Тыва дыл
рабочая программа
Школага тыва дылды өөредириниң сорулгалары болгаш кылыр ажылдары:
Школага тыва дылды башкылаарының сорулгалары:
- өөреникчилерге лексика, фонетика, сөс чогаадылгазы, грамматика (морфология болгаш синтаксис), стилистика аймаандан тодаргай билиглерни бээр, алган билиглерни практика кырынга ажыглап билириниң мергежилдерин болгаш чаңчылдарын хевирлээр;
- шын бижиириниң болгаш бижик демдектерин салырынын быжыг чаңчылдарын бээр;
- теория талазы-биле алган билиглеринге даянып, программма негелдезинге дүүштүр боттарының аас болгаш бижимел-биле харылзаалыг илерединиң мергежилдери-биле чепсеглээр;
- өөреникчилерни литературлуг дылдың нормаларынга чаңчыктырар, оларның сөс курлавырын байыдар болгаш чугаазының культуразын бедидер;
- өөреникчилерниң ниитилел амыдыралынга дылдың ужур-дузазының, хөгжүлдезиниң дугайында база тыва дылдың өске дылдарның аразында туружунуң дугайында бөдүүн билиглери-биле таныштырар;
- оларның логиктиг боданыышкын болгаш чугаазын сайзырадыр;
- төрээн дылынга камныг болгаш хандыкшылдыг болурунга кижизидер, дылдың байлаан шиңгээдип алырынга өөреникчилерниң сонуургалын күштелдирер;
- өөреникчилерни патриотизмниң болгаш интернационализмниң ёзузунга кижизидер, оларның материалисчи үзел-бодалдарын хевирлээр;
- ном болгаш билиглерниң өске-даа үндезиннери-биле ажылдаарынга өөреникчилерни чаңчыктырар;
- өөреникчилерни боттары боданып өөрениринге чаңчыктырар;
- шын, медерелдиг, аянныг номчуурунуң мергежилдерин сайзырадыр;
- төрээн дыл кичээлдерин өөреникчилерниң мөзү-шынар, күш-ажыл болгаш эстетика талазы-биле кижизидилгезин боттандырарынга бүрүн- биле ажыглаар;
- өөреникчилерни харыысалгалыг болурунга, өөредилгениң болгаш күш-ажылдың сагыл-чурумун сагыырынга кижизидер.
7–ги класстың өөреникчилериниң тыва дылга шиңгээдип алыр кол-кол билиглери:
Сɵс каттыжыышкыннарының, ийи чугула кежигүннүг болгаш чаңгыс чугула кежигүннүг бɵдүүн домактарның синтаксистиг сайгарылгазын кылыр. Домактың чаңгыс аймак кежигүннери, киирилде сɵстер болгаш киирилде домактар, адалга-биле нарынчыттынган ийи чугула кежигүннерлиг болгаш чаңгыс чугула кежигүннерлиг бɵдүүн домактар тургузар.
Чугааның утказынга болгаш стилинге дүүштүр синтаксистиг синонимнерни ажыглаар.
Пунктуациядан. 7 класска ɵɵренген бижик демдектерин билир, бижик демдектерин салганын бадыткап шыдаар; адалгалар, киирилде сɵстер, киирилде домактар, аян сɵстерлиг домактарга бижик демдектерин салыр. Херек черлерге кол сɵс биле сɵглекчиниң аразынга тире салыр.
Орфографиядан. 5-7 класстарга ɵɵренген орфограммаларлыг сɵстерни шын бижиир болгаш тайылбырлап билир.
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
 3.tayylbyr_7kl_td.doc | 58 КБ |
| 4.tyva_dyl_7kl.doc | 262 КБ |
Предварительный просмотр:
Тайылбыр бижик
1. Ажылчын программаны Тыва Республиканың ниити өөредилгезиниң күрүне стандартының национал-девискээр кезээнге дүүштүр Күрүнениң Федералдыг ɵɵредилге стандарттарының негелделери-биле тургускан.
2. Доржу К.Б., Сарыглар Ч.А. 2018 чылда эде чаарттынып кылдынган 7-ги класска тыва дылды өөредир чижек Программазынга даянган.
3. Д.А.Монгуш, К.Б.Доржу. Тыва дыл, 6 -7 класс.
Ниити ɵɵредилге черлеринге өөредилге ному - Кызыл – 2007 ч.
Ниитизи-биле 7-ги класска тыва дылга 102 шак бердинген.
5 -11 класстарга тыва дыл программазын Тыва Республиканың ниити өөредилгезиниң кол (долу эвес) школага тыва дыл талазы –биле күрүне стандарттарынга дүүштүр тургускан.
Тыва дыл – тыва нацияның дылы болур. Ында тыва улустуң төрээн дылын сайзырадып келген байлак дуржулгазы, мерген угааны, угаан-бодалының чедиишкиннери мөөңнеттинген. Ол дээрге тыва культураның – улустуң аас чогаалының, өске-даа янзыларының, театр уран чүүлүнүң болгаш уран чүүлдүң өске-даа янзыларының, парлалганың, эртемниң, ажыл-херекти чорударының, өөредилгениң болгаш кижизидилгениң дылы апарган. Амгы үеде тыва дыл улустуң амыдыралының, ажыл-чорудулгазының бүгү-ле талалрында калбаа-биле ажыглаттынынп турар. Тыва школаларга азы класстарга, өске-даа өөредилге черлеринге төрээн дылды өөредири уругларның угаан-медерелин сайзырадырынга, оларны эки мөзү-шынарга кижизидеринге хөй-хөй таарымчалыг аргаларлыг. Төрээн дылын шиңгээдип алыры - өөреникчилерге өске эртемнерни чедиишкинниг билип албышаан, долгандыр турар амыдырал болгаш бойдус дугайында билиглерни калбартып, улуг салгалдың байлак дуржулгазын ажыглап билиринге чаңчыктырар.
5-9 класстарга тыва дыл эртеминиң утказы
Школага тыва дыл эртемин(курузун) өөредириниң программазында лексика, фонетика, сөс чогаадылгазы, грамматика (морфология, синтаксис) дугайында билиглерни, шын бижиириниң болгаш бижик демдектерин салырының чаңчылдарын, аас болгаш бижимел чугааның чаңчылдарын, стилистика элементилерин, дыл дугайында чамдык билиглерни киирген.
Төрээн дылдың школа курузунда теория-талазы-биле билиглерни ниити дыл эртеминиң база амгы үеде тыва дыл эртеминиң чедиишкиннерин барымдаалап тайылбырлаан.
Тыва дыл эртеминиң тургузуу (7 класс)
Программаны колдуунда шуушкак принцип езугаар тургускан. Чамдык берге болгаш улуг темаларны, чижээ, лексика, сөс чогаадылгазын чаңгыс эвес, аңгы-аңгы класстарга чадаланчак кылдыр өөредири көрдүнген.
7-ги класска баштай «Литературлуг тыва дыл болгаш ооң диалектилериниң дугайында билиг» деп эгени ɵɵренгеш, 6-гы класска ɵɵренген чүүлдерин катаптаар. Катаптаашкын соонда «Эдеринчилер болгаш дузалал аттар», «Эвилелдер», «Артынчылар» деп дузалал чугаа кезектерин болгаш «Аян сɵстерин» ɵɵренир кылдыр киирген. «Синтаксис болгаш пунктуация» деп улуг бɵлүкке «Сɵс каттыжыышкыны болгаш домак», «Бɵдүүн домак» деп эгелерин ɵɵренир.
