урок якутского языка по требованию ФГОС. Тема урока: "Аат тыл - саҥа чааһа" (Имя существительное)
план-конспект урока (6, 7, 8, 9 класс) по теме

№

Уруок түһүмэҕэ

Учуутал тэрийэр үлэтэ

Үөрэнээччи үлэтэ

Оҕо иҥэринэр сатабыллара (УУД)

1.

2

Киириитэ. Турукка киллэрии.

 Толкуйдуур-ырытар эйгэни тэрийии (проблемнай ситуацияны тэрийии)

Бэйэни билиһиннэрии. Мин бүгүҥҥү уруокка икки бэргэн этиилээх кэллим. Дьарыкпыт саҕаланыан иннинэ сүрэхпит ханнык этиини сэҥээрбитигэр үөрбүт смайликта туруор. Тэтэрээккэр сурун.

 1.Дьолуҥ – бэйэҥ илиигэр.

2. Эйиэхэ киһи эрэнэрэ, эбии кынаты үүннэрэр.

Билиҥҥи киһи сиэригэр-майгытыгар ханнык мөкү өрүттэри бэлиэтиэҥ этэй?

 Билиҥҥи  кэмҥэ арыгыны өрө тутуу                        

                   наадалаах дуо ? Тоҕо?

Тэтэрээтигэр икки бэргэн этииттэн биирин нүөмэрин сурунар.

Тэтэрээтигэр сурунар.

Билиҥҥи киһи мөкү өрүттэрэ , мин санаабар...

Бэйэни салайынар-дьаһанар, иитинэр сатабыл (личностные УУД)

Познавтельные УУД

Тобулук өйү сайыннарар сорудах. Тэҥниир сатабыл, түмүк оҥорор.

3

Матырыйаалы кытта үлэ1

 Ааҕар эйгэни тэрийии.

 « Олоххо аналгын өйдөөрүүй” хоһоону ааҕыы. (уус-ураннык бэйэм ааҕабын)

Олоххо аналгын өйдөөрүүй....

Арыгы амырыын дьаатыгар ылларбыт,

Дьүһүн – бодо, сирэй – харах буорайбыт,

Дьүүллээн – бодолоон өйдүүргэ мөлтөөбүт,

Арыгыһыт дьаабы дьаллыгар ылларбыт...

Оо, хаһан эрэ, үчүгэйкээн бэйэлээх

Оҕо буолан, ийэлээх аҕаҕын үөрдэриҥ,

Оскуолаҕар кэлэҥҥин, билиилээх-көрүүлээх

Оҕо аатыран, учууталларгар хайҕанарыҥ.

Этиҥ эрэ, эһиги, туох нааданый, эһиэхэ,

Көнөр суолга киирэргэ, арыгыттан тэйэргэ,

Дьиэ кэргэни баһылаан, үөрэ-көтө олорорго,

Дьоҥҥо-сэргэҕэ ытыктатан, үтүө аакка тиксэргэ

Хоһоону  ааҕар кэммэр:

   1. Аат тыллары сурунуҥ туох интэриэһинэй баарый.

2.Аат тыл арааһынан наардаа, тыллары суруй

Регулятивные, познавательные (Хоһоону истэр аат тыллары бэлиэтэнэр).  Дьарыгын былааннанар, билиитин сааһылыыр

4

Матырыйаалы кытта үлэ 2

Пааранан үлэни тэрийии. Иккилии буолан анал карточканан сүбэлэһэн толороллор.

Сорудах ис хоһооно: аат тыллар олоххо суолталарын ырыталлар. Аат тыл арааһынан наардыыллар. Оҕолор эппиэттэрин дуоскаҕа суруйабыт. (ортоку)

Аат тыллар олоххо суолталарын ырыталлар.

Аат тыл арааһынан наардыыллар.

Алтыһар-бодоруһар дьо5ур сайдар. (коммуникативные)

5

Ырытыы

1. Арыгыны испэт буоларга миэхэ ким? туох көмөлөһүөн сөбүй?   (анал ааттар)
2. Аат тыллары туттан Чөл олох туһунан бэргэн этиилэрдэ  айан суруйуҥ.(спорт, )

3. Ребус айан оҥороллор пааранан. Темата чөл олох.

.

Тэтэрээккэ пааранан улэ.

Дуоскаҕа үлэ.

Уопсай үлэ= ырытыы.

Билэр- көрөр сатабыллары,  тобулук өйү сайыннарар үөрүйэхтэри иҥэринэр.

Познавательные УУД

6

Түмүү

Ыйытыыларга хоруй?

-  Аат тыл диэн тугуй?(биһигини тулалыыр араас предмети, тыынар тыыннааҕы, айылҕа көстүүтүн көрдөрөр)

- Аат тыл ханнык ыйытыыларга хоруйдууруй?(ким? Туох?)

- Аат тыл арааһа? (уопсай аат- араас предмети суолтатынан бөлөхтөөн ааттыыр тыл,  анал аат- ити бөлөхтөн биир чопчу предмети ааттыыр тыл)

- Аат тыл суолтата? (предмет, өйдөбүл)

- аат тыл ахсаана? (биир, элбэх)

- аат тыл падеһа? (түһүгэ)

- онтон хоһооҥҥо аат тыл ханнык арааһа ордук туттулларый? (уопсай, анал, паараласпыт аат тыл)

Ыйытыыга хоруйдуур.

Бэлиэни-символы туһанар үөрүйэхтэри иҥэринэр.

метапредметные

7

Сыаналааһын

Уруок саҕаланыытыгар 2 өс хоһоону суруйбуппут, онтон иккистээн толкуйдаан баран, сөбүлүүр бэлиэҕитин туруоруҥ.

Уруок аатын толкуйдааҥ тэтэрээккитигэр сурунуҥ.

Сөбүлээбит өс хоһоонун бэлиэтиир.

Ытык өйдөбүллэри иҥэрии

Личностные УУД

8

Түмүк

Уруок арыйыыта тугуй?

Дьиэҕэ үлэ 1.“Олох суола”  акция бырайыагын оҥорорго холон.

2. Уруок аатыгар олоҕуран, өйтөн суруйуута суруй.

“Хас биирдии киһи олоҕун суолун бэйэтэ талар”

Ытык өйдөбүллэри иҥэрии. Личностные УУД