Татар теле һәм әдәбиятыннан эш программасы 5-11класслар
рабочая программа (5 класс) по теме

Хуснимарданова Илгиза Насимовна

7 нче сыйныфлар өчен татар теле һәм әдәбиятыннан эш программасы

Скачать:


Предварительный просмотр:

”Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32нче урта гомуми белем  мәктәбе”

муниципаль бюджет гомуми белем бирү учреждениесе

                                                                                                                                                                                                   

                                                                                                                                                                                                       29 август 2014 ел № 1

                                                                                                                                                                      педагогик киңәшмәнең

                                                                                                                                                                                         карары белән

                                                                                                                                                                                                              РАСЛАНДЫ

                                                                                                                                                                                                   Мәктәп директоры

  _________Рагузина В.И.

 2014 елның  29август               

№  354  боерыгы белән

                                                                                                                                                                                               гамәлгә кертелде

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

Татар әдәбиятыннан

эш программасы

 (рус  телле  балалар өчен)

 7нче сыйныф

(атнага 2сәгать,елга 70 сәгать)

 

Төзүче: Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсим кызы,

югары кв.категорияле  татар теле һәм әдәбияты укытучысы

КИЛЕШЕНДЕ

Директор урынбасары ________ Талипова. Г. Н.

КАРАЛДЫ

МБ утырышы

28 август 2014 ел, беркетмә №1

МБ җитәкчесе ___________ Хәсәншина Р.М.

Яр Чаллы

2014ел


                                                                                               

Аңлатма язуы

        Татар әдәбиятыннан 7 нче сыйныф  өчен эш программасы Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын  укыту программасы” (Төп гомуми белем бирү мәктәбе) - Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Казан, 2013ел - нигезендә “Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32 нче урта гомуми белем   мәктәбе” гомуми белем муниципаль  учреждениесенең 2014/2015 нче уку елына уку-укыту планына туры китереп төзелде.

     Мәктәпнең укыту планында 7д  сыйныфында татар әдәбиятын укытуга  атнага 2 сәгатьтән ,еллык 70 сәгать, шул исәптән  укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләрен тикшерү төрләренә 10 сәгать бирелә (4 шигырь ятлау,2 диалог, 2 монолог, 1 сочинение, ел ахырында- диалог формасында йомгаклау контроль эше).

 Әдәбият һәр яктан үскән, рухи яктан бай, әхлакый идеаллары һәм эстетик таләпләре булган камил шәхес тәрбияләүдә әһәмиятле урын алып тора.  Татар әдәбиятын өйрәнүнең максаты: туган халкының һәм җирле халыкның телен, мәдәниятен, әдәбиятын яхшы белгән, һәрьяктан камил, милли горурлык хисләре үскән шәхес (гражданин) тәрбияләү.

   Әлеге максатны тормышка ашыру өчен, түбәндәге бурычлар билгеләнде:

   − Татарстан төбәгендә яшәп, җирле халык белән аралашкан укучыларны төбәкнең әдәби-мәдәни байлыгы белән якыннан таныштыру;

   − татар әдипләре, мәдәният әһелләре турында күзаллау булдыру, аларны танырга, аңларга, башка халык сүз сәнгатен үстерүчеләр белән чагыштырма планда бәяләргә өйрәтү.

   Программа эчтәлеге укучыларның мәктәп уку-укыту программасына туры килә торган белем - күнекмәләрне үзләштерүенә юнәлтелгән.

   Үрнәк программадагы материал эш программасында сакланды һәм  7нче сыйныфта укыту предметының эчтәлеге түбәндәге темаларны үз эченә ала : Мәктәп тормышы. Дүрт аяклы дусларыбыз. Бәйрәмнәр. Табигать һәм без. Әдәбият-сәнгать дөньясында.

 Программада әдәби әсәрләрнең нигезен  үрнәк программада күрсәтелгән әдәби  әсәрләр  минимумы тәшкил итә. Алар түбәндәгеләр: Г.Ибраһимов “Алмачуар”, А.Алиш “Сертотмас үрдәк”, Т.Миңнуллин “Авыл эте Акбай”, Р.Миңнуллин “Әни, мин көчек күрдем”, Ш.Галиев “Курыкма,тимим”.  Программа танылган татар әдипләре Г.Тукай, Г.Ибраһимов, А.Алиш, Р.Миңнуллин, Ш.Галиев, Т.Миңнуллин иҗаты һәм танылган композитор С.Садыйкованың, мәшһүр рәссам  Х.Якуповның эшчәнлеге белән таныштыруны да үз эченә ала.

      Системалы-эшчәнлекле юнәлешкә туры килә торган коммуникатив технология төп укыту ысулы буларак кулланыла. Сөйләм төрләренә (тыңлап аңлау, сөйләү, уку, язу) үзара бәйләнештә өйрәтү төп таләпләрнең берсе булып тора. Агымдагы контроль төрләренә  тыңлап  аңлау, ситуатив күнегүләр, диалог, монолог керә.

 Эш программасын тормышка ашыруда    УМК (Р.Р.Нигъмәтуллина. Татарча да яхшы бел. Рус телендә төп гомуми белем  бирү оешмалары өчен уку әсбабы.  7 нче класс.  Казан.  Мәгариф нәшрияты.  2014. - 143б.)  һәм укытучы өчен методик кулланма (Р.Р.Нигъмәтуллина. Татарча да яхшы бел . 7нче класста татар теле дәресләре. 2012. - 46б.) кулланылла.

Эш  программасының  эчтәлеге

Бүлек

сәгать саны

Контроль

Өйрәнелә торган әсәрләр,текстлар.

                       

                                  Лексик минимум

ятлау

монолог

диалог

Сочинение

 Йомгаклау контроль зше

1

Мәктәп тормышы

10

-

-

1

-

Р.Миңнуллин. “Исәнме, и мәктәп!”, Р.Газизов. “Әйбәт укыйсым килә”, Г.Латыйп “Әхәт”шигыре,

З.Мәхмүтов.“Минем дустым Эдик”. Китап нәрсә турында сөйли?

Исәнләшә, иркәли, таныша, сыйныф җитәкчесе, фән, имтихан, уку әсбаплары, онытырга, күчерергә, чирек азагы/ахыры, хыялый, үпкәли, гасыр, баш мие, ясалма, ябык, таза,киң җилкәле, бөдрә, җирән, тупас, киң күңелле, игъибар үзәгендә

2

Дүрт аяклы дусларыбыз

   21

2

1

-

-

Ә.Бичәнтәева. ”Сөйкемсез песи”, Өйрәтелгән һәм өйрәтелмәгән песиләр, Ш.Галиев. ”Ничә мәче”, Г.Сабитов “Балага балык”тексты,

Т.Миңнуллин. “Авыл эте Акбай”, “Ю.Куклачёвның песиләр театры “тексты, “Песиләр һәм этләр өчен махсус салоннар” тексты, Робот песиләр турында текст,

Г.Тукай. “Кызыклы шәкерт”,

 Й. Шәрипова .“Этем югалды бүген”,Белдерүләр, ”Рөстәмнең  көчеге   табылды” диалогы,

Р. Миңнуллин.  ”Әни мин көчек күрдем”. Этләр токымнары. Армиягә китә...этләр дә” тексты. Кинолог  киңәшләре. “Этләр хөрмәтенә һәйкәлләр” тексты. “Иң тәрбияле эт-минеке”диалогы.

Ияләшә, өстери башлый, тартып төшерә, тәртип боза,тыңлаучан(-маучан), аңлаучан(-маучан), өйрәнүчән(-мәүчән), төс-кыяфәт, куркак, шаян, мәънәсез, көчек, җәберли, газапларга,адаша, эчертә, беркем/берничек,югалган, боек, артка кала, адаштыра, ияреп бара, сөяк.

3

Бәйрәмнәр

11

-

-

-

1

 “Яңа ел бәйрәме”, ““Легенда ни сөйли?” тексты , Бер-беребезне котлыйбыз. “Раштуа бәйрәме” тексты. “Раштуа бәйрәме- чит илләрдә”тексты. «Бәйрәм патшабикәсе” тексты. ”Нардуган” тексты.“Катяның хаты”, “Лизаның хаты”, Г.Ибраһимов.  “Алмачуар”.

Яктыра, аяза, калыная, авырая,  җиңеләя, көмеш, бәс,Нардуганбәйрәме,Раштуа,дини,борынгы,

бәйрәмчәшау-шу, исәнлек-саулык, таныш-белеш, сый-хөрмәт, хәл-әхвәл, котлый, каршы ала, үткәрелә, бизәлә, уздырыла,сатыла, котлау открыткасы, мәгарә, зәйтүн агачы.

4

Табигать һәм без

23

2

1

1

--

1

Кышкы табигать . Февраль ае турында текст . М.Шабаев”Песнәк белән Миләүшә”. “Кошларның  кышкы тормышы” тексты.

Ш. Галиев “Курыкма, тимим”. “Кышын җәнлекләрнең тормышы” тексты. М.Хәсәнов “Буран”.

 А. Алиш .“Сертотмас үрдәк” .  “Яз  айлары “тексты.  Г.Хәсәнов.

“Көтегез,ярдәм итәрбез”. Р.Гыйззәтуллин.

”Батырлык эшлисем килә”. Ә.Бикчәнтәева .“Апрель ае”

 “Җәй айлары” тексты  . З.Гомәрова.”Куян баласы”. “Безнең яшел дусларыбыз”тексты. “Көмеш кыңгырау” газетасы.

Күмелә, көрәлә, күтәрелә, капка төбе, оятка кала, чеметә, чукый, елатиа, көтү, сакта тора, кем дә булса, җим(-лек), ярларыннан чыга, ташу башлана,гөрләвек, җепшек кар,күзләрне камаштыра, бөреләр ачыла,лимон күк, песнәк, саескан, шәүлегән, чәүкә, карабүрек, корт

 чүпли, сайрый, түш, койрык, арка, тәпи, томшык,туклана , каурый, сөзә, тибә, чага. тешли, тырный, мөгез, тояк, томшык, күзләрне

камаштыра,һава үтә күренмәле, бөреләр ачыла,

 ташу башлана, бәскә әйләнә.

5

Әдәбият-сәнгать дөньясында

5

-

-

-

С.Садыйкова-танылган композитор.

Х. Якупов- портрет һәм пейзаж остасы.

танылган, данлыклы, күренекле ,оста,махсус бүлек,эшчәнлек,иҗат итә.

Барлыгы

70

4

2

2

1

1

   

        Ятлау өчен шигырьләр:                                          Монолог өчен темалар:                             Диалог өчен темалар:

  1. Ш.Галиев.”Ничә мәче”                                           1. Шәһәр һәм авыл этләре.                        1. Минем  яшьтәшләрем.

      2.  Р. Миңнуллин.”Әни ,мин көчек күрдем “              2. Кошлар-  безнең дусларыбыз               2. Татарстанда кышлаучы кошлар            

3.  Ш. Галиев .“Курыкма, тимим”                                                                                      

4.   Ә Бикчәнтәева .“Апрель ае”                                   Сочинение өчен тема. Минем кышкы каникулым .  

                                             

                                      Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсим кызының

2014/2015 нче  уку елына

татар әдәбиятыннан ( рус төркемнәре өчен ) календарь-тематик планы

             План  “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”на Төп гомуми белем бирү мәктәбе) нигезләнеп язылды.Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова,К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.

    -Казан, 2013 ел.

Фән

Сыйныф

Барлык сәгатьләр саны

Атналык сәгатьләр саны

Шигырь ятлау

Монолог    Диалог

сочинение

Йомгаклау контроль эше

Дәреслек

   Татар әдәбияты

70

2

4

2-2

   1

1

Татарча да яхшы бел.

Нигъмәтуллина Р.Р.,

-Казан. Татарстан китап нәшрияты.2014ел.

                                                             

                                                                                              2014-2015нче уку елына методик тема

Шәһәрнең методик темасы

Мәктәпнең методик темасы

Укытучының  методик темасы

Белем бирү сыйфатын күтәрүдә  педагогның  һөнәри  үсеш механизмы  буларак  белем бирү оешмаларында  методик эшне  камилләштерү.

Мәктәптә белем бирү  сыйфатын күтәрү     факторы буларак Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында уку-укыту процессын оештыруга заманча якын килү.

 Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында белем бирү сыйфатын күтәрү факторы буларак татар теле һәм әдәбияты дәресләрен коммуникатив технология нигезендә оештыру.

                                     

Өйрәнелә торган бүлек.

Укыту материалының темасы

Сәгать

саны

Үткәрү вакыты

Көтелгән нәтиҗәләр

Контроль

план

факт

белем

күрекмә

Гомумкүнекмәләр һәм уку эшчәнлеге ысуллары

1нче тема.  Мәктәп тормышы.

 Үзләштерелергә тиешле сүзләр һәм сүзтезмәләр: сыйныф җитәкчесе, фән, яраклашу,имтихан, уку әсбаплары, тырыша, күчерергә, игътибарлы бул, чирек азагы, үз сүзендә торучан, белемле, надан ,ябык,таза,киң җилкәле,кыска буйлы,бөдрә,җирән,тупас,оялчан,киң күңелле,усал,булдыклы, җитез,заманча, алдакчы, ялганчы.кызарды,үкенде,оялды,гафу үтенде, ихтыяр көче.

1

Р.Миңнуллинның  “Исәнме,

 и мәктәп!” шигыре.

1

02.09

Үткән уку елында һәм өйрәнелгән, лексик-грамматик материалны активлаштыру

Җәйге ял турында үз фикереңне әйтә белү.

Мәктәп,җәйге ял турында сөйли белү.

2.

Яңа уку елына яраклашу авыр.

1

04.09

Кирлемән һәм Шәвәли киңәшләре белән танышу

Әңгәмәдә катнашу

Көн  режимындагы үзгәрешләр турында сөйли белү

3

Г.Латыйпның “Әхәт” шигыре.

1

09.09

Шигырьнең эчтәлеге белән танышу.

Сәнгатьле уку, эчтәлекне аңлау.

Куелган сорауларга җавап бирә белү.

4

Р.Газизовның  “Әйбәт укыйсым килә” шигыре.

1

11.09

Алдагы дәрестә өйрәнелгән, лексик-грамматик материалны активлаштыру

Яхшы уку серләре турында сөйләшүдә катнашу

Уку турында үз фикереңне әйтә ,киңәшләр бирә белү

5

Ф.Яруллинның “Әй сентябрь, сентябрь» шигыре.

1

16.09

Шигырьнең эчтәлеге белән танышу.

Сәнгатьле уку,

эчтәлекне аңлау.

Эчтәлек буенча үз фикереңне әйтә белү.

6

З.Мәхмүтовның “Минем дустым Эдик” хикәясе.

1 бүлек.

1

18.09

Тема буенча лексик материалны үзләштерү.

Яшьтәшләреңнең сыйфатлары турында сөйләшү.

Яшьтәшләреңнең характер сыйфатлары турында сөйли белү.

7

“Вакыт машинасы”.

2 бүлек.

1

23.09

Уку, эчтәлеген аңлау

Яшьтәшләрең турында сөйләшү.

Эчтәлек буенча үз фикереңне әйтә алу.

8

“Ошамый миңа бу гасыр”.

3 бүлек.

1

25/09

Тыңлап аңлау

Сорауларга җавап бирү

Бу гасырда балаларның ничек укулары турында сөйләү

9

Китап нәрсә турында сөйли?

1

25.09

Дәреслек,әдәби әсәр  авторы,кайда чыккан ,кемнәр өчен

Әңгәмәдә катнашу

Җəйге каникул вакытында укыган  китаплар турында сѳйли һəм сораша , нинди китаплар яратуың турында сөйли белү

10

Минем яшьтәшләрем”темасына диалог.

1

30.09

Алдагы дәрестә өйрәнелгән, лексик-грамматик материалны активлаштыру.

Парларда эшләү.

Яшьтәшләреңнең  нәрсә белән кызыксынуы турында диалогта катнашу

Яшьтәшләреңә сораулар бирә   белү.

Диалог №1

                                                                                   2нче тема.     Дүрт аяклы дусларыбыз

Үзләштерелергә тиешле сүзләр һәм сүзтезмәләр: тугры, таный, Бөек Ватан сугышы, батырлык, хәбәр, яралы, алып чыга. Җәберләргә, ялтырарга, пумала, боек,  үтенергә, шыңшырга, кунарга, уларга, дерелдәргә, терелергә, кыздырырга, сак ,имезергә, тешләргә, тырнарга, хезмәт итәргә коткарырга,катып калырга

11

Ә.Бикчәнтәеваның ”Сөйкемсез песи”хикәясе.

1

02.10

Темага кагылышлы лексиканы өйрәнү

Аңлап уку, аңлап сорауларга җавап бирү

Песиләрнең холкын,төс-кыяфәтен тасвирлый белү

12

Өйрәтелгән һәм өйрәтелмәгән песиләр.

1

07.10

Песи баласын тәртипкә өйрәтү турында сөйләшү

Балалар  турында  фикер әйтә белү

Песиләр турында бәйләнешле сөйли белү.

13

Ш.Галиевнең ”Ничә мәче” шигыре.

1

09.10

Сәнгатьле укырга өйрәнү, аңлап уку күнекмәләрен үстерү

Мәчеләрнең төс-кыяфәтләре.холыклары турында сөйләү

Шигырьне яттан сөйли белү.

Ятлау№1

14

Г.Сабитовның  “Балага балык”хикәясе.

1

14.10

Текстың эчтәлеге белән танышу.

Текстка исем куя белү.

Үз сүзләрең белән сөйли белү

15

Т.Миңнуллинның

“Авыл эте Акбай” пьесасы.

 1бүлек.

1

16.10

Яңа лексик-грамматик материал ,өзек эчтәлеге белән танышу

Пьеса геройлары  турында сөйләү.

Эчтәлек буенча план төзи белү.

16

 “Тәмлетамак һәм Акбай”.  2бүлек..

1

21.10

Темага кагылышлы лексиканы өйрәнү.Драматург иҗаты белән танышу.

Сорауларга җавап бирү

Өзекне затын үзгәртеп сөйли белү

17

 “Акбай һәм Чарли”.3бүлек.

1

23.10

Өзекне уку,тәрҗемә итү.

Шәһәр һәм авыл этләре турында чагыштырып сөйләү

Өзекне сәхнәләштерү

18

“Ю.Куклачёвның песиләр театры “тексты.

1

28.10

Текст белән танышу

эчтәлек буенча план төзи белү

Кулачев театры турында сөйли белү

19

“Песиләр һәм этләр өчен махсус салоннар” тексты.

1

30.10

Текстны уку барышында төп фикерне аңлый белү.

Сәнгатьле уку өстендә эш.Татарчадан русчага тәрҗемә итү.

Сәнгатьле йөгерек уку.

20

Робот песиләр турында текст.

1

11.11

Текст белән танышу

сәнгатьле уку , өйрәнелгән  лексик- гармматик материалга нигезләнеп эчтәлекне аңлау

Үз сүзләрең белән сөйли белү

21

 “Шәһәр һәм авыл этләре”темасына монолог.

1

13.11

Өйрәнгән лексик-грамматик материалны ныгыту

Тема буенча алган белемнәрне кулланып монологик сөйләм күнекмәләрен үстерү

Шəһəрдə һəм авылда песи тотуның кирəклеге, файдасы турында фикер əйтə белү.

8-10 җөмләдән торган хикәя төзеп  эчтәлекне сөйләү

Монолог №1

22

Г.Тукайның “Кызыклы шәкерт” ” шигыре.

1

18.11

Шигырь эчтәлеген үзләштерү

Аңлаганны үз сүзләрең белән сөйәү

Фикереңне әйтеп сөйли белү,шигырьнең пробемасын әйтә белү

23

Й. Шәрипованың “Этем югалды бүген” ” шигыре.

1

20.11

Аңлап уку күнекмәләрен үстерү

лексик- гармматик материалга нигезләнеп эчтәлекне аңлау

Үз сүзләрең белән сөйли белү

24

Югалган эт турында белдерү язу.

1

25.11

Песи яки эт югалу турында белдерүләр белән танышу

Лексик- гармматик материалга нигезләнеп текст төзи белү

Югалган эт яки песи турында белдерү яза белү

25

”Рөстәмнең  көчеге   табылды” диалогы.

27.11

Диалогны сәнгатьле уку.

Кызның гаиләсе турында фикереңне  әйтү.

Затын үзгәртеп кыскача сөйли белү

26

Р. Миңнуллинның  “Әни, мин көчек күрдем” ” шигыре.

1

2.12

Рәсем буенча фикерләр әйтү,тыңлап аңлау

Сәнгатьле уку , өйрәнелгән  лексик- гармматик материалга нигезләнеп эчтәлекне аңлау

Хайваннарга карата мәрхәмәтле  булырга кирәклеге турында фикереңне әйтә белү

Ятлау№2

27

“Этләр токымнары”тексты.

1

4.12

Текстның эчтәлеге белән танышу.

Тема буенча йомгаклауда катнашу

Эчтәлеген сөйли белү

28

Армиягә китә...этләр дә” тексты.

1

9.12

Текст белән танышу

Текст буенча әңгәмәдә катнашу

Эчтәлеген сөйли белү

29

“Кинолог  киңәшләре”тексты.

1

11.12

Темага кагылышлы лексиканы ныгыту.

Сүзтезмәләр ,җөмләләр төзү,тәрҗемә күнекмәләре.

Укылган текстның эчтәлегеген сөйләгәндә тасвирлау,хикәяләү,фикер йөртү элементларын кертү.

30

“Этләр хөрмәтенә һәйкәлләр” тексты.

1

16.12

Текстның эчтәлеге белән танышу.

Эчтәлек буенча әңгәмәдә катнашу

Бәйләнешле сөйли белү

31

“Иң тәрбияле эт-минеке”диалогы.

1

18.12

Лексиканы куллана белергә өйрәнү

Диалог төзүдә катнашу

Классташларыңнан  аларның өендә эт, песи булу-булмавы турында сораша белү

                                                                                               

3нче тема.    Бәйрәмнәр.

Үзләштерелергә тиешле сүзләр һәм сүзтезмәләр:бәйрәм итә, бизи, риза (түгел), файдалы (-сыз), теләгәнчә, кайберәүләр, көнозын, сыра, төкерә, бушка гомер үткәрә, тик йөрергә, кул чабарга, тамаша, тапшырулар, кесә телефоны, зыян. Акча туздырырга, җитди, дини , кирәк-ярак, такмак, ярлы, шау-шу, шыгрым тулырга, җимерергә, торгызырга, җемелдәргә, күмәргә, адым

32

“Яңа ел бәйрәме”тексты.

1

23.12

Яңа ел турында сөйләшү.

Әңгәмәдә сөйләшү

Гаиләңдә бу бәйрәмне ничек үткәрү турында сөйли белү

33

“Легенда ни сөйли?” тексты.

1

25.12

Эчтәлек белән танышу

Эчтәлек буенча әңгәмәдә катнашу

Эчтәлек буенча үз фикереңне  әйтә алу.

34

Котлау открыткалары.

Бер-беребезне котлыйбыз.

1

13/01

Котлау открыткалары ясарга һәм язарга өйрәнү

Өйрәнелгән материалны сөйләмдә аңлап куллану

Бәйрәмнәр  белән котлый,теләкләр тели белү

35

“Раштуа бәйрәме” тексты.

1

15.01

Текстның эчтәлеге белән танышу

Эчтәлек буенча әңгәмәдә катнашу

Эчтәлеген сөйли белү

36

“Раштуа бәйрәме- чит илләрдә”тексты.

1

20.01

Эчтәлек белән танышу

Эчтәлек буенча әңгәмәдә катнашу

Раштуа бәйрәме турында сөйли белү

37

«Бәйрәм патшабикәсе” тексты.

1

22.01

Текстның эчтәлеге белән танышу

Сорауларга җавап бирү

Эчтәлек буенча үз фикереңне  әйтә алу.

38

”Нардуган” тексты.

1

27.01

Текстның эчтәлеге белән танышу

Сорауларга җавап бирү.

Укыганны аңлый белү.

39

“Катяның хаты”тексты.

1

29.01

Эчтәлек белән танышу

Эчтәлек буенча әңгәмәдә катнашу

Хат яза белү

40

“Лизаның хаты”тексты.

1

03.02

өйрәнелгән материалны урынлы,аңлап куллану

өйрәнелгән материалны сөйләмдә аңлап куллану

3затта хат эчтәлеген сөйли белү

41

Сочинение.

Минем кышкы каникулым.

1

05/02

Өйрәнелгән материалны урынлы,аңлап куллану

Өйрәнелгән материалны язма һәм телдән сөйләмдә аңлап куллану.

Яңа елны каршылау,кышкы каникулны ничек уздыру турында яза белү.

Сочине- ние

42

Г.Ибраһимовның “Алмачуар”хикәясе.

1

10.02

Сабантуй бәйрәмен сурәтләү белән таныштыру.

Әңгәмәдә катнашу

Сабантуй бәйрәме ,анда була торган уеннар,

ярышлар турында сөйли белү

4нче тема.Табигать һәм без.

 Үзләштерелергә тиешле сүзләр һәм сүзтезмәләр: түш , юри, җим, көтү-көтү, куркыныч, сакта торырга, хəбəр итəргə,   дер-дер килергә,  печән,  ияләшергә, сөзәргә, тибәргә, чагарга, чуырга, чылтыр-чылтыр ,су ташу, су басу, этешә-төртешә, чигенергә, төртелергә, өем, өелергә, сулык, зыян күрергә, чикерткә, умарта кортлары, төз атарга, рәхәтлек, осталык , җәрәхәтләнергә, ашказаны, төзәтергә, бөер, эчәклек, бавыр, йокысызлык, киптерергә, яланбаш. 

        

43

“Кышкы табигать”тексты

1

12.02

Эчтәлек белән танышу.

Кышкы табигатькә хас сыйфатлар турында сөйләшү.

Кыш айларындагы һава торышы турында сөйли белү

44

Февраль ае турында текст.

1

17.02

Лексик материалны үзләштерү

Сорауларга җавап бирү

Кыш айларындагы үзгәрешләрне чагыштырып сөйли белү

45

Татарстанда кышлаучы кошлар”темасына диалог

1

19.02

Диалог төзү

Күчмә һәм кышлаучы кошларга караган лексиканы  куллану

Кошларның файдасы турында сораша белү

Диалог

№2

46

М.Шабаевның ”Песнәк белән Миләүшә”  шигыре.

1

24.02

Текст өстендә эшләү.

Өйрәнелгән материалны сөйләмдә аңлап куллану

Эчтәлеген сөйли белү

47

“Кошларның  кышкы тормышы” тексты

1

26/02

Эчтәлек белән танышу.

Күчмә һәм кышлаучы кошлар турында сөйләшү.

Кошлар турында табышмаклар белү.

48

Ш. Галиевнең “Курыкма, тимим” шигыре.

1

03/03

Сәнгатьле уку өстендә эш

Сәнгатьле уку  өйрәнелгән  лексик- гармматик материалга нигезләнеп эчтәлекне аңлау

Шигырьне яттан сөйли белү

Ятлау

 № 3

49

“ Кошлар – безнең дусларыбыз”темасына монолог.

1

05/03

Кошларның файдасы турында сөйләшү

Өйрәнелгән лексиканы сөйләмдә куллану

Кыш кѳне хайваннарның, кошларның тормышы авыраюы, аларга кешелəрнең  ярдəме кирəклеге турында сѳйли белү.

Монолог№2

50

“Кышын җәнлекләрнең тормышы” тексты

1

10.03

Текстны тәрҗемә итү

Сорауларга җавап бирү

Бәйләнешле сөйли белү

51

М.Хәсәновның “Буран” хикәясе.

1

12.03

Текст өстендә эшләү.

Өйрәнелгән материалны сөйләмдә аңлап куллану

Эчтәлеген сөйли белү

52

Йорт кошлары һәм йорт хайваннары

1

17.03

Кошларның файдасы турында сөйләшү.

Өйрәнелгән лексиканы сөйләмдә куллану.

Диалогта катнашу.

53

А. Алишның  “Сертотмас үрдәк” әкияте.

1

19.03

Кошларның,хайваннарның файдасы турында сөйләшү.

Өйрәнелгән лексиканы сөйләмдә куллану.

Йорт кошларын һәм йорт хайваннарын белү.

54

“Яз  айлары “тексты.

1

02.04

Текстны  тыңлап аңлау

Ташу вакытында куркынычсызлык кагыйдәләрен үтәү

Язгы табигать турында сөйли белү

55

Г.Хәсәновның

“Көтегез, ярдәм итәрбез” хикәясе.

1

07/04

 Уку,тәрҗемә итү.

Сәнгатьле уку.

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалга нигезләнеп эчтәлекне аңлау.

Язгы ташу турында сөйли белү

56

Р.Гыйззәтуллинның

”Батырлык эшлисем килә” хикәясенең 1бүлеге.

1

09.04

Тыңлап  аңлау

Геройга характеристика бирү

Эчтәлекне кыскача сөйли белү

57

Р.Гыйззәтуллинның

”Батырлык эшлисем килә”хикәясенең  2бүлеге.

1

14.04

Уку,тәрҗемә итү

Текст буенча  тест биремнәре башкару

Язгы ташу вакытында куркынычсызлык кагыйдәләрен белү

58

Ә Бикчәнтәеваның

“Апрель ае” шигыре.

1

16.04

 Сәнгатьле уку.

Шигырь   авторы белән танышу

 Өйрәнелгән материалны сөйләмдә аңлап куллану.

Яттан сөйләү

ятлау№4

59

“Җәй айлары” тексты.  

1

21.04

Текстны уку,тәрҗемә итү.

Җәйге табигать турында сөйләшү

Җәй айларында табигатьтəге тѳп үзгəрешлəр турында сөйли белү

60

З.Гомәрованың ”Куян баласы”хикәясе.

1

23.04

Текстны уку,тәрҗемә итү.

Татарчадан  русчага тәрҗемә итә белү

Үзеңнең табигатьтә булуың турында сөйли белү.

61

“Син табигать белән дусмы?” тексты.

1

28/04

Кирлемән,Шәвәли киңәшләре белән танышу

Киңәшләр бирү

Тема буенча үзең турында сөйли белү

62

“Безнең яшел дусларыбыз”тексты

1

30.04

Эчтәлек белән танышу

Дару үләннәренең файдасы турында сөйләшү

Дару үләннәрен белү,алар турында сөйләү

63

Алда безне җәй көтә.

1

05.05

Кояшта кызыну кагыйдәләре

Сораулар төзү

Кызыну кагыйдәләрен белүне   сораша белү

64

Йомгаклау контроль эше

1

07.05

Контроль  диалог

лексиканы сөйләмдә куллана белү

Сорауга җавап бирә белү

Диалог

65

“Көмеш кыңгырау” газетасы-бездә кунакта.

1

12.05

Газета рубрикалары белән танышу

Табигатьне саклау турындагы материал табу

Тема буенча сканворд, кроссворд төзү, рәсем ясау

                                                                                             

5нче тема.Әдәбият-сәнгать дөньясында

Үзләштерелергә тиешле сүзләр һәм сүзтезмәләр: остаз, мәңге, сердәш, ышанычлы, тәҗрибәле, фикердәш, моңлы, хыяллана, төбәк, ягымлы, сынлы сәнгать, рәсем сәнгате, пейзаж остасы, төп партия, атказанган, тантаналы шәхес.

66

Татар халкының танылган шәхесләре.

1

14.05

Татар язучылары,

композиторлары белән таныштыру.

Яңа лексиканы сөйләмдә куллану.

Татар язучылары,

композиторлары турында сөйли  алу.

67

Проект эше.Танылган шәхесләр

1

19.05

Презнтация ясау

Презнтация  яклау

Өстәмә материал  таба белү

68

С.Садыйкова-танылган композитор.

1

21.05

С. Садыйкованың иҗаты белән таныштыру

лексиканы сөйләмдә куллана белү

Сәнгать эшлеклеләре турында кыскача белешмә бирә белү

69

Харис Якупов- портрет һәм пейзаж остасы.

1

26.05

Бүгене көндә иҗат итүче сәнгать эшлеклеләре белән таныштыру

аңлап уку , тәрҗемә итә белү

Сәнгать эшлеклеләре турында кыскача белешмә бирә белү

70

Йомгаклау дәресе

1

28.05

Үткәннәрне гомумиләштерү

Тест биремнәрен үтәү

Татарча бирелгән тема буенча сөйләм төзи белү.

                                                                           Укучыларның белем дәрәҗәсенә таләпләр

        Урта гомуми белем бирү баскычында татар теленә өйрәтүнең программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:

-коммуникатив компетенция ,ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралаша алу;

-коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү,адекват рәвештә аралашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан,сөйләм этикеты үрнәкләреннән файдалана алу,итагатьле һәм киң күңелле әңгәмәдәш булу;

-“Татар теле һәм әдәбияты”фәненә карата уңай мотивацияһәм тотрыклы кызыксыну булдыру,шулай ук тиешле гомуми һәм махсус күнекмәләр формалаштыру.

Укытуның шәхси нәтиҗәләре.

Урта баскычта татар халкының рухи дөньясын чагылдырган, тормыш  – көнкүрештәге әхләкый проблемаларны үз эченә алган, укучыларның кызыксынуларына, яшь үзенчәлекләренә туры килгән әдәби әсәрләрбелән танышу;Татарстандаяшәүчемилләтләр, Татарстанның дәүләтсимволлары, Татарстанның территориясе, географикурыны;башкалабыз Казанның тарихи үткәне, бүгенге йөзе;татарсәнгатенең төрле тармаклары буенча күренекле шәхесләр турында укучыларның татарча сөйли алулары төп максат итеп куела.

Белем бирүмаксатының эчтәлеге

        Укучыларның татар теле буенча лексик, грамматик күнекмәләре филологик белемнәр суммасы дәрәҗәсендә генә калмыйча, сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләрендә дә аралашуда кулланырлык дәрәҗәгә җитүе зарур. Ягъни, укучылар, нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу максатыннан мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиешләр.

Укытуның метапредмет нәтиҗәләре

Төп белем бирү баскычындататар теле һәм әдәбиятын укыту, танып белү чарасы буларак,  укучыларның фикер йөртү,  интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив)формалаштыругахезмәт итә.

Укучыларда мәгълүмати җәмгыятьтә яшәү һәм эшләү өчен кирәкле күнекмәләр үстерелә. Укучылар текст, күрмә-график рәсемнәр, хәрәкәтле  яисә хәрәкәтсез сурәтләр, ягъни төрле коммуникацион технологияләр аша тапшырыла торган мәгълүмати объектлар белән эшләү тәҗрибәсе ала; презентацион материаллар әзерләп, зур булмаган аудитория алдында чыгыш ясарга өйрәнә; укучыларда, компьютер яисә ИКТ нең башка чаралары белән эш иткәндә, сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алу күнекмәләре формалаша.

                                                            Татар әдәбиятыннан белем һәм күнекмәләрне бәяләү  нормалары

Язма эшләрне тикшерү һәм бәяләү:

Сочинение укучыларның тормыштагы күзәтүләреннән алган тәэсирләрен язмада грамоталы һәм эзлекле бирә белү, әдәби әсәрнең эчтәлеген үз сүзләре белән образлы телдә бәйләнешле итеп яза алу мөмкинлеген тикшерү максатыннан яздырыла.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы ачылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 2 грамматик хатасы булган эшкә “5” ле куела.

 Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган, ләкин 2-3 эчтәлек ялгышы,  2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион  хатасы булган эшкә “4” ле куела.

  Тәкъдим ителгән темага өлешчә эзлекле язылган, эчтәлеге тулысынча ачылмаган,  4-5 орфографик, 4-5 пунктуацион һәм җөмлә төзелешендә  хаталары булган эшкә “3” ле куела.

    Тәкъдим ителгән темага  эзлекле язылмаган, эчтәлеге  ачылмаган,  6 дан артык орфографик, 6 дан артык пунктуацион һәм грамматик  хаталары булган эшкә “2” ле куела.

 Тикшерү характерындагы язма эшләрнең саны:

Сочинение – 1( 8-9җөмлә)

Телдән җавап бирүне тикшерү :        

а) тыңлап аңлау – 1минут

ә) диалогик сөйләм – 8  реплика

б) монологик сөйләм – 10 фраза

Тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга язмача җавап бирүне бәяләү.

   Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән  барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, 1 орфографик хатасы яки эчтәлеккә бәйле 1 хатасы булган эшкә “5” ле куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән  барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, әмма 2-3  орфографик, 3 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 2-3 хатасы булган эшкә “4” ле куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеген өлешчә аңлап, тәкъдим ителгән   сорауларга төгәл дөрес җавап бирелмәгән,  5  орфо график, 5 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 4-5 хатасы булган эшкә “3” ле куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеге буенча  тәкъдим ителгән   сорауларга  бирелгән җавапларның яртысы дөрес булмаса,  6  орфо график, 6 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 5 тән артык хатасы булган эшкә “2” ле куела.

  Диалогик сөйләмне бәяләү.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге  ягыннан эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә, “5” ле куела.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3 хата җибәреп,  эчтәлеге  ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, “4” ле куела.

   Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып сөйләм төзегендә, “3” ле куела.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча диалог төзи алмаганда, “2” ле куела.

 Монологик сөйләмне бәяләү.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле булган монологик сөйләм өчен “5” ле куела.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелгән, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки җөмлә  төзелешендә 2-3 хатасы булган монологик сөйләм өчен “4” ле куела.

  Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелмәгән,  сүзләрнең әйтелешендә,   җөмлә  төзелешендә 4-7 хатасы булган монологик сөйләм өчен “3” ле куела.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән темага монолог төзи алмаганда, “2” ле куела.

 Уку тизлеге – минутына 65-70 сүз

Шигырьне  яттан  сәнгатьле укуга таләпләр:

1. Логик басымны дөрес кую.

2. Паузаларны саклау.

3.Темпны дөрес билгеләү.

4.Тиешле интонацияне саклау.

5. Хатасыз уку.

Бәяләү.

“5”ле   - бөтен таләпләр үтәлсә; текстны яттан белә, сәнгатьле укый.

“4”ле -1-2 таләп үтәлмәсә;текстны белә ,ләкин сүзләрнең урыннарын алмаштыра ,хатасын үзе төзәтә.

“ 3”ле  - 3 таләп үтәлмәсә; яттан сөйли,ләкин текстны бик яхшы белми.

“ 2” ле - 3 таләптән артык хата җибәрелсә; текстны бик яхшы белми.

7 нче класста татар әдәбиятыннан телдән һәм язмача тикшерү төрләре

Эш төрләре

Сәгать саны

Календарь срок

Фактик срок

1

Монолог

2

13.11

05.03

2

Диалог

2

30.09

19.02

3

Шигырь ятлау

4

09.10

02.12

03.03

16.04

4

Сочинение

1

05.02

5

 Йомгаклау контроль эше

1

07.05

                                                                                          

Әдәбият һәм белем бирү чаралары

УМК

Укытучы өчен методик әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

1.   “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”( Төп гомуми белем бирү мәктәбе)  Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова , К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.

2013 ел

2. Р.Р.Нигъмәтуллина

“Татарча да яхшы бел”.Рус телендә урта гомуми белем бирү оешмалары өчен уку әсбабы .7 нче класс.

Казан.Татарстан китап нәшрияты. 2014ел.

.

.

1. Нигъмәтуллина Р.Р.

 “Татарча да яхшы бел”. 7 нче  класста татар теле дәресләре.Рус телендә сөйләшүче балаларны укыту  өчен методик кулланма.2012

2.  Нигъмәтуллина Р.Р.

“Татарча да яхшы бел”.

Контроль тестлар һәм текстлар.

7 нче класслар. Казан. Татарстан китап нәшрияты. 2012 ел.

3.  Хайдарова . Р.З. «Научно-педагогические аспекты билингвального образования в Республике Татарстан» Набережные Челны, 2006.

4. Ф.Ф.Харисов

 «Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни-методик нигезләре» Казан, “Мәгариф”, 2002.

5.Яр Чаллы шәһәре 32 нче гомуми урта белем бирү мәктәбе укытучыларының эш тәҗрибәсе.2014

6.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы өстәмә профессиональ белем бирүче дәүләти автономияле мәгариф оешмасы “Татарстан Республикасы мәгарифне үстерү институты”

“Әдәбият” предметын укыту үзенчәлекләре.

Татар әдәбияты буенча башлангыч,төп,урта гомуми белем бирү программаларын гамәлгә куя торган педагогик хезмәткәрләр өчен тәкъдимнәр. Казан,2014.

7. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф», “Гаилә һәм мәктәп”  журналлары.

  • http:/mon.tatar.ru саитМОиН РТ

1.Р.Р.Нигъмәтуллина “Татарча да яхшы бел”.Аудиокушымта.7нче класс.2008

Сүзлекләр:

-Ф.А.Ганиев “Татарско-русский словарь”Казань.Татарское книжное издательство,1988

-М.И.Махмутов “Школьный русско-татарский словарь” Казань.Татарское книжное издательство,1989

-Ф.А.Ганиев “ Татар теленең орфографик сүзлеге.”Казан. “Раннур” нәшрияты ,2002

-Нәкый Исәнбәт” Татар теленең  фразеологик  сүзлеге”

Яр Чаллы.”Идел-йорт”нәшрияты.2001

-Ф.С.Сафиуллина «Базовый татарско - русский и русско-татарский словарь для школьников» Казань, ТаРИХ, 2007

-Ф.С.Сафиуллина,Л.М.Ризванова

“Татар теленең  синонимнар сүзлеге.” ”Хәтер”Казан,1997

-Хәлил Сәлимов. “Татар теленең орфоэпик сүзлеге.”

Чаллы.”КАМАЗ”нәшрияты,1995

“Көмеш кыңгырау”, «Татарстан яшьләре» , «Шәһри Чаллы» газеталары, «Мәйдан» журналы.