Школага тыва дылды өөредириниң сорулгалары болгаш кылыр ажылдары:
Школага тыва дылды башкылаарының сорулгалары:
- өөреникчилерге лексика, фонетика, сөс чогаадылгазы, грамматика (морфология болгаш синтаксис), стилистика аймаандан тодаргай билиглерни бээр, алган билиглерни практика кырынга ажыглап билириниң мергежилдерин болгаш чаңчылдарын хевирлээр;
- шын бижиириниң болгаш бижик демдектерин салырынын быжыг чаңчылдарын бээр;
- теория талазы-биле алган билиглеринге даянып, программма негелдезинге дүүштүр боттарының аас болгаш бижимел-биле харылзаалыг илерединиң мергежилдери-биле чепсеглээр;
- өөреникчилерни литературлуг дылдың нормаларынга чаңчыктырар, оларның сөс курлавырын байыдар болгаш чугаазының культуразын бедидер;
- өөреникчилерниң ниитилел амыдыралынга дылдың ужур-дузазының, хөгжүлдезиниң дугайында база тыва дылдың өске дылдарның аразында туружунуң дугайында бөдүүн билиглери-биле таныштырар;
- оларның логиктиг боданыышкын болгаш чугаазын сайзырадыр;
- төрээн дылынга камныг болгаш хандыкшылдыг болурунга кижизидер, дылдың байлаан шиңгээдип алырынга өөреникчилерниң сонуургалын күштелдирер;
- өөреникчилерни патриотизмниң болгаш интернационализмниң ёзузунга кижизидер, оларның материалисчи үзел-бодалдарын хевирлээр;
- ном болгаш билиглерниң өске-даа үндезиннери-биле ажылдаарынга өөреникчилерни чаңчыктырар;
- өөреникчилерни боттары боданып өөрениринге чаңчыктырар;
- шын, медерелдиг, аянныг номчуурунуң мергежилдерин сайзырадыр;
- төрээн дыл кичээлдерин өөреникчилерниң мөзү-шынар, күш-ажыл болгаш эстетика талазы-биле кижизидилгезин боттандырарынга бүрүн- биле ажыглаар;
- өөреникчилерни харыысалгалыг болурунга, өөредилгениң болгаш күш-ажылдың сагыл-чурумун сагыырынга кижизидер.
7–ги класстың өөреникчилериниң тыва дылга шиңгээдип алыр кол-кол билиглери:
Сɵс каттыжыышкыннарының, ийи чугула кежигүннүг болгаш чаңгыс чугула кежигүннүг бɵдүүн домактарның синтаксистиг сайгарылгазын кылыр. Домактың чаңгыс аймак кежигүннери, киирилде сɵстер болгаш киирилде домактар, адалга-биле нарынчыттынган ийи чугула кежигүннерлиг болгаш чаңгыс чугула кежигүннерлиг бɵдүүн домактар тургузар.
Чугааның утказынга болгаш стилинге дүүштүр синтаксистиг синонимнерни ажыглаар.
Пунктуациядан. 7 класска ɵɵренген бижик демдектерин билир, бижик демдектерин салганын бадыткап шыдаар; адалгалар, киирилде сɵстер, киирилде домактар, аян сɵстерлиг домактарга бижик демдектерин салыр. Херек черлерге кол сɵс биле сɵглекчиниң аразынга тире салыр.
Орфографиядан. 5-7 класстарга ɵɵренген орфограммаларлыг сɵстерни шын бижиир болгаш тайылбырлап билир.
Өөредилге - тематиктиг план
7 класс - 102 шак
Кичээлдиң темазы | Ниити шагы | Хыналда ажыл | Чугаа сайзырадылгазы |
Киирилде кичээл | 1 | - | - |
6-гы класска ɵɵренгенин катаптаары | 6 | - | 1 |
Морфология. Дузалал чугаа кезектери | 12 | 2 | 1 |
Аян сɵстери. | 4 | 1 | - |
Синтаксис. Сɵс каттыжыышкыны | 6 | 1 | 1 |
Синтаксис. Бɵдүүн домак | 6 | 1 | 1 |
Ийи чугула кежигүннүг домактар. Домактың чугула кежигүннери | 12 | 2 | 1 |
Ийиги черге кежигүннер | 6 | 1 | - |
Чаңгыс чугула кежигүннүг домактар | 8 | 1 | 1 |
Долу болгаш долу эвес домактар | 5 | - | 1 |
Нарынчыттынган домактар. Чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактар | 8 | - | 1 |
Нарынчыттынган домактар. Адалгаларлыг, киирилделерлиг домактар | 6 | 2 | 1 |
Бɵлүглелдер-биле нарынчыттынган бɵдүүн домактар | 3 | - | - |
Тускайлаан кежиүгүннерлиг домактар | 3 | - | - |
ϴске кижинин чугаазын дамчыдар аргалар | 4 | - | - |
Чыл дургузунда ɵɵренгенин катаптаары | 12 | 1 | 1 |
Түңнел кичээл | 1 | - | - |
Ниитизи-биле: | 102 | 12 | 10 |
Предварительный просмотр:
Ниити дугаары | Кичээлдиң дугаары |
Темалары | Кичээлдиң хевири | Билип алыр билиглер | Онаалга | Хуусаазы | ||
Шагы | План-биле | Херек кырында | ||||||
I-ги улдуң (24 шак) | ||||||||
1 | 1 | Киирилде кичээл «Литературлуг тыва дыл болгаш диалектилериниң дугайында» | 1 | Лекция | Литературлуг тыва дыл болгаш диалектилериниң дугайында билигни шингээдиа алыры | Параграф 1, ар.158. Мергежилге 4. Ар.160. Сɵзүглелде онзагай чүүлдерни тодарадыр | 01.9 | |
6-гы класска өөренгенин катаптаары | 6 | |||||||
2 | 2 | ХЧС. Чогаадыг «Хɵглүг дыштанылга» | 1 | Чугаа сайзырадыл газының кичээли | Темага дүүштүр бодунуң бодалын дес-дараалаштыр илередири | Тыва дыл дугайында чүүлдү номчуур, катаптаар. Ар.158-159. | 02.09 | |
3 | 3 | Лексика. Тыва дылдың лексиказының тывылганының аайы-биле бɵлүктери.
