Язма эшләрне бәяләү
учебно-методический материал на тему

Шамсутдинова Разида Анверовна

Татар теленнән(татар мәктәбе) белемнәрне бәяләү нормалары

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл byalu_normalary_2018.docx19.9 КБ

Предварительный просмотр:

5-11 нче сыйныф укучыларының

татар теленнән белемнәрен бәяләү нормалары

              Контроль диктантларны бәяләү

Таләпләр

Билге

1.

Орфографик һәм пунктуацион хаталары булмаган
эшкә

Искәрмә. Орфографик (яки пунктуацион) хаталы пөхтә
башкарылган эшкә яки бер үк хата бер үк сүзләрдә
кабатланса һәм бер пунктуацион хаталы эшкә

«5»ле
билгесе
куела.
«5» ле бил-
гесе куела
ала.

2.

1 орфографик, 1 пунктуацион хатасы булган эшкә

Искәрмә. 1 орфографик, 2 пунктуацион хаталы эшкә
яки, орфографик хаталары булмыйча, 3 пунктуацион
хатасы булган эшкә, яки бер төрдәге 2 орфографик һәм
1 пунктуацион хаталы эшкә

«4»ле

билгесе

куела.

«4»ле

билгесе

куела.

3.

2 орфографик, 1—3 пунктуацион хаталы, 2 төзәтүле
эшкә

Искәрмә. 4 пунктуацион, 1 орфографик хаталы эшкә
яки бер төрдәге 5 орфографик, 4 пунктуацион хаталы
эшкә

«3»ле

билгесе

куела.

«3»ле

билгесе

куела.

4.

5 орфографик, 5 пунктуацион хаталы, 4 төзәтүле
эшкә

«2»ле

билгесе

куела.

5.

6—7 орфографик, 4—5 пунктуацион хаталы, берничә
төзәтүле эшкә

«1»ле

билгесе

куела.

Сүзлек диктантларын бәяләү

Сүзлек диктантының күләме түбәндәгечә билгеләнә:

Сыйныфлар

Сүзләр саны

5

15—20

6

20—25

7

25—30

8

30—35

9

35—40

Хатасыз башкарылган эшкә—«5»ле, бер-ике хаталы эш-
кә— «4»ле, өч яки дүрт хаталы эшкә «3»ле билгесе куела.

Грамматик биремле диктантларны бәяләү

Грамматик биремле диктантлар күләме ягыннан, контроль
диктантлар белән чагыштырганда, 10—15 сүзгә кимрәк була.
Аларны тикшерү һәм бәяләү контроль диктантлардагы кебек
үк эшләнсә дә, мондый диктантларга ике билге куела: берен-
чесе— диктантка, икенчесе — грамматик биремне башкару
сыйфатына. Әгәр грамматик бирем бер дә ялгышсыз башка-
рылса, «5»ле куела. Дүрттән өч өлеше дөрес башкарылмаган
грамматик биремгә уңай билге куелмый.

Өйрәтү характерындагы язма эшләрне бәяләү

Өйрәтү характерындагы язма эшләр (төрле күнегүләр,
контроль характерда булмаган диктантлар һ. б.), контроль
эшләр белән чагыштырганда, таләпчәнрәк бәяләнә. Андый
эшләрдә: а) укучының аны ни дәрәҗәдә мөстәкыйль башкаруы;
ә) укытуның кайсы вакытында (яңа белемнәрне үзләштерүгә
әзерлек вакытында, үзләштерү процессында, ныгыту яисә ка-
батлау барышында, фронталь тикшерү чорында һ. б.) эшләнүе;
б) эшнең күләме; в) ни дәрәҗәдә пөхтә һәм үз вакытында
башкарылуы исәпкә алына.

Җибәрелүе ихтимал булган хаталар алдан искәртелгән
очракта, «5»ле билгесе — ялгышсыз, «4»ле билгесе бер төзәтүле
(укучы үзе төзәткән) эшкә генә куела. Ике хатасы булган
эшкә—«3»ле, өч-дүрт хаталы эшкә «2»ле билгесе куела.