Электрон ресурслар:

http://edu.tatar.ru/         -“АНА ТЕЛЕ” онлайн-мәктәбе

 http://www.suzlek.ru/

http://www.mtss.ru/course/

http://kitap.net.ru/

http://tatar.com.ru/      - belem.ru; tatarile.org.com;



Предварительный просмотр:

                                                                                                       

”Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32нче урта гомуми белем мәктәбе”

муниципаль бюджет гомуми белем бирү учреждениесе

                                                                                                                      29 август 2014 ел № 1

                                                                                                                                                 педагогик киңәшмәнең

                                                                                                                                  карары белән

                                                                                                                                          РАСЛАНДЫ

                                                                                                                                        Мәктәп директоры

                                                                                                                                   _________Рагузина В.И.

                                                                                                                                                                                                    2014 елның  29 август

                                                                                                                                            № 354 боерыгы белән

                                                                                                                                      гамәлгә кертелде

Татар әдәбиятыннан

эш программасы

(рус телендә сөйләшүче балалар өчен)

7 нче сыйныф

(атнага 1сәгать, елга 35 сәгать)

Төзүче: Хөнимәрдәнова Илгизә Нәсимовна,

югары квалификация категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

КИЛЕШЕНДЕ

Директор урынбасары ________ Талипова Г.Н.

КАРАЛДЫ

МБ утырышы

28 август 2014 ел, беркетмә №1

МБ җитәкчесе ________ Хәсәншина Р.М.

Яр Чаллы

2014 ел

                                                                                                                                       

Аңлатма язуы

        Татар әдәбиятыннан 7 нче сыйныф  өчен эш программасы Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын  укыту программасы” (Төп гомуми белем бирү мәктәбе) - Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. -Казан, 2013ел - нигезендә “Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32 нче урта гомуми белем   мәктәбе” гомуми белем муниципаль  учреждениесенең 2014/2015 нче уку елына уку-укыту планына туры китереп төзелде.

        Мәктәпнең укыту планында7б,7Г сыйныфларында татар әдәбиятын укытуга атнага 1 сәгать исәбеннән еллык 35 сәгать, шул исәптән  укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләрен тикшерү төрләренә 10 сәгать бирелә (4 шигырь ятлау, 2 диалог, 2 монолог, 1 сочинение, ел ахырында -диалог формасында йомгаклау контроль  эше ).

        Әдәбият һәр яктан үскән, рухи яктан бай, әхлакый идеаллары һәм эстетик таләпләре булган камил шәхес тәрбияләүдә әһәмиятле урын алып тора.  Татар әдәбиятын өйрәнүнең максаты: туган халкының һәм җирле халыкның телен, мәдәниятен, әдәбиятын яхшы белгән, һәрьяктан камил, милли горурлык хисләре үскән шәхес (гражданин) тәрбияләү.  

        Әлеге максатны тормышка ашыру өчен, түбәндәге бурычлар билгеләнде:

   − Татарстан төбәгендә яшәп, җирле халык белән аралашкан укучыларны төбәкнең әдәби-мәдәни байлыгы белән якыннан таныштыру;

   − татар әдипләре, мәдәният әһелләре турында күзаллау булдыру, аларны танырга, аңларга, башка халык сүз сәнгатен үстерүчеләр белән чагыштырма планда бәяләргә өйрәтү.

        Программа эчтәлеге укучыларның мәктәп уку-укыту программасына туры килә торган белем - күнекмәләрне үзләштерүенә юнәлтелгән.

        Үрнәк программадагы материал эш программасында сакланды һәм  7нче сыйныфта укыту предметының эчтәлеге түбәндәге темаларны үз эченә ала : Мәктәп тормышы. Дүрт аяклы дусларыбыз. Бәйрәмнәр. Табигать һәм без. Әдәбият-сәнгать дөньясында.

Программада әдәби әсәрләрнең нигезен  үрнәк программада күрсәтелгән әдәби  әсәрләр  минимумы тәшкил итә. Алар түбәндәгеләр: Г.Ибраһимов “Алмачуар”, А.Алиш “Сертотмас үрдәк”, Т.Миңнуллин “Авыл эте Акбай”, Р.Миңнуллин “Әни мин көчек күрдем”, Ш.Галиев “Курыкма,тимим”.  Программа танылган татар әдипләре Г.Тукай, Г.Ибраһимов, А.Алиш, Р.Миңнуллин, Ш.Галиев, Т.Миңнуллин иҗаты һәм танылган композитор С.Садыйкованың, мәшһүр рәссам  Х.Якуповның эшчәнлеге белән таныштыруны да үз эченә ала.

          Cистемалы-эшчәнлекле юнәлешкә туры килә торган коммуникатив технология төп укыту ысулы буларак кулланыла. Сөйләм төрләренә (тыңлап аңлау, сөйләү, уку, язу) үзара бәйләнештә өйрәтү төп таләпләрнең берсе булып тора. Агымдагы контроль төрләренә  тыңлап  аңлау, ситуатив күнегүләр, диалог, монолог керә.

         Эш программасын тормышка ашыруда    УМК (Р.Р.Нигъмәтуллина. Татарча да яхшы бел. Рус телендә төп гомуми белем  бирү оешмалары өчен уку әсбабы.  7 нче класс.  Казан.  Мәгариф нәшрияты.  2014. - 143б.)  һәм укытучы өчен методик кулланма (Р.Р.Нигъмәтуллина. Татарча да яхшы бел . 7 нче класста татар теле дәресләре. 2012. - 46б.) кулланылла.

Эш  программасының  эчтәлеге

Өйрәнелә торган бүлек.

сәгать саны

Тикшерү төре

Автор һәм әсәрләр

Лексик минимум

ятлау

монолог

диалог

сочинение

йомгаклау контроль    эше

1

Мәктәп тормышы

5

-

-

1

-

Р.Миңнуллин. “Исәнме, и мәктәп!”, Р.Газизов. “Әйбәт укыйсым килә”,З.Мәхмүтов.

“Минем дустым Эдик”.

Исәнләшә, иркәли, таныша, сыйныф җитәкчесе, фән, имтихан, уку әсбаплары, онытырга, күчерергә, чирек азагы/ахыры,

Хыялый, үпкәли, гасыр, баш мие, ясалма, ябык, таза, киң җилкәле, бөдрә, җирән, тупас, киң күңелле, игъибар үзәгендә

2

Дүрт аяклы дусларыбыз

   7

2

1

-

-

Ә.Бичәнтәева. ”Сөйкемсез песи”,Ш.Галиев. ”Ничә мәче”,

Т.Миңнуллин. “Авыл эте Акбай”,Г.Тукай. “Кызыклы шәкерт”,Р. Миңнуллин.  ”Әни мин көчек күрдем”.

Ияләшә, өстери башлый, тартып төшерә, тәртип боза, тыңлаучан(-маучан), аңлаучан(-маучан), өйрәнүчән(-мәүчән), төс-кыяфәт, куркак, шаян, мәънәсез, көчек, җәберли, газапларга,адаша, эчертә, беркем/берничек,югалган, боек, артка кала, адаштыра, ияреп бара, сөяк,

3

Бәйрәмнәр

5

-

-

1

Г.Ибраһимов”.  Алмачуар”, “Яңа ел бәйрәме”,“Катяның хаты”, “Лизаның хаты”.

Яктыра, аяза, калыная, авырая,  җиңеләя, көмеш, бәс, Нардуган бәйрәме, Раштуа,дини,борынгы,бәйрәмчә шау-шу, исәнлек-саулык, таныш-белеш, сый-хөрмәт, хәл-әхвәл, котлый, каршы ала, үткәрелә, бизәлә, уздырыла, сатыла, котлау открыткасы, мәгарә, зәйтүн агачы

4

Табигать һәм без

14

2

1

1

-

А. Алиш .“Сертотмас үрдәк” ,      

М.Шабаев ”Песнәк белән Миләүшә”, Ш. Галиев. “Курыкма, тимим”

Ә.Бикчәнтәева .“Апрель ае”

Күмелә, көрәлә, күтәрелә, капка төбе, оятка кала, чеметә, чукый, елатиа, көтү, сакта тора, кем дә булса, җим(-лек), ярларыннан чыга, ташу башлана,гөрләвек, җепшек кар, күзләрне камаштыра, бөреләр ачыла

Лимон күк, песнәк, саескан, шәүлегән, чәүкә, карабүрек, корт чүпли, сайрый, түш, койрык, арка, тәпи, томшык, туклана , каурый, сөзә, тибә, чага. Тешли, тырный, мөгез, тояк, томшык

5

Әдәбият-сәнгать дөньясында

3

-

-

-

1

С.Садыйкова-танылган композитор.

Х. Якупов- портрет һәм пейзаж остасы.

Күзләрне камаштыра, һава үтә күренмәле, бөреләр ачыла, ташу башлана, бәскә әйләнә, балчык, оя, чебен, боз китү, танылган, данлыклы, оста

Барлыгы

35

4

2

2

1

1

       

     

  Ятлау өчен шигырьләр:                                          Монолог өчен темалар:                             Диалог өчен темалар:

  1. Ш.Галиев.”Ничә мәче”                                           1. Шәһәр һәм авыл этләре.                        1. Минем  яшьтәшләрем.

      2.  Р. Миңнуллин.”Әни ,мин көчек күрдем “              2. Кошлар-  безнең дусларыбыз               2. Татарстанда кышлаучы кошлар            

3.  Ш. Галиев .“Курыкма, тимим”                    

4.   Ә Бикчәнтәева .“Апрель ае”                                   Сочинение өчен тема:  

                                                                                               Минем кышкы каникулым  

                                                         Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсим кызының

    2014/2015 нче  уку елына

7нче сыйныфларының рус төркемнәре өчен  татар әдәбиятыннан

календарь-тематик планы

             План  “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”на(Төп гомуми белем бирү мәктәбе) нигезләнеп язылды.Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова,К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.2013 ел.

Фән

Сыйныф

Барлык сәгатьләр саны

Атналык сәгатьләр саны

Шигырь ятлау

Монолог    Диалог

сочинение

Йомгаклау контроль эше

Дәреслек

Татар әдәбияты

7Б,7Г

35

1

4

2-2

   1

1

Татарча да яхшы бел. Нигъмәтуллина Р.Р.,

-Казан: Татарстан китап нәшрияты.2014ел.

                                                             

                                                                                             2014-2015нче уку елына методик тема

Шәһәрнең методик темасы

Мәктәпнең методик темасы

Укытучының  методик темасы

Белем бирү сыйфатын күтәрүдә  педагогның  һөнәри  үсеш механизмы  буларак  белем бирү оешмаларында  методик эшне  камилләштерү.

  Мәктәптә белем бирү  сыйфатын күтәрү     факторы буларак Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында уку-укыту процессын оештыруга заманча якын килү.

 Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында белем бирү сыйфатын күтәрү факторы буларак татар теле һәм әдәбияты дәресләрен коммуникатив технология нигезендә оештыру.

                                         

Бүлек,

укыту материалының темасы

Сәгать саны

Үткәрү вакыты

Көтелгән нәтиҗәләр

Контроль

Кален. срок

Фактик срок

белем

күнекмә

Гомумкүнекмәләр һәм уку эшчәнлеге ысуллары

1нче тема.  Мәктәп тормышы.                

1

Р.Миңнуллинның

“Исәнме, и мәктәп!” шигыре.

1

04.

09

02.09

Үткән уку елында һәм өйрәнелгән, лексик-грамматик материалны активлаштыру

җәйге ял турында үз фикереңне әйтә белү.

мәктәп,җәйге ял турында сөйли белү.

2

Р.Газизовның “Әйбәт укыйсым килә” шигыре.

1

11.

09

09.09

Алдагы дәрестә өйрәнелгән, лексик-грамматик материалны активлаштыру

яхшы уку серләре турында сөйләшүдә катнашу

Яңа уку елында яхшы уку өчен киңəшлəр бирə белү.  

3

З.Мәхмүтовның “Минем дустым Эдик”хикәясе.1бүлек.

1

18.

09

16.09

Тема буенча лексик материалны үзләштерү

яшьтәшләреңнең сыйфатлары турында сөйләшү

Классташларыңның

шөгыле  турында сөйли белү

4

“Вакыт машинасы ...” 2бүлек.

1

25.

09

23.

09

үз фикереңне  әйтә алу.

яшьтәшләрең турында сөйләшү

эчтәлек буенча үз фикереңне  әйтү

5

Диалог.

Минем яшьтәшләрем.

1

02.

10

30.

09

тема буенча лексик –грамматик материалны куллану

яшьтәшләреңнең  нәрсә белән кызыксынуы турында диалогта катнашу

диалог төзи һәм сөйли белү

Диалог

№ 1

                                                                                                     2 нче тема.   Дүрт аяклы дусларыбыз

6

Ә.Бичәнтәеваның

”Сөйкемсез песи” хикәясе.

1

09.

10

07.

10

темага кагылышлы лексиканы өйрәнү

аңлап уку, аңлап сорауларга җавап бирү

Песиләрне дѳрес карау турында киңəшлəр бирə белү.

7

Ш.Галиевнең

”Ничә мәче?” шигыре.

1

16.

10

14.

10

сәнгатьле укырга өйрәтү,аңлап уку күнекмәләрен үстерү

сәнгатьле уку  өйрәнелгән  лексик- гармматик материалга нигезләнеп эчтәлекне аңлау

шигырьне яттан сөйли белү

Шигырь ятлау

№ 1

8

“Песиләр нинди була?”тексты.

1

23.

09

21

10

текстны тәрҗемә итү

бер-береңә сораулар бирү

Песиләрнең тышкы кыяфәте,гадәтләре турында сөйли белү

9

Т.Миңнуллинның

“Авыл эте Акбай пьесасы.

”Акбай һәм Тәмлетамак”.1бүлек.

1

30.

10

28.

10

танылган язучылар белән таныштыру

текстка исем куя белү,

эчтәлек буенча план төзи белү.

10

Т.Миңнуллинның “Авыл эте Акбай пьесасы. “Акбай һәм Чарли”.2бүлек.

1

13.

11

11.

11

темага кагылышлы лексиканы өйрәнү

текстка исем куя белү,

эчтәлекне сөйли белү

11

Г.Тукайның “Кызыклы шәкерт” шигыре.

1

20.

11

18.

11

Шигырь эчтәлеген үзләштерү

Сорауларга җавап бирү

Аңлаганны үз сүзләрең белән сөйли белү

12

Югалган эт турында белдерү язу.

1

27.

11

25.

11

Белдерүләр белән танышу

лексик- гармматик материалга нигезләнеп текст төзи белү

Эт яки песи югалу турында белдерү яза белү

13

Р. Миңнуллинның

”Әни ,мин көчек күрдем” шигыре.

1

04.

12

02.

12

темага кагылышлы лексиканы өйрәнү

 сәнгатьле уку эчтәлекне аңлау

Куелган сорауга җавап бирә белү

Шигырь      ятлау № 2

14

“Шәһәр һәм авыл этләре” темасына монолог

1

11.

12

09.

12

өйрәнгән лексик-грамматик материалны ныгыту

тема буенча алган белемнәрне кулланып монологик сөйләм күнекмәләрен үстерү

Шəһəрдə һəм авылда песи тотуның кирəклеге, файдасы турында фикер əйтə белү 8-10  җөмләдән торган хикәя төзеп  сөйләү

Монолог

№ 1

                                                                                              3нче тема.  Бәйрәмнәр 

15

«Яңа ел бәйрәме”тексты

1

18.

12

16.

12

Яңа ел,Раштуа  турында сөйләшү

әңгәмәдә катнашу

Яңа ел,  Раштуа, Нардуган бəйрəмнəре турында мəгълүмат бирə алу.

16

“Катяның хаты” тексты.

1

25.

12

23.

12

Ялны файдалы үткәрү турында сөйләшү

минем яраткан шөгыльләрем

 Яңа елны каршылау, кышкы каникуллны ничек уздыру турында сөйли белү һəм хат яза белү.

17

“Лизаның хаты”тексты.

1

15.

01

13.01

эчтәлек белән танышу

исем куя белү

эчтәлек буенча үз фикереңне  әйтә алу.

   18

Сочинение.

Минем кышкы каникулым.

1

22.

01

20.

01

өйрәнелгән материалны урынлы,аңлап куллану

өйрәнелгән материалны язма һәм телдән сөйләмдә аңлап куллану

өйрәнгн лексик –грамматк материалны тикшерү

Сочине

ние

19

Г.Ибраһимовның

“Алмачуар”хикәясе.

1

29.

01

27.

01

Сабантуй бәйрәмендә ат чабышы ярышы белән таныштыру

әңгәмәдә катнашу

Сабантуйда үткәрелә торган ярышлар,уеннар турында сөйли белү

                                                                                              4нче тема.   Табигать һәм без                      

20

“Кышкы табигать” тексты.

1

5.02

03.

02

Эчтәлек белән танышу

Кышкы табигатькә хас  сыйфатлар турында сөйләшү

Кыш айларындагы һава торышы турында сөйли белү

21

Татарстанда кышлаучы кошлар” темасына диалог.

1

12.

02

10.

02

Күчмә һәм кышлаучы кошларга караган лексиканы өйрәнү

өйрәнелгән лексик-грамматик материалны ныгыту

Кошларның файдасы турында сөйли белү

Диалог

№ 2

22

М.Шабаевның

”Песнәк белән Миләүшә” шигыре.

1

19.

02

17.

02

Эчтәлек белән танышу

Татарстан

ның климаты турында сөйләшү

Бездә кышлаучы кошлар турында сөйли белү

23

Кышын кошларның тормышы.

1

26.

02

24.

02

Эчтәлек белән танышу

Күчмә һәм кышлаучы кошлар турында сөйләшү

Кошлар турында табышмаклар белү

24

Ш. Галиевнең “Курыкма, тимим” шигыре.

1

05.

03

03.

03

сәнгатьле уку өстендә эш

сәнгатьле уку  өйрәнелгән  лексик- гармматик материалга нигезләнеп эчтәлекне аңлау

шигырьне яттан сөйли белү

Шигырь ятлау

 № 3

25

 “Кошлар – безнең дусларыбыз”темасына монолог.

1

12.

03

10.

03

Кошларның файдасы турында сөйләшү

өйрәнелгән лексиканы сөйләмдә куллану

Кыш кѳне хайваннарның, кошларның тормышы авыраюы, аларга кешелəрнең ярдəме кирəклеге турында сѳйли белү.

Монолог

№ 2

26

Йорт кошлары һәм йорт хайваннары.

1

19.

03

17.

03

Кошларның, хайваннарның файдасы турында сөйләшү

өйрәнелгән лексиканы сөйләмдә куллану

Йорт кошларын һәм йорт хайваннарын белү

27

А. Алишның

“Сертотмас үрдәк” хикәясе.

1

02.

04

07.

04

сәнгатьле уку өстендә эш

Кошлар һәм кешеләр мөнәсәбәте турында сөйләшү

үз фикереңне белдерә белү

28

Г.Хәсәновның

“Көтегез,ярдәм итәрбез” хикәясе.

1

09.

04

14.

04

Текст эчтәлеге белән танышу

Сорауларга җавап бирә белү

Язгы табигать турында сөйли белү

29

Ә Бикчәнтәеваның “Апрель ае” шигыре.

1

16.

04

21.

04

Ә Бикчәнтәева турында биографик белешмә

аңлап уку , тәрҗемә, яңа сүзләрне  истә  калдыру

Яттан сөйләү

Шигырь ятлау

 № 4

30

“Җәй айлары”тексты.

1

23.

04

28.

04

Текстны уку,тәрҗемә итү

Җәйге табигать турында сөйләшү

Җәй айларында табигатьтəге тѳп үзгəрешлəр турында сөйли белү

31

“Син табигать белән дусмы? “тексты.

1

30.

04

05.

05

Кирлемән,Шәвәли киңәшләре белән танышу

Киңәшләр бирү

Тема буенча үзең турында сөйли белү

32

“Безнең яшел дусларыбыз” тексты.

1

07.

05

12.

05

эчтәлек белән танышу

Дару үләннәренең файдасы турында сөйләшү

Дару үләннәрен белү

       5нче тема.     Әдәбият-сәнгать дөньясында

33

Йомгаклау контроль эше.

1

14.05

19.05

Контроль диалог

лексиканы сөйләмдә куллана белү

Сорауга җавап бирә белү

Диалог

34

С.Садыйкова-танылган композитор.

Проект эше

1

21.

05

26.

05

 Сара Садыйкованың иҗаты белән таныштыру

Татар халкының танылган композиторларын  белү

С.Садыйкова турында кыскача белешмә бирә белү

35

Х. Якупов- портрет һәм пейзаж остасы.

1

28.

05

29.

05

Х.Якупов иҗаты белән танышу

Ишетеп аңлау

Танылган татар рәссамнәрен  белү

Укучыларның белем дәрәҗәсенә таләпләр

   Урта гомуми белем бирү баскычында татар теленә өйрәтүнең  программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:

  • коммуникатив компетенция, ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралаша алу;
  • коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә аралашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан,  сөйләм этикеты үрнәкләреннән  файдалана алу, итагатьле һәм киң күңелле әңгәмәдәш булу;
  • “Татар теле һәм әдәбияты” фәненә карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру, шулай ук тиешле гомуми һәм махсус  күнекмәләр  формалаштыру.

                                             

     Укытуның шәхси нәтиҗәләре:

         

Урта баскычта татар халкының рухи дөньясын чагылдырган, тормыш  – көнкүрештәге әхләкый проблемаларны үз эченә алган, укучыларның кызыксынуларына, яшь үзенчәлекләренә туры килгән әдәби әсәрләр белән танышу; Татарстанда яшәүче милләтләр, Татарстанның дәүләт символлары, Татарстанның территориясе, географик урыны; башкалабыз Казанның тарихи  үткәне, бүгенге йөзе; татар сәнгатенең төрле тармаклары буенча күренекле шәхесләр турында укучыларның татарча сөйли алулары төп максат итеп куела.

Белем бирү максатының эчтәлеге

    Укучыларның  татар теле буенча лексик, грамматик күнекмәләре филологик белемнәр суммасы дәрәҗәсендә генә калмыйча, сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләрендә дә аралашу да кулланырлык дәрәҗәгә җитүе зарур. Ягъни, укучылар, нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итүдәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу максатыннан мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиешләр.

                                                                                          Укытуның метапредмет нәтиҗәләре:

Урта белем бирү баскычында татар теле һәм әдәбиятын укыту, танып белү чарасы буларак,  укучыларның фикер йөртү,  интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив) формалаштыруга хезмәт итә.

Укучыларда мәгълүмати җәмгыятьтә яшәү һәм эшләү өчен кирәкле күнекмәләр үстерелә. Укучылар текст, күрмә-график рәсемнәр, хәрәкәтле  яисә хәрәкәтсез сурәтләр, ягъни төрле коммуникацион технологияләр аша тапшырыла торган мәгълүмати объектлар белән эшләү тәҗрибәсе ала; презентацион материаллар әзерләп, класс яки зур булмаган аудитория алдында чыгыш ясарга өйрәнә;  укучыларда компьютер яисә ИКТ ның башка чаралары белән эш иткәндә, сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алулары формалаша

Татар әдәбиятыннан белем һәм күнекмәләрне бәяләү  нормалары

Язма эшләрне тикшерү һәм бәяләү:

Сочинение укучыларның тормыштагы күзәтүләреннән алган тәэсирләрен язмада грамоталы һәм эзлекле бирә белү, әдәби әсәрнең эчтәлеген үз сүзләре белән образлы телдә бәйләнешле итеп яза алу мөмкинлеген тикшерү максатыннан яздырыла.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы ачылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 2 грамматик хатасы булган эшкә “5” ле куела.

          Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган, ләкин 2-3 эчтәлек ялгышы,  2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион  хатасы булган эшкә “4” ле куела.

          Тәкъдим ителгән темага өлешчә эзлекле язылган, эчтәлеге тулысынча ачылмаган,  4-5 орфографик, 4-5 пунктуацион һәм җөмлә төзелешендә  хаталары булган эшкә “3” ле куела.

          Тәкъдим ителгән темага  эзлекле язылмаган, эчтәлеге  ачылмаган,  6 дан артык орфографик, 6 дан артык пунктуацион һәм грамматик  хаталары булган эшкә “2” ле куела.

          Тикшерү характерындагы язма эшләрнең саны:

          Сочинение – 1(8-9 җөмлә)

Телдән җавап бирүне бәяләү :        

             а) тыңлап аңлау – 1минут

             ә) диалогик сөйләм – 7-8 әр реплика

             б) монологик сөйләм – 8-10 фраза

          Тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга язмача җавап бирүне бәяләү.

          Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән  барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, 1 орфографик хатасы     яки эчтәлеккә бәйле 1 хатасы булган эшкә “5” ле куела.

         Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән  барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, әмма 2-3  орфографик, 3 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 2-3 хатасы булган эшкә “4” ле куела.

         Тыңланган текстның эчтәлеген өлешчә аңлап, тәкъдим ителгән   сорауларга төгәл дөрес җавап бирелмәгән,  5  орфографик, 5 пунктуацион яки эчтәлеккә бәйле 4-5 хатасы булган эшкә “3” ле куела.

         Тыңланган текстның эчтәлеге буенча  тәкъдим ителгән   сорауларга  бирелгән җавапларның яртысы дөрес булмаса,  6  орфо график, 6 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 5 тән артык хатасы булган эшкә “2” ле куела.                                                      

                     Диалогик сөйләмне бәяләү.

         Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге  ягыннан эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә, “5” ле куела.

         Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3 хата җибәреп,  эчтәлеге  ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, “4” ле куела.

         Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып сөйләм төзегендә, “3” ле куела.

          Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча диалог төзи алмаганда, “2” ле куела.

         Монологик сөйләмне бәяләү.

   

 Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле булган      монологик сөйләм өчен “5” ле куела.

          Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелгән, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки җөмлә  төзелешендә 2-3 хатасы булган монологик сөйләм өчен “4” ле куела.

          Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелмәгән,  сүзләрнең әйтелешендә,   җөмлә  төзелешендә 4-7 хатасы булган монологик сөйләм өчен “3” ле куела. Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән темага монолог төзи алмаганда, “2” ле куела. Уку тизлеге – минутына 70-80 сүз.

Шигырьне  яттан  сәнгатьле укуга таләпләр:

1. Логик басымны дөрес кую.

2. Паузаларны саклау.

3.Темпны дөрес билгеләү.

4.Тиешле интонацияне саклау.

5. Хатасыз уку.

Бәяләү.

“5”ле   - бөтен таләпләр үтәлсә; текстны яттан белә, сәнгатьле укый.

“4”ле -1-2 таләп үтәлмәсә;текстны белә ,ләкин сүзләрнең урыннарын алмаштыра ,хатасын үзе төзәтә.

“ 3”ле  - 3 таләп үтәлмәсә; яттан сөйли,ләкин текстны бик яхшы белми.

“ 2” ле - 3 таләптән артык хата җибәрелсә; текстны бик яхшы белми.

7 нче класста татар әдәбиятыннан телдән һәм язмача тикшерү төрләре

Эш төрләре

Сәгать саны

Календарь срок

Фактик срок

1

Монолог

2

11.12

12.03

09.12

10.03

2

Диалог

2

02.10

12.02

30.09

10.02

3

Шигырь ятлау

4

23.10

04.12

05.03

16.04

21.10

02.12

03.03

21.04

4

Сочинение

1

22.01

20.01

5

Йомгаклау контроль эше

1

21.05

26.05

Әдәбият һәм белем бирү чаралары

УМК

Укытучы өчен методик әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

1.     “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”( Төп гомуми белем бирү мәктәбе)  Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова , К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.

2013 ел

2. Р.Р.Нигъмәтуллина

“Татарча да яхшы бел”.Рус телендә урта гомуми белем бирү оешмалары өчен уку әсбабы .7 нче класс.

Казан.Татарстан китап нәшрияты. 2014ел.

.

.

1. Р.Р.Нигъмәтуллина

 “Татарча да яхшы бел”. 7 нче  класста татар теле дәресләре.Рус телендә сөйләшүче балалрны укыту  өчен методик кулланма.2012

2. Р.Р.Нигъмәтуллина

“Татарча да яхшы бел”.

Контроль тестлар һәм текстлар.

7 нче класслар. Казан. Татарстан китап нәшрияты. 2012 ел.

3. Р.З.Хайдарова «Научно-педагогические аспекты билингвального образования в Республике Татарстан» Набережные Челны, 2006

4. Ф.Ф.Харисов

 «Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни-методик нигезләре» Казан, “Мәгариф”, 2002.

8.Яр Чаллы шәһәре 32 нче гомуми урта белем бирү мәктәбе укытучыларының эш тәҗрибәсе.2014

9.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы өстәмә профессиональ белем бирүче дәүләти автономияле мәгариф оешмасы “Татарстан Республикасы мәгарифне үстерү институты”

“Әдәбият” предметын укыту үзенчәлекләре.

Татар әдәбияты буенча башлангыч,төп,урта гомуми белем бирү программаларын гамәлгә куя торган педагогик хезмәткәрләр өчен тәкъдимнәр. Казан, 2014.

10. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф»  журналлары

  • http:/mon.tatar.ru саитМОиН РТ

1.Р.Р.Нигъмәтуллина “Татарча да яхшы бел”.Аудиокушымта.7нче класс.2008

Сүзлекләр:

Ф.А.Ганиев “Татарско-русский словарь”Казань.Татарское книжное издательство,1988

-М.И.Махмутов “Школьный русско-татарский словарь” Казань.Татарское книжное издательство,1989

-Ф.А.Ганиев “ Татар теленең орфографик сүзлеге.”Казан. “Раннур” нәшрияты ,2002

-Нәкый Исәнбәт” Татар теленең  фразеологик  сүзлеге”

Яр Чаллы.”Идел-йорт”нәшрияты.2001

-Ф.С.Сафиуллина «Базовый татарско- русский и русско-татарский словарь для школьников» Казань, ТаРИХ, 2007

Ф.С.Сафиуллина,Л.М.Ризванова

“Татар теленең  синонимнар сүзлеге.” ”Хәтер”Казан,1997

Хәлил Сәлимов. “Татар теленең орфоэпик сүзлеге.”

Чаллы.”КАМАЗ”нәшрияты,1995

“Көмеш кыңгырау”, «Татарстан яшьләре» , «Шәһри Чаллы» газеталары, «Мәйдан» журналы

Электрон ресурслар:

http://edu.tatar.ru/         -“АНА ТЕЛЕ” онлайн-мәктәбе

 http://www.suzlek.ru/

http://www.mtss.ru/course/

http://kitap.net.ru/

http://tatar.com.ru/      - belem.ru; tatarile.org.com;



Предварительный просмотр:

”Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32нче урта гомуми белем мәктәбе”

муниципаль бюджет гомуми белем бирү учреждениесе

                                                                                                                      29 август 2014ел № 1

                                                                                                                                                 педагогик киңәшмәнең

                                                                                                                                  карары белән

                                                                                                                                          РАСЛАНДЫ

                                                                                                                                        Мәктәп директоры

                                                                                                                                   _________Рагузина В.И.

                                                                                                                                                                                                    2014 елның  29 август

                                                                                                                                            №354 боерыгы белән

                                                                                                                                      гамәлгә кертелде

Татар теленнән

эш программасы

(рус телендә сөйләшүче балалар өчен)

7 нче сыйныф

(атнага 3сәгать,елга 105 сәгать)

Төзүче: Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсимовна,

югары квалификация категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

КИЛЕШЕНДЕ

Директор урынбасары ________ Талипова Г.Н.

КАРАЛДЫ

МБ утырышы

28 август 2014 ел, беркетмә №1

МБ җитәкчесе ___________Хәсәншина Р.М.

Яр Чаллы                                                                                        

2014

                                                                                               

                                                                                                         Аңлатма язуы

Татар теленнән 7 нче сыйныф  өчен эш программасы түбәндәге документларга  нигезләнеп төзелде:

      “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”( Төп гомуми белем бирү мәктәбе)  Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.Казан, 2013 ел.

- “Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32 нче урта гомуми белем    мәктәбе”гомуми белем муниципаль  учреждениесенең 2014/2015 нче уку елына уку-укыту планы.

         Программа елга 105 сәгатькә,  атнага 3 сәгать исәбеннән  төзелде, шулардан  укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләрен тикшерү төрләренә 11 сәгать бирелә (4 контроль эш, 4 сүзлек диктанты, 2 изложение , ел ахырында йомгаклау контроль эше).

        Татар теле, дәүләт теле буларак, барлык  урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләрендә төп уку предметларының берсе булып тора. Рус балаларына татар теле укыту, ана теле укыту белән беррәттән, аларның филологик белемнәрен киңәйтә һәм коммуникатив культурасын үстерә.

         Урта баскычта рус телле балаларга татар теле  укыту максатлары берничә аспектны үз эченә ала: танып белү, үстерү, тәрбия, белем бирү.

         Рус телле балаларга татар теле укытуның төп максаты Татарстан республикасында дәүләт теле дип игълан ителгән татар телендә иркен сөйләшә алган билингваль шәхесләр формалаштыру.  Cистемалы-эшчәнлекле юнәлешкә туры килә торган коммуникатив технология төп укыту ысулы буларак кулланыла. Рус телле балаларны татар сөйләменә коммуникатив технология  нигезендә өйрәтү процессы  цикллылыкка корылган: укучылар, нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу  максатыннан мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиеш.   Программа эчтәлеге укучыларның мәктәп уку-укыту программасына туры килә торган белем - күнекмәләрне үзләштерүенә

юнәлдерелгән. 7сыйныфта татар сөйләменә өйрәтү максатынна 5 тема буенча (“Белем һәм тормыш”,“Мин һәм минем яшьтәшләрем», “Дүрт аяклы дусларыбыз”, “Бәйрәмнәр”, “Табигать һәм без”) лексик  материал сайланды һәм ул тематик планда күрсәтелде.Түбәндәге грамматик материал үзләштерү өчен алынды: Рәвеш төркечәләре.Сыйфат фигыль формалары. Хәл фигыль формалары.Исем фигыльнең тартым һәм килешләрдә төрләнеше.Теләк фигыль.Фигыль юнәлешләре. Теркәгечләр.Кисәкчәләр.Ымлыклар. Аваз ияртемнәре.Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре.

        Татар телен  укыту 7  нче сыйныфта концентрик юнәлештә оештырыла, ягъни 5-6 нчы сыйныфлардагы укыту предметының эчтәлеге-өйрәнелгән лексик-грамматик материал  тирәнәйтелеп кабатлана.

        Сөйләм төрләренә (тыңлап аңлау, сөйләү, уку, язу) үзара бәйләнештә өйрәтү төп таләпләрнең берсе булып тора.Агымдагы контроль төрләре булып  тыңлап  аңлау,ситуатив күнегүләр, диалог, монолог тора.

        Эш программасын тормышка ашыруда Р.Р. Нигъмәтуллина  авторлыгындагы  УМК кулланыла(Р.Р.Нигъмәтуллина “Татарча да яхшы бел”. Рус телендә төп гомуми белем  бирү мәктәбенең  7 нче классы өчен татар теле дәреслеге (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). Казан.  Татарстан китап нәшрияты,  2014 ел, контроль тестлар һәм текстлар, аудиодиск,укытучы өчен методик кулланма)

                                                                                   

                                                                                                    Программасының эчтәлеге

Темалар

Сәг. саны

Тел чаралары һәм аларны куллану күнекмәләре

Контроль эш            

Сүзлек диктанты    

Изложение

Йомгаклау контроль эше

                                                           

                                     Темага караган төп төшенчәләр

1

Мәктәп тормышы

27

Кабатлау.

Сөйләмнең грамматик ягы.

Фигыль.

2

1

Исемгә кушымчалар ялгану тәртибе. Исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Сыйфат. Ясалма сыйфатлар. Билгеле һәм билгесез үткән заман хикәя фигыль. Зат-сан белән төрләнеше. Фигыльләрнең барлык-юклык формалары. Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Рәвеш. Рәвешләрнең  мәгънә төркемчәләре. Сан. Сан төркемчәләре. Алмашлык. Алмашлыкларның төркемчәләре. Хәл фигыль, аның формалары. Хәл фигыльнең 1-2 нче төре барлыкта һәм юклыкта. Хәл фигыльнең 3 нче төре барлыкта һәм юклыкта. Хәл фигыльнең 4 нче төре барлыкта һәм юклыкта. Аналитик фигыльләр. Фигыль юнәлешләре. Төп юнәлеш. Фигыльнең  кайтым юнәлеше . Фигыльнең төшем  юнәлеше. Фигыльнең  уртаклык юнәлеше . Фигыльнең йөкләтү юнәлеше.

2

Дүрт аяклы дусларыбыз

33

Фигыль.

Синтаксис

Фигыль.

Синтаксис

1

1

1

Сыйфат фигыль. Аның мәгънәсе. Хәзерге заман сыйфат фигыль. Үткән заман сыйфат фигыль. Киләчәк заман сыйфат фигыль. Сыйфат фигыльнең исемләшүе һәм исемгә күчүе. Җөмләнең төп коммуникатив төрләре. Хикәя  җөмлә. Җөмләнең баш кисәкләре. Ия һәм аның белдерелүе. Хәбәр һәм аның белдерелүе. Ия белән хәбәр арасында сызык. Теркәгечләр турында гомуми мәгьлүмат. Тезүче теркәгечләр. Ияртүче теркәгечләр. Теркәгечләрнең  татар һәм  рус телләрендә уртак яклары, җөмләдә кулланылышы. Исем фигыль, аның мәгънәсе, формасы. Исем  фигыльнең килеш белән төрләнеше. Исем  фигыльнең исемгә әйләнү очраклары. Кереш сүзләрнең төрләре. Кереш сүзләрнең сөйләмдә кулланылышы.Хәбәрлек сүзләр.

Хикәя фигыль. Аның заман формалары. Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Билгеле һәм  билгесез үткән заман үткән заман хикәя фигыль. Аларның зат-сан белән төрләнеше. Билгеле һәм билгесез киләчәк заман хикәя фигыль. Аларның зат-сан белән төрләнеше. Шарт фигыль. Аның мәгънәсе, зат-сан белән төрләнеше. Кире  шарт  фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Җөмләнең иярчен кисәкләре. Аергыч һәм аның белдерелүе. Аергыч белән аерылмыш арасында бәйләнеш.

3

Бәйрәмнәр

18

Синтаксис.

Кисәкчәләр.

1

1

Тәмамлык һәм аның белдерелүе. Туры һәм кыек тәмамлыклар. Хәл һәм аның төрләре. Урын хәле. Вакыт хәле. Рәвеш хәле. Күләм хәле. Сәбәп хәле. Максат хәле. Шарт хәле. Кире хәл. Кисәкчәләр турында гомуми мәгьлүмат. Кисәкчәләрнең татар телендә дөрес язылышы.

4

Табигать һәм без

27

Бәйлекләр.

Ымлыклар.

Аваз ияртемнәре

Аналитик  фигыльләр.

Фигыльләр.

яртемнәре.

1

1

1

Бәйлекләр турында гомуми мәгьлүмат. Бәйлекләрне төркемләү. Бәйлек сүзләр, аларның формалары, җөмләдә кулланылышы. Ымлыклар турында гомуми мәгьлүмат. Аваз ияртемнәре турында гомуми мәгьлүмат. Гади тотрыклы гыйбарәләр, татар сөйләм этикеты берәмлекләре, клишелар. Аналитик фигыльләр. “Нишли белә?”  аналитик формалы  фигыльләр. Аналитик фигыльләр.Мөмкинлек/мөмкин түгеллекне (бара алам, бара алмыйм).

Затланышлы фигыльләр. Хикәя фигыль. Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Шарт фигыль. Теләк фигыль. Теләк фигыльнең 1 зат берлек һәм күплек сан формалары. Затланышсыз фигыльләр. Сыйфат фигыльнең заман формалары. Исем фигыль, аның мәгънәсе, формасы. Инфинитив, аның мәгънәләре, формалары. Хәл фигыль, аның мәгънәләре, формалары. Тезмә фигыль.

Барлыгы

105

4

4

2

1

                                 

                                                 

                                                    Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсим кызының

2014/2015 нче  уку елына

7нче сыйныфның рус төркемнәре өчен

  татар теленнән календарь-тематик планы

                                     План  “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”на(Төп гомуми белем бирү мәктәбе) нигезләнеп язылды.Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова,К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.-Казан,2013 ел.

Фән

Сыйныф

Барлык сәгатьләр саны

Атналык сәгатьләр саны

Контроль эш

Сүзлек диктанты

Изложение

Йомгаклау контроль  эше

Дәреслек, авторы,нәшрияты,елы

Татар теле

7б,7г,7д

105

3

4

4

2

1

Татарча да яхшы бел. НигъмәтуллинаР.Р.,

Казан,Татарстан китап нәшрияты,

2014ел

2014/2015нче уку елына методик тема

Шәһәрнең методик темасы

Мәктәпнең методик темасы

Укытучының  методик темасы

Белем бирү сыйфатын күтәрүдә  педагогның  һөнәри  үсеш механизмы  буларак  белем бирү оешмаларында  методик эшне  камилләштерү.

Мәктәптә белем бирү  сыйфатын күтәрү     факторы буларак Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында уку-укыту процессын оештыруга заманча якын килү.

 Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында белем бирү сыйфатын күтәрү факторы буларак татар теле һәм әдәбияты дәресләрен коммуникатив технология нигезендә оештыру.

Өйрәнелә торган бүлек,

материалның темасы

Сәг.саны

Үткәрү

вакыты

Көтелгән нәтиҗәләр

Гомумкүнекмәләр

Кон

троль

п

ф

Белем

Күнекмә

7 б,г,д

I чирек. 1. Мәктәп тормышы. (27 сәг.)

1

Исемгә кушымчалар ялгану тәртибе.

1

01.09

04.09

01.09

Татар телендә тамырга сүзясагыч, модаль, бәйләгеч кушымчаларның ялгануы.

Сүзнең төзелешен тикшерү.

Исемгә кушымчалар ялгану тәртибе.

 2

Исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

1

04.09

05.09

03.09

Татар телендә исемнәрне килешләр белән төрләндерүнең үзенчәлекләре.

Исемнәрне килешләрдә, тартымнарда төрләндерә белү.

Чагыштырып эшләү күнекмәсе булдыру

3

Сыйфат. Ясалма сыйфатлар.

1

05.09

06.09

05.09

Сыйфатларны лексик-грамматик мәгънәсе һәм морфологик-синтаксик билгеләре буенча аера белү. Төрле ысуллар белән сыйфатлар ясалу.

Тексттан  сыйфатларны табу. Сыйфатларны төрле ысуллар белән ясау.

Сыйфат ясалышын куллана белү.

4

Билгеле һәм билгесез үткән заман хикәя фигыль.