| 1 | Кичээл катаптаашкын | Тыва дылда сɵстерниң тывылганының аайы-биле бɵлүктерин катаптаары | Бердинген сɵстерни бɵлүктээри | 03.09 | |
4 | 4 | Лексика. Тыва дылдың лексиказының ажыглалының аайы-биле бɵлүктери. | 1 | Кичээл катаптаашкын | Тыва дылда сɵстерниң ажыглалының аайы-биле бɵлүктерин катаптаары | Бердинген сɵстерни уткалыг кезектерге чарып бижиир: 1 вар – школачылардан, хɵглүг, ɵɵктээр. 2 вар – даараныкчылар, демниг, ажылдаар | 08.09 | |
5 | 5 | Морфология. Тускай болгаш дузалал чугаа кезектери. Чүве аттарының падежтери. | 1 | Кичээл катаптаашкын | Тускай болгаш дузалал чугаа кезектериниң дугайында сактып чугаалажыры. Чүве аттарының ɵскерлир хевирлери. | Бердинген чүве аттарын падежтерге ɵскертир. | 09.09 | |
6 | 6 | Кылыг сɵзү. Кылыг сɵзүнүң ɵскерлир хевирлери. | 1 | Кичээл-катаптаашкын | Кылыг сɵзүнүң утказы болгаш кылыг сɵзүнүң ɵскерлир хевирлериниң дугайында катаптаар | Мергежилге 16. Ар. 166. «Боолуг хүлбүс» деп сɵзүглелде кылыг сɵстериниң үезин тодарадыр. | 10.09 | |
7 | 7 | Ат орнунуң бɵлүктери болгаш оларны чугаага шын ажыглаары. Наречиелер. Оларны шын бижиири. | 1 | Кичээл-катаптаашкын | Ат орну болгаш ооң бɵлүктериниң дугайында катаптаар, ɵскерлир хевирлери. Наречиелерниң утказы болгаш бɵлүктери. Оларны шын бижиириниң дүрүмнери. | Наречиелерни ажыглап тургаш, «Бир-ле катап…» кыска чогаадыг бижиир | 15.09 | |
МОРФОЛОГИЯ Дузалал чугаа кезектери | 12 | |||||||
8 | 8 | Эдеринчилерниң утказы болгаш грамматиктиг демдектери. Чиңгине эдеринчилер. Дузалал аттар. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Эдеринчилерниң утказы болгаш грамматиктиг демдектери. Чиңгине эдеринчилер болгаш дузалал аттар дугайында билип алыры. Эдеринчилер болгаш дузалал аттарның ылгалын шингээдип алыры. | Параграф 49, ар.129. Мергежилге 304. Ар.130. | 16.09 | |
9 | 9 | Янзы-бүрү чугаа кезектерин эдеринчилер кылдыр хереглээри. | 1 | Чаа тема | Янзы-бүрү ɵске чугаа кезектерин эдеринчилер болурун билип алыры | Параграф 50, ар.132. Бердинген сɵстер-биле баштай наречие кылдыр, ооң соонда эдеринчилер кылдыр чогаадып бижиир. 1вар – соонда, кежир; 2вар – уткуштур, ажыр | 17.09 | |
10 | 10 | Эвилелдерниң утказы, грамматиктиг демдектери. Эвилелдерниң бѳлүктери: чагырыштырбас, чагырыштырар эвилелдер. | 1 | Чаа тема | Эвилелдерниң утказы, грамматиктиг демдектериниң, эвилелдерниң бѳлүктери (чагырыштырбас, чагырыштырар эвилелдер) дугайында сактып алыры. | Параграф 51, ар.134. О. – Мергежилге 318 У. – Мергежилге 319. Ар.136. | 22.09 | |
11 | 11 | Чагырыштырбас, чагырыштырар эвилелдерни нарын домактарга хереглээри. | 1 | Чаа тема | Чагырыштырбас, чагырыштырар эвилелдерни нарын домактарга хереглээрин билип алыры | Бердинген сɵзүглелге бижик демдектерин салыр. | 23.09 | |
12 | 12 | Эвилелдерни домактарга хереглээри. Эвилелдерлиг домактарга бижик демдектери. | 1 | Чаа тема | Эвилелдерлиг домактарга бижик демдектерин сактып алыры | Параграф 53. Ар.137. Мергежилге 324. Ар.138. | 24.09 | |
13 | 13 | Чугаа сайзырадылгазы. Эдеринчилер болгаш эвилелдерни ажыглавышаан, номчаан чүүлүнге үнелел бээри. | 1 | Чугаа сайзырадылгазы | Эдеринчилер болгаш дузалал аттарны ажыглавышаан, номчаан чогаалынга үнелел бижиири | Чечен чогаалдан эдеринчилер кирген 3 домак бижип эккээр | 29.09 | |
14 | 14 | Артынчыларның утказы болгаш грамматиктиг демдектери. | 1 | Чаа тема | Артынчыларның утказы болгаш грамматиктиг демдектерин билип алыры | Параграф 54. Ар.139. Мергежилге 330. Ар.141. Артынчыларны хамаарышкан сɵстери-биле ушта бижиир | 30.09 | |
15 | 15 | Артынчыларның бѳлүктери | 1 | Чаа тема | Артынчыларның бѳлүктери болгаш оларның шын бижилгезин сактып алыры | Параграф 55, ар.193 Бердинген артынчылар-биле домактар чогаадыр, бɵлүүн тодарадыр: 1вар – ышкажыл, ышкаш, чадавас. 2вар – дег, безин, болгай. | 01.10 | |
16 | 16 | Артынчыларның шын бижилгези. | 1 | Чаа тема | Артынчыларны чугаага ажыглаары болгаш ужур-дузазын билиндирери | Параграф 56, ар.144. Мергежилге 346. Ар.147. | 06.10 | |
17 | 17 | Дузалал чугаа кезектеринге катаптаашкын | 1 | Катаптаашкын | Дузалал чугаа кезектеринге ɵɵренген билиглерин катаптаары | Ийе, чок, та деп артынчылар кирген 3 домак чогаадыр. Дузалал чугаа кезектерин катаптаар | 07.10 | |
18 | 18 | Бот ажыл. Дузалал чугаа кезектеринге хыналда ажыл | 1 | Билиг хыналдазы | Дузалал чугаа кезектеринге ɵɵренген билиглерин хынаары | 1вар – эдеринчилер-биле, 2вар – артынчылар-биле 2-2 домактар чогаадыр. | 08.10 | |
19 | 19 | ХЧС. Чогаадыг-тоожуушкун “Школа девискээрин арыглап турарывыс” (Дузалал чугаа кезектерин ажыглап тургаш, бижиир). | 1 | Чугаа сайзырадылгазы | Темага дүүштүр бодунуң бодалын дес-дараалаштыр илередири | Сɵс тургузуу-биле сайгарылга: 1 вар – ɵɵреникчилерни, ɵɵренир; 2 вар – ажылдакчылардан, ажылдаар | 13.09 | |
АЯН СϴЗҮ | 4 | |||||||
20 | 20 | Аян сɵзүнүң утказы болгаш грамматиктиг демдээ. Бɵлүктери. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Аян сɵзүнүң утказы, грамматиктиг демдээн билип алыры. Артынчыларның бɵлүктери. | Параграф 57, ар. 147. Аян сɵстери-биле 3 домак чогаадыр | 14.10 | |
21 | 21 | Аян сɵстериниң шын бижилгези. Аян сɵстериниң аялга-биле ылгалыры. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Аян сɵстериниң шын бижилгези. Аян сɵстериниң аялга-биле ылгалырын билип алыры. | Параграф 58, ар.150. О. - Мергежилге 358, ар.151. У. –Аян сɵстери кирген диалог чогаадыр | 15.10 | |
22 | 22 | Аян сɵстерин чугаага шын ажыглаары | 1 | Чаа тема тайылбыры | Аян сɵстерин чугаага шын ажыглаары | О. – Мергежилге 360. У. – Мергежилге 361. Ар.151. | 20.10 | |
