9 класс чогаал (рп)
рабочая программа (9 класс)

Кара-Сал Шенне Шолбановна

Ажылчын программа

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл chogaal_ktp.docx36.36 КБ

Предварительный просмотр:

Тайылбыр бижик.

Төрээн чогаал эртеминиң өөредилге-методиктиг комплекизинге хамааржыр ажылчын программа «Кол ниити өөредилгениң 5–9 класстарынга «Төрээн (тыва) чогаал» эртеминиң чижек өөредилге программазынга» (улаштыр – Программа) даянып, 5-7 класстарның «Төрээн чогаал», 8-9 класстарның «Тыва чогаал» өөредилге номнарынга дүүштүр кылдынган.

Өөредилгениң Федералдыг күрүне стандартызының (улаштыр – ӨФКС) «Родной язык и родная литература» деп өөредилге кезээнде киирген «Төрээн чогаал» эртемин шиңгээткениниң түңнелдерин кичээнгейге алган. Программада Россия Федерациязының хамаатызының мөзү-шынар сайзыралынга болгаш кижизидилгезинге хамаарышкан Концепциязында айыттынган чүүлдерни болгаш Тыва Республиканың регионалдыг, этнокультурлуг онзагайларын, ол ышкаш Россия чоннарының хамааты ниитилелинге хамаарышкан эп-сеткил каттыштырылгазы, культуралар аразында чөптүг харылзаа тургузар сорулгаларының бүгү байдалдарын барымдаага ап, өөренип көрген.

Чижек Программаның кол таваа кылдыр дараазында хоойлу, доктаал, саавырлар алдынган:

  • Конституция   Российской    Федерации    (с    изменениями    на 01.07.2020 г.) ст. 26;
  • Федеральный закон от 29 декабря 2012 г. № 273-ФЗ «Об образовании в Российской Федерации»;
  • Федеральный закон от 03.08.2018 г. № 317-ФЗ «О внесении изменений в статьи 11 и 14 Федерального закона «Об образовании в Российской Федерации»;
  • Приказ Министерства образования и науки РФ от 17 декабря 2010 г. № 1897 «Об утверждении федерального государственного образовательного стандарта основного общего образования» (в редакции приказа Минобрнауки России от 31 декабря 2015 г. № 1577);
  • Конституция Республики Тыва (с изменениями на 12.04.2019 г.) ст.5, 24;
  • Закон ВХ-I «О языках в Республике Тыва» от 31.12.2003 г. № 462 (с изменениями на 12.04.2019 г.);
  • Закон Республики Тыва от 21.06.2014 г. № 2562 ВХ-1 «Об образовании в Республике Тыва» (с изменениями на 02.06.2019 г.).

ТӨРЭЭН (ТЫВА) ЛИТЕРАТУРА ЭРТЕМИН ӨӨРЕДИРИНИҢ СОРУЛГАЛАРЫ

Сорулга: төрээн (тыва) чогаал эртеминге даянып, сагыш-сеткил, делегей көрүүшкүнү делгем, чаагай үзел-бодалдыг, чогаадыкчы арга- шинектиг, кижилер аразында харылзажылганың бүгү талалыг кылдыныгларын билир, бедик хамааты туруштуг кижини өөредип, кижизидип, сайзырадырынга таарымчалыг байдалдарны тургузары.

Сорулгаларын күүседириниң аргалары:

  • амыдыралды бүгү талалыг онзагай көргүзер уран чүүлдүң бир хевири болур чечен чогаалды чүгле сагыш-сеткил хайныышкыны-биле хүлээп номчуурун эвес, а номчаанын ханы сайгарып, бодунуң бодалын (туружун) бадыткалдыг тайылбырлап база өскелерниң туружун (бодалын) дыңнап, өөренип, деңнеп өөрениринге чаңчыктырары;
  • чогаал, сөзүглел төрээн чонунуң ыдыктыг үнелериниң, чаңчылчаан амыдыралының үндезинин илереткен чепсек дээрзин билиндирери;
  • төрээн (тыва) болгаш Россия чоннарының биче буурай база делегей чоннарының чогаалдарын сайгарып өөрениринге төрээн дылдың үнезин, ооң эгээртинмес байлаан медерелдии-биле ажыглап өөренирин билиндирер ажылдар;
  • чечен чогаал авторнуң онзагай, бот-тускайлаң, уран-чечен делегейи, уран чүүлдүң бир хевири дээрзин таныштырар ажылдар;
  • чогаал эстетиктиг болгаш мөзү-шынар илередир чепсек дээрзин тодарадыр ажылдар;
  • тема болгаш идеяны тодарадырынга сөзүглелдиң ужур-утказын, дылының уран чурумалдыг аргаларының, тургузуунуң онзагайын, бижиттинген аянын тодарадыр ажылдар;
  • тыва чогаалды өске чогаалдар-биле, уран чүүлдүң өске хевирлери- биле деңнеп сайгарар ажылдар;
  • уругларның чогаадыкчы арга-шинээн сайзырадыр ажылдар;
  • класска азы бот-тускайлаң номчаан чогаалдарынга хамаа-рыштыр шүгүмчүлелдиг чүүлдерни, үнелелдерни бодунуң деңнели-биле угаап-бодап, шын чугаалап, бижип өөрениринге чаңчыктырар ажылдар;
  • чогаалда чуруттунган амыдыралды бүгү талазындан өөренип көрүп, чогаал маадырларынга, хөделиишкиннеринге хамаарыштыр бодунуң хамаарылгазын, туружун илередип өөренирин хевирлээр ажылдар;
  • аас болгаш бижимел ажылдарга бодалын чогаал сөзүглели-биле бадыткап, тода илередип өөредиринге угланган ажылдар;
  • бижимел чугааның хевирлерин (тоожуушкун – бердинген чижекке дүүштүр сөзүглелди тургузары; угаап-сайгарары – айты-рыгларга бижимел харыы бээри; тодарадып бижиири – маадырның ха-рактеристиказын тургузары) күүседип өөрениринче угланган ажылдар;
  • бодунуң көрүжү-биле сөзүглел чогаадып шыдаар база чуруктарга даянып, чогаадыкчы арга, мергежилди сайзырадыр ажылдар;
  • өске чоннарның ёзу-чаңчылдарын сонуургаар, кижилер-биле эптиг- чөптүг харылзажылганы кижизидеринче угланган ажылдар;
  • кандыг-даа чогаалдарны номчуп, амыдыралчы билиглерни шиңгээдип ап, хостуг үезин шын ажыглап өөредир ажылдар;
  • чечен чогаал – чогаалчының (авторнуң) делегейи, ооң амыдыралды номчукчуга таныштырарының хуу көрүжү дээрзин уругларга таныштырары, угаан-медерелинге быжыглаар ажылдар;
  • номчаан чүүлүн сайгарылгалыг хүлээп ап көрүп, бодунуу-биле тайылбырлап билиринге чаңчыктырар ажылдар;
  • чечен чогаалды медерелдиг, утказын ханы билип номчууру ажыктыг, өөредиглиг, кижизидилгелиг дээрзин билиндирип, бот-тускайлаң ном номчуурунга хереглелин хандырып, чаа чогаалдарны сонуургап номчуурунга кижизидер ажылдар;
  • тыва дылынга, ёзу-чаңчылдарынга хумагалыг болурун кижизидер ажылдар;
  • чогаалдарга болгаш уран чүүлдүң өске хевирлеринге даянып, кижизиг аажы-чаңга, хамааты бот-медерели бедик, төрээн чуртунга шынчы чорукка кижизидер ажылдар;
  • өөреникчилерниң аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыр ажыл-чорудулга.

9 КЛАСС

Эрте-бурунгу түрк бижимел

«Күлтегин» («Күлтегинге тураскааткан биче бижик»). «Означенное суурдан тывылган бижик».

Тыва проза

Даржай А. А. Тоожу «Оңгар» (шилиттинген эгелер), чечен чугаа «Он рубль».

Куулар Н. Ш. Тоожу «Аңнаашкын соонда болчаг» (шилиттинген эгелер).

Саган-оол О. К. Тоожу «Арат чоннуң мурнундан» (шилиттинген эгелер).

Сарыг-оол С. А. Тоожу «Белек» (шилиттинген эгелер).

Сегленмей Ф. Ш. Тоожу «Тын дээш демисел» (шилиттинген эгелер. Танова Е. Т. Тоожу «Кара-Бай» (шилиттинген эгелер).

Тока С. К. Очерк «Каргыга чорааным».

Тыва поэзия

Даржай А. А. Шүлүк «Бурунгунуң изи-биле» шүлүк «Авамга», шүлүк «Тыва дылым».

Идам-Сюрюн М. Ы. Баллада «Союспаң». Иргит И. Б. Шүлүк «Көжээ дажы».

Кюнзегеш Ю.Ш. Баллада «Көк-Эл», баллада «Багырның хылыжы». Мижит Э. Б. Шүлүглел «Сүбедей».

