Урок 5 класс алтайская литература Д.Каинчин "Куранак ла Кызычак"
план-конспект урока (5 класс)

Уроктыҥ бöлӱктери

Ӱредӱчиниҥ ижи

Ӱренчиктиҥ ижи

ТӰЭ

1.Ӱренерине ууламjылаары

1мин

Јакшылар, мениҥ алтын уулчактарым, мöҥÿн кызычактарым!,

Сӱӱнчилӱ кӱзӱҥи шыҥырап,

Урокко слерди кычырды. (экран)

Бис ончобыс нöкöрлöр?

 - Нöкöрлöр!

Отурып алыгар.

Эмди экран јаар кöрÿп ийер.

Бу  видеоны кöрÿп нени санадыгар, урокто канайда иштенерис?

Öрö туруп, эзендежер.

Бой- бойына jедимдÿ иш кӱӱнзейли.

Омо-јомо, омоликле. Кожо иштенерис

Бой-бойына jакшы кӱӱн-санаа айдар айалга тöзööр.

2.Билгирди эске алып,чокымдаары

2 мин

Слаид 1.

Доско јаар, ајарып ийектер.

Ребусты таап ийер.

 2 нур

Экинур јурттыҥ, мундус сӧӧктÿ, ады-јарлу бичиичизин адап беригер?

Слаид 2. Слад 3 (картина)

-  Јурук кандый чÿмдемелге јуралган?

Суреен јакшы!

Айдарда, бÿгÿнги  уроктыҥ темазын кöрÿп ийигер.

Слаид 3

Д.Б.Каинчинниҥ «Кызычак ла Кураанак» деп куучында тöс геройдыҥ телекейи.

Геройдын телекейи – алтай калыктын терен коруми. Каинчин кижиликтин jуруминин ойгорлык уредузин уоргузип турганын jартайт.

Бу Д.Б.Каинчин

Д.Б.Каинчин «Кызычак ла Кураанак» деп куучын (чÿмдемел) бичиген.

 Эрмек-куучында бойынын санаа-шӱӱлтезин айдып, туружары.

ЭФУ

3.Ӱредӱ амаду тургузары

1мин

Теманы кöрÿп, уроктын

амадузын тургузып ийектер.

Јакшы.

Суреен јарайт

Јарайт.

Омоликтин ижин балайтан чаазынга балдар тургузып ийер.

Д.Каинчин керегинде билип аларыс.

Кызычак ла кураанак керегинде куучын кычырарыс.

Урокто тöс геройдыҥ телекейин билип аларга амадарыс.

Суракка каруу берер.

Тургузылган амадуныҥ jакылталарын бӱдӱрерин аайлап алар.

4.Тургузылган амадуга jединери.

3-4 мин

  Бÿк 224  Дибаш Каинчин керегинде јетирÿни лаптап кычырар, берилген таблицаны толтырып ийер.

(таблицала иш)

слайд 4 (каруузы)

Эмди бу сöстöргö ајару эдип, канайда ондоп турганыгарды јартап кöрÿгер.

Слаид 5

Сöзлик иш:

1. Јиргилјинде јымырашкан- изÿ кейдиҥ буузы јымырашканы.
2. Икрелеген – эки   кураанду койды айдып јат.
3. Торныгып калган кураанак- јаандап калган

Эмди куучынды ÿнле аҥылап кычырып ийектер.

1. Куучынныҥ тöс геройы кем?
2. Бу ÿзÿкте керектер кайда, кемле болуп турган?

1. Ӧмӧлик - Кызычак куранаакты  

азыраганын таап,

кычырып берер

- Кызычактыҥ кандый кылык-јаҥын билип алдар?

Слаид 4

2. Öмöлик: бичикте jурукла иш: јурукка келижип турган учуралды тексттеҥ таап, рольдорло кычырып берер.

- Каргааныҥ кылык-јаҥы кандый деп билип алдар?

Таблицаны толтырып бичиир.

Таблицаныҥ бöлÿктери ончозы чын толтырганы – 5 балл.

Ӱнле аҥылап кычырары.

Берилген сурактарла, јакылталарла иштеери

- Кызычак

- Бу ÿзÿкте айдылган керектер деремне јерде, кызычакла болуп турган.

Ӧмӧлик Кызычак куранаакты  

азыраганынтаап, кычырар.

Јымжак, килеҥкей, иштеҥкей бала.

Каргаа  ла Кызычактыҥ диалогын рольдоп кычырар.

     -Јаман,кара санаалу, мактанчак

Јетирÿни аjарулу кычыраары,

угары.

öмöликле иштенер.

2 бÿдÿм таблица

Каруузы белен

доского чыгар.

Ӧмӧлик иш

ЭФУ тузаланар

(Јурук)

6.Амыраар öй

1мин

Топ, топ, топ,

Куранак чыкты отоп.

Кок jажыл олонго,

Кун тийген jаланга.

Öрö туруп, бир jерге кыймыгу амыралта öткӱрет.

Амырап, ишти кöндӱктирерине ууланар.

7.Танынаҥ иш.

1. Öмöлик Планшетке кызычактыҥ сур-кеберин кöргÿзип јартап  бер.

3. Омолик Каргаанын сур-кеберин јартап берер.

Доскодо иштенер

Ишти таҥынаҥ бӱдӱрип, бӱдӱргенин баалар  

8.Билгирлерди бириктире катап кöрöри

Кызычактыҥ «таныштарын» ла «нӧкӧрлӧрин» јууп ийигер.

Сурекей јакшы!

Айдарда, слер кызычактыҥ телекейин тургузып ийдигер.

Кызычак кандый телекейде деп сананып турар:

Доского чыгып,эдер.

Деремнеде,јурт јерде, ол айылында азырап турган тындуларын ончозын сÿÿген, кичееген. Олорло бойынын тилиле куучындашкан,ойногон.

9.Бӱдӱрген ишти, билгирдерди кемjиири ле чокымдаары.

Айылга иш

 Уроктыҥ бажында тургускан амаду бутти бе?

Кандый иш jедимдӱ öткöнин, оҥдогонысты, оҥдобогонысты кöргӱзип берели.

Кайырчак – урок слерге јараган болзо jажыл онди кайырчакка jапшырып ийер.

Сокы – урокты слер јетире ондобогон болзор, сары онди сокыга jапшырып ийер.

Таар – урок слерге куч болгон болзо, кызыл онди таарга jапшырып ийер.

Билгирлерди баалаган чаазындарарды ӱредӱчиге табыштырып беригер.

Слаид 6

1. Куучынныҥ экинчи бӧлÿгин – бастырагар кычырыгар.

2, 3 jакылтаны талдап алыгар.

2.   Куучынга план тургузар, эмезе
3. Кой ло каргаа керегинде јетирÿ эдер..

Билгирлерин темдектейт.

Кӱнликтерине бичийт.

Бойыныҥ бӱдӱрген ижин бойы шиҥдеп, баалаар.

Урокто тургускан амадуны ла бойлорыныҥ бӱдӱрген ижин тӱҥдеп кöрöт.

Айылдыҥ ижин канайда бӱдӱрери керегинде куучын öткӱрилет.