23 | 23 | I-ги улдуңнуң административтиг хыналда диктантызы «Маскажык» | 1 | Хыналда кичээл | Сɵстерниң шын бижилгези, орфографтыг, пунктуастыг билиглерин хынаары | А.К.Ойдан-оол, М.Ч. Ооржак, С.Т-С. Ооржак Диктантылар чыындызы.-5-9 класстарга.-Кызыл., 2003. Ар.121 | 21.10 | |
24 | 24 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | Катаптаашкын | Сɵстерниң шын бижилгези, орфографтыг, пунктуастыг билиглерин катаптаары | 22.10 | ||
II-ги улдуң (24 шак) | ||||||||
СИНТАКСИС. ПУНКТУАЦИЯ. ЧУГАА КУЛЬТУРАЗЫ | ||||||||
Сɵс каттыжыышкыннары | 6 | |||||||
25 | 1 | Синтаксис – грамматиканың кезээ. Сөс каттыжыышкыны болгаш бѳдүүн домак дугайында билиг. Сѳс каттыжыышкынының сөстен болгаш домактан ылгалы. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Сөс каттыжыышкыны болгаш бѳдүүн домак дугайында билигни шингээдип алыры. Сѳс каттыжыышкынының сөстен болгаш домактан ылгалы. | Параграф 4, ар.170 Мергежилге 26. Ар.172. Сɵс каттыжыышкыннарын эге хевиринге салыр | 10.11 | |
26 | 2 | Сөс каттыжыышкынының тургузуу болгаш грамматиктиг уткалары (ɵзек (чугула) болгаш чагырткан сɵс). | 1 | Чаа тема тайылбыры | Сɵс каттыжыышкынының тургузуу (ɵзек (чугула) болгаш чагырткан сɵстер дугайында билип алыры | Параграф 5, ар.173 Мергежилге 32. Ар.175 | 11.11 | |
27 | 3 | Сөс каттыжыышкыннарында сөстерниң холбажыр аргалары. Холбаалары. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Сөс каттыжыышкыннарында сөстерниң холбажыр аргаларын тодарадып билири (башкарылга, хамааржылга, каттыжылга) | Параграф 6, ар.176 «Ачазының чагыы» сɵзүглел-биле ажыл. Холбааларын айтыр. Ар.179. | 12.11 | |
28 | 4 | Сөс каттыжыышкынынга катаптаашкын | 1 | Катаптаашкын кичээл | Сөс каттыжыышкыны дугайында билиин катаптаар | Хыналда ажылга белеткенир, 3 холбаага сɵс каттыжыышкыннары шилип алгаш, сайгарылгазын кылыр. | 17.11 | |
29 | 5 | Хыналда ажыл. Сɵс каттыжыышкынынга хыналда ажыл | 1 | Билиг хыналдазы | Сөс каттыжыышкынга ɵɵренген темаларынга билиин хынаары | ϴɵренген темаларын катаптаар | 18.11 | |
30 | 6 | Чугаа сайзырадылгазы. Сюжеттиг чурук-биле ажыл. | 1 | Чугаа сайзырадылгазы | Харылзаалыг чугаа тургузары, сюжеттиг чурук-биле ажылдаарының чуруму. | Бердинген сɵс каттыжыышкыннарының холбааларын тодарадыр:1вар – башкының сɵзү, ажылдан дезер. 2вар – ырактан кɵскү, чылыг сеткил | 19.11 | |
БϴДҮҮН ДОМАК | 6 | |||||||
31 | 7 | Бɵдүүн домак дугайында билиг. Чугааның сорулгазының болгаш утказының аайы-биле домактарның хевирлери. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Бɵдүүн домак дугайында билигни бээри, чугааның сорулгазының болгаш утказының аайы-биле домактарның хевирлери. Чугааның сорулгазын тодарадып билири. | Параграф 7, ар.180. Мергежилге 47. Ар.182. | 24.11 | |
32 | 8 | Бɵдүүн домактың тургузуунуң аайы-биле янзылары. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Ийи чугула кежигүннүг болгаш чаңгыс чугула кежигүннүг, делгереңгей эвес болгаш делгереңгей, нарынчыттынмаан болгаш нарынчыттынган, долу болгаш долу эвес домактар. | Параграф 7, ар.180. «Эртенги кара имир» деп сɵзүглелден ийи чугула кежигүннүг болгаш чангыс чугула кежигүннүг домактарны ушта бижиир. Ар.183. | 25.11 | |
33 | 9 | Кол сɵс биле сɵглекчиниң харылзаазы (холбаазы). Домакта сɵстерниң туружу. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Бɵдүүн домак дугайында билиин быжыглаары. Кол сɵс биле сɵглекчиниң харылзаазын (холбаазын) сактып алыры. Домакта сɵстерниң туружу. | Параграф 8, ар. 184. Мергежилге 54. Ар.186. | 26.11 | |
34 | 10 | Бɵдүүн домакта ударение. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Чугааның сорулгазынының аайы-биле аас чугаага үн аяны, домактың логиктиг ударениезин сагыыры, тодарадып билири. | Бердинген сɵзүглелден домактарның логиктиг ударение тодарадыры. | 01.12 | |
35 | 11 | Чугаа сайзырадылгазы. Угаап боданыышкынныг чогаадыг «Бɵдүүн домак» | 1 | Чугаа сайзырадылгазының кичээли | Деңнелгелиг сайгарылгалыг чогаадыг бижиири | Бердинген сɵстерни тургузуу-биле сайгарар: 1вар – билиглерни, чугаалаарлар. 2вар – столдарның, эмчилерни | 02.12 | |
36 | 12 | Хыналда ажыл. Сɵзүглел-биле ажыл. (Солундан чүүл-биле ажылдаар). | 1 | Билиг хыналдазы | ϴɵренген темаларынга билиин хынаары | Бердинген бɵдүүн домактың синтаксистиг сайгарылгазын кылыр, сɵс каттыжыышкыннарын ушта бижиир, холбаазын тодарадыр. | 03.12 | |
ИЙИ ЧУГУЛА КЕЖИГҮННЕРЛИГ БϴДҮҮН ДОМАКТАР | ||||||||
Домактың чугула кежигүннери | 12 | |||||||
37 | 13 | Бɵдүүн домактың чугула кежигүннери (грамматиктиг ооргазы). | 1 | Катаптаашкын | Бɵдүүн домактың чугула кежигүннери (грамматиктиг ооргазы) дугайында билиин катаптаары | Бердинген домактардан чугула кежигүннерни ушта бижиир | 08.12 | |
38 | 14 | Кол сөс биле сөглекчиниң аразынга тире. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Кол сөс биле сөглекчиниң аразынга тире демдекти салыры. | Параграф 14, ар.198. | 09.12 | |
39 | 15 | Кол сөстүң илереттинери | 1 | Чаа тема тайылбыры | Кол сɵс дугайында билиин ханыладыры, кандыг чугаа кезээ-биле илереттинери | Параграф 9, ар.186. О. – Мергежилге 58. У. – Мергежилге 60. Ар.188. | 10.12 | |
40 | 16 | Кол сөстүң көргүзүкчүлери | 1 | Чаа тема тайылбыры | Кол сɵс дугайында билиин ханыладыры, быжыглаары. Кол сɵстүң кɵргүзүкчүлери болза, дээрге дугайында билигни бээри. | Параграф 10, ар.189. Чечен чогаалдан кол сɵстүң кɵргүзүкчүлери кирген 3 домак ушта бижип эккээр | 15.12 | |
41 | 17 | Сөглекчи, ооң илереттинери. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Сɵглекчи дугайында билиин ханыладыры, кандыг чугаа кезээ-биле илереттинери | Параграф 11, ар.191. О. – Мергежилге 70. У. – Мергежилге 71. Ар.193. | 16.12 | |
