Как писать сочинение по картине
методическая разработка (7 класс) на тему

ЋУРАГШЫН АНХАРАЛДА

Уран зурагаар бэшэћэн найруулганууд жанрайнгаа талаар элдэб байдаг: ажаглаћанаа зураглан бэшэћэн, зурагай удха тайлбарилан бэшэћэн, ухаалдин бодомжолћон, хїнэй дїрэдэ характеристикэ їгэћэн, уран зураг ба уран зураашан хоёрой хоорондохи холбоо элирїїлћэн, хэды зурагуудые сасуулан хараћан гэхэ мэтэ.

Зурагуудай удхаар найруулга бэшэхэдээ, иимэрхїї тїсэб баримталха зэргэтэй:

1. Зурагаа хадуужа абахын тула бэлэдхэлэй хїдэлмэри хэхэ.

а) Уран зураашан тухай мэдэсэ абаха.

б) Уран зурагай тїїхэ.

2. Зурагаа “уншаха”, удхыень ойлгожо абаха.

3. Найруулгадаа тїсэб зохёохо.

4. Найруулгын темэдэ хїсэд, дїїрэн харюу їгэхэ.

5. Єєрынгєє ћанал бодол уран хурсаар харуулха.

Зурагаар найруулга бэшэхэдээ, єєрынгєє харасаар, ћанаћаар, єєрынгєє мэдэрэлээр бэшэхэ хэрэгтэй. Тон єєрсэ удхатайгаар зохёохые оролдоходоо, эдэ заабари ћануулгануудые анхарагты.

Зурагаар яажа зохёол бэшэхэб?

1. Зурагай нэрэ. Авторынь. Энэ зураашан тухай юу мэдэнэбта?

2. Зурагай наада талада юу харанабта?

3. Саада таладань юун зураглагданаб?

4. Уран зурааша энэ зурагаараа харагшадта юу ойлгуулхаяа hанааб?

5. Ямар шэрэ будаг хэрэглэнэб, юундэ?

6. Танай анхарал энэ зурагай ямар хубинь татанаб?

7. Зураг харахадаа, ямар мэдэрэл досоотнай тїрэнэб?

8. Найруулга соогоо ямар гол бодол хїндэ ойлгуулхабиб гэжэ hайнаар ухаалдигты.

9. Їгэ болон мэдїїлэлнїїдые зїбєєр шэдэжэ, тэдэнээ шадамараар хэрэглэн, зохёолоо тодоор, хурсаар, ойлгостойгоор найруулан бэшэгты.

Хїниие харуулћан зураглал яажа бэшэхэб?

1. Нэн тїрїїн хїнэй зураг тон анхаралтайгаар ажаглан хараха.

2. Юрэнхы тїхэл, гадаада дїрсэ, дотоодо бодол, сэдьхэлэйнь байдал ямар бэ?

3. Їмдэћэн хубсаћаниинь, тэрэнэйнь гоёолто, тэрэнэйнь хэрэгсэл болохо зїїдхэл, тоног, зэбсэг г.м. ямар бэ?

4. Тэрэ хїн бэеэ, толгойгоо, гараа, сээжэеэ г.м. хайшан гээд барижа, ямар маягтайгаар аяглан байнаб?

5. Нюдэнэйнь хараса ямар бэ, юун хэлэнэб: номгон, тїбшэн, урин, налгай гї, али шэрїїн, хурса, эрэлхэг гї? Шарайнь хїхюун, шогтой, энеэдэтэй гї, али сухалтай, дурагїй, баћанги, тоомжогїйгєєр харагдана гї?

6. Уран зураашан тэрэ хїн тухайгаа юун гэжэ ойлгуулхаа hанааб?

7. Зураг ямар їнгэ шэрэнїїдээр зурагдааб, тэрэнь ямар удхатайб?

8. Энэ зураг юугээрээ танай анхарал онсо хандуулааб?

9. Бїхы дээрээ энэ зураг тухай, энээниие зураhан уран зураашан тухай ямар тобшолол хэхээр бэ?

10. Зурагай автор болон зурагдаhан хїн тухай тобшо мэдээ зохёолойнгоо эхиндэ гї, али эсэстэ оруулбаб таарамжатай.

Гар урлалай бїтээлнїїд

Алташа, мїнгэшэ дархашуулаар буряад араднай тон баян. Уран гартанай хїдэлмэринїїдые хараад, олоћон мэдэсэеэ їргэдхэхэ гэжэ оролдоё. Ћурагшадай анхаралда тус зохёолнуудаар бэеэ даан хїдэлхэ арга боломжо їргэдхэн, хэрэглэгдэхээр номуудые дурадханабди.

Хэрэглэгдэхэ литература:

1. Будажабэ Дмитрий. Современное искусство Бурятии: Владивосток, 2004. – Улан-Удэ, 2004. – с.14: портр.

2. Budazhabe Dmitry: [Буклет] / Авт. вступит. Ст. N. Komaroїa. – Улан-Удэ: НоваПринт, 2004.- 13 с.: цв. Репрод., портр.

3. Бурятский орнамент в творчестве Лубсана Доржиева / Авт. И сост. И.С. Балдано. – М.: мирт; Улан-Удэ: Нютаг, 1992. – 126 с.: в основ. цв. ил.

4. Бурятский орнамент в творчестве Лубсана Доржиева: Альбом. М.: МИРТ, 1992.

5. Васильев Г.Г: Альбом / Авт.ст., сост. М.В.Хабарова. – Л.: Художник РСФСР, 1986. – 16 л. Репрод

6. Даши-Нима Дугаров и ученики. Альбом. Изд-во БНЦ СО РАН. Улан-Удэ, 2001.

7. Ринчинова Светлана. Гобелен, батик. Каталог выставки. М., 1992.

8. Сампилов Цыренжап. Этнографические зарисовки. Новосибирск «Наука», 1995

9. Современное изобразительное искусство Бурятии. Каталог. М., 2003.

10. Справочно-библиографический CD «Художники Бурятии». Национальная библиотека, Улан-Удэ, 2005.

11. Художники Бурятии. Каталог 80-90-е годы. Изд-во БНЦ СО РАН. Улан-Удэ, 2000.