәм чагыштырырга өйрәтү;
7.  татар телендәге сөйләмне фонетик, лексик, грамматик яктан дөрес төзергә күнектерү;
8.  татар халкының фән, сәнгать, мәдәният өлкәсендәге казанышлары, күренекле шәхесләре белән таныштыру.

                                                                                       Белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы

Коммуникатив компетенция

Сөйләм эшчәнлегенең төрләренә өйрәтү.

Тыңлап аңлау. Татар сөйләмен тыңлап аңлау буенча укучыларда башлангыч күнекмәләр булдыру; таныш материалга нигезләнгән сөйләмне тыңлап, җөмлә чикләрен билгеләү; сөйләм барышында эчтәлеккә төшенеп бару; тыңланган мәгълүматның эчтәлеге буенча сорауларга җавап бирү, сораулар кую, сөйләшү үткәрү,эчтәлекне татарча яки русча сөйләп бирү.

Сөйләү. Өйрәнелгән лексик берәмлекләрдән һәм җөмлә калыпларыннан файдаланып, мәктәп, гаилә, балаларның тормышы һәм табигать күренешләре белән бәйле ситуацияләргә диалог яки монолог төзеп сөйләү; аралашуга бәйле исәнләшү, саубуллашу, гафу үтенү, рәхмәт әйтү, котлау, үтенеч белдереп, кайтарып сорау һәм башка репликаларны сөйләмдә дөрес куллану.

Уку. Татар хәрефләрен танып, алар белдергән авазларны дөрес әйтү; аерым җөмләләрне һәм бәйләнешле текстларны аңлап, дөрес һәм сәнгатьле итеп уку, текстларның эчтәлегенә төшенеп бару; яңа сүзләрнең мәгънәләрен контексттан чыгып аңлау яки сүзлектән табу.

           Язу һәм язма сөйләм. Татар хәрефләрен, сүзләрен дөрес язу; бәйләнешле текстка өстәмәләр кертмичә күчереп язу; сүзлек диктанты

           язу; аралашу ситуацияләренә бәйле хикәя язу; котлау, чакыру кәгазе, адрес язу.

Лингвистик  компетенция

Фонетика.Орфография.Графика. Орфография. Калын һәм нечкә сузыклар. Яңгырау һәм саңгырау тартыклар.Татар телендә рәт һәм ирен гармониясе. Хикәя, сорау, боеру җөмләләрнең интонациясе.Сүз басымы һәм аның үзенчәлекле очраклары.Транскрипция билгеләре.

Лексикология.Мәгънәләре ягыннан якын һәм капма – каршы мәгънәле сүзләр. Татарча-русча һәм русча-татарча сүзлекләрне куллану.

Татар телендә рус алынмалары.

Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы.  Тамыр һәм кушымча. Кушма, парлы сүзләр. Сүз ясалыш ысуллары: -чы,-че кушымчалы исемнәр;

-лы,-ле, -сыз,-сез кушымчалы сыйфатлар.

Грамматика. Морфология. Исем. Исемнең сан, килеш, тартым белән төрләнүе. Уртаклык һәм ялгызлык исемнәр. Алмашлык. Кем? Нәрсә? алмашлыкларының килеш белән төрләнүе. Зат алмашлыкларының килеш белән төрләнүе. Күрсәтү алмашлыклары(бу,теге).Билгеләү алмашлыклары (барлык, бөтен, үз). Сыйфат. Сыйфат + исем төзелмәләре. Сыйфатның артыклык, чагыштыру дәрәҗәләре. Сан. Микъдар, тәртип, җыю саннары. саннары. Сан + исем төзелмәләре. Фигыль. Хикәя фигыльнең билгеле үткән, билгесез үткән заман формалары. Хикәя фигыльнең барлыкта һәм юклыкта зат – сан белән төрләнүе.  Фигыльнең инфинитив формасы. Инфинитив + яратам төзелмәсе. Саф рәвешләр. Урын - вакыт рәвешләре. Бәйлек һәм бәйлек сүзләр.Баш, юнәлеш,чыгыш килешләрне таләп итә торган бәйлекләр.Кисәкчә. Сорау (-мы/-ме), юклык (түгел) кисәкчәләре.

