Сценарий литературного вечера, посвящённого судьбе чувашского поэта Михаила Сеспеля
материал (5, 6, 7 класс) на тему

Осипова Ольга Григорьевна

Материал приводит краткие биографические сведения о жизни М. Сеспеля и сценарий литературной постановки на основе воспоминаний близких поэта

Скачать:


Предварительный просмотр:

Çеспĕл Мишшине халалланă литература каçĕ

(Шупашкарти 22-мĕш шкулта чăваш чĕлхи вĕрентекен Осипова Ольга Григорьевна йĕркеленĕ)

Литература каçĕн тĕллевĕсем:

1. Ачасене Çеçпĕл Мишши пурнăçĕпе паллаштарасси, интереслентересси.

2. Çеçпĕл сăввисен илемлĕхне, сулмаклăхне кăтартасси

1 ведущий

1 слайд   Дорогие ребята! Наше сегодняшнее мероприятие посвящено чувашскому поэту Михаилу Сеспелю, со дня рождения которого 16 ноября наступило 115 лет. Сеспель, подснежник революции, прожил короткую, но пламенно-яркую жизнь.

2 ведущий

 2 слайд   Родился Михаил Кузьмич Кузьмин 16  ноября 1899 года в деревне Касаккасси Шěкěр (Шугурово) – ныне деревня Сеспель. В детстве заболел туберкулёзом костей. Эта болезнь впоследствии не давала ему покоя.

1 ведущий

3 слайд   В 1914 году поступил в Шихазанскую второклассную школу, готовившую тогда учителей для церковно-приходских школ. Здесь он организовал ученический литературно-художественный журнал «Звёздочка», где помещал свои юношеские произведения

2 ведущий

4 слайд  Осенью 1917 года М. Сеспель заканчивает курс обучения в Шихазанской второклассной школе и поступает в вновь открывшуюся в Тетюшах учительскую семинарию. В январе 1918 года Сеспель вместе с товарищами по семинарии организует союз трудящейся молодёжи города

1 ведущий

5 слайд  По окончании курсов М. Сеспель работает в Тетюшской уездной судебно-следственной комиссии РКСМ. Осенью 1920 года переезжает в Чебоксары. Здесь он работает председателем Ревтрибунала, заведующим отделом юстиции Чувашского облисполкома.

2 ведущий

                Вся творческая и общественно-политическая деятельность М. Сеспеля была поставлена на службу революции. Он не раз подвергался травле со стороны клеветников и карьеристов. Но ничто не могло заставить поэта отказаться от революционных  идей,  задушить его  пламенный  голос.

1 ведущий

6 слайд  Весной 1921 года здоровье М. Сеспеля резко ухудшилось.  Для  поправления  здоровья  он  едет  в   Крым,  а  по окончании курса лечения служит в частях Киевского военного округа.

2 ведущий

7 слайд  Из армии поэт был демобилизован по состоянию здоровья. Работал в Черниговской области, в Остёрском уездном земельном отделе бывшей Киевской губернии. Вынужденный отрыв от родного края, тяжёлая прогрессирующая болезнь; переживания, связанные с голодом в Поволжье – всё это привело к трагической гибели поэта. Похоронен Сеспель на Украине, в Черниговской области

1 ведущий

8 слайд  Память о пламенном поэте жива. В Чебоксарах  25 ноября 2003 года открыт музей имени Сеспеля. Расположен он на берегу реки Волги, в центре исторической части города Чебоксары на улице Сеспеля в здании, где работал М. Сеспель в 1921 году.

1 ведущий

А сейчас на сцене – творческая группа учеников нашей школы. Ребята покажут некоторые моменты жизни поэта. Постановка подготовлена по воспоминаниям матери Сеспеля.

Постановкăра вылякансем:

Амăшĕ

Çеçпĕл

Кури, Çеçпĕл Мишши шăллĕ

Ар çын ача

Петĕр, Çеçпĕл Мишши шăллĕ  

Ульяна, Çеçпĕл Мишши йăмăкĕ

Сăвă вулакан

Чăваш халăх гимнĕ илтĕнет. (Ачасем юрлаççĕ) Çеçпĕл амăшĕ тухать. Ун аллинче – сăвă кĕнеки. Амăшĕ сĕтел хушшине ларать, кĕнекене уçкаласа сăвă вулама тытăнать.

Хура-шур анчах курмашкăн

Кам çуралса ÿснĕ?

Çут тĕнчере йывăр хурлăх

Кам ытларах тÿснĕ?

Камăн вăл? – Кунçулĕ йывăр,

Хурлăхлă кунçулĕ?

Чăваш арăмĕн пулмасăр

Камăн тата пулĕ?

