Театральная постановка мо мотивам татарской народной сказки "Дүрт дус"
материал (5 класс) на тему

Галиева  Миляуша  Мирфаезовна

Рекомендуется  для детей- татар и русскоязычных учащихся как  сценарий и может  быть использован  для показа.

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл durt_dus.docx45.68 КБ

Предварительный просмотр:

                                                “Дүрт   дус                                                                    ( Татар халык  әкияте  буенча   сәхнәләштерелгән   әдәби   спектакль)

 Сценарий  авторы:   татар  теле  һәм әдәбияты  укытучысы  Галиева Миләүшә  Мирфәез  кызы.

Яр Чаллы шәһәренең  28 нче  муниципаль  урта  гомуми  белем  бирү  мәктәбенең  3 А  сыйныфының  рус телле   укучылары  катнашында  үткәрелгән  әдәби   спектакль

 Декорация:  Йорт  макеты, музыка        

Катнашалар:  Балалар - укучылар.( 3 класс)

Мәче:                             Әтәч:                                            Каз:

Үгез:                              Бүре                                              Аю

Зал  бизәлеше:   Бүрәнә  йорт   макеты,   Чыршы ,  

Күңелле көй  яңгырый.  Балала р -  кош-кортлар,  йөгерешеп ,  сәхнәгә  чыгалар.  Мәче:  Әтәч:  Каз:  Үгез:

Алар  ярымтүгәрәк  ясап   басканнар.   Җыр  җырлыйлар: (Җәй – көз  турында)

Мәче:                                                    Көз көне  эшләп калыйк,

                                                              Әйдә, җылы    өй  салыйк.

                                                              Тиздән салкыннар җитәр,

                     Кышны җылы каршылыйк.

Мәче  Әтәчкә: “Салкыннар  җитә,  әйдә  өй салыйк!”  - ди.

Әтәч:  “Нигә  ул  өй? Мин лапас  башыннан  лапас  башына  йөрим,”- ди.

Мәче  өши  башлаган,  дер- дер калтырый,  Казга  әйтә: “Каз  дускай, салкыннар  башлана бит,   әйдә  өй салыйк!” – ди.

Каз:  Мин  ишек төбеннән  ишек төбенә  йөрим,  нигә  миңа  өй? – ди.

Мәче  - Үгезгә:  Үгез! Үгез   дускай, салкыннар  башлана  бит, әйдә  өй  салыйк!-ди.

Үгез:  Мин  капка  төбеннән  капка   төбенә  йөрим,  нигә  миңа  өй? – ди.  

  Кош- кортлар   бергәләп:  Өй   салуның  ние  бар, өясе  дә  мүклисе! – диләр.

Җыр- бию  яңгырый:  Буран, Җил  тавышлары  ишетелә,  салкын кыш  килә. Барысы  да качып  бетәләр. (Музыка)(убегают)

 Сәхнәдә  Мәче   йөри. Кулында  инструментлар,  такта  тоткан.       Ул  эшли,  кисә,  чүкеч  б-н  эшли.

Оста  иртән  үк  эшкә  кереште,

Эш коралларым  юксынган  эшне.

Сөенде  ышкы:  Эш! Эш! Эшлә!- дип,

Шатланды  пычкы:  Тыр-тыр, тыр- рыш! – дип,

Очынды чүкеч: -  Шәп, шәп, шап! – дип,

Талпынды  балта:  -Шат,  шат, шат! –дип.

Куллар,  мускуллар  сагынган  эшне,

Кинәнеп  эшлим -  мин  тырыш   Мәче!

Йорт  төзелеп  бетә.  Йорт  макеты  чыгарыла.  Мәче  йортка карап   соклана,  бөтерелә.  

Сәхнәгә   Әтәч  чыга.  Туңган кыяфәттә.  Күшеккән.  Йортка  карап  соклана;  

                                                                Матурдыр  тышы,  җылыдыр  эче!  (Соклана)

                                                                Тырышкан  бит, тырышкан!

                                                                Булдырган  бит,  булдырган!

                                                   Әнә, әнә, күрәсең:  барыбыздан  уздырган!

Әтәч  йортның  ишеген  шакый:  Тук- тук!  Ишектән  Мәче  күренә.  

Әтәч:  Мәче, дус!  Миңа өеңдә  урын  бирсәңче,  мин  бик өшим,  чыдар  хәлем  калмады! –ди.

Мәче  Әтәчкә:  Лапас  башыннан  лапас  башына  йөр  син,  Әтәчкәй. Миндә  урын  юк. Син  миңа  булышмадың, - ди.

Әтәч:  Әгәр  син  мине кертмәсәң,  тибенеп,  өеңнең  бөтен  туфракларын  таратырмын! – ди.

Мәче куркынып:  Ярый,  кер, кер,  дус,  бергә  торыйк! –ди.

