Парлы сүзләр
план-конспект занятия (5 класс)

Родной язык.

Тема: Сүзләр кушылу ысулы: парлы сүзләр (Сложение как способ словообразования: парные слова.

1. 338 нче күнегү. Бирелгән сүзләрне укырга. Бу сүзләр ничек ясалган?  (телдән)

Парлы сүзләр ничек ясалалар?

Парлы сүзләр –

1.мәгънәдәш – синоним (янып-пешеп, җиләк-җимеш0

2.капма-каршы мәгънәле – антоним (иртә-кич, карты-яше)

3.аваздаш булган ике сүзне теркәү (мал-туар, бала-чага, тимер-томыр)

4. бер үк сүзне кабатлау юлы белән ясала (кат-кат, рәт-рәт)

Парлы сүзләр ике сүздән тора, бер мәгънәне белдерә. Парлы сүзләр сызыкча аша языла.

2.  Кечкенә генә тест эшлибез.
3.  Тест сораулары.

1.Тәкъдим ителгән сүзләр арасыннан парлы сүзләрне билгеләргә:

а) үги ана яфрагы, мүк җиләге, сабан туе;

б) иртә-кич, кадер-хөрмәт, уй-фикер;

в) ашъяулык, башкала, өчпочмак.

2. Парлы сүзләр ничә сүздән тора?

а) бер сүздән;

б) өч сүздән;

в) ике сүздән.

3. Парлы сүзләр ничек ясала?

а) өтер аша;

б) сызыкча;

в) кушылып.

4. Сүзләрнең төрен билгелә: иртә-кич, көн-төн, карты-яше.

а) мәгънәдәш;

б) капма-каршы мәгънәле;

в) аваздаш.

5. Тәкъдим ителгән сүзләр арасыннан аваздаш мәгънәле парлы сүзләрне билгеләргә:

а) малай-шалай, сирәк-мирәк, аз-маз, күрше-фәлән;

б) бала-чага, көн-төн, өс-баш, абый-апа;

в) урын-җир, тимер-томыр, малай-шалай, хатын-кыз.

6. 340 нчы күнегү. Бирелгән сүзләрдән парлы сүзләр ясарга.

Сау булыгыз, балалар! Уңышлы көннәр Сезгә!