 Синтаксис.  Җыйнак һәм җәенке гади җөмлә. Җөмләнең баш кисәкләре.Татар җөмләсендә сүз тәртибе кагыйдәләре. Һәм, ә, чөнки, ләкин теркәгечле җөмлә калыплары.Җөмләнең коммуникатив төрләре: раслау, инкяр, сорау, боеру җөмләләр.   Татар һәм рус телләрендәге грамматик аермалар.Татар җөмләсендә сөйләм яңалыгының урыны.

Социаль- мәдәни компетенция

Татар исемнәрен, Татарстанның табигатен, җирлеген, топонимикасын дөрес әйтә белергә өйрәтү, аларның семантикасы белән кызыксындыру, балалар фольклоры, татар халкы авыз иҗаты, әдәбият-сәнгать вәкилләре белән беренчел таныштыру.

Укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:

1)татар телен өйрәнүнең әһәмиятен белү;

2)татар теленең алфавитын яттан белү, авазларны дөрес әйтә белү һәм хәрефләрне дөрес яза белү;

3)бирелгән текстларны дөрес укый һәм яза белү;

4)әйтелеше һәм язылышы арасында аерма булган сүзләрне яза белү;

5)сүзләрне иҗекләргә бүлә белү;

6)сүз басымын дөрес куеп, сүзләрне әйтә белү;

7)хикәя,сорау,боеру җөмләләрне дөрес интонация белән әйтә белү;

9)актив үзләштерелгән исемнәрне сан, килеш,тартым белән төрләндереп, телдән һәм язма сөйләмдә куллана белү;

10)татар телендә исемнәргә кем? нәрсә? сорауларын кую үзенчәлеген белү;

11)татар телендә сыйфат һәм исем, сан һәм исем төзелмәләренең кулланылыш үзенчәлекләрен белү;

12)фигыльнең өйрәнелгән заман формаларын сөйләмдә куллануга ирешү;

13)татар һәм рус телләренең уртак һәм аермалы якларын белеп,сөйләмне фонетик, лексик, грамматик яктан дөрес оештыра белү;

14)ана теле тәэсирендә барлыкка килгән әйтелеш һәм сөйләм хаталарын төзәтә белү;

15) актив үзләштерелгән җөмлә калыпларын тыңлап яки укып аңлый белү, татар җөмләсендә сүз тәртибе кагыйдәләрен истә тотып, аларны сөйләмдә куллануга ирешү;

16)сорау һәм җавап репликаларын дөрес кулланып, әңгәмә кора алу;

17)татар сөйләм этикетына хас булган танышу, исәнләшү, сайбуллашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү һәм башка калыпларны урынлы куллана алу;

18)тасвирлау яки хикәяләү төрендәге бәйләнешле текст төзи белү;

19)телдән һәм язмача диалогик яки монологик формада аралаша белү;

20)бәйләнешле текстларны сәнгатьле итеп һәм эчтәлеген аңлап укый алу;

21) тиешле күләмдә татар сүзләрен яттан белү.

3  нче сыйныфта  рус телендә сөйләшүче балалар үзләштерергә тиешле белем –күнекмәләр:

1. Укытучының дәрес, уен ситуацияле белән бәйле сорауларын, күрсәтмәләрен аңлау.
2. Сүзләрне,сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматик формаларны бер-берсеннән ишетеп аера белү.
3. Сүзләрне, җөмләләрне тыңлап тәрҗемә итә белү.
4. Татар алфавитындагы хәрефләрне дөрес, матур яза белү.
5. Дөрес күчереп язу күнекмәләрен булдыру.
6. Бәйрәмнәр белән котлау, чакыру кәгазьләре яза белү.
7. Өйрәнелгән эчтәлек нигезендә әңгәмәдәшең белән контакт урнаштыра, сорау куя, җавап бирә, кире кага, раслый белү.
8. Дәреслектә бирелгән үрнәк диалогларны сәнгатьле итеп уку, сөйләү һәм охшаш диалоглар төзү.
9. Җанлы һәм җансыз предметларны, рәсем, картина эчтәлеген сурәтләп сөйли белү.
10. Укыган хикәянең эчтәлеген сөйли белү.
11. Кечкенә күләмле шигырьләрне яттан сөйләү.
12. Укыганда сүзлекләр куллана белү.
13. Үзе, гаиләсе һәм дуслары турында кечкенә информация бирә белү.