Амăшĕ: Çак йĕркесене Мишша ывăлăм хам çинчен çырнăнах туйăнать. Чăваш арăмĕн нушипе тертне пĕчĕкренех курса ÿсрĕ çав. Хăйĕн ачалăхĕ те пит хурлă пулчĕ. Ури ыратнипе нумай тертленчĕ ывăлăм. Çав вăхăт халĕ те куç умĕнчех, асран каймасть…

(Алă вĕççĕн Курипе тепĕр ача Мишшана йăтса кĕреççĕ)

Амăшĕ: Çитрĕр-и, ачамсем?

Кури:   Çитрĕмĕр, анне.

Мишша: Тавтапуç, ачасем

Арçын ача: Чипер юлăр. Мишша, эпĕ ыран та сана шкула илсе кайма килĕп.

Мишша: Тавтапуç. Юлашки вăхăтра ура питĕ ыратать, эсир пулăшмасан шкула утса çитейрес те çук эпĕ.

Арçын ача: Сансăр шкулта кичем, Мишша. Ну, ыранччен.

Мишша: Ыранччен!

(Арçын ача тухса каять).

Мишша, Кури, амăшĕ сĕтел хушшинче

Мишша: Ыран та шкула каясчĕ, анне. Питĕ вĕренес килет. Хамăр шкулта эпĕ - чи лайăх вĕренекенсенчен пĕри.

Амăшĕ:Уру ыратать-çке, ывăлăм.

Мишша: Пурпĕрех вĕренетĕп!

 Кури кăранташпа тем çырать, чĕрет. Амăшĕ сĕтел çине пуçтарать

Амăшĕ: Мĕн çыратăн, Кури?

Кури: Мишша пичче пек, эпĕ те сăвă çырас тетĕп.

Мишша: Сăвă çырма питĕ-питĕ нумай пĕлмелле, шăллăм.

Кури: Çапла çав. Пичче, сăвă çырма вĕрентетĕн-и?

Мишша (тăрса): Малтан вĕренем, сăвă çырма ăс пухам. Манăн сăввăм анне сасси пек лăпкă та пултăр, шăнкăрти шыв пек те юхтăр. Эпĕ çырнă сăвва илтсен, çынсен ура тапса ташлас килтĕр!

 (Курипе амăшĕ пĕр çавра чăваш ташши ташлаççĕ, унтан сцена  çинчен пурте каяççĕ.  Сцена çине сăвă вулакан тухать, «Чăваш ачине» сăвă вулать)

Пĕлтер мана, Тăван çĕршывăм:

Хăçан кăтартăн халăхна

Ху чĕлхÿне хăват кĕртмешкĕн

Тĕнчене килнĕ ывăлна?

Кăвар чĕре! Кăвар чĕлхеллĕ

Чăваш ачи, сассуна пар!

Тухсам кунта. Сана кĕтеççĕ.

Килсем! Килсем! Эс пур – çук мар.

(Мишшапа амăшĕ тухаççĕ)

Мишша: Анне, эпĕ Теччĕ хулине вĕренме каясшăн. Вĕренмелĕх укçа пуçтарасчĕ.

Амăшĕ: Пуçтарăпăр, ывăлăм. Çăмарта, çу сутăпăр. Пуçтарăпăр. (Ывăлне кутамкка хатĕрлесе парать. Çăкăр, çĕр улми, çăмарта чикет) Лайăх вĕрен, Мишша. Ăслă-тăнлă çын пул.

Мишша: Тавах, анне.

(Амăшĕпе ывăлĕ сывпуллашаççĕ. Мишша сăвă калать)

Тухăр тĕттĕмрен

Çутă çул çине!

Татăр ăслăлăх

Ешĕл çулçине.

Çутă хĕвелпе

 çуталса тăрар.

Тăван чĕлхепе

пĕрлешсе юлар!

  (Мишша кутамккине çĕклесе тухса  каять.  Амăшĕ, сăвă кĕнекине уçкаласа, сĕтел хушшине ларса малалла калаçать)

Амăшĕ:Аса илÿ çăмхи сÿтĕлчĕ ĕнтĕ... Çапла вара, ман Мишша Теччĕре семинари пĕтерсе тухрĕ, Шупашкарта пуçлăхра ĕçлеме тытăнчĕ. Киле вăл час-часах çÿрейместчĕ, çула майăн вара кĕрсе тухатчĕ

(Амăшĕ тăрать, куршакра нимĕр тĕвет. Курипе Ульяна, Петĕр чупса кĕреççĕ. «Ах, çиес килет!» теççĕ хăйсем)

Амăшĕ: Ну, нимĕр тутлă пулать ĕнтĕ, ачасем. Çу та ятăм, сĕт те хушрăм.

Кури: Çиес килет! Ăçта çав манăн пысăк кашăк, Ульяна?

