Интеграциялы дәрес "Үҙләштерелгән һүҙҙәр" ( рус теле, башҡорт теле, инглиз теле).
план-конспект урока (6 класс) на тему

Конспект открытого Интегрированного  урока по русскому языку с использованием ИКТ (английский, башкирский и информатика) на тему: «Заимствования из неславянских языков»

Подготовили и провели учителя МБОУ БАшкирского лицея №12:

Таипова Л.Р. учитель русского языка и литературы

Гумерова  Зифа Зинатулловна учитель английского языка

Габитова Гульсина Мухтаровна учитель башкирского языка

Учалы 2012г

Открытый урок

Интегрированный урок по русскому языку с использованием ИКТ (английский, башкирский и информатика) на тему: «Заимствования из неславянских языков»

Цель: 1. научиться работать с текстом, стать идеальным читателем;

            2. научиться работать в программе PowerPoint

            3. научиться оценивать себя, слушать других, уметь работать в группе, в паре; обобщать и делать выводы по пройденному материалу.

Задачи:

1. Определить причину, пути и способы проникновения иностранных слов в русского языка

 2. Виды заимствований

 3. Понять в чём взаимосвязь русского языка с другими языками: английским и башкирским.

Оборудование: ноутбуки, интерактивная доска.

Ход урока:

Iчасть – урок русского языка

1. Давайте вспомним, о чём мы говорили на предыдущих уроках.  Об изменчивости словарного состава языка, о происхождении русских слов, о заимствовании из славянских языков. Сегодня будем разбирать параграф 25.
2. Тетради открываем, записываем дату (я подготовила запись на интерактивной доске)

Семнадцатое февраля

Классная работа.

Тема: Заимствования из неславянских языков

        3. Прежде чем приступить к изучению нового материала, давайте определим цели и задачи урока: (по ходу ответов появляются слайды)

- С чем мы на уроке обычно работаем? (ответ – с текстом) следовательно, одна из целей урока – это научиться работа с текстом.

- А что значит научиться работать с текстом, стать идеальным читателем.

- А что значит, стать идеальным читателем? (ответ – читать внимательно, с карандашом в руках, делим текст на микротемы )

Цели:

1. научиться работать с текстом, стать идеальным читателем;

2. научиться работать в программе PowerPoint

 3. научиться оценивать себя, слушать других, уметь работать в группе, в паре, обобщать и делать выводы по пройденному материалу.

Задачи:

1. Определить причину, пути и способы проникновения иностранных слов в русского языка

2. Виды заимствований

3. Понять в чём взаимосвязь русского языка с другими языками: английским и башкирским.

- Определив цели и задачи урока, приступаем к  чтению  текста и работе с ним. Дома вы должны были прочитать  дополнительный материал к содержанию 25 параграфа, определить микротемы, написать их и сделать презентацию. А сейчас читаете текст –25 параграфа  и дополнительный материал из справочника по русскому языку для студентов филологического института. Определите микротемы, запишите  их и внесите  дополнения в свою презентацию.

Работа учащихся по тексту

Заимствование из неславянских языков.

(дополнительный материал к 25 параграфу учебника В.В.Репкина)

«Почему в русский язык проникают иностранные слова? Причины этого явления бывают внеязыковые и языковые. Внеязыковые причины коренятся в социально-исторических условиях, при которых разносторонние связи между народами неизбежно и естественно вызывают взаимопроникновение языков.

Одна из языковых причин — стремление устранить многозначность слова или уточнить его значение. Например, слово конец обозначает: предел, границу чего-либо; последний момент (о времени); смерть; расстояние между двумя отдалёнными точками и др. Чтобы устранить эту многозначность, было заимствовано: из английского языка — финиш (заключительная часть спортивных соревнований); из итальянского — финал (конец какого-либо события, дела, явления); из греческого — эпилог (заключительная часть литературного произведения).

Другая, также языковая причина заимствования — стремление заменить длинное наименование одним словом: положение тела — поза (франц.); меткий стрелок — снайпер (англ.); движение рукой, сопровождающее или заменяющее какое-либо высказывание,— жест (франц.); насыпь для ограждения местности от затопления — дамба (гол.) и т. п.

В сознании многих существует некоторый «гипноз» иноязычных, экзотических слов. Поэт Владимир Орлов иронически писал об этом:

Мне не даёт экзотика покоя —

Меня бросают в холод и жару

Тамтамы, томагавки и каноэ,

Торосы, альбатросы, кенгуру.

