Н.Дәүли "Бәхет кайда ул?".
план-конспект урока (5 класс)

Ирешеләчәк  нәтиҗә

Предмет күнекмәләре

Уку  күнекмәләре

-татар теленә  хас авазларны дөрес әйтү

Тел күнекмәләре:

- Сүзләрнең  мәгънәсен белү

-татар сүзләрен дөрес әйтү

- сүзләрне урынлы куллану

-җөмләдә сүз тәртибен белү

- сүзләр белән сүзтезмәләр, җөмләләр төзи белү

-сорау  формаларын  куллана белү

Шәхескә кагылышлы УУГ:

-дөрес сөйләм булдыруга омтылыш

-үз фикереңне әйтә белү;

-төркемнәрдә килешеп эшли белү

-иптәшеңә рухи ярдәм күрсәтә белү

--фикереңне дәллили белү

Регулятив УУГ:

-уку бурычларын кую

-барлыкка килгән ситуациядә ориентлаша белү

-үз фикереңне төгәл җиткерү

-дөрестән дөрес түгелне аеру

-таныш арасыннан таныш булмаганны билгели белү

-нәтиҗәләр формалаштыру

                                                     Танып –белү УУГ

-тиешле мәгълүматны табу һәм аерып алу;

-төрле рәвештә бирелгән мәгълүматны кабул итү һәм аңлау;

-укыганны анализлау;

                                           Коммуникатив УУГ:

-башкаларның сөйләмен ишетү һәм тыңлау;

-үз фикереңә ышандыра белү;

-башкаларга аңлаешлы сөйләм төзү.

Дәрес этаплары

Формалаштырылырга тиешле күнекмәләр

Слайдлар

Укытучы гамәлләре

Укучылар гамәлләре

Оештыру өлеше

Дежур белән әңгәмә.

Өй эшен тикшерү

УУГ

регулятив

-үзбәя

коммуникатив

-бүтәннәрнең сөйләмен тыңлау һәм аңлау;

-үз фикереңә ышандыра белү;

-башкаларга аңлаешлы сөйләм төзү

Слайд 1

Тест.

 Хәерле  көн ,кадерле укучылар!Балалар ,бүген безнең дәрестә кунаклар бар.Әйдәгез эшебезне матур теләкләрдән башлыйк. (Слайдтагы сүзләрне хор белән укыйлар).

-Бүген дәрестә кем дежур?

-Үткән бүлек буенча белемнәрне тикшерәбез.

 (бергәләп слайдтан уку)

Хәерле көн алсу таңнарга.

Хәерле көн якын дусларга

Хәерле көн туган җиремә!

Укучының җаваплары.

Актуальләштерү

Уку мәсьәләсен кую

Яңа теманы өйрәнү.

Уку мәсьәләсен  чишү

Ял минуты

Яңа белем һәм күнекмәләрне куллану

Яңа белемнәрне куллану һәм тикшерү

Рефлексия

Өй эше.

Үзбәя

Йомгаклау

Танып белү УУГ:

-сорауларга дөрес җаваплар табу;

-белү-белмәү чикләрен таный белү;

Предмет нәтиҗәләре:

-сүзләрдән җөмләләр төзи белү

Коммуникатив УУГ

-башкаларның сөйләмен тыңлау, аңлау;

-иптәшең белән килешеп эшләү

регулятив УУГ:

-үз сүзеңне дөрес итеп әйтү;

-дөрестән-дөрес түгелне аеру;

-хаталарны төзәтү юлларын эзләү

шәхескә кагылышлы УУГ:

-авазларны дөрес әйтү күнекмәләрен формалаштыру;

Коммуникатив УУГ:

-проблеманы ачу, карар кабул итү һәм аны гамәлгә ашыру;

-башкаларның сөйләмен тыңлау һәм аңлау

Метапредмет

танып белү УУГ:

-кирәкле мәгълүматны табу һәм аерып алу;

-төрле рәвештә бирелгән мәгълүматны кабул итә һәм аңлау

регулятив УУГ:

 -ишеткәнне системага салу;

-рус һәм татар сөйләмен чагыштыру, каршы кую.

- үз сөйләмеңне бәяләү

коммуникатив УУГ:

-мөстәкыйль мәгълүмат эзли белү;

- үз фикереңне әйтә белү

Метапредмет УУГ

регулятив:

-дәреснең максатын билгеләү, аңа формулировка ясау;

-укытучы ярдәмендә үз эшчәнлегеңне планлаштыру;

-уку һәм  булачак эшчәнлек арасында бәйләнеш булдыру.