1

08.09

11.09

08.09

Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең -ды, -де, -ты, -те кушымчалары ярдәмендә ясалуы. Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең  –ган,-гән,-кан,-кән кушымчалары ярдәмендә ясалуы Аларның  зат-сан белән төрләнүе.

Бирелгән тексттан билгеле үткән заман хикәя фигыльләрне табу.

Үрнәк буенча эшләү күнекмәсен камилләштерү.

5

Фигыльләрнең барлык-юклык формалары.

1

11.09

12.09

10.09

Башка сүз төркемнәре арасыннан фигыльне табу, аны юклык формасына кую.

Эш-хәлнең үтәлүе фигыльнең барлык төре, эш-хәлнең үтәлмәве фигыльнең юклык төре булу.

Үз-үзеңә контроль ясый белү.

6

Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

1

12.09

13.09

12.09

 Боерык фигыльне зат-сан белән төрләндерә белү.

Боерык фигыльләрне сөйләмдә куллану.

Дәреслек белән эш итә белү күнекмәсе.

7

Рәвеш. Рәвешләрнең  мәгънә төркемчәләре.

1

15.09

18.09

15.09

Җөмләдә эш яки хәлнең билгесен белдереп, ничек? кая? кайда? кайдан? күпме? никадәр? кебек сорауларга  җавап бирә торган сүз төркеменең рәвеш дип аталуы.

Текстларда рәвешләрне табу. Дөрес итеп сорау куя белү күнекмәсе. Тексттан рәвешләрне табу, төркемчәләрен билгеләү.

Рәвешләрне сөйләмдә актив куллану күнекмәләрен камилләштерү.

8

Сан. Сан төркемчәләре.

1

18.09

19.09

17.09

Предметның санын, исәбен белдереп, ничә? күпме? никадәр? ничәнче? ничәләп? ничәшәр?  сорауларына җавап булган сүзнең сан дип аталуы. Сан төркемчәләрен кабатлау.

Сөйләмдә саннарны куллану.

Саннарны дөрес язу, төркемчәләрен билгели белү күнекмәсе.

9

Кереш контроль эш.. Мөстәкыйль сүз төркемнәре.

1

19.09

20.09

19.09

Мөстәкыйль сүз төркемнәрен белү дәрәҗәсен тикшерү.

Гомуми белем дәрәҗәсен тикшерү. Өйрәнгән грамматик структураларны күнегүләр эшләгәндә куллану.

Үз-үзеңә контроль ясый белү.

Кереш контроль эш

№1

10

Хаталар өстендә эш.

Алмашлык.

1

22.09

25.09

22.09

Хаталар өстендә эш. Хаталарны системалаштыру.

Лексик –грамматик  кагыйдәләрне  дөрес  куллану.

Эзлекле фикер йөртү. Сөйләмнең коммуникатив типлары буенча бәйләнешле сөйләмне камилләштерү.

11

Алмашлык төркемчәләре.

1

25.09

26.09

24.09

Башка сүзләр арасыннан алмашлыкларны лексик грамматик мәгънәсе һәм морфологик-синтаксик билгеләре буенча аеру.

Тексттан алмашлыкларны табу.

Сөйләмдә алмашлыкны куллану.

Кагыйдәләрне аңлап куллану күнекмәләрен системалаштыру.

12

Алмашлыкларның төзелеше,язылышы.

1

26.09

27.09

26.09

Алмашлыкларның исемне, сыйфатны, рәвешне, санны алмаштырып килүе. Мәгънәләре буенча алмашлыкларның  7 төркемгә бүленүе.Билгесезлек,юклык алмашлыклары.

Алмашлык сүз төркеме буенча алган белемне күнегүләр эшләгәндә куллану.

Чагыштырып эшли белү. Алмашлыкларның төркемчәләрен белү.

13

Хәл фигыль.

1

29.09

02.09

29.09

Хәл фигыльнең (деепричастие) мәгънәсе, ясалышы, сораулары.

Җөмлә төзегәндә хәл фигыльләрне

Әңгәмәдә катнаша белү күнекмәсе булдыру

14

Хәл фигыльнең 1-2 нче төре барлыкта һәм юклыкта.

1

2.10

3.10

1.10

Хәл фигыльнең мәгънәсе, ясалышы, сораулары, төрләре, юклык формалары. -ып, -еп,-п, -а, - ә, -ый, -и  кушымчаларын кушу, юклык формасында -мый, -ми формалары.

Хәл фигыльләрне күнегүләр эшләгәндә дөрес куллану.

Таблица белән эш итә белү.

15

Хәл фигыльнең 3 нче төре барлыкта һәм юклыкта.

1

3.10

4.10

3.10

Хәл фигыльнең –гач/–гәч; -кач/ –кәч кушымчалы формасы. Юклык формасына -ма кушымчасы ялгану (-магач)

Кагыйдәне ситуатив күнегүләрдә куллану.

Җөмләләр төзү; күп нокталар урынына тиешле фигыльләрне куеп язу; сөйләмдә куллану.

16

Хәл фигыльнең 4 нче төре барлыкта һәм юклыкта.

1

6.10

9.10

6.10

-ганчы/-гәнче, -канчы/-кәнче  кушымчалары ялганып ясалуы. Дөрес куллана  белү. Юклык формасына ма кушымчасы ялгану (-маганчы).

Лексик күнекмәләрне формалаштыру һәм камилләштерү, сүз байлыгын арттыру.

Дәреслек һәм башка чыганаклар белән эш итә белү.

17

Сүзлек диктанты.

Хәл фигыль формалары

1

09.10

10.10

08.10

  Яхшы укыр өчен өй эшен ничек эшлиләр? Дәрестә ничек катнашалар? Яңа уку елы турында диалог төзү.

Эзлекле,  бәйләнешле итеп яхшы укучының холкы, яхшы уку кагыйдәләре турында үз фикереңне әйтү.

Диалогны башлый, дәвам итә, төгәлли белү.

Сүзлек диктанты

№1

18

Аналитик фигыльләр.

1

10.10

11.10

10.09

Сәбәпне белдерүче аналитик фигыль (ашыгып язганга күрә). Модаль мәгънәле аналитик формалы фигыльләрнең сөйләмдә кулланылышы.

Сәбәпне белдерүче формаларын сөйләмдә дөрес куллану.

Сәбәпне белдерүче формаларын истә калдыру.

19

Фигыль юнәлешләре.

 Төп юнәлеш.

1

13.10

16.10

13.10

Хаталар өстендә эш.  Фигыль юнәлешләренең эш белән эшне үтәүче арасындагы төрле мөнәсәбәтләрне белдерүе. Фигыльнең 5 юнәлеше, аларның мәгънәләре.

Төп юнәлешкә  күнегүләр эшләү.

Уку мәсьәләсен куя белү.

20

Фигыльнең  кайтым юнәлеше .

1

16.10

17.10

15.10

Кайтым юнәлеше эш субъектка кире кайта. (кушымч. -ын/-ел, -н).

Җөмләләрдә  дөрес куллану.

Дәреслектәге  бирем,  

күнегүләрне үтәү.

21

Фигыльнең төшем  юнәлеше.

1

17.10

18.10

17.10

Эш үтәүчедән башка үтәлә; ягъни төшем юнәлеше- эш субъектка читтән төшә (кушымч. -ыл/-ел, -л).

Җөмләләрдә куллану,  мәгънәсен аңлау.

Тәрҗемә итү күнекмәсен ныгыту.

22

Фигыльнең  уртаклык

юнәлеше

1

20.10

23.10

20.10

Уртаклык юнәлешенең мәгънәсе: эш үтәүче белән бергә эшләнә, булыша. (кушымч. -ыш/-еш, -ш).

Кагыйдәләрне җөмләләр төзегәндә куллану. Тәрҗемә итү күнегүләрендә куллану.

Җөмлә төзү күнекмәләрен камилләштерү.

23

Фигыльнең йөкләтү юнәлеше

1

23.10

24.10

22.10

Фигыльнең йөкләтү юнәлеше-үтәүче (субъект) эшне башка берәүгә кушып эшләтә (кушымч. –дыр/-дер, -тыр/-тер, -т) булуы. Грамматик структураның аңлаткан мәгънәсе.

Сөйләм телендә, җөмләләр төзегәндә дөрес куллану.

Дәреслек белән эш итә белү күнекмәсе. Аның рус теленә тәрҗемә итү үзенчәлекләрен белү.

24

Тыңлап  аңлау.  “Китапханә малае”.

1

24.10

25.10

24.10

Укыган текстның эчтәлеген аңлау. Фигыльләрне табу, төрле юнәлешкә куя белү.

Фигыльләрне табу, аларның юнәлешен үзгәртү. Тест биремнәрен үтәү.

Укучыларның фикер йөртү, интеллектуаль, иҗади сәләтләрен үстерү.

25

Контроль эш. Фигыль.

1

27.10

30.10

27.10

Фигыльләрнең барлык-юклык формалары,  юнәлеше. Укучыларның белемнәрен тикшерү.

Алган белемнәрне контроль эш. язганда куллану.

Үз-үзеңә контроль ясый белү.

Контроль эш.№2

26.

Хаталар  өстендә эш.Затланышлы,

затланышсыз фигыльләр

1

30.10

31.10

29.10

 Хаталар өстендә эш. Фигыльләрнең барлык-юклык формалары,   юнәлешләре буенча алган белемнәрне системага салу.

Фигыль юнәлешләрен күнегүләр эшләгәндә куллану.

Чагыштырып эшли белү.

27.

Инфинитив+кирәк” төзелмәсе

1

31.10

13.11

31.10

Программа кысаларындагы тематикада диалогик сөйләм күнекмәләрен камилләштерү: диалог – сораштыру.  

Лексик –грамматик күнегүләрне камилләштерү.

Өйрәнелгән лексиканы, грамматик конструкцияләрне сөйләмдә куллана белү.

II чирек. 2. Дүрт аяклы дусларыбыз.  (33 сәг.)

28

 Сыйфат фигыль. Аның мәгънәсе.

1

10.11

14.11

10.10

 Сыйфат фигыльнең берьюлы сыйфат һәм фигыль мәгънәләренә ия булуы.

Үтелгән кагыйдәләрне куллана белү. Грамматик кагыйдәләрне аңлап, хаталарны төзәтү.

Сыйфат фигыльләр кертеп, җөмләләр язу.

29

Хәзерге заман сыйфат фигыль.

1

13.11

15.11

12.11

Хәзерге заман сыйфат фигыльнең гади һәм тезмә формалары.

Хәзерге заман сыйфат фигыльләр кертеп, күнегүләр эшләү

Чагыштырып эшли белү.

30

Үткән заман сыйфат фигыль.

1

14.11

20.11

14.11

Үткән заман сыйфат фигыльнең -ган,-гән, -кан, -кән кушымчалары белән ясалуы. Юклык формалары. Аларның исем урынында килеп, килеш сан белән төрләнеше

Үткән заман сыйфат фигыльләр кертеп, ситуатив күнегүләр эшләү.

Диалогта катнаша белү.

31

 Сүзлек диктанты.

Киләчәк заман сыйфат фигыль.

1

17.11

21.11

17.11

Киләчәк заман сыйфат фигыльнең

 –ачак –әчәк, -ыйсы, -исе, -ар, -әр,-ыр, -ер, -р кушымчалары белән ясалуы

 Киләчәк  заман сыйфат фигыльләр кертеп, күнегүләр эшләү

Уку мәсьәләсен мөстәкыйль билгеләү.

Сүзлек диктанты

№2

32

Сыйфат фигыльнең исемләшүе һәм исемгә күчүе.

1

20.11

22.11

19.11

 Киләчәк заман сыйфат фигыльнең исем урынында килеп килеш, сан, тартым белән төрләнүе.

Грамматик кагыйдәләрне аңлап, хаталарны төзәтү. Исемләшкән сыйфат фигыль белән җөмлә төзү.

Эшчәнлеккә үзбәя куя белү. Төп фикерне аерып ала белү.

33

Җөмләнең төп коммуникатив төрләре. Хикәя  җөмлә.

1

21.11

27.11

17.11

Җөмләнең төп коммуникатив төрләре: хикәя, сорау, боеру җөмләләр. Берәр эш яки хәл турында хәбәр итә торган җөмләнең хикәя җөмлә дип аталуы.

Хикәя җөмләне тану һәм сөйләмдә куллану.

Күнегүләрне мөстәкыйль эшләү күнекмәсе булдыру.

34

Җөмләнең баш кисәкләре.

1

24.11

28.11

19.11

Җөмләдә мөстәкыйль мәгънәле һәм аерым сорауга җавап бирә торган сүзнең җөмлә кисәге дип аталуы. Ия белән хәбәр җөмләнең баш кисәкләре дип аталуы

Баш килештә килеп җөмләдә башка сүзләргә буйсынмыйча, Кем? Ни? Нәрсә? сорауларына җавап бирә торган кисәкнең ия дип аталуын куллану.

Нәтиҗә ясый белү.

35

Ия һәм аның белдерелүе.

1

27.11

29.11

21.11

Җөмләдә баш килештә килгән алмашлык, исем, сыйфат, исем фигыльләрнең ия була алулары.

Иянең тезмә сүз белән дә белдерелүен ситуатив күнегүләрдә куллану.

Танып белү

активлыгын үстерү.

36

Хәбәр һәм аның белдерелүе.

1

28.11

04.12

26.11

Ничә сүз белән белдерелүенә карап, хәбәрләрнең  төрләре: гади хәбәр, кушма хәбәр. Гади хәбәрнең бер сүздән, кушма хәбәрнең ике яки берничә сүздән торуы.

Кушма хәбәрнең барлык мөстәкыйль сүзләргә, ымлыкларга һәм хәбәрлек сүзләргә ярдәмче фигыль өстәп ясалуы.

Белем алуның рациональ ысулын сайлый белү.

37

Ия белән хәбәр арасында сызык.

1

01.12

05.12

28.11

Җөмләнең хәбәре баш килештәге исем яки исем урынына килгән башка сүз төркеме белән белдерелгәндә, ия белән хәбәр арасында сызык куелуы.

Грамматик кагыйдәләрне аңлап, хаталарны төзәтү.

Эш дәфтәрендәге күнегүләрне мөстәкыйль эшләү.

38

Изложение. “Сак булыгыз !”

1

4.12

6.12

1.12

 Изложение язу. План буенча эзлекле фикер йөртү.

Терәк сүзләр ярдәмендә текстның кыскача эчтәлеген яза белү.

Эчтәлеген аңлый һәм дәвам итә  белү.

Изложе-

ние  №1

39

Хаталар өстендә эш.Теркәгечләр турында гомуми мәгьлүмат.

1

05.12

11.12

03.12

Теркәгечнең җөмлә кисәкләрен һәм кушма җөмләләрдә гади җөмләләрне үзара бәйләве.

Контроль язма эшләргә анализ, типик һәм индивидуаль хаталарны ачыклау.

Теркәгечләрне тану.

40

Тезүче теркәгечләр.

1

08.12

12.12

05.12

Теркәгечләр-бәйләүче чаралар. Тезүче теркәгечләрнең  җыючы (һәм, да/дә, та/тә, ни..ни, тагын), каршы куючы (ләкин, ә, әмма, бары, тик), бүлүче (я, яки, яисә, әле) теркәгечләргә бүленүе.

Сөйләмдә, җөмләләрдә  дөрес куллану.

Кагыйдәләрне җөмләләр төзегәндә куллану.

41

Ияртүче теркәгечләр.

1

11.12

13.12

8.12

Ияртүче теркәгечләрне (чөнки, гүя, ягъни, аеруча, әйтерсең, бигрәк тә, әгәр) белү.

Ияртүче теркәгечләрне

җөмләдә дөрес куллану.

Үрнәк буенча эшләү күнекмәсен камилләштерү.

42

Теркәгечләрнең  татар һәм  рус телләрендә уртак яклары, җөмләдә кулланылышы.

1

12.12

18.12

10.12

Теркәгечләрнең һәрвакыт аерым язылуы.

Теркәгечле җөмләләр төзи белү.

Теркәгечләрне җөмләдә куллану.

Гомумиләштерү күнекмәсен ныгыту.

43

Контроль эш. Җөмләнең баш кисәкләре.

1

15.12

19.12

12.12

Җөмләнең төп коммуникатив төрләре, татар җөмләсендә сүз тәртибе, җөмләнең баш кисәкләре темалары буенча белемнәрне тикшерү.

Тема буенча кагыйдәләрне белү,

үтелгән кагыйдәләрне куллана белү.

Мөстәкыйль эшләү күнекмәләрен камилләштерү.

Контроль эш.№3

44

Хаталар өстендә эш. Исем фигыль, аның мәгънәсе, формасы.

1

18.12

20.12

15.12

 Исем  фигыльнең берьюлы исем һәм фигыль билгеләренә ия булуы, ясалышы, сораулары.

Исем фигыльне җөмләдә куллану.

Дәреслек белән эш итә белү.

45

Исем  фигыльнең сан, килеш белән төрләнеше.

1

19.12

25.12

17.12

Исем  фигыльнең берьюлы исем һәм фигыль билгеләренә ия булуы, килеш белән төрләнеше.

Исем фигыльне җөмләдә куллану.

Дәреслек белән эш итә белү.

46

Кереш сүзләр,төрләре.

1

22.12

26.12

19.12

Кереш сүзләрнең раслауны, шикләнүне, икеләнүне, үтенүне, үз фикереннән чигенүне, фикер чыганагын, фикер нәтиҗәсен һ.б. белдерүе.

Кереш сүзләр. Бәлки, билгеле, беренчедән, икенчедән, минемчә, синеңчә, кызганычка каршы, бәхеткә каршы, риза. Җөмләдә, сөйләмдә  куллана белү.

Белем алуның рациональ ысулын сайлый белү.

47

Кереш сүзләрнең сөйләмдә кулланылышы.

1

25.12

27.12

22.12

 Кереш сүзләренең сөйләмдә кулланылышы турында мәгълүмат.

Кереш сүзләрнең сөйләм дөрес куллану.

Белемнәрне системалаштыру.

48

Хәбәрлек сүзләр

1

26.12

15.01

24.12

Программа кысаларындагы тематикада монологик сөйләм күнекмәләрен камилләштерү.  

Лексик –грамматик күнегүләрне камилләштерү. Хәбәрлек сүзләрне куллану.

Өйрәнелгән лекси-каны, грамматик конструкцияләрне сөйләмдә куллана белү.

III чирек.

49

Хикәя фигыль. Аның заман формалары.

1

12.01

16.01

26.12

Хикәя фигыльнең эш яки хәлнең үтәлү-үтәлмәвен хикәяләп белдерүе.

Хикәя фигыльнең өч заманын куллану.

Күнегүләрне мөстәкыйль эшли белү күнекмәсе булдыру.

50

“Хезмәт итүче этләр”. Рәсемнәр буенча хикәя язу.

1

15.01

17.01

12.01

Рәсемнәрдән сайлап хезмәт итүче этләр турында язу. Хикәя фигыльнең заман формаларын дөрес куллану.

Терәк сүзләр ярдәмендә кечкенә хикәя язу.

План буенча эзлекле фикер йөртү.

51

 Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

1

16.01

22.01

14.01

Хәзерге заман хикәя фигыльләрне зат-сан белән төрләндерә белү.

Хәзерге заман хикәя фигыльләр  төрле затлары белән җөмләләр төзү.

Нәтиҗә ясый белү.

52

Үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

1

19.01

23.01

16.01

Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең –ды,-де,-ты,-те кушымчалары ярдәмендә ясалуы. Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең  –ган,-гән,-кан,-кән кушымчалары ярдәмендә ясалуы. Аларның зат-сан белән төрләнүе.

Бирелгән тексттан билгеле үткән заман хикәя фигыльләрне табу.

Эшчәнлеккә үзбәя куя белү.Үрнәк буенча эшләү күнекмәсен камилләштерү.

53

Тыңлап  аңлау. “Яхшылык үзеңә кайта”.

1

22.01

24.01

19.01

Эчтәлеген аңлый белү. Хикәя фигыльне хәзерге заманда һәм үткән заманда куллану.

Текстның эчтәлеге буенча сорауларга җавап бирү.

Текст укыганда, кирәкле мәгълүматны аерып алу, системага салу, эшчәнлекләрен үзләштерү.

54

 Киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

1

23.01

29.01

21.01

Киләчәк заман хикәя фигыльнең сөйләп торган вакыттан соң  булачак эш-хәлне белдерүе. Билгесез киләчәк заман эш, хәл, хәрәкәтнең  киләчәктә булу яки булмавын ихтимал рәвешендә  хәбәр итүе. Аларның төрләре, сораулары, юклык формалары

Билгеле һәм билгесез киләчәк заман хикәя фигыльләр кертеп, күнегүләр эшләү.

Сорауның характерына һәм максатына карап җавап бирә белү.

 55

 “Дүрт аяклы дустым”.Монолог

1

26.01

30.01

23.01

 Үзеңнең этең, яки песиең турында  кечкенә сурәтләү хикәясе, аның белән ничек уйнаганыңны язу.

Эшкә анализ ясау. Үтелгән грамматик материалны искә төшерү.  Хикәя фигыльне төрле заманнарда дөрес итеп куллану.

Үтелгән материалга нигезләнеп сочинение язу күнекмәсе.

56

Шарт фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

1

29.01

31.01

26.01

Хаталар өстендә эш. Үтелгән грамматик материалны искә төшерү. Шарт фигыльнең икенче бер фигыльдән аңлашылган эшнең үтәлү-үтәлмәвенә шарт булган эш-хәлне белдерүе. Сораулары, ясалышы, төрләнеше.

Текстта шарт фигыльне тану.

Төшенчә, термин, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү күнекмәсен камилләштерү.

57

Кире  шарт  фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

1

30.01

05.02

28.01

Шарт фигыльгә -да/-дә, -та/-тә кисәкчәләре өстәлеп, кире шарт фигыль ясалуы, зат-сан белән төрләнеше.

Кире шарт фигыльнең ясалышын ныгыту.

Чагыштырып нәтиҗә ясый белү.

58

Мөстәкыйль эш. Затланышлы фигыльләр.

1

31.01

06.02

30.01

Затланышлы  фигыльләр  темасы буенча кагыйдәләрне куллана белү

Фигыль формаларын җөмлә төзегәндә дөрес куллану.

Эшчәнлеккә үзбәя куя белү.

59

Җөмләнең иярчен кисәкләре. Аергыч.

1

2.02

7.02

2.02

Хаталар өстендә эш. Җөмләдә исем белән белдерелгән кисәкне ачыклап килүче, нинди? кайсы? кемнең? нәрсәнең? ничә? ничәнче? сорауларының берсенә җавап биргән кисәкнең аергыч дип аталуы. Баш кисәкне ачыклап, аңа ияреп килә торган кисәкнең иярчен кисәк дип аталуы.  Иярчен кисәкләргә баш кисәкләрнең берсеннән чыгып сорау бирелә.

Җөмләдә исем белән белдерелгән кисәкне ачыклап килүче, нинди? кайсы? кемнең? нәрсәнең? ничә? ничәнче? сорауларының берсенә җавап биргән кисәкнең аергыч дип куллануын белү.

Баш кисәкне ачыклап, аңа ияреп килә торган кисәкнең иярчен кисәк дип куллануын белү, җөмлә төзегәндә куллана белү.

Охшатып эшләү күнекмәсен камилләштерү.

60

Аергыч белән аерылмыш арасында бәйләнеш.

1

05.02

12.02

04.02

Аергычның аерылмышына ике төрле юл ярдәмендә бәйләнүе: сүз тәртибе һәм иялек килеше кушымчасы ярдәмендә. Предметны бер яктан гына ачыклап килгән аерычларның тиңдәш аергычлар дип аталуы. Предметны төрле яктан ачыклап килгән аергычларның тиңдәш булмаган аергычлар дип аталуы.

Аергычның аерылмышына ике төрле юл ярдәмендә бәйләнүе: сүз тәртибе һәм иялек килеше кушымчасы ярдәмендә куллануы. Тиңдәш һәм тиңдәш булмаган аергычларны куллану.

Дәреслек белән эш итә белү.

3. Бәйрәмнәр (18 сәг.)

61

“Минем гаиләм” Диалог.

1

06.02

13.02

06.02

Аергычларны кулланып, гаиләдә кемнәр бар, бәйрәмнәрне ничек каршылау турында диалог төзү.

Аергычларны телдән сөйләмдә куллану.

Телдән сөйләм осталыгы күнекмәләрен булдыру.

62

Тәмамлык һәм аның белдерелүе.

1

09.02

14.02

09.02

Җөмләнең фигыль белән белдерелгән кисәген ачыклап, кемгә? нәрсәгә? кемнән? нәрсәдән? кемдә? нәрсәдә? кем белән? нәрсә белән? кем тарафыннан?  сорауларының берсенә җавап булган кисәкнең тәмамлык дип аталуы.

Җөмләнең фигыль белән белдерелгән кисәген ачыклап килгән кисәкне  тәмамлык дип аталуын аңлау.

Тәмамлыкның үзен иярткән сүзгә төрле килеш кушымчалары, бәйлек һәм бәйлек сүзләр ярдәмендә бәйләнүен җөмлә төзегәндә куллана белү.

63

Туры һәм кыек тәмамлыклар.

1

12.02

19.02

11.02

Җөмләдә төшем килешендәге исем һәм исем мәгънәсендә килгән башка сүз төркеме белән белдерелгән тәмамлыкның туры тәмамлык дип аталуы. Ә калган тәмамлыкларның кыек тәмамлык булуы.

Туры һәм кыек тәмамлыкларны сөйләмдә куллану.

Охшатып эшләү күнекмәсен камилләштерү.

64

Котлау тексты язу.

1

13.02

20.02

13.02

Әти-әниеңне, туганнарыңны ,дусларыңны бәйрәм  белән  котлау.

Җөмлә төзегәндә туры һәм кыек тәмамлыкларны куллана белү.

Грамматик кагыйдәләрне дөрес куллану күнекмәсе.

65

Хәл һәм аның төрләре. Урын хәле.

1

16.02

21.02

16.02

Җөмләдә эш яки хәлнең кайда? ничек? кайчан? нинди шартларда үтәлүен яки үтәлмәвен белдерә торган иярчен кисәкнең хәл дип аталуы. Җөмләдә эш яки хәлнең урынын белдереп, кайда? кая? кайдан? сорауларының берсенә җавап бирә торган хәлнең урын хәле булуы.

Җөмләдә эш яки хәлнең кайда? ничек? кайчан? нинди шартларда үтәлүен яки үтәлмәвен белдерә торган иярчен кисәкнең хәл дип аталуы. Хәлләрнең күбрәк фигыль белән белдерелгән җөмлә  кисәген ачыклап килүен аңлау.

Хәлләрнең күбрәк фигыль белән белдерелгән җөмлә кисәген ачыклап килүен куллана белү. Охшатып эшләү күнекмәсен камилләштерү.

66

Вакыт хәле.

1

19.02

26.02

18.02

Хаталар өстендә эш. Җөмләдә эш яки хәлнең үтәлү вакытын, билгенең булу вакытын белдереп, кайчан? ни вакытта? сорауларының берсенә җавап бирә торган хәлнең вакыт хәле булуы.

Аның чыгыш, төшем, урын-вакыт килешендәге исемнәр, бәйлек һәм бәйлек сүзләр, затланышсыз фигыль формалары белән белдерелүен аңлау.

Белем алуның рациональ ысулын сайлый белү.

67

Сүзлек диктанты.

Рәвеш хәле.

1

20.02

27.02

20.02

Җөмләдә эш яки хәлнең рәвешен белдереп, ничек? ни рәвешле? Сорауларының берсенә җавап бирә торган хәлнең рәвеш хәле булуы.Аергыч, тәмамлык, хәлләрне сүзтезмәләрдә дөрес язу, аера белү.

Җөмләдә эш яки хәлнең рәвешен белдереп, ничек? ни рәвешле? Сорауларының берсенә җавап бирә торган хәлнең рәвеш хәле дип куллану

Уку мәсьәләсен куя белү.

Сүзлек диктанты

№3

68

Күләм хәле.

1

23.02

28.02

23.02

Хаталар өстендә эш. Эш яки хәлнең яки билгенең күләмен, дәрәҗәсен белдереп, никадәр? ни дәрәҗәдә? күпме? ничә тапкыр? Сорауларының берсенә җавап бирә торган хәлнең күләм хәле булуы.

Күләм хәлен дөрес куллану,  дөрес язу күнекмәсе.

Дәреслек белән эш итә белү.

69

Сәбәп хәле.

1

26.02

05.03

25.02

Җөмләдә эш яки хәлнең сәбәбен белдереп, ни сәбәпле? нигә? нәрсә аркасында? ни өчен? кебек сорауларның берсенә җавап бирә торган хәленең сәбәп хәле булуы.

Сәбәп хәлен дөрес куллану,  дөрес язу күнекмәсе.

Биремнәрне үтәгәндә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү.

70

Сәбәп һәм максат белдерү формалары

1

27.02

06.03

27.02

Эчтәлеген аңлап эшли белү. Иярчен һәм баш җөмлә кисәкләрен дөрес куллану.

Мөстәкыйль эшләү күнекмәләрен камилләштерү.

Нәтиҗә ясый белү.

71

Максат хәле.

1

2.03

7.03

2.03

Хаталар өстендә эш. Җөмләдә эш яки хәлнең яисә билгенең максатын белдереп, нигә? ни өчен? нинди максат белән? кебек сорауларның берсенә җавап бирә торган хәлнең максат хәле булуы.

Максат хәлен аңлап дөрес куллану.

Уку мәсьәләсен куя белү.

72

Шарт хәле.

1

05.03

12.03

04.03

Җөмләдә эш яки хәлнең шартын белдереп, нишләсә? нинди шартта? сорауларының берсенә җавап биргән хәлнең шарт хәле булуы.

Шарт хәле белән җөмлә төзү.

Ситуатив күнегүләр аша өйрәнелгән лексик- грамматик материалны камилләштерү.

73

Контроль эш. Җөмләнең иярчен кисәкләре.

1

06.03

13.03

06.03

Җөмләнең иярчен кисәкләре темасын үзләштерүләрен тикшерү.

Алган белемнәрне куллану.

Үз-үзеңә контроль ясый белү.

Контроль эш №4

74

Хаталар өстендә эш. Кире хәл.

1

09.03

14.03

09.11

 Хәлләрне кабатлау. Кире хәлнең нишләсә дә? нәрсәгә карамастан ? дигән сорауларга җавап бирүе.

Җөмләдә, ситуатив күнегүләрдә кире хәлне дөрес куллану.

Нәтиҗә ясый белү.

75

Хәл төркемчәләрен кабатлау.

1

12.03

19.03

13.03

Ситуатив күнегүләр эшләү.

Сөйләм үрнәкләрен язма эштә куллану.

Сөйләм үрнәкләрен дөрес куллану.

76

Кисәкчәләр турында гомуми мәгьлүмат.

1

16. 03

20.03

16.03

 Кисәкчәләрнең сүзләргә, җөмләләргә аерым төсмер бирүе.

Кисәкчәләрне тану. Аларны  мәгънәләре буенча төркемләү.

Чагыштырып эшли белү.

77

Кисәкчәләрнең язылышы.

1

19.03

21.03

18.03

Кисәкчәләрнең сызыкча аша, аерым  һәм алдагы сүзләргә кушылып язылуы.

Кисәкчәләр аларның дөрес язылышы, сөйләмдә кулланылышы.

Нәтиҗә ясый белү.

78

Бер мәгънә белдерүче һәм күпмәгънәле кисәкчәләр

1

20.03

02.04

20.03

Өйрәнелгән лексик-грамматик струк-тураларны сөйләмдә дөрес куллана белү.

Диалог төзи һәм анда катнаша белү. Кагыйдәләрне җөмләләр төзегәндә куллану.

Кисәкчәләрне сөйләмдә дөрес куллана белү.

IV чирек. 4.  Табигать һәм без. (27 сәг.)

79

Бәйлекләр турында гомуми мәгьлүмат.

1

2.04

3.04

1.04

Бәйлекнең иярүче кисәкне ияртүче кисәккә, кушма җөмләләрдә иярчен җөмләне баш җөмләгә бәйләве.

Бәйлекләр тану. Аларның сөйләмдә кулланылу үзенчәлекләрен белү.

Тәрҗемә итү күнекмәсе булдыру.

80

Бәйлекләрнең исемнәр һәм алмашлыклар белән кулланылышы.

1

3.04

4.04

3.04

Бәйлекләрнең 3 төркемгә бүленүе: Б.к. (белән, өчен, кебек, аркылы, аша), Ю.к. (таба, күрә, каршы, кадәр, чаклы, хәтле, тикле), Ч.к. (башка, бирле, соң, элек) сораучы бәйлекләр.

Бәйлекләрне җөмләдә куллану. Бәйлекләрнең исемнәр һәм алмашлыклар белән кулланылышы.

Грамматик кагыйдәләрне дөрес куллану.

81

Бәйлек сүзләр, аларның формалары, җөмләдә кулланылышы.

1

6.04.

9.04

6.04

Җөмләдә урын- ара төшенчәләрне белдерә торган исемнәрнең бәйлек сүз булуы (ас, өс, як, ян, урта, арт кебек урын-ара төшенчәләрен  белдерә торган исемнәрнең бәйлек сүз булып килүе).

Бәйлек сүзләр, аларның формаларын җөмләдә куллану.

Мөстәкыйль эшли белү күнекмәләрен камилләштерү.

82

Изложение. “Кошларга ярдәм”.

1

09.04

10.04

08.04

Орфографик, грамматик дөрес язу күнекмәләрен һәм бәйләнешле сөйләм телен үстерү.

 Терәк сүзләр ярдәмендә текстның кыскача эчтәлеген яза белү.

План буенча  эзлекле яза белү.

Изложе

ние №2

83

Хаталар өстендә эш. Ымлыклар турында гомуми мәгьлүмат.

1

10.04

11.04

10.04

Хаталар өстендә эш. Кешенең эчке кичерешләрен белдерә торган кыска сүзләрнең ымлык булуы.

Ымлыкларны тану.

Мөстәкыйль белем алырга өйрәнү.

84

Аваз ияртемнәре турында гомуми мәгьлүмат.

1

13.04

16.04

13.04

Кешенең эчке кичерешләрен белдерә торган кыска сүзләрнең ымлык булуы.

Аваз ияртемнәрен тану.

Сөйләмдә  куллана белү.

85

Ишетеп аңлау.

“Кошларның  тормышы”.

1

16.04

17.04

15.04

Текстны аңлау, сорауларга дөрес җавап бирү.

Темага кергән сүзләрне дөрес куллану.

Тест сорауларына дөрес җавап бирү.

86

 Татар сөйләм этикеты берәмлекләре, клишелар.

1

17.04

18.04

17.04

Фразеологик берәмлек төшенчәсе.Гади тотрыклы гыйбарәләр, татар сөйләм этикеты берәмлекләре, клишеларен белү.

Сөйләм телендә куллану.

Сүзлекләр белән эш.

87

Афиша. “Кошлар көненә багышланган концертка чакырабыз".

1

20.04

23.04

20.04

Белдерү яки афиша язу. Прагматик текстлар (белдерүләр, афиша һ.б) төзеп язу.

Прагматик текстлар төзәргә өйрәнү.

Тәкъдим ителгән текстның эчтәлегенә нигезләнеп, аны үзгәртеп яки дәвам итеп язу.

88

Аналитик фигыльләр.

1

23.04

24.04

27.04

Теләкне белдерүче фигыль (барыйк әле). “Минем нишлисем килә (килми)” төзелмәсе. Модаль мәгънәле аналитик формалы фигыльләрнең сөйләмдә кулланылышы.

Үз теләгеңне белдерә  белүне камилләштерү. Теләк белдерү формаларын сөйләмдә дөрес куллану.

Теләк белдерү формаларын истә калдыру.

89

“Нишли белә?”  аналитик формалы  фигыльләр.

1

24.04

25.04

29.04

“Нишли белә?”  аналитик формалы  фигыльләрнең ясалышы:беренче фигыль Х.з. берлек санда кулланыла, ул үзгәрми, зат-сан белән төрләнми, “белә” ярдәмче фигыль белән ясалуы, аның зат-сан белән төрләнүе.

“Нишли белә?”  аналитик формалы  фигыльләрне телдән һәм язма сөйләмдә куллану.

Телдән сөйләм осталыгы күнекмәләрен булдыру.

90

Теләкне белдерә торган аналитик фигыльләр.

1

27.04

30.04

01.05

“Нишлисе килә”  аналитик формалы  фигыльләрнең ясалышы:беренче фигыль с.ф зат-сан белән төрләнә,  ярдәмче фигыль зат-сан белән төрләнми.

  аналитик формалы  фигыльләрне телдән һәм язма сөйләмдә куллану.

Кагыйдәләрне аңлап куллану күнекмәләрен системалаштыру

91

Затланышлы фигыльләр.

30.04

01.05

04.05

 Зат-сан белән төрләнүче фигыльләрнең төркемчәләрен белү.

Затланышлы фигыльләрне тану, зат-сан белән төрләндерү.

Дәреслек белән эш итә белү.

92

Сүзлек диктанты. Хикәя фигыль.

1

1.05

2.04

6.05

Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Аның заман формалары.

Хәзерге заман хикәя фигыльләр  төрле затлары белән җөмләләр төзү.

Нәтиҗә ясый белү.

Сүзлек диктанты

№4

93

Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

1

4.05

7.05

8.05

Хаталар өстендә эш.  Затланышлы фигыльләрнең зат-сан белән төрләнеше. Барлык һәм юклык формалары.

Затланышлы фигыльләрнең зат-сан белән төрләнеше. Барлык һәм юклык формаларына күнегүләр эшләү.

Затланышлы фигыльләрнең зат-сан белән төрләнешен сөйләмдә куллану.

94

Теләк фигыль.

1

08.05

08.05

11.05

Теләк белдерү формасын аңлау. Сораулары, зат-сан белән төрләнеше.

 Сөйләмдә дөрес куллану.

Таблицаны кулланып, җөмләләр төзү.

 

95

Теләк фигыль формалары.

1

11.05

09.05

13.05

Теләк белдерү формасын аңлау. Сораулары, зат-сан белән төрләнеше.

 Сөйләмдә дөрес куллану

Таблицаны кулланып, җөмләләр төзү.  

96

Шарт фигыль.

1

07.05

14.05

15.05

Шарт фигыль. Аның мәгънәсе, зат-сан белән төрләнеше.

Сораулары, ясалышы, төрләнеше.

Чагыштырып эшли белү.

97

Кире шарт фигыль.

1

14.05

15.05

18.05

Кире шарт фигыль. Аның мәгънәсе, зат-сан белән төрләнеше

Сораулары, ясалышы, төрләнеше

фигыль.формаларын сөйләмдә куллану

98

Затланышсыз фигыльләр.

1

15.05

16.05

20.05

 Затланышсыз  фигыльләр  темасы буенча кагыйдәләрне куллана белү.

Фигыль формаларын җөмлә төзегәндә дөрес куллану.

Эшчәнлеккә үзбәя куя белү.

99

Сыйфат фигыльнең заман формалары.

1

18.05

21.05

22.05

Сыйфат фигыльнең заманын  аера белү.

Сыйфат фигыльнең заманын,  формаларын билгеләү.

Китап белән эш итә белү.

100

Исем фигыль, аның мәгънәсе, формасы.

1

21.05

22.05

25.05

Исем  фигыльнең берьюлы исем һәм фигыль билгеләренә ия булуы, ясалышы, сораулары.

Исем фигыльне җөмләдә куллану.

Дәреслек белән эш итә белү.

101

Инфинитив, аның мәгънәләре, формалары.

1

22.05

25.05

26.05

Эш-хәлнең максат, тиеш булу мәгънәсендә белдерелүе, ясалышы, сораулары, юклык формасы.

Текстта инфинитив фигыльне тану.

Чагыштырып эшли белү.

102

Хәл фигыль, аның мәгънәләре, формалары.

1

25.05

26.05

27.05

Хәл фигыльнең (деепричастие) мәгънәсе, ясалышы, сораулары.

Хәл фигыльләр белән җөмлә төзү.

Әңгәмәдә катнаша белү күнекмәсе булдыру

103

Йомгаклау контроль эше

1

28.05

27.05

29.05

Үткән материал буенча белемнәрне тикшерү

Өйрәнелгән кагыйдәләрне куллану.

Биремнәрне аңлау,

мөстәкыйль эшли  алу.

Контроль эш

104

 Хаталар өстендә эш

Затланышлы,затлан

ышсыз  фигыльләр.

1

29.05

28.05

29.05

Хаталар өстендә эш. Татар телендә  фигыльләрнең төрләре,аларны  сөйләмдә куллану үзенчәлекләре.

Өйрәнелгән лексиканы, грамматик конструкцияләрне  куллана белү.

Өстәмә материалны дөрес куллана белү.

105

 Тезмә фигыль.

1

30.05

29.05

30.05

Хәл фигыльләр, ярдәмче фигыльләр белән килеп, тезмә фигыльләр ясавы. Рус теленә тәрҗемә итү үзенчәлекләре.

Сөйләмдә куллану күнекмәсе.

Дәреслек белән эшли белү күнекмәсен ныгыту.

Укучыларның   белем  дәрәҗәсенә таләпләр

   Урта гомуми белем бирү баскычында татар теленә өйрәтүнең  программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:

  • коммуникатив компетенция, ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралаша алу;
  • коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә аралашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан,  сөйләм этикеты үрнәкләреннән  файдалана алу, итагатьле һәм киң күңелле әңгәмәдәш булу;
  • “Татар теле һәм әдәбияты” фәненә карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру, шулай ук тиешле гомуми һәм махсус  күнекмәләр  формалаштыру.

                                               

Укытуның шәхси нәтиҗәләре:

Урта баскычта татар халкының рухи дөньясын чагылдырган, тормыш  – көнкүрештәге әхләкый проблемаларны үз эченә алган, укучыларның кызыксынуларына, яшь үзенчәлекләренә туры килгән әдәби әсәрләр белән танышу; Татарстанда яшәүче милләтләр, Татарстанның дәүләт символлары, Татарстанның территориясе, географик урыны; башкалабыз Казанның тарихи  үткәне, бүгенге йөзе; татар сәнгатенең төрле тармаклары буенча күренекле шәхесләр турында укучыларның татарча сөйли алулары төп максат итеп куела.

