"Ана-шәфкать диңгезе!"План-конспект по татарскому языку
методическая разработка (5 класс) по теме

Тема: Ана – шәфкать диңгезе

Максат:1. Укучыларда әниләргә карата мәхәббәт,хөрмәт,ихтирамлылык кебек хисләр тәрбияләу.

2.Әниләр көнен билгеләп утү.

3.Әниләрне  бәйрәм белән тәбрик иту.

Җиһазлау: Кичәнең эчтәлеге буенча мультимедиа системасы сайтлары,мәктәптә бәйрәмнәр,кичәләр(Ф.С.Кәримова,Ф.Г.Сәяпова),мәгърифәт нәшрияты,Чаллы.

Мәктәптә бәйрәмнәр,кичәләр төзүче Хәйдәрова,Баһавиев, Казан 1999 ел.

Онытылмас мәктәп еллары Казан,2005(Р.Шәмсетдинов).

Көтелгән нәтиҗә: Әниләребезне  һәрчак ярату,хөрмәт иту;алар белән горурлана белуче шәхес тәрбияләү.

Әни!Җир йөзендә иң матур сүз –“әни” сүзе .Ул һәр кешенең,теле ачылгач та,дөньяга килгәч әйткән беренче сүзе һәм дөньядагы барлык телләрдә дә ул бердәй ягымлы яңгырый.

Әни куллары – иң мәрхәмәтле  һәм назлы куллар,алар барын да эшли ала.Әни йөрәге иң тугры һәм сизгер йөрәк,аңарда мәхәббәт беркайчан да сүнми ,ул бернәрсәгә дә ваемсыз булмый..

Хәерле көн,кадерле кунаклар!һәр елны ноябрь аеның соңгы якшәмбесендә илебездә әниләр,көне  билгеләп үтелә.Сезне  бәйрәмегез белән котлыйбыз.Сезгә нык сәламәтлек,иминлек,озын гомер телибез,һәрвакыт шат,сөйкемле,бәхетле булыгыз.(укучылар тезелеп баса)

2010. Нигә буген бөтен җирдә

Чәчәкләр балкый бездә,

Нигә кояш көлеп карый-

Беләбез һәммәбез дә.

2011. Бүген -әниләр бәйрәме,

Буген –җирдә тантана

Кояш шуңа көлә буген,

Гөлләр шуңа шатлана.

2012. Әниләрнең бәйрәменә

Куана шулай алар

Әниләрне котлый бүген

Җ        ирдә барлык балалар

2013. Син,әнием,минем өчен

Бу дөньяда бер генә

Елмайганда йөзләреңнән

Бар өйгэ нур бөркелә

2014. Иң кадерле,кешебез син,

Сөекле әниебез.

Син булганга ,без бәхетле

Тыныч ,рәхәт,яшибез.

-Әниләрне ,әбиләрне

Кадерлибез,зурлыйбыз

Чын куңелдән һәммәгезне

Бәйрәм белән котлыйбыз

2015. Бу бәйрәмдәге җылылык

    Гасырларга җитәрлек

    Сезнең назлы кулларыгыз

   Әкиятне чын итәрлек

-Минем әни бу доньяда

  Иң чибәре сылуы

 Нинди бәхет балаларга

 Шундый әни булуы

-Күлмәкләшеп барыбыз бергә

Җырлап алыйк,әйдәле

Котлы булсын!Горләп торсын

Әниләрнең бәйрәме!

“Кояш гөмере” Ф.Х.Әхмәдиев көе,Г.Зәйнәшева сүзләре җырын укучылар башкара.

Иң кадерле кеше- ул әниебез генә бу табигатьнең рәхәтлекләрен тоя белергә өйрәтә:чөнки әни ул,үзе җылылык,үзе зур бәхет.Р.Миңнуллин”әни кирәк” шигыре.

Көннәр якты булсын өчен  

              Әни кирәк

Йокы татлы булсын өчен

               Әни кирәк

Җил –яңгырдан саклар өчен

                Әни кирәк

Усаллардан яклар өчен

                Әни кирәк

Ашлар тәмле булсын өчен

                Әни кирәк

Дөнья ямле булсын өчен

                Әни кирәк

Гөлләр чәчәк атсын өчен,

                Әни кирәк,

Иң кадерле кеше Җирдә

               Әни,димәк!