А между тем значение почти всех заимствованных слов на поверку оказывается самым обыкновенным: тамтам (из малайского) — это дословно то же, что наше «бум-бум», каноэ в языке индейцев Северной Америки — просто лодка, альбатрос по-португальски — буревестник, арена по-латыни первоначально обозначала песок, динамо по-гречески — сила,  лидер по-английски — ведущий, раунд, ринг — круг, кольцо.

Заимствованные слова можно определить по целому ряду признаков. К ним относятся:

1. Наличие начальной буквы «а»: абажур, апрель, алый, армия, аптека. Русские слова с начальной «а», если не считать слов, образованных на основе заимствований, встречаются редко. В основном это междометия, звукоподражания и слова, образованные на их основе: ага, а, ай, ах, ахнуть, ау, аукаться и т. д.

2.  Наличие буквы «э» в корне слова: мэр, алоэ, эмоции, фаэтон. В исконно русских словах буква «э» встречается в словах междометного и местоименного характера — эй, эх, этот, поэтому, а также в словах, образованных в русском языке на основе заимствований (энный, энский, эсер).

3.  Наличие в слове буквы «ф»: графин, скафандр, февраль. Исключение составляют междометия, звукоподражания — фу, уф, фи, а также слово филин.

4.  Наличие сочетаний двух и более гласных в корнях слов: диета, дуэль, ореол, поэма, караул.

5.  Наличие сочетаний согласных «кд», «кз», «гб», «кг» в корнях слов: анекдот, вокзал, шлагбаум, пакгауз.

6.  Наличие сочетаний «ге», «ке», «хе» в корне: легенда, кеды, трахея. В русских словах такие сочетания обычно бывают на стыке основы и окончания: по дороге, к снохе, в песке.

7. Наличие сочетаний «бю», «вю», «кю», «мю» в корнях слов: бюро, гравюра, кювет, коммюнике.

8. Наличие двойных согласных в корнях слов: вилла, прогресс, профессия, сессия, ванна. В исконно русских словах двойные согласные встречаются только на стыке морфем.

9. Произношение твёрдого согласного звука перед гласными [э] (буквой «е»): модель [дэ], тест [тэ].

10.   Несклоняемость слов: протеже, кешью, курабье, барбекю».

Подхожу к каждой группе и веду с ними беседу.

Дети работают в программе PowerPoint составляют презентацию.

Озвучиваем микротемы.

Выполняем упражнения. 79 устно

Работа в группах:

Пытаются определить ЛЗ, опираясь на интернациональные словообразовательные элементы.

Выслушиваю и  предлагаю узнать точное лексическое значение  по электронному толковому словарю.  

Упр 80  Используя интернациональные словообразовательные элемент и электронный толковый словарь, дети выполняют упражнение.

- Есть вопросы? (на листочке отдельно задание – заполняют пропуски с помощью ручки) Итак, мы поняли что  причину и определили способы и виды заимствований.

Найдите абзац, где говорится о том, что в 20 веке много заимствовано банковских терминов.   А сегодня 21 век. Сейчас есть заимствования? А из какого языка больше всего заимствования ?

- из английского!

Действительно! Средства массовой информации, телевидение буквально заполонили английские слова! Иногда уже кажется, что русского-то и нет. Почему так происходит? В связи с чем? Об этом мы узнаем из сообщения ученика 7А класса Прашко Артёма. А сейчас предлагаю сделать физминутку!!!  Потанцуем  с весёлыми пингвинами! Клип Пингвины

(II часть урока  –  английский язык)

- Молодцы!!!  Во-первых, следующую часть урока будет проводить учитель английского языка  Гумерова Зифа Зинатулловна. Во-вторых, Прашка Артем, призёр  муниципальных олимпиад по английскому языку, познакомит  вас с содержанием своей исследовательской работы на тему «Английские заимствования в русском языке как результат межкультурного взаимодействия».  Текст сообщения на партах: можете слушать или читать. Будьте внимательны! Возможно, Артем захочет с вами пообщаться.

Артём рассказывает. Его текст на интерактивной доске:

«Learning English is very important today. Nowadays we try to learn English because we surf the Net, read books, listen to English songs, watch cartoons and films. We have pen-pals from English speaking countries. English became an international language. The English language is a means of communication all over the world. Little by little English words began to penetrate into different languages. Thousands of English words appeared in the Russian language. It was very interesting to find out such words in Russian. All of us know such words as manager, check, bonus, comeback, scanner, printer, cleaner and so on. These words are the latest borrowing of words that have arisen in the twenty-first century. These words came from English and its American dialect. And we call them Anglicisms. And I think that the process of borrowing words in the Russian language is inevitable. The next reason that we use English terms is that they are shorter than Russian ones. For instance; retail means - розничная торговля. To my mind, the borrowing of words is not so bad. But it is very important that these neologisms should not replace Russian words. For example; we should use  the word “премия” instead of “bonus”, the word” творческий” instead of the word “креативный” and so on. There is no need in it.»

