Дзырдты комкоммæ ама ахасга нысаниуджыта.
план-конспект урока (5 класс)

                                                               5къл .(Ирон æвзаг).

Тема:        Дзырдты комкоммæ ама ахасга нысаниуджыта.

Нысан:  1.Зардыл арлаууын канын иунысанон  ама биранысанон дзырдта.

                2. Бараг канын дзырдан йа комкомма ама ахасга нысаниуджыта.

                 3.Сыв-ты дзырдуат хъаздыгдар канын.

Урочы цыд:

Ах-г:

     -Бакасут ма файнагма,цы фыст ис фæйнæгыл?

1-аг слайд (хъуыдыйæдтæ)

     - Уада на зардыл арлаууын канам цы зонам хъуыдыйадты тыххай?

      -Сыстут-ма,уа хорзахай.

      Хъазт   «раст у», «раст нау»(разай къулыл дзырдта «Раст у» æмæ «Раст нæу»,æмæ сывæллæттæ къухæй амонынц хъуыдыйад раст у ави нау)

-Хъуыдыйады мидаг дзырдта баст сты грамматикон агъдауай

-Хъуыдыйады карон аварам стъалф.

-Разы стут?

Цауынна?

-Хъуыдыйадта ваййынц хуыматаг ама вазыгджын.

-Вазыгджын хъуыдыйадты ис армастдар иу грамматикон бындур.

-Вазыгджын хъуыдыйадты хайтта карадзийа хицан канам къадзыгай.

-Сайрат ама загъинаг сты хъуыдыйады грамматикон бындур.

-Сбадут.

-Хъудыйадта цамай конд сты?(дзырдтай)

-Авзаджы аппат дзырдта иума куыд хуыйнынц?

-Дзырд цы фабараг каны,уый та куыд хуыйны?

-Дзырды лексикон нысаниуаг кам фенан ваййы?

     -Къласы апырх сты дзырдта,са лексикон нысаниуагма гасга са хъуама ссарат ама сам бацамонат къухай.(къултыл баныхасын дзырдтæ)

Камари-сылгоймаджы рон

Разæфтуан-уидаджы разма цы дзырды хай ваййы,уый

Сæуæхсид-арвы карон хурыскасты разма куы фасырх бын ваййы,уæд уый.

Рæхыс-къонайы сармæ аг ауындзан дзаума

Къудзи-къутæр,гыццыл зайæгой бæласы хуызæн.

Раздæхæм нæ хъуыдыйæдтæм

Цы ис иумайагай ацы хъуыдыйадты?

(алы хъуыдыйады дар ис дзырд –Цауын_алыхуызон нысаниуджыты)

-Уада цавар дзырд у?

Цавар дзырдта хонам биранысанон дзырдта?

Сбараг канын х/к.

Аулафт.

-Тынг хорз бакуыстат.

Ног армаг.

-Уада ма мам арбакасут ама загъут ма хъустыл та цыта ис?(хъустæджытæ)

-Цавæр?(сыгъзæрин -бурхуыз зынаргъ æфсайнаг)

2-аг слайд

Сыгъзæрин фæззæг.

3-аг слайд

Сыгъзæрин къухтæ (кæмæн вæййы сыгъзæрин къухтæ?)

-Куыд уæм кæсы дзырдæн йæ комкоммæ нысаниуæг кæцы у?

-Иннæтæ та сты ахæсгæ нисаниуджытæ.

Цы са иу кæны?

-Уæдæ абон цæуыл дзурдзыстæм?

-На урочы нысан та цы уыдзæн?

-Уырыссагау та куыд хуыйнынц?(прямое и переносное значение слов)

Ныффыссут абоны нымæц.

Чиныгима куыст.

Райгом кæнут 38 п 240-æм фæлт. устно

Кæнынц хатдзæг

Бакæсын чиныджы æрмæг.

КЪОРДТЫ КУЫСТ:

Дзырдты алыхуызон нысаниуджытæ бацамонын хъуыдыйæдты фæрцы.

1-аг къорд

Бирæгъ,гæды

2-аг къорд

Арс ,рувас

.рувас-сырд,адæймаг,мита.

Фалт.242 æрзæт-руда,полезное ископаемое.

Фалт246 устно

Рефлексия

Базыдтон….

Урочы мын æнцон кусæн уыд(нæ уыд)……

Х/к. Уа хадзары цы предметтæ ис,уыдонæн цалдæргай нысаниуджытæ  кæмæн ис,уыцы предметтæ ныффыссут.

Бæрæггæнæнтæ сæвæрын.