Җибәрелүе ихтимал булган ялгышлар алдан искәртелмәсә,
мөстәкыйль рәвештә башкарылган эшләр контроль диктант
нормасы белән бәяләнә.

Истә тотарга кирәк:

  • бер үк хатаның бер үк сүзләрдә кабатлануы бер ялгыш
    итеп санала;
  • бер үк хата төрле сүзләрдә җибәрелгән булса, һәрберсе
    аерым ялгышка исәпләнә;
  • җөмлә ахырында тиешле тыныш билгесен куймау сә-
    бәпле, икенче җөмләне юл хәрефе белән башлау очрагы бер
    пунктуацион хатага исәпләнә;
  • текст эчендә туры сөйләмне программа таләп иткән
    дәрәҗәдә бирә алмау пунктуацион хата исәбенә кертелә;
    туры сөйләмне дөрес биреп тә, тыныш билгеләрендә хаталар
    җибәрелсә, аларның чит кеше сүзләрен бирүгә караганнары
    барысы бергә бер хата итеп санала;
  • 5 нче сыйныфтан башлап, төзәтелгән хаталарның кайсы
    төр хатага исәпләнүен күрсәтә торган шартлы билгеләрне по-
    ляда түгәрәк эчендә бирү бик уңайлы. Икесе бер тупас ялгыш
    итеп санала торган очракта берсе түгәрәк эченә алынмый;
  • бер төрдәге яки бер үк кагыйдәгә караган хаталар ял-
    гышлар санында тулысынча күрсәтелә. Бу очракта аларның
    саны теге яки бу уңай билге кую нормасыннан артып китәргә
    мөмкин, шуңа күрә контроль диктантларда, җәяләр эченә
    алып, шундый ничә хата барлыгын күрсәтергә тәкъдим ителә.
    Мәсәлән, контроль диктантта хаталар саны 3 (2) (3 хатаның
    2 се — 1 төрдәге хата) рәвешендә күрсәтелә икән, ул эшкә «4»
    ле билгесе куеп була;
  • укучының эшен бәяләгәндә, хаталарның төрләре (ор-
    фографик, пунктуацион һ. б.) аерым-аерым исәпләнә һәм,
    шуларның барысыннан чыгып, бер билге куела.

Изложение түбәндәгечә бәяләнә:

Текстның бирелеше

Грамоталылыгы

Билге

1.

Текст, планга нигезләнеп (яки плансыз),
эзлекле бирелгән; стиль бердәмлеге
сакланган; фактик хаталар юк.

1 орфографик
яки пунктуаци-
он (яки грамма-
тик) хата бар.

«5»ле

билгесе

куела.

2.

Тексттагы хикәяләү агышы бирелгән
эзлеклелек белән тулысынча туры
килми; стиль бердәмлегендә хилаф-
лык сизелә; язмада 1 фактик хата
җибәрелгән.

2 орфографик,
1 пунктуацион
(яки 1 грамма-
тик) хата бар.

«4»ле

билгесе

куела.

3.

Текст язмада эзлекле бирелмәгән,
стиль бердәмлеге сакланмаган. Сүзләр
бәйләнешендәге төгәлсезлекләр җөм-
ләнең мәгънәсен бозуга китергән. Яз-
мада 1 фактик хата җибәрелгән.

3 орфографик,
2 пунктуацион,
1 грамматик
хата бар.

«3»ле

билгесе

куела.

4.

Тексттагы эзлеклелек язмада саклан-
маган; стиль бердәмлеге юк; сүзләр
һәм җөмләләр бәйләнешендә хата-
лар бар; фактик һәм техник хаталар
күп.

Орфографик
хаталарның
саны — 3 тән,
пунктуацион
хаталарның
саны — 2 дән,
грамматик
хаталарның
саны 3 тән ар-
тык.