Петĕр: Мана та пысăк кашăк кирлĕччĕ!

Ульяна: Кури пичче, нимĕре пĕтĕмпех çисе ямалла мар! Мишша пичче валли хăвармалла!

Амăшĕ: Хĕрĕм, пиччÿ Шупашкарта çав. Тахçан килет ĕнтĕ, питĕ тунсăхларăм.

(Çак вăхăтра салтак шинельлĕ Çеçпĕл кĕрет)

Мишша: Ман килес! (сĕтел çине пăхса, шÿтлĕн) Анне мана епле савать! Шăпах апата çитрĕм.

Амăшĕ: Килех, ывăлăм, килех! Епле килме пĕлтĕн? Питĕ тунсăхласа çитрĕмĕр вĕт, тахçанах сана курас килет (Пурте пĕр чăмăра пуçтарăнса тăраççĕ, Ульяна йĕри-тавра сиккелесе чупать)

Ульяна: Пичче килчĕ, пичче килчĕ!

Мишша: Ай, Ульяна, мĕнле ÿссе кайнă! (Хĕр ача умне хăрах чĕр куççи çине ларать).

Мишша: Сана мĕнрен тунă, Ульяна?

Ульяна: Тăмран йăваласа тунă.

Мишша: Пÿрнÿсене мĕнрен тунă?

Ульяна: Патакран тунă та пăрапа шăтарса лартнă

Мишша: Куçусене?

Ульяна: Куçсене çап-çутă шăрçаран

Мишша: Хăлхусене?

Ульяна: Кăмпаран.

Мишша: Çÿçне?

Ульяна: Çÿçе лаша çилхинчен!

Мишша (ура çине тăрать, йăмăкне ыталать): Анне, пирĕн Ульяна, пĕчĕк пулин те, питĕ тăнлă та илемлĕ калаçать иккен. Ку ача ăслă çын пулатех! Ăна лайăх пăхса ÿстересчĕ, вĕрентесчĕ.

Амăшĕ: Вĕрентсен аванччĕ ĕнтĕ. Хальхи саманара хĕр ачасем те вĕренеççĕ.

Мишша: Çапла. Пурнăç улшăнчĕ. Малашне тата аванрах пулĕ. Халĕ каçар, анне – манăн Шупашкара васкамалла. Ĕçсем кĕтеççĕ.

Амăшĕ: Такăр та тикĕс çулпа çÿремелле пултăр санăн, Мишша. Асăрхануллă пул.

 (Каллех пурте Мишша тавра чăмăртанаççĕ. Çеçпĕл тухса каять, пуйăс ураписен сассиллĕ кĕвĕ янăрать. Шăплансан – сăвă вулакан «Салтак шăпи» сăвва вулать)

Çурта çунать. Вакун пĕр сассăр,

мĕнпур салтакĕ çывăрать.

Шалун каять пĕр чарăнмасăр,

Кустăрма çеç кăлтăртатать.

Пĕр яш салтакĕн халĕ пĕтнĕ -

 Пуçне усса сĕнксе ларать;

Çывăраймасть, ыйхи ун вĕçнĕ;

Хăй çĕр- шывне вăл тунсăхлать.

Амăшĕ: Мишша киле тек килеймерĕ. Ку тĕл пулу юлашки пулчĕ.

Арçын ача Хусанкай сăввин сыпăкĕсене вулать (Эпир пулнă, пур, пулатпăр)


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Сценарий литературного вечера, посвящённого поэзии Роберта Бёрнса.

Сценарий литературного вечера, посвящённого поэзии Роберта Бёрнса....

Из опыта знакомства с произведениями современной зарубежной литературы. Сценарий литературного вечера, посвящённого памяти жертв концлагерей.

Имена... Даты... 11апреля 1945... Этот день записан в книгу Истории как Международный день освобождения узников концлагерей.  Концлагерей, разбросанных по всей оккупированной фашистской Германией...

Сценарий литературного вечера. посвящённый году Литературы

Внеклассное мерприятие для учащихся 5-6 классов...

Сценарий "Литературный вечер, посвящённый 110-летию М.А.Шолохова"

Литературный вечер посвящен жизни и творчеству Михаила Александровича Шолохова. Рассчитан на учащихся 6-11 классов...

Сценарий литературного вечера, посвящённого 120-летию со дня смерти С.Есенина

Литературно-музыкальна композиция, посвящённая памяти Сергея Есенина для учащихся 8-11 классов....

Сценарий литературного вечера, посвящённого памяти самобытного поэта с. Старая Полтавка Улановского Ивана Степановича

Цели:1.формирование духовного мира ребёнка путём знакомства с произведениями не только великих поэтов, но и через изучение творчества самобытных поэтов, наших земляков.2.изучение истории родного края ...