Кичээл планы "Фонетика болгаш орфоэпия талазы-биле нормалар"
план-конспект урока (9 класс) по теме

Тыва Республиканыӊ өөредилге болгаш эртем яамызы

Муниципалдыг бюджеттиг ниити өөредилге чери

Тожу кожууннуӊ Адыр-Кежиг ортумак ниити билиг школазы

9-ку класска тыва дылга

кичээл планы:

«Фонетика болгаш орфоэпия (шын адалга) талазы-биле нормалар»

Тыва дыл болгаш чогаал башкызы

Дамбаа Ш.В. тургускан

Адыр-Кежиг – 2016

Темазы: Фонетика болгаш орфоэпия (шын адалга)

талазы-биле нормалар.

Сорулгазы:

1. Уругларныӊ ортумак класстарга фонетика болгаш орфоэпия талазы-биле алган билиглерин быжыглап, фонетика болгаш орфоэпияныӊ нормаларыныӊ дугайында билиин ханыладыр;

2. Аас чугаазынга орфоэпияныӊ нормаларын шын сагыырынга болгаш бижимел чугаазынга частырыглар турбазын чедип алыр;

3. Төрээн чер-чуртунга, ооӊ бойдузунга ынак болурунга кижизидер.

Кичээлдиң дерилгези: карточкалар, ном, диктофон.

Кичээлдиӊ чорудуу

1. Организастыг кезээ:

Уруглар-биле мендилежири, кичээлге белеткелин хынаары.

2. Катаптаашкын:

1. Карточкалар-биле ажыл (өөреникчи бүрүзүнге карточкалар үлеп бээр, харыылапкан соонда, чанында олурар эжи-биле солчуп алгаш, хынажыр);
2. Онаалга хыналдазы (мергежилге 88, ивиниӊ аттары).

3. Чаа тема тайылбыры:

1. Самбырага ажыл:

Класстан үш өөреникчини самбырага үнүп кээр, столда саазында онаалгалар бердинген, оларныӊ кайы бирээзин шилип алыр. Саазыннарда темалар бердинген. Бердинген темага хамаарыштыр чугаа чорудар (5 домактан эвээш эвес). А олурар эштери чугаалап турар эжиниӊ чугаазында частырыгларны тывар. Шын адалгазын хынаар. Ооӊ соонда диктофонда бижиткен үнүн өөреникчиниӊ бодунга дыӊнадыр, частырыгларын боду база эскерип көөр.

2. Словарьлыг диктант:

Тоол, ыыттавас, завод, автобус, балыкчы, боова, өрээл, пөш, дииӊ, бүзүрел, хомустаар, төөгү, тос.

3. Ном-биле ажыл:

Бир өөреникчи дүрүмнү номчуур, тайылбырны бээр. Мергежилге 89 – аас-биле.

4. Быжыглаашкын:

1. Мергежилге 90, арын 165 (бижимел).

2. Чурук-биле ажыл:

Чурукту көргеш, ат бээр. Чурукка хамаарыштыр беседа чорудар. Орфоэпия нормазын сагыыр.

3. Кыска чогаадыг:

«Кайгамчыктыг Тожум» деп кыска чогаадыг бижиир.

5. Түӊнел:

1. Катаптаашкын. Өөренген темага хамаарыштыр айтырыглар салыр:

• Фонетикага чүнү өөренирил?
• Орфоэпия деп чүл?
• Литературлуг норма дугайында тайылбырлаар.

2. Бажыӊга онаалга:

Мергежилге 97, 98 арын 168.

3. Демдектер салыры.