Каз күренә.  Ул  да:  Мәче, дус!  Миңа өеңдә  урын  бирсәңче,  мин  бик өши башладым,  чыдарым  бетте! –ди.

Мәче   Казга:  Каз  дус! Ишек төбеннән  ишек төбенә  йөрсәң  булмасмы,  минем  өйдә  урын  юк. Син  миңа  булышмадың, - ди.

Казның  ачуы  килгән: Әгәр  син  мине кертмәсәң,  өеңнең   мүген  йолкып  бетерермен! – ди.

Мәче:  Кер,  каз  дускай, кер,  кер,  алайса  бергә  торыйк! – ди.

Үгез  күренә. Үгез  калтырый,  мөгри,  тибенә. Өйнең  ишеген  шакый.  Мәче  чыга.  Үгез  аңа:

Мәче  дускай!  Салкыннар  бик  көчәйде  бит,  чыдар  хәлем  юк. Син  миңа  урын  бирсәңче,- ди.

Мәче  Үгезгә:  Үгез  дус! Гадәтең  буенча капка  төбеннән  капка   төбенә  йөрсәң  ничек  була  соң,    минем  өйдә  урын  юк  бит,  -ди.

Үгез  ачуланып:  Әгәр  мине  кертмәсәң,  өеңне  төртеп  аударам,  -ди.

Мәче  әйтә:  Ач  кешенең  ачуы  яман.  Ярый,  әйдә  алайса  кер,  урын  җитәр  әле. Бергә  дус  яшәрбез, -ди.

Мәче,  Әтәч, Каз,  Үгез  -  барысы  йорттан  чыгып,  йорт  тирәли әйләнәләр,  җырлыйлар:

Дуслык  турында  җыр:

 Боларны  Аю  белән  Бүре  ишетә,   читтән күзәтәләр.  Мәче,  Әтәч, Каз,  Үгез   кереп  китәләр.  Аю, Бүре  үзара  сөйләшәләр. Салкын   кышка  зарланалар. Алар  ишек  янына  киләләр.  Бүре  Аюга  әйтә:  Аю  дускай,  син  башлап  кер! –ди,  куркынып.  Аю  әйтә:  Син  буре  дус ,  алдан  кер,  син көчлерәк! – ди.  Икесе  дә  алдан  керергә  куркып  торалар  да,  озын  чыбык  алып,   тотышырга  булалар.  Бүре  өстен  чыга. Ул ишеккә  килә.  Бүрене  күреп, Мәче,  Әтәч, Каз,  Үгез   аны  куа  башлыйлар.  Аннан  соң  барысы  өйгә  кереп китәләр.  

Сәхнәгә  Аю   чыга:

Мин  хәзер  бик  үкенәм,

Сездән  гафу  үтенәм:

Башка  явыз  булмам  мин,

Комсыз  Аю  булмам  мин.

Сәхнәгә  Бүре   чыга:

Мин Сездән  бик  үтенәм

                                                     Өйгә  кертүне  көтәм.

   Сезгә   зыян  салмам  мин,

                                                     Усал  Бүре  булмам  мин.

Мәче,  Әтәч, Каз,  Үгез   чыгалар  да,  бергәләшеп  басалар:

Мәче:  

                                                                                  Әнә   Аю  үкенә,

                                                                                  Бездән  Бүре  үтенә:

                                                                                  Аларны  гафу  итик,

                                                                                  Дуслыкны  дәвам  итик!

Мәче  ролендәге  сүзләр

Мәче:                                                   Көз көне  эшләп калыйк,

                                                              Әйдә, җылы    өй  салыйк.

                                                              Тиздән салкыннар җитәр,

                     Кышны җылы каршылыйк.

-1)Мәче  Әтәчкә: “Салкыннар  җитә,  әйдә  өй салыйк!”  - ди.

(Әтәч:  “Нигә  ул  өй? Мин лапас  башыннан  лапас  башына  йөрим,” - ди.)

  1. -Мәче  өши  башлаган,  дер- дер калтырый, (дроҗит )  Казга  әйтә: “Каз  дускай, салкыннар  башлана бит,   әйдә  өй салыйк!” – ди.
  2. -Мәче  - Үгезгә:  Үгез! Үгез   дускай, салкыннар  башлана  бит, әйдә  өй  салыйк!-ди.                                  (хором):              

Барысы  бергә  кычкыралар: Өй   салуның  ние  бар, өясе  дә  мүклисе! – диләр.

Сәхнәдә  Мәче   йөри. Кулында  инструментлар,  такта  тоткан.       Ул  эшли,  кисә,  чүкеч  б-н  эшли.

Оста  иртән  үк  эшкә  кереште,

Эш коралларым  юксынган  эшне.