42 | 18 | Грамматиктиг сайгарылга кичээли | 1 | Быжыглаашкын кичээли | Грамматиктиг сайгарылгалар билиин быжыглаары | Бердинген сɵстер-биле домактар чогаадыр | 17.12 | |
43 | 19 | Кылыг сөстүг бөдүүн болгаш составтыг сөглекчилер | 1 | Чаа тема тайылбыры | Кылыг сөстүг бөдүүн болгаш составтыг сөглекчилер дугайында билигни шингээдип алыры | Параграф 12, ар.193. Мергежилге 74. Ар.195. Сɵглекчилерниң грамматиктиг демдектерин демдеглээр | 22.12 | |
44 | 20 | Ат сөстүг составтыг сөглекчилер. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Ат сөстүг составтыг сөглекчилер дугайында билигни билип алыры | Параграф 13, ар.196. О. – Мергежилге 81. У. – Мергежилге 82. Ар.198. | 23.12 | |
45 | 21 | Сɵглекчиниң составында модальдыг сɵстер. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Сɵглекчиниң составында модальдыг сɵстерни сактып алыры. | Параграф 15, ар. 200. Айтырыгларга харыылаар. Ар.203. | 24.12 | |
46 | 22 | Бот ажыл. ϴɵренген темаларынга бот ажыл | 1 | Билиг хыналдазы | ϴɵренип эрткен темаларынга билиин хынаары | Сɵглекчилерниң хевирлери-биле домактар чогаадыр | 29.12 | |
47 | 23 | Чугаа сайзырадылгазы. Чогаадыг | 1 | Чугаа сайзырадылгазы | Темага дүүштүр бодунуң бодалын дес-дараалаштыр илередири | Бердинген домактың синтаксистиг сайгарылгазын кылыр | 29.12 | |
48 | 24 | II-ги улдуңнуң административтиг хыналда диктантызы «Караңгы дүне» | 1 | Хыналда кичээл | Сɵстерниң шын бижилгези, орфографтыг, пунктуастыг билиглерин хынаары | А.К.Ойдан-оол, М.Ч. Ооржак, С.Т-С. Ооржак Диктантылар чыындызы.-5-9 класстарга.-Кызыл., 2003. Ар.126 | 30.12 | |
III-кү улдуң (30 шак) | ||||||||
Домактың ийиги черге кежигүннери | 6 | |||||||
49 | 1 | Немелде. Дорт болгаш доора немелде. Оларның илереттинери | 1 | Чаа тема тайылбыры | Немелде. Дорт болгаш доора немелде. Оларның илереттинери, домак иштинге немелделерни танып билири | Параграф 17, ар.205. Мергежилге 103. Ар.208. | 12.01 | |
50 | 2 | Тодарадылга болгаш капсырылга. Оларның илереттинери. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Тодарадылга болгаш капсырылга. Оларның илереттинери, домакка тодарадылгаларны шын тып шыдаары. | Параграф 18, 19 ар.208, 211. Сɵзүглел-биле ажыл, тодарадылгаларны тывар. Ар.210. | 13.01 | |
51 | 3 | Байдалдар. Байдалдарның утка аайы-биле бѳлүктери. Байдалдарның илереттинери. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Байдалдар. Байдалдарның утка аайы-биле бѳлүктери. Байдалдарның илереттинери, домакка байдалдарны илередип билири. | Параграф 20, ар.213. О. – Мергежилге 120. Ар.216. У. – Мергежилге 121. Ар.217 | 14.01 | |
52 | 4 | Делгереңгей эвес болгаш делгереңгей домактар дугайында билиг. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Делгереңгей эвес болгаш делгереңгей домактар дугайында билигни билип алыры | Бердинген 3 делгереңгей эвес домактарны делгереңгей кылдыр эде тургузар | 19.01 | |
53 | 5 | Домактың ийиги черге кежигүннеринге катаптаашкын. | 1 | Катаптаашкын кичээл | Домактың ийиги черге кежигүннерин катаптаары | Ийиги черге кежигүннерге хамаарыштыр ɵɵренген темаларын катаптаар. | 20.01 | |
54 | 6 | Бот ажыл. Домактың ийиги черге кежигүннеринге бот ажыл. | 1 | Билиг хыналдазы | ϴɵренген темаларынга билиин хынаары | Бердинген 2 домакка ийиги чергениң кежигүннерин немээр, чогаадыр | 21.01 | |
Чаңгыс чугула кежигүннүг бɵдүүн домактар | 8 | |||||||
55 | 7 | Чангыс чугула кежигүннүг домактар дугайында билиг | 1 | Чаа тема тайылбыры | Чангыс чугула кежигүннүг домактар дугайында билиг билип алыры | Параграф 22, ар.220. Мергежилге 131. Ар.222. | 26.01 | |
56 | 8 | Тодаргай арынныг домактар | 1 | Чаа тема тайылбыры | Тодаргай арынныг домактар дугайында билиг | Параграф 23, ар.222. Чечен чогаалдан 3 тодаргай арынныг домак ушта бижиир. | 27.01 | |
57 | 9 | Тодаргай эвес арынныг домактар | 1 | Чаа тема тайылбыры | Тодаргай эвес арынныг домактар дугайында билиг | Параграф 24, ар.224. Мергежилге 141. Ар.227. | 28.01 | |
58 | 10 | Арын чок домактар | 1 | Чаа тема тайылбыры | Арын чок домактар дугайында билиг | Параграф 25, ар.227. Бердинген домактарны арын чок домактар кылдыр эде тургузар. Ар.229. | 02.02 | |
59 | 11 | Ат домактары | 1 | Чаа тема тайылбыры | Ат домактары, делгереңгей болгаш делгереңгей эвес ат домактары дугайында билигни сактып алыры. | Параграф 26, ар.230. Ат домактары кирген кыска хемчээлдиг чогаадыг бижиир. | 03.02 | |
60 | 12 | Чангыс чугула кежигүннүг домактарга катаптаашкын | 1 | Катаптаашкын | Чангыс чугула кежигүннүг домактарга ɵɵренген темаларын катаптаары. Чаңгыс чугула кежигүннүг домактарның сɵзүглел тургузарынга ужур-дузазы. | Чангыс чугула кежигүннүг домактар дугайында катаптаар, хыналда ажылга белеткенир, ар.232. | 04.02 | |
61 | 13 | ХЧС. Бойдус чурумалын кɵргүскен сɵзүглел-биле ажыл | 1 | Чугаа сайзырадылгазы | Сɵзүглелге хамаарыштыр бердинген даалгаларны күүседири | Бойдус чурумалын кɵргүскен чурук чуруур. | 09.02 | |
Долу болгаш долу эвес домактар | 4 | |||||||
62 | 14 | Долу болгаш долу эвес домактар дугайында билиг | 1 | Чаа тема тайылбыры | Долу болгаш долу эвес домактар дугайында билигни билип алыры. | Параграф 27, ар.233. О. -Мергежилге 159. У. – Мергежилге 159. Ар.235. | 10.02 | |
63 | 15 | Домак сөстер | 1 | Чаа тема тайылбыры | Домак сөстер, оларның диалогка ажыглаттынары. | Параграф 28, ар.235. Домак сɵстер кирген диалог чогаадыр | 11.02 | |
64 | 16 | Диалог чугаага долу эвес домактарны, домак сɵстерни ажыглаары | 1 | Чаа тема тайылбыры | Диалог чугаага долу эвес домактарны ажыглаарын сактып алыры. | Мергежилге 165. Ар.238. | 16.02 | |
65 | 17 | Грамматиктиг сайгарылга кичээли | 1 | Быжыглаашкын | Бɵдүүн домактарның синтаксистиг сайгарылгазын кылып билип чаңчылын сайзырадыры. | Бир сɵстүң фонетиктиг, морфемниг сайгарылгазын кылыр. | 17.02 | |