Answer the questions  (Вопросы к тексту):

1)What do you think English and American people use simple or complicated terms?

2)What Anglicisms do you know?

3)Do we need Anglicisms or maybe we can do without them?

4)Why are there so many English words in our speech?

- Артём, Let the children meet in groups? For example, the first question is the first group.

- Ok!

- -And now, guys, a bit of practice. I prepared for you the job printed on each group.

Задания:
Упражнение№1(слайд)

Замените английские звуки и буквы русскими:

[dз] –  [дж] – джинсы,

-ing [η] – [инг] – тюнинг,

men [men] – [мен] – спортсмен,

ment [ment] – [мент] – момент,

tion [∫en] – [шэн] = ция - революция

er  [ә] – ер – принтер, миксер

(t) ch [t∫] –  ч – чек, чемпион

Упражнение 2

Распределите английские слова по тематическим группам и напишите обозначение этого понятия по-русски, не пользуясь словарем

mixer         printer ,diving ,remake, broker,

shaker ,browser ,bowling, image, security,

toaster, scanner, biker, poster,  provider,

jumper ,notebook, sprinter ,hit ,realtor,

second-hand ,        Internet, match, jazz ,producer

Упражнения 3         Выделите в русских  словах сочетания букв, указывающие на то, что слово пришло из английского языка

-Well done children! You with all my jobs well done.  

- -Children, write down the homework exercises: 4 and 5.

Упражнение 4

Замените данные заимствованные слова русскими синонимами, при затруднении обращайтесь к словам для справок.

Эксклюзивный – ________________

Бейби –_________________________

Презент – _______________________

Суперстар –_____________________

Бойфренд – _____________________

Имидж – ________________________

Постер –_________________________

Уикэнд – ________________________

Фешенебельный – _________________

Юзер – __________________________

Лузер –__________________________

Клевый – от clever ________________

Хаер –___________________________

Шузы –__________________________

Фейс –___________________________

Холидей – ________________________

Драйв –___________________________

Слова для справок: исключительный, энергетик, малыш, каникулы, подарок, лицо, звезда, друг, возлюбленный, туфли, образ, волосы, плакат, умный, выходные дни, неудачник,  модный, пользователь.

Упражнение 5

Попробуйте объяснить лексическое значение слов с помощью английского языка.  

Запишите рядом английские слова, обозначающие эти понятия.

Футбол –____________________

Кроссворд –_________________

Тайм-аут – __________________

Гринпис – ___________________

Секонд хенд – ________________

Спикер –_____________________

Скейтборд –__________________

Ток-шоу –____________________

Хенд-мейд – __________________

Сноуборд – ___________________

Слова для справок: football, time out, crossword, snowboard, green peace, Hand made,  second hand, talk-show, speaker, skateboard.

III часть урока  – урок башкирского языка

- Ребята, из второй части урока мы выяснили для себя, что очень много слов заимствовано из английского языка. Третья часть урока будет посвящена башкирскому языку, чтобы понять, есть ли заимствования из нашего родного языка в русский язык. А в этом разобраться поможет Габитова Гульсина Мухтаровна.

- Артабан дәресебеҙҙе башҡорт телендә дауам итәбеҙ.

Әйҙә баҫайыҡ та әҙерәк ял итеп алайыҡ.

Һаумы, алтын ҡояшым,

Һаумы, зәп-зәңгәр күгем,

Иҫәнме һин, елкәйем-

Бөтәгеҙҙе сәләмләйем!

Ер йөҙөндә бик күп телдәр бар. Донъяла халыҡ бер үҙе генә йәшәй алмай,ул башҡа сит халыҡ  менән аралаша,тәжрибәһе  менән уртаҡлаша.

Был процесс бигерәк тә сауҙа, мәҙәни һәм иҡтисади бәйләнештәрҙә үҫешә. Яңы төшөнсәләр менән,яңы һүҙҙәр ҙә килеп сыға. Ләкин һәр халыҡтың  нигеҙ теле үҙгәрмәй, сөнки бар булмышы , тәбиғәте телендә сағыла. Телдең матурлығы, тослоғо бигерәк тә ауыҙ- тел ижадында күренә.

