Ринат Мөхәммәдиев “Күңел күзе” хикәясе. Әдәбият дәресе.8 нче сыйныф. Укытучылар өчен проект эше
методическая разработка (8 класс) на тему

Өстәмә профессиональ белем бирү

Дәүләт автоном мәгариф учреждениясе

“Татарстан Республикасы Мәгарифне үстерү институты”

Проект эше

Тема: Ринат Мөхәммәдиев “Күңел күзе” хикәясе

“Гомуми белем бирү ФДББС шартларында билингваль тирәлектә татар телен һәм әдәбиятын укытуның  теоретик һәм гамәли аспектлары” белем күтәрү курслары кысаларында

Башкарды: Ахтямова Г.М,

Казан шәһәре Совет районы

175 нче урта гомуми белем бирү мәктәбенең

1 квалификаион категорияле

татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Фәнни җитәкче: Лотфуллин М.В,

физика һәм математика фәннәре  кандидаты,

 доцент

Казан 2016

Эчтәлек

Кереш …………………………………………………………………… ..3

Төп өлеш (технологик карта) ................................................................... .4

Йомгаклау .....................................................................................................11

Әдәбият исемлеге ……………………………………………………….. ..12

Кушымта   ..................................................................................................... 13

Кереш

Федераль дәүләт гомуми белем бирү стандартында көтелгән нәтиҗәләр өч төрле: шәхескә кагылышлы, предмет нәтиҗәләре, метапредмет нәтиҗәләре.

Шәхескә кагылышлы нәтиҗәләр - укучының үзүсешкә әзерлеге һәм  төрле яклап камил, иҗади үзүсешкә сәләтле, милли гореф-гадәтләр, Россия Һәм Бөтендөнья культурасы кыйммәтләре нигезендә тормышта үз урынын тапкан шәхес булып формалашу,  поликультуралы һәм полилингваль дөньяда турыдан-туры мөстәкыйль  эшчәнлек алып барырлык, җаваплы, продуктив, интеллектуаль, оештыруга сәләтле  сыйфатларга ия укучы  тәрбияләү.

Метапредмет нәтиҗәләре  универсаль уку гамәлләре формалаштыру  программалары һәм   шулай ук барлык укыту программаларын үзләштерү   нигезендә формалаша.

Предмет нәтиҗәләре  һәр укыту предметының  аерым үзенчәлеген  һәм фәнни нигезләрен үзләштерү, аны  үзгәртә алу һәм куллана белү күнекмәләрен күздә тота.

Бу нәтиҗәләргә бары тик укучылар эшчәнлеген эшлекле якын килү методына нигезләнеп,  укучылар эшчәнлеген оештырганда  гына ирешеп була.

Уку эшчәнлеген дөрес оештырганда  укучы шәхес буларак формалаша, укыту процессына, объектына, шартларына, нәтиҗәләренә мөнәсәбәтен күрсәтә. Ул үз эшчәнлеген оештыруга сәләтле була.

Дәресләргә  проблемалы, танып-белү күнекмәсен үстерүгә гамәли күнегүләр кертү зарур. Алар алынган белемне яңа җирлектә кулланырга, эшчәнлекнең гомуми ысулын формалаштыруны, эзләнүле күнекмәләр булдыруны күздә тота.

Һәм инде күнегүләр, эшчәнлек нәтиҗәсендә укучы теләсә нинди мәгълүматны адекват кабул итәргә, башкаларга аңлаешлы итеп җиткерергә өйрәнә.

Төп өлеш

 Дәреснең темасы: Ринат Мөхәммәдиев “Күңел  күзе” 8 нче сыйныф

Планлаштырылган нәтиҗәләр:

Шәхескә кагылышлы УУ: әхлак нормаларына, тормышта яшәү кагыйдәләренә төшенү,   язмыш тарафыннан кыерсытылган кешеләрнең  күңел дөньясын аңлау,  аларга игътибарлы булу, үз сәламәтлегеңә сакчыл караш

метапредмет:

 Танып белү УУГ аңлап уку, кирәкле  мәгълүматны табу, схема куллану, анализлау, план төзү, нәтиҗә чыгара белү,  

Коммуникатив УУГ. Укылган хикәя буенча сораулар бирә алу, үз эшеңне контрольдә тоту, төркемдәшеңә ярдәм итү, үз фикереңне төгәл итеп телдән һәм язма җиткерә белү, башкаларны тыңлый белү, бергәләп эшләгәндә уртак карарга килә белү,

Регулятив УУГ.  Фаразлау, мөстәкыйль рәвештә дәреснең максатларын формалаштыру;  сыйныфташларың белән уртак эшчәнлекне оештыра белү; максатка ирешү юлларын билгеләү; план нигезендә эш оештыру; үз эшеңне бәяләү

Предмет буенча: Р.Мөхәммәдиевның “Күңел күзе” хикәясенең эчтәлеген белү; темасына, идеясенә төшенү, әдәби әсәр буенча,  тормыштан алган хис- кичерешләргә нигезләнеп, сочинение язу

Дәрес тибы: Яңа белемнәрне үзләштерү дәресе

Төп төшенчәләр:  сәламәтлеге чикле кеше,  күңел күзе, бәхетле кеше, кызганыч кеше.