66 | 18 | ХЧС. Эдертиг | 1 | Билиг хыналдазы | Сɵзүглелди эдерти бижиири, болуушкуннарны дес-дараалашкак илередири | ϴɵренген темаларын катаптаар | 18.02 | |
НАРЫНЧЫТТЫНГАН БϴДҮҮН ДОМАКТАР | ||||||||
Чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактар | 8 | |||||||
67 | 19 | Нарынчыттынган бɵдүүн домактар дугайында билиг | 1 | Нарынчыттынган бɵдүүн домактар дугайында билигни билип алыры | Бердинген 2 домакты чаңгыс аймак кежигүннер-биле нарынчыдар | 23.02 | ||
68 | 20 | Чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактар дугайында билиг | 1 | Чаа тема тайылбыры | Чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактар дугайында билигни шингээдип алыры | Параграф 29, ар. 238. О. -Мергежилге 169. У. – Мергежилге 170. Ар.240. | 24.02 | |
69 | 21 | Каттыштырар аялга (интонация) дузазы-биле холбашкан чаңгыс аймак кежигүннер | 1 | Чаа тема тайылбыры | Каттыштырар аялга (интонация) дузазы-биле холбашкан чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактар, оларга бижик демдектери | Параграф 30, ар.241. Мергежилге 177. Тывызык-биле ажыл. Ар.244. | 25.02 | |
70 | 22 | Чагырыштырбас эвилелдер (болгаш, база, биле) дузазы-биле холбашкан чаңгыс аймак кежигүннер | 1 | Чаа тема тайылбыры | Эвилелдер дузазы-биле холбашкан чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактар, оларга бижик демдектери | Параграф 31, ар.245. Чечен чогаалдан эвилелдер дузазы-биле холбашкан 3 домак бижип эккээр. | 02.03 | |
71 | 23 | Чаңгыс аймак болгаш чаңгыс аймак эвес тодарадылгалар | 1 | Чаа тема тайылбыры | Чаңгыс аймак болгаш чаңгыс аймак эвес тодарадылгалар дугайында сактып алыры | Параграф 32, ар.249. Мергежилге 192. Ар.251. | 03.03 | |
72 | 24 | Чаңгыс аймак кежигүннернин түңнекчи сөстери | 1 | Чаа тема тайылбыры | Чаңгыс аймак кежигүннер түңнекчи сөстерлиг болуру | Параграф 33, ар.251. Мергежилге 196. Айтырыгларга харыылап белеткенир. Ар.254. | 04.03 | |
73 | 25 | Чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактарга катаптаашкын | 1 | Кичээл катаптаашкын | Чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактар дугайында билиг, чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактарга түңнекчи сɵстер болгаш оларга ийи сек биле тире демдекти салырын катаптаары | Бердинген домактарга чаңгыс аймак кежигүннерни немээр, бижик демдектерин салыр. | 09.03 | |
74 | 26 | Чугаа сайзырадылгазы. Сɵзүглел-биле ажыл | 1 | Чугаа сайзырадылгазы | Тыва улустуң хɵɵмей-сыгыдынга азы хɵɵмейжи, ыраажы кижиниң дугайында бɵдүүн сɵзүглелди делгередип сайзырадыры. | Сɵстерни тургузуу-биле сайгарар: 1вар – ырак-чоок, соруктуг. 2вар – бедик-бедик, күштүг. | 10.03 | |
Адалгаларлыг, киирилделерлиг домактар | 6 | |||||||
75 | 27 | Адалга. Делгереңгей адалга. Адалгага бижик демдектери. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Адалга, делгереңгей адалга. Адалгалыг домактарга бижик демдектери. Адалгалыг домактарга интонацияның ужур-дузазы. Адалга-биле домактың нарынчыттынары. | Параграф 34, ар.256. Мергежилге 203. Ар.258. Адалгаларны бижик демдектери-биле тускайлаар. | 11.03 | |
76 | 28 | Киирилде сөстерлиг домактар. Киирилде домактар. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Киирилде сөстерлиг домактар болгаш киирилде домактар дугайында билип алыры. Киирилделер-биле домактың нарынчыттынары. | Параграф 35, ар.258. Мергежилге 208. Ар.261. Киирилде сɵстерни немээр, бижик демдектерин салыр. | 16.03 | |
77 | 29 | Киирилде сɵстерлиг, киирилде домактарлыг домактарга бижик демдектери | 1 | Чаа тема тайылбыры | Домакка киирилде сɵстер, киирилде домактар барда, бижик демдектерин салыры. Киирилделерлиг домактарның тускайлаар аялгазын сагыыры. Киирилделерлиг домактарга интонацияның ужур-дузазы. | Параграф 35, ар.258. Айтырыгларга белеткенир. Ар.263. | 17.03 | |
78 | 30 | III-кү улдуңнуң административтиг хыналда диктантызы «Кандыг кижини хүндүлээчел, эп-чɵптүг кижи дээрил?» | 1 | Хыналда кичээл | Сɵстерниң шын бижилгези, орфографтыг, пунктуастыг билиглерин хынаары | А.К.Ойдан-оол, М.Ч. Ооржак, С.Т-С. Ооржак Диктантылар чыындызы.-5-9 класстарга.-Кызыл., 2003. Ар.135 | 23.03 | |
IV-кү улдуң (24 шак) | ||||||||
79 | 1 | ХЧС. Чогаадыг-тоожуушкун «Тарылга (азы ногаажыдылга) үезинде) | 1 | Чугаа сайзырадылгазы | Чогаадыгны бижиири, темага дүүштүр сɵзүглелди тургузары. Дес-дараалашкак бодалды илередири. Киирилделерлиг домактарны тургузары | ϴɵренип эрткен темаларын катаптаар. | 06.04 | |
80 | 2 | Адалгаларлыг, киирилделерлиг домактарга хыналда ажыл | 1 | Билиг хыналдазы | Хыналда ажыл кылыры | Чечен чогаалдан 3-3 адалгаларлыг, киирилделерлиг домактар ушта бижиир. | 07.04 | |
Бɵлүглелдер-биле нарынчыттынган бɵдүүн домактар | 3 | |||||||
81 | 3 | Деепричастиелиг бɵлүглелдер-биле нарынчыттынган домактар, оларга бижик демдектери | 1 | Чаа тема тайылбыры | Деепричастиелиг бɵлүглел-биле нарынчыттынган домактарны танып билири, оларга бижик демдектериниң шын бижилгезиниң дүрүмнерин сактып алыры. | Параграф 10, ар.26. Мергежилге 60, ар.28. | 08.04 | |
82 | 4 | Причастиелиг бɵлүглелдер-биле нарынчыттынган домактар, оларга бижик демдектери | 1 | Чаа тема тайылбыры | Причастиелиг бɵлүглел-биле нарынчыттынган домактарны танып билири, оларга бижик демдектериниң шын бижилгезиниң дүрүмнерин сактып алыры. | Параграф 11, ар.29. Мергежилге 65, ар.30. Бердинген үлегери-биле күүседир. | 13.04 | |
83 | 5 | Деңнелгелиг бɵлүглел-биле нарынчыттынган домактар, оларга бижик демдектери | 1 | Чаа тема тайылбыры | Деңнелгелиг бɵлүглел-биле нарынчыттынган домактарны танып билири, оларга бижик демдектериниң шын бижилгезиниң дүрүмнерин сактып алыры. | Параграф 9, ар.22. Чечен чогаалдан деңнелге кирген 2 домак ушта бижиир | 14.04 | . |