Предметные:

-сүзләрне  дөрес уку;

сүзләрнең мәгънәләрен аңлый белү

-кагыйдәләрне аңлап дөрес итеп куллану.

Шәхескә кагылышлы УУГ:

-төркемнәрдә һәм парларда эшли белү

коммуникатив УУГ:

-сорауларга җавап бирә белү;

- диалог төзи белү

үз фикереңне төгәл җиткерә белү

танып белү:

-эшләгән гамәлеңдә дөрес ориентлаша белү;

-сорауларга дөрес җаваплар табу;

-белү-белмәү чикләрен белү.

регулятив:

-бирелгән план буенча эшләү;

-уку материалы буенча үз гипотезаларыңны чыгару;

-үз эшчәнлегеңне бәяли белү

коммуникатив:

-бүтәннәрнең сөйләмен тыңлау һәм аңлау;

-үз фикереңне аңлаешлы итеп җиткерү

Метапредмет

регулятив:

-үз эшчәнлегеңә бәя бирү;

-үз уку эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен

яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру

коммуникатив:

-үз фикереңне төгәл итеп әйтү

Башкаларга аңлаешлы итеп сөйләү

Шәхескә кагылышлы УУГ:

-төркемнәрә килеш эшли белү

-иптәшеңә рухи ярдәм күрсәтә белү

--фикереңне дәлилли белү

Танып-белү УУГ:

-уку мәсьәләсен чишүдә логик фикерләү

-төп билгеләрне аерып алу

коммуникативУУГ:

-үз фикереңне тулы  һәм төгәл итеп әйтә белү

регулятив УУГ:

-үз эшчәнлегеңне контрольгә алу

Шәхескә кагылышлы УУГ:

-үз мөмкинлекләреңнең белү-белмәү

чикләрен чамалау

Танып-белү УУГ:

-фикерләүдә логик чылбыр  төзү

Регулятив УУГ:

-эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен

билгеләү

Шәхескә кагылышлы УУГ:

-үз уңышларың/уңышсызлыкларың

-сәбәпләре турында фикер йөртү

ШИФРОГРАММА

Слайд 2

Слайд 3

Слайд 4-5.

Слайд 6.

Слайд 7.

Музыка. МИКС - ФРИЗ – ГРУП структурасы

Татарча көй уйнатыла.

Сораулар .

Слайд 8.

-Бүген дәресебездә сүз нәрсә турында барыр икән соң? Җавапны сез тактадагы хәрефләр арасында яшеренгән сүзләрдән табарсыз. Игътибар белән карыйк әле.

1.Уку мәсьәләсен кую

Без  бүген нәрсә турында сөйләшәчәкбез?(Бәхет турында)

- Ә сез бәхет сүзенең мәгънәсен аңлыйсызмы?

-Һәр кешенең туган җире,туган нигезе,сөекле әти-әнисе,туганнары,туган теле була.Андый кеше турында  ул бәхетле диләр.

-Димәк,бүгенге дәресебезнең темасы нинди булыр икән? Без шул соруга җавап эзләрбез.

-Бу теманы ачарга безгә Нәби Дәүлинең “Бәхет кайда була?” исемле шигыре ярдәм итәр.

Биография белән танышу.

-Кем ул Нәби Дәүли?

-Тимерче булып кайда эшли?

1.Фонетик зарядка

Шигырне укыр алдыннан телләребезне шомартып алыйк.Экранда бирелгән сүзләрне дөрес һәм  аңлаешлы итеп укыйк.

Сүзлек өстендә эш.

Сүзләрне укытучы белән бергә кабатлыйлар.

Укытучы шигырьне  сәнгатьле итеп укый.

-Укучылар, автор Н. Дәүли бәхетне кайда күрә? Шигырьне игътибар белән тыңлагыз!

-Балар нинди аңлашылмаган сүзләр очрады?

-Шигырьдә без кемнәр белән таныштык?

-Алар нишлиләр?

-Тагын кем белән таныштык?

-Бабай малайларга нәрсә ди?

Музыка туктагач, укытучы “Катып кал!” дип әйтә. Укучылар туктап кала.

Сораулар.

1. Шигырьнең исемендә ничә сүз? (3)

2.Бәхет сүзендә ничә иҗек? (2)

3.Бәхет сүзендә ничә хәреф?(5) һ.б.