-Йәгеҙ әле ,уҡыусылар, тел тураһында ниндәй мәҡәлдәр беләһегеҙ?

1-се уҡыусы : Тел- һөйәкһеҙ , уй –төпһөҙ.

2-се уҡыусы: Тел Төркмәнстанға еткерер.

5-6 уҡыусы тел тураһында мәҡәлдәр әйтәләр.

Ни өсөн телдәр донъяла шул тмклем күп? Улар ҡайҙан килеп сыҡҡандар?

-Был турала легенда бар.

Бер заман хоҙай фәрештәһен эргәһенә саҡырып ала ла, уны тел бүлешергә ергә төшөрә.  

Ул барлыҡ ер йөҙөндәге кешеләргә айырым-айырым тел тарата ,ти. Урыҫ халҡына- урыҫ теле, ҡытайҙарға – ҡытай телен, инглиздарға –инглиз телен, башҡорттарға башҡорт телен.Шунан сират дағстан халҡына барып еткән. Юлда фәрештә абынып йығылған һәм муҡсаһындағы  телдәрҙе түгеп ебәргән . Фәрештә телдәрҙе йыйғансы, күп кенә телдәр таралып өлгөргән. Бына шуның өсөн Дағстанда тел башҡа илдәргә ҡарағанда күберәк икән.Унда хатта һәр ауыл бер телдә һөйләшә икән.

(таблица буйынса ҡарау.) Хәҙерге ваҡытта урыҫ телендә 275000000 халыҡ, ғәрәп телендә -256000000, инглиз телендә 514000000, башҡорт телендә- ……….һөйләшә.

- Был легенданан сығып нимә әйтергә була? Ни өсөн халыҡ борондан туған телен ҡәҙерләп  йәшәгән?

-Сөнки телде халыҡҡа хоҙай үҙе биргән.

-Кеше үҙенең йөрәгендә ятҡан теләген тик үҙ телендә генә аңлата ала.

-Телһеҙ халыҡ, халыҡ түгел.

-Телдә беҙҙең үткәнебеҙ, бөгөнгөбөҙ, киләсәгебеҙ сағыла.Һүҙҙәргә, уның килеп сығышына ҡарап, беҙ тарихты күҙ алдынан үткәрәбеҙ.

.

 Ниндәй генә һүҙҙе алһаҡ та уның һәр берендә тарих ята. Ә инде тарих төпкөлөнә төшөп китһәң, һүҙҙәрҙең килеп сығышы әллә ҡайһы тарафтарға барып тоташа. Миҫал өсөн  көн исемдәрен генә алайыҡ.

..

 (Балалар әйҙәгеҙ аҙна исемдәрен әйтеп үтәйек әле.,) улар әйтәләр таҡтала сығып тора.

Артабанғы слайд сыға.

Мин: Был аҙнаның исемдәре беҙгә фарсы теленән килеп ингән. Бына ҡарағыҙ, шәмбе тигән һүҙ “көн” тип тәржемә ителә.Һәм артабан һанау китә:  фарсыла йәк –“ бер”, дү- “ике”, ши- “өс”, шар- “дүрт”  тигәнде аңлата. Ә йома көн изге тигәнде аңлата. Был көндө нимә эшләргә мөмкин?

 -Бешеренергә, ҡунаҡ саҡырырға мөмкин.

Ә нимә эшләргә ярамай?

Туҙан туҙҙырырға, һеперергә, кер йыуырға ярамай.

 Кесе йома –изге көнгә әҙерлек тип һаналған.

   Фарсы ғына түгел ғәрәп теле лә башҡорттар телмәрендә йыш ҡулланыла. Хәҙер һеҙгә       Розалия ғәрәп теленең башҡорт теленә килгән тарихын һөйләп үтәсәк.

Был тел беҙгә ислам дине аша килеп ингән. Ислам дине үҙе Ғәрәбстанда етенсе быуатта барлыҡҡа килә. Нигеҙ һалыусыһы –Мөхәммәт. Унынсы быуатта башҡорттарға ислам дине менән бергә ғәрәп һүҙҙәре һәм графикаһы килеп инә. Ул яҙыу менән башҡорттар 1929 йылға тиклем ҡулланалар. 1929-1940 йылға тиклем латын графикаһы. 1940 йылда кириллицаға нигеҙләнгән башҡорт алфавитын уйлап сығаралар. Нигеҙ һалыусыһы – Кулаев.