Сөенде  ышкы:  Эш! Эш! Эшлә!- дип,

Шатланды  пычкы:  Тыр-тыр, тыр- рыш! – дип,

Очынды чүкеч: -  Шәп, шәп, шап! – дип,

Талпынды  балта:  -Шат,  шат, шат! –дип.

Куллар,  мускуллар  сагынган  эшне,

Кинәнеп  эшлим -  мин  тырыш   Мәче!

Йорт  төзелеп  бетә.  Йорт  макеты  чыгарыла.  Мәче  йортка карап   соклана,  бөтерелә.  

-Мәче  Әтәчкә:  Лапас  башыннан  лапас  башына  йөр  син,  Әтәчкәй. Миндә  урын  юк. Син  миңа  булышмадың, - ди.

(Әтәч:  Әгәр  син  мине кертмәсәң,  тибенеп,  өеңнең  бөтен  туфракларын  таратырмын! – ди.)

-Мәче куркынып:  Ярый,  кер, кер,  дус,  бергә  торыйк! –ди.

-Мәче   Казга:  Каз  дус! Ишек төбеннән  ишек төбенә  йөрсәң  булмасмы,  минем  өйдә  урын  юк. Син  миңа  булышмадың, - ди.

(Казның  ачуы  килгән:  Әгәр  син  мине кертмәсәң,  өеңнең   мүген  йолкып  бетерермен! – ди.)

-Мәче:  Кер,  каз  дускай, кер,  кер,  алайса  бергә  торыйк! – ди.

-Мәче  Үгезгә:  Үгез  дус! Гадәтең  буенча капка  төбеннән  капка   төбенә  йөрсәң  ничек  була  соң,    минем  өйдә  урын  юк  бит,  -ди.

(Үгез  ачуланып:  Әгәр  мине  кертмәсәң,  өеңне  төртеп  аударам,  -ди.)

-Мәче  әйтә:  Ач  кешенең  ачуы  яман.  Ярый,  әйдә  алайса  кер,  урын  җитәр  әле. Бергә  дус  яшәрбез, -ди.

                                                          (хором)           Әнә   Аю  үкенә,

                                                                                  Бездән  Бүре  үтенә:

                                                                                  Аларны  гафу  итик,

                                                                                  Дуслыкны  дәвам  итик

 

Әтәч  ролендәге  сүзләр

Әтәч:  “Нигә  ул  өй? Мин лапас  башыннан  лапас  башына  йөрим,” ди. (хором):              

Кош- кортлар   бергәләп:  Өй   салуның  ние  бар, өясе  дә  мүклисе! – диләр.

Сәхнәгә   Әтәч  чыга.  Туңган кыяфәттә.  Күшеккән.  Йортка  карап  соклана;  

                                                                Матурдыр  тышы,  җылыдыр  эче!  (Соклана)

                                                                Тырышкан  бит, тырышкан!

                                                                Булдырган  бит,  булдырган!

                                                   Әнә, әнә, күрәсең:  барыбыздан  уздырган!

Әтәч  йортның  ишеген  шакый:  Тук- тук!  Ишектән  Мәче  күренә.  

Әтәч:  Мәче, дус!  Миңа өеңдә  урын  бирсәңче,  мин  бик өшим,  чыдар  хәлем  калмады! –ди.

Әтәч:  Әгәр  син  мине кертмәсәң,  тибенеп,  өеңнең  бөтен  туфракларын  таратырмын! – ди.

                                                                (хором)      Әнә   Аю  үкенә,

                                                                                  Бездән  Бүре  үтенә:

                                                                                  Аларны  гафу  итик,

                                                                                  Дуслыкны  дәвам  итик

Каз    ролендәге  сүзләр

- Каз:  Мин  ишек төбеннән  ишек төбенә  йөрим,  нигә  миңа  өй? – ди. (хором):              

Кош- кортлар   бергәләп:  Өй   салуның  ние  бар, өясе  дә  мүклисе! – диләр.

-Каз күренә.  Ул  да:  Мәче, дус!  Миңа өеңдә  урын  бирсәңче,  мин  бик өши башладым,  чыдарым  бетте! –ди.

(Мәче   Казга:  Каз  дус! Ишек төбеннән  ишек төбенә  йөрсәң  булмасмы,  минем  өйдә  урын  юк. Син  миңа  булышмадың, - ди.)

-Казның  ачуы  килгән:(Разозлился)  -  Әгәр  син  мине кертмәсәң,  өеңнең   мүген  йолкып  бетерермен! – ди.

(Мәче:  Кер,  каз  дускай, кер,  кер,  алайса  бергә  торыйк! – ди.)

                                                   (хором)                  Әнә   Аю  үкенә,

                                                                                  Бездән  Бүре  үтенә:

                                                                                  Аларны  гафу  итик,

                                                                                  Дуслыкны  дәвам  итик

Үгез    ролендәге  сүзләр

-Үгез:  Мин  капка  төбеннән  капка   төбенә  йөрим,  нигә  миңа  өй? – ди.  