                                                                                        Белем бирү  максатының эчтәлеге

    Укучыларның  татар теле буенча лексик, грамматик күнекмәләре филологик белемнәр суммасы дәрәҗәсендә генә калмыйча, сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләрендә дә аралашу да кулланырлык дәрәҗәгә җитүе зарур. Ягъни, укучылар, нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итүдәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу максатыннан мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиешләр.

                                                                                         

                                                                                                  Укытуның метапредмет нәтиҗәләре:

   

Урта белем бирү баскычында татар теле һәм әдәбиятын укыту, танып белү чарасы буларак,  укучыларның фикер йөртү,  интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив) формалаштыруга хезмәт итә.

Укучыларда мәгълүмати җәмгыятьтә яшәү һәм эшләү өчен кирәкле күнекмәләр үстерелә. Укучылар текст, күрмә-график рәсемнәр, хәрәкәтле  яисә хәрәкәтсез сурәтләр, ягъни төрле коммуникацион технологияләр аша тапшырыла торган мәгълүмати объектлар белән эшләү тәҗрибәсе ала; презентацион материаллар әзерләп, класс яки зур булмаган аудитория алдында чыгыш ясарга өйрәнә;  укучыларда компьютер яисә ИКТ ның башка чаралары белән эш иткәндә, сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алулары формалаша.

                                                             

                                                                     

   Татар теленнән белем һәм күнекмәләрне бәяләү  нормалары

1.Язма эшләрне тикшерү һәм бәяләү:         

Фәннәрне тирәнтен  өйрәнү  сыйныфлары өчен:   90-100%    -  “5;    78-89%      -“4”;    60-77%      -“3”;  60% тан ким булса  -   “2” куела.

Гомуми белем бирү сыйныфлары өчен :         90-100%    -  “5;    70-89%      -“4”;    58-69 %      -“3”;  58 % тан ким булса  -   “2” куела.

а) сүзлек диктанты 15-18 сүздән тора. Пөхтә, төгәл язылган хатасыз эшкә “5”ле куела.

   Пөхтә, төгәл язылган, әмма 1-3 төзәтүе яки 1-2 орфографик хатасы булган эшкә “4”ле куела.

   Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4-5 төзәтүе яки 3-5 орфографик хатасы булган эшкә “3”ле куела.

   Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 6 яки артыграк орфографик хатасы булган эшкә “2”ле куела.

б) изложение уку елы башында 90-95 сүздән, уку елы ахырында 100-110 сүздән тора.

  Тыңланган текстның эчтәлеге тулы, эзлекле һәм дөрес язылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 1 грамматик хатасы булган эшкә “5”ле куела.  

  Тыңланган текстның эчтәлеге  эзлекле һәм дөрес язылган, ләкин1-2 эчтәлек ялгышы җибәрелгән, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион яки 2-3 грамматик хатасы булган эшкә “4”ле куела.

  Тыңланган текстның эчтәлеге өлешчә  эзлекле  дөрес язылган, , 4-5 орфографик, 4 пунктуацион яки 4-5 грамматик хатасы булган эшкә “3”ле куела.

  Тыңланган текстның эчтәлеге бөтенләй  ачылмаган , эзлекле язылмаган, 6 дан артык орфографик, 5 тән артык пунктуацион яки 6 дан артык грамматик хатасы булган эшкә “2”ле куела.

в) сочинение укучыларның тормыштагы күзәтүләреннән алган тәэсирләрен язмада грамоталы һәм эзлекле бирә белү, әдәби әсәрнең эчтәлеген үз сүзләре белән образлы телдә бәйләнешле итеп яза алу мөмкинлеген тикшерү максатыннан яздырыла.

  Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы ачылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 2 грамматик хатасы булган эшкә “5” ле куела.

 Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган, ләкин 2-3 эчтәлек ялгышы,  2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион  хатасы булган эшкә “4” ле куела.

  Тәкъдим ителгән темага өлешчә эзлекле язылган, эчтәлеге тулысынча ачылмаган,  4-5 орфографик, 4-5 пунктуацион һәм җөмлә төзелешендә  хаталары булган эшкә “3” ле куела.

    Тәкъдим ителгән темага  эзлекле язылмаган, эчтәлеге  ачылмаган,  6 дан артык орфографик, 6 дан артык пунктуацион һәм грамматик  хаталары булган эшкә “2” ле куела.

 Тикшерү характерындагы язма эшләрнең саны:

Сүзлек диктанты – 4

Изложение – 2

2.Телдән җавап бирүне тикшерү :        

а) тыңлап аңлау – 3 минут

ә) диалогик сөйләм – 7-8 әр реплика

б) монологик сөйләм – 8-10 фраза

 

   Тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга язмача җавап бирүне бәяләү.

   Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән  барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, 1 орфографик хатасы

   яки эчтәлеккә бәйле 1 хатасы булган эшкә “5” ле куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән  барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, әмма 2-3  орфографик,

   3  пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 2-3 хатасы булган эшкә “4” ле куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеген өлешчә аңлап, тәкъдим ителгән   сорауларга төгәл дөрес җавап бирелмәгән,  5  орфографик,

   5 пунктуацион   яки эчтәлеккә бәйле 4-5 хатасы булган эшкә “3” ле куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеге буенча  тәкъдим ителгән   сорауларга  бирелгән җавапларның яртысы дөрес булмаса,  6  орфографик,

   6 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 5 тән артык хатасы булган эшкә “2” ле куела.

   Диалогик сөйләмне бәяләү.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге  

   ягыннан   эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә, “5” ле куела.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең

   грамматик формаларында 2-3 хата җибәреп,  эчтәлеге  ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, “4” ле куела.

   Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында 4-6

   хата  җибәреп, эчтәлеген бозып сөйләм төзегендә, “3” ле куела.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча диалог төзи алмаганда, “2” ле куела.

   Монологик сөйләмне бәяләү.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле

   булган монологик сөйләм өчен “5” ле куела.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелгән, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки

   җөмлә  төзелешендә 2-3 хатасы булган монологик сөйләм өчен “4” ле куела.

  Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелмәгән,  сүзләрнең әйтелешендә,   җөмлә  төзелешендә 4-7 хатасы

  булган   монологик сөйләм өчен “3” ле куела. Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән темага монолог төзи алмаганда“2” ле куела.

               

Тикшерү характерындагы эшләрнең графигы

Эш төрләре

Сәгать саны

Календарь срок

Фактик срок

1

Контроль   эшләр

4

19.09

27.10

04.12

06.03

20.09

30.10

6.12

12.03

19.09

27.10

3.12

9.03

3

Сүзлек диктанты

4

9.10

17.11

22.02

04.05

10.10

21.11

26.02

1.05

8.10

17.11

23.02

4.05

4

Изложение

2

15.12

09.04

19.12

09.04

15.12

8.04

5

Йомгаклау контроль эше

1

28.05

28.05

29.05

 

                                                                 

Әдәбият һәм белем бирү чаралары

УМК

Укытучы өчен методик әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

1.    “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”( Төп гомуми белем бирү мәктәбе)  Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова , К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы,Казан,2013 ел

2. Нигъмәтуллина Р.Р.

“Татарча да яхшы бел”.Рус телендә урта гомуми белем бирү оешмалары өчен уку әсбабы .7 нче класс.

Казан:Татарстан китап нәшрияты, 2014ел.

.

.

1. Гыймадиева Н.С.

“Татар теленнән  изложениеләр”,5-11 сыйныфлар өчен.2006

2. Сафиуллина Ә.Н.

“Татар орфогрфиясенең кыен очракларына дидактик материал”.2008

3. Фатыйхова Р.Н.

“Татар теленнән  диктантлар,контроль  эшләр,тестлар”.2009

4. Нигъмәтуллина. Р.Р.

 “Татарча да яхшы бел”. 7 нче  класста татар теле дәресләре.Рус телендә сөйләшүче балалрны укыту  өчен методик кулланма.2012

5. .Нигъмәтуллина. Р.Р.

“Татарча да яхшы бел”.

Контроль тестлар һәм текстлар.

7 нче класслар. Казан. Татарстан китап нәшрияты. 2012 ел.

6. .Хайдарова Р.З.«Научно-педагогические аспекты билингвального образования в Республике Татарстан» Набережные Челны, 2006

7 .Харисов. Ф.Ф.

 «Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни-методик нигезләре» Казан, “Мәгариф”, 2002.

8.Яр Чаллы шәһәре 32 нче гомуми урта белем бирү мәктәбе укытучыларының эш тәҗрибәсе.2014 ел.

9.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы өстәмә профессиналь белем бирүче дәүләти автономияле мәгариф оешмасы “Татарстан Республикасы мәгарифне үстерү институты”

2014/2015 нче уку елында  татар телен укыту үзенчәлекләре.

Методик  тәкъдимнәр. Казан,2014.

10. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф»  журналлары

  • http:/mon.tatar.ru саит МОиН РТ

1.  Гыйләҗетдинова  А.“Татар телен өйрәнүчеләр өчен текстлар”.”Яңалиф” нәшрияты,2004

2. Нигъмәтуллина Р.Р. «Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр һәм күнегүләр җыентыгы “ Яр Чаллы, 2005

3. Нурмухаметова Р.С.

“Сборник правил по татарскому языку для русскоязычных учащихся.”2008

4. Харисова  Ч.М. “Татарский язык”.Справочник.2009

5..Хәсәнова Н.М , Факеева В.Г “Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр һәм күнегүләр җыентыгы “2 кисәк.

Яр Чаллы, 2005

6. Нигъмәтуллина Р.Р. “Татарча да яхшы бел”.Аудиокушымта.7нче класс.2008

Сүзлекләр:

.Ганиев Ф.А “Татарско-русский словарь”Казань.Татарское книжное издательство,1988

- Махмутов М.И. “Школьный русско-татарский словарь” Казань.Татарское книжное издательство,1989

-.Ганиев Ф.А  “ Татар теленең орфографик сүзлеге.”Казан. “Раннур” нәшрияты ,2002

-Нәкый Исәнбәт” Татар теленең  фразеологик  сүзлеге”

Яр Чаллы.”Идел-йорт”нәшрияты,2001

- Сафиуллина Ф.С. «Базовый татарско- русский и русско-татарский словарь для школьников» Казань, ТаРИХ, 2007

Сафиуллина Ф.С. ,Ризванова Л.М

“Татар теленең  синонимнар сүзлеге.” ”Хәтер”Казан,1997

Сәлимов Х. “Татар теленең орфоэпик сүзлеге.”

Чаллы.”КАМАЗ”нәшрияты,1995

“Көмеш кыңгырау”, «Татарстан яшьләре» , «Шәһри Чаллы» газеталары, «Мәйдан» журналы

Электрон ресурслар:

http://edu.tatar.ru/         -“АНА ТЕЛЕ” онлайн-мәктәбе

 http://www.suzlek.ru/

http://www.mtss.ru/course/

http://kitap.net.ru/

http://tatar.com.ru/      - belem.ru; tatarile.org.com;



Предварительный просмотр:

”Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32нче урта гомуми белем мәктәбе”

муниципаль бюджет гомуми белем бирү учреждениесе

29 август 2014 ел № 1

педагогик киңәшмәнең

карары белән

РАСЛАНДЫ

Мәктәп директоры

_________Рагузина В.И.

2014 елның  29    август

354 боерыгы белән

гамәлгә кертелде

Татар әдәбиятыннан

эш программасы

(рус телендә сөйләшүче балалар өчен)

5 нче сыйныф

(атнага 1сәгать, елга 35 сәгать)

Төзүче: Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсим кызы,

югары квалификация категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

КИЛЕШЕНДЕ

Директор урынбасары ________ Талипова Г.Н.

КАРАЛДЫ

МБ утырышы

28 август 2014 ел, беркетмә №1

МБ җитәкчесе ________ Хәсәншина Р.М

       Яр Чаллы

2014 ел

                                                                                           

Аңлатма язуы

        Татар әдәбиятыннан 5 нче сыйныф  өчен эш программасы Федераль дәүләт белем бирү стандартына нигезләнеп төзелгән, Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын  укыту программасы” (Төп гомуми белем бирү мәктәбе) - Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Казан, 2013ел - нигезендә “Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32 нче урта гомуми белем   мәктәбе” гомуми белем муниципаль  учреждениесенең 2014/2015 нче уку елына уку-укыту планына туры китереп төзелде.

             Мәктәпнең укыту планында атнага 1 сәгать исәбеннән еллык 35 сәгать, шул исәптән  укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләрен тикшерү төрләренә 10 сәгать бирелә (4 шигырь ятлау, 2 диалог, 2 монолог, 1 сочинение, ел ахырында- диалог формасында йомгаклау контроль эше ).

Әдәбият һәр яктан үскән, рухи яктан бай, әхлакый идеаллары һәм эстетик таләпләре булган камил шәхес тәрбияләүдә әһәмиятле урын алып тора.  Татар әдәбиятын укытуның максаты: туган халкының һәм җирле халыкның телен, мәдәниятен, әдәбиятын яхшы белгән, һәрьяктан камил, милли горурлык хисләре үскән шәхес (гражданин) тәрбияләү.

                          Әлеге максатны тормышка ашыру өчен, түбәндәге бурычлар билгеләнде:

   − Татарстан төбәгендә яшәп, җирле халык белән аралашкан укучыларны төбәкнең әдәби-мәдәни байлыгы белән якыннан таныштыру;

   − татар әдипләре, мәдәният әһелләре турында күзаллау булдыру, аларны танырга, аңларга, башка халык сүз сәнгатен үстерүчеләр белән чагыштырма планда бәяләргә өйрәтү.

Программа эчтәлеге укучыларның мәктәп уку-укыту программасына туры килә торган белем - күнекмәләрне үзләштерүенә юнәлтелгән.

           Үрнәк программадагы материал эш программасында сакланды һәм  5нче сыйныфта укыту предметының эчтәлеге түбәндәге темаларны үз эченә ала : Мәктәп тормышы. Бәйрәмнәр. Без спорт яратабыз. Өлкәннәр һәм без.Мин һәм яшьтәшләрем. Мин өйдә булышчы. Программада әдәби әсәрләрнең нигезен  үрнәк программада күрсәтелгән әдәби  әсәрләр  минимумы тәшкил итә. Алар түбәндәгеләр: Г.Тукай “Туган тел”, Г.Тукай “Исемдә калганнар”, М.Җәлил “Суык бабай”,  Р.Миңнуллин “Әни кирәк”. Программа танылган татар әдипләре Г.Тукай,  Р.Миңнуллин, Ш.Галиев, Т.Миңнуллин иҗаты  белән таныштыруны да үз эченә ала.

             Федераль Дәүләт стандартларының методологик нигезе булган системалы-эшчәнлекле юнәлешкә туры килә торган коммуникатив технология төп укыту ысулы буларак кулланыла. Сөйләм төрләренә (тыңлап аңлау, сөйләү, уку, язу) үзара бәйләнештә өйрәтү төп таләпләрнең берсе булып тора. Агымдагы контроль төрләренә  тыңлап  аңлау, ситуатив күнегүләр, диалог, монолог керә.

                 Эш программасын тормышка ашыруда    УМК (Р.Р.Нигъмәтуллина. Татарча да яхшы бел. Рус телендә төп гомуми белем  бирү оешмалары өчен уку әсбабы. 2 кисәктә. 5нче класс.  Казан. Татарстан китап  нәшрияты.2014ел,  һәм укытучы өчен методик кулланма (Р.Р.Нигъмәтуллина. Татарча да яхшы бел . 5нче класста татар теле дәресләре. 2012. ) кулланылла.

Уку-укыту предметына характеристика.

            Әдәбият һәр яктан үскән, рухи яктан бай, әхлакый идеаллары һәм эстетик таләпләре булган камил шәхес тәрбияләүдә әһәмиятле урын алып тора.  Укучы үзләштергән белемнәр алдагы сыйныфларда белем алуга нигез булып тора. 5нче сыйныфта татар әдәбиятын үзләштерү түбәндәге бүлекләрне үз эченә ала: Мәктәп тормышы. Бәйрәмнәр. Без спорт яратабыз. Өлкәннәр һәм без. Мин һәм яшьтәшләрем. Мин өйдә булышчы.

Укыту предметының укыту планындагы урыны, әһәмияте.

    Рус балаларына татар   әдәбиятын укыту,  әдәбият укыту белән беррәттән, аларның филологик белемнәрен киңәйтә һәм коммуникатив культурасын үстерә. Татар әдәбиятын укыту 5 нче сыйныфта концентрик юнәлештә оештырыла, ягъни гомуми башлангыч  белем бирү баскычындагы  укыту предметының эчтәлеге тирәнәйтелеп кабатлана.

      Мәктәпнең уку-укыту планында татар әдәбиятын укытуга атнага 1 сәгать исәбеннән еллык 35 сәгать, шул исәптән  укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләрен тикшерү төрләренә 10 сәгать бирелә (4 шигырь ятлау, 2 диалог, 2 монолог, 1 сочинение, ел ахырында - йомгаклау контроль эше диалогик сөйләм формасында үткәрелә).

Укытуның  предмет, метапредмет, шәхси нәтиҗәләре

Төп гомуми белем бирү баскычында татар теленә өйрәтүнең  программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:

  • Укучыларның коммуникатив компетенциясен (аралашу осталыгын) үстерү, ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләре булдыру;
  • коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә арашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан,  сөйләм этикеты үрнәкләреннән  файдалана алу, итагатьле һәм киң күңелле әңгәмәдәш булу;
  • “Татар теле һәм әдәбияты” предметына карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру һәм шулар нигезендә белем алуның алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштергә шартлар тудыру.
  • Төп белем бирү баскычындататар теле һәм әдәбиятын укыту, танып белү чарасы буларак,  укучыларның фикер йөртү,  интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив) формалаштыруга хезмәт итә.

Танып белү нәтиҗәләре:

  • фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;
  • иҗади һәм эзләнү характерындагы  проблеманы  билгеләү, аларны  чишү  өчен алгоритм булдыру;
  •  объектларны  чагыштыру, классификацияләү  өчен уртак билгеләрне  билгеләү;
  • төп мәгълүматны  аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;
  • тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.

Регулятив нәтиҗәләр:

  • уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;
  • эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба  белү;
  • уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;
  • билгеләгән  критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;
  • укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;
  • ихтыяр көче,максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;
  • дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм  алар белән дөрес эш итә белү;
  • дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.

Коммуникатив нәтиҗәләр:

  • әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;
  • әңгәмәдәш  белән  аралашу калыбын төзү;
  • аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);
  • парларда һәм күмәк эшли белү;
  • мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш  башкару;
  •  әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү. 

Укытуның шәхси нәтиҗәләре

Төп гомуми белем бирү баскычын төгәлләгәндә, укучының үзенә һәм үзенең әйләнә-тирәсендәге кешеләргә, тормыштагы яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләре формалашкан булуы күзаллана:

  • шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда  татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;
  • әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;
  • әдәби әсәрләрдәге төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның          гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
  • “гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек”, төшенчәләрен кабул итү, “башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык”, “кеше кадерен белү” кебек хисләр формалашу.

Укыту предметының сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча планлаштырылган нәтиҗәләре

Укучының төп гомуми белем бирү мәктәбен тәмамлаганда, сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча түбәндәге нәтиҗәләргә ия булуы планлаштырыла:

Уку-укыту предметының эчтәлеге

Укыту предметының эчтәлеге укучыларның яшь үзенчәлекләре буенча кызыксынуларын, аралашу ихтыяҗларын, психо-физиологик мөмкинлекләрен исәпкә алып сайлана; төп универсаль уку гамәлләрен үстерүгә, аларда  шәхси кыйммәтләр формалаштыруга хезмәт итә һәм 5нче сыйныфта татар әдәбиятын үзләштерү түбәндәге бүлекләрне үз эченә ала:

  1. Мәктәп тормышы. Дәресләр расписаниесе, дәресләр әзерләү, билгеләр, яхшы уку кагыйдәләре. Уку-язу әсбаплары, аларны тәртиптә тоту. Китаплар дөньясы, китапханәдә. Яхшы уку серләре. Интернет аша үз белемеңне күтәрү. Белем алу һәм тормышта үз урыныңны табу проблемасы.
  2. Мин – өйдә булышчы. Өйдәге эшләр. Кибеткә бару, ашамлыклар, җиләк-җимеш, кием-салым сатып алу. Өйдәге хезмәттә катнашу, кешеләргә бәя бирү. Яхшы эшләр өчен мактау.
  3. Мин һәм минем яшьтәшләрем. Яшьтәшләрнең тышкы кыяфәте һәм эчке сыйфатлары. Матур киенү серләре.Яшьтәшләр белән аралашу кагыйдәләре, дуслашу серләре. Яшүсмерләрнең мөнәсәбәтендә алдашу, ялганлашу. Яшүсмерләрнең файдалы хезмәттә катнашуы, гаилә бюджетына үз өлешләрен кертә алуы.
  4. Бәйрәмнәр. Бәйрәм белән котлау. Кунаклар чакыру. Бәйрәм табынын әзерләү. Кунакларны сыйлау, кыстау. Яраткан ризыклар.Табын янында үз-үзеңне тоту кагыйдәләре.Туган көн.Туган көн уеннары.Милли бәйрәмнәр. Милли ризыклар.  Ашамлыклар һәм эчемлекләр. Төрле рецептлар.
  5. Без спорт  яратабыз. Сәламәт булу кагыйдәләре. Җәйге, кышкы спорт төрләре. Яраткан спорт төре. Мәктәптә спорт ярышлары. Төрле спорт түгәрәкләре. Спорт белән шөгыльләнү. Спорт һәм ял. Спорт уеннары.  Татарстан спорт командалары. Заманча спорт корылмалары. Атаклы татар спортчылары. Халыкара спорт.  
  6. Өлкәннәр һәм без. Өлкәннәр һәм кечкенәләрнең гаиләдә үзара мөнәсәбәтләре.Өлкәннәрдән рөхсәт сорау. Өлкәннәрне хөрмәтләү. “Ата-анага хөрмәт – мәңгелек” проблемасы.

5нче сыйныфта татар әдәбиятыннан үзләштерү өчен мәҗбүри минимум

 Г.Тукай “Туган тел”

 Г.Тукай “Исемдә калганнар”

М.Җәлил “Суык бабай”

 Р. Миңнуллин “Әни кирәк”

                Төп эшчәнлек төрләре

Укучының төп гомуми белем бирү мәктәбен тәмамлаганда, сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча түбәндәге нәтиҗәләргә ия булуы планлаштырыла:

Диалогик сөйләм

Программа кысаларындагы тематикада диалогик сөйләм күнекмәләрен камилләштерү: диалог – сораштыру, диалог – тәкъдим, диалог фикер алышу, катнаш диалоглар. Диалог күләме: һәр катнашучы ягыннан кимендә

  • 6 реплика.

Монологик сөйләм

Программада тәкъдим ителгән темалар кысасында сөйләмнең коммуникатив типлары буенча бәйләнешле сөйләмне камилләштерү: сурәтләп сөйләү,  эчтәлек сөйләү, хикәя төзү, персонажларны характерлау, хәбәр  итү. Монологик сөйләм күләме: кимендә 8 фраза .

Тыңлап аңлау

Программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә төрле төрдәге тыңлап аңлау күнегүләрен үти белү; сүзләрне, җөмләләрне аңлап тәрҗемә итә белү; зур булмаган аутентив яки адаптацияләнгән әдәби әсәрләрдән өзекләрне, мәгълүмати характердагы текстларны, вакытлы матбугат язмаларын тыңлап аңлап, эчтәлеге буенча фикерәйтү, аралашуга  чыгу.

Уку

Программаның предмет эчтәлегенә турыкилгән әдәби, фәнни-популяр,рәсми характердагы текстлар белән танышу барышында,мәгълүмат белән эшләү күнекмәләренә ия булу.

 Мәгълүматны танып белү, үзләштерү ихтыяҗыннан чыгып, тәкъдим ителгән текстларны аңлап укырга өйрәнү.

Күрмә-символик мәгълүматлы, иллюстрацияле, таблицалы текстлар белән эшләү күнекмәләренә ия булу.

Текст укыганда, кирәклемәгълүматныаерып алу, системага салу, чагыштыру, анализлау, гомумиләштерү, интерпретацияләү һәм үзгәртү кебек эшчәнлекләрне үзләштерү.

Текстның эчтәлегенә нигезләнеп, контекст буенча яңа сүзләрнең мәгънәсен аңлау.

Язу

Программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә  актив куллануда булган сүзләрне дөрес яза, төрле калыптагы диалоглар, конкрет бер тема буенча хикәя төзи белү, прагматик текстлар (рецептлар, белдерүләр, афишаһ.б.), эпистоля ржанр текстларын (шәхси һәм рәсми хатлар, котлаулар һ.б) дөрес яза белү; проблемага карата фикерне язмача җиткерә белү; тәкъдим ителгән текстның эчтәлегенә нигезләнеп, аны үзгәртеп яки дәвам итеп язу.

Шигырьне  яттан  сәнгатьле уку

  Логик басымны дөрес кую, паузаларны саклау, темпны дөрес билгеләү, тиешле интонацияне саклау, хатасыз уку.

                                                                                      Эш  программасының  эчтәлеге

 п/п

             Темалар

             

      Предмет нәтиҗәсе       

Бәйләнешле сөйләм үстерү

Өйрәнү өчен әсәрләр

Сәгать саны

Сочинение

Монолог

Диалог

Ятлау

Йомгаклау контрольэше

1.

Мәктәп тормышы.

Мəктəп бинасы турында сѳйли белү. Мəктəпнең тѳрле катларында нинди кабинетлар барлыгын  əйтə белү. Кабинетта нинди җиһазлар барлыгын һəм аларның кайда урнашуын əйтə белү. Дəреслəрнең һəм тəнəфеслəрнең озынлыгы турында сораша һəм сѳйли белү. Тѳрле дəреслəрдə укучыларның ничəнче партада һəм кем белəн утыруын əйтə белү.

1

М.Әхмәтгалиев   ” Беренче көн”, Б.Рәхмәт.Мәктәпкә, “Бәйрәм белән!” тексты. Җәйге ял.

Г.Зәйнашева.Бер атнада ничә көн? , “Кайда син, сентябрь көзе?” тексты. Р.Миңнуллин “Мәктәптә күңеллерәк.” Р.Вәлиева “Бу класска ни булган?”

 “Сәлам Казаннан”тексты”.

Маратка нигә оят”тексты , Г.Тукай. Исемдә калганнар.  Г.Тукай. “Туган тел”.

12

2.

Бәйрәмнәр.

Кышкы табигать турында сѳйли белү. Декабрь аендагы үзгəрешлəр турында əйтə белү.   Карның файдасы турында сѳйли белү. Яңа ел белəн котлый  һəм телəклəр тели белү. Яңа ел бүлəклəре турында сораша һəм əйтə белү.

1

М.Җәлил.Суык бабай.

Э.Мөэминова.Кыш бабай хаты

Яңа ел бәйрәме.

“Яңа ел белән котлау” тексты.

4

3.

Без спорт яратабыз.

Сәламәт булу кагыйдәләре, җәйге, кышкы спорт төрләре турында сөйли белү. Яраткан спорт төре турында сораша,әйтә белү.Спорт уеннарына чакыра белү.

1

Кышкы спорт төрләре.

Г.Латыйп “Чанада да шуабыз..”

Минем  яраткан спорт төрләре.

3

4.

Өлкәннәр һәм без.

Транспортта йѳрү кагыйдəлəре турында сѳйли белү.  Ѳлкəннəргə,  кечкенə балалы пассажирларга урын бирергə кирəклеге турында сѳйли белү.  Гаилəдə əби- бабайларга хѳрмəт белəн карау, аларга булышу кирəклеге турында əйтə белү.  Аралашу кагыйдəлəре, сѳйлəмдə  нинди ягымлы сүзлəр кулланырга кирəклеге турында əйтə белү.

1

“Гаиләм зур”диалогы.

Н.Исәнбәт.Иң матур сүз.

Ш.Галиев.Тыныч йокы.

Минем гаиләм.

4

5.

Мин һәм минем яшьтәшләрем

Туганнарның (классташларыңның)  тѳс-кыяфəтлəрен, холкын тасвирлый белү. Гаилəдə кемнең  кемгə охшаганлыгы турында сѳйли белү. Гаилəдəге үзара  җылы мѳнəсəбəт, ягымлы сѳйлəшү кирəклеге турында əйтə белү.  Əби-бабайларың һəм аларга булган мѳнəсəбəт турында сѳйли белү. Классташларыңның гаилəлəре турында сораша белү.

1

“Кемгә охшаган?”тексты.

Р.Миңнуллин. Беркемгә дә охшамаган.

Ш.Галиев “Мин!”

Р.Вәлиева.Туган көндә.

Минем дустым.

5

6

Мин өйдә булышчы

Ѳйдəге эшлəрне əйтə белү. Гаилəдəге  эш бүленеше турында сѳйли белү. Ѳйдəге вазифаларын  ничек башкаруына карап, гаилə əгъзаларына бəя бирү (мактый белү, киңəш бирə белү).

Гаилəдə бергə эшлəнə торган эшлəр турында сѳйли белү. Гаилəнең яраткан ризыклары турында əйтə белү. Классташларыңнан аларның гаилəлəрендəге эш бүленеше турында сораша белү.

1

“Безнең фатирыбыз”тексты .

Р.Миңнуллин “Әни кирәк.”

Ә.Гаффар “Ничек адашмаганнар?”

Н.Мадьяров “Булышабыз.”

К.Булатова.Әниемнең кызы юк.

Р.Миңнуллин “Әниемә ял кирәк.

7

Барлыгы

1

2

2

1

35

“Маратка нигә оят”тексты

Ятлау өчен тәкъдим  ителгән әсәрләр.

1. Б.Рәхмәт. Мәктәпкә.

2.Г.Тукай. Туган тел.

3. Р.Миңнуллин. Беркемгә дә охшамаган.

4. Р.Миңнуллин .Әни кирәк.

Монолог өчен темалар:

1. Җәйге ял.

2. Минем гаиләм.

Диалог өчен темалар:

1. Яңа ел бәйрәме.

2. Минем яраткан спорт төрләре.

Сочинение өчен тема:

Минем дустым.

        

                                                   Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсим кызының

2014/2015 нче  уку елына

5 нче  сыйныф өчен татар әдәбиятыннан ( рус төркемнәре өчен ) календарь-тематик планы

План  “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”на (Төп гомуми белем бирү мәктәбе)

 нигезләнеп төзелде.Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова,К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова.Татарстан Республикасы

 Мәгариф һәм фән министрлыгы. -Казан,  2013 ел.

Фән

Сыйныф

Барлык сәгатьләр саны

Атналык сәгатьләр саны

Шигырь ятлау

Монолог       Диалог

Сочинение

Йомгаклау контрольэше

Дәреслек

 

Татар әдәбияты

35

1

4

2-2

1

1

Татарча да яхшы бел , ике кисәктә, Р.Р.Нигъмәтуллина, Ф.С.Фәизова

Казан. Татарстан китап нәшрияты.

2014.

 

2014-2015нче уку елына методик тема

Шәһәрнең методик темасы

Мәктәпнең методик темасы

Укытучының  методик темасы

Белем бирү сыйфатын күтәрүдә  педагогның  һөнәри  үсеш механизмы  буларак  белем бирү оешмаларында  методик эшне  камилләштерү.

Мәктәптә белем бирү  сыйфатын күтәрү     факторы буларак Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында уку-укыту процессын оештыруга заманча якын килү.

Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында белем бирү сыйфатын күтәрү факторы буларак татар теле һәм әдәбияты дәресләрен коммуникатив технология нигезендә оештыру.

                                               

Өйрәнелә торган бүлек.

Укыту материалының темасы

Сәгать саны

Үткәрү вакыты

Көтелгән нәтиҗәләр

Контроль

план

факт

Предмет

Универсаль уку гамәлләре

1 нче тема. Мәктәп тормышы. (12сәг.)

1.

М.Әхмәтгалиевның  

  “Беренче көн” шигыре.

1

 02.09

Үткән уку елында, үзләштерелгән лексик-грамматик материалны кабатлау.

Җәйге ял турында үз фикереңне әйтә белү.

Шәхси : укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив: уку эшчәнлеген оештыра белү.

Танып белү: аңлап уку, эчтәлекне үз сүзләрең белән сөйли белү

Коммуникатив : сорау куя, җавап бирә белү.

2.

Б.Рәхмәтнең “Мәктәпкә”шигыре.

1

09.09

Сәнгатьле уку.

Аңлап уку күнекмәләрен үстерү.

Татарча сөйләм этикеты үрнәкләрен истә калдыру һәм урынлы куллана белү.

Шәхси : балаларда белемгә омтылыш тәрбияләү.

Регулятив: уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.

Танып белү: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Коммуникатив : аралашу кагыйдәләрен истә тотып, эзлекле формада  төгәл итеп үз фикереңне әйтә белү, әңгәмә оештыру.

  ятлау

№1

3.

“Бәйрәм белән!” тексты.

1

16.09

Темага караган лексиканы өйрәнү.

Сорауларга җавап  бирә бирү.

Шәхси : балаларда белемгә омтылыш, укытучы һөнәренә ихтирам  тәрбияләү.

Регулятив: укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү.

Танып белү:  укылган текстны кыскача, структурасын бозмыйча сөйләү.

Коммуникатив: тел нормаларын саклап диалог, монолог төзи белү, өйрәнелгән материал буенча мәгълүмат бирә алу.

4.

«Җәйге ял” темасына монолог.

1

23.09

Җәйге ял турында бәйләнешле сөйли белү.

Шәхси : табигатькә мәхәббәт тәрбияләү.

Регулятив: үз эшеңә контроль ясый, кирәкле урыннарда   төзәтмәләр кертеп, бәя бирә белү.

Танып белү: аңлап, телдән сөйләм оештыру.

Коммуникатив: аралашу кагыйдәләрен истә тотып, эзлекле формада  төгәл итеп үз фикереңне әйтә белү, әңгәмә оештыру.

Монолог№1

5.

Г.Зәйнашеваның

“Бер атнада ничә көн?” шигыре.

1

  30.09

Атна көннәрен искә төшерү.

Алда өйрәнелгән лексик-грамматик материалны ныгыту.

Шәхси : балаларда белемгә омтылыш тәрбияләү.

Регулятив: уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып белү:укуның төрләрен дөрес сайлау.

Коммуникатив: аралашу кагыйдәләрен истә тотып, эзлекле формада  төгәл итеп үз фикереңне әйтә белү, әңгәмә оештыру.

6.

“Кайда син, сентябрь көзе?” тексты.

07.10

Текст эчтәлеген аңлау.

Коммуникатив биремнәрне үти белү.

Шәхси :  табигатькә мәхәббәт тәрбияләү.

Регулятив: максат кую, планлаштыру, уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып белү: укылган текст буенча кирәкле мәгълүматны аерып ала белү.

Коммуникатив: үз фикереңне төгәл, аңлаешлы әйтү.

7.

Р.Миңнуллинның

“Мәктәптә күңеллерәк”

шигыре.

1

14.10

Яңа лексиканы үзләштерү.

Сәнгатьле уку.

Шәхси : балаларда белемгә омтылыш тәрбияләү.

Регулятив: уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып белү: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Коммуникатив: әңгәмә оештыру.

8.

Р.Вәлиеваның

“Бу класска ни булган?” шигыре.

21.10

Яңа сүзләр белән танышу.

Үз сүзләрең белән сөйли белү.

Шәхси : : укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив: максат кую, планлаштыру, уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып белү: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Коммуникатив: аралашу кагыйдәләрен истә тотып, эзлекле формада  төгәл итеп үз фикереңне әйтә белү, әңгәмә оештыру.

9.

“Сәлам Казаннан”тексты

1

28.10

Хат тексты белән танышу.

Затын үзгәртеп сөйли белү.

Шәхси : : укучыларда бер-берләренә карата ихтирам, дуслык хисләре тәрбияләү, әдәплелек кагыйдәләрен төшендерү.

Регулятив: укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү.

Танып белү: укылган текстны кыскача, структурасын бозмыйча сөйләү.

Коммуникатив: коммуникатив мәсьәләдән чыгып, фикерне төгәл итеп җиткерү.

10.

“Маратка нигә оят”тексты.

1

11.11

Текст эчтәлеген аңлау.

Коммуникатив биремнәрне үти белү.

Шәхси : укучыларда бер-берләренә карата ихтирам, дуслык хисләре тәрбияләү, әдәплелек кагыйдәләрен төшендерү.

Регулятив: эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү.

Танып белү: аңлап, телдән  сөйләм оештыру.

Коммуникатив: аралашу күнекмәләрен формалаштыру.

11.

Г.Тукайның “Исемдә калганнар” әсәре.

1

18.11

Г.Тукайның балачагы турында мәгълүмат бирү.

Сорауларга җавап бирә белү.

Шәхси : укучыларда әти-әниләргә карата

ихтирам тәрбияләү.

Регулятив: уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып белү: сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу.

Коммуникатив: укытучының сөйләмен тыңлау һәм аңлау.

12.

Г.Тукайның “Туган тел” шигыре.

1

25.11

Яңа сүзләр белән танышу.

Сәнгатьле уку.

Шәхси : татар телен өйрәнүгә кызыксыну булдыру, үзара сөйләшеп, күмәк эшләргә өйрәтү.

Регулятив: максат кую, планлаштыру, уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып белү: тиешле мәгълүматны табу.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү.

  ятлау

№2

2нче тема. Бәйрәмнәр.(4сәг.)

13.

М.Җәлилнең  “Суык бабай” шигыре.

1

02.12

Яңа сүзләрне  үзләштерү. М.Җәлил турында белешмә бирү. Сорауларга җавап бирә белү.

Шәхси : укучыларда татар халкының тарихына карата кызыксыну уяту.

Регулятив:  эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү.

Танып белү: сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу.

Коммуникатив: аралашу күнекмәләрен формалаштыру.

14.

Э.Мөэминованың”Кыш бабай хаты” шигыре.

1

09.12

Текст белән танышу.

Сораулар бирә белү.

Шәхси : укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив:  уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып белү: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Коммуникатив: сорау куя, җавап бирә белү.

15.

 “Яңа ел бәйрәме” темасына диалог.

1

16.12

Текстны тәрҗемә итү.

Сорауларга җавап бирә белү.

Шәхси : табигатькә мәхәббәт тәрбияләү

Регулятив:  эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү.

Танып белү: аңлап, телдән, язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү.

 Диалог №1

16.

“Яңа ел белән котлау” тексты.

1

23.12

Лексиканы үзләштерү.

Сүзләрне кулланып Яңа ел турында сөйли белү.

Шәхси : татар телен өйрәнүгә кызыксыну булдыру, үзара сөйләшеп, күмәк эшләргә өйрәтү.

Регулятив:  укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү: сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу.

Коммуникатив: әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү.

                                                                                                                                    

3нче тема. Без спорт яратабыз. (3сәг.)

   

17.

“Кышкы уеннар һәм спорт төрләре”темасына

лексик берәмлекләр.

1

13.01

Кышкы спорт төрләре белән танышу.Тәрҗемә итә белү.

Шәхси : шәхес буларак үзеңне формалаштыру.

Регулятив:  уку эшчәнлеген оештыра белү.

Танып белү: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү.

18.

Г.Латыйпның  “Чанада да шуабыз...” шигыре.

1

20.01

Яңа сүзләр белән танышу.

Үз сүзләрең белән бәйләнешле сөйли белү.

Шәхси : укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив:  уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Танып белү: укуның төрләрен дөрес сайлау.

Коммуникатив: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү.

19.

“Минем яраткан спорт төрләре” темасына  диалог.

1

27.01

Темага кагылышлы лексиканы ныгыту.

Тәкъдим итү,кире кагу,риза булу репликаларын кулланып диалог төзү.

Шәхси : җәмгыятьтә үз урыныңны табу.  

Регулятив:  эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып белү: фикерләрне логик чылбырга салу.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү, тел нормаларын саклап диалог төзи белү.

Диалог №2

4 нче тема. Өлкәннәр һәм без. (4сәг.)

20.

“Гаиләм зур” диалогы.

1

03.02

Диалог эчтәлеген аңлау.

Кыскартып, затын үзгәртеп сөйли белү.

Шәхси : укучыларда хезмәткә мәхәббәт, үз эшең белән горурлану хисләрен үстерү, дөрес бәяләү күнекмәләре булдыру.

Регулятив:  укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү.

Танып белү: фикерләрне логик чылбырга салу.

 Коммуникатив: аралашу күнекмәләрен формалаштыру.

21.

Н.Исәнбәтнең “Иң матур сүз” шигыре.

1

10.02

Яңа сүзләр белән танышу, сәнгатьле уку.

Шәхси : укучыларны тормышта уяу булырга, әти-әни сүзен тыңларга, олыларны хөрмәт итәргә өйрәтү.

Регулятив:  укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү: тиешле мәгълүматны табу, билгеләү.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең аралашу эшчәнлеге белән идарә итү.

22.

Ш.Галиевнең  “Тыныч йокы” шигыре.

1

17.02

Ш.Галиев турында белешмә бирү. Татарча сөйләм этикеты сүзләрен искә төшерү.

Сораулар бирә белү.

Шәхси : укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив:  уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып белү: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Коммуникатив: сорау куя, җавап бирә белү.

23.

“Минем гаиләм” темасына диалог.

1

24.02

Темага кагылышлы лексиканы ныгыту.

Тәкъдим итү,кире кагу,риза булу репликаларын куллана белү.

Шәхси : балаларда хезмәткә, хезмәт кешесенә ихтирам тәрбияләү.

Регулятив:  үз эшеңә контроль ясый, кирәкле урыннарда   төзәтмәләр кертеп, бәя бирә белү.

Танып белү: аңлап, телдән, язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив: әңгәмәдәшең белән контакт урнаштыра алу, тыңлый белү, эш-гамәлләрен контрольгә алу, төзәтүләр кертү, бәяләү.

Монолог №2

                                                       

5нче тема.  Мин һәм минем яшьтәшләрем. (5сәг.)

24.

“Кемгә охшаган?”