Ысынлап та латын графикаһында ҡалырға ла мөмкин булған, әммә бында хаттар ҙа ҙур сәбәпсе булғандар. Ул дәүерҙә бөтә хаттар уҡылған, ә инде латын графикаһында һәр урыҫ кешеһе уҡый алмағас, кириллицаға күсергә мәжбүр булғандар. 1940 йылдан алып башҡорттар шул яҙма менән ҡуллана.

Уҡыусылар, ғәрәп теленән ингән һүҙҙәр менән танышып үтәйек.

Донъя- ер шарының бөтә булған өҫтө, унда булған барлыҡ тәбиғәт, мөхит.

Дәүер- осор, эпоха.

Ғаилә- семья

Ғалим-фән өлкәһендә эшләгән кеше.

Ғибәҙәтхана- ғибәҙәт ҡылыу йорто( мәсет, сиркәү,храм.)

Ғилем-белем.

Ғәҙәт- кешенең тәбиғи һыҙатына әйләнгәнсифат, характер.

Дәғүә- берәй нәмәгә хоҡығың булыу тураһында белдереп  ҡуйған талап.

Ғәҙел- дөрөҫлөк  яҡлы

Дин- донъялағы бөтә нәмәне тәбиғәттән тыш көскә ҡайтарып ҡалдырған фәнни булмаған ҡараш

Ғәскәр- дәүләттең бөтә ҡораллы көстәре.

Мәғариф –аң, белем, ғилем.

Мәсьәлә- ҡарау, хәл итеүҙе талап иткән нәмә.

Рәсем-һүрәт

Шағир- шиғыр яҙған кеше.

Мәжнүн- булдыҡһыҙ, йүнһеҙ кеше.

Мәзин- мәсеттә аҙан әйтеүсе.

Мәктәп- балалар белем ала торған бина

Рәхмәт-ризалыҡ тойғоһо

Сәләм-иҫәнләшеү

Сәхәр- 1. таң атыр саҡ. 2. Ураҙа тотҡан мосолмандың таң алдындағы ашы.

Эштәр:  

3. Һүҙҙәрҙең  мәғәнәләре буйынса төркөмләп яҙырға.:1.Дини һүҙҙәр. 2. Тәрбиәүи һүҙҙәр. 3.Уҡыуға арналған һүҙҙәр. 4.Ғәрәп һүҙҙәренә хас өндәрҙе табығыҙ.

5.Бер үк һүҙҙә ҡаты тартынҡылар менән нәҙек һуҙынҡыларҙың тороуы.

Бына ,уҡыусылар, ошо һүҙҙәрҙең ҡайһы берәүҙәре урыҫ теленә лә килеп ингәндәр икән.

(хәҙер мин һеҙгә текст таратам, иң тәүҙә һеҙ уны аңлап уҡып сығығыҙ.)

Славян һәм төрки телдәренең бер-береһенә йоғонтоһо бик боронғо замандарға барып тоташа.Беҙҙең эраның беренсе быуатында уҡ Көнсығыш Европалағы славян ҡәбиләләре тәүге күсеп килгән төрки халыҡтары менән аралашҡан. Төрки халҡы көнсығыш славяндарҙың лексик телмәренә һиҙелерлек эҙ ҡалдырған. Был айырыуса рустар, украиндар, белорустар грамматикаһында һәм фразеологияһында сағыла. Боронғо яҙма ҡомартҡыларында Көнсығыш Европа төркиҙәренең этник элементтары һәм топонимикаһы һаҡланған. Төрки һәм славян телдәренең бер –береһенә йоғонтоһо 5 дәүергә бүленә. Беренсе дәүер (1-се-8-се быуатҡа тиклем) боронғо рус дәүләте барлыҡҡа килгәнгә тиклем. Боронғо төрки ҡәбиләләре : һундар, хазарҙар, болгарҙар менән аралашыу йоғонтоһонда үҙләштерелгән һүҙҙәрҙең килеп сығышы. Икенсе дәүер (9-сы – 12-се быуаттар) Боронғо рус дәүләте барлыҡҡа килгән осорҙа ҡыпсаҡтарҙың теле йоғонтоһонда үҙләштерелгән һүҙҙәр. Өсөнсө дәүер(13-сө -15-е быуаттар) Был дәүер татар – монгол  һөжүменән һуң, боронғо рус кенәзлектәре Алтын Урҙаға буйһонған ваҡытты үҙ эсенә ала. Дүртенсе һәм бишенсе дәүерҙә урыҫ теле киреһенсә төрки телдәренә тәьҫир итә.