Намзырай З. А. Шүлүк «Аяк хээлиг Тыва чуртум».

Өлчей-оол М. К. Шүлүк «Үш чүве кара», «Үш чүве дошкун», «Үш чүве дудуу».

Пюрбю        С.        Б.        Шүлүглел        «Чечек»,        шүлүк        «Кара-Суг»,        шүлүк

«Тулчуушкунче», шүлүк «Хайыракан», баллада «Кызыл кош».

Сарыг-оол С. А. Шүлүглел «Саны-Мөге» (шилиттинген эгелер). Серен-оол В. С. Шүлүк «Өгже чалалга».

Эренчин В. Л. Шүлүк «Дөнен-Шилгим», шүлүк «Кадарчы уруг».

Тыва драматургия

Көк-оол В. Ш. Шии «Хайыраан бот».

Россия чоннарының литературазы. Делегей литературазы.

Распутин В. Г. Тоожу «Дириг чорааш черле утпа» (шилиттинген эгелер).

Шекспир В. Шии «Ромео биле Джульетта» .

Чогаал теориязы

Очерк дугайында билиг. Баллада дугайында билиг. Шүлүк чогаалының лиро-эпиктиг хевириниң дугайында билиг. Трагедия – шии чогаалының хевири.

Шээжилээр чогаалдар

Даржай А. А. Шүлүк «Тыва дылым».

Мижит Э. Б. Шүлүглел «Сүбедей» (шилилге-биле).

Өлчей-оол М. К. Шүлүк «Үш кара», «Үш каржы», «Үш дудуу» (шилиттинген эгелер).

Пюрбю С. Б. Шүлүглел «Чечек» (шилилге-биле), шүлүк «Кызыл кош», шүлүк «Хайыракан».

Сарыг-оол С. А. Шүлүглел «Саны-Мөге» (шилилге-биле). Серен-оол В. С. Шүлүк «Өгже чалалга».

Эренчин В. Л. Шүлүк «Дөнен-Шилгим», шүлүк «Кадарчы уруг». Сарыг-оол С. А. Тоожу «Белек» (шилилге-биле).

Танова Е. Т. Тоожу «Кара-Бай» (шилилге-биле).

Көк-оол В. Ш. Шии «Хайыраан бот» (Караның монологу).

9-ку класстың календарь-тематиктиг планнаашкыны

Кичээлдерниң темалары

Шагы

Программа күүселдези

План ёзугаар

Херек кырында эрткени

1

Чечен чогаалдың сайзыралының оруу

1

04.09

2

Бурунгу бижимел тураскаалдар

«Күлтегин»

(Культегинге тураскааткан биче бижик)

1

08.09

3

Бурунгу бижимел тураскаалдар

«Күлтегин»

(Культегинге тураскааткан биче бижик)

1

11.09

4

«Означенное суурдан тывылган тураскаал»

1

15.09

5

Кюнзегеш Ю. Ш. «Көк-Эл»

1

18.09

6

Кюнзегеш Ю. Ш.

«Багырның хылыжы»

1

22.09

7

Кюнзегеш Ю. Ш.

«Багырның хылыжы»

1

25.09

8

Даржай А. А.

«Бурунгунуң изи-биле»

1

29.09

9

Иргит И. Б.

«Көжээ дажы»

1

02.10

10

Мижит Э. Б.

«Кыйгы»

1

06.10

11

Тока С. К. «Каргыга чорааным». Чогаал теориязы. Очерк

1

09.10

12

Тока С. К.

«Каргыга чорааным»

1

13.10

13

Тока С. К.

«Каргыга чорааным»

1

16.10

14

Сарыг-оол С. А.

«Саны-Мөге»

1

20.10

15

Сарыг-оол С. А.

«Саны-Мөге»

1

23.10

16

Сарыг-оол С. А.

«Саны-Мөге»

1

27.10

17

Сарыг-оол С. А.

«Саны-Мөге»

1

10.11

18

Идам-Сүрүң М. Ы.

«Союспаң». Чогаал теориязы. Баллада дугайында билиг

1

13.11

19

Идам-Сүрүң М. Ы.

«Союспаң»

1

17.11

20

Пюрбю С. Б. «Чечек». Чогаал теориязы. Шүлүк чогаалының лиро-эпиктиг хевириниң дугайында билиг

1

20.11

21

Пюрбю С. Б. «Чечек»

1

24.11

22

Пюрбю С. Б. «Чечек»

1

27.11

23

Пюрбю С. Б. «Чечек»

1

01.12

24

Пюрбю С. Б. «Чечек». Хыналда ажыл

1

04.12

25

Пюрбю С. Б.

