Үткәргечнең каршылыгын хисаплау. Чагыштырма каршылык.
план-конспект урока по физике (8 класс) по теме

Дәрес этабы

Укытучы эшчәнлеге

 Укучы эшчәнлеге

1. Оештыру өлеше 

Укучыларны дәрескә әзерләү

Исәнмесез укучылар. Хәерле көн.

Фән хисаплый башлагач башлана. Үлчәме булмаган  фәнне күз алдына китереп булмый.

Д.И.Менделеев

Дәрескә әзерләнү

2. Белемнәрне актуальләштерү 

Уен алымын кулланып формулаларны һәм үлчәү берәмлекләрен белү күнекмәләрен тикшерү

1. Таблицада сүз яшерелгән. Формулаларны дәрес билгеләп, һәр юлда бер хәрефне тап, сүзне укы.

2. Таблицада сүз яшерелгән.Үлчәү берәмлекләрен дәрес билгеләп, һәр юлда бер хәрефне тап, сүзне укы.

Интерактив тактада эшләү

Ом законын куллануны кабатлау 

- Бүлемтек өчен Ом законын әйт.

- Ом законы кулланып ничек көчәнешне табарга?

-

Ом законын кулланып таблицаны тутыр. 

Сорауларга җаваплар

 Таблицага җавапларны тутыру

3. Мотивация булдыру

Укучылар Сез кичә электр җайланмаларыннан файдаландыгызмы? Ничек уйлыйсыз кайсы җайланманың каршылыгы зуррак? Каршылыкны ничек табып була?

Авометр ярдәмендә.

Җавап бирәләр

Вольтметр һәм амперметр ярдәмендә.

Чылбырны җыеп каршылыкны табалар.

4. Изучение новой темы.

Алдагы  дәресләрдә  без каршылыкның барлыкка килү сәбәбен ачыклаган идек. Каршылыкның сәбәбен аңлатыгыз.

  Үткәргечнең каршылыгы нәрсәдән бәйле?

 Үткәргеч каршылыгының, аның геометрик размерларыннан (озынлыгы, аркылы кисем мәйданы) һәм матдә төреннән бәйле булуын беренче булып Георг Ом ачыклаган.

Нәтиҗә:Үткәргечнең электр каршылыгы үткәргеч озынлыгына туры пропорциональ, аркылы кисем мәйданына кире пропорциональ һәм матдәнең төренә бәйле.

• ρ- үткәргечнең чагыштырма каршылыгы [Ом *м]
• S – аркылы кисем мәйданы,
• l – үткәргеч озынлыгы

СИ берәмлекләр системасында чагыштырма каршылык үлчәү берәмлеге 1 Ом *м. 

Кайбер матдәләрнең чагыштырма электр каршылыгы ( t = 20 С булганда)  физика китабының 105 битендә күрсәтелгән)

1. Уңай ионнарның электр кыры электроннарга тәэсир итеп аларның хәрәкәтләрен тоткарлый, димәк ток зурлыгы да кими, электр тогына каршылык була.

2. Электроннарның электр кырлары да бер-берсенә тәэсир итеп электр тогын тоткарлый, шулай ук каршылык сәбәбе булып тора.

 Укучылар компьютер артына утыралар

Көчле укучылар

1)http://files.school-collection.edu.ru/dlrstore/fad6cb42-ae6e-4d38-afe5-8d11629b1189/8_149.swf

(таратма карточкалар тутырыла)

Авырдан үзләштерүчеләр

2)http://files.school-collection.edu.ru/dlrstore/669ba072-e921-11dc-95ff-0800200c9a66/3_16.swf

ЭОР кулланып каршылыкның үткәргечнең размерына һәм матдә төренә бәйлелеген  ачыклыйлар, нәтиҗәләр чыгаралар.

Дәреснең темасын, каршылыкны исәпләү формуласын язалар.

5. Мәсьәләләр чишү

1.Әгәр чыбык тимердән эшләнсә һәм аркылы кисем мәйданы 12 мм2   булса, Байлар Сабасы һәм Казан арасындагы телеграф чыбыгының каршылыгын  тап. Шәһәрләр арасын 100 км дип ал.

2. Әгәр чыбыкның озынлыгы 5 км, ә аркылы кисем мәйданы - 0,65 см2 булса, трамвай двигателен эшләтү өчен эленгән бакыр чыбыкның каршылыгын тап.

 3.Аркылы кисем мәйданы 0,5 мм2 булган бакыр чыбыкны, каршылыгы 34 Ом булсын өчен нинди озынлыкта алырга кирәк? 

Мәсьәлә шартларын  дәфтәргә  язалар.

Берәр укучы интерактив тактада чишә.

6.Йомгаклау

Билгеләр кую

Үз-үзеңә бәя бирү

7. Өйгә эш 

Параграф 45, 46 өйрәнергә (103-108 битләр), 20 ( 2 , 4) күнегү чишәргә (108 бит). 

Иҗади бирем: А.В.Перышкин 8 сыйныф физика дәреслегендә 105 биттәге 8 таблицадагы бирелмәләрне кулланып мәсьәлә төзергә.

Көндәлекләргә язалар

8. Рефлексия

Мин … белдем.

Миңа дәрестә ... ошады.

Мин … аңламадым.