Тускайлаан кежигүннерлиг домактар | 3 | |||||||
84 | 6 | Тускайлаашкын дугайында билиг. Тускайлаан кежигүннерлиг домактарга бижик демдектери | 1 | Чаа тема тайылбыры | Утка, интонация болгаш пунктуация талазы-биле тускайлаашкынның ужур-дузазы. Тускайлаан кежигүннерлиг домактарга шын бижилгениң дүрүмнерин сактып, билип алыры. | Параграф 7, ар.17. Мергежилге 38 (ар.18). Уруглар - 1-3 домактар. Оолдар - 4-7 домактар. | 15.04 | |
85 | 7 | Тодарадылгалар, капсырылгаларны тускайлаары. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Тодарадылгаларның, капсырылгаларның тускайлаттынган болуру. Ындыг кежигүннерлиг домактарга шын бижилгениң дүрүмнерин сактып, билип алыры. | Чечен чогаалдан 1вар –тодарадылгалар кирген 2 домак, 2вар –капсырылга кирген 2 домак ушта бижиир. | 20.04 | |
86 | 8 | Тускайлаан кежигүннерлиг домактар дугайында катаптаары | 1 | Катаптаашкын | Тускайлаан кежигүннерлиг домактарны чечен чогаалдан тып азы ушта бижип шыдаары. Оларны хууда аас, бижимел чугаазынга шын хереглеп билири. | Бɵлүк аайы-биле дыннадыг кылырынга белеткенир | 21.04 | |
ϴске кижиниң чугаазын дамчыдар аргалар | 4 | |||||||
87 | 9 | ϴске кижинин чугаазын дамчыдар аргалар дугайында билиг. Дорт болгаш доора чугаа дугайында билиг. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Конспектини номчуур. Параграф 13 (ар.36). Сɵзүглелден дорт чугаалыг 3 домак бижип эккээр. | 22.04 | ||
88 | 10 | Дорт чугаалыг домактарга бижик демдектери. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Параграф 14 (ар.38). Уруглар - Мергежилге 87 (ар.41). Оолдар - чечен чогаалдан дорт чугаа кирген 3 домак ушта бижиир | 27.04 | ||
89 | 11 | Цитата болгаш оларга бижик демдектери. | 1 | Чаа тема тайылбыры | Параграф 16 (ар.44). Сураглыг кижилернин чугаалаан 3 цитатазын бижип эккээр. | 28.04 | ||
90 | 12 | ϴске кижинин чугаазын дамчыдар аргаларга катаптаашкын | 1 | Катаптаашкын | Чечен чогаалдан домак ушта бижээш, сɵстерниң морфологтуг сайгарылгазын кылыр. | 29.04 | ||
КАТАПТААШКЫН (7-ги класска ɵɵренген темаларын катаптаары) | 14 | |||||||
91 | 13 | Дузалал чугаа кезектери. Эдеринчилер. Эвилелдер. Артынчылар. Аян сɵстери. | 1 | Катаптаашкын | Дузалал чугаа кезектериниң дугайында катаптаары Аян сɵстериниң дугайында катаптаары, аян сɵстерлиг домактарга бижик демдектери | 1). 1вар - бердинген эвилелдер-биле, 2вар - эдеринчилер-биле домактар чогаадыр. 2). Чечен чогаалдан аян сɵзү кирген 3 домак ушта бижиир. | 04.05 | |
92 | 14 | Сɵс каттыжыышкыны, тургузуу, холбаалары | 1 | Катаптаашкын | Сɵс каттыжыышкыннарының дугайында катаптаары | Мергежилге 213. Ар.264. Сɵс каттыжыышкыннарын делгередип бижиир. | 05.05 | |
93 | 15 | Домактын чугула кежигүннери. | 1 | Катаптаашкын | Бɵдүүн домакты катаптаары. Домак кежигүннери, чугула болгаш ийиги чергениң кежигүннери дугайында катаптаары. Домактың чугула кежигүннери, кол сɵс болгаш сɵглекчи, оларның илереттинер чугаа кезектери. | Домактың чугула кежигүннерин айтыр. Бɵдүүн домактарны делгередип бижиир. | 06.05 | |
94 | 16 | Домактың ийиги черге кежигүннери | 1 | Катаптаашкын | Домактың ийиги черге кежигүннери: немелде, байдал, тодарадылганың илереттинер чугаа кезектери | Сɵзүглел-биле ажыл. Ар.267. “Улаатай аржааны”. Тодарадылгаларны айтыр, кандыг чугаа кезээ-биле илереттингенин тодарадыр. | 07.05 | |
95 | 17 | Ийи чугула кежигүннүг домактар | 1 | Катаптаашкын | Ийи чугула кежигүннүг домактарны катаптаары | Мергежилге 219. Ар.266.Сɵглекчилерниң хевирин айтыр. | 11.05 | |
96 | 18 | Чаңгыс чугула кежигүннүг домактар. Долу болгаш долу эвес домактар | 1 | Катаптаашкын | Чаңгыс чугула кежигүннүг домактар, ооң хевирлерин катаптаары. Долу болгаш долу эвес домактар, оларның диалогка ажыглаттынары | Мергежилге 215. Ар.264. Домактарны чугула кежигүннериниң аайы-биле бɵлүктээр. | 12.05 | |
97 | 19 | Чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактар | 1 | Катаптаашкын | Чаңгыс аймак кежигүннер-биле нарынчыттынган бɵдүүн домактар, чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактарга түңнекчи сɵстер болгаш оларга ийи сек биле тире демдекти салырын катаптаары | Мергежилге 233. Ар.272. | 18.05 | |
98 | 20 | Адалгаларлыг домактар. Адалгалыг домактарга бижик демдектери. | 1 | Катаптаашкын | Адалгаларлыг домактар, делгереңгей эвес болгаш делгереңгей адалга. Адалга-биле нарынчыттынган бɵдүүн домактар. Адалгалыг домактарга бижик демдектерин катаптаары. | Чечен чогаалдан 2 адалгалыг домак бижип эккээр. | 19.05 | |
99 | 21 | Киирилделерлиг домактар. Киирилделерлиг домактарга бижик демдектери. | 1 | Катаптаашкын | Киирилделер-биле нарынчыттынган бɵдүүн домактар, оларга бижик демдектерин салырын катаптаары | Киирилде сɵстер-биле 3 домак чогаадыр. | 20.05 | |
100 | 22 | Чугаа сайзырадылгазы. Тɵлевилел тургузары «Тɵрээн дылывыс – чонувустуң тɵɵгүзү, чаңчылдары» | 1 | Чугаа сайзырадылгазы | Чогаадыгны бижиири, темага дүүштүр сɵзүглелди тургузары. Дес-дараалашкак бодалды илередири. | Сɵс тургузуу-биле сайгарылга: дылывыс, чонувустуң, тɵɵгүзү, чаңчылдары. | 25.05 | |
101 | 23 | IV-кү улдуңнуң административтиг хыналда диктантызы «Адыг-биле ужурашканым» | 1 | Хыналда кичээл | Сɵстерниң шын бижилгези, орфографтыг, пунктуастыг билиглерин хынаары | А.К.Ойдан-оол, М.Ч. Ооржак, С.Т-С. Ооржак Диктантылар чыындызы.-5-9 класстарга.-Кызыл., 2003. Ар.150 | 26.05 | |
102 | 24 | Түңнел кичээл | 1 | Катаптаашкын | ϴɵренип эрткен темаларын катаптаары | 27.05 | ||
Немелде литература:
1. Доржу К.Б. Амгы тыва литературлуг дылга мергежилгелер чыындызы. Кызыл: ТывНҮЧ, 2003.