Без әниләребезне бик яратабыз,кайгыртабыз,ә кайчак үзебез булдыра торган эшләрне дә эшлибез.Ә хәзер кызлар да ничек  әниләренә булышалар,шуларны карап үтик әле.

Пәрдә ачыла.Өй күренеше.Өстәлдә самовар,чәй тәмнәре.татар халык ашлары.Стенада чиккән сөлгеләр,идәндә палас.Ишек шакыйлар.Балалар ишетми,чөнки барысы да эш белән мәшгуль.Берсе идән юа,икенчесе бәрәңге юа,ә өченчесе кер юа.Тагын ишек шакыйлар.

Әни.Балалар ,бу мин әниегез!

Зур.Исәнме,әнием!Бәйрәм белән котлыйм сине.Мин керләр юам әни,сабынлап юам әни.(кер юа-юа сөйли)

Әни .Рәхмәт,кызым!Үскәнсең

Бигрәк матур иткәнсең.

Уртанчы.Идәнне юдым ,әни!

Сабынлап юдым ,әни!

Әни(гаҗәпләнеп)Ай,кызым,үскәнсең,

Бигрәк матур иткәнсең!

Кече(әрчегән бәрәңгене сабынлап юа)

Бәрәңге юдым,әни!

Сабынлап юдым әни!

Әни.Ай,кызым,үскәнсең!

Бигрәк матур иткәнсең!

Кайчак әниләребезгә булышабыз дип,кызык хәлгә дә юлыгабыз.

Бәрәңгене сабынлап юмыйлар,дип әйтмәде әни.Чөнки ул кызының тырышлыгын күрде.Татар халык биюе.

Бүген  бәйрәмне без бәйге-уен рәвешендә үткәрәбез.Бәйгедә “шатлык” һәм “гүзәллек”командалары катнаша.Хәзер командирлар бер-берсен саләмли.

Шатлык.                                        

Бу бәйгәде тәүге тапкыр

Чыктык сезнең каршыга

Уңганмы без,зирәкме без-

Сыналырбыз җыр-моңда.

Гүзәллек.

Яратыгыз,алкышлагыз

Хәер –фатиха сездән

Тапкырларның бу бәйгесе

Җиңү көтә бит бездән.

Бәйгенең беренче бүлеге”Тапкырлар бәйгесе” дип атала.Тыңлап карыйк әле,кайсы команда җавапларны күбрәк әйтер.

1.Өсте яшел,                        

Асты кызыл,

Җирдә усә.(чөгендер)       

2.Тәрәзәсе юк,

Ишеге юк,

Эче тулы халык.(кавын).  

3.Аяксыз,кулсыз,

Мең кат кигән(кәбестә)

4.Суда туды,җирдә үлде.

(балык)

5.Җир өстендә,ак мамык.(кар)

6.Каты гына ак таш,

Эри авызга капкач.(шикәр)

2016. Әниләребез үзләренең чәч үрү,прическа ясау осталыгын дәллиләргә тиеш(Алар бер вакыт әчендә матур итеп прическа ясарга тиеш)
2017. Чираттагы бәйге”кем тизрәк?дип атала.Бирелгән кисмә иҗекләрдән кайсы команда тизрәк җөмлә төзи алыр микән?
2018. Ә хәзер капитаннар өчен”Рәссамнар” бәйгесе.Сезгә күзләрне бәйләгән килеш,тактада вазадагы чәчәкләр рәсемен ясарга кирәк.Кайсыгызныкы матуррак булыр микән?(бу эш билгеләгән вакыт әчендә үткәрелә)
2019. Әниләргә багышлаган иң матур сүзләрне кайсы команда күбрәк әйтә?(вакыт бирелә,кәгазьгә язалар,командирлар укый)
2020. Хәзер әниемә бүләк дигән бәйгегә күчәбез.Ике яулык бирелә,кем тизрәк матур итеп бизи.

Соңгы конкурс “тәм-том рекламасы”.Бәйгедә катнашучы уңган әниләребез өйдә балалары белән бергә әзерләнгән,халкыбызның берәр милли ризыгын тәмле сүзләр ярдәмендә тәкъдим итәргә тиеш.

Ә хәзер жюрига сүз бирелә.Бәйге нәтиҗәләре белдерә.Бүләкләр тапшырыла.Ә хәзер бәйрәм чәй табыны янында дәвам иттерелә.