«Кара-Суг»

1

08.12

26

Пюрбю С. Б.

«Хайыракан»

1

11.12

27

Намзырай З. А.

«Аяк хээлиг Тыва чуртум»

1

15.12

28

Туң-оол О. К. «Тоолзуг оранда»

1

18.12

29

Куулар Н. Ш.

«Аңнаашкын соонда болчаг»

1

22.12

30

1-ги чартык чылдың хыналда ажылы

1

25.12

31

Көк-оол В. Ш.

«Хайыраан бот». Чогаал теориязы. Трагедия – шии чогаалының хевири

1

29.12

32

Көк-оол В. Ш.

«Хайыраан бот»

1

12.01

33

Көк-оол В. Ш.

«Хайыраан бот»

1

15.01

34

Көк-оол В. Ш.

«Хайыраан бот»

1

19.01

35

Көк-оол В. Ш.

«Хайыраан бот»

1

22.01

36

Шекспир В.

«Ромео биле Джульетта»

1

26.01

37

Пюрбю С. Б.

«Тулчуушкунче»

1

29.01

38

Пюрбю С.Б.

«Кызыл кош»

1

02.02

39

Сарыг-оол С. А.

«Белек»

1

05.02

40

Сарыг-оол С. А.

«Белек»

1

09.02

41

Сарыг-оол С. А.

«Белек»

1

12.02

42

Сарыг-оол С. А.

«Белек»

1

16.02

43

Саган-оол О. К.

«Арат чоннуң мурнундан»

1

19.02

44

Саган-оол О. К.

«Арат чоннуң мурнундан»

1

23.02

45

Щипачёв С.П.

«Тыва өңнүктеримге»

1

26.02

46

Эренчин В. Л. «Дөнен- Шилгим»

1

01.03

47

Эренчин В. Л.«Кадарчы уруг»

1

04.03

48

Танова Е. Т.«Кара-Бай» (тоожудан үзүндүлер)

1

08.03

49

Танова Е. Т.«Кара-Бай» (тоожудан үзүндүлер)

1

11.03

50

Танова Е. Т.«Кара-Бай» (тоожудан үзүндүлер)

1

15.03

51

Танова Е. Т.«Кара-Бай» (тоожудан үзүндүлер)

1

18.03

52

Серен-оол В. С.

«Өгже чалалга»

1

22.03

53

Даржай А. А.

«Оңгар»

1

01.04

54

Даржай А. А.

«Оңгар»

1

05.04

55

Даржай А. А.

«Оңгар»

1

08.04

56

Даржай А. А.

«Он рубль»

1

12.04

57

Даржай А. А.

«Он рубль»

1

15.04

58

Сеглеңмей Ф. Ш.

«Тын дээш демисел»

1

19.04

59

Сеглеңмей Ф. Ш.

«Тын дээш демисел»

1

22.04

60

Сеглеңмей Ф. Ш.

«Тын дээш демисел»

1

26.04

61

Өлчей-оол М. К.

«Үш чүве кара».

«Үш чүве дошкун».

«Үш чүве дудуу».

1

                29.04

62

Өлчей-оол М. К.

«Үш чүве кара».

«Үш чүве дошкун».

«Үш чүве дудуу».

1

03.05

63

Распутин В.Г.

«Дириг чорааш черле утпа»

1

06.05

64

Мижит Э. Б.

«Сүбедей»

1

10.05

65

Мижит Э. Б.

«Сүбедей»

1

13.05

66

Мижит Э. Б.

«Сүбедей»

1

17.05

67

2-ги чартык чылдың хыналда ажылы

1

20.05

68

Даржай А. А.

«Тыва дылым»

1

24.05


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Хыналда тест. 10 класс, тыва чогаал

Контрольное тестирование по родной литературе. 10 класс....

кичээл планы 6 класс чогаал

Тыва чогаалга кичээл планы...

Тыва чогаал кичээлиниң технологтуг картазы. Чогаал теориязы.Чогаал маадырынын дугайында билиг

Тыва чогаал кичээлиниң технологтуг картазы. Чогаал теориязы.Чогаал маадырынын дугайында билиг....

5 класс чогаал

Рабочая программа...

6 класс чогаал (рп)

Рабочая программа...

7 класс чогаал (рп)

Ажылчын программа...

8 класс чогаал (рп)

Ажылчын программа...