  Кош- кортлар   бергәләп:  Өй   салуның  ние  бар, өясе  дә  мүклисе! – диләр.

-Үгез  күренә. Үгез  калтырый,  мөгри,  тибенә. Өйнең  ишеген  шакый.  Мәче  чыга.  ---Үгез  аңа:

-Мәче  дускай!  Салкыннар  бик  көчәйде  бит,  чыдар  хәлем  юк. Син  миңа  урын  бирсәңче,- ди.

(Мәче  Үгезгә:  Үгез  дус! Гадәтең  буенча капка  төбеннән  капка   төбенә  йөрсәң  ничек  була  соң,    минем  өйдә  урын  юк  бит,  -ди.)

Үгез  ачуланып: “ Әгәр  мине  кертмәсәң,  өеңне  төртеп  аударам, “ -ди.

                                                      (хором)              Әнә   Аю  үкенә,

                                                                                  Бездән  Бүре  үтенә:

                                                                                  Аларны  гафу  итик,

                                                                                  Дуслыкны  дәвам  итик.

Бүре    ролендәге  сүзләр

Аю,  Бүре  үзара  сөйләшәләр. Салкын   кышка  зарланалар.

-Бүре  әйтә: Ай-яй-яй!  Бүген  көн  бигрәк  салкын.  Без  тиздән  катып үләбез.  Икебез   дә  ач. Ашыйсым  килә!  У-у-у!.( Алар  ишек  янына  киләләр.)

 Бүре  Аюга  әйтә:  Аю  дускай,  син  башлап  кер! –ди,  куркынып. ( Аю  әйтә:  Син  бүре  дус ,  алдан  кер,  син көчлерәк! – ди).  Икесе  дә  алдан  керергә  куркып  торалар  да,  озын  чыбык  алып,   тотышырга  булалар. (җребий) Бүре  өстен  чыга. Ул ишеккә  килә.  Бүрене  күреп,  Мәче,  Әтәч, Каз,  Үгез   аны  куа  башлыйлар.  Аннан  соң  барысы  өйгә  кереп китәләр.

Сәхнәгә  Бүре   чыга:

Мин Сездән  бик  үтенәм

                                                     Өйгә  кертүне  көтәм.

   Сезгә   зыян  салмам  мин,

                                                     Усал  Бүре  булмам  мин.

Аю    ролендәге  сүзләр

Аю  әйтә: “ Син  бүре  дус , син  алдан  кер,  син көчлерәк! “– ди

Әйдә  җирәбә  тотабыз.  Кем  өстен  чыга,  шул беренче  булып  өйгә  керә. Бүре, син  беренче   керәсең. (Бүре  курка-курка  ишеккә  килә. Бүрене  күреп, Мәче,  Әтәч, Каз,  Үгез   аны  куа  башлыйлар)

Сәхнәгә  Аю   чыга:

Мин  хәзер  бик  үкенәм,

Сездән  гафу  үтенәм:

Башка  явыз  булмам  мин,

Комсыз  Аю  булмам  мин.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Драматическая постановка по мотивам пьесы М. Рощина "Эшелон"

Эта постановка посвящена не  сражениям и бойцам, не  героям-воинам, кому  положено быть мужественными и стойкими, а  тем, кто выжил и выстоял, когда, казалось бы, нельзя было ни вы...

Сценарий Рождественской постановки по мотивам сказки "12 месяцев"

СЦЕНАРИЙ РОЖДЕСТВЕНСКОЙ СКАЗКИ «12 МЕСЯЦЕВ»  «ЗВЕЗДОЧКИ» ( 4 человека. Начальная школа)1 звездочка: Вот и наступил долгожданны праздник Рождества Христова.2 звездочка: В эти дни всегда так р...

новогодняя постановка по мотивам сказки "Морозко"

разработка сценария для внеклассного мероприятия на Новый год...

Театральная постановка по мотивам сказки Х.К.Андерсена "Дюймовочка"

Сказка для театральной поставки с деьтми 1-го года обучения....

Театральная постановка по мотивам новеллы Оскара Уайльда «Кентервильское приведение»

Презентация внеурочной деятельности: Театральная постановка  по мотивам новеллы Оскара Уайльда «Кентервильское приведение».  в Год театра в России был проведен семинар, в рамках ...

Методическая разработка в рамках дополнительного образования для школьников старших классов. Театральный кружок «Литературный театр» (на примере театральной постановки «Сцены прощения в произведениях Л.Н. Толстого)

Для современного школьника проблема чтения стоит наиболее остро: ученик не видит актуальности и взаимосвязи произведения с реальностью, значит, не может до конца прочувствовать героя, понять особеннос...