тексты

1

03.03

Яңа лексика белән танышу

Сорауларга җавап бирү

Шәхси : балаларда үз-үзләренә карата таләпчәнлек, җаваплылык, игътибарлылык хисе тәрбияләү.

Регулятив: укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү.

Танып белү: уку максатын мөстәкыйль билгеләү .

Коммуникатив: сорау куя, җавап бирә белү.

25.

Р.Миңнуллинның “Беркемгә дә охшамаган” шигыре.

1

10.03

Шигырь эчтәлеге белән танышу.

Сорауларга җавап бирү.

Шәхси : укучыларда бер-берләренә карата ихтирам, дуслык хисләре тәрбияләү, әдәплелек кагыйдәләрен төшендерү.

Регулятив: эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү.

 Танып белү: уку максатын мөстәкыйль билгеләү.

Коммуникатив: коммуникатив мәсьәләдән чыгып, фикерне төгәл итеп җиткерү.

ятлау

№3

26.

Ш.Галиевнең “Мин!” шигыре.

17.03

Сәнгатьле укырга өйрәтү

аңлап уку күнекмәләрен үстерү

сәнгатьле уку, өйрәнелгән  лексик- гармматик материалга нигезләнеп эчтәлекне аңлап уку, сорауларга җавап бирү.

Шәхси : укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив :уку эшчәнлеген оештыра белү.

Танып белү: укуның төрләрен дөрес сайлау

Коммуникатив: үз фикереңне төгәл, аңлаешлы әйтү.

27.

Р.Вәлиеваның

“Туган көндә” хикәясе.

1

07.04

Текстны уку барышында төп фикерне аңлый белү.

Татарчадан русчага тәрҗемә итү.

Шәхси : укучыларда бер-берләренә карата ихтирам, дуслык хисләре тәрбияләү, әдәплелек кагыйдәләрен төшендерү.

Регулятив: максат кую, планлаштыру, уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып белү: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Коммуникатив: аралашу кагыйдәләрен истә тотып, эзлекле формада  төгәл итеп үз фикереңне әйтә белү, әңгәмә оештыру.

28.

Сочинение.

“Минем дустым”.

1

14.04

Сочинение язу.

Сочинение язу күнекмәсен камилләштерү.

Шәхси : укучыларда бер-берләренә карата ихтирам, дуслык хисләре тәрбияләү, әдәплелек кагыйдәләрен төшендерү.

Регулятив: үз эшеңә контроль ясый, кирәкле урыннарда   төзәтмәләр кертеп, бәя бирә белү.

Танып белү: аңлап, телдән, язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив: укытучының сөйләмен тыңлау һәм аңлау.

Сочинение

                                                 

                                                                         6нчы тема.  Мин өйдә булышчы. (7сәг.)

29.

“Безнең фатирыбыз”тексты

1

21.04

Яңа лексика белән танышу.

Сорау җөмләләр төзи,

сорауларга җавап бирә белү.

Фатирың турында сөйли белү.

Шәхси : укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив: укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү.

Танып белү: фикерләрне логик чылбырга салу.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү.

30.

Йомгаклау контроль эше.

1

29.04

Өйрәнгән материалны тикшерү

Сүзләрне,сүзтезмәләрне дөрес формада  кулланып сөйли белү.

Шәхси : татар телен өйрәнүгә кызыксыну булдыру, үзара сөйләшеп, күмәк эшли белү.

Регулятив: уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып белү: төшенчәләр формалаштыру, дәлилләү.

Коммуникатив: аралашу кагыйдәләрен истә тотып, эзлекле формада  төгәл итеп үз фикереңне әйтә белү, әңгәмә оештыру.

диалог

31.

Р.Миңнуллинның “Әни кирәк. шигыре.

1

28.04

Шигырьнең эчтәлеге белән танышу. Сәнгатьле уку өстендә эш.

Шәхси : татар телен өйрәнүгә кызыксыну булдыру, үзара сөйләшеп, күмәк эшләргә өйрәтү.

Регулятив: уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.

Танып белү: тиешле мәгълүматны табу, билгеләү.

Коммуникатив: аралашу күнекмәләрен формалаштыру.

ятлау

№4

32.

Ә.Гаффарның “Ничек адашмаганнар?”

хикәясе.

1

05.05

Яңа лексика белән танышу.

Сорауларга җавап бирү.

Шәхси : укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив: максат кую, планлаштыру, уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып белү: укылган текстны кыскача, структурасын бозмыйча сөйләү.

Коммуникатив: сорау куя, җавап бирә белү.

33.

Н.Мадьяровның “Булышабыз” шигыре.

1

12.05

Шигырьнең эчтәлеге белән танышу. Эчтәлеген үз сүзләрең белән сөйли белү.

Шәхси : балаларда намуслылык, гаделлек сыйфатларына карата хөрмәт тәрбияләү

Регулятив:уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып белү: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Коммуникатив: аралашу кагыйдәләрен истә тотып, эзлекле формада  төгәл итеп үз фикереңне әйтә белү, әңгәмә оештыру.

34.

К.Булатованың

 “Әниемнең кызы юк” шигыре.

1

19.05

Өйдәге хезмәттә катнашуга карап, кешеләргә бәя бирә белү.

Әңгәмәдәш белән сөйләшү калыбын төзи белү.

Шәхси : балаларда үз-үзләренә карата таләпчәнлек, җаваплылык, игътибарлылык хисе тәрбияләү.

Регулятив: укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү.

Танып белү: укуның төрләрен дөрес сайлау.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү.

35.

Р.Миңнуллинның “Әниемә ял кирәкшигыре.

1

26.05

Шигырьнең эчтәлеге белән танышу.

Сәнгатьле уку өстендә эш. Татарчадан русчага тәрҗемә итү

Шәхси : балаларда,  ата-анага,  олыларга карата хөрмәт тәрбияләү.

Регулятив: : максат кую, планлаштыру, уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып белү: үзбәя куя белү.

Коммуникатив: сорау куя, җавап бирә белү.

Татар әдәбиятыннан белем һәм күнекмәләрне бәяләү  нормалары

                                                                                                        Язма эшләрне тикшерү һәм бәяләү:

 Сочинение  укучыларның  тормыштагы күзәтүләреннән  алган  тәэсирләрен язмада грамоталы һәм эзлекле бирә белү, әдәби әсәрнең эчтәлеген үз сүзләре белән образлы телдә бәйләнешле итеп яза алу мөмкинлеген тикшерү  максатыннан яздырыла.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы ачылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 2 грамматик хатасы булган эшкә “5” ле куела.

            Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган, ләкин 2-3 эчтәлек ялгышы,  2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион  хатасы булган эшкә “4” ле куела.

            Тәкъдим ителгән темага өлешчә эзлекле язылган, эчтәлеге тулысынча ачылмаган,  4-5 орфографик, 4-5 пунктуацион һәм җөмлә төзелешендә  хаталары булган эшкә “3” ле куела.

            Тәкъдим ителгән темага  эзлекле язылмаган, эчтәлеге  ачылмаган,  6 дан артык орфографик, 6 дан артык пунктуацион һәм грамматик  хаталары булган эшкә “2” ле куела.

                                                                                                     Тикшерү характерындагы язма эшләрнең саны:

             Сочинение – 1 (5-7җөмлә)

1.Телдән җавап бирүне тикшерү :        

            а) тыңлап аңлау – 0,5-0,7минут

            ә) диалогик сөйләм – 5-6 шәр реплика

            б) монологик сөйләм – 7-8 фраза

 Тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга язмача җавап бирүне бәяләү.

            Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән  барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, 1 орфографик хатасы яки эчтәлеккә бәйле 1 хатасы булган эшкә “5” ле куела.

           Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән  барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, әмма 2-3  орфографик, 3 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 2-3 хатасы булган эшкә “4” ле куела.

           Тыңланган текстның эчтәлеген өлешчә аңлап, тәкъдим ителгән   сорауларга төгәл дөрес җавап бирелмәгән,  5  орфографик, 5 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 4-5 хатасы булган эшкә “3” ле куела.

          Тыңланган текстның эчтәлеге буенча  тәкъдим ителгән   сорауларга  бирелгән җавапларның яртысы дөрес булмаса,  6  орфо график, 6 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 5 тән артык хатасы булган эшкә “2” ле куела.

  Диалогик сөйләмне бәяләү.

           Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге  ягыннан эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә, “5” ле куела.

           Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3 хата җибәреп,  эчтәлеге  ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, “4” ле куела.

           Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып сөйләм төзегендә, “3” ле куела.

           Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча диалог төзи алмаганда, “2” ле куела.

       

        Монологик сөйләмне бәяләү.

        Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле булган монологик сөйләм өчен “5” ле куела.

           Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелгән, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки җөмлә  төзелешендә 2-3 хатасы булган монологик сөйләм өчен “4” ле куела.

          Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелмәгән,  сүзләрнең әйтелешендә,   җөмлә  төзелешендә 4-7 хатасы булган монологик сөйләм өчен “3” ле куела.

           Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән темага монолог төзи алмаганда, “2” ле куела.

   Диалогик сөйләмне бәяләү.

           Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге  ягыннан эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә, “5” ле куела.

           Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3 хата җибәреп,  эчтәлеге  ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, “4” ле куела.

           Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып сөйләм төзегендә, “3” ле куела.

           Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча диалог төзи алмаганда, “2” ле куела.

                 Уку тизлеге – минутына 60-65 сүз.

Шигырьне  яттан  сәнгатьле укуга таләпләр:

1. Логик басымны дөрес кую.

2. Паузаларны саклау.

3.Темпны дөрес билгеләү.

4.Тиешле интонацияне саклау.

5. Хатасыз уку.

Бәяләү.

“5”ле   - бөтен таләпләр үтәлсә; текстны яттан белә, сәнгатьле укый.

“4”ле -1-2 таләп үтәлмәсә;текстны белә ,ләкин сүзләрнең урыннарын алмаштыра ,хатасын үзе төзәтә.

“ 3”ле  - 3 таләп үтәлмәсә; яттан сөйли,ләкин текстны бик яхшы белми.

“ 2” ле - 3 таләптән артык хата җибәрелсә; текстны бик яхшы белми.

5 нче сыйныфта татар әдәбиятыннан телдән һәм язмача тикшерү төрләре

Эш төрләре

Сәгать саны

Календарь срок

Фактик срок

1

Монолог

2

23.09

24.02

2

Диалог

2

16.12

27.01

3

Шигырь ятлау

4

09.10

25.11

10.03

28.04

4

Сочинение

1

14.04

5

Йомгаклау контроль эше

1

29.04

Укытуны материаль-техник һәм мәгълүмати яктан тәэмин итү

Татар теленә өйрәткәндә, түбәндәге материаль-техник чаралар файдаланыла:

  • күрсәтмә әсбаплар;
  • белешмә материаллар;
  • аудио һәм видеоәсбаплар;
  • мультимедиа укыту программалары;
  • компьютер программалары;
  • интерактив программалар;
  • татар сайтлары;
  • электрон китапханә;
  • татар сайтлары (belem.ru; tatarile.org.com);
  • Электрон ресурслар:
  • http:/mon.tatar.ru саитМОиН РТ
  • http://edu.tatar.ru/         
  •  http://www.suzlek.ru/
  • http://www.mtss.ru/course/
  • http://kitap.net.ru/
  • http://tatar.com.ru/      - belem.ru; tatarile.org.com;
  • “АНА ТЕЛЕ” онлайн-мәктәбе.

                                                    

Әдәбият һәм белем бирү чаралары

УМК

Укытучы өчен методик әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

1.   “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”( Төп гомуми белем бирү мәктәбе)  Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова , К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.

2013 ел

2. Р.Р.Нигъмәтуллина

“Татарча да яхшы бел”.Рус телендә урта гомуми белем бирү оешмалары өчен уку әсбабы ( ике кисәктә )

5 нче класс.

-Казан:Татарстан китап нәшрияты. 2014ел.

.

1. Нигъмәтуллина Р.Р.

 “Татарча да яхшы бел”. 5 нче  класста татар теле дәресләре.Рус телендә сөйләшүче балаларны укыту  өчен методик кулланма.2010

2.  Нигъмәтуллина Р.Р.

“Татарча да яхшы бел”.

Контроль тестлар һәм текстлар.

5 нче класслар. Казан. Татарстан китап нәшрияты. 2013 ел.

3.  Хайдарова . Р.З. «Научно-педагогические аспекты билингвального образования в Республике Татарстан» Набережные Челны, 2006.

4. Ф.Ф.Харисов

 «Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни-методик нигезләре» Казан, “Мәгариф”, 2002.

5.Яр Чаллы шәһәре 32 нче гомуми урта белем бирү мәктәбе укытучыларының эш тәҗрибәсе.2014

6.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы өстәмә профессиональ белем бирүче дәүләти автономияле мәгариф оешмасы “Татарстан Республикасы мәгарифне үстерү институты”

“Әдәбият” предметын укыту үзенчәлекләре.

Татар әдәбияты буенча башлангыч,төп,урта гомуми белем бирү программаларын гамәлгә куя торган педагогик хезмәткәрләр өчен тәкъдимнәр. Казан,2014.

7. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф», “Гаилә һәм мәктәп”  журналлары

1.Р.Р.Нигъмәтуллина “Татарча да яхшы бел”.Аудиокушымта.5нче класс.2008

Сүзлекләр:

-Ф.А.Ганиев “Татарско-русский словарь”Казань.Татарское книжное издательство,1988

-М.И.Махмутов “Школьный русско-татарский словарь” Казань.Татарское книжное издательство,1989

-Ф.А.Ганиев “ Татар теленең орфографик сүзлеге.”Казан. “Раннур” нәшрияты ,2002

-Нәкый Исәнбәт” Татар теленең  фразеологик  сүзлеге”

Яр Чаллы.”Идел-йорт”нәшрияты.2001

-Ф.С.Сафиуллина «Базовый татарско - русский и русско-татарский словарь для школьников» Казань, ТаРИХ, 2007

-Ф.С.Сафиуллина,Л.М.Ризванова

“Татар теленең  синонимнар сүзлеге.” ”Хәтер”Казан,1997

-Хәлил Сәлимов. “Татар теленең орфоэпик сүзлеге.”

Чаллы.”КАМАЗ”нәшрияты,1995

“Көмеш кыңгырау”, «Татарстан яшьләре» , «Шәһри Чаллы» газеталары, «Мәйдан» журналы



Предварительный просмотр:

”Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32нче урта гомуми белем мәктәбе”

муниципаль бюджет гомуми белем бирү учреждениесе

                                                                                                                      29 август 2014ел № 1

                                                                                                                                                 педагогик киңәшмәнең

                                                                                                                                  карары белән

                                                                                                                                          РАСЛАНДЫ

                                                                                                                                        Мәктәп директоры

                                                                                                                                   _________Рагузина В.И.

                                                                                                                                                                                                    2014 елның  29 август

                                                                                                                                            № 354 боерыгы белән

                                                                                                                                      гамәлгә кертелде

Татар теленнән

эш программасы

5 нче сыйныфның рус төркеме

(атнага 3сәгать,елга 105 сәгать)

Төзүче:  Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсим кызы,

югары квалификация категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

КИЛЕШЕНДЕ

Директор урынбасары ________ Талипова Г.Н.

КАРАЛДЫ

МБ утырышы

28 август 2014ел, беркетмә №1

МБ җитәкчесе ___________Хәсәншина Р.Ш.

                                                                                                               

         Яр Чаллы

2014

Аңлатма язуы

Татар теленнән 5 нче сыйныф  өчен эш программасы түбәндәге документларга  нигезләнеп төзелде:

     Федераль дәүләт белем стандартына туры китереп төзелгән “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”

    (Төп гомуми белем бирү мәктәбе)  Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.2013 ел. “Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32 нче урта гомуми белем    мәктәбе”гомуми белем муниципаль  учреждениесенең 2014/2015 нче уку елына уку-укыту планы.

       Программа елга 105 сәгатькә,  атнага 3 сәгать исәбеннән  төзелде, шул исәптән  укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләрен тикшерү төрләренә 11 сәгать бирелә (4контроль эш,4 сүзлек диктанты, 2 изложение, ел ахырында- йомгаклау контроль эше).

      Татар теле, дәүләт теле буларак, барлык  урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләрендә төп уку предметларының берсе булып тора. Рус балаларына татар теле укыту, ана теле укыту белән беррәттән, аларның филологик белемнәрен киңәйтә һәм коммуникатив культурасын үстерә.     

Урта баскычта рус телле балаларга татар теле  укыту максатлары:

 -танып белү, үстерү, тәрбия, белем бирү;

-  татар теле  предметына карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру;

 - татар телен уңышлы үзләштерү  өчен шартлар тудыру;

- шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда  татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;

- тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану;  

- уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;

-ихтыяр көче, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;

- аралаша белү сәләтен үстерү, хәтерне, игътибарлылыкны үстерү.

Федераль Дәүләт стандартларының методологик нигезе булган системалы-эшчәнлекле юнәлешкә туры килә торган коммуникатив технология төп укыту ысулы буларак кулланыла. Рус телле балаларны татар сөйләменә коммуникатив технология  нигезендә өйрәтү процессы  цикллылыкка корылган:укучылар, нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу  максатыннан мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиеш.  Программаның эчтәлеге укучыларның  программада күрсәтелгән тематика буенча татар телендә сөйләшә-аралаша белүенә ирешүгә юнәлдерелгән. 5 сыйныфта татар сөйләменә өйрәтү максатынна 6 тема буенча (“Мәктәп тормышы”,“Бәйрәмнәр”, “Без спорт яратабыз”, “Өлкәннәр һәм без”, “Мин һәм яшьтәшләрем”, “ Мин өйдә булышчы”) лексик  материал сайланды һәм ул тематик планда күрсәтелде. Түбәндәге грамматик материал үзләштерү өчен алынды: Татар телендә нечкә һәм калын сузык авазлар. Тартык авазлар классификациясе. Сингармонизм законы .  Исем сүз төркеме. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр. Исемнәрнең берлек санда тартым белән төрләнеше. Исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Исемгә кушымчалар ялгану тәртибе. I, II  зат тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше. III  зат тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Исемнәрнең күплек санда тартым белән төрләнеше. Ясалма исемнәр.Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Хикәя фигыль. Аның заман формалары. формасын зат-сан белән төрләндерү.. Сан төркемчәләре.Җөмлә ахырында тыныш билгеләре. Теркәгечләр турында гомуми мәгьлүмат. Кереш сүзләр. Кереш сүзләрнең төрләре.  Инфинитив, аның мәгънәләре, формалары.. Бәйлекләр турында гомуми мәгьлүмат. Сингармонизм законы .  

      Сөйләм төрләренә (тыңлап аңлау, сөйләү, уку, язу) үзара бәйләнештә өйрәтү төп таләпләрнең берсе булып тора.Агымдагы контроль төрләре булып   контроль эшләр, тыңлап  аңлау, ситуатив күнегүләр, диалог, монолог тора.

     Эш программасын тормышка ашыруда Р.Р. Нигъмәтуллина  авторлыгындагы  УМК кулланыла(Р.Р.Нигъмәтуллина “Татарча да яхшы бел”. Рус телендә төп гомуми белем  бирү мәктәбенең  5 нче классы өчен татар теле дәреслеге (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). Казан.  Татарстан китап нәшрияты,  2014 ел, контроль тестлар һәм текстлар, аудиодиск, укытучы өчен методик кулланма)

 Уку-укыту предметына характеристика.

Татар телен үзләштерү укучының үсешенә зур йогынты ясый. Укучы үзләштергән белемнәр алдагы сыйныфларда белем алуга нигез булып тора. 5нче сыйныфта татар телен үзләштерү түбәндәге бүлекләрне үз эченә ала:

  • Фонетика, транскрипция билгеләре.
  • Морфология. Мөстәкыйль сүз төркемнәре: исем, фигыль, сыйфат, сан, ярдәмче сүз төркемнәре.
  • Җөмлә, аның мәгънәви төркемнәре.
  •  Лексика һәм лексикология.
  • Графика, орфография, каллиграфия.

Укыту предметының укыту планындагы урыны, әһәмияте.

   Татар теле – дәүләт теле буларак, рус теле белән бер үк күләмдә өйрәнелә. Программа  елга 105 сәгатькә,  атнага 3 сәгать исәбеннән  төзелде, шул исәптән  укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләрен тикшерү төрләренә 11 сәгать бирелә (4 контроль эш, ел ахырында 1 йомгаклау контроль эше, 4 сүзлек диктанты, 2 изложение).

     Татар теле, дәүләт теле буларак, барлык  урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләрендә төп уку предметларының берсе булып тора. Рус балаларына татар теле укыту, ана теле укыту белән беррәттән, аларның филологик белемнәрен киңәйтә һәм коммуникатив культурасын үстерә.

Укытуның  предмет, метапредмет, шәхси нәтиҗәләре

        Төп гомуми белем бирү баскычында татар теленә өйрәтүнең  программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:

  • Укучыларның коммуникатив компетенциясен (аралашу осталыгын) үстерү, ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләре булдыру;
  • коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә арашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан,  сөйләм этикеты үрнәкләреннән  файдалана алу, итагатьле һәм киң күңелле әңгәмәдәш булу;
  • “Татар теле һәм әдәбияты” предметына карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру һәм шулар нигезендә белем алуның алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштергә шартлар тудыру.
  • Төп белем бирү баскычындататар теле һәм әдәбиятын укыту, танып белү чарасы буларак,  укучыларның фикер йөртү,  интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив) формалаштыруга хезмәт итә.

Танып белү нәтиҗәләре:

  • фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;
  • иҗади һәм эзләнү характерындагы  проблеманы  билгеләү, аларны  чишү  өчен алгоритм булдыру;
  •  объектларны  чагыштыру, классификацияләү  өчен уртак билгеләрне  билгеләү;
  • төп мәгълүматны  аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;
  • тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.

Регулятив нәтиҗәләр:

  • уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;
  • эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба  белү;
  • уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;
  • билгеләгән  критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;
  • укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;
  • ихтыяр көче,максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;
  • дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм  алар белән дөрес эш итә белү;
  • дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.

Коммуникатив нәтиҗәләр:

  • әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;
  • әңгәмәдәш  белән  аралашу калыбын төзү;
  • аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);
  • парларда һәм күмәк эшли белү;
  • мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш  башкару;
  •  әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү. 

Укытуның шәхси нәтиҗәләре

Төп гомуми белем бирү баскычын төгәлләгәндә, укучының үзенә һәм үзенең әйләнә-тирәсендәге кешеләргә, тормыштагы яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләре формалашкан булуы күзаллана:

  • шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда  татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;
  • әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;
  • әдәби әсәрләрдәге төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның          гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
  • “гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек”, төшенчәләрен кабул итү, “башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык”, “кеше кадерен белү” кебек хисләр формалашу.

Уку-укыту предметының эчтәлеге

Графика, каллиграфия, орфография

Аваз-хәреф мөнәсәбәтләре.

 Транскрипция билгеләре.

 Уку һәм язу кагыйдәләре.

Сүзне юлдан юлга күчерү.

 Җөмләне баш хәрефтән яза башлау.

 Ялгызлык исемнәрне баш хәрефтән язу.

Җөмлә ахырында тыныш билгеләре (нокта, сорау һәм өндәү билгеләре).

Сөйләмнең фонетик ягы

Татар теленең авазлар системасы: сузык һәм тартык авазлар составы.

Тартык авазлар үзенчәлеге ([къ],  [гъ], [w], [җ], [ң], [һ], [ч] [‘] (һәмзә),

ике тартык янәшә килгән сүзләр (аккош, китте).

Ике авазга билге булып йөрүче    я, ю, е хәрефләре.

 Дифтонглар.

  Сингармонизм законы.

Сингармонизм законына буйсынмау очраклары.

 Калын һәм нечкә әйтелешле сүзләр. Кыска һәм озын сузыклар.

 Яңгырау тартыкларның иҗек яки сүз ахырында саңгыралануы.

Сүз, фраза басымы һәм аның үзенчәлекләре.

Басым астында әйтелмәгән сузыкларның кыскаруы (редукция).

 Җөмләнең мәгънәви төркемнәргә бүленеше.

Хикәя, боеру, тойгылы җөмләләрнең ритмик-интонацион үзенчәлекләре.

Санау интонациясе.

 Сөйләм этикеты үрнәкләренең интонациясе

Сөйләмнең лексик ягы

Гомуми (урта) мәктәптә аралашу темаларына караган 1000 гә якын лексик берәмлекне рецептив һәм продуктив рәвештә үзләштерү.

Гади тотрыклы гыйбарәләр, татар сөйләм этикеты берәмлекләре, клишелар.

 Татар һәм рус телләре өчен уртак сүзләр.

Алынма сүзләр.

Сүз ясалышы: тамыр, парлы, кушма һәм тезмә сүзләр.

 Күп мәгънәле сүзләр.

Сөйләмнең грамматик ягы

Исем.

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр.

Исемнәрнең тартым, килеш белән төрләнеше.

Исемнәрнең ясалышы (тамыр, парлы, тезмә, кушма, кыскартылма).

 Исемнәргә кушымчалар ялгану тәртибе.

Сыйфат.

 Сыйфатның гади, чагыштыру һәм артыклык, кимлек  дәрәҗәләре.

Сан төркемчәләре:

Микъдар саннары (1000 гә кадәр),

 тәртип саннары (100 гә кадәр).  

Микъдар саны белән исем рәттән торганда, исемнең берлек санда гына кулланылуы.

Фигыль. Фигыль төркемчәләре:

 Хикәя фигыль.

 Хикәя фигыльнең хәзерге,

 билгеле һәм  билгесез үткән заман,

 Барлыкта һәм юклыктазат-сан белән төрләнеше.

 Боерык фигыль.

 Боерык фигыльнең 2, 3 зат берлек һәм күплек сан формалары

 Боерык фигыльләрдә басым үзенчәлеге.

 Инфинитив.

Инфинитив формасының модаль сүзләр белән (кирәк (түгел), тиеш (түгел), ярый (ярамый) сөйләмдә кулланылышы.

Бәйлекләр: белән, турында, өчен, кебек кадәр, соң, аша.

Бәйлекләрнең исемнәр һәм алмашлыклар белән кулланылышы.

Бәйлек сүзләр: алдында, артында, астында, өстендә, эчендә, янында.

Кереш сүзләр. Бәлки, билгеле, беренчедән, икенчедән, минемчә, синеңчә, кызганычка каршы, бәхеткә каршы кереш сүзләренең сөйләмдә кулланылышы.

Теркәгечләр.  Тезүче теркәгечләр.

Төп эшчәнлек төрләре

Укучының төп гомуми белем бирү мәктәбен тәмамлаганда, сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча түбәндәге нәтиҗәләргә ия булуы планлаштырыла:

Диалогик сөйләм

Программа кысаларындагы тематикада диалогик сөйләм күнекмәләрен камилләштерү: диалог – сораштыру, диалог – тәкъдим, диалог – фикер алышу, катнаш диалоглар. Диалог күләме: һәр катнашучы ягыннан кимендә

6 реплика

Монологик сөйләм

Программада тәкъдим ителгән темалар кысасында сөйләмнең коммуникатив типлары буенча бәйләнешле сөйләмне камилләштерү: сурәтләп сөйләү,  эчтәлек сөйләү, хикәя төзү, персонажларны характерлау, хәбәр  итү. Монологик сөйләм күләме: кимендә 8 фраза.

Тыңлап аңлау

Программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә төрле төрдәге тыңлап аңлау күнегүләрен үти белү; сүзләрне, җөмләләрне аңлап тәрҗемә итә белү; зур булмаган аутентив яки адаптацияләнгән әдәби әсәрләрдән өзекләрне, мәгълүмати характердагы текстларны, вакытлы матбугат язмаларын тыңлап аңлап, эчтәлеге буенча фикерәйтү, аралашуга  чыгу.

Уку

Программаның предмет эчтәлегенә турыкилгән әдәби, фәнни-популяр,рәсми характердагы текстлар белән танышу барышында,мәгълүмат белән эшләү күнекмәләренә ия булу.

 Мәгълүматны танып белү, үзләштерү ихтыяҗыннан чыгып, тәкъдим ителгән текстларны аңлап укырга өйрәнү.

Күрмә-символик мәгълүматлы, иллюстрацияле, таблицалы текстлар белән эшләү күнекмәләренә ия булу.

Текст укыганда, кирәкле мәгълүматны аерып алу, системага салу, чагыштыру, анализлау, гомумиләштерү, интерпретацияләү һәм үзгәртү кебек эшчәнлекләрне үзләштерү.

Текстның эчтәлегенә нигезләнеп, контекст буенча яңа сүзләрнең мәгънәсен аңлау.

 Язу

Программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә  актив куллануда булган сүзләрне дөрес яза, төрле калыптагы диалоглар, конкрет бер тема буенча хикәя төзи белү, прагматик текстлар (рецептлар, белдерүләр, афишаһ.б.), эпистоляр жанр текстларын (шәхси һәм рәсми хатлар, котлаулар һ.б) дөрес яза белү; проблемага карата фикерне язмача җиткерә белү; тәкъдим ителгән текстның эчтәлегенә нигезләнеп, аны үзгәртеп яки дәвам итеп яза белү

Эш программасының эчтәлеге

Темалар

Сәг. саны

Тел чаралары һәм аларны куллану күнекмәләре

Темага караган төп төшенчәләр.

Контроль

Контроль эш

Сүзлек диктанты

Изложение

Йомгаклау контроль эше

Мәктәп тормышы.

37

Кабатлау.

Сөйләмнең грамматик ягы. Исем.

Графика,каллиграфия, орфография.

Аваз-хәреф мөнәсәбәтләре. Татар телендә нечкә һәм калын сузык авазлар. Тартык авазлар классификациясе. [в] һәм [w] тартыклары.  [х] һәм [һ] тартыклары. [г] [гъ] һәм [к] [къ]  тартыклары. [ч] [җ] [ц] һәм [щ]   тартыклары. [,] (һәмзә) тартыгы. Нечкәлек һәм калынлык хәрефләренең дөрес язылышы. Ике авазга билге булып йөрүче я, ю, е хәрефләре. Тартыкларның охшашлануы. Ике тартык янәшә килгән сүзләр. Яңгырау тартыкларның иҗек яки сүз ахырында саңгыраулануы. Дифтонглар. Сүз басымы. Фраза басымы, аның үзенчәлекләре. Сүзне оештыручы иҗек басымы соңгы  иҗеккә төшмәгән сүзләр. Басым астында булмаган сузыкларның кыскаруы. Сингармонизм законы. Сингармонизм законына буйсынмау очраклары. Тартык авазлар классификациясе. Сүз басымы. Транскрипция билгеләре. Татар телендә исем сүз төркеме. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр. Исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Исемнәрнең берлек һәм күплек санда тартым белән төрләнеше. Исемнәргә кушымчалар ялгану тәртибе. . I, II, III  зат тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Тартым төшенчәсен белдерүче кушымчалар. Ясалма исемнәр.  –ныкы/-неке кушымчалы исемнәр һәм алмашлыклар. Изафә бәйләнеше.

    2

1

1

2.

Бәйрәмнәр.

13

Сөйләмнең грамматик ягы. Сыйфат. Бәйлек сүзләр.

Сыйфат.Cыйфат дәрәҗәләре. Төсне белдерүче сыйфатлар. Антоним һәм синоним сыйфатлар.Ясалма сыйфатлар. –лы/-ле, -сыз/-сез,-гы/-ге, -кы/-ке кушымчалы ясалма сыйфатлар.Бәйлек сүзләр, Бәйлек сүзләрнең урын-вакыт килеше белән төрләнеше. Бәйлек сүзләрнең кулланылышы.

1

1

3.

Без спорт яратабыз.

7

Сөйләмнең грамматик ягы. Фигыль.

Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы. Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасының зат-сан белән төрләнеше.  Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлык формасы. Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең юклык формасы. Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Билгеле үткән заман хикәя фигыльне куллану.

1

1

4.

Өлкәннәр һәм без.

14

Сөйләмнең грамматик ягы. Фигыль.

Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең барлык,юклык формалары. Киләчәк заман заман хикәя фигыль. Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең барлык,юклык формалары. Билгесез киләчәк заман хикәя фигыль. Дип+хикәя фигыль төзелмәсе. Боерык фигыльнең 2зат, 3зат формалары. Боерык фигыльнең барлык, юклык формалары.

1

5.

Мин һәм

яшьтәшләрем.

14

Сөйләмнең грамматик ягы. Инфинитив. Сан. Зат алмашлыклары.

Инфинитив. Инфинитивның барлык, юклык формалары. Инфинитивны сөйләмдә куллану. Инфинитив+хәбәрлек сүзләр. Тезмә фигыльләр. Эшләргә телим конструкциясе. Сан төркемчәләре. Микъдар саны.Тәртип һәм бүлем саннары. Зат алмашлыкларының төшем, юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килеше белән төрләнеше.

1

6.

Мин өйдә булышчы.

20

Лексика һәм лексикология турында төшенчә.

Кисәкчәләр. Теркәгечләр. Кереш сүзләр. Кереш сүзләрнең төрләре. Кереш сүзләрнең сөйләмдә кулланылышы.  Орфографик сүзлекләр белән эш. Сүзне юлдан юлга күчерү. Сөйләм этикеты үрнәкләренең интонациясе. Лексика һәм лексикология турында төшенчә. Сүзнең лексик мәгънәсе. Килеп чыгышы ягыннан татар теленең сүзлек составы. Гомумтөрки сүзләр. Интернациональ сүзләр. Алынма сүзләр. Төрле типтагы сүзлекләрнең төзелү принциплары, алардан дөрес файдалану.

1

1

Барлыгы

105

4

4

2

1

Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсим кызының

2014/2015 нче  уку елына

5 нче сыйныфның рус төркемнәре өчен

татар теленнән календарь-тематик планы

                     План  “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”на(Төп гомуми белем бирү мәктәбе) нигезләнеп язылды.Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова,К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.-Казан,2013 ел.

Фән

Сыйныф

Барлык сәгатьләр саны

Атналык сәгатьләр саны

Контроль эш

Сүзлек диктанты

Изложение

Йомгаклау контроль эше

Дәреслек, авторы,нәшрияты,елы

Татар теле

105

3

4

4

2

1

   Татарча да яхшы бел.

Р.Р.Нигъмәтуллина, Ф.С.Фәизова

Казан. Татарстан китап нәшрияты.

2014.

2014/2015нче уку елына методик тема

Шәһәрнең методик темасы

Мәктәпнең методик темасы

Укытучының  методик темасы

Белем бирү сыйфатын күтәрүдә  педагогның  һөнәри  үсеш механизмы  буларак  белем бирү оешмаларында  методик эшне  камилләштерү.

Мәктәптә белем бирү  сыйфатын күтәрү     факторы буларак Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында уку-укыту процессын оештыруга заманча якын килү.

 Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында белем бирү сыйфатын күтәрү факторы буларак татар теле һәм әдәбияты дәресләрен коммуникатив технология нигезендә оештыру.

Өйрәнелә торган бүлек, материалның

темасы

Сәг.саны

Үткәрү

вакыты

Көтелгән нәтиҗәләр

Контроль

П

Ф

Предмет

Универсаль уку гамәлләре

I чирек. 1.Мәктәп тормышы. ( 37сәг.) 

1.

Аваз-хәреф мөнәсәбәтләре.

1

02.09

Графика каллиграфия һәм орфография. Аваз һәм хәреф төшенчәләре. Аваз һәм хәрефне аера белү. Алфавитны куллану. Транскрипция билгеләрен дөрес куллану.

Шәхси: эш сыйфатына бәя бирә белү.

Регулятив: уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып-белү: язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив: парларда эшли белү.

2.

Сузыкларның дөрес әйтелеше һәм язылышы.

1

02.09

1.Татар әдәби телендә сингармонизм законы булганга күрә, сүзләр я калын, я нечкә әйтеләләр. 2. [ А ] сузыгы сүзнең беренче иҗегендә  о-лаштырыла. 3. Беренче иҗектә [ө], [о] авазлары икенче иҗектәге [е], [ы] авазларын иренләштерәләр. Дифтонглар.

Уку һәм язу кагыйдәләрен аңлау. Сузыкларның дөрес әйтелеше һәм язылышын хәтерләп калу.

Шәхси: үзбәя бирә белү.

Регулятив: уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып-белү: таблицалар белән эшли белү.

Коммуникатив:парларда эшли белү.

3.

Татар телендә нечкә һәм калын сузык авазлар.

1

06.09

Өйрәнелгән сүзләрнең язылышын тикшерү. Татар телендә нечкә һәм калын сузык авазлар.

Грамматик кагыйдәләрне аңлап, хаталарны төзәтү. Сузыкларның алгы һәм арткы рәт сузыкларына бүленүе.

Шәхси: дәресне йомгаклауда катнашу.

Регулятив: барлыкка килгән ситуациядә ориентлаша  белү. 

Танып-белү: терәк схемалар төзи белү.

Коммуникатив: үз фикереңә ышандыра белү.

.

4.

Сингармонизм законы.

1

9.09

Калын сүзгә калын, нечкә сүзгә нечкә кушымча ялгануы.

Сингармонизм законын куллана белү.

Шәхси: иптәшеңә рухи ярдәм күрсәтә белү.

Регулятив: нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: үрнәк буенча эшли белү.

5.

Сингармонизм законына буйсынмау очраклары.

1

09.09

Кайбер кушымчаларның (- су, -мыни) сингармонизм законына буйсынмау очраклары.

Сүзләргә кушымчаларны дөрес ялгау.

Шәхси: төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: хаталарны төзәтеп язу.

Танып-белү: сүзлекләр белән эш итә белү.

Коммуникатив: укытучының сөйләмен тыңлау һәм аңлау.

.

6.

Тартык авазлар классификациясе.

1

13.09

Тартык авазларның яңгырау, саңгырау тартыкларга бүленүе.

Тартыкларның парлашуы.  Парсыз һәм парлы тартыкларны күрсәтү. [в] һәм [w] тартыклары, [х] һәм [һ] тартыклары,[г] [гъ] һәм [к] [къ]  тартыклары. [җ], [ң], [һ], [ч] [‘] (һәмзә), ике тартык янәшә килгән сүзләр (аккош, китте).

Шәхси: төркемнәрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: контроль сорауларга җавап бирү.

Танып-белү: терәк схемалар төзи белү.

Коммуникатив: иптәшеңә сораулар төзи белү.

7.

Тартыкларның дөрес әйтелеше һәм язылышы.

1

16.09

1. Ике сузык арасындагы яки р авазы алдыннан килгәндә к, къ, п авазларының яңгырау парлары белән алышынуы.

  2. Борын авазларына беткән исемнәргә борын авазыннан башланган күплек сан,чыгыш килеше кушымчалары ялгану. 3.  Ирен тартыгы алдыннан килгән тартык авазлар ирен тартыгы белән алышынуы. [умбер].

Уку һәм язу кагыйдәләрен аңлау. Сөйләмдә тартык авазларны дөрес әйтү.

 Шәхси: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Регулятив: уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып-белү: язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив: күнегүләрне мөстәкыйль эшли белү күнекмәсе булдыру.

8.

Сүз басымы.

1

16.09

Кайсы сүз төркемнәрендә басымның кайсы иҗеккә төшүен өйрәнү.

Сүзләрдә басымнарны дөрес кую. Сүзне оештыручы иҗек басымы соңгы  иҗеккә төшмәгән сүзләр. Басым астында булмаган сузыкларның кыскаруы. Редукция күренешен аңлау.

Тулы (халык – халкы), өлешчә  (сеңел – сеңлэм, урын - урны) редукцияне сөйләмдә куллану.

Шәхси: укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив: максат кую, планлаштыру, уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып-белү: дәреслек белән эшли белү.

Коммуникатив: үз фикереңә ышандыра белү.

9.

Транскрипция билгеләре.

1

20.09

Транскрипция билгеләре турында төшенчә бирү.

 Сүзләрне  транскрипция белән күрсәтү. Ике авазга билге булып йөрүче я, ю, е  хәрефләре.

Шәхси: укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив: максат кую, планлаштыру, уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып-белү: язма сөйләм оештыру. 

Коммуникатив: парларда эшли белү.

.

10.

Кереш контроль эш. Мөстәкыйль сүз төркемнәре.

1

23.09

Алган белемнәрне тикшерү.

Шәхси: контроль  эшне башкару.

Регулятив: уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып-белү: язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив: укытучының сөйләмен тыңлау һәм аңлау.

Кереш контроль эш №1

11.

Исем сүз төркеме.

1

23.09

Сүз төркемнәре буенча өйрәнгәнне искә төшерү. Башка сүзләр арасыннан исемне лексик грамматик мәгънәсе һәм морфологик-синтаксик билгеләре  буенча аера белү.

Морфология буенча башлангыч сыйныфларда алган белемнәрне куллану. Исемне тану.

Шәхси: укуга карата кызыксыну хисе булдыру.

Регулятив: эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып-белү: дәреслек белән эш итү белү.

Коммуникатив: башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү.

.

12.

Хаталар өстендә эш. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр.

1

27.09

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр турында төшенчә бирү. Ялгызлык исемнәрне баш хәрефтән яза белү.

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәрне  куллану.

 Шәхси: иҗади биремле күнегүләр эшләү.

Регулятив: бер-береңне тикшерү.

Танып-белү:предметларны чагыштыра белү.

Коммуникатив: төркемнәрдә эшли белү.

13.

Исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

1

30.09

Исемнәрнең 6 килеше булуы.  Килеш кушымчаларын, тартым кушымчаларын  сүзтезмәләрдә һәм җөмләләрдә дөрес кулланулары.

Шәхси: укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив: максат кую, планлаштыру, уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып-белү: аңлап, телдән, язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив:үз фикереңне төгәл, аңлаешлы әйтә белү.

.

14.

Исемнәрнең берлек санда тартым белән төрләнеше.

1

30.09

Исемнең башка бер предметка, затка караганлыгын тартым кушымчалары аша белдерүе. Тартым кушымчаларын куллану үзенчәлекләре.

Тартым кушымчаларын  сүзтезмәләрдә һәм җөмләләрдә дөрес куллану.

Шәхси: әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау.

Регулятив: уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итү белү.

Коммуникатив: парларда эшли белү.