Тема: Ана – шәфкать диңгезе

Максат:1. Укучыларда әниләргә карата мәхәббәт,хөрмәт,ихтирамлылык кебек хисләр тәрбияләу.

2.Әниләр көнен билгеләп утү.

3.Әниләрне  бәйрәм белән тәбрик иту.

Җиһазлау: Кичәнең эчтәлеге буенча мультимедиа системасы сайтлары,мәктәптә бәйрәмнәр,кичәләр(Ф.С.Кәримова,Ф.Г.Сәяпова),мәгърифәт нәшрияты,Чаллы.

Мәктәптә бәйрәмнәр,кичәләр төзүче Хәйдәрова,Баһавиев, Казан 1999 ел.

Онытылмас мәктәп еллары Казан,2005(Р.Шәмсетдинов).

Көтелгән нәтиҗә: Әниләребезне  һәрчак ярату,хөрмәт иту;алар белән горурлана белуче шәхес тәрбияләү.

Әни!Җир йөзендә иң матур сүз –“әни” сүзе .Ул һәр кешенең,теле ачылгач та,дөньяга килгәч әйткән беренче сүзе һәм дөньядагы барлык телләрдә дә ул бердәй ягымлы яңгырый.

Әни куллары – иң мәрхәмәтле  һәм назлы куллар,алар барын да эшли ала.Әни йөрәге иң тугры һәм сизгер йөрәк,аңарда мәхәббәт беркайчан да сүнми ,ул бернәрсәгә дә ваемсыз булмый..

Хәерле көн,кадерле кунаклар!һәр елны ноябрь аеның соңгы якшәмбесендә илебездә әниләр,көне  билгеләп үтелә.Сезне  бәйрәмегез белән котлыйбыз.Сезгә нык сәламәтлек,иминлек,озын гомер телибез,һәрвакыт шат,сөйкемле,бәхетле булыгыз.(укучылар тезелеп баса)

2010. Нигә буген бөтен җирдә

Чәчәкләр балкый бездә,

Нигә кояш көлеп карый-

Беләбез һәммәбез дә.

2011. Бүген -әниләр бәйрәме,

Буген –җирдә тантана

Кояш шуңа көлә буген,

Гөлләр шуңа шатлана.

2012. Әниләрнең бәйрәменә

Куана шулай алар

Әниләрне котлый бүген

Җ        ирдә барлык балалар

2013. Син,әнием,минем өчен

Бу дөньяда бер генә

Елмайганда йөзләреңнән

Бар өйгэ нур бөркелә

2014. Иң кадерле,кешебез син,

Сөекле әниебез.

Син булганга ,без бәхетле

Тыныч ,рәхәт,яшибез.

-Әниләрне ,әбиләрне

Кадерлибез,зурлыйбыз

Чын куңелдән һәммәгезне

Бәйрәм белән котлыйбыз

2015. Бу бәйрәмдәге җылылык

    Гасырларга җитәрлек

    Сезнең назлы кулларыгыз

   Әкиятне чын итәрлек

-Минем әни бу доньяда

  Иң чибәре сылуы

 Нинди бәхет балаларга

 Шундый әни булуы

-Күлмәкләшеп барыбыз бергә

Җырлап алыйк,әйдәле

Котлы булсын!Горләп торсын

Әниләрнең бәйрәме!

“Кояш гөмере” Ф.Х.Әхмәдиев көе,Г.Зәйнәшева сүзләре җырын укучылар башкара.

Иң кадерле кеше- ул әниебез генә бу табигатьнең рәхәтлекләрен тоя белергә өйрәтә:чөнки әни ул,үзе җылылык,үзе зур бәхет.Р.Миңнуллин”әни кирәк” шигыре.

Көннәр якты булсын өчен  

              Әни кирәк

Йокы татлы булсын өчен

               Әни кирәк

Җил –яңгырдан саклар өчен

                Әни кирәк

Усаллардан яклар өчен

                Әни кирәк

Ашлар тәмле булсын өчен

                Әни кирәк

Дөнья ямле булсын өчен

                Әни кирәк

Гөлләр чәчәк атсын өчен,

                Әни кирәк,

Иң кадерле кеше Җирдә

               Әни,димәк!