Төркемнәрдә эшләү

- Укучылар,хәзер сез шигырне чылбырлап дүртюллыклар белән укырсыз.Уку барышында уйлагыз, эчтәлек ягыннан бу шигырьне ничә өлешкә бүлеп була?

-Шигырьне ничә өлешкә бүлер идегез?

-Бүлекләргә нинди исемнәр бирер идегез?

Һәр төркемгә карточкаларга язылган сораулар тарата.

Төркемнәрдә эш.

-Халкыбыз бәхет турында бик күп мәкальләр иҗат иткән.Сезнең алдыгызда мәкальләр, ләкин анда башы бирелгән аларның ахырын табарга кирәк. Әйдәгез без аларны укып, мәгънәләрен аңлатып карыйк.

Укучылар,әсәрдә мәкаль булырлык сүзләр бар. Шуны табып укыйк әле.

Бәхет була хезмәттә.

 -Хезмәт сүзенең синонимын табыйк әле.

-Димәк, балалар без дәрес башында сорау биргән идек: “Бәхет кайда була?

-Бу сорауга нинди җавап таптык?

1.Сәнгатьле укырга өйрәнү.

2.Хезмәт турында мәкальләр язып  килергә.

Мин сезгә үз эшәнлегегезне бәяләргә тәкдиим итәм.

Мин дә сәзнең эшчәнлегегезне бик әйбәт дип бәялим.Сәзгә тырышып укып,эшкә өйрәнеп,олыларның сүзен тыңлап яшәргә һәм киләчәктә туган җиребездә файдалы хезмәт итеп бәхетле булуыгызны телим.

Дөняда иң зур бәхет-үз илеңдә горурланып яшәү.Илеңә намуслы хезмәт итү-зур бәхет.Безнең бурычыбыз-тырышып уку,яхшы уку белән әти-әниләрне куандыру,эшкә өйрәнү,өлкәннәргә ярдәм итү.

Балалар укыйлар. Бирелгән сүзләрдән җөмлә төзиләр.

БӘХЕТ КАЙДА БУЛА?

Сорауга  җавап бирәләр

Куелган сорау буенча үз фикерләрен әйтәләр. (шатлану,әти-әниең булу,олыларны хөрмәт итү).

Бәхет кайда була?

Укытучы сөйләмен тыңлыйлар һәм куелган сорауга үз фикерләрен әйтәләр.

Бер укучы белешмәне дәреслектән укый.

Укучылар җавабы.

Бирелгән сүзләрне парлап укыйлар,хор белән укыйлар

Яңа сүзләрне уку..

Тирбәлеп талда – раскачиваясь на иве

Йомшап калды – разрыхлилась

Игән – склонил

Тамалар – капают

Пешеп тулган – поспели

Таулар өя – складывает горы

Җиде ят – совершенно чужой

Азат – свободный

Тыңлыйлар һәм мәгънәләре аңлашылмаган сүзләрне билгелиләр, китаптан карыйлар.

Куелган сорау буенча үз фикерләрен әйтәләр.

Укучылар бүлмә буенча йөриләр. Укытучы сорау бирә.Җавапта нинди сан чыгуга карап, укучылар шуның кадәр төркемләп баса.

Укучылар  4 төркемгә бүленәләр

Гөжләп уку.

Укучылар төркемләп бүлекләрне укыйлар һәм  укылган бүлеккә исем куялар.

1нче төркем “Ике дусның сөйләшүе”

2нче төркем “Бабайның киңәше”

3нче төркем  “Бакчадагы эш”

4нче төркем “”Көзге уңыш”

Һәр төркем карточкаларда язылган сорауларга җавап бирә.

Мәкальләрдәге сүзләрне дөрес тәртиптә урнаштырып  мәгънәләрен аңлаталар.

1.Бәхет теләктә түгел-беләктә һәм йөрәктә.

2.Бәхет җирдән чыкмас-тирдән чыгар.

3.Бәхет үзе килми,ияреп тә йөрми, аны эзләп табалар.

4.Хезмәте(эше) авыр – җимеше таталы.

Балалар хезмәт сүзенең синонимын татып әйтәләр

Хезмәт,эш,һөнәр.

Бәхет хезмәттә була.

Көндәлекләренә өй эшен язалар.

Балалар үз эшчәнлекләрен үзбәя карточкасындагы тамгалар буенча билгелиләр.

Бергә укыйлар

Эзләп йөрмә бәхетне

Җиде ят ерак илдән

Ул яши безнең өйдә

Без торган азат илдә!.