15.

Сүзлек диктанты. Исемнәрнең берлек санда тартым белән төрләнеше.

1

04.10

Татар телендә тамырга сүзясагыч, модаль, бәйләгеч кушымчаларның ялгануы.

Сүзнең төзелешен тикшерү.

Шәхси: музыка тыңлау һәм  кичерешләрне аңлату.

Регулятив: хаталарны төзәтеп язу.

Танып-белү: рәсемнәрдә аермалыкларны таба белү.

Коммуникатив:иптәшеңә сораулар төзү.

Сүзлек диктанты №1

16.

I  зат тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

1

07.10

Юнәлеш килешендә  -га, -ка кушымчасы түгел, -а, -ә кушымчасы ялгану.

I  зат тартымлы  исемнәрне юнәлеш килешендә  төрләндерү.

Шәхси: вакыйгаларга үзбәя бирү.

Регулятив: күнегүләрне мөстәкыйль эшли белү күнекмәсе булдыру.

Танып-белү: таблицалар белән эшли белү.

Коммуникатив: иптәшеңнең эшенә бәяләмә яза белү.

17.

II  зат тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

1

07.10

Юнәлеш килешендә  -га, -ка кушымчасы түгел, -а, -ә кушымчасы ялгану.

II  зат тартымлы  исемнәрне юнәлеш килешендә  төрләндерү.

Шәхси: вакыйгаларга үзбәя бирү.

Регулятив: күнегүләрне мөстәкыйль эшли белү күнекмәсе булдыру.

Танып-белү: таблицалар белән эшли белү.

Коммуникатив: иптәшеңнең эшенә бәяләмә яза белү.

18.

III  зат тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

1

11.10

Ю. к.  -га, -ка кушымчасы түгел, -на, -нә кушымчасы ялганганын,  Т. к.  -ны, -не түгел -ен, -ын,  Ч. к. –ннан, -ннән, У-в.к. -нда, -ндә икәнен хәтерләп калу.

Текстларда III  зат тартымлы  исемнәрне  килеш белән төрләндерерү.

Шәхси: иҗади биремле күнегүләр эшләү.

Регулятив: контроль сорауларга җавап бирү.

Танып-белү: терәк схемалар төзи белү.

Коммуникатив: төркемнәрдә эшли белү.

.

19.

Исемнәрнең күплек санда тартым белән төрләнеше.

1

14.10

Исемнең башка бер предметка, затка караганлыгын күплек сан тартым кушымчалары аша белдерүе.

Тартым кушымчаларын куллану үзенчәлекләрен кулланып сүзләрне төрләндерү.

Шәхси: җәмгыятьтә үз урыныңны табу.  

Регулятив: уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып-белү: танып-белү максатын мөстәкыйль билгеләү, эзләнү методларын куллану.

Коммуникатив: Тартым кушымчаларын  сүзтезмәләрдә һәм җөмләләрдә дөрес куллана белү.

20

Тыңлап аңлау.

Маратның мәктәбе.

1

14.10

 Сузыкларның һәм тартыкларның дөрес әйтелеше һәм язылышы темасын үзләштерүне тикшерү.

Тыңлаган текст биремнәрен үтәү.

Шәхси:үз фикереңне әйтә белү.

Регулятив: нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү: дәреслек, сүзлек белән эш итә белү.

Коммуникатив: башкаларга аңлаешлы сөйләм төзү.

21

Исемгә кушымчалар ялгану тәртибе.

1

18.10

Татар телендә тамырга сүзясагыч, модаль, бәйләгеч кушымчаларның ялгануы.

Сүзнең төзелешен тикшерү.

Шәхси: музыка тыңлау һәм  кичерешләрне аңлату.

Регулятив: хаталарны төзәтеп язу.

Танып-белү: рәсемнәрдә аермалыкларны таба белү.

Коммуникатив: иптәшеңә сораулар төзү.

22

Тартым төшенчәсен белдерүче кушымчалар.

1

21.10

ныкы/-неке кушымчалы исемнәр белән таныштыру, таба, тәрҗемә итә белү, сүзтезмәләр төзү

Шәхси: үзбәя бирә белү.

Регулятив: үз фикереңне төгәл җиткерә белү.

Танып-белү: тиешле мәгълүматны табу һәм аерып ала белү.

Коммуникатив: гомумиләштерү, системалаштыру.

23.

ныкы/-неке кушымчалы исемнәр һәм алмашлыклар

1

21.10

кушымчасы, ясалышы, мәгънәсе, җөмләдәге урынын дөрес билгеләүне ныгыту ,таба, тәрҗемә итә белү, сүзтезмәләр төзү

Шәхси: эш сыйфатына бәя бирә белү.

Регулятив:эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып-белү:дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: аралаша белү сәләтен үстерү.

24.

Контроль эш. 

Исем сүз төркеме.

1

25.10

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны куллана белү .

Шәхси: тел өйрәнүгә кызыксыну

Регулятив: үз эшчәнлегең белән идарә итү.

Танып-белү: белемнәрне системалаштыру.

Коммуникатив: : укытучының сөйләмен тыңлау һәм аңлау.

Контроль эш №2

25.

Хаталар өстендә эш. Ясалма исемнәр.

1

28.10

Исемнәрнең төрле ысуллар белән ясалуы. Ясалма, кушма, тезмә, кыскартылма, парлы булулары.

Исемнәрне төрле ысуллар белән ясау.

Шәхси: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Регулятив: хаталарны төзәтеп яза белү.

Танып-белү: таблицалар белән эшли белү.

Коммуникатив:парларда һәм күмәк эшли белү.

26.

Монолог. Яңа фәннәр өйрәнәбез.

1

28.10

Мәктәптәге дәресләр турындагы фикерләреңне  җиткерү.

Өйрәнелгән лексик-грамматик струк-тураларны сөйләмдә дөрес куллана белү

Шәхси: :уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Регулятив: контроль сорауларга җавап бирү.

 Танып-белү:  телдән сөйләм оештыру.

Коммуникатив: аралаша белү сәләтен үстерү.

27.

Изафә бәйләнеше.

I төр.

1

01.11

Исем+ исем конструциясенең кушымчалары белән таныштыру. Таба,тәрҗемә итә белү,сүзтезмәләр төзү.

Шәхси: эш сыйфатына бәя бирә белү.

Регулятив:эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып-белү:дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: аралаша белү сәләтен үстерү.

2чирек

28.

Изафә бәйләнеше.

II төр.

1

11.11

Исем+ исем конструциясенең кушымчалары белән таныштыру (исем +исем –сы-се-ы-е). Кушымчаларын истә калдыру.

Шәхси: фикереңне дәллили белү.

Регулятив:барлыкка килгән ситуациядә ориентлаша белү.

Танып-белү: язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив: парларда эшли белү

29.

Изафә бәйләнеше III төр.

1

11.11

Исем+ исем конструциясенең кушымчалары белән таныштыру (исем –ның –нең +исем –сы-се-ы-е). Кушымчаларын истә калдыру.

Шәхси: дөрес сөйләм булдыруга омтылыш.

Регулятив: дөрестән дөрес түгелне аеру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив:төркемнәрдә эшли белү.

30.

Исемнең  юнәлеш килеше белән төрләнеше.

1

15.11

кушымчасы, ясалышы, мәгънәсе, җөмләдәге урыны белән таныштыру, таба, тәрҗемә итә белү, сүзтезмәләр төзү

Шәхси: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Регулятив: уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып-белү: язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив:күнегүләрне мөстәкыйль эшли белү күнекмәсе булдыру.

31.

Исемнең  төшем килеше белән төрләнеше.

1

18.11

кушымчасы, ясалышы, мәгънәсе, җөмләдәге урыны белән таныштыру, таба, тәрҗемә итә белү, сүзтезмәләр төзү

Шәхси:үз фикереңне әйтә белү.

Регулятив: нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү: дәреслек, сүзлек белән эш итә белү.

Коммуникатив: башкаларга аңлаешлы сөйләм төзү.

32.

Исемнең  чыгыш килеше белән төрләнеше.

1

18.11

кушымчасы, ясалышы, мәгънәсе, җөмләдәге урыны белән таныштыру, таба, тәрҗемә итә белү, сүзтезмәләр төзү

Шәхси: укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив: хаталарны төзәтеп язу.

Танып-белү: терәк схемалар төзи белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәш  белән  аралашу калыбын төзү.

33.

Исемнең урын-вакыт килеше белән төрләнеше.

1

22.11

кушымчасы, ясалышы, мәгънәсе, җөмләдәге урыны белән таныштыру, таба, тәрҗемә итә белү, сүзтезмәләр төзү

Шәхси:укуга карата кызыкыну хисе булу.

Регулятив:эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив:башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү.

34.

Исем сүз төркемен  кабатлау.

1

25.11

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны кабатлау. Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны ныгыту,тәрҗемә итү.

Шәхси:укуга карата кызыкыну хисе булу.

Регулятив:эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив:башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү.

35.

Изложение. “Тел кешене дус итә”.

25.11

Графика авазны хәреф белән күрсәтү, орфография дөрес язу кагыйдәләре. Укучыларның белемнәрен тикшерү.Татар теленең бу бүлекләре нәрсә өйрәнгәнне белү.

Шәхси: контроль  эшне башкару.

Регулятив:

Танып-белү:дөрестән дөрес түгелне аера белү.

Коммуникатив: күнегүләрне мөстәкыйль эшли белү күнекмәсе булдыру.

Изложение №1

36.

Сыйфат.Сыйфат дәрәҗәләре.

1

29.11

Сыйфатның гади,чагыштыру,

артыклык, кимлек дәрәҗәләренең кулланышын искә төшерү.

Шәхси: укуга карата кызыкыну хисе булу.

Регулятив: нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү: охшаш һәм аермалы якларны билгели белү.

Коммуникатив: алгоритм буенча эшли белү.

37.

Сүзлек диктанты.

Сыйфат дәрәҗәләрен куллану.

1

02.12

Чагыштырма грамматиканы искә алып, ясалышын,кушымчасын кабатлау.

Шәхси: төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: дөрестән дөрес түгелне аеру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү.

Сүзлек диктанты №2

2. Бәйрәмнәр.( 13сәг.)

38.

Төсне белдерүче сыйфатлар.

1

02.12

сыйфатлар турында белемнәрне яңарту, лексиканы баету, антонимнарны таба белү, сүзлекләр белән эшли белү.

Шәхси: укуга карата кызыксыну хисе булу.

Регулятив: уку бурычларын куя белү.

Танып-белү: рәсемнән сорауларга җавап таба белү.

Коммуникатив: парларда эшли белү

39.

Исемләшкән сыйфатлар.

1

06.12

 Яңа материал белән таныштыру, сыйфатларны искә төшерү. Алган белемнәрне язма сөйләмдә куллану.

Шәхси: үз фикереңне әйтә белү.

Регулятив: эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып-белү: таблицалар белән эшли белү.

Коммуникатив: чагыштырып эшли белү

40.

Антоним һәм синоним сыйфатлар

1

09.12

сыйфатлар турында белемнәрне яңарту, антоним,синоним сыйфатларның мәгънәсенә төшенү

Шәхси: укуга карата кызыкыну хисе булу.

Регулятив: хаталы сүзне таба белү.

Танып-белү: сүзлек белән эш итә белү.

Коммуникатив: чагыштырып эшли белү.

.

41.

Ясалма сыйфатлар.

-лы/-ле,–сыз/-сез кушымчалы сыйфатлар

1

09.12

Чагыштырма грамматианы искә алып, кушымчасы, ясалышы, мәгънәсе, җөмләдәге урынын искә төшерү. Таба, тәрҗемә итә белү, сүзтезмәләр төзү.

Шәхси: үз фикереңне әйтә белү.

Регулятив: үз фикереңне төгәл җиткерү.

Танып-белү: таблицалар белән эшли белү.

Коммуникатив:парларда эшли белү.

42.

-гы/-ге, -кы/-ке кушымчалы ясалма сыйфатлар

1

13.12

Сыйфатлар турында белемнәрне яңарту, антоним,синоним сыйфатларның мәгънәсенә төшенү. Лексиканы баету, антонимнарны таба белү, сүзлекләр белән эшли белү.

Шәхси: иҗади биремле күнегүләр эшләү.

Регулятив:таныш арасыннан таныш булмаганны билгели белү.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү.

43.

Яңа ел белән котлау язу.

1

16.12

 Котлау  язу тәртибе. Үрнәк буенча эшли белү.Котлау  язу.

Шәхси: дөрес сөйләм булдыруга омтылыш.

Регулятив: өстәмә чыганаклардан мәгълүмат эзли белү.

Танып-белү: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Коммуникатив: әңгәмә оештыру.

44.

Сыйфатларны кабатлау

1

16.12

Сыйфатларны искә төшерү .Алган белемнәрне язма сөйләмдә куллану.

Шәхси: укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив: хаталарны төзәтеп язу.

Танып-белү: терәк схемалар төзи белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәш  белән  аралашу калыбын төзү.

45.

Бәйлек сүзләр.

1

20.12

Бәйлек сүзләрне тартым белән төрләндерә белергә өйрәнү.

Шәхси:төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив:барлыкка килгән ситуациядә ориентлаша белү.

Танып-белү: укыганны анализлай белү.

Коммуникатив: сөйләм этикеты нормаларын үтәү.

46.

Бәйлек сүзләрнең урын-вакыт килеше белән төрләнеше

1

23.12

“Ас, өс, каршы, урта, ара” бәйлек сүзләрен төрле килешләргә куя, тартым белән төрләндерә белергә өйрәнү.

Шәхси: дәресне йомгаклауда катнашу.

Регулятив:  бер-береңне тикшерү.

Танып-белү: тиешле мәгълүматны табу һәм аерып алу.

Коммуникатив: әңгәмәдәш  белән  аралашу калыбын төзү.

47.

Контроль эш. Сыйфат.

23.12

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны куллана белү .

Шәхси: тел өйрәнүгә кызыксыну

Регулятив: үз эшчәнлегең белән идарә итү.

Танып-белү: белемнәрне системалаштыру.

Коммуникатив: : алгоритм буенча эшли белү.

Контроль эш №3

48.

Хаталар өстендә эш. Бәйлекләрнең кулланылышы.

1

27.12

 Бәйлекләр турында гомуми мәгьлүмат Бәйлекләрнең 3 төркемгә бүленүе: Б.к. (белән, өчен, кебек, аркылы, аша), Ю.к. (таба, күрә, каршы, кадәр, чаклы, хәтле, тикле), Ч.к. (башка, бирле, соң, элек) сораучы бәйлекләр.

Бәйлекләрне җөмләдә куллану, җөмләдә урыны. Бәйлекләрнең исемнәр һәм алмашлыклар белән куллану. Грамматик кагыйдәләрне дөрес куллану.

Шәхси: төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: дөрестән дөрес түгелне аеру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү.

III чирек

49.

 Бәйлекләрне, бәйлек сүзләрне кабатлау

1

13.01

Укучылар җибәргән хаталарны булдырмау өстендә эш

Шәхси: укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив: хаталарны төзәтеп язу.

Танып-белү: терәк схемалар төзи белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәш  белән  аралашу калыбын төзү.

50.

Изложение. Яңа ел бүләге.

1

13.01

Графика авазны хәреф белән күрсәтү, орфография дөрес язу кагыйдәләре. Укучыларның белемнәрен тикшерү.

Татар теленең бу бүлекләре нәрсә өйрәнгәнне белү.

Шәхси: контроль  эшне башкару.

Регулятив:

Танып-белү:дөрестән дөрес түгелне аера белү.

Коммуникатив: күнегүләрне мөстәкыйль эшли белү күнекмәсе булдыру.

Изложение №2

3.Без спорт яратабыз.(7сәг.)

51.

Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше

1

17.01

Хәзерге заман хикәя фигыльнең  зат-сан белән төрләнеш кушымчалары. Бирелгән фигыльне төрләндерә белү.

Шәхси:укуга карата кызыкыну хисе булу.

Регулятив:эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив:башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү.

52.

Хәзерге заман хикәя фигыльнең  юклык формасы

1

20.01

Хәзерге заман  хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнешен ныгыту. Алган белемнәрне язма сөйләмдә куллану.

Шәхси: үз фикереңне әйтә белү.

Регулятив: үз фикереңне төгәл җиткерү.

Танып-белү: таблицалар белән эшли белү.

Коммуникатив:парларда эшли белү

53.

Юклык формасының зат-сан белән төрләнеше

1

20.01

Хәзерге заман хикәя фигыльнең  юклыкта төрләнеш кушымчалары. Бирелгән фигыльне төрләндерә белү.

Шәхси: иҗади биремле күнегүләр эшләү.

Регулятив:таныш арасыннан таныш булмаганны билгели белү.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү.

54.

Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлык формасы

1

24.01

Яңа грамматик структура белән танышу.

Өйрәнелгән материалны ныгыту.

Шәхси: укуга карата кызыкыну хисе булу.

Регулятив: нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү: охшаш һәм аермалы якларны билгели белү.

Коммуникатив: алгоритм буенча эшли белү.

55.

Билгеле үткән заман хикәя  фигыльнең юклык формасы

1

27.01

Билгеле үткән заман хикәя  фигыльне урынлы куллану. Өйрәнелгән материалны ныгыту.

Шәхси: үз фикереңне әйтә белү.

Регулятив: эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып-белү: таблицалар белән эшли белү.

Коммуникатив: чагыштырып эшли белү

56.

Билгеле үткән заман хикәя  фигыльнең зат-сан белән төрләнеше

1

27.01

Зат-сан белән төрләнешен кабатлау.

Сүзтезмәләр , җөмләләр төзү.

Шәхси: укуга карата кызыксыну хисе булу.

Регулятив: уку бурычларын куя белү.

Танып-белү: рәсемнән сорауларга җавап таба белү.

Коммуникатив: парларда эшли белү.

57.

Билгеле үткән заман хикәя  фигыльләрне куллану

1

31.01

Зат-сан белән төрләнешен кабатлау.

Таный, аера һәм куллана белү, русчадан татарчага тәрҗемә итү.

Шәхси: тел өйрәнүгә кызыксыну

Регулятив: үз эшчәнлегең белән идарә итү.

Танып-белү: белемнәрне системалаштыру.

Коммуникатив: төркемләрдә эшли белү.

4.Өлкәннәр һәм без.(14сәг.)

58.

Билгесез  үткән заман хикәя  фигыльнең барлык формасы

1

07.02

Билгесез үткән  заман хикәя фигыльләрне ныгыту. Дөрес тәрҗемә итү күнекмәләре.

Шәхси: иҗади биремле күнегүләр эшләү.

Регулятив: дәрестә материалны ятлау.

Танып-белү: терәк схемалар төзү.

Коммуникатив:башкаларның сөйләмен ишетү һәм тыңлау.

59.

Билгесез  үткән заман хикәя  фигыльнең юклык формасы

1

10.02

Билгесез үткән  заман хикәя фигыльләрне ныгыту. Дөрес тәрҗемә итү күнекмәләре.

Шәхси: җәмгыятьтә үз урыныңны табу.

Регулятив: уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып-белү: аңлап, телдән, язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив:парларда эшли белү.

60

Сүзлек диктанты.  Киләчәк заман хикәя фигыль

1

10.02

Фигыльнең барлыкта зат-сан белән төрләнеше белән таныштыру

Шәхси:фикереңне дәллили белү.

Регулятив: үз фикереңне төгәл җиткерү.

Танып-белү: таблицалар белән эшли белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү.

Сүзлек диктанты.№3

61

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең барлык формасы

1

14.02

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең барлыкта зат-сан белән төрләнешен өйрәнү . Өйрәнелгән материалны ныгыту.

Шәхси: төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: хаталарны төзәтеп язу.

Танып-белү: сүзлекләр белән эш итә белү.

Коммуникатив: укытучының сөйләмен тыңлау һәм аңлау.

62.

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең юклык формасы

1

17.02

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең юклыкта зат-сан белән төрләнешен өйрәнү , урынлы куллану күнекмәләре.

Шәхси: дәресне йомгаклауда катнашу.

Регулятив: барлыкка килгән ситуациядә ориентлаша  белү. 

Танып-белү: терәк схемалар төзи белү.

Коммуникатив: үз фикереңә ышандыра белү.

63.

Билгесез киләчәк заман хикәя фигыль

1

17.02

Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльләрне өйрәнү. Ясалышы. Юклык формасын сөйләмдә куллана белү.

Шәхси: иптәшеңә рухи ярдәм күрсәтә белү.

Регулятив: нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: үрнәк буенча эшли белү.

64.

Дип+хикәя фигыль төзелмәсе

1

21.02

Бирелгән грамматик конструкцияне кулланып,ситуация буенча грамматик дөрес, тулы җөмләләр төзү. Өйрәнелгән материалны ныгыту.

Шәхси: төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү: төрле рәвештә бирелгән мәгълүматны кабул итү һәм аңлау.

Коммуникатив: башкаларның сөйләмен ишетү һәм тыңлау.

65.

Нишли ала/белә грамматик структурасы.

1

24.02

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны ныгыту. Актив лексиканы куллана белү.

Шәхси: төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: хаталарны төзәтеп язу.

Танып-белү: сүзлекләр белән эш итә белү.

Коммуникатив: укытучының сөйләмен тыңлау һәм аңлау.

66

Хикәя фигыльләрне кабатлау.

1

24.02

Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльнең формаларын сөйләмдә куллана белү, дөрес тәрҗемә итү ,урынлы куллану күнекмәләре.

Шәхси: дөрес сөйләм булдыруга омтылыш.

Регулятив: өстәмә чыганаклардан мәгълүмат эзли белү.

Танып-белү: уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, үзбәя куя белү.

Коммуникатив: әңгәмә оештыру

67.

Проект эше. Минем гаиләм.

1

28.02

Гаиләң турында сөйләшү; үз фикереңне әйтү. Сорауларга җавап бирү; проект төзү.

Авазларны дөрес әйтә һәм яза белү.Проект эшен яклаганда сөйләм этикеты кагыйдәләрен куллану.

Шәхси: проект эшләре башкару.

Регулятив:нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү:тиешле  мәгълүматны табу һәм аерып алу.

Коммуникатив: үз фикереңне төгәл, аңлаешлы әйтү.

68

Боерык фигыльнең 2зат формасы

1

03.03

Боерык фигыльнең мәгънәсен аңлап,сөйләмдә дөрес куллануны ныгыту .Алган белемнәрне язма сөйләмдә куллану.

Шәхси:үз фикереңне әйтә белү.

Регулятив:таныш арасыннан таныш булмаганны билгели белү.

Танып-белү:төрле рәвештә бирелгән мәгълүматны кабул итү һәм аңлау.

Коммуникатив:үз фикереңә ышандыра белү.

69

Боерык фигыльнең 3 зат формасы.

1

03.03

Боерык фигыльләрне кабатлау. Телдән боерык фигыльне төрле затта куллану.

Шәхси: фикереңне әйтә белү.

Регулятив: таныш арасыннан таныш булмаганны билгели белү.

Танып-белү: төрле рәвештә бирелгән мәгълүматны кабул итү һәм аңлау.

Коммуникатив: төркемләрдә эшли белү

70

Боерык

фигыльнең барлык-юклык формасы

1

07.03

Боерык фигыльләрне кабатлау .Телдән боерык фигыльне төрле затта куллану

Шәхси: төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү: төрле рәвештә бирелгән мәгълүматны кабул итү һәм аңлау.

Коммуникатив: башкаларның сөйләмен ишетү һәм тыңлау.

71

Боерык фигыль темасын кабатлау

1

10.03

Боерык  фигыльләрне кабатлау. Язма сөйләмдә дөрес куллану

Шәхси: иптәшеңә рухи ярдәм күрсәтә белү.

Регулятив: нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: үрнәк буенча эшли белү.

Мин һәм яшьтәшләрем.(14cәг)

72

Фигыльнең инфинитив формасы

1

10.03

Нишләргә? соравына дөрес (-рга/-ргә,-арга-әргә) кушымчалар  ялгау. Өйрәнелгән материалны ныгыту.

Шәхси: җәмгыятьтә үз урыныңны табу.

Регулятив: уку эшчәнлеген аңлап оештыру.

Танып-белү: аңлап, телдән, язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив:парларда эшли белү

73

Инфинитивның барлык-юклык формасы

1

14.03

-ырга/-ергә,--ярга-яргә кушымчалы инфинитивның мәгънәләрен аңлап, сөйләмдә дөрес куллануны ныгыту. Дөрес тәрҗемә итү.

Шәхси: укуга карата кызыкыну хисе булу.

Регулятив: хаталы сүзне таба белү.

Танып-белү: сүзлек белән эш итә белү.

Коммуникатив: чагыштырып эшли белү

74

Инфинитив формаларын сөйләмдә куллану

1

17.03

Инфинитивның барлык/юклык формасын кабатлау. Өйрәнелгән материалны ныгыту.

Шәхси: үз фикереңне әйтә белү.

Регулятив: дәрестә материалны ятлау.

Танып-белү: аңлап, телдән, язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив: башкаларга аңлаешлы сөйләм төзү.

75

Контроль эш. Фигыль.

17.03

Укучыларның белемнәрен тикшерү.

Шәхси: контроль  эшне башкару.

Регулятив:

Танып-белү:дөрестән дөрес түгелне аера белү.

Коммуникатив: күнегүләрне мөстәкыйль эшли белү күнекмәсе булдыру.

Контроль эш №4

76

Хаталар өстендә эш. Инфинитив+

хәбәрлек сүзләр

1

21.03

Кирәк/кирәкми,ярый/ярамый кебек хәбәрлек сүзләрен ныгыту

Шәхси: вакыйгаларга үзбәя бирү.

Регулятив: күнегүләрне мөстәкыйль эшли белү күнекмәсе булдыру.

Танып-белү: таблицалар белән эшли белү.

Коммуникатив: иптәшеңнең эшенә бәяләмә яза белү.

4 чирек

77

Тезмә фигыльләр.

1

04.04

Тезмә фигыльләр турында материалны кабатлау. Таба белү, дөрес тәрҗемә итү, сөйләмдә куллана белү.

Шәхси: эш сыйфатына бәя бирә белү.

Регулятив: уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып-белү: язма сөйләм оештыру.

Коммуникатив: парларда эшли

78

Эшләргә телим конструкциясен куллану

1

07.04

Бирелгән грамматик конструкцияне кулланып,ситуация буенча грамматик дөрес,тулы җөмләләр төзү. Өйрәнелгән материалны ныгыту.

Шәхси: төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: уку бурычларын куя белү.

Танып-белү: дәреслек белән эшли белү.

Коммуникатив:үз-үзеңә контроль ясый белү.

79

Сан төркемчәләре.

Микъдар саны.

07.04

Сан,аның сораулары,төрләре турында мәгълумат бирү. Алган белемнәрне язма сөйләмдә куллану.

Шәхси: фикереңне дәллили белү.

Регулятив: эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып-белү: тиешле мәгълүматны табу һәм аерып алу.

Коммуникатив: төркемләрдә эшли белү.

80

Тәртип һәм бүлем саннары.

11.04

Ничәнче?Ничәшәр?сораулары.

Тәртип һәм бүлем саннарының кушымчаларын искә төшерү. Алган белемнәрне язма сөйләмдә куллану.

Шәхси: төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: дөрестән дөрес түгелне аеру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү.

81

 Саннарны кабатлау.

14.04

Кушма,парлы саннарның дөрес язылышы

Шәхси: иҗади биремле күнегүләр эшләү.

Регулятив: дөрестән дөрес түгелне аера белү.

Танып-белү: укыганны анализлай белү.

Коммуникатив: төркемләрдә эшли белү.

82

Зат алмашлыкарының төшем килеше белән төрләнеше .

1

14.04

 Зат алмашлыкларының төрле килештә төрләнешен , кушымчаларын истә калдыру. Тартым һәм килеш кушымчаларын истә калдыру.

 Шәхси: дөрес сөйләм булдыруга омтылыш.

Регулятив: уку бурычларын куя белү.

Танып-белү: тиешле мәгълүматны табу һәм аера белү.

Коммуникатив: парларда эшли белү

83

Зат алмашлыклары

ның юнәлеш  килеше белән төрләнеше .

1

18.04

 Зат алмашлыкларының төрле килештә төрләнешен , кушымчаларын истә калдыру. Тартым һәм килеш кушымчаларын истә калдыру.

Шәхси: иптәшеңә рухи ярдәм күрсәтә белү.

Регулятив: уку бурычларын куя белү.

Танып-белү: сорауларга җавап таба белү.

Коммуникатив: башкаларның сөйләмен ишетү һәм тыңлау

84

Зат алмашлыклары

ның чыгыш килеше белән төрләнеше .

1

21.04

Өйрәнгән грамматик структураны ныгыту, аңлау һәм куллану дәрәҗәсенә ирешү. Дөрес тәрҗемә итү, еш кулланыла торган зат алмашлыкларын истә калдыру.

 Шәхси: иҗади биремле күнегүләр эшләү.

Регулятив: дөрестән дөрес түгелне аера белү.

Танып-белү: укыганны анализлай белү.

Коммуникатив: төркемләрдә эшли белү.

85

Зат алмашлыклары

ның урын-вакыт килеше белән төрләнеше .

1

21.04

Зат алмашлыкларын урын-вакыт килешендә кулланырга өйрәнү. Өйрәнелгән материалны ныгыту.

Шәхси: укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив: максат кую, планлаштыру, уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып-белү: дәреслек белән эшли белү.

Коммуникатив: үз фикереңә ышандыра белү.

Мин өйдә булышчы.(20сәг.)

86

Сүзлек  диктанты. Кисәкчәләр.

25.04

мы/-ме, бик, түгел, тагын, әле. Кисәкчәләрнең дөрес язылышы, сөйләмдә кулланылышы

Шәхси: дөрес сөйләм булдыруга омтылыш.

Регулятив: уку бурычларын куя белү.

Танып-белү: тиешле мәгълүматны табу һәм аера белү.

Коммуникатив: парларда эшли белү

Сүзлек

диктанты №4

87

Теркәгечләр турында гомуми мәгьлүмат.

1

28.04

Теркәгечнең җөмлә кисәкләрен һәм кушма җөмләләрдә гади җөмләләрне үзара бәйләве.

Теркәгечләрне тану.Теркәгечләрне рус теле белән чагыштырып (союз) куллану.

Шәхси: иптәшеңә рухи ярдәм күрсәтә белү.

Регулятив: уку бурычларын куя белү.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү.

.

88

Кереш сүзләр. Кереш сүзләрнең төрләре.

1

28.04

Хаталар өстендә эш.  Кереш сүзләрнең раслауны, шикләнүне, икеләнүне, үтенүне, үз фикереннән чигенүне, фикер чыганагын, фикер нәтиҗәсен һ.б. белдерүе.

Кереш сүзләр. Бәлки, билгеле, беренчедән, икенчедән, минемчә, синеңчә, кызганычка каршы, бәхеткә каршы, риза. Җөмләдә, сөйләмдә  куллана белү.

Шәхси: дәресне йомгаклауда катнашу.

Регулятив:  бер-береңне тикшерү.

Танып-белү: тиешле мәгълүматны табу һәм аерып алу.

Коммуникатив: әңгәмәдәш  белән  аралашу калыбын төзү.

89

Кереш сүзләрнең сөйләмдә кулланылышы.

1

02.05

 Кереш сүзләренең сөйләмдә кулланылышы турында мәгълүмат.

Кереш сүзләрнең сөйләм дөрес куллану.

Шәхси:укуга карата кызыкыну хисе булу.

Регулятив:эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив:башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү.

.

90

Проект эше. “Татар халык ашлары”.

1

05.05

Татар халык ашлары  турында сөйләшү.  Сорауларга җавап бирү; фикер алышу, сөйләм телен баету; проект төзү.

Шәхси: үз фикереңне әйтә белү.

Регулятив: нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: сөйләм этикеты нормаларын үтәү.

91

 Орфографик сүзлекләр белән эш.

1

05.05

Сүзлекләр белән таныштыру.

Сүзләрне  транскрипция белән күрсәтү.

Шәхси: иптәшеңә рухи ярдәм күрсәтә белү.

Регулятив:  максат кую, планлаштыру, уку эшчәнлегендә эзлеклелек булдыру.

Танып-белү: сүзлек белән эш итә белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү.

92

 Сүзне юлдан юлга күчерү.

1

12.05

Фонетика буенча алган белемнәрне системалаштыру.

Сүзләрне юлдан юлга күчергәндә бер хәреф кенә аермау, иҗеккә дөрес бүлү.

Шәхси:төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив:барлыкка килгән ситуациядә ориентлаша белү.

Танып-белү: укыганны анализлай белү.

Коммуникатив: сөйләм этикеты нормаларын үтәү.

93

Сөйләм этикеты үрнәкләренең интонациясе.

1

12.05

Сөйләм этикеты үрнәкләре. Сөйләм этикеты үрнәкләренең интонациясен куллану.

Шәхси: укуның кирәклеген аңлау.

Регулятив: хаталарны төзәтеп язу.

Танып-белү: терәк схемалар төзи белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәш  белән  аралашу калыбын төзү

94

 Һәркемгә дә эш җитә. Диалог.

1

16.05

Тема буенча лексика. Парларда эшләү. Өй эшләрендә катнашу  турында  сорау-җавап.Лексик-грамматик материалны  сөйләмдә куллану.

Шәхси: төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: дөрестән дөрес түгелне аеру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: тел нормаларын саклап диалог төзи белү.

95

Лексика һәм лексикология турында төшенчә.

1

19.05

Билгеле бер телдәге сүзләр һәм әйтелмәләр җыелмасының лексика дип аталуы. Телнең лексикасын өйрәнүче фәннең лексикология дип аталуы. Аңлатмалы сүзлек куллану.

Шәхси: үз фикереңне әйтә белү.

Регулятив: нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: сөйләм этикеты нормаларын үтәү.

96

Сүзнең лексик мәгънәсе.

1

19.05

Сүзнең лексик мәгънәсен таба белү. Аңлатмалы сүзлек куллану.

Шәхси: фикереңне дәллили белү.

Регулятив: эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып-белү: тиешле мәгълүматны табу һәм аерып алу.

Коммуникатив: төркемләрдә эшли белү.

97

Килеп чыгышы ягыннан татар теленең сүзлек составы. Гомумтөрки сүзләр.

1

20.05

Килеп чыгышы ягыннан татар теленең сүзлек составы гомумтөрки, интернациональ,  алынма сүзләрдән торуы. Татар теленең үз сүзләре гомумтөрки сүзләр дип аталу. Сүзлекләр куллану.

Шәхси: иҗади биремле күнегүләр эшләү.

Регулятив: дөрестән дөрес түгелне аера белү.

Танып-белү: укыганны анализлай белү.

Коммуникатив: төркемләрдә эшли белү.

98

Интернациональ сүзләр.

1

23.05

Чит телгән сүзләрнең интернациональ сүзләр дип аталуы. Тексттан интернациональ сүзләрне табу.

Шәхси: төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: дөрестән дөрес түгелне аеру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү.

99

Алынма сүзләр.

1

24.05

Татар телендә гарәп, фарсы, рус һәм башка телләрдән кергән сүзләр булу. Сөйләмдә алынма сүзләрне куллану.

Шәхси: уку бурычларын куя белү.

Регулятив: эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив:Үз-үзеңә контроль ясый белү

100

Төрле типтагы сүзлекләрнең төзелү принциплары, алардан дөрес файдалану.

1

24.05

Сүзлек турында төшенчә. Сүзлекләр турындагы фәннең лексикография дип аталуы. Сүзлекләр куллану.

Шәхси: иҗади биремле күнегүләр эшләү.

Регулятив: дөрестән дөрес түгелне аера белү.

Танып-белү: укыганны анализлай белү.

Коммуникатив: төркемнәрдә эшли белү.

101

Йомгаклау контроль эше

1

25.05

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны куллана белү

Шәхси: тел өйрәнүгә кызыксыну

Регулятив: үз эшчәнлегең белән идарә итү.

Танып-белү: белемнәрне системалаштыру.

Коммуникатив:

Контроль эш

102

Хаталар өстендә эш.

Күп мәгънәле сүзләр. Сүзлекләр белән эш.

1

26.05

Сүз  мәгънәсе киңәя: баш, эш башы, агач башы. Берничә  мәгънәгә ия булган сүзләр  күп мәгънәле дип аталалар. Аңлатмалы сүзлектән сүзләрнең төрле  мәгънәсенә мисаллар табу.

Шәхси: үз фикереңне әйтә белү.

Регулятив: нәтиҗәләр формалаштыру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: сөйләм этикеты нормаларын үтәү.

103

Татар теленең графика, орфография бүлеген  кабатлау.

1

26.05

Графика,  орфография бүлеген  буенча алган белемнәрне системага салу. Графика,  орфография бүлеген  буенча алган белемнәрне куллану.

Шәхси: төркемләрдә килешеп эшли белү.

Регулятив: дөрестән дөрес түгелне аеру.

Танып-белү: дәреслек белән эш итә белү.

Коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү.

104

Сүз  ясалышы бүлеген  кабатлау.

1

28.05

Белемнәрне йомгаклап кабатлау. Сүз ясалышы буенча алган белемнәрне куллану.

Шәхси: иптәшеңә рухи ярдәм күрсәтә белү.

Регулятив: уку бурычларын куя белү.

Танып-белү: сорауларга җавап таба белү.

Коммуникатив: башкаларның сөйләмен ишетү һәм тыңлау.

105

Гомумиләштереп кабатлау

1

30.05

Лексикология буенча алган белемнәрне системага салу Лексикология буенча алган белемнәрне куллану.

Шәхси: дөрес сөйләм булдыруга омтылыш.

Регулятив: уку бурычларын куя белү.

Танып-белү: тиешле мәгълүматны табу һәм аера белү.

Коммуникатив: парларда эшли белү.

Татар теленнән белем һәм күнекмәләрне бәяләү  нормалары

1.Язма эшләрне тикшерү һәм бәяләү:

Контроль эшләрне бәяләү:

             90-100%    -  “5;    78-89%      -“4”;    60-77%      -“3”;  60% тан ким булса  -   “2” куела.

а) сүзлек диктанты 10-11 сүздән тора. Пөхтә, төгәл язылган хатасыз эшкә “5”ле куела.

   Пөхтә, төгәл язылган, әмма 1-3 төзәтүе яки 1-2 орфографик хатасы булган эшкә “4”ле куела.

   Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4-5 төзәтүе яки 3-5 орфографик хатасы булган эшкә “3”ле куела.

   Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 6 яки артыграк орфографик хатасы булган эшкә “2”ле куела.

б) изложение уку елы башында 55-65 сүздән, уку елы ахырында 65-75 сүздән тора.

  Тыңланган текстның эчтәлеге тулы, эзлекле һәм дөрес язылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 1 грамматик хатасы булган эшкә “5”ле куела.  

  Тыңланган текстның эчтәлеге  эзлекле һәм дөрес язылган, ләкин1-2 эчтәлек ялгышы җибәрелгән, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион яки 2-3 грамматик хатасы булган эшкә “4”ле куела.

  Тыңланган текстның эчтәлеге өлешчә  эзлекле  дөрес язылган, , 4-5 орфографик, 4 пунктуацион яки 4-5 грамматик хатасы булган эшкә “3”ле куела.

  Тыңланган текстның эчтәлеге бөтенләй  ачылмаган , эзлекле язылмаган, 6 дан артык орфографик, 5 тән артык пунктуацион яки 6 дан артык грамматик хатасы булган эшкә “2”ле куела.

в) сочинение укучыларның тормыштагы күзәтүләреннән алган тәэсирләрен язмада грамоталы һәм эзлекле бирә белү, әдәби әсәрнең эчтәлеген үз сүзләре белән образлы телдә бәйләнешле итеп яза алу мөмкинлеген тикшерү максатыннан яздырыла.

  Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы ачылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 2 грамматик хатасы булган эшкә “5” ле куела.

 Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган, ләкин 2-3 эчтәлек ялгышы,  2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион  хатасы булган эшкә “4” ле куела.

  Тәкъдим ителгән темага өлешчә эзлекле язылган, эчтәлеге тулысынча ачылмаган,  4-5 орфографик, 4-5 пунктуацион һәм җөмлә төзелешендә  хаталары булган эшкә “3” ле куела.

    Тәкъдим ителгән темага  эзлекле язылмаган, эчтәлеге  ачылмаган,  6 дан артык орфографик, 6 дан артык пунктуацион һәм грамматик  хаталары булган эшкә “2” ле куела.

 Тикшерү характерындагы язма эшләрнең саны:

Контроль эш-5

Сүзлек диктанты – 4

Изложение – 2

2.Телдән җавап бирүне тикшерү :        

а) тыңлап аңлау – 0,5 минут

ә) диалогик сөйләм – 5-6 әр реплика

б) монологик сөйләм – 7-8 фраза

 

   Тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга язмача җавап бирүне бәяләү.

   Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән  барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, 1 орфографик хатасы

   яки эчтәлеккә бәйле 1 хатасы булган эшкә “5” ле куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән  барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, әмма 2-3  орфографик,

   3  пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 2-3 хатасы булган эшкә “4” ле куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеген өлешчә аңлап, тәкъдим ителгән   сорауларга төгәл дөрес җавап бирелмәгән,  5  орфографик,

   5 пунктуацион   яки эчтәлеккә бәйле 4-5 хатасы булган эшкә “3” ле куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеге буенча  тәкъдим ителгән   сорауларга  бирелгән җавапларның яртысы дөрес булмаса,  6  орфографик,

   6 пунктуацион  яки эчтәлеккә бәйле 5 тән артык хатасы булган эшкә “2” ле куела.

   Диалогик сөйләмне бәяләү.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге  

   ягыннан   эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә, “5” ле куела.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең

   грамматик формаларында 2-3 хата җибәреп,  эчтәлеге  ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, “4” ле куела.

   Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында 4-6

   хата  җибәреп, эчтәлеген бозып сөйләм төзегендә, “3” ле куела.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча диалог төзи алмаганда, “2” ле куела.

   Монологик сөйләмне бәяләү.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле

   булган монологик сөйләм өчен “5” ле куела.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелгән, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки

   җөмлә  төзелешендә 2-3 хатасы булган монологик сөйләм өчен “4” ле куела.

  Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелмәгән,  сүзләрнең әйтелешендә,   җөмлә  төзелешендә 4-7 хатасы

  булган   монологик сөйләм өчен “3” ле куела. Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән темага монолог төзи алмаганда“2” ле куела.

Тикшерү характерындагы практик эшләрнең графигы

Бүлек исеме

Тикшерү эшләренең төре

Дәрес тәртибе

Тикшерү эшенең темасы

Үткәрелү вакыты

план

факт

1

Мәктәп тормышы.

Кереш контроль эш.

10

Мөстәкыйль сүз төркемнәре.

23.09

Сүзлек диктанты.

15

37

4.10

2.12

20

Контроль эш.

24

25.10

Изложение.

35

“Тел кешене дус итә.”

25.11

2.

Бәйрәмнәр.

Контроль эш.

47

Сыйфат.

23.12

Изложение.

50

“Яңа ел бүләге.”

13.01

3.

Без спорт яратабыз.

4.

Өлкәннәр һәм без.

Сүзлек диктанты..

60

10.02

5.

Мин һәм яшьтәшләрем.

Контроль эш.

79

Фигыль.

17.03

6.

Мин өйдә булышчы.

Сүзлек диктанты

86

25.04

Йомгаклау контроль эше

101

25.05

Укытуны материаль-техник һәм мәгълүмати яктан тәэмин итү

Татар теленә өйрәткәндә, түбәндәге материаль-техник чаралар файдаланыла:

  • күрсәтмә әсбаплар;
  • белешмә материаллар;
  • аудио һәм видеоәсбаплар;
  • мультимедиа укыту программалары;
  • компьютер программалары;
  • интерактив программалар;
  • татар сайтлары;
  • электрон китапханә;
  • татар сайтлары (belem.ru; tatarile.org.com);
  • Электрон ресурслар:
  • http:/mon.tatar.ru саитМОиН РТ
  • http://edu.tatar.ru/         
  •  http://www.suzlek.ru/
  • http://www.mtss.ru/course/
  • http://kitap.net.ru/
  • http://tatar.com.ru/      - belem.ru; tatarile.org.com;
  •  “АНА ТЕЛЕ” онлайн-мәктәбе.

Әдәбият һәм белем бирү чаралары

УМК

Укытучы өчен методик әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

1.  “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”( Төп гомуми белем бирү мәктәбе)  Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова , К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.

2013 ел

2. Р.Р.Нигъмәтуллина

“Татарча да яхшы бел”.Рус телендә урта гомуми белем бирү оешмалары өчен уку әсбабы ( ике кисәктә )

5 нче класс.

Казан.Татарстан китап нәшрияты. 2014ел.

.

1. Гыймадиева Н.С.

“Татар теленнән  изложениеләр”,5-11 сыйныфлар өчен.2006

2. Сафиуллина. Ә.Н.

“Татар орфогрфиясенең кыен очракларына дидактик материал”.2008

3. Фатыйхова Р.Н.“Татар теленнән  диктантлар,контроль  эшләр,тестлар”.2009

4. Нигъмәтуллина Р.Р. “Татарча да яхшы бел”. 5 нче  класста татар теле дәресләре.Рус телендә сөйләшүче балаларны укыту  өчен методик кулланма.2010

5.  Нигъмәтуллина Р.Р.“Татарча да яхшы бел”.

Контроль тестлар һәм текстлар.

5 нче класслар. Казан. Татарстан китап нәшрияты.

2013 ел.

6.  Хайдарова . Р.З. «Научно-педагогические аспекты билингвального образования в Республике Татарстан» Набережные Челны, 2006.

7. Ф.Ф.Харисов

 «Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни-методик нигезләре» Казан, “Мәгариф”, 2002.

8.Яр Чаллы шәһәре 32 нче гомуми урта белем бирү мәктәбе укытучыларының эш тәҗрибәсе.2014

9.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы өстәмә профессиональ белем бирүче дәүләти автономияле мәгариф оешмасы “Татарстан Республикасы мәгарифне үстерү институты”

“Әдәбият” предметын укыту үзенчәлекләре.

Татар әдәбияты буенча башлангыч,төп,урта гомуми белем бирү программаларын гамәлгә куя торган педагогик хезмәткәрләр өчен тәкъдимнәр. Казан,2014.

10. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф»  журналлары

1. Асия Гыйләҗетдинова “Татар телен өйрәнүчеләр өчен текстлар”.”Яңалиф” нәшрияты,2004

2.Р.Р.Нигъмәтуллина «Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр һәм күнегүләр җыентыгы “ Яр Чаллы, 2005

3. Р.С.Нурмухаметова

“Сборник правил по татарскому языку для русскоязычных учащихся.”2008

4.Ч.М.Харисова “Татарский язык”.Справочник.2009

5.Н.М.Хәсәнова,В.Г.Факеева“Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр һәм күнегүләр җыентыгы “

2 кисәк. Яр Чаллы, 2005

6.Р.Р.Нигъмәтуллина “Татарча да яхшы бел”.Аудиокушымта.5нче класс.2008

Сүзлекләр:

-Ф.А.Ганиев “Татарско-русский словарь”Казань.Татарское книжное издательство,1988

-М.И.Махмутов “Школьный русско-татарский словарь” Казань.Татарское книжное издательство,1989

-Ф.А.Ганиев “ Татар теленең орфографик сүзлеге.”Казан. “Раннур” нәшрияты ,2002

-Нәкый Исәнбәт” Татар теленең  фразеологик  сүзлеге”

Яр Чаллы.”Идел-йорт”нәшрияты.2001

-Ф.С.Сафиуллина «Базовый татарско - русский и русско-татарский словарь для школьников» Казань, ТаРИХ, 2007

-Ф.С.Сафиуллина,Л.М.Ризванова

“Татар теленең  синонимнар сүзлеге.” ”Хәтер”Казан,1997

-Хәлил Сәлимов. “Татар теленең орфоэпик сүзлеге.”

Чаллы.”КАМАЗ”нәшрияты,1995

“Көмеш кыңгырау”, «Татарстан яшьләре» , «Шәһри Чаллы» газеталары, «Мәйдан» журналы



Предварительный просмотр:

”Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32нче урта гомуми белем  мәктәбе”

муниципаль бюджет гомуми белем бирү учреждениесе

                                                                              29 август 2014 ел № 1

                                                                                                                                                                                                      педагогик киңәшмәнең

                                                                                                                                                                                     карары белән

                                                                                                                                                                                                        РАСЛАНДЫ

                                                                                                                                                                                                Мәктәп директоры

       _________Рагузина В.И.

2014 елның  29август

                                                                                                                                                                                                     №  354  боерыгы белән

                                                                                                                                                                                             гамәлгә кертелде                                                                                                                                                                                                                                            

                                                                                                                   

Татар теленнән

эш программасы

 (рус  телле балалар өчен)

 11 нче сыйныф

(атнага 1сәгать,елга 34 сәгать)

Төзүче: Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсим кызы,

югары кв.категорияле  татар теле һәм әдәбияты укытучысы

КИЛЕШЕНДЕ

Директор урынбасары ________ Талипова. Г. Н.

КАРАЛДЫ

МБ утырышы

28 август 2013 ел, беркетмә №1

МБ җитәкчесе ___________ Хәсәншина Р.М.

Яр Чаллы

2014

Аңлатма язуы

           Татар теленнән 11 нче класс өчен эш программасы “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”( Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбе)  Төзүче-авторлары:

 Р. З. Хәйдәрова К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.2013 ел- нигезендә “Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32 нче урта гомуми белем   мәктәбе” гомуми белем муниципаль  учреждениесенең 2014/2015 нче уку елына уку-укыту планына туры китереп төзелде. 

        Программа елга 34 сәгатькә,  атнага 1 сәгать исәбеннән  төзелде, шулардан  укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләрен тикшерү төрләренә 10 сәгать бирелә (4 контроль эш, 4 сүзлек диктанты, 1 изложение, ел ахырында- йомгаклау контроль эше).

        Татар теле, дәүләт теле буларак, барлык  урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләрендә төп уку предметларының берсе булып тора. Рус балаларына татар теле укыту, ана теле укыту белән беррәттән, аларның филологик белемнәрен киңәйтә һәм коммуникатив культурасын үстерә. Рус телле балаларга татар теле укытуның төп максаты Татарстан республикасында дәүләт теле дип игълан ителгән татар телендә иркен сөйләшә алган билингваль шәхесләр формалаштыру.  Системалы-эшчәнлекле юнәлешкә туры килә торган коммуникатив технология төп укыту ысулы буларак кулланыла. Рус телле балаларны татар сөйләменә коммуникатив технология  нигезендә өйрәтү процессы  цикллылыкка корылган: укучылар, нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу  максатыннан мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиеш.   Программа эчтәлеге укучыларның мәктәп уку-укыту программасына туры килә торган белем - күнекмәләрне үзләштерүенә юнәлдерелгән. 11нче сыйныфта татар сөйләменә өйрәтү максатынна 4 тема буенча (“Белем һәм тормыш”, “ Татарстан тарихы”,  “Беренче хисләр, гаилә кору”, “Әдәбият-сәнгать дөньясында”)  лексик  материал сайланды һәм ул тематик планда күрсәтелде. Түбәндәге грамматик материал үзләштерү өчен  алынды:

                 Тартык һәм сузык авазлар.Лексик берәмлекләрнең күчерелмә мәгънәләре, башка сүзләр белән бәйләнешкә керү үзенчәлекләре . Фразеологизмнар. Антоним, синоним, омонимнарны сөйләмдә урынлы куллану. Сүз ясалыш ысуллары. Татарча-русча, русча-татарча һәм башка төр сүзлекләрдән файдалану.

Аерым сүз төркемнәренә хас грамматик формаларның татар һәм рус телләрендә тәңгәл килү-килмәвен белү; татар телендә фигыльнең вид категориясе булмавы һәм аның аналитик  формалар белән бирелеше;  бәйлек һәм бәйлек сүзләрнең татар телендә сүздән соң килүе; татар телендә саннарның һәм сыйфатларның исем янында төрләнмәве .

Җөмләдә сүзләрне бәйләүче чараларны гамәли куллана белү.

Татар телендәге хикәя җөмләнең хәбәр белән тәмамлану үзенчәлеген истә тотып, сөйләм оештыра алу.

Иярченле кушма җөмләләрнең сөйләмдә актив кулланыла торган  төрләреннән файдалана алу.

 Бер үк фикерне төрле синтаксик калыплар белән белдерә алу. 

Татар телен  укыту 11  нче сыйныфта концентрик юнәлештә оештырыла, ягъни 5-9 нчы сыйныфлардагы укыту предметының эчтәлеге-өйрәнелгән лексик-грамматик материал  тирәнәйтелеп кабатлана. Сөйләм төрләренә (тыңлап аңлау, сөйләү, уку, язу) үзара бәйләнештә өйрәтү төп таләпләрнең берсе булып тора. Агымдагы контроль төрләре булып  тыңлап  аңлау, ситуатив күнегүләр, диалог, монолог тора.

        Эш  программасын тормышка ашыруда  З.Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева төзегән 11 нче сыйныфлар өчен  “Татар теле” дәреслеге

 (Казан,2010)        кулланыла.


Программаның эчтәлеге

Бүлекләр.

Темалар

Дәрес саны

к/ эш

Йомгаклау контроль эше

Изло-

жение

Сүзлек диктанты

Барлык дәрес саны

Фонетика . Лексикология.Кабатлау.

1

Морфология.

Исем. Исемнәрнең килеш белән төрләнеше.Тартымлы исемнәрнең килешләр белән төрләнеше.

3

1

               4

Сан төркемчәләре

1

1

1

Хикәя фигыльнең заман формалары.

Хәзерге заман хикәя фигылнең юклык формасы.Билгесез киләчәк заман хикәя фигыль.Хикәя фигылнең үткән заман формасы.

4

1

5

Сыйфат фигыльнең заманнары

1

1

Шарт фигыль

1

1

1

Хәл фигыль

1

1

2

Зат алмашлыкларының килеш белән төрләнеше

1

1

Бәйлекләр һәм бәйлек сүзләр

Бәйлек сүзләрнең килешләрдә төрләнеше.Кисәкчәләр, кисәкчәләрнең дөрес язылышы. Бәйлек  сүзләрнең төрле килешләрдә кулланылышы

Кисәкчәләр,бәйлекләрнең җөмләдә кулланылышы.

4

1

4

Синтаксис.Пунктуация.

Сүзтезмәләр ( исем һәм фигыль сүзтезмәләр, сыйфат һәм сан сүзтезмәләр)

2

2

Җөмләнең баш кисәкләре. Җөмләнең иярчен кисәкләре.Ия белән хәбәр арасында сызык кую.

2

1

1

4

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр. Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре.

Кушма җөмләләр.

3

1

3

Туры сөйләм

1

1

Рәсми кәгазьләр

1

1

2

Фразеологизмнарны кабатлау

1

1

Гомумиләштереп  кабатлау

1

1

Барлык дәресләр саны

28

4

1

1

4

34

     

         

2014/2015 нче уку елына

Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсим кызының

11нче сыйныфның  рус төркемнәре өчен татар теленнән

календарь-тематик планы

            План  “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”на Урта (тулы) гомуми белем

 бирү мәктәбе) нигезләнеп         язылды. Төзүче-авторлары:Р. З. Хәйдәрова К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова.

 Татарстан   Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.2013 ел.

Фән

Сый

ныф

Барлык сәгать-

ләр саны

Атнага сәгать-

ләр саны

Тикшерү характерындагы язма эшләр

Дәреслек, авторы , елы

Татар

теле

11А

34

1

Контроль эш

Йомгаклау контроль эше

Сүзлек диктанты

Изложе

ние

 

               Татар теле.

Р.З.Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева

Казан. ”Мәгариф”нәшрияты,2010 ел

     

 4        

1

4

1

 2014-2015нче уку елына методик тема

Шәһәрнең методик темасы

Мәктәпнең методик темасы

Укытучының  методик темасы

Белем бирү сыйфатын күтәрүдә  педагогның  һөнәри  үсеш механизмы  буларак  белем бирү оешмаларында  методик эшне  камилләштерү.

  Мәктәптә белем бирү  сыйфатын күтәрү       факторы буларак Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында уку-укыту процессын оештыруга заманча якын килү.

 Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында белем бирү сыйфатын күтәрү факторы буларак татар теле һәм әдәбияты дәресләрен коммуникатив технология нигезендә оештыру.

Дәрес   саны

Укыту материалының темасы

Сәгать     саны

Үткәрү вакыты

                   Көтелгән  нәтиҗәләр

Контроль

План

Факт

белем

күнекмә

Гомум күнекмәләр һәм уку эшчәнлеге ысуллары

Фонетика. Лексикология.

1

Фонетика.

Лексикология.

Кабатлау.

1

01.09

Сузык һәм тартык авазлар. Сүзнең лексик мәгънәсе

Татар теленең барлык авазларын дөрес әйтә белү Сөйләмдә коммуникатив максатка туры килгән гади тотрыклы гыйбарәләр, клишелар куллану.

Татар теленең барлык авазларын дөрес әйтә белү. Хәрефләр белдергән авазларны транскрипция билгеләре белән язу.

Морфология

2

Исем.Исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

1

08.09

Исемнәрнең килеш белән төрләнешен кабатлау

Алган белемнәрне сөйләмдә ныгыту

Төрле килешләр дәге исемнәрне телдән һәм язма сөйләмдә дөрес куллану

3

Тартымлы исемнәрнең килешләр белән төрләнеше.

1

15.09

Тартымлы исемнәрнең килешләр белән төрләнеш үзенчәлекләре

Тартымлы исемнәрне килешләр белән дөрес төрләндерә белү

Төрле килешләрдәге исемнәрне телдән һәм язма сөйләмдә дөрес куллану

4

Кереш  контроль  эш. Мөстәкыйль сүз төркемнәре.

1

22.09

үткән уку елында һәм алдагы дәресләрдә өйрәнелгән, үзләштерелгән лексик-грамматик материалның үзләштерү дәрәҗәсен тикшерү

Алган белемнәрне язма сөйләмдә куллану

үткән уку елында һәм алдагы дәресләрдә өйрәнелгән, үзләштерелгән лексик-грамматик материал

ны үзләштерү дәрәҗәсен тикшерү

к/эш

№ 1

5

Хаталар өстендә эш.                          Исем ясагыч кушымчалар.

1

29.09

Лексиканы, сөйләм телен баету

Исем ясагыч кушымчаларны истә калдыру

аңлап урынлы куллану

6

Сүзлек диктанты

 Сан төркемчәләре.

1

06.10

Бүлем, җыю, тәртип саннарының ясалышын искә төшерү

Сан төркемчәләрен ясаучы кушымчаларны истә калдыру

мәгънәсен дөрес аңлап куллану

Сүзлек

диктанты

№ 1

8

 Хикәя фигыльнең заман формалары.

1

13.10

Хикәя фигыльнең

заман формаларын  кабатлау

Бирелгән фигыльне төрләндерә белү

  язма һәм телдән сөйләмдә дөрес куллана белү.

7

Контроль  эш.

Исем.

1

20.10

Өйрәнгән лексик-грамматик материалны тикшерү

Сөйләмдә һәм язма сөйләмдә куллану

аңлап урынлы куллану

к/э

№ 2

9

Хаталар өстендә эш.                                        Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы.

1

27.10

Хәзерге заман  хикәя фигыльнең зат-сан белән юклыкта төрләнеш кушымчаларын кабатлау

Бирелгән фигыльне төрләндерә белү

 сөйләмдә хәзерге  заман хикәя фигыльне зат-санда, юклыкта

дөрес куллану

10

Билгесез киләчәк заман хикәя фигыль.

1

10.11

Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльләрнең мәгънәләре,  ясалышы, кулланышы, җөмләдәге урынын искә төшерү

Сүзтезмә, җөмлә төзелеше өстендә эш, тәрҗемә итү күнекмәләре

Материалны аңлап урынлы куллану.

11

Хикәя фигыльнең үткән заман формасы

1

17.11

Хикәя фигыльнең

үткән заман формаларын  кабатлау

Бирелгән фигыльләрне  төрләндерә белү һәм тәрҗемә итү күнекмә

ләре булдыру

  Язма һәм телдән сөйләмдә дөрес куллана белү.

12

 Сыйфат фигыльнең заманнары.

1

24.11

Сыйфат фигыльнең заманнарын кабатлау.Өйрәнгән лексиканың үзләштерү дәрәҗәсен тикшерү

Лексиканы кабатлау, җөмләдә сүзләр тәртибен, өйрәнелгән грамматик материалны ныгыту

Дөрес куллану күнекмәләрен үстерү

13

Шарт фигыль.

Сүзлек диктанты

1

01.12

Өйрәнгән лексиканың үзләштерү дәрәҗәсен тикшерү

Лексиканы кабатлау,  өйрәнелгән грамматик материалны ныгыту

Тәрҗемә итү күнекмәләрен үстерү

Сүзлек

диктанты

 № 2

14

Хәл фигыль төрләре.

1

08.12

Хәл фигыльләрнең мәгънәләрен аңлап, сөйләмдә дөрес куллану

Сүзтезмәләр , җөмләләр төзү

ситуациягә карап урынлы куллану

15

Контроль эш. Фигыль.

1

15.12

Өйрәнгән лексик-грамматик материалны тикшерү

Сөйләмдә һәм язма сөйләмдә куллану

аңлап урынлы куллану

к/э

№ 3

16

Хаталар өстендә эш.                                           Зат  алмашлыкларының килеш белән төрләнүе.

1

22.12

килешләрдә төрләндерү. Кушымчаларны истә калдыру.

лексиканы кабатлау,  өйрәнелгән грамматик материалны ныгыту

Тәрҗемә итү күнекмәләрен үстерү

17

Бәйлекләр, бәйлек сүзләр.

1

12.01

Баш, иялек, юнәлеш килешләрен таләп итүче бәйлек сүзләрне дөрес куллану

алган белемнәрне сөйләмдә ныгыту

Үз фикереңне белдергәндә  бәйлекләр, бәйлек сүзләрне актив куллана белү.

18

Бәйлек  сүзләрнең төрле килешләрдә кулланылышы

1

19.01

Үткән материал

ның аңлашылмый калган урыннарын ныгыту.

Язма сөйләмне үстерү, хатасыз булдыру өстендә эш

Дөрес, грамоталы язу.

19

Кисәкчәләр .

Кисәкчәләрнең  дөрес язылышы.

1

26.01

Кисәкчәләрнең  дөрес язылышын кабатлау.

язма сөйләмдә дөрес куллану

Сөйләмдә дөрес куллану

20

Бәйлек һәм кисәкчәләрнең  җөмләдә

кулланылышы

Сүзлек диктанты.

1

02.02

өйрәнгән лексиканың үзләштерү дәрәҗәсен тикшерү

Лексиканы, өйрәнелгән грамматик материалны ныгыту

Алган белемнәрне язма сөйләмдә дөрес куллана белү

Сүзлек

диктанты  №3

Синтаксис. Пунктуация.

21

 Исем  сүзтезмәләр.                                   Фигыль  сүзтезмәләр.

1

09.02

Сүзтезмәләрнең төрләрен өйрәнү

сүзләр арасындагы бәйләнешне тикшерү

дөрес куллана белү.

22

 Сыйфат һәм сан сүзтезмәләр.

1

16.02

Сүзтезмәләрнең төрләрен өйрәнү

сүзләр арасындагы бәйләнешне тикшерү

Өйрәнелгән чараларны татар сөйләмендә урынлы һәм дөрес  куллана белү.

23

Җөмләнең баш кисәкләре.

1

23.02

Баш һәм иярчен кисәкләрне кабатлау

лексиканы кабатлау,  өйрәнелгән грамматик материалны ныгыту

Баш һәм иярчен кисәкләрне табү, дөрес билгеләү

24

 Изложение “Татарстан- туган ягым”.

1

02.03

Алдагы дәресләрдә өйрәнелгән, үзләштерелгән лексик-грамматик материалның ныгыту, хәтер сәләтен үстерү

таный,  куллана белү

Лексик-грамматик

материалны язма сөйләмдә дөрес куллану

Изложе

ние 

25

Җөмләнең иярчен  кисәкләре. Ия белән хәбәр арасында сызык кую.

1

09.03

Ия белән хәбәр арасында сызык куелу очракларын кабатлау

алган белемнәрне язма сөйләмдә ныгыту

Тыныш билгеләрен дөрес куя белү

26

Контроль   эш.

Җөмлә кисәкләре.

1

16.03

Өйрәнгән лексик-грамматик материалны тикшерү

Сөйләмдә һәм язма сөйләмдә куллану

Лексик-грамматик материалны язма сөйләмдә дөрес куллану

к/э

№ 4

27

 Хаталар өстендә эш.

 Җыйнак һәм җәенке җөмләләр. Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре.

1

06.04

Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләрен кабатлау

Төрле җөмлә төрләрен язма сөйләмдә дөрес куллану

Бу  төр җөмләләрнең  кулланылышын активлаш

тыру.

28

Сүзлек диктанты. Җөмлә кисәкләрен кабатлау.

1

13.04

Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен кабатлау

Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен таба белү

Дөрес билгели белү

Сүзлек диктанты.

№4

29

Кушма җөмләләр.

1

20.04

Кушма җөмлә төрләрен кабатлау

Кушма җөмләләр

не язма сөйләмдә дөрес куллану

Иярченле кушма җөмләләрнең үзенчәлекле синтетик төрен таба белү,бу төр җөмләләрнең  кулланы-

лышын активлаштыру.

30

Туры сөйләм.

1

27.04

Туры сөйләм белән сөйләмне баету

язма сөйләмдә куллану

Тексттан таба, дөрес яза белү

31

Рәсми кәгазьләр.

1

04.05

Гариза, автобиография,

характеристика, резюме яза белүне ныгыту

Өйрәнелгән лексик-грамматик материал

ны кулланыш

ка кертү

Рәсми кәгазьләрне дөрес яза белү, фикерең

не белдергәндә актив сүзлекне куллана белү.

32

Йомгаклау контроль эше

1

11.05

Өйрәнелгән, үзләштерел

гән лексик-грамматик материалның үзләштерү дәрәҗәсен тикшерү

Алган белемнәрне язма сөйләмдә куллану

Лексик-грамматик материалны аңлап урынлы куллану

Контроль эш

33

Хаталар өстендә эш. Фразеологизмнарны кабатлау.

1

18.05

Фразеологизмнарны рус теле аша чагыштырып кабатлау

Фразеологизмнарны җөмләләрдә дөрес куллану

 сөйләмдә аңлап

дөрес куллану.

34

 Гомумиләштереп йомгаклау.

    1

23.05

Өйрәнгән лексик-грамматик материалны кабатлау

алган белемнәрне сөйләмдә ныгыту

Өйрәнгән лексик-грамма

тик материалны телдән һәм язма сөйләмдә дөрес куллану

                                   

Язма эшләр графигы

Эш төрләре

Сәгать саны

Дата

календарь

фактик

Контроль   эшләр

4

15.09

13.10

08.12

16.03

Йомгаклау контроль эше

1

11.05

Сүзлек диктанты

4

06.10

01.12

02.02

13.04

Изложение

1

02.03

Укучыларның белем һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары

Язма эшләрне тикшерү һәм бәяләү

Укучыларның тел һәм сөйләм материалын үзләштерү дәрәҗәсен     тикшерү өчен,татар теле дәресләрендә төрле язма эшләр үткәрелә.

Рус телле укучылар өчен татар теленнән язма эшләр ике төркемгә бүленә:

     1.Өйрәтү характерындагы эшләр (изложение, сочинение);

     2.Контроль эшләр (сүзлек диктанты; хәтер, күрмә, иҗади диктантлар).

         Диктант яздыру өчен, төрле характердагы материал (аерым сүзләр, аерым җөмләләр, бәйләнешле текст) сайланырга мөмкин. Диктант яздыру өчен сайланган бәйләнешле текст уртача авырлыкта, лексикасы,эчтәлеге һәм грамматик төзелеше ягыннан укучыларга аңлаешлы булырга тиеш, ә инде үзләштерелмәгән сүзләр очраса, укытучы аларны тактага яза һәм аңлата. Язма эшләрне тикшергәндә, укытучы аларның эчтәлеген бәяли, укучыларның орфографик һәм пунктуацион хаталарын төзәтә. Күп эшләрдә бер үк төрле хата кабатланса, укытучы бу материалны тагын бер тапкыр аңлатырга тиеш. Сүз берничә урында дөрес, ә аерым бер урында хаталы язылган булса, бу ялгыш дип саналмый. Бер үк хата берничә сүздә кабатланса, бу бер ялгыш дип исәпләнә.

        Язма контроль эшләр өчен барлык укучыларның билгеләре сыйныф журналына куела. Өйрәтү характерындагы язма эшләргә килгәндә, сыйныф журналына бары тик уңай билгеләр генә куела.

Сүзлек диктанты һәм аны бәяләү

Сыйныф

Сүзләр саны

11

28-30

Пөхтә, төгәл һәм орфографик хатасыз язылган эшкә “5”ле куела.

Пөхтә, төгәл язылган, әмма 1-3 төзәтүе яки 1-2 орфографик хатасы булган эшкә “4”ле куела.

Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4-5 төзәтүе яки 3-5 орфографик хатасы булган эшкә “3”ле куела.

Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 6 яки артыграк  орфографик хатасы булган эшкә “2”ле куела.

Изложениеләрне бәяләү

Изложение яздыру өчен, хикәяләү, тасвирлау һәм фикер йөртү характерындагы текстлар яки өзекләр алына. Алар рус телле балаларга аңлаешлы булырга, аларның яшь үзенчәлекләренә туры килергә һәм бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен үстерүне истә тотып сайланырга тиеш.

Укылган яки тыңланган текст белән эшләү барышында укучыларның фикер йөртүләренә, текст эчтәлегеннән чыгып, нәтиҗәләр ясый белүләренә, сүз байлыгыннан һәм җөмлә калыпларыннан урынлы файдалана алуларына төп игътибар бирелә:

сыйныфлар

Уку елы башында

(сүзләр саны)

Уку елы ахырында

(сүзләр саны)

11

175-180

190-210

Тыңланган текстның эчтәлеге тулы, эзлекле һәм дөрес  язылган, 1 орфографик. 1 пунктуацион  яки 1 грамматик хаталы эшкә “5”ле куела.

Тыңланган текстның эчтәлеге тулы эзлекле һәм дөрес  язылган, ләкин 1-2 эчтәлек ялгышы җибәрелгән, 2-3 орфографик. 2-3 пунктуацион  яки 2-3 грамматик хаталы эшкә “4”ле куела.

Тыңланган текстның эчтәлеге өлешчә эзлекле язылган, 4-5 орфографик. 4 пунктуацион  яки 4-5 грамматик хаталы эшкә “3”ле куела.

Тыңланган текстның эчтәлеге бөтенләй ачылмаган һәм эзлекле язылмаган, 6 дан артык орфографик. 5 тән артык  пунктуацион  яки 6 дан артык грамматик хаталы эшкә “2”ле куела.

Сочинениеләрне бәяләү

 Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы ачылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион  яки 2 грамматик хаталы эшкә “5”ле куела. Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган , ләкин  2-3 эчтәлек ялгышы, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион  хаталы эшкә “4”ле куела.Тәкъдим ителгән темага өлешчә язылган , эчтәлеге тулысынча ачылмаган, 4-5 орфографик, 4-5 пунктуацион  һәм грамматик хатасы булган эшкә “3”ле куела.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле  язылмаган , эчтәлеге  ачылмаган, 6дан артык орфографик, 6дан артык пунктуацион һәм грамматик хатасы булган эшкә “2”ле куела.

         

Контроль эшләрне  бәяләү.

                Контроль тикшерү материалы  өч өлештән тора (А,В,С)

    А өлешендәге дөрес җаваплар 1 балл, В өлешендәге җаваплар 2 балл, С өлешендәге җаваплар 3 балл белән бәяләнә.

   C өлеше укучы   сорауны яисә теманы аңлап, җавабын дөрес формалаштырган булса, язма эше мәгънә ягыннан бөтен, бәйләнешле һәм эзлекле:

логик хаталар юк, язмада эзлеклелек бозылмаган

3балл

Сөйләмгә кагылышлы 4 хатасы  бар.

2балл

5-6 хатасы бар.

1балл

Хаталарының саны 6 дан артык.

0,5балл

        90-100%-“5”ле

        78-89%-“4”ле

        60-77%-“3”ле

        60% тан ким булса,”2”ле куела

Тел чаралары һәм аларны куллану күнекмәләре

Фонетика. Орфоэпия. Графика.

                Язу һәм укуның төп кагыйдәләрен, программада бирелгән сүзләрнең әйтелешен һәм язылышын белү.

 Татар теленең барлык авазларын дөрес әйтә белү. Хәрефләр белдергән авазларны транскрипция билгеләре белән язу.

 Җөмләләрнең ритмик-интонацион үзенчәлекләренә карап, төрләрен (хикәя, боеру, тойгылы) аера белү.

Лексикология. Сүз төзелеше һәм ясалышы.

Телдән һәм язма сөйләмдә программага кертелгән лексик берәмлекләрне дөрес әйтү һәм куллану.

Сөйләмдә коммуникатив максатка туры килгән гади тотрыклы гыйбарәләр, клишелар куллану.

Грамматика.

                Аерым сүз төркемнәренә хас грамматик формаларның татар һәм рус телләрендә тәңгәл килү-килмәвен белү: татар телендә исемнең род категориясе булмавы һәм аның лексик берәмлекләр белән бирелеше; татар телендә исемнең тартым категориясе булуы һәм аның рус телендә бирелеше; татар телендә хикәя фигыльнең заман формаларының мәгънәви үзенчәлекләре; татар телендә фигыльнең вид категориясе булмавы һәм аның аналитик  формалар белән бирелеше; татар телендә сыйфатның сыйфатланмыш белән ярашмавы; бәйлек һәм бәйлек сүзләрнең татар телендә сүздән соң килүе; татар сөйләмендә кисәкчәләрнең препозитив (иң,үтә, тома, шыр, әллә) һәм постпозитив (түгел, бит, инде, әле,гына/генә, кына/кенә, ук/үк) булуы; татар телендә саннарның һәм сыйфатларның исем янында төрләнмәве (өч малайда- у трех мальчиков; бишенче сыйныфта в пятом классе; җиде баланың у семи детей, матур бинада — в красивом здании); микъдар саны белән янәшә килгәндә, исемнәрнең сан белән төрләнмәве.

Синтаксис. Пунктуация.

Җөмләдә сүзләрне бәйләүче чараларны гамәли куллана белү.

Татар телендәге хикәя җөмләнең хәбәр белән тәмамлану үзенчәлеген истә тотып, сөйләм оештыра алу.

Татар җөмләсендә сөйләм яңалыгының хәбәр алдында урнашуын белү. (Бүген безгә кунаклар килә. Кунаклар безгә бүген килә. Кунаклар бүген безгә килә).

Иярченле кушма җөмләләрнең сөйләмдә актив кулланыла торган  төрләреннән файдалана алу. Синтетик иярчен җөмләләрнең һәрвакыт баш җөмлә алдыннан килү үзенчәлеген истә тотып, сөйләм оештыра алу.

 Бер үк фикерне төрле синтаксик калыплар белән белдерә алу.

         Язма сөйләмдә тыныш билгеләрен дөрес куя белү.

Укучылырның  белем, осталык һәм күнекмәләренә төп таләпләр

 Гомуми урта белем бирү мәктәбен тәмамлаганда, 11 нче сыйныфларны тәмамлаучы укучының түбәндәге белемнәргә ия булуы күздә тотыла:

        1.Тыңлап аңлау.  Әңгәмәдәшеңнең татарча   сөйләмен тулысынча аңлау; теле-, радиотапшыруларны тыңлап, өлешчә аңлау.

        2. Диалогик сөйләм. Аралашу процессында төрле репликаларны кулланып, үз фикереңне әңгәмәдәшеңә аңлата белү; конкрет проблема буенча әңгәмәдәшең белән бәхәсләшә һәм

үз фикреңне дәлилли белү; программада тәкъдим ителгән проблема буенча әңгәмәдәшләрең белән аралашуга чыгу.

        3. Монологик сөйләм. Гади һәм программада күрсәтелгән кушма җөмләләрне кулланып, тормышта булган хәлләр, ишеткән яңа мәгълүматлар, үзеңне борчыган проблемалар

турында хәбәр итә белү, программада тәкъдим ителгән әхлакый проблемалар буенча үз фикереңне белдерә белү.

        4.Уку. Программада тәкъдим ителгән текстларны, татар теленең әйтелеш нормаларын саклап,  сәнгатьле һәм аңлап уку,  укыган текстның эчтәлеген логик бөтеннәргә бүлә белү, план төзи белү.

         5.Язу. Укылган әсәр герое турында үз фикереңне язу; күргән һәм ишеткән турында хикәяләп язу; рәсми кәгазьләрне (гариза, автобиография, характеристика, резюме) яза белү; әхлакый проблемага карата үз фикерләреңне язу, иҗади биремнәр эшләү.

Әдәбият һәм белем бирү чаралары

УМК

Укытучы өчен методик әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

1.   “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”  ( Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбе)  Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.2013 ел)

2. Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева ”Татар теле” .Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең  11нче сыйныфы өчен татар теле дәреслеге.

 Казан ”Мәгариф” нәшрияты,

2010 ел

.

1. Н.С.Гыймадиева

“Татар теленнән  изложениеләр”,5-11 сыйныфлар өчен. 2006

2. Ә.Н.Сафиуллина

“Татар орфогрфиясенең кыен очракларына дидактик материал”.2008

3. Р.З.Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева  “ Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле һәм уку дәресләре оештыру өчен тематик план”.11 нче сыйныф. Укытучы өчен методик ярдәмлек. 2009

4 Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту”. 11 нче сыйныф. Укытучы өчен методик ярдәмлек. 2010

5. Р.З.Хайдарова «Научно-педагогические аспекты билингвального образования в Республике Татарстан» Набережные Челны, 2006

6. Ф.Ф.Харисов

 «Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни-методик нигезләре» Казан, “Мәгариф”, 2002.

7.Яр Чаллы шәһәре 32 нче гомуми урта белем бирү мәктәбе укытучыларының эш тәҗрибәсе.2006

8.Яр Чаллы шәһәре мәгариф идарәсе

«Төп һәм урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәпләрендә рус телендә сөйләшүче балаларны татар теленә өйрәтүдә көтелгән нәтиҗәләр һәм аларны бәяләү»

 Яр Чаллы, 2004

9. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф»  журналлары, “Мәгърифәт ” газеталары

  • http:/mon.tatar.ru саитМОиН РТ

1. Асия Гыйләҗетдинова

“Татар телен өйрәнүчеләр өчен текстлар”.

”Яңалиф” нәшрияты,2004

2.Р.Р.Нигъмәтуллина «Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр һәм күнегүләр җыентыгы “

Яр Чаллы, 2005

3. Р.С.Нурмухаметова

“Сборник правил по татарскому языку для русскоязычных учащихся.”2008

4.Ч.М.Харисова

“Татарский язык”.Справочник.2009

5.Н.М.Хәсәнова,В.Г.Факеева

“Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр һәм күнегүләр җыентыгы “

2 кисәк. Яр Чаллы, 2005

6.Ф.С. Сафиуллина К.С.Фәтхуллова Н.Г.Сазонова “Татар теленнән контроль эшләр һәм тестлар”. Гомуми урта белем бирүче рус мәктәпләренең 5 – 11 сыйныфлары өчен ярдәмлек. Казан – ТаРИХ, 2003

Сүзлекләр:

Ф.А.Ганиев “Татарско-русский словарь”Казань.Татарское книжное издательство,1988

-М.И.Махмутов “Школьный русско-татарский словарь” Казань.Татарское книжное издательство,1989

Ф.А.Ганиев “ Татар теленең орфографик сүзлеге.”Казан. “Раннур” нәшрияты ,2002

-Нәкый Исәнбәт” Татар теленең  фразеологик  сүзлеге”

Яр Чаллы.”Идел-йорт”нәшрияты.2001

-Ф.С.Сафиуллина «Базовый татарско- русский и русско-татарский словарь для школьников» Казань, ТаРИХ, 2007

Ф.С.Сафиуллина,Л.М.Ризванова

“Татар теленең  синонимнар сүзлеге.” ”Хәтер”Казан,1997

Хәлил Сәлимов. “Татар теленең орфоэпик сүзлеге.”

Чаллы.”КАМАЗ”нәшрияты,1995

  “Көмеш кыңгырау”,

«Татарстан яшьләре» , «Шәһри Чаллы» газеталары, «Мәйдан» журналы

Электрон ресурслар:

            -http://edu.tatar.ru/

- http://www.suzlek.ru/

-http://www.mtss.ru/course/

-http://kitap.net.ru/

-http://tatar.com.ru/

     - belem.ru; tatarile.org.com);

 -“АНА ТЕЛЕ” онлайн-мәктәбе.



Предварительный просмотр:

”Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32нче урта гомуми белем  мәктәбе”

муниципаль бюджет гомуми белем бирү учреждениесе

29 август 2014 ел №1                                                                                                                                                                                                                                                                              педагогик киңәшмәнең

                                                                                                                                                                                    карары белән

                                                                                                                                                                                                        РАСЛАНДЫ

                                                                                                                                                                                                 Мәктәп директоры

       _________Рагузина В.И.

                                                                                                                                                                                                    2014 елның  29август

                                                                                                                                                                                                         №  354  боерыгы белән

                                                                                                                                                                                               гамәлгә кертелде

Татар әдәбиятыннан

эш программасы

 (рус  телле  балалар өчен)

11 нче сыйныф

(атнага 2сәгать,елга 68 сәгать)

Төзүче: Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсим кызы,

югары кв.категорияле  татар теле һәм әдәбияты укытучысы

КИЛЕШЕНДЕ

Директор урынбасары ________ Талипова. Г. Н.

КАРАЛДЫ

МБ утырышы

28 август 2014 ел, беркетмә №1

МБ җитәкчесе ___________ Хәсәншина Р.М.                                                        

Яр Чаллы

2014

Аңлатма язуы

               Татар әдәбиятыннан 11 нче сыйныф  өчен эш программасы Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбе) - Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Казан, 2013ел - нигезендә “Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 32 нче урта гомуми белем   мәктәбе” гомуми белем муниципаль  учреждениесенең 2014/2015 нче уку елына уку-укыту планына туры китереп төзелде.

Татар әдәбияты барлык  урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләрендә төп уку фәннәренең берсе булып тора.    Мәктәпнең укыту планында 11 сыйныфта атнага 2 сәгатьтән ,еллык 68 сәгать, шул исәптән  укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләрен тикшерү төрләренә 11 сәгать бирелә (2 шигырь ятлау, 3 диалог, 3 монолог, 2 сочинение, ел ахырында- диалог формасында йомгаклау контроль эше  ).

          Рус балаларына татар теле һәм әдәбиятын укыту, ана теле һәм әдәбиятын укыту белән беррәттән, аларның филологик белемнәрен киңәйтә һәм коммуникатив культурасын үстерә.

Укытуның максаты – иҗади фикерләүче, инициативалы, иҗтимагый тормышта актив катнашучы, белемле, ике дәүләт һәм чит телләрдә дә иркен сөйләшеп аралашучы билингваль (полилингваль) шәхес  тәрбияләү. 

                  Әдәбият укытуның төп бурычлары:

             -рус һәм татар әдәбияты әсәрләрен чагыштыра белүне формалаштыру;

                         -әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү күнекмәләрен үстерү;  -аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);

                                     -Татарстан Республикасында яшәүче халкларның бәйрәмнәрен, традицияләрен аңларга, хөрмәт итәргә, әдәбият-сәнгать вәкилләренең иҗади казанышлары белән үзенең рухи үсешен баета алу мөмкинлегеннән файдалана белергә өйрәтү.