Укучыларның белем һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары

Программаның ресурслар белән тәэмин ителеше

Программаның эчтәлеге

Татар теле дәресендә укучыларның  белем һәм күнекмәләрен тикшерү

         Укучыларның белем һәм күнекмәләрен тикшереп бару һәм бәяләү укытуның әһәмиятле өлешен тәшкил итә. Тикшерүнең төп максаты – укучыларның белем һәм сөйләм күнекмәләрен даими күзәтеп бару, дөрес һәм гадел бәя бирү. Ә бу үз чиратында укучының кайсы теманы яхшы үзләштерүен яисә җитәрлек дәрәҗәдә үзләштерә алмавын күрсәтә, укытуның сыйфатын һәм нәтиҗәлелеген яхшыртуга китерә. Тикшерүнең төп объекты укучыларның программа таләпләренә туры китереп үзләштерелгән белем һәм аралашу күнекмәләреннән гыйбарәт. Тикшерүне методик яктан дөрес оештыру шартларының берсе – тикшерү вакытында укучыларга тәкъдим ителгән эшләрнең катлаулыгы ягыннан мөмкин кадәр бердәй булуы.

        Укучыларның белем һәм күнекмәләрен тикшерү эшен системалы үткәрү максатыннан, чирек барышында агымдагы, тематик һәм йомгаклау характерындагы тикшерү эшләре үткәрелә. Алар укытучыга чирек билгесен дөрес чыгарырга ярдәм итә.

        Укучыларның белем һәм күнекмәләрен тикшерү дөрес нәтиҗә бирсен өчен, сөйләм эшчәнлегенең һәр төре буенча иң уңай ысуллардан файдаланырга кирәк.

Татар теленнән  календарь –тематик планлаштыру

Сыйныфлар: 3в,3э

Укытучы : Абдушова Рузилә Рафаэль кызы

Сәгатьләр  саны:  

Барлыгы 102сәгать; атнага   3 сәгать

 эшләр: контроль эш- 4, контроль сүзлек диктанты  - 4, контроль күчереп язу 4.

Планлаштыру  Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының “Рус мәктәпләрендәге рус төркеме укучыларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты”на  нигезләнеп  төзелде.

Дәреслек: Күңелле татар теле.: Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 3 нче сыйныф рус балалары  өчен татар теле һәм уку дәреслеге.  Р.З.Хәйдәрова,Г.М.Әхмәтҗанова,Л.Ә.Гыйниятуллина–Казан, “Татармультфильм”нәшрияты,2013.

  Өстәмә әдәбият:

 1.А.Ш.Асадуллин, Р.А.Юсупов ”Рус телле балаларга татар телен укыту методикасы нигезләре ”Казан,” Мәгариф” нәшрияты, 1998.

  2.Р.Р.Нигъмәтуллина”Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр hәм күнегүләр җыентыгы 1 кисәк” Яр Чаллы, 2003.

  3.Ф.С.Сафиуллина, Г.Р. Шарафиева “Учат таблицы и схемы”,1996.

  4.Р.З Хайдарова, Р.Л. Малафеева “Татарский язык в таблицах”, Набережные Челны,2002.

  5.Вил Казыйханов “Әхлак дәресләре”,Яр Чаллы, 2001.

  6. Нурмухаметова Р. С. Сборник правил по татарскому языку для русскоязычных учащихся. – Казань: Гыйлем, 2008