2. Доржу М.Д. Бай-Тайгинский говор в системе диалектов тувинского языка. Кызыл: ТывНҮЧ, 2002.
3. Кара-оол Л.С. Тыва дылдың практикуму. Студентилерге ɵɵредилге ному. Кызыл: ТывКУ, 2011.
4. Март-оол К.Б. 5-9 класстарга тыва дылды башкылаарының методиказы. Кызыл, 2002.
5. Монгуш Д.А, Ойдан-оол А.К.Методиктиг сүмелер. 6-7 класстарның «Тыва дыл» ному-биле ажылдаар башкыларга дузаламчы. Кызыл: ТывНҮЧ, 1992.
6. Ойдан-оол А.К., Ооржак М.Ч., Ооржак С.-C.Т. Диктантылар чыындызы. 5-9 класстарга. Башкыларга дузаламчы.- Кызыл, 2003.
7. Ойдан-оол А.К., Тадар-оол С.К. Эдертиглер чыындызы. 5-9 класс. Башкыларга дузаламчы. – Кызыл, ТывНҮЧ, 2004.
8. Ооржак Д.Х, Салчак Н.А, Чамыян К.Д., Араптан Б.И. 5-6 класстарның «Тыва дыл» деп ɵɵредилге номнарынга дидактиктиг материал. Кызыл, 1994.
9. Салзынмаа Е.Б. Грамматиктиг сайгарылгалар чуруму. Кызыл: ТывКУ, 2004.
10. Сат Ш.Ч. Амгы тыва литературлуг дыл. Фонетика болгаш семасиология, фразеология, фонетика, морфология. Кызыл: ТывНҮЧ, 1980.
11. Сат Ш.Ч. Амгы тыва литературлуг дыл. Синтаксис. Кызыл: ТывНҮЧ, 1983.
12. Сат Ш.Ч. Тыва диалектология. Кызыл: ТывНҮЧ, 1987.
13. Сувандии Н.Д. Тыва дылдын практикумунга мергежилгелер чыындызы. Кызыл, 2003.
14. Тыва орфографияның болгаш пунктуацияның дүрүмнери. Кызыл: Республика типографиязы, 2001.
Словарьлар:
1. Бартан О.О. Тыва дылда эмнелге словары. Кызыл: Рестипография, 2004.
2. Древнетюркский словарь. - Л.: Наука, 1969.
3. Монгуш Д.А. Русско-тувинский словарь. - М.: Русский язык, 1980.
4. Монгуш С.Ч., Ондар Н.А. Юридиктиг терминнерниң орус-тыва словары. Кызыл: ИПК «Эне сɵзү», 1997.
5. Ожегов С.И. Толковый словарь русского языка. - М.: Русский язык, 1988.
6. Ондар Б.К. Краткий словарь гидронимов Тувы. - Кызыл: ТНҮЧ, 1995.
7. Ондар Б.К. Топонимический словарь Тувы. - Кызыл: ТКИ, 2007.
8. Серенот С.К. Сарыг шажынның тайылбырлыг словары. Кызыл: ИП Ооржак Р.К., 2010.
9. Серенот С.К. Буддизмни тайылбырлыг словары. Кызыл: ИП Ооржак Р.К., 2011.
10. Тыва дылдың тайылбыр словары. Том 1. (А-Й). - Новосибирск: Наука, 2003.
11. Тыва дылдың тайылбыр словары. Том 1. (К). - Новосибирск: Наука, 2004
12. Татаринцев Б.И. Этимологический словарь тувинского языка. Том 1 (А-Б). - Новосибирск: Наука, 2002.
13. Татаринцев Б.И. Этимологический словарь тувинского языка. Том ІІ. (Д, Е, И, Й). - Новосибирск: Наука, 2003.
14. Татаринцев Б.И. Этимологический словарь тувинского языка. Том ІІІ. (К, Л, М, О). - Новосибирск: Наука, 2004
15. Тыва-орус словарь. - М.: Сов. энциклопедия, 1968.
16. Хертек Я.Ш. Тувинско-русский фразеологический словарь. - Кызыл: ТКИ, 1975
17. Хертек Я.Ш. Русско-тувинский фразеологический словарь. - Кызыл, 1976
База ол ышкаш:
- тыва дыл кичээлдеринге тема аайы-биле белеткээн слайдылар;
- тыва дыл кичээлдеринге хереглээр плакаттар;
- аттыг болгаш сюжеттиг чуруктар;
- уругларның билиин хынаарынга белеткээн тест ажылдар.
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Внеклассное мероприятие: Степан Агбаанович Сарыг-оол.«Тыва литература болгаш Чаа Тываның ыраажызы»
Класстан дашкаар ажылдарга болгаш кичээлдерге ажыглап болур материал....
Ажык кичээл - "Тыва улустуң аас чогаалы – тыва чоннуң эртинези"
Ажык кичээл - "Тыва улустуң аас чогаалы – тыва чоннуң эртинези"...
Урок по географии республики Тыва "Особо охраняемые территории республики Тыва", 8 класс
Технологическая карта и презенатция урока географии "Особо охраняемые территории республики Тыва" , 8 класс. Дается информация об ООПТ республики, повторение и закрепление определений ООПТ: ...
Сценарий торжественной церемонии выноса Государственного флага Российской Федерации и флага Республики Тыва, исполнения Государственного гимна Российской Федерации и Гимна Республики Тыва накануне Дня Космонавтики
Уважаемые Коллеги, Вашему Вниманию предлагается сценарий торжественной церемонии накануне Дня Космонавтики....
Сценарий торжественной церемонии выноса Государственного флага Российской Федерации и флага Республики Тыва, исполнения Государственного гимна Российской Федерации и Гимна Республики Тыва, прохождения военным маршем и шествия Бессмертного полка школы №
Уважаемые коллеги, Вашему Вниманию предлагается уникальный сценарий торжественной церемонии выноса Государственного флага Российской Федерации и флага Республики Тыва, исполнения Государств...