Урыҫ телендә төркиҙең фонетик яҡтан сағылышы. Тартынҡы һәм һуҙынҡы өндәр алмашына. Урыҫ халҡы үҙҙәренең телендә булмаған башҡорт теленә хас хәрефтәрҙе алмаштыралар.

-Һ- с  һарымай-сарымай

-Ғ- г  ҡарға –карга

Ҙ- з   ҡыҙым –кызым

-Ҡ- к  ҡатыҡ- катык

Ә-я    бәлеш- бялеш

Ә- а  һәйбәт –айбят

Ҡайһы бер урыҫтар төрки халҡы менән аралашҡан саҡта һорауҙы, үтенеүҙе белдереү өсөн, психологик киҫкен моментты юйыу маҡсатында  ,махсус рәүештә үҙләштерелгән һүҙҙәрҙе ҡуллана.Мәҫәлән теләкте белдергәндә:”Ой кошелек дома забыла! Люсенка, биряле мне, пожалуйста ,акса”. Төрки теле ярҙамында шелтәләү:”Ну и корсак ты себе отрастил”, “Смотри какой у этих тюфель ҙур каблук”.

Урыҫ халҡы телмәрендәге  үҙләштерелгән  төрки һүҙҙәр төрлө темаларға бүленә:

1.Милли аш-һыу исемдәре :бишбармак, катык, корот.

2.Ҡайһы бер ҡоштарҙың атамалары: карга, сандугас.

3. Милли байрамдар : Ураза байрам, Курбан байрам.

4. Милли уйын ҡоралдары: курай, кубыз.

5. Көнкүрештә ҡулланылған һүҙҙәр: сундук, аркан.

6.Ҡәрҙәшлекте аңлатҡан төшөнсәләр: апа, агай, нэнэй.

Уҡыйҙар. Һығымта : беҙ был текст аша шуны белдек:

1. Төрки теле урыҫ теленә 5 дәүерҙә килеп инә.
2. Төрки телле һүҙҙәр урыҫ теленә килеп ингән саҡта фонетик яҡтан үҙгәреш кисерә, сөнки урыҫ телендә ә, ө, ү, ҡ, ғ,:, ҙ, һ, ү, ң өндәре юҡ.

Хәҙер урыҫ һүҙҙәрең киреһенсә башҡорт теленә килеп ингән осраҡты ҡарап үтәйек.

• Уҡыусылар, әйҙәгеҙ  урыҫ теленән башҡорт теленә ингән һүҙҙәрҙе һанап бирегеҙ. (Миҫалдар тыңланыла).
• Ни өсөн үҙләштерелгән урыҫ һүҙҙәренә һуҙынҡылар өҫтәлә?

Яуап: башҡорт телендә һәр ижектә һуҙынҡы була.

-Урыҫ теле аша Көнбайыш Европанан ингән һүҙҙәр бармы беҙҙә? (Һанап бирегеҙ).  

Уҡыусылар, хәҙерге ваҡытта һүҙ үҙләштереү процесы дауам итәме?

-Әлбиттә дауам итә. Беҙгә ,мәҫәлән, Көнбайыш Европанан урыҫ теле аша күп терминдар килеп инде.(Миҫалдар менән дәлилдәйҙәр).

Уҡыусылар, инглиз теле һәм башҡорт теле араһында ла бер аҙ уртаҡлыҡ бар. Был уртаҡлыҡ ҡасандыр башҡорт халҡының күпмелер өлөшө Скандинавия яҡтарына күсеп китеүе менән бәйле тип фарыз ҡыла С. Галин.

Таблица күрһәтеү һәм уртаҡлыҡҡа баҫым яһап уҡыу.

Эш:

Бына һеҙгә инглиз һүҙҙәре бирелгән уларҙы һеҙ урыҫ теленә һуңынан башҡорт теленә тәржемә итегеҙ.

Ә хәҙер бөтә әйтелгәндәрҙән сығып һығымта яһайыҡ.

IVчасть - информатика – работа учащихся по группам в программе PowerPoint – - - Ребята, осталось подвести итог всему сказанному выше. Попробуйте составить презентацию на тему «Заимствования из неславянских языков», используя все дополнительные материалы.

Защита групп своих презентаций.

- Молодцы! Материал домашнего задания на флеш-картах.

Оценки получают все учащиеся. Ученики 1, 4 и 3 группы получают «5», ученики 2 и 5 группы «4».