«2»ле

билгесе

куела.

5.

Текстның эзлеклелеге язмада сак-
ланмаган; сүзләр һәм җөмләләр
бәйләнешендә җибәрелгән хаталар
текстның эчтәлеген аңлауны кыен-
лаштыра, хаталар бик күп.

Төгәлсезлекләр
«2»ле кую
нормасыннан
артып китә.

«1»ле

билгесе

куела.

Сочинение түбәндәгечә бәяләнә:

Эшнең эчтәлеге һәм теле

Грамоталылыгы

Билге

1.

Эчтәлек темага туры килә; язмада фак-
тик ялгышлар юк; план буенча (яки
плансыз) эзлекле язылган; теле бай, об-
разлы; стиль бердәмлеге сакланган.

1 орфографик
(пунктуацион
яисә грамматик)
ялгыш бар.

«5»ле

билгесе

куела.

2.

Язманың эчтәлеге темага, нигездә, туры
килә, ул дөрес ачылган; 1 фактик хата
җибәрелгән, хикәяләү эзлеклелегендә
артык әһәмияте булмаган төгәлсезлек
сизелә; тулаем алганда, теле бай, образ-
лы; стиль бердәмлеге сакланган.

2 орфографик,
2 пунктуацион
һәм 2 грамма-
тик ялгыш
бар.

«4»ле
билгесе
куела.

3.

Эчтәлекне бирүдә мөһим читләшүләр
бар: ул, нигездә, дөрес, ләкин фактик
төгәлсезлекләр очрый, хикәяләү эзлек-
ле түгел; теленең ярлылыгы сизелеп
тора; синонимик сүзләрне аз куллана,
бертөрлерәк синтаксик төзелмәләр фай-
далана, образлы түгел, сүз куллануда
ялгышлар җибәрә; стиль бердәмлеге сак-
ланып җитмәгән.

3 орфографик,
3 пунктуацион
һәм 3 грамма-
тик ялгыш
бар.

«3»ле
билгесе
куела.

4.

Тема ачылмаган; фактик төгәлсезлекләр
күп; планга туры килми, эзлеклелек бо-
зылган; теле ярлы; сүз куллану ялгыш-
лары еш очрый; стиль бердәмлеге юк.

7 орфографик,
7 пунктуацион
һәм грамматик
ялгышлар бар.

«2»ле
билгесе
куела.

5.

Төгәлсезлекләр «2»ле билгесе кую нор-
масыннан артып киткән.

Ялгышлары
«2»ле билгесе
кую нормасын-
нан артык.

«1»ле

билгесе

куела.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Язманыӊ алгоритмы

Кереш-укучыны проблемага якынайту ...

Татар теле һәм әдәбияты дәресләрендә төрле иҗади эш алымнарын кулланып, телдән һәм язма сөйләм күнекмәләрен үстерү

Укучының гомуми үсеше, барлык уку предметлары буенча өлгереше үз фикерен ни дәрәҗәдә эчтәлекле, логик эзлекле һәм дөрес итеп белдерә алу сәләтенә, ягъни әдәби тел культурасы үсешенә бәйле....

"Минем дусларым" темасын кабатлауга язма эш

4 нче сыйныфның рус төркеме өчен язма эш...

8 нче сыйныфның рус төркемнәре өчен язма эшләр

8 нче сыйныфлар өчен язма эшләр...

5 нче сыйныфның рус төркемнәре өчен язма эшләр.

5 нче сыйныфның рус төркемнәре өчен язма эшләр....

Татар теле һәм әдәбияты буенча язма эшләрне һәм телдән җавапларны бәяләү критерийлары

Татар теле һәм әдәбияты буенча язма эшләрне һәм телдән җавапларны бәяләү критерийлары...

5 нче сыйныф өчен язма эшләр

Контроль тикшерү  материаллары                 5. Диктант. Тикшерү диктанты. Керпе һәм аның балалары   Бы...