Без әниләребезне бик яратабыз,кайгыртабыз,ә кайчак үзебез булдыра торган эшләрне дә эшлибез.Ә хәзер кызлар да ничек  әниләренә булышалар,шуларны карап үтик әле.

Пәрдә ачыла.Өй күренеше.Өстәлдә самовар,чәй тәмнәре.татар халык ашлары.Стенада чиккән сөлгеләр,идәндә палас.Ишек шакыйлар.Балалар ишетми,чөнки барысы да эш белән мәшгуль.Берсе идән юа,икенчесе бәрәңге юа,ә өченчесе кер юа.Тагын ишек шакыйлар.

Әни.Балалар ,бу мин әниегез!

Зур.Исәнме,әнием!Бәйрәм белән котлыйм сине.Мин керләр юам әни,сабынлап юам әни.(кер юа-юа сөйли)

Әни .Рәхмәт,кызым!Үскәнсең

Бигрәк матур иткәнсең.

Уртанчы.Идәнне юдым ,әни!

Сабынлап юдым ,әни!

Әни(гаҗәпләнеп)Ай,кызым,үскәнсең,

Бигрәк матур иткәнсең!

Кече(әрчегән бәрәңгене сабынлап юа)

Бәрәңге юдым,әни!

Сабынлап юдым әни!

Әни.Ай,кызым,үскәнсең!

Бигрәк матур иткәнсең!

Кайчак әниләребезгә булышабыз дип,кызык хәлгә дә юлыгабыз.

Бәрәңгене сабынлап юмыйлар,дип әйтмәде әни.Чөнки ул кызының тырышлыгын күрде.Татар халык биюе.

Бүген  бәйрәмне без бәйге-уен рәвешендә үткәрәбез.Бәйгедә “шатлык” һәм “гүзәллек”командалары катнаша.Хәзер командирлар бер-берсен саләмли.

Шатлык.                                        

Бу бәйгәде тәүге тапкыр

Чыктык сезнең каршыга

Уңганмы без,зирәкме без-

Сыналырбыз җыр-моңда.

Гүзәллек.

Яратыгыз,алкышлагыз

Хәер –фатиха сездән

Тапкырларның бу бәйгесе

Җиңү көтә бит бездән.

Бәйгенең беренче бүлеге”Тапкырлар бәйгесе” дип атала.Тыңлап карыйк әле,кайсы команда җавапларны күбрәк әйтер.

1.Өсте яшел,                        

Асты кызыл,

Җирдә усә.(чөгендер)       

2.Тәрәзәсе юк,

Ишеге юк,

Эче тулы халык.(кавын).  

3.Аяксыз,кулсыз,

Мең кат кигән(кәбестә)

4.Суда туды,җирдә үлде.

(балык)

5.Җир өстендә,ак мамык.(кар)

6.Каты гына ак таш,

Эри авызга капкач.(шикәр)

2016. Әниләребез үзләренең чәч үрү,прическа ясау осталыгын дәллиләргә тиеш(Алар бер вакыт әчендә матур итеп прическа ясарга тиеш)
2017. Чираттагы бәйге”кем тизрәк?дип атала.Бирелгән кисмә иҗекләрдән кайсы команда тизрәк җөмлә төзи алыр микән?
2018. Ә хәзер капитаннар өчен”Рәссамнар” бәйгесе.Сезгә күзләрне бәйләгән килеш,тактада вазадагы чәчәкләр рәсемен ясарга кирәк.Кайсыгызныкы матуррак булыр микән?(бу эш билгеләгән вакыт әчендә үткәрелә)
2019. Әниләргә багышлаган иң матур сүзләрне кайсы команда күбрәк әйтә?(вакыт бирелә,кәгазьгә язалар,командирлар укый)
2020. Хәзер әниемә бүләк дигән бәйгегә күчәбез.Ике яулык бирелә,кем тизрәк матур итеп бизи.

Соңгы конкурс “тәм-том рекламасы”.Бәйгедә катнашучы уңган әниләребез өйдә балалары белән бергә әзерләнгән,халкыбызның берәр милли ризыгын тәмле сүзләр ярдәмендә тәкъдим итәргә тиеш.

Ә хәзер жюрига сүз бирелә.Бәйге нәтиҗәләре белдерә.Бүләкләр тапшырыла.Ә хәзер бәйрәм чәй табыны янында дәвам иттерелә.