Предметара бәйләнеш: рус әдәбияты, тарих, рәсем, җыр

Эшне оештыру: фронталь, төркемнәрдә, парларда, индивидуаль

Материал: дәреслек- Татар әдәбияты: рус телендә төп гомуми белем бирү  оешмалары өчен дәреслек(татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен).8 нче с-ф. Ике кисәктә.2нче кисәк/ Ф.Ф. Хәсәнова, Г.М.Сафиуллина, М.Я Гарифуллина, Ә.Н Сафиуллина.-Казан: “Мәгариф-Вакыт” нәшр.,105-112 б, кулланма.

Җиһазлау: портрет, китаплар күргәзмәсе, презентация                

Йомгаклау

Икенче буын федераль дәүләт белем бирү стандартлары таләпләре мәгариф системасы алдында яшь буынга белем бирү эчтәлегенә, аның максат-бурычларына, формаларына, укыту предметларының структурасына, аларны укытудагы технологияләргә, белем бирүнең метод һәм алымнарына гына түгел, ә дәресне планлаштыруга, дәрес структурасына, аны формалаштыруга да үзгәрешләр кертә.

Бүгенге укытучылар дәресне планлаштырган вакытта‚ оештыру этапларына нык игътибар биреп, аларны төрләндерү ягында торалар. Бу – бер яктан караганда‚ куанычлы хәл, икенче яктан исә дәреснең структур өлешләренең конкрет билгеләнгән тәртибе, калыбы булмау шактый буталчыклыкка китерә. Әлеге күренеш заманча дәреснең технологик картасын төзүдә дә чагылыш таба. Шуңа күрә бу эштә билгеле бер кагыйдәләрне истә тотып, технологик картаның дөрес һәм нәтиҗәле, уңышлы дип саналган калыбына тукталып, уңай бер вариантын сайлап алу сорала. Бигрәк тә татар әдәбияты дәресләре буенча эшләнгән технологик карта үрнәкләренең аз булуы мәсьәләнең актуальлеген арттыра.

Бер яктан караганда, технологик карта укытучылар өчен бик кулай. Аны төзү өчен бернәрсә дә уйлап чыгарасы юк шикелле: укытучы таблицаны (әзер шаблонны) ала да үзенә кирәкле мәгълүматларны кертеп яза, шуның белән әзер дәрес планы килеп чыга. Ләкин технологик картаның әле дәрес проекты түгел, ә бәлки проектлаштыруның нигезе генә булып торуын онытмаска кирәк. Чөнки укытучыга бу дәресне тиешле дәрәҗәдә, зур осталык белән, планлаштырылган нәтиҗәләргә ирешеп үткәреп чыгарга да кирәк бит әле.

Әйтергә кирәк, технологик карта яңалыкны бары тик формада гына күздә тота‚ һәм ул берничек тә яңа стандартлар белән бәйле түгел, чөнки технологик карта әле ФДББС кергәнче үк файдаланыла иде. Яңа буын стандартларының эчтәлегендә уку-укыту процессын планлаштырганда һәм үткәргәндә‚ технологик карталарны гына кулланырга кирәк дигән сүз дә юк. Шул ук вакытта бүген технологик картага ФДББСтан алынган материаллар, әйтик, планлаштырылган нәтиҗәләр, универсаль уку гамәлләре кертелә, шуңа күрә ул яңа стандартлар таләпләренә туры китерелеп, дәреснең билгеле бер моделе, схемасы, планы рәвешен ала.

Әдәбият исемлеге

1. Татар әдәбияты: рус телендә төп гомуми белем бирү  оешмалары өчен дәреслек(татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен).8 нче с-ф. Ике кисәктә.2нче кисәк/ Ф.Ф. Хәсәнова, Г.М.Сафиуллина, М.Я Гарифуллина, Ә.Н Сафиуллина. - Казан: “Мәгариф-Вакыт” нәшр.,2015.-151 б.
2. Татар әдәбияты: рус телендә төп гомуми белем бирү  оешмаларында (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар  белән). Эшләүче укытучылар өчен методик әсбап. 8 нче с-ф. Ф.Ф. Хәсәнова, Г.М.Сафиуллина, М.Я Гарифуллина, Ә.Н Сафиуллина. - Казан: “Мәгариф-Вакыт” нәшр.,2015.- 223 б.
3. Технологик карта: дәреснең оештыру өлеше (татар әдәбияты), Мәгариф 4 нче сан-2016 ел. Г.Н. Мөхәрләмова,ТР Мәгарифне үстерү институты доценты, филология фәннәре кандидаты
4.  “Мәгариф” – айлык иҗтимагый-педагогик һәм фәнни-методик гомумтатар журналы.
5.  Интернет ресурслар

Кушымта

Гөлҗамал

Татар халык җыры

Шәмдәлләрдә генә утлар яна, Гөлҗамал,

Җиткән кызлар киндер җеп эрлиләр.

Энҗе дә мәрҗән кызларның  кул бавы,

Авыр җан сөйгәннәрнең булмавы.

Нинди генә егеткә барырбыз, дип,  Гөлҗамал,

Колактан колакка алар сөйлиләр.

Энҗе дә мәрҗән кызларның  кул бавы,

Авыр җан сөйгәннәрнең булмавы.