      Югары баскычта укучылар 5-9 сыйныфларда алган белемнәрен тагын да тулыландыралар, киңәйтәләр, гомумиләштерәләр. Программа эчтәлеге укучыларның мәктәп уку-укыту программасына туры килә торган белем - күнекмәләрне үзләштерүенә юнәлтелгән. Урта баскычта өйрәнелгән темаларга өстәп, укучыларны Татарстанның сәнәгый-икътисади, фәнни һәм мәдәни үсеше, халыкара элемтәләре, Россиядә һәм дөнъяда тоткан урыны, Татарстанның югары уку йортлары, яшьләр арасындагы мөнәсәбәтләр һәм спорт казанышлары турында иркен аралашуга чыгару бурыч итеп куела. Үрнәк программадагы материал эш программасында сакланды һәм  11 нче сыйныфта укыту предметының эчтәлеге түбәндәге темаларны үз эченә ала: “Белем һәм тормыш”, “ Татарстан тарихы”,  “Беренче хисләр, гаилә кору”, “Әдәбият-сәнгать дөньясында”. Программада әдәби әсәрләрнең нигезен  үрнәк программада күрсәтелгән әдәби  әсәрләр  минимумы тәшкил итә. Алар түбәндәгеләр: Г.Кутуй “Тапшырылмаган хатлар”, Г.Әпсәләмов “Ак чәчәкләр”,Туфан “Кайсыгызның кулы җылы?”,“Әйткән идең”, Ф.Яруллин “Иң гүзәл кеше икәнсез”, Т.Миңнуллин”Әниләр һәм бәбиләр”, Р.Миңнуллин.”Ә ни өчен?”, Р.Фәйзуллин.”Алтын балык түгел,гади балык сөйләде”, Батулла “Сөембикә”,М.Маликова”Чәчкә балы”, Р.Байтимеров. Татарстан гимны. Бөек татар копозиторлары-

Н.Җиһанов,С.Гобәйдуллана; атаклы татар җырчылыры һәм артистлары-Х.Бигичев, Ш.Биктимеров турында, татар сәнгате турында материаллар өйрәнү каралган.

 Cистемалы-эшчәнлекле юнәлешкә туры килә торган коммуникатив технология төп укыту ысулы буларак кулланыла. Сөйләм төрләренә (тыңлап аңлау, сөйләү, уку, язу) үзара бәйләнештә өйрәтү төп таләпләрнең берсе булып тора. Агымдагы контроль төрләренә  тыңлап  аңлау, ситуатив күнегүләр, диалог, монолог керә.

                       Бәйләнешле сөйләм телен үстерүне нәтиҗәлерәк һәм мөһимрәк дип санап, укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләрен тикшерү төрләреннән шигырь ятлауны икегә киметү хисабына телдән сөйләм, ягъни диалогик һәм монологик  сөйләм берәргә арттырылды. Бу үзгәреш МБ утырышында 27август 2011 елның № 1 беркетмәсе белән  расланды.

     Эш программасын тормышка ашыруда З.Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева төзегән 11 нче сыйныфлар өчен  “Татар теле” дәреслеге (Казан, 2010)  кулланыла.  

        

                    


                                                                                  Эш  программасының  эчтәлеге

 п/п

             Темалар

             

                Лексика

Тикшерү  төрләре

Өйрәнү өчен әсәрләр

Сәгать саны

Сочинение

Монолог

Диалог

Ятлау

 Йомгаклау контроль эше

1.

Белем һәм тормыш

киләчәк, уку йорты, заман, киләчәк мәктәбе, борчый, икътисади, шәфкатьле, җаваплы.

1

2

1

1

 Ф.Яруллин “Иң гүзәл кеше икәнсез”. Җ.Тәрҗеманов  “Математика укытучысына хат”. В.Хайруллина “Килешләр”. Т.Миңнуллин “Үзебез сайлаган язмыш”. М.Насыйбуллин “Имтихан”;  Г.Әпсәләмов “Ак чәчәкләр”;белем алу,һөнәр сайлау турында  вакытлы матбугат материаллары.

27

2.

Татарстан тарихы

үсеш дәрәҗәсе,  икътисади куәте, дөньякүләм урыны,  өлеш,  бөтендөнья тарихы,  ярышлар, спорт корылмалары

1

Р.Байтимеров.Татарстан гимны;

Р.Фәйзуллин.”Алтын балык түгел.гади балык     сөйләде”;Татар халкы тарихы,казанның тарихи һәм истәлекле урыннары,Татарстанның казанышлары  турында вакытлы матбугаттан алынган текстлар.

12

3

  Беренче хисләр, гаилә кору

 ятим, ятимлек, балалар йорты, меценатлык хәрәкәте, рәхмәтле, бүлешү, картлык, кайгырту, рәнҗү, үкенү, искә алу, оныту, беренчел, аптырау, ялкынланып яну, шелтәләү, чын ярату, ошата, кызыксындыра, коткара, яра, тормыш рәхәтлекләре,көнләшә, көнчел, җаваплылык, катнаш гаилә, үпкәләшү.

1

1

1

Г.Кутуй “Тапшырылмаган хатлар”. Т.Миңнуллин ”Әниләр һәм бәбиләр”.  Батулла “Сөембикә”. Г.Әхтәмова”Берсе ак-берсе чуар” ”; Р.Хафизова “Әни нинди була?”; Нурзиләнең “Сөембикә кыйссасы”.Р.Миңнуллин “Ә ни өчен?”. Г.Мөхәмәтшин “Йөрәктәге эзләр”. М.Маликова”Чәчкә балы”. З.Хәким”Чын ярату”. Х.Туфан “Кайсыгызның кулы җылы?”,“Әйткән идең”. Р.Гаташ “Ирләр булыйк”

25

8

 Әдәбият –сәнгать дөньясында

нигез салучы, бөек,Татар дәүләт академия театры артисты, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе,татар халык көйләре,

данлыклы

1

 Бөек татар копозиторлары- Н.Җиһанов,С.Гобәйдуллана,атаклы татар җырчылыры һәм артистлары-Х.Бигичев, Ш.Биктимеров турында, татар сәнгате турында материаллар.

4

Барлыгы

2

3

2

2

1

68


Ятлау өчен шигырьләр:

1.Ф.Яруллин “Иң гүзәл кеше икәнсез”

2. Х.Туфан “Кайсыгызның кулы җылы? яки “Әйткән идең”

(укучы сайлавы буенча)

Монолог өчен темалар:

1.Мин БДИ га әзерләнәм

2 .Нинди һөнәр сайларга

3.Бәхетле гаилә

Диалог өчен темалар:

1. Төрле һөнәрләр

2. Татарстан Республикасы

Үзләштерү өчен мәҗбүри минимум:

1.Г.Кутуй. “Тапшырылмаган хатлар”.

2.Г.Әпсәләмов. “Ак чәчәкләр”.

3. Х.Туфан “Кайсыгызның кулы җылы?”,“Әйткән идең”.

4. Ф.Яруллин “Иң гүзәл кеше икәнсез”.

5. Т.Миңнуллин”Әниләр һәм бәбиләр”.  

6.Р.Миңнуллин.”Ә ни өчен?”

7. Р.Фәйзуллин.”Алтын балык түгел,гади балык     сөйләде”.

8. Батулла “Сөембикә”.

9. М.Маликова”Чәчкә балы”.

10.  Р.Байтимеров.Татарстан гимны.


Хөснимәрдәнова Илгизә Нәсим кызының

 2014/2015 нче уку елына

11нче сыйныф өчен татар әдәбиятыннан календарь- тематик план.

                План  “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”( Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбе)  нигезендә төзелде. Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова К. С. Фәтхуллова,  Г.М. Әхмәтҗанова. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы. Казан, 2013 ел.

Предмет

Сый

ныф

Барлык сәгатьләр саны

Атнага сәгатьләр саны

Саны

Дәреслек , авторы, елы

Татар

әдәбияты

11А

68

2

диалог

монолог

сочиннене

ятлау

йомгаклау контроль эше

Татар теле.

 Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева.

-Казан: ”Мәгариф” нәшрияты, 2010 ел

2

3

2

2

1

2014-2015нче уку елына методик тема

Шәһәрнең методик темасы

Мәктәпнең методик темасы

Укытучының  методик темасы

Белем бирү сыйфатын күтәрүдә  педагогның  һөнәри  үсеш механизмы  буларак  белем бирү оешмаларында  методик эшне  камилләштерү.

Мәктәптә белем бирү  сыйфатын күтәрү     факторы буларак Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында уку-укыту процессын оештыруга заманча якын килү.

 Федераль дәүләт белем стандартларын үзләштерү шартларында белем бирү сыйфатын күтәрү факторы буларак татар теле һәм әдәбияты дәресләрен коммуникатив технология нигезендә оештыру.

Дәрес саны

саны

Бүлекләр.

Укыту материалының темасы

Сәгать  саны

Үткәрү вакыты

             Көтелгән  нәтиҗәләр

Контроль

план

План

факт

белем

күнекмә

Гомум күнекмәләр һәм уку эшчәнлеге ысуллары

 I . Белем һәм тормыш (27сәг.)

Тема буенча үзләштерелергә тиешле сүзләр һәм сүзтезмәләр: киләчәк, уку йорты, заман, киләчәк мәктәбе, борчый, икътисади, шәфкатьле, җаваплы.

1

Яңа уку елы котлы булсын!

1

03.09

“Җәй” темасына кагылышлы лексиканы искә төшерү. Җәйге ял турында әңгәмә үткәрү,

Алдагы елларда өйрәнелгән лексик-грамматик материалны ныгыту, тема буенча әңгәмәдә катнашу,

Җәйге ял турында сөйләшү.

2

Ф. Яруллин иҗаты белән танышу.

1

05.09

Шагыйрьнең иҗатын өйрәнү

Шагыйрьнең иҗатын белү

Биографияне сөйли белү

3

Ф.Яруллинның

 ”Иң гүзәл кеше икәнсез”шигыре.

1

10.09

Эчтәлек белән таныштыру

Сәнгатьле уку

Яттан сөйләү, укытучы һөнәре турында сөйли белү.

ятлау

№ 1

4

Җ.Тәрҗемановның

”Математика укытучыларына хат”

тексты.

1

12.09

Яңа сүзләр белән танышу

Сорауларга аңлап җавап бирү

яңа лексиканы урынлы куллану

5

Җ.Тәрҗемановның тормышы,иҗаты.

1

17.09

Әсәрдә бирелгән атаклы шәхесләр

Кыскача эчтәлеген сөйли белү.

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү.

6

В. Хайруллинаның “Килешләр” шигыре.

1

19.09

Эчтәлек белән таныштыру

Сәнгатьле уку, сорауларга аңлап җавап бирү

Сәнгатьле уку.

7

Т.Миңнуллинның биографиясе .

”Үзебез сайлаган язмыш” драмасыннан өзек.

1

24.09

Драматургның биографиясе һәм иҗаты белән танышу. Өзекне уку.

Язучы турында әңгәмәдә катнашу

Язучы һәм драматургның әсәрләрен белү

8

“Безнең заманга белемле кешеләр кирәк”.

1

26.09

Өйрәнгән лексик-грамматик материалны ныгыту

Әсәрнең эчтәлеге буенча монологта катнашу

Әсәрнең эчтәлеген сөйләү.

Бүгенге мәктәп алдында торган бурычлар турында фикер әйтә белү.

9

“Сез әзерме?” тексты.

1

01.10

Яңа текст белән танышу

Сайлаган профессияң турында сөйләшү.

Коммуникатив биремнәрне үти белү

10

 Монолог.Мин БДИ га әзерләнәм.

1

03.10

Монолог төзергә өйрәнүне дәвам итү

Алдагы елларда  өйрәнгән лексик –грамматик  материалны куллана белү

Үзеңнең имтиханнарга әзерләнүең турында сөйли белү.

Монолог

№ 1

11

М.Насыйбуллинның биографиясе белән танышу.

1

08.10

Биографиясе һәм иҗаты белән танышу

Сорауларга җавап бирү

Язучы турында кыскача сөйли белү.

12

М.Насыйбуллинның

”Имтихан”әсәре. 1бүлек.

1

10.10

Юрист һөнәре белән бәйле лексика  белән таныштыру

Тәрҗемә итү күнекмәсен камилләштерү

Эчтәлекне кыскартып сөйли белү.

13

“Имтихан”әсәрендә карак образы.

1

15.10

Эчтәлек белән таныштыру

Тема буенча әңгәмәдә катнашу

Бүлеккә план төзи белү

14

”Имтихан”әсәренең

2бүлеге.

1

17.10

 Ибраһимов образына характеристика

Тема буенча әңгәмәдә катнашу

2нче өлешнең эчтәлеген сөйли белү.

15

М.Насыйбуллинның ”Имтихан”әсәре.

3бүлек..

1

22.10

Эчтәлек белән таныштыру

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны куллану

Юрист һөнәренә хас сыйфатлар турында сөйли белү.

16

“Данлыклы Акчуриннар” тексты .

1

24.10

Атаклы хирург Ренат Акчурин  белән таныштыру.

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалга нигезләнеп диалоглар төзү

Хирург һөнәре турында сөйли белү.

17

 Сочинение. “Минем яраткан укытучым”.

1

29.10

Дөрес язу күнекмәләрен камилләштерү.

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны куллану

Укытучы һөнәре турында үз фикереңне язмача белдерү.

Сочинение

№ 1

18

 Диалог. “Төрле һөнәрләр”.

31.10

Лексиканы

камилләштерү

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалга таянып сөйләү

Төрле һөнәрләр турында  диалог төзеп сөйли белү

Диалог № 1

19

Г.Әпсәләмовның тормышы һәм  иҗаты.                        

1

12.11

Язучы иҗаты белән танышу

Язучы турында әңгәмәдә катнашу

План буенча сөйли белү

20

Г.Әпсәләмовның  ”Ак чәчәкләр”әсәре,1 нче бүлек.

1

14.11

Әсәрнең  кыскача эчтәлеге белән таныштыру

Укылган өзек буенча план төзи белү

1өлешнең эчтәлеген сөйли белү

21

” Ак чәчәкләр”әсәре ,

2 нче бүлек .

1

19.11

Кыскача эчтәлеге белән таныштыру

Тема буенча әңгәмәдә катнашу

2 нче өлешнең эчтәлеген сөйли белү

22

Гөлшәһидә образына характеристика.

1

21.11

Лексиканы камилләш

терү

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалга таянып сөйләү

Табиб һөнәренә хас сыйфатлар турында сөйли белү.

23

Социолог һөнәре турында язма.

1

26.11

Яңа лексика  белән таныштыру

План төзи белү

Социолог һөнәре турында сөйли белү.

24

“Реклама” тексты.

1

28.12

Лексика өстендә эшне дәвам итү

Реклама тексты төзи белү.

Төрле һөнәрләр турында  сөйли белү

25

“Һөнәр сайлау – җаваплы эш” тексты.

1

03.12

Текст белән таныштыру

Татарчадан русчага тәрҗемә итүне камилләштерү.

Текстның эчтәлеген сөйли белү.

26

Сиңа нинди һөнәр туры килә?

1

05.12

Эчтәлек буенча фикер алышу

Тема буенча сораулар төзү

Тестлар эшли белү.

27

Монолог. Нинди һөнәр сайларга.

1

10.12

Анкета сораулары белән таныштыру

Тема буенча әңгәмәдә катнашу

 Һөнәр сайлау тәртибе турында сөйли белү.

Монолог

№ 2

  II. Татарстан тарихы (12сәг.).

Тема буенча үзләштерелергә тиешле сүзләр һәм сүзтезмәләр: үсеш дәрәҗәсе,  икътисади куәте, дөньякүләм урыны,  өлеш,  бөтендөнья тарихы,  ярышлар, спорт корылмалары.

28

“Татарстан Республикасы” тексты.

1

12.12

  Текстның эчтәлеге белән танышу.

Тема буенча диалогик һәм монологик сөйләмдә катнашу

ТРсы турында план буенча сөйләү

29

Р.Байтимировның ”Татарстан гимны”.

1

17.12

Гимн тексты белән танышу

Дәүләт символларын белү

Гимнны яттан белү

30

“Татарстанның икътисади үсеше”тексты.

1

19.12

Тәрҗемә күнекмәләрен

үстерү

Коммуникатив

биремнәр үтәү

Татарстан

ның экономикасы

турында сөйли белү.

31

“Татарстанның байлыклары” тексты.

1

 24.12

Тәрҗемә күнекмәләрен үстерү.

Коммуникатив биремнәр үтәү

Тема буенча план төзи белү

32

Р.Фәйзуллинның

”Алтын балык түгел, гади...” шигыре.

1

 26.12

Эчтәлеген үзләштерү.

Әңгәмәдә канашу,фикер алышу

Экологик проблема турында сөйли белү

33

“Казан”тексты.

1

 14.01

Интернет

ресурслардан файдалану.

Презентация  кулланып

сөйләү

Казанның истәлекле урыннары турында сөйли белү.

34

Казандагы яңа төзелешләр.

1

16.01

Конкрет информацияләр белән таныштыру.

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны куллану

Диалогик сөйләм үстерү.

35

Диалог. “Туган җирем-Татарстан”

1

 21.01

Интернет

ресурслардан файдалану.

Тема буенча сорау-җавап төзи белү

Татарстан турында сөйли белү

Диалог

№ 2

36

“Казандагы  югары уку йортлары”

тексты.

1

 23.01

Текст эчтәлеге белән танышу.

Интернет материалларын кулланып сөйли белү.

Югары уку йортлары турында сөйләшә белү

37

КДФУтурында текст.

1

28.01

Текстны уку,тәрҗемә итү.

Презентация  кулланып

сөйләү

Югары уку йортлары турында мәгълүмат җиткерә белү

38

“Җәйге универсиада”

тексты.

1

30.01

Яңа лексика  белән таныштыру.

Тема буенча әңгәмәдә катнашу

Диалог төзи белү.

39

“Казан-Җәйге универсиада  башкаласы”.

1

04.02

Тәрҗемә күнекмәләрен үстерү.

Коммуникатив биремнәр үтәү

Казанда узган Универсиада турында сөйли белү.

III   Беренче хисләр. Гаилә кору(25сәг.)

40

Г.Кутуйның тормышы һәм иҗаты.

1

06.02

Язучы иҗаты белән танышу.

Язучы турында әңгәмәдә катнашу

План буенча сөйли белү

41

Г.Кутуйның ”Тапшырылмаган хатлар” повесте.

1 бүлек.

1

11.02

Хат жанры белән таныштыру.

Әсәр геройлары-на характерис-тика бирү

Әсәр проблемасы буенча үз фикереңне әйтә белү

42

”Тапшырылмаган хатлар” повестеның 2бүлеге.

1

13.02

Яңа лексика  белән таныштыру,өзекне уку.

Хатын-кыз бәхете” темасына төркемдә сөйләшү

Үз фикереңне әйтә белү

43

 Монолог . “Бәхетле гаилә”.

1

18.02

Монологик сөйләмне камилләштерү.

Өйрәнелгән лексик-грамматик

материалны куллану

Гаилә бәхете турында

сөйли белү

Монолог

№ 3

44

Т.Миңнуллинның

”Әниләр һәм бәбиләр” драмасы.

1

20.02

Тәрҗемә күнекмәләрен үстерү.

Лексиканы куллану

Спектакль  буенча фикер алышу

45

Гөлфинә һәм Дилемма образларының әхлакый капма-каршылыгы.

1

25.02

Образларга характеристика бирү.

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны куллану

Үз фикереңне әйтә белү

46

Батулланың «Сөембикә» романыннан өзек.

1

27.02

Ишетеп аңлау күнекмәләре өстендә эш.

Монологик сөйләм үстерү

Тарих дәресендә алган белемнәрне куллана белү

47

Cөембикә-Казан ханбикәсе.

1

04.03

Әсәрнең кыскача эчтәлеге

белән таныштыру.

Әңгәмәдә катнашу

Казан ханбикәсе турында сөйли белү.

48

Г.Әхтәмованың ”Берсе ак-берсе чуар”хикәясе.

1

06.03

Уку,тәрҗемә итү

Образга характеристика бирү

Эчтәлек буенча үз фикереңне әйтү

49

Р.Хафизованың”Әни нинди була?” хикәясе.

1

11.03

Яңа лексика  белән таныштыру.

Әниләргә ихтирамлы булу, әти-әни бурычы

турында сөйләшүдә катнашу

Ата-анага ихтирам,ата-ананың балалар өчен

җаваплы булуы турында сөйли белү.

50

“Балалар йортлары”темасына диалог.

1

13.03

Гаиләдә ана роле турында аңлату.

Сорауларга җавап бирү.

Тема буенча фикер әйтә белү.

51

Нурзиләнең

”Сөембикә кыйссасы”

хикәясе. I бүлек.

1

18.03

Яңа лексика  белән таныштыру.

Әсәр эчтәлеген кыскартып сөйлиәү

Замана проблемалары турында үз фикереңне әйтә  белү

52

”Сөембикә кыйссасы”хикәясе.

IIбүлек.

1

20.03

Өзекне укып аңлау.Лексика өстендә эш.

Ата-ана бурычы турында сөйләшүдә катнашу

Ата-анага ихтирам,ата-ананың балалар өчен җаваплы булуы турында сөйли белү.

53

Сөембикә образына характеристика.

1

01.04

Образларга характеристика бирү.

Характеристика планы төзи белү

Геройларга характеристика бирә белү

54

Р Миңнуллинның

”Ә ни өчен?”

шигыре.

1

03.04

Шигырьнең эчтәлеге белән танышу.

Сәнатьле уку өстендә эш.

Эчтәлеген сөйли белү

55

Г.Мөхәммәтшинның иҗаты . ”Йөрәктәге эзләр” әсәре. I бүлек.

1

08.04

Язучы иҗаты белән танышу.

Авторның башка әсәрләре белән таныштыру

Авторның биографиясен сөйли белү.

56

Г.Мөхәммәтшинның ”Йөрәктәге эзләр”

әсәре . IIбүлек.

1

10.04

Өзекнең эчтәлеге

белән таныштыру.

Лексиканы куллану

Сорамаса

лар, киңәш бирмә

әйтемен аңлата белү

57

”Йөрәктәге эзләр”

әсәре. IIIбүлек.

1

15.04

Өзекнең кыскача эчтәлеге белән таныштыру.

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалга нигезләнеп диалоглар төзү

Кунакта үзеңне тоту кагыйдәләре, дуслык турында сөйли белү

58

М.Маликованың

”Чәчкә балы” әсәре.

1

17.04

Яңа лексика  белән таныштыру,уку.

Лексиканы кулланып,

сорауларга

җавап бирү

Ике гаиләгә чагыштырма характеристика бирү

59

Әсәрдә гаилә һәм тәрбия мәсьәләсе.

1

22.04

Образларга характеристика бирү

Гамил образына характеристика

Әсәрдә күтәрелгән

пробема буенча фикереңне әйтә белү

60

З.Хәкимнең  ”Чын ярату” әсәре.

1

24.04

Текстның эчтәлеге белән танышу.

Сәнгатьле уку өстендә эш. План төзү

Үз фикереңне язмача белдерергә әзерләнү

61

 Сочинение. Чын ярату .

1

29.04

Дөрес язу күнекмәлә

рен камилләштерү.

Өйрәнел-гән лексик-грамматик материал-ны куллана белү

Мәхәббәтне саклау турында сөйли,яза белү.

Сочинение

№ 2

62

Х.Туфанның  ”Кайсыгызның кулы җылы?”шигыре.

1

01.05

Авторның тормыш юлы,иҗаты белән танышу.Шигырьне уку,анализлау.

Сәнгатьле уку өстендә эш

Әсәр проблемасы буенча үз фикереңне әйтә белү.

63

Х.Туфанның ”Әйткән идең” шигыре.

1

06.05

Җырның тарихы һәм композитор белән таныштыру.

Сәнгатьле уку өстендә эш

Шигырьне  яттан сөйләү

Ятлау

№ 2

64

Р.Гаташның ”Ирләр булыйк” шигыре.

1

08.05

Авторның иҗаты белән таныштыру.

Сәнгатьле уку өстендә эш

Сәнгатьле уку.

IV. Әдәбият – сәнгать дөньясы (4сәг.)

Тема буенча үзләштерелергә тиешле сүзләр һәм сүзтезмәләр : нигез салучы,кыллы,сынлы сәнгать,атаклы,тамашачылар,ихтирам казана, оста, күпкырлы

65

Йомгаклау контроль эше

1

13.05

Белемнәрне тикшерү

Өйрәнгәннәрне куллана белү

Биремнәрне аңлау,үтәү.

Диалог

№3

66

“Сәнгать дөньясында” тексты.

1

15.05

Бөек татар композиторлары Н.Җиһанов. С.Гобәйдуллина

ларның иҗаты белән танышу.

Монологик сөйләм үстерү

Татар музыка сәнгате турында сөйли белү

67

Атаклы татар җырчылары һәм артистлары.

1

20.05

Сәнгать  эшлекләре

Х.Бигичев, Ш.Биктимиров иҗаты белән таныштыру.

Тәрҗемә итү күнекмәсен камилләштерү

Тема буенча үз фикереңне әйтә белү

68

Йомгаклау дәресе.

1

22.05

Татар әдәбиятының

байлыгы турында сөйләшү.

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны куллана белү

Үз фикереңне әйтә белү

Укучыларның белем дәрәҗәсенә таләпләр

   Урта гомуми белем бирү баскычында татар теленә өйрәтүнең  программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:

  • коммуникатив компетенция, ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашуга әзер булу;
  • коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә аралашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан,  сөйләм этикеты үрнәкләреннән  файдалана алу, итагатьле һәм киң күңелле әңгәмәдәш булу;
  • “Татар теле һәм әдәбияты” фәненә карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру, шулай ук тиешле гомуми һәм махсус  күнекмәләр  формалаштыру.

Укытуның шәхси нәтиҗәләре:

        Урта гомуми белем бирү баскычын төгәлләгәндә, укучының үзенә һәм үзенең әйләнә-тирәсендәге кешеләргә карата, тормыштагы яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләр формалашкан булу күзаллана: әдәби әсәрләрдәге төрле

тормыш ситуацияләренә һәм геройларның         гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү; әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау; шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда  татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру.

Укытуның метапредмет нәтиҗәләре:

Урта белем бирү баскычында татар теле һәм әдәбиятын укыту, танып белү чарасы буларак,  укучыларның фикер йөртү,  интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив) формалаштыруга хезмәт итә.

Укучыларда мәгълүмати җәмгыятьтә яшәү һәм эшләү өчен кирәкле күнекмәләр үстерелә. Укучылар текст, күрмә-график рәсемнәр, хәрәкәтле  яисә хәрәкәтсез сурәтләр, ягъни төрле коммуникацион технологияләр аша тапшырыла торган гипермедиалы мәгълүмати объектлар белән эшләү тәҗрибәсе ала; презентацион материаллар әзерләп, зур булмаган аудитория алдында чыгыш ясарга өйрәнә;  укучыларда компьютер яисә ИКТ ның башка чаралары белән эш иткәндә, сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алулары формалаша.

 Укыту предметының сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча

планлаштырылган нәтиҗәләре

Укучының урта гомуми белем бирү мәктәбен тәмамлаганда, сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча түбәндәге нәтиҗәләргә ия булуы планлаштырыла:

Диалогик сөйләм

Программа кысаларындагы тематикада диалогик сөйләм күнекмәләрен камилләштерү: диалог – сораштыру, диалог – тәкъдим, диалог – фикер алышу, катнаш диалоглар. Диалог күләме: һәр катнашучы ягыннан кимендә 13 – 14 реплика.

Монологик сөйләм

Программада тәкъдим ителгән темалар кысасында сөйләмнең коммуникатив типлары буенча бәйләнешле сөйләмне камилләштерү: сурәтләп сөйләү,  эчтәлек сөйләү, хикәя төзү, персонажларны характерлау, хәбәр  итү. Монологик сөйләм күләме: 12 – 14 фраза. Сөйләмнең вакыт ягыннан дәвамлылыгы – 2 – 2,5 мин.

Тыңлап аңлау

Программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә  төрле төрдәге тыңлап аңлау күнегүләрен үти белү; сүзләрне, җөмләләрне  ишетеп тәрҗемә итә белү; зур булмаган аутентив яки адаптацияләнгән  әдәби әсәрләрдән өзекләрне, мәгълүмати характердагы текстларны, вакытлы матбугат язмаларын тыңлап аңлап, эчтәлеге буенча фикер әйтү, аралашуга чыгу. Тыңлап аңлау күнегүләренең вакыт ягыннан яңгырау озынлыгы: 1,5 – 2 мин

Уку

Программаның предмет эчтәлегенә туры килгән әдәби, фәнни-популяр, рәсми характердагы текстлар белән танышу барышында, мәгълүмат белән эшләү күнекмәләренә ия булу.

 Мәгълүматны танып белү, үзләштерү ихтыяҗыннан чыгып, тәкъдим ителгән текстларны аңлап укырга өйрәнү.

Күрмә-символик мәгълүматлы, иллюстрацияле, таблицалы текстлар белән эшләү күнекмәләренә ия булу.

Текст укыганда, кирәкле мәгълүматны аерып алу, системага салу, чагыштыру, анализлау, гомумиләштерү, интерпретацияләү һәм үзгәртү кебек эшчәнлекләрне үзләштерү.

      Текстның эчтәлегенә нигезләнеп, контекст буенча яңа сүзләрнең мәгънәсен аңлау.

      Уку өчен текстның күләме: 500 сүз. 

Язу

     Программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә  актив куллануда булган  сүзләрне, төрле калыптагы диалоглар, конкрет бер тема буенча хикәя төзеп яза  белү, прагматик текстлар (рецептлар, белдерүләр, афиша һ.б.), эпистоляр жанр текстларын (шәхси һәм рәсми  хатлар, котлаулар һ.б) дөрес яза белү; проблемага карата фикерне язмача җиткерә белү; тәкъдим ителгән текстның эчтәлегенә нигезләнеп, аны үзгәртеп яки дәвам итеп яза белү.

      Язма эшнең күләме: 100 –120 сүзгә кадәр.

Укучыларның белем һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары.

   Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән. 1 орфографик хатасы яки эчтәлеккә бәйле 1 хатасы булган эшкә “5”ле куела.

Тыңланган текстның эчтәлеген аңлап, тәкъдим ителгән сорауларга  дөрес җавап бирелгән, әмма. 2-3 орфографик, 3 пунктуацион яки  эчтәлеккә бәйле 2-3 хатасы булган эшкә “4”ле куела.

    Тыңланган текстның эчтәлеген өлешчә аңлап, тәкъдим ителгән сорауларга  төгәл җавап бирелмәгән, 5 орфографик, 5 пунктуацион яки  эчтәлеккә бәйле 4-5 хатасы булган эшкә “3”е куела.

   Тыңланган текстның эчтәлеге  буенча тәкъдим ителгән сорауларга  бирелгән җавапларның яртысы дөрес булмаса, 6 орфографик, 6 пунктуацион яки  эчтәлеккә бәйле 5 тән артык хатасы булган эшкә “2”ле куела.

Диалогик сөйләмне бәяләү.

 Бирелгән ситуация  яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге ягыннан эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә. “5”ле куела.

    Бирелгән ситуация  яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә  һәм аерым сүзләрнең грамматик  формаларында 2-3 хата җибәреп, эчтәлеге ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, “4”ле куела.

   Өстәмә  сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә  һәм сүзләрнең грамматик  формаларында 4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып диалогик сөйләм төзегәндә, “3”ле куела.

    Бирелгән ситуация  яки өйрәнелгән тема буенча диалог төзи алмаганда, “2”ле куела.

Монологик сөйләмне бәяләү.

Өйрәнелгән якитәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле монологик сөйләм өчен “5”ле куела.

Өйрәнелгән якитәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелгән. Әмма  аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки  җөмлә төзелешендә 2-3 хаталы монологик сөйләм өчен “4”ле куела.

  Өйрәнелгән якитәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелмәгән, сүзләрнең әйтелешендә, җөмлә төзелешендә 4-7 хаталы монологик сөйләм өчен “3”ле куела.

 Өйрәнелгән якитәкъдим ителгән темага монолог төзи алмаганда. “2”ле куела

                                                                                     Язма эшләрне тикшерү һәм бәяләү.

                                                                                               Сочинениеләрне бәяләү.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы ачылган, 1 орфографик,1пунктуацион  яки 2 грамматик хаталы эшкә “5”ле куела.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган , ләкин  2-3 эчтәлек ялгышы, 2-3 орфографик,2-3пунктуацион  хаталы эшкә “4”ле куела.

Тәкъдим ителгән темага өлешчә язылган , эчтәлеге тулысынча ачылмаган, 4-5 орфографик,4-5пунктуацион һәм грамматик  хаталы эшкә “3”ле куела.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылмаган , эчтәлеге  ачылмаган, 6 дан артык орфографик,6 дан артык пунктуацион һәм грамматик  хаталы эшкә “2”ле куела.

Шигырьне  яттан  сәнгатьле укуга таләпләр:

1. Логик басымны дөрес кую.

2. Паузаларны саклау.

3.Темпны дөрес билгеләү.

4.Тиешле интонацияне саклау.

5. Хатасыз уку.

Бәяләү.

  “5”ле   - бөтен таләпләр үтәлсә; текстны яттан белә, сәнгатьле укый.

 “4”ле -1-2 таләп үтәлмәсә;текстны белә ,ләкин сүзләрнең урыннарын алмаштыра ,хатасын үзе төзәтә.

 “ 3”ле  - 3 таләп үтәлмәсә; яттан сөйли,ләкин текстны бик яхшы белми.

“ 2” ле - 3 таләптән артык хата җибәрелсә; текстны бик яхшы белми.

11нче сыйныфта татар әдәбиятыннан телдән һәм язмача тикшерү төрләре

Эш төрләре

Сәгать саны

Дата

календарь

фактик

1

  Монолог

3

03.10

09.12

18.02

2

Диалог

2

31.10

21.01

3

Шигырь ятлау

2

10.09

06.05

4

Сочинение

2

24.10

29.04

5

Йомгаклау контроль эше

1

13.05


Әдәбият һәм белем бирү чаралары

УМК

Укытучы өчен методик әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

1.  “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”  

( Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбе)  Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова К. С. Фәтхуллова,  

Г.М. Әхмәтҗанова.

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы.2013 ел)

2. Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева ”Татар теле” .Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең  11нчы сыйныфы өчен татар теле дәреслеге.

- Казан: ”Мәгариф” нәшрияты,2010 ел

.

1. Р.З.Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева  “ Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле һәм уку дәресләре оештыру өчен тематик план”.11 нче сыйныф.

Укытучы өчен методик ярдәмлек. 2009

2 Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту”. 11 нче сыйныф. Укытучы өчен методик ярдәмлек. 2010

3. Р.З.Хайдарова «Научно-педагогические аспекты билингвального образования в Республике Татарстан» Набережные Челны, 2006

4.Яр Чаллы шәһәре 32 нче гомуми урта белем бирү мәктәбе укытучыларының эш тәҗрибәсе.2014

5.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы өстәмә профессиональ белем бирүче дәүләти автономияле мәгариф оешмасы “Татарстан Республикасы мәгарифне үстерү институты”

“Әдәбият” предметын укыту үзенчәлекләре.

Татар әдәбияты буенча башлангыч,

төп,урта гомуми белем бирү программаларын гамәлгә куя торган педагогик хезмәткәрләр өчен тәкъдимнәр. -Казан, 2014.

6. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф»  журналлары.

  • http:/mon.tatar.ru саитМОиН РТ

Сүзлекләр:

Ф.А.Ганиев “Татарско-русский словарь”Казань.Татарское книжное издательство,1988

-М.И.Махмутов “Школьный русско-татарский словарь” Казань.Татарское книжное издательство,1989

Ф.А.Ганиев “ Татар теленең орфографик сүзлеге.”Казан. “Раннур” нәшрияты ,2002

-Нәкый Исәнбәт” Татар теленең  фразеологик  сүзлеге”

Яр Чаллы.”Идел-йорт”нәшрияты.2001

-Ф.С.Сафиуллина «Базовый татарско- русский и русско-татарский словарь для школьников» Казань, ТаРИХ, 2007

Ф.С.Сафиуллина,Л.М.Ризванова

“Татар теленең  синонимнар сүзлеге.” ”Хәтер”Казан,1997

Хәлил Сәлимов. “Татар теленең орфоэпик сүзлеге.”

Чаллы.”КАМАЗ”нәшрияты,1995

  “Көмеш кыңгырау”,

«Татарстан яшьләре» , «Шәһри Чаллы» газеталары, «Мәйдан» журналы

Электрон ресурслар:

            -http://edu.tatar.ru/

- http://www.suzlek.ru/

-http://www.mtss.ru/course/

-http://kitap.net.ru/

-http://tatar.com.ru/

     - belem.ru; tatarile.org.com);

 -“АНА ТЕЛЕ” онлайн-мәктәбе.

Татар әдәбиятыннан үзләштерү өчен мәҗбүри минимум

10нчы сыйныф

  1. Ф. Әмирхан. “Хәят”.
  2. К.Тинчурин “Сүнгән йолдызлар”.
  3. Г. Камал. “Беренче театр”
  4. М. Җәлил. “Җырларым”.
  5. М. Җәлил. “Кичер, илем”
  6. Ә. Еники. “Кем җырлады?”
  7. Ф. Кәрим “Үлем турында уйлама”
  8. Г. Әпсәләмов. “Газинур”.
  9. И. Юзеев. “Мин телим дусларга”.
  10.  Р. Миңнуллин. “Ә ни өчен?”

11нче сыйныф

1.Г.Кутуй. “Тапшырылмаган хатлар”.

2.Г.Әпсәләмов. “Ак чәчәкләр”.

3. Х.Туфан “Кайсыгызның кулы җылы?”

4. Х.Туфан “Әйткән идең”.

5. Ф.Яруллин “Иң гүзәл кеше икәнсез”.

6. Т.Миңнуллин”Әниләр һәм бәбиләр”.  

7. Р.Фәйзуллин.”Алтын балык түгел,гади балык     сөйләде”.

8. Батулла “Сөембикә”.

9. М.Маликова”Чәчкә балы”.

10.  Р.Байтимеров.Татарстан гимны

Татар әдәбиятыннан үзләштерү өчен мәҗбүри минимум

5нче сыйныф

  1. Г. Тукай. “Туган тел”.
  2. Г. Тукай. “Исемдә калганнар”.
  3. М. Җәлил. “Суык бабай”.
  4. Р. Миңнуллин. “Әни кирәк”.

6нчы сыйныф

1.Р. Вәлиева. “Барый телевизор карый”.

      2.Ф. Яруллин. “Әдәпле бала”.

      3.Ш. Галиев. “Тагын бер рәхмәт”.

      4.Р. Вәлиева. “Тыйнаклык”.

7нче сыйныф

  1. Г.Ибраһимов “Алмачуар”.
  2. А.Алиш. “Сертотмас үрдәк”.
  3. Р. Миңнуллин. “Әни, мин көчек күрдем”.
  4. Ш. Галиев. “Курыкма, тимим”.
  5. Т. Миңнуллин. “Авыл эте Акбай”.

8нче сыйныф

  1. Г. Тукай. “Су анасы”.
  2. Г. Тукай. “Шүрәле”.
  3. Г. Кутуй. “Сагыну”.
  4. Р. Вәлиев. “Сау бул, җәй!”
  5. Р. Вәлиева. “Казаным – туган калам”.

6.   Р. Байтимеров. Татарстан гимны.

9нчы сыйныф

      1.Һ. Такташ. “Мокамай”.

2.Ф. Яруллин. “Җилкәннәр җилдә сынала”.

  3.М. Мәһдиев. “Без – 41 нче ел балалары”.

       4 . Р. Вәлиев. “Икеле”.

  5.Г. Гыйльман. “Хәлим кызык сөйләшә”.

         

Татар  әдәбиятыннан темаларның  сыйныфларга  бүленеше

(10-11нче сыйныфлар)

Темалар

Класс

10

11

Белем һәм тормыш

+

+

Телләр белгән илләр гизгән

+

Татарстан тарихы  

+

Спорт һәм сәламәт яшәү рәвеше

+

Зарарлы гадәтләрдән саклан

+

Дустың булмаса- эзлә,тапсаң- сакла

+

Беренче хисләр, гаилә кору

+

+

Беркем дә ,бернәрсә дә онытылмый

+

Әдәбият-сәнгать дөньясында

+

+

Татар әдәбиятыннан темаларның  сыйныфларга  бүленеше

(5-9нчы сыйныфлар)

                 

                       Темалар

                                          Класслар

    5

6

7

8

9

Мәктәп тормышы

+

+

+

+

Өлкәннәр һәм без

+

+

Бәйрәмнәр

+

+

+

Дүрт аяклы дусларыбыз

+

Без спорт яратабыз

+

Светофор-минем дустым

+

Мин һәм яшьтәшләрем

+

+

+

+

Минем дусларым

+

+

Мин өйдә булышчы

+

+

Табигать һәм без

+

+

+

Туган җирем -Татарстан

+

+

Ял итү

+

+

+

Әдәбият –сәнгать дөньясында

+

+

+

 


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

10 класс, татар төркеме өчен "Татар теле һәм әдәбияттан эш программасы"

Татар теленнән эш программасы10 нчы сыйныф (35сәг) Аңлатма язуыЭш программасы статусы.             Программа нигезенә Россия, Татарстан...

10 класс, татар төркеме өчен "Татар теле һәм әдәбияттан эш программасы"

Татар теленнән эш программасы10 нчы сыйныф (35сәг) Аңлатма язуыЭш программасы статусы.             Программа нигезенә Россия, Татарстан...

Мәктәптә татар теле атналыгы үткәрү программасы.

Татар теле атналыгы программасы....

Татар теле предметыннан төп гомуми белем бирү буенча 8 нче сыйныф татар төркемендә укучы балалар өчен эш программасы

Татар теле предметыннан төп гомуми белем бирү буенча 8 нче сыйныф  татар төркемендә укучы балалар өчен  эш программасы...

Эш программасы татар теле 6 нчы сыйныф татар төркеме

6нчы сыйныфның татар  төркемнәре  өчен татар теленнән  эш прораммасы түбәндәге норматив  документларга нигезләнеп төзелде:- Россия Федерациясе Мәгариф һәм Фән министрлыгының 2004 н...

Эш программасы татар теле 8 нче сыйныф татар төркеме

8нче сыйныфның татар  төркемнәре  өчен татар теленнән  эш прораммасы түбәндәге норматив  документларга нигезләнеп төзелде:- Россия Федерациясе Мәгариф һәм Фән министрлыгының 2004 н...